Jatorrizko forma

olio lodi, diesel olio, diesel

Erdaretako formak

OfQuLF: type de moteur || Rudolf Diesel || ingénieur allemand qui a inventé ce type de moteur.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 174; EPG: 15; ETC: 349.

Adiera ilun-nahasikoa

Elhuyar: Diesel motorra: motor Diesel; Adorez: diesel motorra: motor diesel; Labayru: diesel-motor motor diésel. // Euskalterm: diesel motor (TN).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: AS: diesel motorra / ElhHizt: adib.: diesel motore / EskolaHE: adib.: diesel motorra

diesel 3 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Diesel motorrek sorturiko gasak kaltegarriak dira. CAFen azken lanen artean dago Dublin eta inguruetako diesel trena.

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Orain arteko diesel 3 adiera erabat ezabatzekoa da eta, horrenbestez, oraingo diesel 4 adiera diesel 3 egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da diesel eta motor sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

bere lekuan ikustekoak dira honekin loturarik izan dezaketen jan-neurri, janurri, etab.

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

bere lekuan ikustekoak dira honekin loturarik izan dezaketen jan-neurri, janurri, etab.

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

bere lekuan ikustekoak dira honekin loturarik izan dezaketen jan-neurri, janurri, etab.

LBeh (2014-04-03): dietetiko 141: Elhuyar 5 (adib.: “Internetez, eta web gunea dutenek ere ez dituzte sendagaiak saltzen, baizik eta produktu dietetikoak eta higienikoak batez ere”), Consumer 109 (adib.: “argaltze-terapia dietetikoa eta metodo estetiko lokalak barne”, “Ikuspegi dietetiko eta nutrizionaletik garrantzi handienekoak triglizeridoak, fosfolipidoak eta kolesterola dira”), Berria 22 (adib.: “Aholkularitza dietetikoak tratamenduaren araberakoa izan behar du”), EiTB 4 (adib.: “artikulu ortoprotesikoak, produktu dietetikoak eta premiazkoak ez diren osasun garraioak”), Argia (“Neurri dietetikoak aldatu egiten dira zertxobait, harriaren konposizioaren arabera”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: dietetiko 7: Berria 4 (adib.: “Ekaineko operazioan oinarrituta eta Malagako Auzitegiaren aginduz, 100 gimnasio, denda dietetiko bat, eta bost etxebizitza arakatu zituzten atzo”), Ramon Saizarbitoria 2 (adib.: “Bainuetxe bat, otordu dietetikoak ematen dituztena...”), Jon Alonso (“Bazkaltzeko ordua iristen denean, Raimundo Silvak hiru arrautzako tortila txorizoarekin prestatuko du, gibelak oraindik eramaten duen gehiegikeria dietetikoa”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es dietético / fr diététique: Elhuyar: dietetiko / Nolaerran: dietetika-, dietetiko / Zehazki: dieta-, dietetiko; dietetika-, dietetiko / Labayru: dietetiko, dietetika / Adorez5000: dietetika-, dietetiko.

Nazioarteko forma da

nazioarteko forma da, eta onartzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

dietista 1, Habe 1990 (“Egunean zenbat kolesterol eman behar zaio umeari? Pediatrek eta dietistek 250-300 mg-tik gora ezetz diote”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dietista : Euskalterm (eta dietalari); Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EuskHizt, HiruMila.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dietalari : Zehazki; ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila.

LBeh (2014-04-03): dietista 67: Elhuyar 2 (adib.: “Bata zein bestea erabilgarri izan daitezke, ez bakarrik unibertsitateko irakasle eta ikasleentzat, baita nutrizionista eta dietistentzat ere”), Consumer 18 (adib.: “sendagile, dietista eta pediatrek emaniko azalpen eta aholkuen araberakoa, alegia”), Berria 13 (adib.: “Amaia Perales dietista nutrizionistaren ustez”), EiTB 22 (adib.: “Azken bolada honetan, gero etapertsona gehiagok eskatzen dituzte dietisten zerbitzuak pisua galtzeko edo, besterik gabe, elikadura ohitura onak ikasteko”), Argia 4 (adib.: “Dietistek duela hiruzpalau urte egindako galdetegia erabiltzen dute”), DiarioVasco 8 (adib.: “Aritz Aramburu, Josune Bereciartu, Ricard Otegi, Dani Estrada, Mikel Odriozola, Jokin Argote kirolariak eta Arantxa Ezkurdia dietista izan dira aipaturiko protagonistak”); dietalari 3, Berria (“Espainiako Dietalari eta Nutrizionista Elkartearekin eta Espainiako Diabetikoen Federazioarekin hitzarmena sinatu du”). // dietista 141: Argia 6, Berria 30, DiarioVasco 20, EiTB 29, Elhuyar 2, Consumer 48, Goiena 3, HABE, Laneki 2.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: dietista 5: Berria (“Menu horien ardura dietista diplomatuek dutela azaldu dute enpresako ordezkariek”), Pako Aristi (“Kazetariak desagertzen ari dira gero eta gehiago, eta haien ordez adituek idazten dute aldizkarietan, medikuek, dietistek, abokatuek, psikiatrek, irakasleek, asesoreek, gai guztiei ukitu farmazeutikoa edo penala emanez”), Xabier Olarra (“Erostetxe handi bateko behe-solairuko apalategi bat erakusten ari den dietista bat ematen zuen”), Edorta Agirre (“bromatologo, nutriologo eta dietistek garrantzizkotzat jotzen dituzten gantzen kopurua - osasunarentzat kaltegarri gertatzen direnak, batik bat - urrituz joango dira gure dietan”), Jon Arretxe (“Gelakide askok tradizio egokitzat ere jo dute, nahiz eta emakume eskolatuak izan: hiru mediku, dietista bat, zenbait unibertsitari...”); ez dugu dietalari formarik aurkitu.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es dietista; nutricionista / fr diététicien; nutritionniste: Elhuyar: -; - / Nolaerran: dietalari; nutrizionista / Zehazki: dietalari; - / Labayru: -; - / Adorez5000: dietalari; -.

Mailegu baztertzekoa da, ez baitu baldintza minimoa betetzen

ez du gutxienekoa betetzen. (cf. fr diététist, diététicien). Ez du baldintza minimoa betetzen; honen ordez nutrizionista forma proposatu da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Badirudi ez dela guztiz sinonimoa nutrizionista forma arautua. Heg. markarekin jasotzekoa da.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-ista.

Erabileremu dialektala

Heg.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

difamatu IE 10 (E 1, Lç 7, EZ Eliç 2); difamazione IE 1 (Lç Ins); ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko difamatzaile (Urt III).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu difamatu formarik aurkitu; difamazio 1 (X. Kintana: " era guztietako irainak eta difamazioak asmatu zituzten haren [Arestiren] kontra: erlijioaren kontra zebilela, komunista zela, espainolista eta antiabertzalea besterik ez zela...").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

difamatu : HiztEn, Euskalterm 1; difamatzaile : HiztEn; difamazio : AB50 1, HiztEn, Euskalterm 2. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE // Erdal difamación, difamar formen beste ordainak Euskaltermen: fama-kentze 2, izen-belzte 1; izenbelztu 1, fama kendu 1 (ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

difamatu : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila; difamatzaile , difamazio : ElhHizt, HiruMila. Ez ditugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal difamación, difamador, difamar, difamatorio/diffamation, diffamateur, trice, diffamer, diffamatoire, diffamant beste hiztegietan: ElhHizt: difamazio / difamatzaile / difamatu / difamaziozko, difamazio // HiruMila: difamazio / gaizkiesale, mihizorrotz, iraintzaile, difamatzaile / difamatu, belztu / ø // Lur EG/CE: iraindu, lohitu // Lur EF/FB: ø / iraintzaile, gibel jale / iraindu, belztu, izena kendu, lohitu, ospea kendu / ø / ø // Casve FE: belzte, elegaixto, jorratze, gibeljale / gaizki salzale, elaker, jorrazale / belzgarri / belztü, beltzatü, gaizki saldü, jorratü // HaizeG FB: belzte, jorratze, ele-gaixto, gaizki-erraite / beltzatzaile, jorratzaile, gaitz-erraile, jaukin; belzgarri / belztu, gaitz erran, jorratu // T-L LFB: gezur tzar, irain, elhe gaixto / belztu, iraindu, gaitz-erran / gaitz-erraile, jende beltzaile / ø / ø // PMuj DCV: gaizki-esan, gaizki-esate, gibel-jate, agapaldi / gibel-jale, gaizki-esale, ao-zikin, beltzgarri / 1 (desacreditar) izena beztu, gaizki esan, izen ona kendu, gaitzez aipatu, azpiak jan, beltzatu, itxusitu, jorratu. 2 (despreciar) ezetsi, arbuiatu, gaitz-etsi, gutxi-etsi, erdeiñatu, nardatu, narda egin / itxusgarri, belzgarri, izen-loigarri, iraingarri // Azkue Aurkibidea: gibeljale.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

difama, difamatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Jakite-arloak

Zuz.

difamazio 17: Jose Luis Padron (“difamazio kanpaina”), Kristina Berasain (“Difamazioaren kontrako liga”), Joseba Barriola 2 (“hedabideek egindako difamazio kanpaina”, “zabaltzen ari diren diskurtsoa: difamazioa"), Hedoi Etxarte (“iraina eta difamazioa”), Idoia Filloy (“difamazio publikoaren bide latzean”), Ixiar Zubiaurre (“erlijioen difamazioa"), Berria 2 (“difamazioez eta mehatxuez jositako kanpaina”, “aurkeztutako difamazio salaketaren ondorioz atxilotu dute”), Idoia Etxeberria (“difamazien eta irainen ondorio direla”), EiTB.com 7 (adib.: “gezurren eta difamazioen bidetik”, difamazio kanpaina”, “erlijioen difamazioa”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: difamazio 13: Berria 10, Anjel Lertxundi, Iñigo Aranbarri, Bernardo Atxaga.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

ez da Zuz. bakarrik.

Euskaltzaindiaren Arauak

h. desberdin, ezberdin.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. desberdin

Euskaltzaindiaren Arauak

h. alde, desberdintasun, ezberdintasun.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. alde, desberdintasun

Euskaltzaindiaren Arauak

Mat., Teknol.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

gehitzeko eskatuz: "1 iz. (ibilgailuen mekanismoa). 2 izond.: kalkulu diferentziala".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

diferentzia(tu), diferentziatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Jakite-arloak

Mat. (bestetan, cf. bereizi, desberdindu, etab.)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 84 (UEU 61), ETC: 285.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: diferentziazio iz. (Mat.) diferenciación; Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: diferentziazio (4, Med.).

Erdaretako formak

es diferenciación / fr distinction, différenciation: Elhuyar: 1 desberdintze, bereizte, desberdintzapen; 2 Mat. diferentziazio, diferentziatze / Adorez: 1 bereizkuntza, bereizte, desberdintze; 2 Mat. diferentziazio / Labayru: bereizketa, bereizkuntza, bereizkunde, berezgo, bereizpen, berezitasun, desberdintze / NolaErran: desberdintze, ezberdintze, bereizte.

diferentziatu, diferentzia/diferentziatu, diferentziatzen du ad. Mat. Funtzio baten diferentziala kalkulatu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa, dagozkion markekin.

Jakite-arloak

Mat., Med.

Euskaltzaindiaren Arauak

Fis.

Jatorrizko forma

difteria, (pintzelda)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

difusio eta difusional formarik ez dugu corpusean eta OEH argitaratuan aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Guztiak ap. J.A. Irabien jaso dira: difusio 9 (adib.: "Soilik, ezaugarri hidrodinamikoek, geruzaren lodiera zero den suposatzea permititzen duten kasuetan difusioak ez du eraginik erauzketa-prozesuaren abiaduran"; difusio-pelikula 2, adib.: "Beste aldetik erreakzio kimikoa arintsua den kasuetan, aurreko difusio-pelikuletan (geruza geldikorrak) gertatzen diren fenomenoek erauzketa-abiadura kontrolatzen dute; kasu honetan erauzketa "erregimen difusionalean" gertatzen dela esaten da"; difusio-prozesu 2, adib.: "Baina, kasu praktikoetan, bi faseen barnean irabiatze gogorra dagoenez gero, difusio-prozesua inter fasearen inguruetan dagoen zona batean kokatzen da"), eta difusional 3 (adib.: "Irizpidearen arabera, bi koefizienteek faseen irabiatze-abiaduraz dependentzia berdina daukatenean, erauzketa-erregimen difusionala gertatzen da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

difusio : DFrec 2, AB38 3, HiztEn, LurE, Euskalterm 22 (hauetan d.-teknika, d.-abiadura, d.-luzera, d.-koefiziente, argi-d., d.-oreka, d.-bide, d.-linea); difusionismo : HiztEn, Euskalterm 2; difusionista : HiztEn, Euskalterm 2. Ez ditugu aurkitu ap. AB50 // Erdal difusión/difusional formaren ordainak: AB38: barreiakuntza 1, hedapen 5, zabalpen 1, zabalkunde 3, zabaltze 2 / ø // AB50: zabalkunde 33, zabaltze 2, zabalkuntza 1, hedapen 4 / ø // Euskalterm: barreiapen 6, barreiadura 1, hedapen 5, zabalkunde 6 / ø.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

difusio : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE; difusionismo : EskolaHE. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko difusión/diffusion beste hiztegietan: difusio : ElhHizt, HiruMila; hedamen : HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV (edamen); hedapen : Lur EG/CE eta EF/FB; hedatze : ElhHizt, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV (edatze); zabalkunde : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve FE (zabalkünte), HaizeG FB, PMuj DCV // Eta gainera: ElhHizt: zabaltze, barreiadura // HiruMila: barreiapen; (medios de d.) hedabide // Casve FE: barreiatze // HaizeG FB: barreatze // PMuj DCV: edatze; berrizukeria, itz-jario, ele-jario; arrera, jaso // Azkue Aurkibidea: ø.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fis. (bestetan, erabil zabalkunde, hedapen, etab.)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

difuso 3: A. Sagarna ("Eguzki erradiazioa hain difusoa bait da, azalera handi bat behar izaten da"), P. Alkain ("Eta hau, mendietako airearen turbulentzia askoz ere txikiago delako, eta beraz argi difusoaren proportzioa txikiago delako"), Zoologia ("goi-mailako egiturarik desberdintzatu ez duen nerbio-sistema difusoa"); difusometro 1, UZEI ("Zuzeneko eguzki-argia estaltzeko tresna batekin erabiltzen denean eguzki-erradiazio barreiatua neurtuz, "difusometroa" esaten zaio").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

difuso : AB38 8 (hauetan 1 isladapen d.), HiztEn (Fis. barreiatua, bereziki muga zehatza ez duena), Euskalterm 3 (hauetan 1 gandutsu sinonimoarekin; 1 barreiatu sinonimoarekin; 1 islapen d., islapen barreiatu sinonimoarekin); difusoki : AB38 2 ('difusamente'); difusometro : HiztEn (Meteorol. Gainazal lau bat erasotzen duen eguzki-erradiazioa neurtzeko tresna), Euskalterm 1 ('difusómetro'); difusore : Euskalterm 7 (hauetan 1 hedatzaile sinonimoarekin; 1 hodi gas-difusore; 1 sareta laminarreko difusore; 1 detergentea difusorean jarri; 1 hondo difusoredun zartagin, hondo barreiatzailedun zartagin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

difuso : HiruMila (Fis. difuso, -a); difusometro : ElhHizt (Meteorol. difusómetro) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal difuso, a / diffus, e formen ordainak: HiruMila: 1 zirriborrotsu, gandutsu; 2 Fis. barreiatu, difuso // ElhHizt: zehaztugabe, lausotu, lauso // Lur EG/CE: ilun, lauso; eta EF/FE: 1 lauso; 2 ilun; 3 zabal // Vox es-eu: lauso // Casve FE: hedatsü; sans ordre barreiat; discours elatsü // HaizeG FB: hedatu, zabal-zabal, barreatu, en paroles eletsu // T-L LBF: répandu hedatsu; verbeux elhetsu; confus goibel // PMuj DCV: 1 amplio, extenso zabal, edakor, edatu; 2 prolijo, verboso: itz-jario, ele-jario, berritsu; 3 confuso: goibel, ixuri, urtuegi // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt.

Erdaretako formak

fr (DLLF): diffus, e; it (S. Carbonell): diffuso, a (ampio, esteso, dilatato, prolisso); en (Collins): 1 luz diffuse, conocimiento widespread, widely extended; 2 estilo, etc. diffuse, wordy, discursive; de (Langenscheidts): 1 verbreitet, weit; Phys. diffus, zerstreut (Licht, Wärme) luz difusa Flutlicht; 2 fig. weitschweifig, verschwommen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zalantzazkoa da mailegua, teknizismo mugakoa baita

aski nazioartekoa da Fis. eremuko izenondoa; eta onartzekoa izan liteke, hedamen arriskutsukoa izan arren.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 37 (Berria 2, Elkar 1, Consumer 18, Laneki 8, UEU 8); ETC 40.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: digerigarri adj. digestible, digerible / Adorez: digerigarri adj. digerible, digestible / Labayru: 0 / NolaErran: 0.

digeritu du ad. Digestioaren bidez asimilatu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

digeri, digeritzen.

Sinonimoa(k)

Sin. digestioa egin.

Aditz-erregimena

du ad.

LB: 51; ETC: 147

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: digestivo: 1 adj. digestioari laguntzen dion(a), digestio-laguntzaile algunos alimentos son digestivos: janari batzuek digestioari laguntzen diote; 2 adj. digestio- (hitz-elkarteetan) aparato digestivo: digestio-aparatua; funciones digestivas: digestio-funtzioak; Adorez: digestivo: 1 adj. (Anat.) digestio-, txegoste-, digestibo; aparato digestivo: digestio-aparatua; tubo digestivo: digestio-hodia. 2 adj. y s. materia: digestibo, digestio-laguntzaile 3 m. (Med.) digestibo; Labayru: digestivo 1 adj. de la digestión 1 digestio-*, digeri-*. 2 adj. Que ayuda a hacer la digestión digerigarri, digestioari laguntzen dion(a); NolaErran: digestif 1 digestio- – txegoste- (MD) appareil digestif digestio aparatu. // Euskalterm: digestibo infusio digestiboa (TN Merkat.).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: digestio(-)aparatu

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

digestio forma onartu da, lixeri-ren kaltetan, nazioartekoa baita digest-, eta gaurko erabilera zainduetan d- nagusitu baita d-/l- auzikoetan

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: digestioa egin , digestio-hodi .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

digestio-aparatu

Lexemen erregulartasuna

d-/l-; g/j/x

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sinonimoa(k)

digeritu.

Esapideei dagokien sistematika

egin: -a.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

digestio sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

digitalizatu 4: Informatika Atlasa 2 ("Pieza eta aparatuen planta, altxaketa, ikuspegi tridimentsionalak eta bestelakoen despiezaketa eta lantzea oso erraztua geratzen da piezen diseinuko ihardupideari dagokion informazio digitalizatuzko tratamenduari esker", "Digitalizaturik dagoen informazioaren bidalpen zuzena eskaintzen digutenez, bulegotika-teknikek dokumentuen berregintza nabarmenki errazten dute"), L. Fernandez ("euskal literatura guztia, Etxeparetik hasi eta Gabriel Arestiganaino, digitalizatuta dago, formato elektroniko batean gordeta"), A. Barandiaran ("Orain arte egin den azterketaren arabera, 3.000 ordu izan daitezke eskura daudenak, baina digitalizatutakoa orraztu ondoren, mila ordutan gera daitekeela uste du Ibarrak"); digitalki 1, Informatika Atlasa ("facsimil-a hargailuraino digitalki bidalitako tonalitate gris ezberdinetan kodetzen da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

digitaliko : Euskalterm 2 (hauetan 1 meladura d.; 1 intoxikazio d., digitalikoengatiko intoxikazio sinonimoarekin); digitalizatu : HiztEn (informazio bat zenbaki bidez kodetu), Euskalterm 1; digitalizatzaile : Euskalterm 1; digitalizazio : Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

digitalizatu : ElhHizt (Inform. digitalizar), HiruMila (digitalizar); digitalizatzaile : ElhHizt (Inform. digitalizador, -a) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal digitalizar / digitaliser, numériser formen ordainak: HiruMila, ElhHizt: Inform. digitalizatu // XarHizt: erietakotu / Ø // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Vox es-eu, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV.

Erdaretako formak

fr (DLLF): digitaliser, numériser; it (S. Carbonell): Ø; en (Collins): to digitalize; de (Langenscheidts): digitalisieren.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Nazioarteko forma da

nazioarteko forma da (fr numériser da saihesten dena).

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

digitaliza, digitalizatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

LBeh (2013-06-10): digitalizazio 189: Deia 3, Elhuyar, Consumer 4, Berria 53, EiTB 24, Jakin 83, Argia 18, DiarioVasco 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: digitalizazio Berria 21 (adib.: “Informazioaren digitalizazioa”), Herria (“Jose Mari Satrustegi euskaltzainaren artxibategietako katalogazio eta digitalizazioa”), Iñigo Aranbarri (“Digitalizazioa, ordura arteko soinujoleena zuen, bi atzamarrekin dena, atz lodia atzean gordeta”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es digitalización / fr numérisation: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: digitalizatze / Labayru: digitalizazio / Adorez5000: digitalizatze, digitalizazio.

Ongi eratua da

ongi eratua da, eta erabilia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: digito / ElhHizt: + / EskolaHE: digito

Zerrenda osagarriak

EEgunk: digito / HezkAdmin: digitu: dígito

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-itu; g/j.

Euskaltzaindiaren Arauak

Hizkl.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

dignitate iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, dignitate-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. duintasun].

dignitate 10; duintasun 2849;

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dignitate 12; duintasun 972.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: Ik. duintasun / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. duintasun finkatuta dagoela dirudi, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.

Forma baztertua

Bazt. Ik. duintasun.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: digno edo digne / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Diakronia

Zah.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: dignoki edo digneki / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Diakronia

Zah.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Hizkl.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Zub.

Forma baten adiera(k)

dirua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: digeritu / EskolaHE: -

Grafia hobestekoa

Ik. digeritu.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

g/j.

Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

hori bakarrik darabilte Zubereraz, J-L. Davantek dioenez.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

dijesti, dijestitzen.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Zub. Ik. digeritu.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

dike 1, Ibiñ Virgil ("Oroituko ote ditut gure kaiak, Lukrinori erantsitako ditxoak [dikeak] eta bertan zaratatsu apurtzen den itsaso aserrea").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

dike 8: Egin 1993 2 ("Kirol portuaren kokapena, hego dikean oraingoz", "Oraingoz bada, hegoaldeko dikean jarriko dira pantalanak, hemen izango delarik kirol portua"), I. Aranbarri ("Bulego pribatu batek saldutako ideia bere egin, lurra bilatu eta etorri zaizkion olatuei dikea eraikita jasoko du Solomon R. jaunaren sukurtsal berria"), Mega gaztetxo (irudi batean, "itsasoko uraren lurrinketa; dikea; itsasoa"), Hautaprobak 1994-96 ("Gero izaera azidoko aktibitate igneoa eman zen eskistoak ebakitzen dituen pegmatiten dike modura ikus genezakena, beraz, eskisto hauen eraketa eta tolesturaren ostekoak dira"), Egunk 1998 2 ("Yangtze ibaiko dike bat dinamitatzeko aukera aztertzen ari dira", "Dikea dinamitatzen badugu [...] 520.000 pertsona ingururen etxebizitzak eta ondasunak suntsituko dira"), EkonHazk ("1780an, Hondarribian nekazariak itsasoak suntsitutako halako dike batzuk berriro altxatzera animatu nahi zituzten").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dike : DFrec 2 (Saioka5: "portuko dikea"; R. Bozas-Urrutia: "dikeari arpegi emateko"), AB38 9 (hauetan 1 dikeak sendotu), AB50 1 ('dique'), HiztEn (1 urari eusteko, indarra moteltzeko edo desbideratzeko oztopo artifiziala; 2 ura pasatzea eragozten duen oztopo artifiziala; 3 Geol. harri magmatikozko beta, higaduraren ondorioz agerian gelditu dena; eta AS gisa: dike lehor, dike flotagarri), Euskalterm 5 (hauetan 1 barradera sinonimoarekin; 1 d. basaltozko; 1 kuartozko d.) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dike : ElhHizt (1 dique; 2 Geol. dique), HiruMila (dique), EskolaHE (urei eusteko egindako horma edo babesgarria); dike lehor : ElhHizt (AS, dique seco) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Onartzera eragiten du errealismoak

ez dira berdin-berdinak gaztelaniazko dique eta frantsesezko digue; baina bai antzekoak, eta, irtenbide hoberik ezean, gaztelaniatikoa proposatzen du lantaldeak (barradera formaren definitzaile gisa aipatua du, gainera: bata bestearen sinonimotzat emateraino iritsi gabe, alegia).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu dikotomia, dikotomiko, dikotomizatu formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira dikotomi zale 1 (Vill: "Dikotomi zaleek nahi dutena esango dute"); dikotomia 9 (Jakin 1981: ""Laiko / apaiz" dikotomiak ez du zentzurik oraingo aldizkarian, ez planteamendu mailan eta ez lankidetzarenean"; R. Manjon: "Ez du mundua gaizkia / ongia dikotomiaren aldetik baino itxuratzen"; B. Urkizu: ""Hizkuntza / hizkuntzaren aspektuak" dikotomia"; Azurm 3, adib.: "Dikotomia hau gainditzeko Kant-en saio bortitzak hertsiko du, hain zuzen, Ilustrazioa"; Elhuyar: "Azken batetan, dikotomia bikoitz bat besterik ez da"; V. Huici: "Hauek karlista / liberal dikotomiaren muturretan egoten ziren"; UnescoAlb 1989: "Txominek berak argitu zuen hori Frantziako Iraultzan nabari zuen dikotomia garbia esplikatzean"); dikotomiko 14 (Natur/6 2, adib.: "Gako dikotomikoaren arabera animalia desberdinak sailkatzen jakin behar duzu"; A. Martinez 7, adib.: "Aldagai dikotomikoa eta dikotomizatua"; Elhuyar 4, adib.: "Estrobilo emeetako ezkatak dikotomikoak ziren"; I. Aizpuru: "Haien ezaugarrien miaketa zehatzak identifikazio-gako dikotomikoak jarraitzeko bidea emango digu"); dikotomizatu 6 (A. Martinez, adib.: "Aldagai dikotomikoa eta dikotomizatua"); dikotomo 1 (Elhuyar: "Hosto esporangio-garraiatzaile dikotomoek estal-ezkatak eman zituzten").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dikotomiko : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 10 (eta dicotómico-ren ordain bikoitz 1); dikotomia : DFrec 3, AB50 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 5; dikotomizatu : Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dikotomia : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE; dikotomiko : ElhHizt. Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko dicotomía, dicotómico/dichotomie beste hiztegietan: dikotomia : ElhHizt, HiruMila; erdizkatze: Casve FE, T-L LFB; erdibitze: PMuj DCV; dikotomiko : ElhHizt. Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, HaizeG FB, Azkue Aurkibidea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Txostenaren laburpena

diktaketa bakarrik aurkitu dugu: EEBSko corpusean 8 aldiz, EB (E.J. Hezkuntza Saila, Zientzia eta teknika, Hizkuntza, F. Arbizu, U. Larramendi); eta AB38 6, HiztEn, Euskalterm 2.

Eratorpen-atzizkien banaketa argitu behar da

-keta atzizkiak sortzen ditu zalantzak; P. Xarritonek dio, ez dela hain arrotza Ipar., eta onartzekoa dela forma hori

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. txosten, irizpen / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk.

Forma saihestekoa

Saih. Ik. iritzi, erabaki, ebazpen, irizpen, etab.