Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: burges txiki .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-txiki.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

burges sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

burgestu, burges(tu), burgesten. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

burgestu, burges(tu), burgesten

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

harroa, hanpurutsua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

harrokeria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

burgoi(tu), burgoitzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Atzizkien araberako erabakiak

-tar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Lexemen erregulartasuna

-rh-.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

biraoa.

LBeh (2013-06-10): burka 74: Berria 32 (adib.: “Orduan neskak ezin ziren eskolara joan eta emakumeek burka eraman behar zuten kalera irteten ziren aldiro, inork aurpegia ikus ez zitzaien"), EiTB 33 (adib.: “Burka eta antzekoak debekatu?”), Argia 4 (adib.: “Batzuk burka baten azpian antzeman daitezke”), DiarioVasco 5 (“Burka da, hain zuzen Frantzian, Belgikan edo Holandan esparru publikoan debekatu nahi dutena, burka eta horrekin batera, begiak estali gabe uzten dituen niqab-a, estalkiaren azpian nor dagoen ikusten uzten ez duten arropak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: burka 18: Berria 9 (adib.: “Afghanistango emakume batzuk, burka buruan jantzita, telebistan agertu dira”), Joxerra Garzia 6 (adib.: “Ministro-edo batek klitorisaren ablazioarekin alderatu zuen burka edo buruzapiarena”), Iñigo Aranbarri 3 (adib.: “nazkatu arte esan zitzaigun burka izeneko oihalezko kartzelaren barruan bizitzera zigortzen zutela talibanek emakumea”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: burka. Burutik beherako jantzia, gorputza erabat estaltzen duena. Batez ere Afganistango eta Yemengo emakumeek erabiltzen dute.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es burka / fr burqa: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -.

Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

harkaitza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

bakarrak erabili du (LE), baina egokia iruditzen zaio lantaldeari.

Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak

burkaitz/burkaiztu, burkaizten.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

amildu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

a) 'zuzendaritzako kidea' adierakoak dira 2 burukide : Erkiag BatB ("Ola aundietako beargiñak baiño obeto bizi dira euren artezkari agertzen diran izlariak, burukideak, jauntxu-usaiñekoak oneen artean bere"), Gazt MusIx ("Lagundi-Burukide izendatzen"); b) 'arerioa' adierakoak 7 burkide : Eguzk GizAuz ("Guztiak ortxe alkartu ta gizabatzaren onerako, burkide barik, lankide egin bear ditu"; "Onelan, onena dirudian ori, onaren burkide ta arerio izango litzate arazo onetan be"...); ik. OEH argitaratuan gainera adiera honetako burkide (RS) eta burkhide, bürkhidego (ArmUsk 1896).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) 'kidea' adierakoak dira: bur(u)kide 1 [sic]: J.A. Arrieta ("Amaituko da halako batean ditxosozko gerla hau ere, eta orduan denok joango gaituk nahi duan tokira sekulako juerga botatzera (...), agur, bur(u)kide"); burkide 10: Krutwig (burkhide: "Edozein burkhiderekin elkhartu behar dugu gure burua"); Gabai/8 2 ("Burkide komandantea Marruekoseko gerlara eraman zuen arrastaka faszio monarkikoaren oligarkia inperialistak"); Txill ("Gizon eta burkide gisa merezi zuen hitzik ere esan gabe, hiltzen utzi duzuelako"); Punto y Hora 1985 4 ("Agur, Santi, burkide iraultzailea, independentzia eta sozialismoaren bidean garaipenarararte beti!"); Euskadi Obrera 1977 ("Euskadi Obrera-ko horrialde hauetatik, joan bekizkio gure zorionik beroenak Partit Socialista Unificat de Catalunya-ko gure burkideei!"); UnescoAlb 1990 ("Burkide horiek ez daude gauza hauetara ohituta"); burkidetxo 1: X. Galarreta ("Lasai, lasai, burkidetxo hori"); b) 'zuzendaritzako kidea' adierakoak 18 burukide : EAEg 1936 9 ('consejero' itzuliz: "Euzko-Jaurlaritzaren Burukide, Idazkari edo Zuzendari nagusi dan iñor, ezin Erki "jestore" izango da"); NEtx ("Zaitegi ta Orixe burukide ditugula"); Punto y Hora 1982 ("Baina burukideek Mendebaldeko lejioekin irekian eta paladinoki lerrotzearen abantailak azalduz saiatu dira"); A. Erkoreka ("Laburu Elkartearen sortzailekide eta Etnografiako atalaren burukide"); M. Legasse 2 ("Orduan, frantsesak eta espainolak Euskararen lurraldeko burukide, aberats eta eskribauengana hurreratu ziren"); Deia 1990 ("Antxe, Uri Batzarreko lendakari Jan Xabier Iturriaga-Etxebarria eta beste burukide batzu aurretik zirala"); J. Mimentza 3 ("HASI'ko burukideek gauza bera esaten dute beste era batera"); 2 burukidetza EAEg 1936 ('cargo de consejero' itzuliz: "Jaurlaritzaren Burukidetza eta Goi-Agintaritza beste aginpideekin alkartze eziñezkotzea gai dun Batzorde Lege-onemallearen iritzia ontzat artua izan da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

burkide : DFrec 4 'kidea'; AB38 1 'compañero'; AB50 2 'camarada'; HiztEn ('lehiakidea, aurkakoa'); LurE ('lehiakidea'); burukide : DFrec 9 'zuzendaritzako kidea'; HiztEn ('zuzendaritza edo zuzendari-batzorde bateko kidea; bereziki Euzko Alderdi Jeltzaleko Buru Batzarren bateko kidea'); LurE ('Euzko Alderdi Jeltzaleko Buru Batzar bateko kidea'); Euskalterm 1 ('miembro dirigente').

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietakoak: burkide : EuskHizt ('lehiakidea'); ElhHizt ('1 contrincante, competidor; 2 camarada'); HiruMila ('contrincante'); Casve EF (bürkide: partenaire); Lh DBF (burk(h)ide: 1 partenaire; 2 compétiteur, adversaire); DRA (burkhide: contrincante. ArmUsk 1896; burkide: camarada, compañero de igual categoría, contrincante. RS, Sc); PMuj DVC ('émulo, rival, competidor, contrincante, concurrente; 2 camarada, compañero, colega; 3 cónyuge, consorte'); burkhidego : DRA ('rivalidad' ArmUsk 1896); burukide : EuskHizt ('Eusko Alderdi Jeltzaleko Buru Batzarren bateko kidea'); HiruMila ('1 miembro de una junta rectora; 2 miembro de la junta directiva del PNV'); EskolaHE ('Euzko Alderdi Jeltzaleko Buru Batzar bateko kidea'); Casve EF (bürükide: chef) // Ez ditugu aurkitu besteotan: Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

lehiakidea, etsaia.

Forma-adieren gurutzamenduak

cf. burukide '(alderdi politiko bateko) zuzendaritzako kidea'.

Euskaltzaindiaren Arauak

burkinafasoar (herritarra).

Euskara batuan hobestekoa

ik. buruko

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: burla egin, burlaz.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

burla egin, burlaz

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

barregarria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gile.

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

LBeh (2016-10-26): burlaize 36 (32 burlaizez forman erabiliak): Elkar 4, Berria 9, EiTB 20, Argia 3 (horietatik bat burlaizetsu).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: burlaize 101 (51 burlaizez): Berria 2, Anjel Lertxundi 26 (horietatik bi burlaizetsu), Patxi Zubizarreta 14, Josu Zabaleta 10, Inazio Mujika 6, Juan Luis Zabala 4, Juan Garzia 4 (burlaizetsu 1), Jose Morales 4, Koro Navarro 4, Josu Zabaleta 3, Josu Landa 3, Iñaki Mendiguren etab.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu burlaize formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta oso hedatua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

burla.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-ti.

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Euskaltzaindiaren Arauak

burlatu, burla(tu), burlatzen. da ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

burlatu, burla(tu), burlatzen

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"La forma más empleada es burumuin, documentada primero en autores guipuzcoanos del s. XIX; desplaza en los textos septentrionales del s. XX a burufuin y burfuin (...). Burmuin es empleado por Otaegui, Azkue, Mirande y Zaitegui. (...). En DFrec hay 3 ejs. de burmuñ, 2 de burmuin y 2 de burumuin"

Jatorrizko forma

bur(u)muin, garun

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

iritzi-emaileei galdetzekoa

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: Ik. burdina / HiztEn: Ik. burdina / LurE: - / ElhHizt: Ik. burdina / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. burdina.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zalantzazkoa da mailegua, lantaldeak zalantzak baititu horren premiaz

lantaldeak ez du horren premiarik ikusten.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

LB: 62 (UEU 38, Elkar 13), ETC: 125

Erdaretako formak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0 // Euskalterm: burokratizazio (TN, Soziologia).

burokratizatu, burokratiza, burokratizatzen du ad. Burokrazia ezarri; burokraziaren ezaugarriak eman.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. gurin.

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: burrunba egin, burrunban.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

burrunba egin, burrunban

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

burrunbaraz, burrunbarazten.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.