(...)
Las oclusivas sonoras, empleando este término en el sentido limitado que más abajo se indica, se conservan por lo general, tanto en posición inicial como en interior de palabra: // Γέβαλα (Ptol.), actual Guevara, Guebara (Ál.). // Heredia (Ál.), doc. Deredia, Heredia < herediu, pl. heredia. Cf. también Δηούα (Ptol.), actual Deva, río y población en Guip. // Como es sabido, lo que llamamos oclusivas sonoras se realizan como oclusivas o espirantes, según la posición, con una distribución muy parecida a la del español de hoy. La pronunciación fricativa de la b está claramente descrita por Oihenart a mediados del siglo XVII. // No hay indicios que apoyen la presunción de que el vasco medieval distinguiera entre -b- oclusiva y -u- (-v-) fricativa como el cast. de aquella época. En los documentos se emplean casi indistintamente las dos letras (Zabal- y Zaval-, Ibar- e Ivar-, -barri y -varri, etc.), lo que parece probar que no había más que un fonema y que la realización corriente de este en posición intervocálica era una fricativa
(...)
Zer: Toponimoen osagaia Non: Euskal Herria Jatorria:
M.IFOV
zabal'tza -
(1956)
OTX.NGRTV, Euskera, I (1956), 161. or.
(...)
Que *ABAL es hondonada requiere larga explicación. Puede tomarse como prototipo, p. e., ABALZISKETA, en Guipuzcoa, o la serie de hidrónimos extendidos por todo el país que nada tienen que ver con "ancho": // Zabal / Zabala / Zabalo y Sable, 1125. // Zabal’eta / Zabal’aga / Zabal'egi / Zabal’degi / Zabal'dika / Zabal’tza / Zabal'tzeta / Zabal'buru / Zabal'ibar / Zabal'bide -que no es como algunos han interpretado "zamal-bide", sino el camino que por Begoña conducía al barranco de Bilbao (o mejor -diria yo- el camino que va bordeando el barranco llamado hoy "El Bosque")
(...)
Zer: Hidronimo Non: Euskal Herria Jatorria:
OTX.NGRTV
(...)
OBS.- "Anchuras". Ver en el glosario ZABAL [ZABAL: Zabal como sustantivo significa llanura (como adjetivo 'ancho'). Es la palabra más frecuente para este concepto en toponimia mayor y apellidos: Zabaltza, Zabaltzeta, Zabaleta Zabalegi... etc, lo que demuestra la antiguedad de este uso. En la Barranca está muy vivo como apelativo, casi siempre bajo su forma diminutiva txabal. Otro diminutivo zabalko, o xabalko se emplea en los valles pirenaicos y designa 'rellano', aplicado en toponimia a pequeñas planicies].
(...)
(...)
zabal “large” et mehe “étroit”: // 1) dans les noms composés de zabal, très nombreux, la distinction est à peu près impossible à établir le plus souvent entre le substantif au sens de “plan, terrain plat”, souvent exprimé par le dérivé zabalza seul ou lui-même qualifié, plus rarement par zabalain (mais on peut concevoir une forme de gain avec un adjectif antéposé: “hauteur plane”), et l’adjectif “vaste, étendu”; la plupart des noms se lisent sans doute comme “plan, plat de …” précédés des compléments habituels nommant la lande larre, la forêt oihan, miña “la vigne” en Soule (et l’on n’imagine guère de “vigne large” ou “plate” puisque c’est une culture de versants et de coteaux exposés au soleil) etc., ou des établissements dont la présence caractérise le plat comme eihera “moulin” (voir ci-dessus les noms géographiques et les noms des édifices); le sens qualifiant semble plus acceptable dans les noms du Censier irizabala “le domaine large, plat” à Gotein, iriçabau à Libarrenx si iri y conserve son sens premier
(...)
Zer: Leku-izenak Non: Euskal Herria Jatorria:
ORP.MAISMED
LACMAR.CDI1 - Colección Diplomática de Irache, I (958-1222)
Laburdura: LACMAR.CDI1
Egilea: LACARRA DE MIGUEL, José María
Titulua: Colección Diplomática de Irache, I (958-1222)
Lan oharra: Fuentes para la historia del Pirineo 4
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Consejo Superior de Investigaciones Científicas
Tokia: Zaragoza
Data: 1965
Erreferentzia:
Oharrak: LIBANOren liburutik ere hartu dira aipu batzuk.
Mota: bibliografia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Laburdura: NA.TM
Egilea: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Titulua: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Lan oharra: 59 liburuki
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Tokia: Iruñea
Data: 1992-1999
Erreferentzia:
Oharrak: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: ofizialtzea
NAN.PR.LIZ - Lizarrako protokoloak
Laburdura: NAN.PR.LIZ
Egilea:
Titulua: Lizarrako protokoloak
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data:
Erreferentzia:
Oharrak: Lizarrako protokoloak: gazt. Protocolos de Estella.
Mota: artxibategia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
NAN.PR.ARR - Arroizko protokoloak
Laburdura: NAN.PR.ARR
Egilea:
Titulua: Arroizko protokoloak
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data:
Erreferentzia:
Oharrak: Arroizko protokoloak: gazt. Protocolos de Arróniz.
Mota: artxibategia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
M.IFOV - Introducción fonética a la onomástica vasca
Laburdura: M.IFOV
Egilea: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Titulua: Introducción fonética a la onomástica vasca
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria: 1905
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 1956
Erreferentzia: XXIV (1956), 167-186 eta 331-362
Oharrak:
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
OTX.NGRTV - Nombres genéricos de río en la toponimia vasca
Laburdura: OTX.NGRTV
Egilea: GARRO BASTERRETXEA, Bernardo Maria "Otxolua"
Titulua: Nombres genéricos de río en la toponimia vasca
ORP.MAISMED - Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Laburdura: ORP.MAISMED
Egilea: ORPUSTAN, Jean-Baptiste
Titulua: Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Izpegi
Tokia: Baigorri
Data: 2000
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Laburdura: NA.TOF
Egilea: ZZ. AA.
Titulua: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Nafarroako Gobernua
Tokia: Iruñea
Data: 2019tik
Erreferentzia:
Oharrak: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Mota: datu baseak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.