OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bortxa sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Jatorrizko forma

bost, bortz

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. eta Naf. h. bost.

Euskara batuan hobestekoa

Ipar. Ik. bost

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. eta Naf. h. bostehun.

Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 18: "hau da ordinalentzat Euskaltzaindiak euskara baturako erabakitzen duen idazkera: Bigarren, hirugarren, laugarren, bosgarren (borzgarren), (...) hamabosgarren (hamaborzgarren)".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. bosgarren.

Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 18: "banatzaileei dagokienez, bana (eta beraz hogeita bana), bosna (borzna), hamabosna (hamaborzna) (...) Laburbilduz, hortaz, hauxe da Euskaltzaindiaren erabakia (...) 3) Distributiboak, -na baliatuz osatzen direnean, honela idazten dira: bana, bosna, ehuna, mila bana, zenbana, e.a. Hauen aldaerak ere (borzna) berdin idatziko dira".

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. bosna.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

bosa, bosatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

(urak lohia eta) eraman.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"(...) En las tradiciones vizcaína y guipuzcoana predomina claramente la forma bostgarren, aunque no faltan ejs. de bosg-, sobre todo modernos. Las grafías con -k-, exclusivamente meridionales, se documentan en Capanaga, Añibarro e Iztueta (...) y en Zavala. A partir de finales del s. XIX boskarren es frecuente en escritores puristas, tanto aranistas como seguidores de Azkue. En DFrec hay 31 ejs. (uno septentrional) de bosgarren, 15 de bostgarren y 12 de boskarren. #mdash# Cf. Euskara Batuko Batzordearen txostena

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EBko testuetan: bosgarren 19 ager., boskarren 14 ager., bostgarren 21 ager.

Beste batzorde batek argitzekoa da

Atzizki jakin batzuen bidezko eratorriak

-garren

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

zazpigarrenez forma aztertzean azpisarrera gisa proposatua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bosgarren sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BOSGARRENGO. a) Quinto. Bostgarrengo mandamenduak eragozten eta debekatzen du iñor iltzea. Ub 176s. Laugarren eta bostgarrengo jaiotokiak. Izt C 88. b) (En enumeraciones). En quinto lugar. Bostgarrengo: egiten dau pekatu bere bijotzian, edo barruban fedeko artikuluben bat sinistuten eztabenak. Astar II 9. Bostgarrengo: jan edanetan ez ibiltia. Ib. 151. Lenengo. [...]. Bosgarrengo. Maiztarrak erabiltzen dituan mendi edo baso lurrak sei ektarea baño geiago badira, sei ektareatik goragoko oiekin nagusiak nai duana egingo du. Munita 109.

bosgarrengo 15: Berria 7 (“Bosgarrengoaren kolorea, aldiz, gaur erabakiko da, Santi Pesquerak eta Yolanda Martinez gaur jokatuko baitute bocciako bikote mistoen finala”), EiTB 5 (“Jose Maria Vazquez gaur hautatu dute, bosgarrengoz, Cebek Bizkaiko patronaleko presidente gisa”), DiarioVasco 3 (“Munoandiko bosgarrengo indusketa kanpainaren bisita gidatua egingo da bihar”); bostgarrengo 2, Euskaltzaindia (“Baitabere esquerrac / Erregue jaunari, / Carlos bostgarrengo, ta / Zuben buruari”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bosgarrengo 1, Berria (“Lehen proban [zutikakoa] 10 segundoko aldea atera zion Txapartegik Mugertzari; bigarrengoan [erlojupekoa], laukoa; hirugarrengoan [kolpekakoa], segundo batekoa; laugarrengoan [60 ontzakoa], zazpikoa, eta bosgarrengoan [lau kanaerdiko], hogeikoa”); ez dugu aurkitu bostgarrengo formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; jasotzekoak azpisarrera gisa bost zenbaki artekoak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bosgarren sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ogi-boska.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

boska(tu), boskatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

forma erabili gabea, baina egokia.

Atzizkien araberako erabakiak

-ki zenb.ekin.

Kategoria

izond. eta iz.

Forma baten adiera(k)

1 bost hilabeterekin jaioa. 2 batera jaiotako bost umeetako bakoitza.

LBeh (2013-06-10): boskimano 40: Elhuyar (“yanomamoak, hadzak, boskimanoak, acheak eta abar, hau da, naturatik gertuago bizi diren herriak”), Berria 38 (“Botswanako boskimanoen egoera mahai gainean ipini du berriz”), EiTB (“Botswanako presidente ohia, langileak, boskimanoak eta Indiako baserritar etsiak daude”).// boskimano 57: Berria 55, EiTB, Elhuyar.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: boskimano 52, Berria (“Hiru astean boskimanoen eta Gobernuko ordezkarien lekukotasunak entzun zituen epaileak”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: boskimano (Tanzania, Botswana eta Namibia sarreren barruan).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es bosquimano / fr broussard: Elhuyar: boskimano / Nolaerran: - / Zehazki: buxman, txaragizaki, boskimano / Labayru: - / Adorez5000: -.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

boskimano Bosquimano. Afrikako negrilloak, boskimanoak. Vill Jaink 20.

Geroago erabakitzekoa da

Oraingoz ez da sartuko, ez dago hain hedatua eta ez du baldintza minimoa betetzen.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Exonomastikak arautua da (190. araua), eta jasotzekoa izan liteke.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-koitz.

Forma baten adiera(k)

1 izond. 'bost zatiz osaturikoa'. 2 iz. 'bortusaia'.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 34 (Argia 2, Berria 12, Deia 1, EiTB 11, Euskaltzaindia 1, Nafarroako Gobernua 2, UEU 4); ETC 83

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: boskoiztu da/du ad. quintuplicar; multiplicar por cinco / Adorez: boskoiztu du ad. quintuplicar / Labayru: 0 / NolaErran: boskoiztu – bost aldiz biderkatu quintupler.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

bikoiztu, hirukoiztu eta laukoiztu jasoak ditu EHk. Bost artekoak jaso litezke.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tar.

Kategoria

iz. eta izond.

Forma baten adiera(k)

salestarra.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-kote.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ik. Euskara Batuko txostena

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EBko testuetan: bosna 4 aldiz eta bostna 2 aldiz jaso dira.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

gehituz: a) kategoria eta adibidea: "banatz.: bosna mila" eta b) AS gisa: "bosnako izlag."

Atzizki jakin batzuen bidezko eratorriak

-na

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb.en eratorriak.

Kategoria

adlag.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-na-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bosna sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

bosniar (herritarra).

Euskaltzaindiaren Arauak

bosniera 'serbokroaziera'.

LBeh (2014-04-03): bosoi 166: Elhuyar 105 (gehienak “Higgs bosoia”), Berria 34 (guztiak dira “Higgs bosoia”), EiTB 16 (adib.: “Higgsen bosoia”), Argia 11 (“Higgsen bosoia”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bosoi 1, Berria (“1983: W eta Z partikulak (bosoiak) aurkitu zituzten Carlo Rubbia eta Simon van der Meer zientzialariek”); ZTC: bosoi 16: UEU 13 (adib.: “Beraz, huts delakoak unitatea baino handiagoa izan beharko du, bosoien gasa deskribatu behar badu”), Elhuyar 3 (adib.: “gluoienak [8 mota daude] elkarrekintza bortitza, eta W eta Z bosoienak elkarrekintza ahula”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: Higgs bosoia, (Higgsen bosoia*).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es bosón de Higgs / fr boson: Elhuyar: bosoi, Higgs bosoi (Fis) / Nolaerran: - / Zehazki: bosoi (Fis) / Labayru: - / Adorez5000: bosoi (Fis).

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Espezializatua bada ere, erabili egiten da.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fis.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Higgs bosoia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-na.

Kategoria

banatz.

LBeh (2014-04-03): bossa 49: Berria 33 (adib.: “Marcia Mariak bossa nova brasildarrera hurbilduko ditu ikusleak”, “hainbat estilo eta erritmoko melodiak prestatu dituzte, eta soul, be bop eta bossa hotsei hurbildu nahi izan dute”), EiTB 4 (adib.: “Joshua Redmanen saxoak distira egin zuen asteazkenean, eta Gilberto Gilen bossa novak gasteiztarrak limurtu ditu ostegunean“), Jakin (“Bossa novako izarra”), Argia 5 (adib.: “Itsasoko korronteei jaramon egin gabe, euskal bossatzat har dezakegun disko xuxurlaria egin du “), DiarioVasco 6 (“Latin jazz, rocka, bossa nova edo salsa besteak beste”, “tangoa, fadoa, bossa...”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bossa nova : Berria 9 (“21:30ean hasita, jazz eta bossa nova doinuz beteko du Plaza Barria”), Herria (“jazz, bossa, nova...”), Joxemari Iturralde (“Honek argiak erdi-itzalita utzi zituen giro guztiz erromantikoa lortzeko, soilik lanparatxo bat utzi zuen piztuta argi gorrizta batez eta orain entzuten ari ginen musika bossa-nova kantekin osaturiko sorta bat zen”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: musika. Bachata, blues, boogie-woogie, bossa, bossa nova, break, cool jazz, country, cumbia, dance, disco, flamenko, folk, free jazz, free rock, funk, garage, gospel, hardcore, heavy, hip hop, house, indie, jazz, jazz fusion, manbo, merengue, metal, new age, pachanga, pasodoble, pop, punk, rai, rap, reggae, reggaeton, rhythm and blues, rock-and-roll, runba, salsa, sanba, ska, son, swing, techno, thrash, trova, twist, txa-txa-txa, txarleston, txotis.

Nazioarteko forma da

Nazioarteko forma da, eta beste musika mota batzuekin batera sartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Mus.

Jatorrizko forma

bost, bortz

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: bost axola izan (zait motakoa da hedatuena): bost axola zaizkigu auzokoak; ... eta bost: ari gara entzuten geureak eta bost; (nor) bere bostean: maizterrak beti beren bostean gogor.

Beste batzorde batek argitzekoa da

ik. Euskaltzaindiaren erabaki berria

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: bostetan .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

bost axola (zait erregimena dateke hedatuena: "bost axola zaizkigu auzokoak"); ...eta bost ("ari gara entzuten geureak eta bost); (nor) bere bostean ("maizterrak beti beren bostean gogor")

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: (zait motakoa da hedatuena): bost axola zaizkigu auzokoak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bost duroko "Bost duroko pastelak erosi ditu (bakoitzak bost duro balio) (V-arr), bosna duroko pastelak (G-azp); bost durotan pastelak erosi ditu (V-arr), bost duroon pastelak (G-azp)" Gte Erd 279; Ermano, bost duroko bat eman bear diak. Ag G 131. E? Bost durokoa? Zer dala ta? Ag G, Tori bost duroko paper au. Moc Damu, Tx B (“Bost duroko bat kastatutzeko dudan egondu etzera, / zuk orañ ere puska ederrak daramazkitzu etxera; / ondorenguak maite dituzu egiñagatik zartzera, / istimatuko zaitu semiak ola portatzen bazera”) // bost ogerleko Ain ugari egozan abelgorriak, zein, bost ogerlekoaz erosten zan idi bakotxa. Echta Jos, Bost ogerlekoko papera zidartuteko ba ta eztaukela" A.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bost duroko 1, BBarand (“Aundiak ziran; bost duroko moneda aiña bai”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. LurE, Harluxet.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Ohiko izenlagunak dira EPG-ZTC corpusetan jasoak; cf. bost duroko hitz, ap. P. Lizarralde (“Eta etengabe esaten zituen bost duroko hitzak erakustearren ni animalia txiki eta ezjakina nintzela”, “nire anaiak bat-batean ateratzen zituen bost duroko hitzak zirela medio”, “Ohartu nintzen jada buruan sartu zitzaiola beltzarana bere bost duroko hitzekin kortejatu eta ni morroi moduan bazter utzi behar ninduela”); bost duroko txanpon (eta zigor, multa), ap. X. Etxabe (“Beste batzuek bost duroko zigorra ordaindu behar izan zuten”, "Gauza bakarrean ez datoz bat Jexuxen kontakizuna eta liburua: liburuak dionez, Jexuxek ere ordaindu egin zuen bost duroko multa”), J.M. Irigoien (“Egun batean, kaletik nindoala, zaletu batek ezagutu, bost duroko txanpona bota, eta keinu itsusi bat egin zidan, bere nazkaren adierazgarri, ezpainak zurrundurik eta soa zorrozturik”), J. Zabaleta (“bost duroko billete bat erakutsi dit”). // J. Etxeberria (“Ikasle batek bere eskuetan batzuetan 5 duroko eta besteetan 20 duroko txanpona gordetzen du”), P. Angulo (“Bost duroko bi txanponen artean, eta itsatsirik, duro bat kokatzen da”).

Agertu den bost duroko bakarra: Consumer ("Super Mario Bross" bideojokoari egin dion doinuak jatorrizko bertsioarekiko leialtasun eta erritmo berbera ez ezik, arima eta malenkoniaren garraztasun sakona agertzen du, laurogeigarrenetako gazteek orduak eta bost duroko txanponak galtzen zituztela nostalgiaz oroitzean”); bost ogerlekoko 1, I. Irazabalbeitia (“Dokumentuaren hizkera hanpatua da, sarritan zehaztugabea, eta bost ogerlekoko hitzez eta kontzeptuz josiegia”); bost ogerleko 1, Berria (“Enfin, litekeena da ministroak politikariek horrenbeste maite duten jokoa besterik ez egitea, hots, bost ogerleko hitzak batu inork konprenitzen ez dituen esaldi ponposoak osatuz“).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bost duroko 8: Berria (“Egun batean, kaletik nindoala, zaletu batek ezagutu, bost duroko txanpona bota, eta keinu itsusi bat egin zidan, bere nazkaren adierazgarri, ezpainak zurrundurik eta soa zorrozturik”), Pello Lizarralde 3 (adib.: “nire anaiak bat-batean ateratzen zituen bost duroko hitzak zirela medio”), Xabier Etxabe 2 (adib.: “Beste batzuek bost duroko zigorra ordaindu behar izan zuten”), Joan Mari Irigoien (“Egun batean, kaletik nindoala, zaletu batek ezagutu, bost duroko txanpona bota, eta keinu itsusi bat egin zidan, bere nazkaren adierazgarri, ezpainak zurrundurik eta soa zorrozturik”), Josu Zabaleta (“Hargatik"; eta bost duroko billete bat erakutsi dit”); bost ogerlekoko 2 J. Sarrionandia (adib.: “Mundu guztiak esaten duena errepikatuko likek gutxi gorabehera,' esango du Andonik. 'Askatasuna, dirua, ohorea, duintasuna eta horrelako bost ogerlekoko berbez beteko likek ahoa”).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb. + iz. + -ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

duro sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH, s.u. bost (Mg CO: “bost eskudoko bat”; Izt C: “bost ezkutuko bat”). Cf. infra ezkutu.

Tradizioak baztertu duen forma

hedatu gabea.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb. + iz. + -ko.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BOST-LIBERAKO. Moneda de cinco francos. Hartako ere behar, nola gastutako, / Nor nahik hirriskatu bi bortz liberako. Hb Esk 214. Egundaino nehork ez du serioski erran plomuzko edo ezteinuzko bost liberakoak balio duela zilharrezkoa. Elsb Fram 158. Agerrek egun guziez bortz liberakoa garbi atheratzen du... Agerreko anderiak bortz liberako ederrik bazien sakelan. JE Bur 59. Bideko dirua doidoi bildua dakote etxekoek, bizpalau bortz-liberakok baitaukate soberakin guzia. Ib. 207.

bost liberako 2: Aizu (“Plastikozko lehen billetea bost liberakoa izango da eta Winston Churchill lehen ministro ohia zenaren irudia izango du”), Erlea (“Etxe batera sartzen zen,baina sartu ahal izateko, bost liberako billete baten erdia erakutsi behar izaten zuen”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bost liberako 6: Matias Mugica 2 (“Luzaz bilatu, hamar liberako txanpona hartu, atzera utzi, eta azkenik bost liberakoa ateratzera deliberatu zen”), Isabel Arrigain 2 (“Hala, bost liberako diru batek balio duena zehaztu ahal izateko, hau jakin behar da”), Karlos Zabala 2 (“Emakume zahar handi-handi bat zen, sosak eta bost liberako txanponak lerrokatzen ziharduena”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia; adibide gisa jasotzekoa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa libera sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-na.

Kategoria

banatz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bostehuna mila.

Atzizkien araberako erabakiak

-na-ka.

Kategoria

adlag.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-en.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-garren.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bost Naipes: el cinco. Etxba Eib (“Bostakin urten dau triunfotik”), bosteko "El cinco (en el juego de naipes), bosteko A DBols s.v. cinco. Etxba Eib ("Bostekua. Naipes: el cinco. Bostekuakin azkenak eiñ dittu"), Lek EunD (“Seiek bostekoa; bostekoak laukoa... [...]”).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bosteko. HiztEn (bosteko urrea), LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Zehazki: bosteko; (el cinco de oros) bosteko urrea; HiruMila: bosteko (bosteko urrea); ElhHizt: bosteko, (el cinco de oros) bosteko urrea.

Ik. bosteko sarreran "1 iz. Bost gauza berdinek osaturiko gauza; joko kartetan, sail bakoitzeko bosgarren zenbakia. Bosteko urrea".

Forma arautuaren azalpenaz oharra

bosteko urrea, bosteko pika adibideak eransteko eskatuz.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

kartak: ik. oharra s.u. bateko.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -etan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bost sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

1 bost aldiz. 2 askotan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. zaingorri (bostorri) / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

zenb. + iz.

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Potentilla reptans.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

zenb. + iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko bostun eta bostdun: "[...] zortziko, y mejor zortzidun amarko y mejor amardun [...]. Por esta misma razón laudun a la cuarteta, bostdun a la quintilla" Lar Gram. 382. "Quintilla, metro, bostuna" Lar.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bostun EB 17: B. Arana Martija 14 (adib.: "Sol-Mi bitartea goranzko hiru bostunen bidez osatzen da"), L. Fz. Imaz 3 (adib. "Doitasun bakarra, ondoz ondoko 21 bostunentzat zortziduneko 21 teklako teklatuz lor liteke").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bostun : HiztEn, Euskalterm 4 (hauetan akorde bostun gehitu 'acorde de quinta aumentada'; akorde bostun 'acorde de quinta'; bostunen serie orokor 'serie general de quintas') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bostun : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdaretako formak

Erdal quinta / quinte formen ordainak: bostarteko : XarHizt, Casve FE; bosteko : HiruMila; bostun : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bebil (forma berri tradizioak bermatu gabea; Musikan, es quinta / fr quinte adierazteko proposatua).

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

cf. supra bosturte

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bosturte 3 (cf. supra); bosturteko EB 7: GAO 1989 2 ("%5eko bi biurtekoen eta %7ko bosturtekoen zenbatekoa Taula Erantsietan ezarritako antzinatasun oinarrien gain kalkulatuko da kategoria bakoitzerako", "Antzinatasun osagarri pertsonala ezartzen da, %5ekoa bi biurtekotako eta %10ekoa zazpi bosturtekoetako bakoitzean, momentu bakoitzean indarrean dagoen gutxienezko alokairu interprofesionalaren arabera kalkulaturik"); UZEI 4 ("1917ko Urriko Iraultza gertatu eta berehala, munduko lehenbiziko estatu kolektibistak ez zituen bosturteko planak ezarri", "Lau urte beranduago, 1929an, lehenbiziko bosturteko plana jaiotzen da", "ekonomiaren egiturazko aldaketak aurrikusten dira eta horiek epe ertainerako planaren bidea irekitzen dute, bosturteko planarena", "Azkenik, bosturtekoa, urtebeteko planetan banatzen da, eta, ez dira ahaztu behar egiten diren plan bereziak"); Biztanleria 1975-1990 ("1976-80koaren inguruan, hirurogeitamargarren hamarkadako bigarren bosturtekoari dagokiona").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bosturteko : DFrec 1, AB50 2 (eta kinkenal 2), HiztEn, Euskalterm 2 (eta kupoaren bost urtetarako lege; bost urterako plan). Ez dugu aurkitu ap. AB38, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bosturte(ko) : HiruMila (cf. supra), ElhHizt, PMuj DVC (bost-urte, bost-urteko #mdash# cf. supra). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

LB: 65; ETC: 258

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: bosturteko iz. lustro, quinquenio datorren bosturtekoan gari-ekoizpena bikoiztu egin behar da: hay que doblar la producción de trigo en el próximo quinquenio / Adorez: bosturteko 1 quinquenio, lustro. 2 adj. quinquenal / Labayru: bosturteko 1 iz. quinquenio, lustro. Bosturteko bi bete ditu lanean. 2 izlg. quinquenal / NolaErran: bost urteko kargualdi/agintaldi.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

biurteko, hirurteko, milurteko araututa daude.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jasotzekoa da biurteko, hirurteko, milurteko formekin egin den bezala.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

zenb. + iz. + -ko: eraikuntza libreak izan litezkeela aipatu da (ez elkarketako paradigma emankorra), eta batera berrikustekoak dira (cf. supra biurteko).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

ahala.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adib. gisa eskaintzekoa bota sarreran ("plater bana hartu, eta andreak bota ahala jan zuten babarruna").

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta onartzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa bota sarreran.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Euria bota ahalean ziharduen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BOTA ETA BOTA. a) Arrojando continuamente. Bota ta bota lorak amaitu arte. Ag Kr 221. Ontziak bota ta bota an zijoan dantzan diruak balio zituan olioa. Anab Poli 61. Bonba andiak bota ta bota / danak kiskaldu artean. FEtxeb 59. Euria etzuan atertzen. Bota ta bota. BBarand 147. Geroxeago, ni aizkoran asi baño leen, euria bota eta bota. Ura giroa! Albeniz 151. b) Diciendo. Bota ta bota, bape utsik egin barik, esan eban "Aita Gurea" azkeneraiño. Bilbao IpuiB 75.

bota eta bota 11: Deia (“Ondoko taberna zulo batean Alex ikusi genuen, begiak makina txanponjale baten pantailatik hamar zentimetrora itsatsita, errubloak bota eta bota"), Berria 7 (“Juanma Lillo mezu baikorrak bota eta bota ari da azken aldian”), EiTB 3 (“Hauek bota eta bota ari dira”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bota eta bota 22: Berria 3 (“Askok loreak bota eta bota ari dira haren jardunarekin txora-txora eginda.”), Herria (“"Demoen" auzi denboran, auziperatuak kanporatu dituztelarik eta poliza hasi delarik nigar egin-arazteko batzu bota eta bota, Bob Edme argazkilari ezagutua kolpatua izan da”), Pello Zabala 3 (“Horrek ez du ezartzea lortzen; jardun eta jardun, bota eta bota, dakarren abiaduran antzematen zaio”), Karlos Zabala 3 (“Gau eta egun ziharduten suei egurra bota eta bota, eta haien ke lainoa sakabanatu egiten zen astiro zingiradi itzelaren gainetik”), Jon Arretxe 2 (“Ura buru gainetik bota eta bota ibili naiz, ia zorabiaturik, tarte laburrak eginez aretoaren erdiko marmolgunean etzanda”), Harkaitz Cano 2 (“Bota eta bota ari da duela bi egun”), Iñaki Mendiguren (“Harryk erantzun nahi zion arazoa ez zela askoz okerragoa izango ahotik bareak bota eta bota jardutea baino, baina ezin izan zuen, Hagriden melaza-gozokiak matrailezurrak itsatsita utzi zizkion eta”), Joxerra Garzia (“han geratu da, argazkiak jasotzen duen unean bezala, txanponak bota eta bota”), Patxi Zubizarreta (“Jendea harrika hasi zitzaien eta haiek, amorrazioak harturik, kokoak bota eta bota aritu ziren.”), Koro Navarro (“Eta horra non ikusi genian Don Karlos harroputz hori, bere batailoi izugarriekin, granadak bota eta bota, zertarako eta gero lasterka Berara ihes egin behar izateko”), Fernando Morillo (“Euriak montzoia balitz bezala jarraitzen zuen, bota eta bota”), Pako Aristi (“ikusten omen du ontzitxora listua bota eta bota, aparra loditzeko”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta oso erabilia; jasotzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bota sarreran.