Euskaltzaindiaren Arauak

dohatsutu, dohatsu(tu), dohatsutzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

dohatsutu, dohatsu(tu), dohatsutzen

Euskaltzaindiaren Arauak

dohatu, doha, dohatzen. Ipar. du ad. `gaitu, jantzi': Jainkoak gizon batzuk dohatu ditu bertsolari izateko; pilotari, predikari dohatua.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

dohatu, doha, dohatzen

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

iaioa, jantzia

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Jainkoak gizon batzuk dohatu ditu bertsolari izateko; pilotari, predikari dohatua

Euskaltzaindiaren Arauak

1 izond. eta iz. 'neurri egokikoa': doiaz elikatzen gara; mahats-ardo doiak ditu flakoak azkartzen; soberak azkarrak flakatzen. 2 adlag. 'ozta-ozta': adar-muturrak doi ageri zaizkie / AS: doi bat 'pixka bat': aitaren oroitzapena doi bat bizirik zuen, doi-doi(a): 'ozta-ozta'; 'zehazki', bizi-doia, jan-doia 'tripa-truke'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: doi-doian, doi-doietarik; eta adib. gisa x-ren doia osaerakoak.

Zerrendakoaren oinarri bereko eratorriak-eta

doikuntza, doitasun, doitu ere jasotzekoak dira, adiera berria (gazt. 'ajustar') markatuz

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

doi bat ("aitaren oroitzapena doi bat bizirik zuen"), doi-doia ('ozta-ozta' eta 'zehazki'); bizi-doia, jan-doia ('tripa-truke')

Forma baten adiera(k)

1 (iz. eta izond.) neurri egokikoa ("doiaz elikatzen gara"; "mahats-ardo doiak ditu flakoak azkartzen; soberak azkarrak flakatzen"); 2 (adlag.) ozta-ozta ("adar-muturrak doi ageri zaizkie")

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: `pixka bat': aitaren oroitzapena doi bat bizirik zuen

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 'ozta-ozta'; 'zehazki'.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

doi sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

Zuberoan arrunta dela dio J.-L. Davantek.

Atzizkien araberako erabakiak

-tik: -eta-rik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

doi sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Zub.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 30 (Berria 1, EiTB 1, Consumer 1, Laneki 22, UEU 5); ETC 17

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0. // Euskalterm: apal doigarri, babesgarri doigarri, golfeko bisera doigarri, kondentsadore doigarri, maindire doigarri, oin doigarri, zela doigarri (TN dira).

Erdaretako formak

es ajustable; fr adaptable, réglable: Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia, eta Euskaltermen termino normalizatua da. Sartu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

neurri egokian.

Hedapenezko adierak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-kume.

Forma baten adiera(k)

irain-hitza.

Euskaltzaindiaren Arauak

doilortu, doilor(tu), doilortzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

doilortu, doilor(tu), doilortzen

Aditz-erregimena

da / du ad.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: entonación.

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berria da eta egokia, lantaldearen ustez, 'intonazioa' adierazteko (doinu soilak hori ere adieraz dezakeen arren).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-era.

Hedapenezko adierak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

doitu : O Po ("Esku erri et'ahurra / Hain xuri, zein elhurra, / Oina doituz bezala / Menharr' eta laburra", "Hur' ene soberaren doitzen / Iarririk, ari zen noiz goitzen / Ene samurreg' izanaren, / Noiz ene bihotz epelaren / Gar behar zen gauzetan, gortzen"); eta OEH argitaratuan ("ap. DRA"), Elizondo KristPE ("Aitak egin, Semeak erosi, Espiritu Santubak berriz doitu ninduten!" #mdash# 'santificar').

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

doitu (eta desdoitu) 35: Elizondo KristPE (OEHko agerraldi bera), Lfn, Txill, Saioka/8 2, K. Fernandez 2, K. Altonaga 2, HezkSaila 1984, J. Oregi, LehenZikloEsper, Elhuyar 2, MerkatalEZ, MarrazTekn 2, TeknolMekan 3, I. Iñurrieta, UZEI 2, GAO 1990-1998 2, Hitz-ordena, Fisika Pr. 1995, A. Alberdi, J. Iturbe, H. Cano, U. Larramendi, B. Urkizu, J.R. Etxebarria 3; doitze (eta kontu-doitze) 2: cf. supra.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

doitu : AB50 6, AB38 4, HiztEn, LurE // Ez dugu aurkitu ap. Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

doitu : EuskHizt, ElhHitz, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF (doitü), DRA, // Ez dugu aurkitu ap. HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

Jatorrizko forma

soinua doitu

Euskaltzaindiaren Arauak

doitu, doi(tu), doitzen. du ad. 'neurri egokira eraman'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

doitu, doi(tu), doitzen

Hedapenezko adierak

neurri egokira eraman

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma saihestekoa

Saih. Ik. aleman.

Euskaltzaindiaren Arauak

ik. EArau120: 'ajustadore* e. doitzaile'.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu doitze formarik.

doitze 63: Argia (“Hemendik hogei urtera, beraz -oraindik proba eta doitze ugari behar omen du sistema honek-, granitozko harkaitzen muineraino egindako zulo estuetan pilatu eta ezkutatuko dituzte hondakin bidoiak, bata bestearen gainean, lurrazaletik 1.000 metroko sakonerara heltzen direneino”), Berria 7 (“Azken puntu horri buruz, ELAko buruak enpleguaren eta soldaten inguruko doitze planak salatu ditu: Enplegu mailak ez du zerikusirik soldatekin, baizik eta jarduerarekin; bestela, Suedian inor ez litzateke lanean arituko, eta Afrikan, aldiz, guztiak”, “Espero daiteke CSNren baiezko erantzuna; alegia, doitze batzuk eginda, Garoñak jarrai dezakeela lanean 2019ra arte”), EiTB 33 (“Ministerioaren helburua ETAren iragarpenaren ostean sortu den aro berriari egokitzea da eta aldi berean, doitze neurriekin bat egitea”), Elhuyar (“Eta, bestetik, GPS eta GLONASS sistemekin bateragarria izango denez, zehaztasun handiagoa lortuko dugu, satelite gehiago egongo direlako eskura: seinale gehiago jasoko direnez, doitzeen emaitzak zehatzagoak izango dira, eta, gainera, emaitzak lortzeko aukera emango du gaur egun seinalerik jasotzen ez den lekuetan, edo satelite kopurua kokapena kalkulatzeko nahikoa ez den lekuetan”), Elkar 4 (“Gaur egun mintzatzen diren hamar mila hizkuntzek argi eta garbi erakusten dute baldintza sozial eta naturalen ondorioz egin beharrezko egokitzapenak eta doitzeak zertan diren”), Consumer 7 (“Egurrezkoak edo bestelakoak izan daitezke; garrantzitsuena, ongi fabrikatuak egotea da, atzealdea ondo bukatua (arraspatu eta bernizatua), doitze perfektua eta aurreikusiriko gehieneko kargaren araberako labaintze sistema edukitzea”), Jakin 5 (“Zuhur jokatu beharko du sektoreak, beraz, eta garaiz heldu beharko die egituren eta prozesuen doitze eta egokitzeari, negozio eredu berrien bidean”), Laneki 3 (“Zulo errektangularraren doitze fina”), UEU 2 (“Dinamika soziala ez denez desbiderapenengatik urratzen, arazoak doitze- eta sozializazio arazoak besterik ez dira”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

doitze 6: Berria 4 (“Alemaniako ipar-mendebaldean, Ipar Renania-Westfalia landerrean dago Bochum, eta Opelek han duen lantegian 4.000 behargin kaleratzea aurreikusten du General Motorsen doitze planak”), Iñigo Aranbarri (“Horrela, adibidez, 'zerga iraultzailea' 'estortsio ekonomikoa' deituko da, 'salneurrien doitzea'”), Josu Landa (“Bost urte lehenago bera saiatu zen afinaziorako gako-doitze lanak burutzen, baina emaitza penagarria izan zen eta orduan bai, egun hartan bertan deitu behar izan zion afinadoreari, biharamunean pianoa joko bazuen”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta sarrera gisa jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: dotoretza (MEIG: "Dotoretzaren ohorea"), dotorgo (Lf ELit: "Haritschelharrek berak bere dotorgorako liburu nausian hamabi horrialde handi bete ditu gai hortaz") eta dotoradutza (MEIG: "Urtebete gehiago ere eman zuen han, ikasten eta irakasten, Dotoradutzakoak prestatzen zituen bitartean").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

dotoradu mailla G 1 (S. Aranbarri: "Dotoradu maillako tesisa"); EB dira doktoradutza 10 (ArauErab 1988: "Doktoradutza, Lizentziatura, Arkitektu edo Ingeniari tituloa duten funtzionariek har dezakete parte"; A. Erkoreka: "Filosofia eta Letratako doktoradutza Friburgoko Unibertsitatean"; MAtx: "Erromako Gregoriana Unibertsitatean burutu zuen Doktoradutza Teologian"; Egin 1988: "bertan ekonomia arloan doktoradutzarako klaseak emango dituelarik"; EHAA 1988: "Doktoradutzako programa bakoitzerako"; "Doktoradutza-programa" 2; UnescoAlb 1989: "Doktoradutzako tesia 1897an argitaratu zuen" eta 1990: "Frantziako lehiaketa ospetsuenetako bat eta doktoradutza eskuratu zituen"; Amatiño: "Deustuan Filologia Erromanikoaz lizentziatu zen eta Psikologia Doktoradutza Strasburgon"); doktoredutza 2 (KultUrtekaria 1988: "Magisteritzara pasa nintzen urte berean Doktoredutzari bete-betean ekin nion"; "Doktoredutza bukatu eta ustekabean hona deitu ninduten"); do(k)toratu [ad.] 2 (cf. infra); doktoratze-tesi 2 (EHHistoriaz: "ikertzaile gazteen Doktoratze-tesi edo lan espezializatuen argitalpenetan oinarritzen da"; "Doktoratze-tesi hauen ondoren beste zenbait irakurri dira"); doktore-tesi 1 (EHAA 1985: "Doktore-tesia aurkeztu eta onartu beharko da"); doktore(-)titulu 3 (I. Baztarrika: "zientzi sozialetan Doktore titulua lortzeko egina"; EHAA 1985 2: "Doktore-titulua erdiesteko, Lizentziatu, Arkitekto edo Ingeniari-tituluaren jabe izanik"); doktorego 5 (EHAA 1985: "Hirugarren zikloko ikasketez eta doktoregoaz"; "Doktorego-Programako ikastaro eta mintegiak egin eta gainditu" 2 aldiz eta "Doktorego-Programak ikastaro eta mintegitan egituratuko dira"; K. Zuazo: "Mitxelenaren zuzendaritzapean burutu zuen Doktorego Tesiaren eranskina bait da Sarasolaren lan hau"); doktoretza 2 (Demografia 1986: "Lizentziatura, Goi-Injinerutza eta antzeko ikasketak, eta baita doktoretza eta espezializazioa ere"; KultUrtekaria 1988: "ordurako Doktoretza egiteko asmoa buruan nuen"); tesi doktoral 4 (Elhuyar 1981: "Tesi Doktorala burutu Donostiako Injinadore-Eskolan"; Txostena 1978: "liburu, tesi doktoral, oroitzapen"; J.I. Paul: "Gipuzkoaren industrializatzeari buruzko Monserrat Garate-ren tesi doktorala"; Hemen 1988: "El Pais" eta Euskadi izeneko tesi doktorala"); tesis dotoral 1 (B. Otaegi: "1963'gn urtean P. Marquer antropologariak euskal arrazataz egin zuan bere tesis dotorala").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

doktoradutza : DFrec 1, AB50 4; doktorago : DFrec 1; doktoral : DFrec 1, AB50 (tesi doktoral) 9; doktorego : AB38 2, AB50 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 2 (eta doktorego-tesi 1, doktorego-kurtso 1); doktoradu : AB50 1; doktoratu (cf. infra); doktoretza : HiztEn, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

HezkAdmin: doctorado: doktoretza (eta zuzenbide-doktoretza; filosofia eta letretako doktoretza); doctorarse: doktoratu.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

doktorego : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, Casve EF (doktoregoa), PMuj DVC (eta dotorego); doktoretza : EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, PMuj DVC; doktoratu : cf. infra; doktoradutza : ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal doctorado / doctorat formen ordainak: doktoretza , doktorego : HiruMila, ElhHizt, PMuj DCV (dotorego, dotoretza); dotorgoa : Casve FE; erakasle-mail : HaizeG FB; irakasle-mail : PMuj DCV. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

doktoradutza [Oharra: Euskaltzaindiak, doktoradutza-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. doktoretza; doktorego].

doktoradutza 14; doktoretza 277; doktorego 244.

doktoradutza 4; doktoretza 49; doktorego 90.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da: mailegu mozorrotua da, eta komeni da hori gogoraraztea.

Forma saihestekoa

Saih. Ik. doktoretza, doktorego.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Lexemen erregulartasuna

-kt-

Formen arteko bereizketa semantikoak

doktore (iz.) eta dotore (izond.)

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: doctorando.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gai.

Kategoria

iz.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-go/-tza bitasuna -go-ren alde makurtua delakoan kasu honetan

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: doctorado / doktoretza-kurtso: curso de doctorado / doktoretza-tesi: tesis doctoral

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tza/-go.

Txostenaren laburpena

Bi adiera ezberdindu ditugu: 'katixima' eta 'irakaspen sistematiko-egituratua'. Testuetan banaketa semantiko hori egiten saiatu gara, baina aitortu beharra daukagu ez zaigula beti argia gertatu: hurbilpen-balioa du, beraz, hemengo banaketak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

a) 'Irakaspen sistematikoa' adieran dotrina (gizarte-dotriña, kristau-dotriña, dotriña liburu, dotrinamendu...) erabilixeagoa da, 387 aldiz: B 44 (Mg CO, Añ, fB Ic, Erkiag BatB...); G 268 (Gco, AA, Cb Eg, Bv AsL, Vill Jaink...), IE-ZuAm 68 (Harb, Mat, SP Bp I, ES, Añ CatAN...); EB 7 (MEIG, Mde HaurB, Arti Ipuin); doktrina forma (doktriña, doktrinista, doktrinagarri, giristino-doktrina, kristau doktrina) 324 aldiz azaldu da, batez ere IEan: B 47 (Mg CO, Añ, fB, Erkiag Arran...), G 46 (Mg CC, AA, Ub...), IE-ZuAm 230 (Lç, E, Mat, EZ Eliç, Tt, Lg II, Monho, Dh, Elsb Fram...); eta EB 1 (MEIG); b) 'katixima' adierakoak HMkoak dira batez ere: dotrina forma, eratorri eta konposatuak (dotriña, dotriña erakusle, dotrina-paper, dotrinatu...) 403 aldiz azaldu dira: B 107 (fB, Mg CO, Añ, Mg PAb...), G 257 (Cb EBO, Cb Eg, AA, Gco, Ub, Aran SIgn, Tx B, Inza Azalp, Uzt...), IE-ZuAm 9 (Mat, Añ CatAN, Mdg, Mattin), EB 30 (MEIG, Osk Kurl); doktrina (doktriña, giristino doktrina, kristau doktrina...) 80 aldiz: B 43 (Cb CatV, JJMg, CatBus, fB, Añ EL, CatLlo), G 22 (Mg CC, AA, Ub), IE 13 (E, EZ Man I, EZ Eliç, LE Prog, CatLuz...) eta EB 2 (MEIG).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) 'katixima' adierako dotrina (dotriña, dotrina-liburu, kristau dotrina...) da nagusia, 57 agerraldirekin: B 2, G 29, IE 1, EB 12, EgAs 13; doktrina behin azaldu da, EB; b) 'irakaspen sistematikoa' adierako dotrina (dotriñ, dotrinario, dotriña...) 60 aldiz: B 2, G 23, IE 1, EB 27, EgAs 7; doktrina (doktrina-estrategia, doktrinal, doktrina-mota...) 42 aldiz: EB 40; IE 1, EgAs 1.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

doktrina: DFrec 1, doktrinario: DFrec 1, dotrina: DFrec 14; AB38 6; AB50 4, dotrinario: DFrec 1, dotriña: DFrec 8; AB50 2; a) 'katixima' doktrina: AB38 4, dotrina: AB38 1 (eta dotrina-azalpen 1); HiztEn-LurE; b) 'irakaspen sistematikoa': doktrina HiztEn (eta doktrinamendu, doktrinario, doktrinatu); dotrinatu : LurE.

Iritzi-emaileen oharrak ezagutu behar dira

Filosofia nahiz Zuzenbideko sektoreek darabiltena galdetuko da, datuok eskainiz

Lexemen erregulartasuna

-kt- multzoa atxiki ala soildu erabaki ezinik da batzordea, maila desberdinetako kontuak baitira batzuentzat a(k)zio, do(k)tore, erre(k)tore, subje(k)tibo etab.etakoak, eta zail ikusten baita irizpide edo printzipio orokorrik; doktrina onartzeko aipatu diren arrazoibideak: a) dotrina ('kristau-ikasbidea, katixima') eta doktrina ('irakaspen sistematiko-egituratua') bereizketa semantikoa egiteko gaitasuna; b) sistematikotasun horren berri eman beharra egoten da fenomenologia bezalakoen definizioetan (ez baita 'irakaspen' soila); c) erregulartasuna oinarri-eratorrien artean (doktrinal, doktrinario, doktrinatu, etc. onartzekotan, -kt- multzo eta guzti onartu beharra egongo bailitzateke); dotrina soildua bakarrik eskaintzearen aldeko arrazoiak: a) ez dago bereizketa semantikoa egiteko forma-desberdintasunaren beharrik; b) tradizioko erabileretan gurutzatu egiten dira bereizketa biok (hots: 'katixima'ri doktrina ere deitu zaio #mdash#cf. OEHak aipatzen dituen Oe, Iraz, Arz, CatLlo, CatLuz, CatCeg, CatBus, CatUlz#mdash#, eta dotrina ere bai 'irakaspen formal-sistematikoa'ri #mdash# cf. "Rousseauren dotriña": Vill Jaink 187); c) eratorriak mailegatu arren, beti da posible irakaspen, batetik, eta, bestetik, doktrinal, doktrinario, etab. egitea

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

doktrinal (eta dotrinal 2) 6: Jaunaren Deia 1973 ("Katolikoen etikaren eta protestanteen etikaren sustrai doktrinalak eta batzuetan soziologikoak"), Azurm ("Eta propaganda egiten bait zuen, ez tratadu doktrinalik"), B. Urgell 2 ("Larregik kapitulu guztietan erdia kondairari eta beste erdia inguru, horren azalpen dotrinalari eskaintzen dio", "Larregiren bigarren kapituluko iruskin dotrinaletik ez da ezertxo ere geratzen Lardizabalenean"), DNoticias 1997 ("Gai erakargarrien azterketa doktrinaletik hasi, hizkuntz zuzenbideari buruzko azterketa..."), J. Iturbe ("Sarrera-probak hiru atal dauzka eduki doktrinal gisa").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm // 'doctrinal' itzulitakoak: doktrina -: Euskalterm 1 (doktrina-gorputz 'cuerpo doctrinal'), irakasbidezko : Euskalterm 1 (doktrinazko, irakaspen-, irakaspen mailako sinonimoekin), irakaspen -: Euskalterm 1 (irakaspen-ortodoxia 'ortodoxia doctrinal'); irakaspenezko : Euskalterm 1 (irakaspenezko oker 'error doctrinal').

Beste (edozein) iturritako erabilerak

doktrinal : Vill KFede 23 ager. (adib. 51: "Fede doktrinala, adimenduzkoa etab. deitzen zaio, halako mezprezio eta irriño batekin"; 62: "fedearen bidez onartzen den gordairu doktrinala edo egien bilduma"; 145 tit.: "Gaur modan den oposaketa: fede pertsonala eta fede doktrinala"); doktrinalki : Azurm EspEusk 123: "ikusi dugu nola guzti hori tradizio apostolikoan dagoen doktrinalki".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

doctrinal formaren ordainak: erakaspene(z)ko , ikasbideko : Casve FE; irakas -: PMuj DCV (relat. a la doctrina) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, XarHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Vox es-eu, HaizeG FB, T-L LFB.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

dotrinamendu 4, SP Imit (adib.: "Nolako dotrinamendua bizi zen!", "Zein gauza eder eta alegerari den ikusteaz anaia debotak eta beruak bere eginbidetan ongi daudezila, bere ordenanzen dotrinamenduaren begiratzen!", "Huna, epel gaude oraino, hanbat dotrinamendu eta mirakuillu zure ganik enzunik, ikasirik eta ikusirik; zer lizate bada halako argirik ezpagendu zuri iarraikitzeko?"); doktrinatu 1, Lç (2 Tm 3,16: "Skriptura guzia duk dibinoki inspiratua, eta probetxable doktrinatzeko, redargitzeko, korrejitzeko eta instruitzeko iustiziatan"); dotrinatu 8: Harb ("Ordenakoek halaber bisitatuko dute, eta eriak konsolatzeko artha izanen dute, sakramendu sainduak errezibitzera eta arimako deskarguak egitera dotrinatzen dituztela, eta beharrak badira fagoratzen dituztela"), SP Imit 7 (adib.: "Doatsua da, nor ere egiak dotrinatzen baitu", "O balethor Iesus gurutzatua gure bihotzetara, zein laster eta aseki ginatezke dotrinatuak!", "zuk bihotzak dotrinatzen tutzu eta argitzen"); Ik. OEH argitaratuan, gainera, Añ MisE ("Bere seme alabak dotrinatuten eztituan gurasoa").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

doktrinamendu 9: Intelektuala ("Doktrinamenduan aditu den edozeinek aitortuko du isilpeko presupostuen armazoiaren barruan edozein pentsamendu murriztea sineste jakin bat agerian indarrez inposatzea baino errazagoa dela"), K. Morales 8 (adib.: "transmititu behar ote dugu balio hau, ala doktrinamendua da hori egitea?", "Haurrei ez bazaie balio horien inguruko juzgatze-kategoriak lantzeko eta probatzeko aukerarik ematen, orduan doktrinamenduaren arriskua hurbildu egiten da", "Doktrinamenduak presioa eta manipulazioa ekartzen ditu beti berekin"); doktrinatu 3, K. Morales ("Presio mota hori berezia da, beste presio mota batzuen aldean, batik bat bere zolitasunagatik; doktrinatua ez du zuzeneko moduan zapaltzen, baizik eta amarruen bidez konbentzitzen", "Doktrinatuak kanpotik ezarritako ikusmolde bat bereganatzen du", "Erabakigarria da, ordea, bere iritzia osatzeko doktrinatua bide ez razionalez baliatu dela").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

doktrinamendu : HiztEn; doktrinatu : HiztEn, Euskalterm 1; dotrinatu : LurE // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

doktrinamendu : ElhHizt, HiruMila; doktrinatu : ElhHizt, HiruMila; dotrinatu : EuskHizt // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

doktrinamendu 34: Argia 1, Berria 20, EiTB 13. // doktrinamendu 89: Argia 5, Berria 51, Deia, EiTB 26, Elkar 5, UEU.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: doktrinamendu 1, Juan Kruz Igerabide (“gurekin ez zuen doktrinamendu handirik aterako”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

ez dago premiarik, eta ez dago hedatua.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Hiztegi orokorretan ere jasoa dago, eta mailegu egokitu zuzena da.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

doktrina(tu), doktrinatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira dokumental [iz.] 7: HezkSaila 1984; KultUrtekaria 1985 3; X. Mendiguren B.; UZEI; J.J. Iribar; dokumental [izond.] 8: ZArg 1972; V. Cortes 4; LMuj; B. Urkizu; G. Nazabal; dokumentalki 1: Lan Kide Aurrezkia 1977; dokumentatu 16: Ere 1980; XedBilduma 1989; Oihenart Taldea; M.K. Garmendia; NafarIzendegia 2; J.M. Irazola; Azur; M. Navarro; BEO 1990; X. Mendiguren B.; Ondare eskualdaketa 1990 5; dokumentatu gabeko 1: Argia 1982; dokumentazio 84: L. Haranburu A. 2; RIEV 1983; VozEus 1984 3; Baliourritu 1984; Egin 1985; EHAA 1987 7; N. Mujika; Larrun 1988; HerrizH 1988; EHAA 1988 2; A. Sagarna; V. Cortes; NafarIzendegia 8; Zer egin dezaket/1988 2; Zer egin dezaket/1989; XedBilduma 1989 2; EHAA 1989; NekazArkit; SEIE; F.M. Ugarte 3; K. Navarro 2; Elhuyar; A. Diaz de Lezana 5; X. Gereño 4; J.M. Iturralde; GAO 1989; GAO 1990 7; Egin 1990 4; E. Jimenez 2; Artxibategi 1990 8; Eguna 1990 2; UnescoAlb 1990 2; F.M. Ugarte; J.E. Ginto 2; JMB.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: dokumental 14 (8 izond., 6 iz.); dokumentalista 6; dokumentatu 3; dokumentazio 17 // AB38: documentación: dokumentapen 1; dokumentazio 1; documentar: dokumentatu 2 // AB50: documentación: dokumentapen 1; documental: dokumental 8 (eta dokumental sail 1; eleberri-dokumental 1; filme-dokumental 1); documentación: dokumentazio 20; documentalmente: dokumentalki 2 // HiztEn: dokumental [iz.] eta [izond.]; dokumentalista ; dokumentatu ; dokumentazio // LurE: dokumental [iz.]; dokumentazio // Euskalterm: documentación: dokumentazio 25 (horietan dokumentazio kliniko, dokumentazio automatiko, dokumentazio grafiko, hirigintzako dokumentazio, dokumentazio-zentro, dokumentazio-fase, dokumentazio-iturri, dokumentazio-zerbitzu, dokumentazio-institutu, dokumentazio- eta informazio-zentro); documental: dokumental [izond.] 10 (horietan analisi dokumental, datu-base dokumental, euskarri dokumental, film dokumental, fondo dokumental, informazio dokumental, mintzaira dokumental, produktu dokumental, zinema dokumental); dokumental [iz.] 1; dokumentazio - 1; dokumentu - 3; dokumentu bidezko 2; dokumentuzko 3; documentalmente: dokumentu bidez 1; dokumentuz 2; dokumentatu 4; documentario: dokumentudun 15; dokumentuengatiko 1 // 'documenta-' itzulitako besteak: documentación: agerbide 1 (AB50); agiri (AB50 11); agiri-bide (AB50 1); agiri-paper (AB50 1); agiripaper (AB50 16); agiripapertza (AB50 2); agiri-sorta (AB50 1); agirisorta (AB50 22); agiritegi (AB50 1); agiriztapen (AB50 1); paperak (AB50 1); documentación acreditativa: argibide (AB50 4); argipide (AB50 3); sinestagiri (AB50 2); documentación de interés: zudu-agiripaperak (AB50 1); zuduzko agiripaper (AB50 4); zuduzko paper (AB50 2); documentación falsa: sasipaperak (AB50 1); documentar: agiriz ornitu 1 (AB50); documentado: agiri-bidezko (AB50 1); documentario: agiridun (Euskalterm 6).

Sektore jakin bateko informazioa

Admin. eremukoak: AgAld hitz-bilduma: documentación: agirisorta; agiripaper; agiripapertza; agiripilo; argipide; agiriztapen; agiriak; agiri-paper-sorta; documentación (centro de): argipide-idazgu; documentación (sistema de): agiri-bide; documentación administrativa: arduralaritza-agiri; documentación contable: kontaduritza-agiri; documentación de interés para los licitadores: lehiakideentzako zuduzko agiripaperak; documentación e información industrial: industriarekiko argipide eta oharpide; documentación escrita: idatzizko agiripapertza; documentación gráfica: irudizko agirisorta; irudi-agiripaper; documentación institucional: erakundegoren-mailako agiripapertza; documentación legislativa: legegintza-agiripaperak; documentación social: baltzu-agiripapertza; documentación soporte: egiaztatze-agiri; documentado: agiri-bidezko; documental: agiri-bidezko; documentalmente: agiri-bidez; agiri-paperez; documentar: egiaztatu, erasota utzi; documentarse: agiriztatu // AdminEL: documentación: 1 agiri-sorta; agiriak; 2 dokumentazio; centro de archivo y documentación: agiritegi eta dokumentazio-sail; documentado: agiri-bidezko; agiridun; documental 1: agiri-bidezko izlg.; documental 2: dokumental iz.; documentar: 1 agiriz lagundu; 2 jabetu; 3 jabetu arazi; 4 jasota egin // EurItune: 1417 eu emaitzak bidali daitezke dokumentazio-helburuetarako; es los resultados podrán ser transmitidos a efectos de documentación; fr les résultats peuvent être transmis à des fins de documentation; 489 eu agirietan oinarrituta egingo da egiaztapena; es el control se llevará a cabo sobre la documentación; fr la vérification, qui a lieu sur pièces; 1467 eu osasun-babesari buruzko arazoen dokumentazio- eta ikerketa-saila; es una Sección de documentación y de estudio de las cuestiones de protección sanitaria; fr une section de documentation et d'études des questions de protection sanitaire // LurraldeAntol: documentación: agirisorta; documentación (presentar): agirisorta aurkeztu; documentación administrativa: arduralaritzako agirisorta; documentación fiable: berarizko agiri ziurgarriak; documentación técnica: teknikazko agirisorta // HezkAdmin: documentación: dokumentazio; documentación administrativa: administrazio-agiriak; documentación anexa: erantsitako dokumentazio; documentación jurídico-administrativa: dokumentazio juridiko-administratibo; documentación justificativa: frogagiriak/justifikatzeko agiriak; documentación original: dokumentazio orijinal // Ez ditugu aurkitu ap. AdminMila; AdmHizt.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dokumental : ElhHizt-HiruMila (izond. eta iz.); EskolaHE (film didaktikoa); Lur EF/FE; dokumentalista : ElhHizt; dokumentatu : ElhHizt; HiruMila; dokumentazio : ElhHizt; HiruMila; EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; Lur EG/CE; XarHizt; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

documentación/documentation: ElhHizt (1 dokumentazio; servicio de documentación: dokumentazio-zerbitzua; 2 dokumentazio, agiri(ak), dokumentu(ak)); HiruMila (dokumentazio, agiriak; documentación acreditativa: agiri benetakotzaileak; documentación comprobante: egiaztagiriak; documentación contable: kontabilitateko agiriak; documentación juvenil: gazteriaren informazioa); Casve FE (argibideak, jakingeiak; (action) argitze, argibide, biltze); HaizeG FB (ageriak, argibideak); PMuj DCV (1 argitapen; 2 agiriak, argibideak); documentado: HiruMila (dokumentatu ); PMuj DCV (1 agiridun, argibidedun, argibidezko; 2 berridun, jakitun, argitu, jabetu, jantzi, jakiñaren gaiñean); documental: HiruMila (1 dokumentu-, agiri-, dokumental; fuentes documentales: dokumentu-iturriak; cine documental: zinema dokumentala; 2 dokumental); PMuj DCV (argibidezko, argibide-, agiri-); documentalista: ElhHizt (dokumentalista ); documentalmente: HiruMila (agiri bidez); PMuj DCV (agirien bidez, argibidez); documentar/documenter: ElhHizt (1 dokumentatu; 2 informazioa bildu ); HiruMila (dokumentatu); Casve FE (argibideak eman, argitü; (se -) argitü, argibideak bildü); HaizeG FB (ageriak atera, ageriak ekarri, ageriak azaldu); T-L LFB (ageriak ekharri); PMuj DCV (1 argiztatu, argibideztu; 2 garbitasunak (argiak, agiriak, argibideak) eman; berri eman, jakiñ-erazi, argitu, adi-erazi; 3 berri eman, txosten eman, jakiñean jarri, adi-erazi, jakiñ-erazi, jakitun ipiñi; 4 jantzi, argitu, -ren berri artu, jabetu); documentario/documentaire: HiruMila (agiridun); Lur EF/FE (dokumental, film); Casve FE-HaizeG FB (argibidezko) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE; XarHizt.

Erdaretako formak

fr (DLLF): documentación: documentation; papiers; documentado: documenté; documental: documentaire; m cinem documentaire; documentalista: cinem documentariste; documentaliste; documentar: documenter; se documenter; it (S. Carbonell): documentación: documentazione; prova; documentado: documentato, bene informato; documental: documentale, documentario; documentalmente: con documenti; documentar: documentare; informare, istruire; informarsi, fornirsi di prove; ca (DCC): documentació; documental; documentar; documentat; en (Collins): documentación: a documentation; b papers, documents; - del barco ship's papers; c prensa reference section; documentadamente: in a well-informed way; citing documents in evidence; documental: documentary; documentar: 1 to document, establish with documentary evidence; 2 to get the necessary information, do one's homework; de (Langenscheidts): documentación: Beurkundung; Beleg; Dokumentation, Unterlagen; (Ausweis-)Papiere; documentado: 1 beurkundet; belegt; 2 genau unterrichtet; 3 mit Ausweispapieren versehen; documental: I urkundlich; durch Urkunden belegt; II Dokumentarfilm; Kulturfilm; documentalmente: dokumentarisch; urkundlich; an Hand von Dokumenten; aktenmäbig; documentar: beurkunden; belegen, dokumentarisch nachweisen; II Unterlagen verschaffen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "dokumentala = documental".

Kategoria

iz.

Maileguaren adiera-erabileremuak, eta ordainak

(film-mota #mdash# "datu-base dokumentala" bezalakoetako izenondoa, berriz, ez dago bide gehixeago egin arte jaso beharrik).

LBeh (2014-04-03): dokumentalgile 34: Berria 22 (adib.: “Idazle, kazetari eta dokumentalgile honi bi polizia hiltzea egotzi diote, bai eta banku batean lapurtzea ere”), EiTB 5 (adib.: “Nacho Reig eta Gorka Bilbao dokumentalgileek 90 minutuko lana egin dute”), Argia 7 (adib.: “Josu Martinez, dokumentalgilea: "Zertarako balio du borrokak xamurtasunik gabe?”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: dokumentalgile 4, Berria (adib.: “Dokumentalgilearen antzera kamera jarri eta gertatzen dena filmatu edo antzerki zuzendariaren modura pertsonaiak gidoi baten arabera zuzendu dituzu?”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta onartzekoa.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

dokumentalista : ElhHizt; ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, EuskHizt, HiruMila.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Zehazki.

Aski nazioartekoa da

ikasketa eta lanbide berriaren izena.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-ista.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

dokumenta, dokumentatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: documentación / BarnErrot: "Dokumentazioa: Documentación" / "Dokumentazio zentroa: Centro de documentación" / "Azterlanak eta dokumentazioa: Estudios y documentación".

LB: 195 (Aizu 23, Argia 22, Berria 41, Deia 7, DiarioVasco 9, EiTB 22, Elkar 3, Erlea 2, Consumer 1, Espainiako Gobernua 1, Euskaltzaindia 10, Goiena 2, Gomylex 1, Jakin 18, Karmel 3, Laneki 15, UEU 15); ETC: 709

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: eskualdeko irakaskuntza dokumentazio zentro. / Euskalterm: dokumentazio-zentro (Art. TN da).

dokumentazio 1 iz. Dokumentu multzoa. Kaltetuen elkarteak bi urtean pilatu duen dokumentazio guztia eman dio arartekoari. Dokumentazio zentroa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzea proposatu da.

LB: 123 (UEU 118); ETC: 183

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: dokumentazio-zerbitzua: servicio de documentación / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0. // Euskalterm: dokumentazio-zerbitzu (Hezk.).

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: servicio de documentación.

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa dokumentazio eta zerbitzu sarreretan.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

dolar australiar, dolar bahamar, dolar barbadostar, dolar belizetar...

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Australia, Kiribati, Nauru, Tuvalu

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar australiar: HiztEn; Australiako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar australiar: Estilo Liburua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Bahamak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar bahamar: HiztEn; Bahametako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar bahamar: Estilo Liburua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Barbados.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar barbadostar: HiztEn; Barbadoseko dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar barbadostar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Belize.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar belizetar: HiztEn; Beliceko dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar belizetar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Brunei.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar bruneiar: HiztEn; Bruneiko dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar bruneitar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Ameriketako Estatu Batuak, Marshall Uharteak, Mikronesia, Puerto Rico.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar estatubatuar: HiztEn; dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak: normalean dolar soila erabili ohi da, baina zehaztu beharra gerta daiteke (eta kontuan izatekoa da Ekuadorko dirua ere badela).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Fiji.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar fijjiar: HiztEn; Fidjiko dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar fijiar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.