LBeh (2016-10-26): chic 14: Elkar (“Burges izateaz lotsagorritu ere egin zen. Artista plantaren arrandi egiten zuen, pipatu egiten zuen! chic Pompadour estatuatxo bi erosi zituen, bere egongela apaintzeko”), Berria 4 (adib.: “ukitu chic bat”, “emaztea, Pirelli egutegian agertu arren PS-ekoak ez diren elefanteen erdian biluzik, cheap eta chic datorkigu hozkailuaren beteaz axolatzeko”), EiTB 3 (adib.: “Portzelanazko tazak eta beste zenbait osagarri “chic” ere ezin dira falta”), Jakin 2 (adib.: Tokioko Roppongi Hills konplexua, kapitalismoaren eskandaluzko goraipamena den arren, turistarik alternatiboenarentzat ere nahitaezko bisita bihurtu da. Hain zuzen, bere deigarririk garrantzitsuenak ez dira azpiko solairuetan batzen diren denda chic eta jatetxe sasi-europarrak”), Argia 4 (adib.: “Pariseko bohemian bizi ziren, errateko molde bat da, haiena bohemia “chic” baitzen”); txik 1, Berria (“Errazu saioa euskararen ingurukoa da, eta hiztuna aurkitzen den tokian aurkitzen dela, dela Gipuzkoa aldeko baserri bateko etxekoandrea, izan sukalde txik bateko burua, hitzak du protagonismoa”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: chic 12: Berria 3 (adib.: “Chicago ez zen hain polita izan, ez zen ohi bezain chic eta maitagarri agertu”), Harkaitz Cano (“Denak oso chic daude jantzita”), Iñigo Aranbarri (“Nazioartea dute mintegi nagusi, eta inork ondo zelan ez dakiela, ikuslea hasi da albistegietan ikasitako hitzak lagun artean-eta errepikatzen, badakizu, zera chic hori...”), Karlos Zabala 2 (adib.: “Oso chic iruditu izan zait beti”), Joxemari Iturralde (“Eta beste neskato lagunengana berandu iristea ere xarmangarria zela iruditzen zitzaidan, halako leku dotoretara pittin bat berandu iristea dotoreziaz ukituriko detaile bitxia zela, giro chic hari gehigarri erakargarria eransten zion zerbait”), Jasone Osoro (“Eta ez dakit moda kontua den, chic geratzen den edo zer, baina tipoak muturretan eman zidan musua aurkeztu nintzenean”), Javi Cillero (“terraza chic batean bermut edanez”), Joseba Urteaga (“aitak amari errepikatzen zion sendagilearen esaldia gogotsu, pozik hain chic ziren pertsona horiekin bagenuelako zerbait lotzen gintuena, nolabaiteko ajeren bat”), Mikel Hernandez Abaitua (“ ez genekien Maeght fundazio famatua hain hurbil zegoenik, Saint-Paul hain herri famatua zenik, hain chic, aktore eta abeslari famatuak maiz joaten ziren tokia”); ez dugu aurkitu txik formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu chic, txik formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu chic, txik formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es chic / fr chic: Elhuyar: dotore, apain, kriket / NolaErran: dotore, apain, kriket / Zehazki: chic, pinpirin, dotore / Labayru: dotore / Adorez5000: chic, pinpirin.

Nazioarteko forma da, euskal baliokidearekin batera onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta onartzekoa. Baditu euskal baliokideak (pinpirin, apaina, etab.), baina hala ere erabili egiten da ñabardura berezia duelako zenbait kasutan.

Kategoria

adj.

Forma baten adiera(k)

dotorea, apaina.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

chihuahua: G.Garate (“rottweiler, chihuahua, bullmastiff, poodle, danes handi, bulldog, euskal ardi-zakur, galgo”), B. Atxaga (“Ez ginela txalupan fijatuko salbamendu-txalekoaz hornitutako chihuahua harengatik izan ez balitz”). // zientzia.net (“arraza oso txikiko txakurrei ere gauza bera gertatzen baitzaie — poodle toy, yorkshire, chihuahua, pomerania, border terrier”).

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan, ez ap. LurE-Harluxet, ez ap. NekHizt.

Beste batzorde batek argitzekoa da

Onartzekoa da izendatzaile bat, eta, lantaldearen ustez, forma horretan onartzekoa, baldin oinarriko leku-izena forma horretan emango balu Onomastika batzordeak.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak

Euskaltzaindiaren Arauak

chisinauar (herritarra).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

chow-chow: Harluxet (Txinatar jatorriko txakur-arraza) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

Ez dugu aurkitu ap. NekHizt.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

erdi chow: G.Garate (“Zakur nahasi bat da, erdi golden retriever eta erdi chow”); txou-txou: G.Garate (“txou-txou, spaniel, retriever, espainiar mastin, pointer, basset”). // chow chow: eitb.com (“Badirudi Judasi, Mareren chow chow ederrari, ez diola grazia gehiegirik egin”), ikasbil.net (“dauzkat beste bi dalmata, chow chow bat eta samoiedo bat”).

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ElhHizt.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

cicerone: A. Lertxundi ("Umbertok cicerone lana egin zidan bide osoan"); X. Mendiguren E. ("Nik uste nuen neuk erakutsi beharko nizula hiria, baina zuk aspaldidanik ezagutzen zenuen, eta nor baino nor ibili ginen, cicerone lehiaketa barregarri batean"); J.A. Sagastizabal ("Ixabel nire ondoan, komentarioak eginez, cicerone gisa"); R. Saizarbitoria ("iruditzen zitzaidan ez zuela cicerone papera oso gogotsu betetzen"); Berria ("Orotariko harremanak usutzeko gai izanen ote gara, haurrideak cicerone ditugularik?").

Erdaretako batetikoa onartu da, bakarra aski delakoan

italieratik bere hartan mailegatua da, forma eta ahoskera.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

'turisten gidaria, batez ere profesionala ez dena'.

Euskaltzaindiaren Arauak

'zentilitro'ren sinbolo nazioartekoa.

LBeh (2013-06-10): clown 82: Deia 2 (adib.: “Nazioarteko XVII. Clown eta Pailazoen Jaialdia”), Berria 31 (adib.: “Gainera, inori graziarik egin ez dioten clownak ere egon dira”), EiTB 25 (“Virjinia Imaz clowna elkarrizketatuko du Ainhoa Agirreazaldegi bertsolariak“), Argia 10 (“Clown ikastaroetan ikasten den aurreneko gauza pertsona bakoitzaren barruko clowna bilatzea da”), DiarioVasco 14 (“Lau antzezlek, clown, keinu hizkuntza eta umorearen bitartez lehiaketa olinpikoaren inguruan duten ikuspuntu berezia erakutsiko digute, lidergoa, laguntasuna eta kirolen praktika”); klown 8: Berria 4 (adib.: “Joserra Fachadok mimo ikastaroa emango du otsailaren 19an eta klown ikastaroa apirilaren 19an”), DiarioVasco 4 (adib.: “Gu klown mundukoak bainoago, zirku mundukoak gara”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: clown 17: Berria 13 (“Inprobisazioetan clown-ean oinarritutako teknikak erabili zituzten”), Herria 2 (adib.: “Larunbatean Ball-trapa handientzat eta clownak ttipientzat, hauek untsa irri egin baidute”), Marzel Etxehandi (“Eta arratsak luzeak baitira, kantariak, mintzalariak, clownak bilatzen ditugu”), Joxe Azurmendi (“ahal duenak egiazko talentuz eta ezin duenak clown bezala”); klown 4: Berria (“Gaur hasi eta maiatzaren 23a arte kabareta, poesia, klownak, umorea eta musika izango da”), Herria (“Virginia Imaz klown edo jostakinaz artikulu guziz interesgarri bat eskaintzen dauku otsaileko Nabarra aldizkariak”), Oskar Arana (“klown beti maltzur eta zalapartari bat”), Koldo Izagirre (“klown bat bezala uzkurtzen da”); klun , Xabier Montoia (“Estekatu gizonen aurpegi izugarriak datozkizu oroimenera, beren ezpainen inguruko arrapo zuri-zuria, klun itxura ematen ziena”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: clown Pailazo mota.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es clown / fr clown: Elhuyar: pailazo, klun / Nolaerran: pailazo, klun / Zehazki: klown / Labayru: pailazo, komiko, narritari, klun / Adorez5000: pailazo, narritari, clown.

Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa adiera mugatuz.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

‘pailazo mota’.

Euskaltzaindiaren Arauak

'zentimetro'ren sinbolo nazioartekoa.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

nazioarteko ikurra da, ez laburdura

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

cocker: Harluxet (jatorriz ingelesak diren hainbat ehiza-txakur txikiren arrazei ematen zaien izena) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

Ez dugu aurkitu ap. NekHizt; cocker spaniel: EhiztEskulib, 173 (“Txakur jasotzailerik onenak Ingalaterrako arrazak dira: cocker spaniela, springer spaniela, labrador retrieverra edo golden retrieverra”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

cocker: JA. Irigaray (“Neskak, egia erran egokiago dateke emaztekia deitzea, cocker zakurño bat zeukan”, “Elkarrekin, biak eta nire zakurñoa, cocker beltz bat”); cocker spaniel: G. Garate (“ardi zakurrak [3.635], ingeles setterrak [2.862], pointerrak [2.229] eta cocker spanielak [1.614]”); ikasbil.net (“Neskaren txakurra urre koloreko cocker spaniel ingelesa da”). // cocker arraza: hitza.info (“Espagneul arrazako ehiz txakurra dago, eta baita Scnauzer eta Cocker arrazakoak ere”), bilbao.net (“Cocker arrazako kanela koloreko txakur bat”), etorkizunaikastetxea.net (“Teckel eta Cocker arrazen arteko nahasketa batetik jaio zinen”); cocker txakur: egunezegun.com (“Cocker txakurrak Iberiar penintsulan du jatorria”).

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

PUrib: "collage (E) / kolaia" / EEgunk: "collage (†  kolaia)".

Maileguen egokitzapen sistematikoa

ll; g.

Cf. supra border collie.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak

Beste (edozein) iturritako erabilerak

«comtois(e)» arraza: Herria 2001-2005 ("Zaldietan [52 buru], bretoin arrazakoetan lehen sariak: Uztaritzeko Veschembes, Earl de la Nive eta Ahetzeko Amestoy; eta «comtois» arrazakoetan, Senpereko Jamattitt Etcheverry”, "Comtois arrazan, Nika-L.", “Behi gorrastak eta betroin eta «comtoise» arrazako zaldiak hazten dituzte”; "Contois arraza"); comtois klasa: Herria ("Comtois klasan, Orose C."; "Comtois klasan ere, Melka R."). // Ez dugu aurkitu ap. Google.

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan, ez ap. LurE-Harluxet, ez ap. NekHizt.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak

LBeh (2014-04-03): copyleft 38: Elhuyar 4 (adib.: “Arazo hori saihesteko jaio ziren copyleft lizentziak”), Consumer 2 (adib.: “Copyleft baimenik ezagunena Creative Commons da”), Berria 17 (adib.: “mota honetako Copyleftak oso moldagarriak omen dira, egile bakoitzaren nahien arabera jarri daitezkeenak”), EiTB (“Copyleft-a izan dute mintzagai asteburu honetako '@ Bildua'n”), Jakin 8 (adib.: “Copyleft da sistema malgu horietako bat, 1984an Richard Stallman-ek abiatua”), Argia 6 (adib.: “Asanbladetan eta komisioetan denetarik hitz egiten da: animalien eskubideetatik copylefteraino”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: copyleft : Berria 7 (adib.: “Jabetza intelektualaren inguruan, «mundu fisiko baterako pentsatutako lege sistemaren aldaketa beharra» jorratuko dute Copyleft topaketetan, adibidez”), Filosofiako gida 5 (adib.: “Horren aurka, Copyleft lizentzien aldeko mugimendua orain dela gutxi sortu da, eta euren helburuak bi ardatz ditu”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: copyright, copyleft.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

cf copyright arautua.

Nazioarteko forma da, euskal baliokidearekin batera onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta onartzekoa, copyright arautuarekin batera.

Zerrenda osagarriak

EEgunk [kurtsiboz].

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

sinboloak.

Jakite-arloak

Mat.

Forma baten adiera(k)

'kosinu'ren sinbolo nazioartekoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

costarricar (herritarra).

Jatorrizko forma

"couché" paper

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

coulomb: HiztEn-LurE.

Erdaretako formak

Le Petit Robert: coulomb; ez dugu aurkitu ap. Collins.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Erdaretako formak

OfQuLF: unité de mesure de quantité d'électricité || Charles de Coulomb || physicien français.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak eta Zientzia-unitateak.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Elektr.

LBeh (2013-06-10): country 136: Berria 72 (adib.: “Lehenengoan gitarra espainolak entzun daitezke eta bigarrenean country doinuekin ausartu dira“, “Zuzeneko indartsua du The Hangmenek, eta gitarra soinu gogorreko punk-rockari country zertzeladak gehitzen dizkio”), EiTB 59 (adib.: “Eta orain Sing In My Meadow-rekin itzuli da taldea, blues eta country doinuei rock eta psikodelia gehitzen dien lanarekin”), Argia 4 (adib.: “Afrikako, Europa Ekialdeko eta Asiako musikari askorekin egindako harremanaren bitartez, gai izan dira reggae, ska, hip-hop, raggamuffin, country, rock, elektronika, dub, cumbia eta bestelako estiloak lantzeko, horien guztien testuinguruetan erabat barneratuta, mimo eta meritu handiz”), DiarioVasco (“Blues, gospel eta country musikaren oihartzunak topa daitezke bertan, eta entzuleak New Orleans eta Memphiseraino bidaiatuko du, betiere Mississippi aldamenean dela”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: country 64: Berria 55 (adib.: “Texasko kantariaren musika country, folk eta bluesaren sustraietan erroturik dago”), Herria (“Aurtengo berezitasuna da, klase horiek eki aldeko dantza bai eta“country” moduko dantza ikastaldiekin bururatuko direla”), Edorta Jimenez (“Hizkuntzagatik ez balitz beste edonongo country musika entzuten gaudela esango nuke”), Txiliku 2 (“ospe bertsua ikusiko dugu country kantari baten abestitxo honetan”), Patxi Iturritegi (“Neonezko argiak eta tentelkeria amerikar ugari bazterretan, country eta spaghetti western estilokoak, 60ko hamarkadako aztarna nostalgikoak”), Iñaki Zabaleta (“Irratia country abesti ezagun bat ematen ari zen”), Itxaro Borda (“Zintzurra are indartsuago karrakatuz, country ahaire baten lauhazka-joaldien men segitzen zuen”), Patxi Zubizarreta (“batez ere musika country lasaia jotzen hasi direnean giroa guztiz aldatu da”), Harkaitz Cano (“Garagardo batzuk hartzera joan gara lauok: lokal country batera lehenbizi eta irlandar batera gero”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: country Musika mota. Musika countrya*[e.] Country musika.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es country / fr country: Elhuyar: country / Nolaerran: - / Zehazki: country / Labayru: country / Adorez5000: country.

Nazioarteko forma da

nazioarteko forma da, hedatua dago, eta beste gabe onartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Mus.

Zerrenda osagarriak

EEgunk [kurtsiboz].

Geroago erabakitzekoa da

Bebil.

Zerrenda osagarriak

EEgunk.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "croissant †  e. kruasan".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

Sin. harrespil.

Kategoria

iz.

Zerrenda osagarriak

"cross †  v. kros".

Mailegu baztertzekoa da, beste forma bat baitagokio

Ik. kros.

Zerrenda osagarriak

EEgunk [kurtsiboz].

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu cumbia formarik.

cumbia 40: Aizu 7 (“Disko berrian cumbia, tangoa, musika afrikarra (etniko hitza ez zait gustatzen)... daude”), Argia 6 (“Doinu bero eta tropikalak jorratzen ditu, jazz, swing, soul, funk, reggae, ska, disko, cumbia, boogaloo, gipsy rhumba, Afrikako eta Brasilgo doinuak, latinoak... eta horiek guztiak erritmo berritzaileekin eta elektronikoekin nahasten ditu”), Berria 18 (“Opera cumbiaren erritmoekin nahasi dugu, kolorea emateko”), Deia (“Hasieratik gaurdaino, trikitixari tradizioz lotutako arin-arin, fandango eta porrusaldez gain, Euskal Herriaz kanpoko berbenetan ohikoagoak diren erritmoak sartu dituzte oriotarrek, cumbiak edo baladak, esaterako, baita pop rockera hurbiltzen diren abestiak ere“), DiarioVasco 6 (“Merengue, salsa, reggaeton, cumbiaren bidez dantza eta kirola egiten da“), Elkar 2 (“Eta cumbia kantuak abesten!”); kunbia 5, Argia (“Ondo egon zen, cumbia eta horrelako erritmoetan sakondu ahal izan genuelako”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

cumbia 3: Berria (“Hardcoretik aldendu da, eta reggae, ska, dub, dance hall, guaguanco, cumbia eta Balkanetako erritmo beroei bidea eman die Toulouse lan berrian (Metak disketxea)”), Pako Aristi 2 (“Corridoak ikasten zituen, cumbiak, boleroak, zineko pelikuletatik ere bai hainbat kantu”); ez dugu kunbia formarik aurkitu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: cumbia (TN, Arteak).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es cumbia / fr cumbia: Adorez: (Mús.) cumbia / Elhuyar: cumbia / Labayru: (Mus.) cumbia / Zehazki: 1 (baile) cumbia; 2 (composición musical) cumbia / NolaErran: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta jasotzekoa.

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu ap. EEBS, EPG eta ZTC.

Erdaretako formak

OfQuLF: liqueur || Curaçao || île des Antilles où l'on fabrique cette liqueur.

Nazioarteko forma da

likore mota adierazten du, marka jakin batekoa baino hedatuagoa da.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

curie: HiztEn-LurE.

Erdaretako formak

curie: Le Petit Robert; Collins; OfQuLF: ancienne unité de mesure de l'activité radioactive || Marie et Pierre Curie || physiciens français.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

curie: Elhuyar ("hondakin nuklearrak gordetzeko leku ugari dagoenez, guztien artean 30 milioi curie baino gehiago metatzen dute"); F. Plazaola: "1 Ci (curie) = 3,7 x 1010 Bq".

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

unitate estandar gisa gaur becquerel erabiltzen bada ere (eta lehentasuna dagokie SIkoei), beste unitate bat da curie, eta onartzekoa; cf. milicurie.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Zientzia-unitateak eta Izen propiotikoak.

c/k

LBeh (2016-10-26): curling 31: Berria 17, EiTB 13, Argia.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: curling 17, Berria.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: curling. Neguko olinpiar kirola.

Nazioarteko forma da

Nazioarteko forma da, eta onartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kirol.