Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-s.

dialogo iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, dialogo-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. elkarrizketa].

dialogo 176; elkarrizketa 21520.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dialogo 20; elkarrizketa 5824.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. elkarrizketa finkatua dagoela dirudi, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. elkarrizketa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Fis.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Zehazki: diamante (eta lauko diamantea), ElhHizt: diamanteak; Ez dugu aurkitu ap. HiruMila.

Erdaretako formak

es (RAE): diamantes; en (Collins): diamonds; de (Langenscheidts): Karo // Ez dugu aurkitu ap. fr (DLLF), it (S. Carbonell).

Jatorrizko forma

diamant(e)

Forma arautuaren azalpenaz oharra

Adierak zehazterakoan, kartetako saila ere kontuan hartu, eta gehitu errege diamantea adibidea.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

kartak: ik. oharra s.u. bateko; eta Mineralak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

diametral 6, P. Apalategi (adib.: "tipo diametraleko estruktura bat", "ez zaigu ahazten, estruktura diametral bateko elementuak halaber desberdinak izan daitezkeela", "estruktura diametralei dagokienean, desberdintasun horrek ez du beti existitzen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

diametral : AB38 4, HiztEn, Euskalterm 2 (diametral pitch 1 #mdash# hotz-neurri diametral sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

diametral : ElhHizt, HiruMila, Casve EF // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

diapiro 4: I. Antiguedad ("Euskal-Kantaurialdean agertzen diren materialerik zaharrenak [Diapiroetako triasikoa eta Gernikaldeko Jurasikoa, aparte utzirik], wealdientse faziekoak dira"), I. Aizpuru ("Euskal Herriari dagokionez, Arabako hego-mendebaldean bakarrik ezagutzen da, Añanako diapiroko buztin eta ofitetan"), J.A. Berriotxoa 2 ("Higalanak, modu ez osoan gutxienez, hustu egin ditu gune hauek, kubeta luzeska txikiak tailatuz, konglomeratuzko, kararrizko eta hareharrizko maldek inguratuak eta menderatuak, Lizarrako diapiroan ikusten den bezala", "Antzeko zerbait gertatzen da Allotz [Eskintza mendia, 739 m.] eta Saitz izeneko diapiroetan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

diapirismo : LurE (Geol. diapiroak sortzeko edo gertatzeko joera); diapiro : AB38 1, HiztEn (Geol. Sakoneko harri plastikoak gaineko harrietan zehar lurrazalerantz igotzea. Normalean, gaineko harriak gazteagoak eta astunagoak izaten dira), LurE (Geol. lurraren geruza malguen gorakako higidurarekin gaineko geruzetan sortzen den koloma edo xafla itxurako egitura), Euskalterm 3 (Geol. hauetan d.-estrusio, -intrusio) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lur EG/CE eta EF/FE, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Geol.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: diaporama

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

diaspora (eta euskal diaspora 1) 5: Ibiñ ("... galut edo diasporatik bildutako iudar guztien aitzinean Kisto bipilki aitortu ta aldarrikatuz"), P. Olhagaray (irudi batekin, "Horra nola banatzen diren kapital-ekarle guztiak: Kapitala [frankotan] / Frankoak biztanleko / BAB / Itsasaldea / Barne / mendialdea / Diaspora / Guztira"), LurE/3 ("Huraxe izan zen Diaspora eragin zuen gertaera"), M.A. Elustondo ("Jatorri berekoei dagokienez, ostera, euskaldunen diasporak ez zuen etsi ezaugarri horiek gabe"), J. Intxausti ("... euskal Diasporatik Herrira itzuli eta jatorrikoen alde leialki ahalegindu zena").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

diaspora : DFrec 1 (Vill: "diaspora batean bezala, hau da, herbestean bezala"), HiztEn (1 Babiloniako erbestaldiaren ondoren [...] judu-komunitateak bizitokia Palestinatik kanpo finkatzea; ondorioz Palestinatik kanpo bizi izan ziren juduen multzoa; 2 hed. Etnia edo herri bat munduan zehar sakabanatzea eta sakabatutakoen multzoa; 3 Miner. Aluminio hidratoa), LurE (Bot. esporak, haziak, fruituak nahiz beste edozein zati landaretik bereizi eta sakabanatu ondoren landare berri bat berriz sortzeko gai den landarearen partea. Landare hazidunetan hazia edo fruitua izaten da diaspora; Diaspora: Jesukristoren etorrera baino lehen, eta bereziki Titok [...] Jerusalen konkistatu zuenetik, judu herriaren sakabanatzea adierazten duen hitza), Euskalterm 3 (hauetan 1 diseminulu eta sakabanakin sinonimoekin) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50 // diasporo: LurE; diaspora: Harluxet.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

diaspora : ElhHizt (diáspora, éxodo), HiruMila (diáspora), EskolaHE (Diaspora: "[...] judu herriaren sakabanatzea adierazten duen hitza, eta orohar, beste herrietako jendea kanporatzea") // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

diaspora: ZTC 1 (Geologia HE: "bauxita / Aluminio oxido eta hidroxidoez —batez ere gibbsita, baita boehmita eta diaspora ere— osaturiko arroka) // Ez dugu aurkitu ap. EPG.

Erdaretako formak

es (RAE): diásporo; it (S. Carbonell): Diáspro, diasporo; de (Langenscheidts): Jaspis // Ez dugu aurkitu ap. fr (DLLF; ap. WebMineral: diaspore), en (Collins). // Gaztelaniazkoetan, diásporo baztertu, eta diáspora onartu du IMAk.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Bere markekin azalduko da: «iz. Miner.»

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Mineralak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

diastole 3: I. Iñurrieta ("Hatz bat zainaren bila #mdash# sistole eta diastoleen kontrazioek engaina zaitzakete eta hobe lepoan bularrean bertan baino"), J.K. Igerabide ("Jainkotasunaren aurrean / bihotza belaunikatzen zait: / Sistole nahiz diastole, / bular-hezurrerat makur"), K. Perez ("Unibertsoaren armonia bizia jaso eta bere taupadak sentitu zituenean izar-taupaden, animalia eta landare guztien arnasgora eta arnasbeheren, bihotz ororen sistole eta diastole guztien, gauza ororen emate eta hartzearen batuketa infinitoa bailitzan...").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

diastole : DFrec 1, AB38 2, HiztEn (Med. bihotzaren bentrikuluak uzkurtu eta gero atsedeneko bolumena berreskuratzen duteneko tartea), LurE (Biol. bihotzeko barrunbeetako bat, aurikula nahiz bentrikulua, odola bertan sartzeko, handitzen duen unea. Bihotzeko giharrek eragiten dute handitze mugimendu hori), Euskalterm 2 (d. orokor, bentrikulu-d.); diastoliko : HiztEn (diastoleari dagokiona), Euskalterm 3 (fluxu d., odol-presio d.) // Ez ditugu aurkitu ap. AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

diastole : ElhHizt (Med. diástole), HiruMila (diástole), EskolaHE (Biol. bihotzeko bentrikuluak, odola bertan sar dadin, handitzen diren unea. Sistole-aren kontrakoa da), Casve EF (diastole) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Lh DBF, DRA, HaizeG BF, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 30 (Berria 2, Consumer 11, Laneki 15, UEU 2); ETC 53

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0; Euskalterm: gainkarga diastoliko, murmurio diastoliko, presio arterial diastoliko (Med. termino onartuak dira).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adjektibo erreferentzial beharrezkoa. Horrekin batera sistoliko ere jasotzekoa da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: diatomea / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biol.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

diatomiko 3: J.M. Elortza 2 ("Adibidez, hidrogeno gaseoso molekularraren #mdash#diatomikoa#mdash# entalpia eta sodio solido monoatomikoarena zero dira", "Baina oxigeno gaseoso diatomikoaren formazio-entalpia standarda nola zero den eta besteak tabulatuta dauden"), J. Iturbe ("Kloro-molekula diatomikoak lotura kobalentea du").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

diatomiko : AB38 2, HiztEn (Kim.), Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

diatomiko : ElhHizt (Kim.), HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Kim.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

diatonia 1, Garaia 1977 (lehiaketa bateko deialdian #mdash# "Melodiak euskal kutsukoa izateko, ohitura den bezala, baldintza hauk behar dute: silabatasuna, 5 garrengo interbaloentzako jokera, diatonia [behar ez diren kromatismoak alde batera utzirik], sensiblearen funtsio berezia"); diatoniko 5: I. Urbieta 3 ("Kanon diatonikoa", eta bitan: "Tonuera: diatonikoa"), J.M. Beltran 2 ("Akordeoi Diatonikoa - Soinutxikia - Trikitixa [...] Akordeoi diatoniko hau XIX. mendearen bukaeran indarrez sartzen da gure Herriko musikaren munduko bazter guztietan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

diatoniko : HiztEn (Mus. tonuz eta tonuerdiz bereizita dauden zazpi notaz osatuta dagoen eta zortzidun bat hartzen duen eskala; eta instrumentu diatoniko AS), LurE (Mus. eskalako zazpi notaz, tonu osoz eta tonu erdiz osatutako tonu sistemaz esaten da), Euskalterm 6 (hauetan 1 eskala diatoniko; 1 eskala diatonikoko flexio modal; 1 gama diatoniko; 1 tonuerdi diatoniko; 1 bitarte diatoniko); diatonismo : HiztEn (Mus. 1 eskala diatonikoaren erabileran oinarri duen harmonia; 2 diatoniko izatearen egoera eta kualitatea); diatonia : DFrec 1 (ZArg: Garaia-n jasotako testuinguru bera, cf. supra) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

diatoniko : ElhHizt (Mus. diatónico, -a), HiruMila (Mus. diatónico, -a), EskolaHE (Mus. gama diatonikoa: bost tonuz eta bi tonu erdiz osatua) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Mus.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEHn ez dugu aurkitu diban formarik.

LB: 56; ETC: 108

Beste (edozein) iturritako erabilerak

es diván / fr divan: ElhHizt: diban; Adorez: sofa, diban; Labayru: diban; NolaErran: divan ohexka il rentrait dans sa chambre, puis, couché sur son divan, s'abandonnait à une méditation désordonnée ganberan sartzen zen, eta gero, ohexkan etzanik, bere burua gogamen nahasi batera joatera uzten zuen. Euskalterm: eu diban (TN); Definizioa: Etzanda egoteko moduko eserleku luze eta biguna, gehienetan besorik edo bizkarrik gabekoa; es diván; fr divan; en divan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Nazioarteko forma da eta jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu dibergente, dibergentzia formarik ez corpusean ez OEH argitaratuan.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira dibergente 6 (FisKim/5: "Lente dibergente eta konbergentetan irudien osaketa ikustea"; J. Duoandikoetxea 2: adib. "Euler-ek hau esango dio, zalantza handiak dituela serie dibergenteak erabiltzean baina inoiz ez duela errorerik aurkitu proposaturiko baturarekin"; LehenZikloEsper 1987 2: adib. "Lente konbergente eta dibergenteetara argi-sorta bat hel araztea, eta beronen portaera behatzea"; ArrPress 1989: "Hala ere, jarrera dibergentea eta kontzientzia desberdina izateko eskubidea badagoela uste dut") eta dibergentzia 4 (L.M. Bandres: "B indukzioa A funtzio bektorial baten rotazionala bezala eman zitekeenez gero eta edozein rotazional baten dibergentzia zero zenez, lortu genuen"; K. Altonaga: "Eskubiko kuskuak bi hortz handi ditu, unboari dagokion dibergentzia bentrala erakusten dutelarik"; GAO 1989: "Behartutako aldeen artean sor daitezken zalantza eta dibergentzia guztiak, puntu eztabaidagarri horiei buruz bere betebeharreko diktamena eman dezan eratzen den Batzorde Mistoaren erizpenera menperatuko dira"; PPer: "Eta honek idealaren eta praktikaren arteko dibergentzia erakusten du").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dibergente : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 8; dibergentzia : HiztEn, Euskalterm 12. Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50 2, LurE // Erdal divergencia, divergente formen ordainak: AB38: aldengarri 1, urrunkor 3 // AB50: konponezin 1 // Euskalterm: urrunketa 4, desplazamendu 1; urrunkor 3, ezberdin 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dibergente : ElhHizt, HiruMila; dibergentzia : ElhHizt, HiruMila. Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko divergencia, divergente/divergence, divergent, e beste hiztegietan: ElhHizt: 1 desadostasun, desakordio. 2 (Mat) dibergentzia / 1 (elkarrengandik) urruntzen/aldentzen diren(ak). 2 (Fís) dibergente. 3 (Mat) dibergente // HiruMila: urrunketa, urruntze, aldentze, (Mat) dibergentzia / dibergente, urrunkor // Lur EF/FB: desberdintasun, ezadostasun / desberdin // Casve FE: hürrüntze, zeihardüra, zeihartarzün; oker, okerraldi, jauzi / hürrünkor, zeiharrerazle; oker, ezbardin // HaizeG FB: alde-egite, alde-gaitzte; okerraldi, makurraldi / alde-egile // PMuj DCV: 1 aldegite, urruntze, aldentze. 2 itate, okerraldi, makurraldi, makur / igeskor, urrunkor //Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, T-L LFB, Azkue Aurkibidea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Forma erregularra edo paradigmaren araberakoa da hobestekoa

cf. konbergente, konbergentzia arautuak.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

g/j.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Fis., Mat.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fis., Mat.

Euskaltzaindiaren Arauak

dibertiarazi, dibertiaraz, dibertiarazten. du ad.

LBeh (2014-04-03): dibertimendu 58: Deia (“egilearen isilaldiaren osteko itzulera izateaz gain, asmatu duelako dibertimendua eta kezka didaktikoa uztartzen”), Elhuyar (“Martin Gardner dibertimenduzko matematikaren erregea izan zen XX. mendean”), Consumer (“dibertimenduzko jardueretarako hargailuek haren sateliteen seinaleak interpretatzen ez badituzte ere”), Berria 30 (adib.: “Ustekabean, filmak arrakasta dezente eskuratu zuen, eta horrek aukera eman dio zuzendariari dibertimendu horri ekiteko”), EiTB 4 (adib.: “Arratsaldeko 17:00etan hasita, dibertimenduzko jokoak izango dira haurrentzat”), Jakin (“Ume batzuek arriskuak sortzen dituzte ustekabean edo dibertimenduarengatik”), Argia 8 (adib.: “Zorionekoa bere buruari barre egiten diona, sekula ez baitzaio dibertimendurik faltako”), DiarioVasco 2 (adib.: “Azken finean dibertimendu bat da”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: dibertimendu 26: Berria 5 (adib.: “dibertimenduaren bitartez pobreziari aurre egiteko modua”), Joan Mari Irigoien 2 (adib.: “Zeren eta etxeko guztiak biltzen baikinen suaren ingururat, eta han beti izaiten genuen perpausik eta dibertimendurik aski”), Anjel Letrtxundi 3 (adib.: “Atseden soiltzat dauka nork aisia; halakok, berriz, dibertimendua beste deus bilatzen ez duen orduen gurpiltzat”), Piarres Aintziart 2 (adib.: “Betidanik kirola praktikatzen nuen: etxen lehenik, kanpoko lanek eskaintzen ziguten nahitaezko dibertimenduei esker”), Rataplan (“Dibertimendurako elkarte hori Unión Artesanaren aitzindaria izan zen”), Lopez de Arana (“Gazteria alferrik galduak berriro ordaindu du bere zerga tragikoa, Coney Island-eko oropelezko dibertimenduen artean”), Joseba Urteaga (“Bertako egunkariak kronika normandiar bat zuen irakurleen dibertimendurako”), Fernando Rey 2 (adib.: “Jostabiderik edo dibertimendurik ez zegoen bat ere”), Aingeru Epaltza (“goarnizioaren eta abaurretarren dibertimendurako Etxeberriren edo aitatxiren hista egiten nuenean, ez nuen keinu eta espantu gehiago aterako”), Xabier Mendiguren Elizegi (“Dibertimendu bat da beste ezer baino gehiago”), Mirentxu Larrañaga (“Beste ezein dibertimenduk ez zuen emakumearen adia erakartzen, ez xumeagoek ez eta korapilatsuagoek”), Iñaki Iñurrieta (“dibertimendua izan ezin zena plazerra izango da”), Karlos Linazasoro (“Jainkoak, filosofiak, pentsamoldeak, jolasak, dibertimenduak, artea, sexua, soziedadeak”), Aitor Arana (“gure taldeko harremanek, dibertimendu, gizarte harreman eta sexu jolasetan, oso egoera onean jarraitzen zuten”), Josu Zabaleta (“Fermin gaixo zegoen, artritisak jota, eta dibertimenduzko zientzia liburuak irakurtzen ematen zuen denbora guztia”), Eskarne Mujika (“Ez zuen Line herrira eramateko eskubiderik, bera beste neska batzuekin dibertimendutan ibiltzeko gauza zenean”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es divertimiento / fr divetissement, amusement : Elhuyar: dibertimendu, dibertsio, libertimendu, distrakzio, entretenimendu / Nolaerran: josteta, libertimendu, abusagailu, jolas / Zehazki: jostatze, josteta, denbora-pasa / Labayru: dibertsio, entretenimendu / Adorez5000: dibertsio, entretenimendu, josteta, denbora-pasa, jostatze.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabilia.

Euskaltzaindiaren Arauak

dibertitu, diberti, dibertitzen. da ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ikus OEH argitaratuan Lç-ren dibers 5 (eta corpusean beste 10, adib.: "Dibers dirade emazte ezkondua eta birjina")eta dibersitate : cf. infra.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira dibertsifikatu 3 (I. Aizpuru 2: "Bere baitan 150 bat genero eta 1.500 espezie hartzen ditu, banaketaz ia kosmopolitak, baina gehienak tropikalak eta subtropikalak; bereziki dibertsifikatua dago Hego Afrikan eta Australian"; "Mediterraneoaren arroko erdiz mendebaldeko herrialdeetan aurkitzen da 2 subespezietan dibertsifikaturik"; P. Sastre: "Munduko forumak nekez dira hedatzen, dibertsifikatzen"); dibertsifikazio : cf. infra; dibersitate 4 eta dibertsitate 1: cf. infra; dibertso 2 (I. Lamarca, UZEI).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

biodibertsitate : Euskalterm 1; dibertsifikatu : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1; dibertsifikazio : cf. infra; dibertsitate : cf. supra; dibertso DFrec 1, HiztEn. Ez ditugu aurkitu ap. AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dibertsifikatu , dibertso : ElhHizt. Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal diversificar, diverso -a / diversifier; divers -e formen ordainak: HiztHand: askotarikotu, dibertsifikarazi, (diversificarse) askotarikotu, dibertsifikatu; desberdin, bestelako, askotariko // HiruMila: ezberdindu, bereizi, bereiztu, abartu; ø // ElhHizt: dibertsifikatu; desberdin, diferente, ezberdin, hainbat, zenbait // Lur EG/CE eta EF/FE: ø; desberdin // Casve FE: berezkatü, kanbiakatü; ez bardin, gisa hanitxetako, hanitx, zonbait, elibat // HaizeG FB: aldatu, berexkatu; mota anitzetako, desberdin, batzu, zonbait // PMuj DCV: berezi, berezitu, berexkatu, bakandu, banandu; beste motatako, ant-gabe, bestelako, bereiziko, bixiko, berezi, bana, bestelango, ez-berdin, ez-antzeko, desberdin, batzuek, batzu, zenbait, batzuk, or-emenka, alderik-alde.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

Biologian beharrezkoa izan liteke; bestetan ez da premiarik ikusten.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu corpusean.

Txostenaren laburpena

dibertsifikazio (eta energia-dibertsifikazio, nekazal dibertsifikazio ) 6: Ttipi-ttapa 1995 ("goiz eta arratsaldez mahainguru ezberdinak burutuko dira, nekazal dibertsifikazioa eta landaturismoa gaitzat hartuz"), BAO 1999 3 (adib.: "Enpresen dibertsifikazioa sustatzea", "Bizkaiko enpresa-ehunaren dibertsifikaziorako eta lanpostuen sorkuntza edota lehendik badiren lanpostuei eusteko mesedegarria suertatzea"), Ararteko ("Gipuzkoan eta Bizkaian aldiz dibertsifikazio handiagoa daukate plantiletan"), Koalizio-akordioa ("energia-dibertsifikazioa eta energia garbi eta berriztagarrien erabilera sustatuko da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dibertsifikazio : Euskalterm 8 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dibertsifikazio: ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC .

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal diversificación / diversification formen ordainak: HiztHand: askotarikotze, dibertsifikatze // HiruMila: ezberdintze, bereziketa, abartze // ElhHizt: dibertsifikatze, dibertsifikazio // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB , Casve FE , HaizeG FB , PMuj DCV .

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

Biol. eremuan onartzekoa, beharbada.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

dibersitate 4, Lç: "batbederak daki Heuskal herrian kuasi etxe batetik berzera-ere minzatzeko maneran zer diferenzia eta dibersitatea den"; "ta berzeari profezia: eta berzeari, spirituen diskrezioneak: eta berzeari, lengoajen dibersitateak"; "gero sendatzeko dohainak, aiutak, gobernamenduak, lengoajen dibersitateak"; "hanbat dibersitateren eta diferenziaren artean, gizonenak utzirik, Iainkoarenei garreizten".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

dibersitate 4 ( Bibalbio : "dibertsitatea kasu batzuetan, toki bakoitzeko ingurune-baldintza berezitan, espezieak azaltzen duen genotipoaren adierazpen fenotipiko desberdinei dagokio"; R. Arregi 3: "Estreina, dibersitatea gustatzen zaiola esan behar"; "Liberal gehienak bezala, Montesquieu dibersitateen maitalea da"; "Dibersitatearekin erlatibismoa maite du, legeak errealitate diferenteekin erlazionatzea gustatzen zaio"); dibertsitate 1 (UZEI: "zenbat eta landare-estaldura irekiagoa egon eta belarki gehiago agertu, orduan eta animali eraniztasun edo dibertsitate handiagoa agertzen bait da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dibertsitate : HiztEn, Euskalterm 4 ( espezie-d . 1; d.-indize 1) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dibertsitate: ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC .

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal diversidad / diversité formen ordainak: HiztHand: aniztasun, askotarikotasun; bestelakotasun // HiruMila: ezberdintasun, aniztasun // ElhHizt: dibertsitate, aniztasun // Lur EG/CE eta EF/FE : aniztasun, bestelakotasun // HaizeG FB : desberdintza, desberdintasun // Casve FE : berezgoa, berezkünte, ezbardintarzün, zer haita // PMuj DCV: berdiñ-eza, berdiñ-eztasun, desberdintza, desberdintasun, ezberdintasun; nabarteria, pikarderia .

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

Biol. eremuan onartzekoa, beharbada.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

dibidendu (eta -o 2, d. aktibo 1, d. pasibo 7) 13: Txostena 1978 ("Organismo publikoentzat informaketa #mdash# dibidendo, bezeroen fitxategi, errentak, etab"), S. Goñi ("Mozkin-banaketa honi, dibidendu aktibo esaten zaio"), Elhuyar ("Enpresak lortzen duen mozkina, akziodunei dibidenduak, besteren kapitalaren interesak eta zergak ordaintzeko erabili beharko du"), Egunk 1992 ("BBV Taldeko iturriek "positibotzat" jo dituzte datuok, lehen hiruhilabetekoari dagokion dibidendoak bi pezetako igoera izan bait du"), UZEI 3 (adib.: "Azken kasu honetan Merkatal Erregistroaren Buletin Ofizialean iragarri behar da dagokion dibidendu pasiboa ordaintzeko era eta epea"), MerkatZuzenb 2 (adib.: "Jabe soilak ez baditu dibidendu pasiboak ordaintzen hori egiteko epea bete baino bost egun aurretik, gozamendunak ordain ditzake dibidendu horiek"), BAO 1998 eta 1999 4 (adib.: "Elkargoaren eraketa eskrituraren fotokopia [...] eta, hala balegokio, kapital zabalkuntzako eskriturena eta dibidendu pasiboen despoltsapen eskriturena").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dibidendo : AB50 2; dibidendu : DFrec 1 ("etekina amortizapenak dibidendua inbertipen berriak milioi pezetatan"), AB38 2 (hauetan d. aktibo), HiztEn (Ekon. Elkarte anonimoetan, mozkinetatik akziodunei banatzen zaien zatia), Euskalterm 28 (d. aktibo, d. bermatu, d. garbi, d. geroratu, d. gordin, d. metatu, d. osagarri, d. pasibo) // Ez dugu aurkitu ap. LurE // 'dividendo' itzulitako besteak: banakari : AB38 2; diru-partiketa : Euskalterm 1; zatigai : AB38 1; zatikizun : AB38 26, Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dibidendu : ElhHizt (Ekon. dividendo; eta AS: dibidendu garbi, dibidendu gordin, konturako dibidendu), HiruMila (dividendo) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

dividendo / dividende formen ordainak: banakizun : XarHizt, PMuj DCV (d. activo); dibidendu : ElhHizt (Econ.; AS: konturako d., d. garbi, d. gordin), HiruMila (Econ.; AS: eskudirutako d., konturako d., d. garbia, d. gordina), XarHizt; irabazi : Lur EG/CE eta EF/FE, T-L LFB, PMuj DCV (d. activo); irabazi-zati : XarHizt, Casve FE (irabazi zati: bénéfice); HaizeG FB; korbona : ElhHizt (Econ.), PMuj DCV (d. activo); parte , zathi : T-L LFB; zatigai : XarHizt, Casve FE (-gei), PMuj DCV; zatigarri : Casve FE; zatikizun : ElhHizt-HiruMila (Mat.), Lur EG/CE eta EF/FE // PMuj DCV gainera: 1 Mat. atalgai, banagai, ataltzekoa, banatzekoa, bana-bearra; 2 diru-ekarkizun (dividendo pasivo) // Ez dugu aurkitu ap. Vox es-eu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Dibidendu: Dividendo".

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta arloa mugatuz onartzekoa

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du (cf. es, fr, en), eta beharrezkoa dirudi Ekon. arloan (ez, noski, Mat. arloan: cf. zatikizun).

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Ekon.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma baztertua

Bazt. Ik. jainkotasun.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: Ik. jainkotiar / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.g.er.

Forma baten adiera(k)

jainkozkoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

EArau91: "moneta 1 h. diru; dibisa..."

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskaltzaindiaren Arauak

(armadakoarena, ez 'zatiketa').

Forma arautuaren azalpenaz oharra

argiagoa izan liteke bestetan erabiltzen den azalpena: "iz. 1 (armadakoa). 2* e. zatiketa."

Forma batek ez d(it)uen adiera(k)

ez da 'zatiketa'ren adierazle, baizik armadakoarena

Euskaltzaindiaren Arauak

dibortziatu, dibortzia, dibortziatzen. da ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

dibortziatu, dibortzia, dibortziatzen

Euskaltzaindiaren Arauak

dibortziatu, dibortzia, dibortziatzen. da ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

dibortziatu, dibortzia, dibortziatzen

dibujo iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, dibujo-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. marrazki; irudi1].

dibujo 8; marrazki 3783.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dibujo 6; marrazki 1240.

Euskaltzaindiaren Arauak

dibujo* e. marrazki, irudi, etab.

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Ik. marrazki

Debekua bere horretan uztea proposatu da. marrazki, irudi finkatuta daudela dirudi, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da. Gainera dibujo formak ez du gutxieneko baldintza betetzen.

LBeh (2014-04-03): dibulgatu 36: Elhuyar 21 (adib.: “Ikasi behar dugu entretenimenduaren bitartez dibulgatzen”), Berria 4 (adib.: “zientzia gaiak dibulgatzeaz arduratzen da”), EiTB 7 (adib.: “Hark aztertu du nola dibulgatzen den zientzia, eta nola lagun dezakeen umorea lan horretan”), Jakin (“Ez dute Nafarroaren bertsio ofiziala dibulgatzen”), Argia 3 (adib.: “Azken bi urteetan aritu da Innobasque berrikuntzarako ekimenak antolatzen eta dibulgatzen, baina badirudi krisiak ere jo duela”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: dibulgatu , Joxe Azurmendi (“Ez historiaren filosofian bakarrik. Ezagutzaren teorian bertan, haren perspektibismoa baino apenas egongo da kapitulu dibulgatuagorik Ortega-ren pentsamenduan”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es divulgar / fr divulguer : Elhuyar: 1 dibulgatu; jendarteratu; 2 zabaldu, hedatu / Nolaerran: jakinarazi, hedatu, zabaldu, salatu / Zehazki: jakinarazi, hedatu; zabaldu, hedatu; jendarteratu / Labayru: zabaldu, hedatu, bana(ka)tu; // sólo [vb.] eralki (fig.), lakatu (ref. a secretos), -(r)i jakinarazi; zabal | bolo-bolo ibili, ahorik aho korritu | ibili / Adorez5000: 1 en general: zabaldu, hedatu, dibulgatu. 2 noticias: jakinarazi, hedatu, airatu. 3 conocimiento: gizarteratu, jendarteratu.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

cf dibulgazio arautua.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

minimoa betetzen du, eta onartzekoa.

Aditzoinaren erabilerak

dibulgatu, dibulga, dibulgatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

‘zientziaren edo jakintzaren dibulgazioa egin’.

LBeh (2014-04-03): dibulgatzaile 48: Elhuyar 22 (adib.: “Liburuen produkzio txikia du beste dibulgatzaile batzuekin konparatuta, baina oso arrakastatsua”), Consumer 4 (adib.: “Zu bezalako dibulgatzaileek zergatik egiten diezue eraso zientzia ezkutu, sasi-zientzia eta antzekoei?”), Berria 10 (adib.: “Frabetti idazle eta zientzia dibulgatzaile italiar bat da, Inperialismoaren Aurkako Intelektualen Aliantzaren fundatzaileetako bat”), EiTB 8 (adib.: “David Barberok Fernando Argenta musika dibulgatzailea elkarrizketatuko du goizeko 08:00etatik aurrera ETB-1en”), Jakin 3 (adib.: “Dibulgatzaileon aitaponteko egin beharko genuke, zinez”), Argia (“ez nuke inork jakitea nahi nire filosofiako ezagutzak gazteentzako liburu dibulgatzaile batetik datozela”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: dibulgatzaile 5: Berria (“Nafarroako historia, etnografia eta toponimia ikertzaile eta dibulgatzailea, horra definizioa”), Iñaki Arranz (“Berriki ludohizkuntzalaritzari arreta berezia eskaini diotenen artean, Màrius Serra dugu ikertzaile eta dibulgatzailerik ezagunenetako bat”), Karlos Zabala (“honako hau jende askok esan du gaurgero, dibulgatzaile sutsua besterik ez naiz”), Iñaki Heras (“XVIII. mendeko ekonomiaren dibulgatzaile moralistek, hau da, filosofo politikariek hartu baitzuten lelo liberal horren oinarria hedatzearen lana”), Patziku Perurena (“Joxe eruditoa, nere errespeto guziarekin, lehendik pentsatutako guziaren nahasberritzaile edo dibulgatzaile beldurti bat besterik ez da”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es divulgador / fr divulgateur: Elhuyar: dibulgatzaile; zabaltzaile, hedatzaile / Nolaerran: - / Zehazki: jakinarazle; hedatzaile; zabaltzaile, hedatzaile; jendarteratzaile / Labayru: - / Adorez5000: dibulgatzaile, jakinarazle; zabaltzaile, hedatzaile.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabilia

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

ez dago maileguaren premiarik.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan didrakma: “Drakma, zen dineroak bezenbat balio zuen peza bat, eta didrakmak, doblea” (Lç Decl); Lç (Mt 17,24: “Zuen majistruak didrakmak eztitu pagatzen?” - Echn, Or didrakma, Ol didarakme; He bidrakmak, Ker drakma bikorik, IBk bi drakmako zerga).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. LurE, Harluxet.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu ap. ZTC, EPG; didrakma: EAB (Mt 17,24 oh.: "tenplurako zerga: Jatorrizkoak didrakma dio, hau da, bi drakmako txanpona; israeldar guztiek urtero tenpluko kultuari eusteko eman behar zuten dirua da; drakma: greziar txanpona, denarioaren parekoa — ik. Mk 6,37 oh.)".

Erdaretako formak

Cf. Index biblicus doctrinalis: «didrachma: nummus argenteus, duas continens drachmas atticas: Mt 17,24 (Vide drachma); «drachma: nummus argenteus eiusdem ponderis cum denario».

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(Greziako txanpona).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Fis.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. OEH argitaratuan.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sostenitu: L. Fernandez ("Azken nota horietan zera galde daiteke: ea sostenitu batzuk aplikatuz debekua alboratzerik dagoen”), I. Urbieta (“DO SOSTENITUA”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

sostenitu: HiztEn (eta sostenitu bikoitz), LurE (ik. diesi), diese: HiztEn, Euskalterm (eta diese bikoitz); diesi: LurE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

sostenitu: EskolaHE (ik. diesi), ElhHizt (eta sostenitu bikoitz), EuskHizt (sostenidu ik. diese); diese: EuskHizt, HiruMila, ElhHizt; diesi: EskolaHE.

Erdaretako formak

es (RAE): sostenido; fr (DLLF): dièse, diésé; en (Collins): sharp; it (S. Carbonell): diesis, diesi; de (Langenscheidts): erhöhy; do sostenido: Note cis.

Euskaltzaindiaren Arauak

Mus.

Ik. "diese iz. Mus. Tonu erdiko igoera adierazten duen ikurra, nota baten irudiaren ezkerretara ezartzen dena".

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Musika.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Mus.