Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

esku arteko testuetan erabili gabea da, baina egokia, eta ez du trabarik egiten (Iparraldekoek esango dute zein euskalki marka dagokion).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-orde.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

ileordea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Ipar. eta Naf.

Forma baten adiera(k)

iletsua.

Jatorrizko forma

biltegi, gaitegi

Jatorrizko forma

ehun-biltegi; patata-biltegi, patatak; pentsu-biltegi

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

biltegira(tu), biltegiratzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

biltegiratu 8: A. Diaz de Lezana ("Ezinbesteko tresna terminologiagintzan eta hizkuntzen industrietan, datuak biltegiratzeko, kontsultak egiteko eta erantzuteko, elkar trukeak egiteko eta hiztegi multzo handiak gordetzeko"), GAO 1990-1998 bitarteko 3 ("eraikineko etxebizitzetan bizi direnen tresnak gorde edo biltegiratzeko soilik", "Produktuak biltegiratu, gordailatu edo banatzea", "Lehengaiak gorde eta biltegiratzeko lekuak, bizilekuak eta antzeko elementuak"), AmetsenInterp ("Eskuinekoak, aldiz, aurrez biltegiratutako milaka aurpegirekin konparatzen du eta berehala ezagutzen du"), Arrain kontserbak ("Fabrika horretako behealdeak antxoa ondu bitartean hura biltegiratzeko balio zuen"), Estratega Game ("Honen arrazoia eskaria aurreikusitakoa baino handiagoa izatea gerta litekeela da, eta baita eskaria urtesasoikoa delako lehenengo hiru hiruhilekotan biltegiratzea komeni izatea ere"), Ingurugiro 1998 ("Askoz egokiagoa litzateke hondakinak biltegiratu eta ongarri natural gisa erabiltzea"); biltegiratze (eta b. sistema, b.-eragiketa, b.-mekanismo) 14: UZEI 4 (adib.: "Biltegiratzea edo gauzak gordetzea", "Aurreko atalean esan dugu janarien eta oro har, produktu organikoen biltegiratzeak giro freskoa eta ondo aireztaturiko tokia behar dituela", "Urtaroko biltegiratze honetaz kanpo, etxeak behar du eguneroko gauzak eta jantziak gordetzeko tokia"), KontuEkon 1983 ("Eraman ditzakete iharduera nagusi bat, zenbait bigarren mailako iharduera eta iharduera lagungarriak, hala nola administrazioa, salerosketa, biltegiratzea, konponketa, etab"), EHAA 1988 ("Biltegiratze eta material-erabiltze sistema programagarriak"), Informatika Atlasa 4 (adib.: "Datuen azken moetako tratamenduak, hemen interesatzen zaigunak, bilketa- eta hautaketa-prozesu bat behar du, biltegiratze eta prozesamenduaz gain", "Datuen biltegiratze lagungarrirako periferikoak", "biltegiratze lekua handitzeko disko edo zinten erabilera oso zabaldurik dago"), GAO 1990-1998 bitarteko 3 (adib.: "beren destinua lokalean garatutako ihardueran erabiltzen diren merkantzia edo tresnen biltegiratzea delarik", "Lurzatia hartzeak irtenbide egokia emango die sarbide, aparkamendu, maniobra, erakusketa eta aire zabaleko biltegiratzearen beharrei"), Informatika ("Biltegiratze-eragiketak: Ordenadoreak beste saio batean erabil dezakeen informazioa era iraunkorrean gordetzeko egin behar diren eragiketak sartzen dira atal honetan"), Elhuyar 1990 ("Garraio honen eragina eta biltegiratze-mekanismoa murrizten bada, atmosferako anhidrido karboniko edo karbono oxidoa gehitu egingo da"); biltegitu 3: cf. infra.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

biltegiratu : Euskalterm 7; biltegiratze : Euskalterm 5 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

biltegiratu : ElhHizt, HiruMila, Lur EF/FE, PMuj DVC; biltegiratze : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"Propio de la tradición septentrional (...). La forma biltzar aparece desde finales del s. XVIII, durante el XIX su uso aumenta y en el XX se hace más frecuente que biltzarre. (...) En Dfrec hay 118 ejs. (48 septentrionales) de biltzar, 126 (3 septentrionales) de biltzarre y 30 ambiguos"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

biltzar da forma nagusia, 163 ager.ekin (IE: 50; B: 1; G: 10; EB-EgAs: 102); biltzarre 45 aldiz azaldu da (IE: 10; G: 1; EB-EgAs: 34)

Forma berri(ago)a da, baina hedatu-nagusitu dena

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: biltzar-lagun .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

bilur(tu), bilurtzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

bilurrez lotu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. biluzik / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. biluzik.

Euskaltzaindiaren Arauak

batez ere adlag.

Kategoria

batez ere adlag. (biluzi, aldiz, batez ere izond. da)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BILUZ-BILUZIK. (Forma con reduplicación intens.). "Pillos-pillosik, pillósik daó, está desnudo" Iz ArOñ. Aurkituten zaituz billox billoxik, sendagarri baga. Astar I 11. Naijago dot pobre eta bilox biloxik egon neure bizi gustijan. Astar II 35. Billox billoxik, narru gorrian. Añ EL2 203. Biloiz biloizik, egozan legez, ioan zirean mendiraino igesi. A BGuzur 137. Billoz billozik kurutzean josita. B. Garita-Onaindia Veni mecum 116 (ap. DRA). Soñeko gustijak erantzi, billois-billoxik jarri ta soñekuak eguzkittan imiñi zittuzan legortuten. Otx 159. Igeri ebiltzan gure lau kurumiñoak, biloiz biloizik, narrugorritan ibili ere. Erkiag Arran 57. Mundu oneri ondo begitu / etorreratik asita / billos billosik egiten jako / asierako bisita. Auspoa 39, 105.

biluz-biluzik 2, EiTB (“hiria biluz-biluzik ikusiko dugu”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

biluz-biluzik 11: Aingeru Epaltza 3 (“Maizter nengoen Josurenean, paretak biluz-biluzik zituen ganbera batean, eta ez nuen anaiaren gerizak sorrarazten zidan erruduntasuna emendatu nahi, nire presentziari semearena ere gehituz”), Joseba Sarrionandia 3 (“Eta igande iluntze hartan, intxaurrondotik Goiok Etxeberritxoko logela leihoa bertatik bertara zuen eta, gelako argia piztu zelarik, pare parean ikusi zuen arrosariotik itzuli berria zen Joakina soinekoa eranzten eta biluz biluzik”), Karlos Zabala 3 (“Muche, biluz-biluzik, lasterka joan zen amaren lepotik zintzilikatzera”), Jose Morales (“Ziegan barrena joan-etorri arin batzuk egin eta, ateko begirazulotik zelatan zeukan soldadua berriro ere harri eta zur utziz, arropa guztia bizkor erantzi eta, biluz-biluzik, berealdiko zehaztasunez egin zituen hemezortzi ariketak: bere gorputz gazte argaldu samarra luzatu, makurtu, arnasa hartu eta bota, oin-puntetan ipini, besoak eta hankak altxatu”), Monika Etxebarria (“Itxaro, utzi bilatzen: izan ere, gela hau biluz-biluzik dago”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; azpisarrera gisa jasotzekoa poz-pozik, isil-isilik formak bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa biluzik sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

biluzarazi, biluzaraz, biluzarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

biluzarazi, biluzaraz, biluzarazten

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: biluzgorrian, biluzgorririk.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

biluzgorrian, biluzgorririk

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

biluzgorritu, biluzgorri(tu), biluzgorritzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

biluzgorritu, biluzgorri(tu), biluzgorritzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: Ik. biluzi / HiztEn: Ik. biluzi / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aldaera baztertuaren ordaina

Ik. biluzi.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-i/-tu.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: binako izlag.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalduz: "banatz.: bina mila"; eta AS gisa gehituz: binan, binan-binan .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

binako

Atzizki jakin batzuen bidezko eratorriak

-na-ko

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: binagrera; estragoi: Artemisia dracunculus.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sinonimoa(k)

estragoi.

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Artemisia dracunculus.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-na-ka-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

binaka sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

binakatu, binaka(tu), binakatzen. du ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: izlag.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-naka/-nan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bina sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

binaka.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS: binan binan / EuskHizt: AS: binan binan: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: AS: binan binan.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-naka/-nan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bina sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

binaka(-binaka).

binario adj. [Oharra: Euskaltzaindiak, binario-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bitar].

binario 37; bitar 117.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

binario 10; bitar 6.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. bitar / LurE: Ik. bitar / ElhHizt: - / EskolaHE: ik. bitar

Baztertutako forma onartzea proposatu da. Matematikan eta Informatikan bitar da estandarra eta hori mantentzekoa da, baina gizarte-zientzietan gero eta gehiago hedatzen ari dira binario, binarismo eta binarista terminoak eta arlo horretarako beharrezkoak dira. Beraz, jakintza-arlo horretan binario onartzekoa izan liteke (eta binarismo, binarista aztertzekoak direla uste du lantaldeak).

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. bitar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: 0

LB: 52: Argia 9, Berria 10, Euskaltzaindia 4, Jakin 13, UEU 16; ETC: 147 (Prentsan 100).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0. Euskalterm: binarismo; genero-bitartasun (TN).

Erdaretako formak

es binarismo / fr binarité, binarisme: Elhuyar: binarismo / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0. BerriaEL: binario, binarismo, binarista. Giza eta gizarte zientzietan, biko sailkapenak darabiltzan sistema; hari dagokiona.

binario adj. Sexu edo genero sistemez mintzatuz, bi kategoria (emakumea eta gizona) dituena. Gizarte honetan nagusi den genero-sistema binario hertsia. [Oharra: gainerako adieretarako Ik. bitar eta biko].

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

biñatu (Etxba Eib.: 3); birakatu (Asp Gehi)

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ez da agertu

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

HiztEn eta LurE, biek binatu eta birazkatu eman dituzte

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

binatu/binakatu: zein da erabiliagoa?

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

bina(tu), binatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Forma baten adiera(k)

bikotetan bildu.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Eperrak binatzen hasiak dira.

Euskaltzaindiaren Arauak

h. binaka

Euskara batuan hobestekoa

ik. binaka

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bineta 9 aldiz jaso da: B 2 (Jesusen jarraitzaile 1987: "atalak bineta bi agertzen deutsez umeei, antzeko egoerakin: kemenik-eza, lilurarik-eza ..."; "hauxe da umeek osotu behar dabena hutsik dagoan binetan"); EB 7 (Eguna 1990: "Kurtur Txouk antolatutako erakusketa ibiltaria Hernanin izango da. Roberto Garairen bineta"; HezkSaila 6: "Bigarren binetan bagaude, lehenaldian: erregeak... igo dira", "1. eta 2. bineten artekoa: lehen binetan bagaude, geroaldian: Erregeak eskilaretatik igoko dira...", "binetaren textua: Maite ohean dago", "binetaren textua: Erregeak Maiteren balkoian daude", "binetaren aurreko ekintza: Maite oso pozik oheratu da zortziretan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bineta : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bineta : HiruMila, DRA (aguapié), PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal viñeta/vignette beste hiztegietan: HiruMila: koadro, bineta // ElhHizt: bineta // Casve FE: (etiquette) itxüraxka, itxüratto // HaizeG FB: mahastixka // PMuj DCV: ertz-apain, biñeta, edergarri. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Erdaretako formak

Erdaretako formak: fr (DLLF): vignette; fleuron; cul-de-lampe; it (S. Carbonell): vignetta (incisione, illustrazione, disegno); en (Collins): (Arte y fig) vignette; (Prensa) cartoon, sketch, drawing; (emblema) emblem, badge, device; de (Langenscheidts): Vignette, Randverzierung, Ziweleiste, Kästchen, Zeichnungen (in Comics).

LB: 62 (gehienak marrazkietako adierakoak), ETC: 646.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: bineta iz. viñeta; Adorez: bineta 1 viñeta; kapituluen hasiera bineta politak jarri zizkion: puso viñetas bonitas al comienzo de cada capítulo. 2 viñeta; ideia hori bineta batean laburbildu zuen marrazkilariak: esa idea lo resumió en una viñeta el pintor; Labayru: bineta viñeta; NolaErran: 0.

Erdaretako formak

es viñeta; fr vignette: Elhuyar: s.f. bineta viñetas de los cómics: komikietako binetak / Adorez: viñeta: f. bineta, koadro / Labayru: 1 s.f. bineta / NolaErran: a) de livre marrazki apaingarri b) de médicament (sendagailu) etiketa c) de automobile (auto zerga) agerkin. BerriaEL: zirkulazio zerga (biñeta*).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Nazioarteko forma da, arloa mugatuz onartzekoa

nazioartekoa da 'irudi apaingarria' adierakoa; baina ez komikietakoa (marrazkiak-edo dira horiek ingelesez eta alemanez).

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

irudi apaingarria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nart. (es, fr, en).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

bingoan jokatu adibidea gehitu (2022-01-11)

LBeh (2013-06-10): binilo 229: Deia (“instrumentuak, sarrerak, biniloak, ikus-entzunezkoak”), Elhuyar 3 (adib.: binilozko disko baten antza”), Consumer 9 (adib.: “Binilozko milaka diskoen bildumak”, “Zergatik bizi gara oraindik biniloarekin lan egingo bagenu bezala?”), Berria 82 (adib.: “Horietako batzuk aspaldiko biniloetatik berreskuratu dituzte”), EiTB 97 (adib.: “Kolore zuriko binilo bikoitza 16 orrialdeko liburuxkarekin”), Jakin (“Binilo zaharrari hautsak kendu”), Argia 36 (adib.: “bi azal ditu, eta binilozko disko bat bezala, A eta B aldeak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: binilo 40: Berria 12, Harkaitz Cano 7, Joxerra Garzia 5, Patxi Iturritegi 2, Pello Zabala 2, Iñigo Aranbarri 2, Mikel Hernandez Abaitua, Aingeru Epaltza, Irene Aldasoro, Aritz Gorrotxategi, Jasone Osoro, Joxan Elosegi 2, Juan Kruz Igerabide, Josu Landa, Koro Navarro.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es vinilo / fr vinyle: Elhuyar: binilo / Nolaerran: - / Zehazki: binilo / Labayru: binilo / Adorez5000: binilo.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

baldintza minimoa betetzen duen forma da, eta onartzekoa, oraindik ere erabiltzen delako.

Kategoria

iz.

Erabilera-oharrak

pluralean erabiltzen da.

Izenondo erreferentzialak

-al izond. erref.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Mat.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +