Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

desinfekzio 2: UZEI (hiztegi-sarrera baten sinonimo gisa, "Antisepsia Sin.: Desinfekzioa"), I. Ugarteburu ("Kiratsa zegoen ospitalean, desinfekzioan ibilitako kaleko komunetan bezala, eta osaba Bob ezin astunago jarri da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

desinfekzio : AB50 1 ('desinfección'), HiztEn (desinfektatzearen ekintza eta ondorioa), LurE (Med. eta Kim. desinfektatzea), Euskalterm 5 (hauetan 1 desinfekzio-zerbitzu; 1 begien desinfekzio; 1 zilbor-hestearen desinfekzio; 1 desinfekzio sanitario) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

desinfekzio : ElhHizt (desinfección), HiruMila (desinfección), EskolaHE (Med. eta Kim. desinfektatzea) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Zerrenda osagarriak

NekHizt.

Kategoria

iz.

Maileguaren adiera-erabileremuak, eta ordainak

Med. 'desinfektazea'; hau da: normalean, (zerbait) desinfektatzea bezalakoak erabiltzen dira.

LBeh (2014-04-03): desinformazio 58: Elhuyar (“Donostiako Ospitaleko Hematologia saileko kideen ustez, desinformazioak pisu handia du jaitsieran”), Consumer (“Edoskialdiko Aholku-Emaileen Nazioarteko Kontseiluak nabarmendu duenez, desinformazioak, okerreko mitoek eta bularraren inguruko aurreiritziek eraginda uzten diote emakume askok garaia baino lehen bularra emateari”), Berria 37 (adib.: “Krisiaren inguruko desinformazioari aurre egiteko kanpaina abiatu du sindikatuak Hego Euskal Herrian”), EiTB 4 (adib.: “Orokorrean Europa osoan bezala, Kuban gertatzen denari buruz aurreiritzi indartsuak eta desinformazio handia dago”), Jakin 3 (adib.: “Informazioaren iturburuetan daude desinformazioaren erroak”), Argia 11 (adib.: “Ez dugu txintik egiten eta normaltasun osoz ari gara azpiegituraren obrak eta desinformazioa bera pairatzen”), DiarioVasco (“udal gobernuaren desinformazioa”). 20.5: EPG: desinformazio 18: Berria 13 (adib.: “Azpimarratzekoa da Aznarrek fan klub aparta daukala; desinformazio lana egin zuten eta geroztik ez dira lelo horretatik atera”), Herria (“ardurenean bezala, desinformazio lan bat, Madrilgo poderearen ikuspuntua itsutuki zabalduz”), Txema Ramirez de la Piscina 3 (adib.: “Gaur egun, pasadizo hau desinformazioaren paradigmatzat hartzen da mundu osoko Komunikazio-fakultateetan”), Edurne Elizondo (“Beren ustez, "desinformazioaren biktima" izan ziren Greenpeaceko agintariak”). 20.29: BerriaEL2013: -. 20.83: es desinformación / fr désinformation: Elhuyar: desinformazio, informazio(rik) eza, informazio falta / Nolaerran: desinformazio / Zehazki: desinformazio / Labayru: informaziorik eza, informazio falta, desinformazio / Adorez5000: desinformazio, informazio ez(a).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: desinformazio 18: Berria 13 (adib.: “Azpimarratzekoa da Aznarrek fan klub aparta daukala; desinformazio lana egin zuten eta geroztik ez dira lelo horretatik atera”), Herria (“ardurenean bezala, desinformazio lan bat, Madrilgo poderearen ikuspuntua itsutuki zabalduz”), Txema Ramirez de la Piscina 3 (adib.: “Gaur egun, pasadizo hau desinformazioaren paradigmatzat hartzen da mundu osoko Komunikazio-fakultateetan”), Edurne Elizondo (“Beren ustez, "desinformazioaren biktima" izan ziren Greenpeaceko agintariak”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es desinformación / fr désinformation: Elhuyar: desinformazio, informazio(rik) eza, informazio falta / Nolaerran: desinformazio / Zehazki: desinformazio / Labayru: informaziorik eza, informazio falta, desinformazio / Adorez5000: desinformazio, informazio ez(a).

Nazioarteko forma da

nazioarteko forma da, eta onartzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

desintegra, desintegratzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

desintegrarazi 1, BiziJator ("Aldaketa txikiek, koazerbatua dena molekula soltetan ingurunean disolbatuz desintegraraz dezakete"); desintegratu 6: J.M. Torrealdai ("Gerraostean, nortasuna galduz eta desintegratuz joan da Bretainia"), Elhuyar 2 ("Unibertsoa leherketa ikaragarriaren indarraren ondorioz kanporantz jaurtikiak diren zatitan desintegraturik balego bezala kontsideratzen badugu ere, beti gelditzen da grabitazio unibertsalaren indarra", "Arrautza kosmikoaren egiazko tamaina, bere masa eta desintegratu zuen leherketaren indarra ere ezagutu gabe, zaila da kanporantz egotziak izan ziren zatiek ihes-abiadura hartzea lortu zuten ala ez asmatzea"), A. Martinez ("Meteorito haren tamaina, zientzilariek egindako azterketen arabera, 70 metrokoa baino handiago ez zen eta, dirudienez, atmosferan 6.000 metroko altueran desintegratu zen"), A. Perez ("Ikatzetik, petroliotik, sustantziak desintegratzetik edo Eguzkitik ere elektrizitatea lortzen da"), J. Agirre ("Izaki bizia hiltzen denean, mekanismo hau eten egiten da, eta karbono 14a pixkanaka-pixkanaka desintegratuz doa"); desintegratze analisi 1, SM ("geroago ordea, C 14-ren bidezko desintegratze analisiak egiteko era aurkitu zen"); desintegrazio (eta desintegrazio-prozesu) 4: J. Garzia ("Lengoaiaren kontzientziak bigarren ahalbide bat sortzen du: haren desintegrazioa"), Erlijioak munduan ("Heriotza osagai hauen desintegrazioa da"), Nortasunaren psikologia ("Giza nortasuna, elementu ezberdinen integrazio joeragatik eratzen da, gatazkagatik edo desintegrazioagatik baino gehiago"), BiziJator ("Prezeski horregatik da protoplasma sistema dinamiko egonkorra, eta nahiz eta bere baitan etengabe desintegrazio- [desasimilazio-] -prozesua gertatu, belaunaldiz belaunaldi berea duen antolamendua kontserbatzen du").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

desintegratu : AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE; desintegrazio : AB38 4, HiztEn, LurE, Euskalterm 9 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

desintegratu, desintegrazio : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "desintoxikatu (†  destoxikatu), toxikatu (†  intoxikatu)".

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

desintoxika, desintoxikatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu desintoxikazio formarik.

desintoxikazio 91: Aizu, Argia 3, Berria 14, Deia 2, Deustuko Unibertsitatea, Euskal Herriko Agintaritza 5, EiTB 52, Elkar 6, Consumer 2, HABE, Laneki 3, Uztarria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

desintoxikazio 8: Berria, Xabier Mendiguren Elizegi 3, Oskar Arana, Gotzon Garate 2, Pello Zabala.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: desintoxikazio (4; Psikologia; Medikuntza).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es desintoxicación / fr désintoxication: Adorez; (Tecnol.) desintoxikazio / Elhuyar: desintoxikazio / Labayru: desintoxikazio, desintoxikatze, destoxikapen / Zehazki: - / NolaErran: desintoxikazio – desintoxikazione (ZU).

desintoxikatu da/du ad. Gorputz bateko toxinak suntsitu edo kanporatu. Organismoa desintoxikatu duenean, pertsonak osasuna berreskuratzen du.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"Sólo meridional. (...) Desde comienzos del s. XX su empleo se restringe casi exclusivamente a textos de carácter popular; en la 2ª mitad se vuelve a encontrar en algún autor de cierto nivel. Desio se documenta en escritores vizcaínos (...) y desde fines del s. XIX prácticamente desplaza a deseo en guipuzcoano (...) En DFrec hay un ej. de deseo y 10 de desio"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

desio:35 ager.; desira: 33 ager.

Euskaltzaindiaren Arauak

Heg. h. desira.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

gehituz: "iz." kategoria-marka, eta, AS gisa, desio izan. du ad. Batez ere Gip.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Heg. Ik. desira

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

izan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

desio sarrerari dagokion azpisarrera.

Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Batez ere Gip.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: desira izan .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

izan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

desira sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

desirarazi, desiraraz, desirarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

desirarazi, desiraraz, desirarazten

Euskaltzaindiaren Arauak

desiratu, desira(tu), desiratzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

desiratu, desira(tu), desiratzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

desitsats, desitsasten.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

askatu.

Euskaltzaindiaren Arauak

desitxuratu, desitxura, desitxuratzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

desitxuratu, desitxura, desitxuratzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-keta.

LBeh (2014-04-03): desizoztu 70: Elhuyar 4 (adib.: “gauez izoztutako papak egunez desizoztutakoan, zapaldu egiten zituzten azala kendu eta ura ateratzeko”), Consumer 50 (adib.: “Mikrouhin labean aukera ugarienekoa (6), baina desizozteko posizio bakarra”), Berria 8 (adib.: “Produktu «fresko» bat erosten dugunean ez zaigu adierazten izoztu eta desizoztutakoa den, eta hori ere jakin nahi genuke”), EiTB 6 (adib.: “Despentsa nola antolatu edo elikagaiak nola izoztu eta desizoztu azaltzen dugu”), Argia 2 (adib.: “Beraz, izoztuak poltsa isotermiko batean garraiatu behar dira, eta desizoztekotan, hozkailuan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: desizoztu 11: Berria 3 (adib.: “lege berriak ez dio edonori ematen enbrioiak desizozteko ahalmena”), Josu Zabaleta 2 (“Aginte-kontrolak desizozteko ardura duzu”), Harkaitz Cano 2 (adib.: “Harraskako iturria ireki eta uraren pean utzi zuen lata minutu pare batez, desizoztu zedin”), Xabier Olarra (“handik bi minutura desizoztu zen, eta irribarreka esan zuen: "Ahaztu zait parkinsondunak bezala ibiltzen”), Iñaki Mendiguren (“Goiko leihoetatik Hagrid ikusten zen, quidditch-zelaian erratzak desizozten, sator-larruzko beroki handia, untxi-larruzko eskularruak eta kastore-larruzko bota handiak jantzita”), Josetxo Azkona (“Desizoztu eta berotu on bat eman ondotik”), Edorta Agirre (“Emultsionagailuak, izozturiko elikagaiak pure edo krema bihurtzen ditu, desizozteke, sukaldari presatiak itxoin gabe: segundo gutxiren buruan pronto izango du krema, betegarria, salda - edo barazki-hondoa, izozki edo sorbetea, bere lurrin eta guzti”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es descongelar / fr décongeler: Elhuyar: 1 desizoztu; 2 izotza kendu / Nolaerran: desizoztu, desormatu / Zehazki: 1 desizoztu; 2 izotza kendu / Labayru: urtu (ref. a líquidos), desegin, deskongelatu (ref. a sólidos), -(r)i izotza | kristala | leia kendu, lurmendu (derretir la nieve), desizoztu (tb. en economía) / Adorez5000: 1 desizoztu, izotza urtu / desegin. 2 del frigorífico: izotza kendu, leia kendu, jela aldendu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta premia dago.

Aditzoinaren erabilerak

desizoztu, desizotz/desizoztu, desizozten.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

desjabe(tu), desjabetzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Forma berria da, eta hobestekoa lehiakideen kaltetan

forma berria da, lantaldeak desjabetzapen-en ordez proposatzen duena, egokiagoa delakoan, eta bakarra aski delakoan.

Atzizkien araberako erabakiak

-tze/-tzapen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

deskafeinatu (eta d. poltsa 1) 6: J.J. Iribar ("Bainan jendeari bodrio hauek ikusteko ordain araztea zinemaldi deskafeinatu baten izenean ulerezinezkoa da"), X. Gereño ("Nik ebaki bat #mdash#esan zuen Kikilik; #mdash#Nik deskafeinatua #mdash#gaineratu zuen Kokolok"), M.J. Deogracias 4 (adib., "deskafeinatu poltsak lortzen zituen", "Gaur egun ere, orduko ohiturei jarraituz, bada deskafeinatua edaten jarraitzen duenik ere").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

deskafeinatu : DFrec 1 (ZArg: "egia esateko deskafeinatuta edo kondensatuta esan beharrak..."), AB38 1, AB50 1, HiztEn (ad. 1 kafeari kafeina kendu; 2 hed. zerbaitek bere funtsa edo muina galdu) // Ez dugu aurkitu ap. LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

deskafetu : PMuj DVC (descafeinar) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

'kafeinagabea'.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: deskalabru / LurE: - / ElhHizt: deskalabru / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Mailak

Beh.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "deskalifikatu, deskalifikazio: kiroletan soilik".

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

deskalifika, deskalifikatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Jakite-arloak

Kirol.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

deskalifikazio 6: K.D. Izpizua ("Argudioei argudioz erantzun behar zaie eta ez deskalifikazio mixerableak erabiliz"), BAO 1990 ("Atal hau ez betetzeak taldearen deskalifikazioa erakarriko luke"), ELA/STV 1992 ("Jarrera honen adierazgarri bat, gaurregungo gizartean sindikatuek jokatu beharreko paperari buruz politiko batzuren diskurtsoan irristatzen diren deskalifikazioak dira"), Egunk 1995 eta 1999 2 ("Horrek beste alderdietatik sortutako deskalifikazioak ekarri ditu", "Schumacher eta Irvineren deskalifikazioa balekoa den ala ez bihar 11:00etan jakingo da"), F. Rodriguez ("Ildo horretatik jarraituz, izango da posible, berreuskalduntze arloan erabili izan diren zenbait [des]kalifikazio kontzeptual "abolitzea-gainditzea"").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

deskalifikazio : Euskalterm 3 (Kir. 2, Ekon. 1) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE // 'descalificación' itzulitako besteak: desailkapen (lurzoruaren d. 'descalificación del suelo'); eskugabetze: AB50 3..

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

deskalifikazio : ElhHizt (Kir. descalificación, exclusión), HiruMila (descalificación) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

descalificación/disqualification formen ordainak: ElhHizt: 1 aipu/entzute/ospe kentze, izen ona galarazte; 2 deskalifikazio , -tik kanporatze // HiruMila: deskalifikazio // Casve FE: (hors compétition) baztertze; (discrédit) gaitzeste, omen galerazte, omen galtze // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt, Vox es-eu, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV.

Erdaretako formak

fr (DLLF): disqualification; en (Collins): discrediting, rejection, relegation to oblivion, dismissal, Dep disqualification; it (S. Carbonell): squalifica; de (Langenscheidts): Disqualifizierung.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kirol.

Euskaltzaindiaren Arauak

deskantsatu, deskantsa, deskantsatzen. 1 da ad. h. atseden hartu. 2 Ipar. da/du ad. h. lasaitu.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. atseden hartu; lasaitu

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

deskantsatu, deskantsa, deskantsatzen

Euskaltzaindiaren Arauak

1 h. atseden. 2 h. lasaitasun / AS: deskantsu hartu.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: deskantsuan , deskantsuz .

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. atseden; lasaitasun

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

deskantsu hartu

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

deskantsu sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

deskantsu ederrean hitz egiten du.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

deskantsu sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

deskantsuz nengoen neure etxean.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

deskapitaliza, deskapitalizatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

deskarga(tu), deskargatzen.

Aditz-erregimena

1 du ad. 2 Fis. da ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

deskargu 27 aldiz ageri da (EZ 1, Harb 1, Ax 19, Cb 1, Añ 5): Añ GGero ("Zuk diñozu eze gero onduko zareala, gero bear dirian deskarguak, neurriak ta egin-bideak egingo dozuzala", "Are geiago, probeari emonaz geure deskargua ta zorra ordetu ta kitututen dogu", "Zuk gura dozu zeuk egin bear zenduan deskargua ta egin eztozuna zure ondokoak egin daiela", "batek bere ez eban satisfaziñorik, deskargurik egin; eta, alan, guztiak batak besteeen atzean ta jarraian kondenatu zirian", "Onelan eginik zeure umeak ta ondokoak arrisku andirik aterako dozuz; eta zeu bere, lenagotik deskarguak eginik, atsegin andi baten ta salbamentuko bidean orain ganik jarriko zara"); Cb Eg II ("Juez justua nigana biurtzen da, ta deskargua eman dezadala agintzen dit"); EZ Noel ("Alabaiñan deskargua ungi egin zinduen, arimeri progotxua zinduela bilhatzen"), Harb ("arimako deskarguak egitera"); Ax (adib.: "merezi bezala gaztigatuko dituela, eta behar den deskargua etsaiari eraginen deraukala"); deskargurik 'libre' behin (AstLas: "Uf! ezta sarriegi izan nadin hortzaz deskargurik, permis da otian jinkuak ezar dezan mundian holako astorik").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

deskargu 2, x-ren deskarguan esapidean: B.M. Bernaola ("Zer gaitik berba egiten ez dozu? Ze andiuste, estaldute edo eretxi gura da ori? Zelan zeure deskarguan ezer emoten ez dozu?"), K. Aizarna ("Neure buruaren deskarguan esan dezakedanak, halere, ez du balio erruak estaltzeko adina").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

deskargu : HiztEn, LurE, Euskalterm 9 (hauetan 2 d.-idazki, 1 haren deskarguan, 1 deskargu(en) orri eta deskargu(tako) plegu, 1 d.ko idazki, 1 deskargu(ko) lekuko).

Sektore jakin bateko informazioa

deskargu : HezkAdmin; deskargu-plegu : HezkAdmin // Eta 'descargo' itzulitako beste hauek: aldezpen-agiri : AgAldiz; zuribide : AgAldiz, AdminEL (eta zuribide-azalpen; eta 'pliego de descargo' itzulitako z.-orri; 'hacer el descargo': z-azalpena egin) // Ez dugu aurkitu ap. AdmHizt, EurItune, AdminMila, LurraldeAntol.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

deskargu : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, XarHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal descargo / décharge formen ordainak: HiruMila: 1 (sinceramiento) zuribide, deskargu; 2 (excusa) atxakia, aitzakia, estakuru, aiko-maiko // ElhHizt: deskargu // Lur EF/FE: 1 deskargatze, deskargamendu; 2 tiro, danbada, tirokada // XarHizt: deskargu, isurtegi; (impôt) arintze; (fusil) tiro; (publique) zabortegi; (à ma décharge) ene alde // Casve FE: (action) arintze, hüste; (lieu) ondarkigüne; (impôt) arintü; (fusil) zaparta; (témoin) alte; (à ma décharge) ene alte // T-L LBF: deskarga; (d'un fusil) tiro; (à sa décharge) haren alde; (témoin à décharge) alderako, aldetiar // PMuj DCV: 1 (justificación) zuribide, zurialdi, zuriketa, xuritasun; 2 (excusa, disculpa) aitzaki, apuko, aiko-maiko, estakuru // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, HaizeG FB eta Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

fr (DLLF): décharge; it (S. Carbonell): scarico; discario, scario; registrazione, scritturazione a scario, in uscita; ca (DCC): descàrrec; en (Collins): 1 (descargue) unloading; emtying; 2 (de deuda) discharge; 3 (com) receipt, voucher; 4 (d. de una obligación) release from an obligation, etab.; 5 (descargos, pliego de d.) evidence, depositions in favour of the defendat; answers, etab.; de (Langenscheidts): 1 Entlastung; (nota de d.) Gutschrift; Quittung; 2 Rechtfertigung; Enslastung; 3 Löschen.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: descargo.

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

tradiziokoa baztertutzat eman liteke; Zuz. arlokoa, berriz, Zuzenbidea lantzen dutenek argitzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

desklasifikatu 9 eta desklasifikazio 13, Egunk 1997-04-19 (adib.: "Osorik desklasifikatu ditu Gobernuak Gorenak eskatutako CESIDen 13 agiriak [tit.] Guda zikinari buruzko CESIDen 13 agiri desklasifikatzeko agindua eman du jada Espainiako Gobernuak [...] guda zikinari buruzko CESIDen agiriak desklasifikatzeko agindua eman zuen atzo PPko gobernuak", "hark agiriak osorik desklasifikatzeko agindu du [...] Auzitegi Gorenak desklasifikazioaren aldeko epaian azaldu zuenez, epaileek pasarte jakin batzuen desklasifikazioa eskatu zuten arren, kontestuan aztertzea komenigarria litzateke, puntu batzuk argiago izateko [...] desklasifikazioak ez ditu Espainiako zerbitzu sekretuak kaltetuko [...] Jose Maria Aznar Gobernuko presidentea Brasilen mintzatu zen desklasifikazioaren inguruan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm) ez eta hiztegietan ere (EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du, eta onartzekoa da, lantaldearen ustez (berria da ondoko erdaretan ere: ik. Le Petit Robert, s.u. déclassifier).

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

desklasifika, desklasifikatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

(sekretupean zegoena) eskuragai ipini.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu deskodetu, deskodifikatu formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ager. banakoak dira, eta EB, deskodatu (B. Urkizu: "Publizitateko textuak ikusten, deskodatzen eta ulertzen ikastea"), deskodetu (Informatika Atlasa: "Hargailu honek deskodetu egiten ditu idazki, agiri, marrazki eta eskemak berreginez, urrundik baina zuzenki") eta deskodifikatu (X. Mendiguren B.: "Nekez lor daiteke erosotasunik begiz zein belarriz testuak deskodifikatzeko orduan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

deskodegailu : Euskalterm 2; deskodeketa : HiztEn, Euskalterm 2; deskodetu : HiztEn, LurE, Euskalterm 2; deskodetzaile : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 5 (hauetan instrukzio-d., kodetzaile-d.); deskodetze : AB38 1, LurE, Euskalterm 1; deskodifikatu : Euskalterm 2; deskodifikatzaile : Euskalterm 1; deskodifikazio : Euskalterm 1. Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Sektore jakin bateko informazioa

EEgunk: deskodifikatu h. deskodetu.

Inguruko formen erabilerak

cf. kodetu arautua.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

deskodeketa : ElhHizt, HiruMila; deskodetu : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE; deskodetzaile : ElhHizt, HiruMila. Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal descodificar/décoder beste hiztegietan: deskodetu : ElhHizt, HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

deskode, deskodetzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 111; dekodetzaile 4; ETC: 275; dekodetzaile 1.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: deskodetzaile iz./izond. descodificador, -a, decodificador, -a; Adorez: deskodetzaile: iz. eta izond. descodificador; Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: deskodetzaile (Informat.).

deskodetu, deskode, deskodetzen du ad. Mezu bat kodetzeko erabili den kodea alderantziz erabiliz, mezu horren jatorrizko forma lortu. Ik. deszifratu; deskodifikatu. Mezu sekretuak deskodetu zituen John Wallisek.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

deskodifikatu ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, deskodifikatu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. deskodetu]. // kodifikatu, kodifika, kodifikatzen du ad. Kodetu.

deskodifikatu 18; deskodetu 179; dekodetu 11.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

deskodifikatu 4; deskodetu 29; dekodetu 5.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "deskodifikatu h. deskodetu".

Baztertutako forma onartzea proposatu da. kodifikatu forma arautua dago, kodetu definitzailearekin, eta zentzuzkoa dirudi deskodifikatu forma ere onartzea deskodetu definitzailearekin.

Oraingoz bakarra aski da

Ik. deskodetu.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-ifikatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 78, ETC: 198.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: deskolonizatu du ad. (Pol.) descolonizar; Adorez: deskolonizatu: du ad. descolonizar; Labayru: 0, NolaErran: 0.

kolonizatu 1 du ad. Kolonia bidez lurralde baten baliabideez jabetu; herrialde bat kolonia bihurtuz menderatu. Afrika kolonizatu zuten estatuak. 2 du ad. Animalia- edo landare-espezieez mintzatuz, habitat berri batean hedatu eta nagusitu, zenbait kasutan lehendik zeuden espezieak desagerraraztea dakarrena. Intsektuek habitat mota asko kolonizatu dituzte, gizonarena barne. 3 (Partizipio burutua izenondo gisa). Herri kolonizatuak. Kolonizatzaileen eta kolonizatuen arteko harremanak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

deskonekta, deskonektatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Erabileremu dialektala

Heg.

LBeh (2014-04-03): deskonexio 52: Consumer 14 (adib.: “TVE-k Nafarroa, Gaztela eta Leon, Kantabria eta Errioxarako egiten dituen deskonexioak aztertu ditu CONSUMER-ek”), Berria 16 (adib.: “Hurbileko informazioak garrantzia duela eta, deskonexio bereziak egingo dituzte”), EiTB 9 (adib.: “Urtean zehar Nafarroarako deskonexioan ematen den "Navarra Directo" saioa ETBko ikus-entzule guztientzat izango da ikusgai uztailaren 6tik 14ra bitartean”), Jakin 6 (adib.: “Egungo egoeran, zenbait deskonexio agertzen dira euskal lurraldea eta euskal nazioa egituratzen dituzten parametro objektiboen artean”), Argia 7 (adib.: “Ipar Euskal Herriko lau irratiek hainbat ordu partekatzen dituzte, eta eskualdekako deskonexioekin osatzen da gainerakoa”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: deskonexio 40: Berria 38 (adib.: “Joan den astean deskonexio planaren kontrako zentsura mozioa gainditu zuen Sharonen kabineteak, laboristen sostenguari esker”), Xabier Olarra 2 (adib.: “Deskonexioa eta ezaxola alde batera utzi, eta oso animaturik hasi zen bere rock talde eta pieza gustukoenez hizketan”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es desconexión / fr déconnexion: Elhuyar: deskonexio; lotura(rik) ez(a) / Nolaerran: deslotze, deskonektatze / Zehazki: 1 deskonexio, deslotze; 2 loturarik ez(a) / Labayru: deskonexio, lotura eza | falta (falta de unión), lineaz kanpoko (en informática) / Adorez5000: deskonexio, deslotze, loturarik ez.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

baldintza minimoa betetzen du, eta onartzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

deskonposaketa 19 aldiz ageri da: Elhuyar, I. Irazabalbeitia, J. Duoandikoetxea, M. Aramendi, M. Etxaide 2 eta "deskonposaketa-prozeso", Baga-bigaMat 5, Zientzia eta teknika 1986, Zinetika 3, Zibilizazioa, Saioka/7, OinEntz/5: "deskonposaketa organismo"; deskonposatu 28 aldiz: I. Zuazo 3, M. Etxaide 3, M. Murua 2, Zinetika 2, I. Irazabalbeitia, A. Sagarna, EuskararenProgr, M. Aramendi 3, HezkSaila 1984, NZ 3, BiziJator, K. Fernandez 3, X. Kintana, K. Navarro 2; deskonposatze behin (M. Etxaide: deskonposatze-erraztasun); deskonposatzaile 4 aldiz: M. Etxaide, NZ/BB1 3; deskonposizio 4 aldiz: J. Iturbe, Zinetika, HezkSaila 1984, UZEI.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

deskonposaketa : AB38 19, HiztEn; deskonposatu : DFrec 3, AB38 14, HiztEn, LurE, Euskalterm 4 (eta deskonposaezin, deskonposaezintasun, deskonposagarri, deskonposakin bana); deskonposatzaile : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1; deskonposatze : AB38 1, LurE; desonposizio : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 10. Ez dugu aurkitu ap. AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

deskonposaketa : HiruMila, ElhHizt; deskonposatu : EuskHizt, HiruMila (eta deskonposaezin, deskonposagarri), ElhHizt (eta deskonposakin, deskonposatzaile), EskolaHE; deskonposatze : EuskHizt, EskolaHE; deskonposizio : HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu baztertzekoa da, lehiakide hedatuagoa duenez

deskonposizio eta deskonposatze baino erabiliagoa da; hala ere, lantaldeak egokiagotzat dauzka bi hauek, jokabide orokorrari hauek dagozkiolakoan.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-zio/-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

deskonposa, deskonposatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -