Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Guyana.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar guyanar: HiztEn; Gineako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar guyanar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Jamaika.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar jamaikar: HiztEn; Jamaikako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar jamaikar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Kanada.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar kanadar: HiztEn; Kanadako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar kanadar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Liberia.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar liberiar: HiztEn; Liberiako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar liberiar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Malaysia.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar malaysiar: HiztEn; Malaisiako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ringgit: Estilo Liburua.

Erdaretako formak

Wikipedia: (es) ringgit, no oficialmente llamado dólar malayo.

historiakoa; ringgit da oraingo dirua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Salomon Uharteak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar salomondar: HiztEn; Salomon uharteetako dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar salomondar: Estilo Liburua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Singapur.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar singapurtar: HiztEn; Singapurko dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar singapurtar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Taiwan.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar taiwandar: HiztEn; Taiwango dolar berria: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar taiwandar: Estilo Liburua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Zeelanda berria.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar zeelandar: HiztEn; Zeelanda berriko dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar zeelandaberritar: Estilo Liburua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Zimbabwe.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolar zimbabwear: HiztEn; Zinbabweko dolar: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar zimbawetar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

dolar sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"La forma documentada en autores septentrionales, baztaneses y alto-navarros es dolare; en vizcaínos y guipuzcoanos, aunque dolare está bien documentado, las formas con t- van imponiéndose a partir de comienzos del s. XIX"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

tolare forma 6 aldiz azaldu da (G: 4; IE: 1; EB: 1); dolare behin (G)

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

AB38: 7 dolare, tolare 1; AB50: tolare behin.

Berrestekoa da, nahiz ahoz beste bat erabiltzen den

lehendiko proposamena berretsi da, nahiz gaur usuen darabiltenek t- esan

Lexemen erregulartasuna

d-/t-

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: Ik. trikuharri / ElhHizt: + / EskolaHE: Ik. trikuharri

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "dolmen = trikuharria".

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

Sin. trikuharri.

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu dolo formarik aurkitu.

dolo 162 (horietatik 22 dolozko delitu): Arabako Batzar Nagusiak (“Baita, dolozko delitua denean eta Biltzar Nagusietako Osoko Bilkuraren gehiengo osoak hala erabakitzen duenean egozten dizkioten ekintzen izaera eta garrantzia kontuan izanik”), Berria (“Beste bi aukera ere eman zituen absoluzioaren ezean: dolozko homizidioa-- gehienez urte eta erdiko zigorra-- eta, bestea, homizidio bidegabea-- sei hilabeteko zigorra gehienez ere”), Deustuko Unibertsitatea 72 (“Bidegabeak diren elkartze agiriaren gauzatzea eta tarifazioa, eta, hala denean, aldi baterako ezgaitasunaren ondoriozko prestazioaren estaldura autzaz egin direnean, kontuan hartuko da aurreko artikuluaren 2. idatz-zatian xedatutakoa, eta ez dira itzuliko maltzurkera, doloz, zabarkeriaz edo berandukeriaz ordaindutako kuotak”), Euskal Herriko Agintaritza 6 (“Turismo arloko arau-hauste administratiboak dira lege honetan tipifikatuta eta zehatuta dauden dolozko edo erruzko egiteak edo ez-egiteak, edozein dela ere horien zabarkeria gradua”), Consumer (“Kode Zibilak dioenez, kalte galerak eman beharko dituzte beren betebeharrak betetzen ez dituztenek, izan doloagatik, utzikeriagatik edo berankortasunagatik”), Espainiako Gobernua 44 (“Dolozko delituak, gutxienez hiru urteko espetxealdiko gehieneko muga duten zigorrarekin zehatuak”), Gomylex 28 (“Finkan kalte larriak eragitea, doloarekin edo zabarkeria nabariarekin”), Laneki 6 (“Doloa: Erruduntasun larriena da; izan ere, intentzioa adierazten du”), Nafarroako Gobernua 3 (“Erantzule izanen dira, doloz nahiz zuhurtziagabekeriaz, foru lege honetan arau haustetzat jotzen diren ekintza edo omisio antijuridikoak egiten dituzten edo halakoetan parte hartzen duten pertsona fisiko edo juridikoak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu dolo formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

OHJP: dolozko delitu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta sarrera gisa jasotzekoa. Zuz. markarekin eta dolozko delitua adibidearekin.

Jakite-arloak

Zuz.

Mailegu onartzekoa da

Onartzekoak iruditzen zaizkio lantaldeari dolomia (arroka), dolomita (minerala) eta dolomitiko izenondoa.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

arroka.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dolomia, dolomita. LurE-Harluxet.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolomia: ZTC 7 (Geologia HE 2, Eusko Jaurlaritza 2, K. Nuñez Betelu, L. Ortiz de Guzman, A. Santana); dolomita: ZTC 18 (Eusko Jaurlaritza — eta dolomitizazio, Agustín Gil eta Ramón Gorrotxategi, Maria Teresa Benítez, Geologia HE 14, eta dolomitiko 3) // Ez dugu aurkitu ap. EPG.

Erdaretako formak

es (RAE): dolomía; fr (DLLF): dolomite; en (Collins): dolomite; it (S. Carbonell): dolómia, dolomíte; de (Langenscheidts): Dolomit, Braunspat.

Gutxieneko markekin aipatuko da: «iz. Miner.»

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak ("C'est l'élément essentiel de la dolomie, roche typique des Dolomites (Italie), ainsi nommé en l'honneur du minéralogiste Déodat Gratet de Dolomieu (1750-1801) qui l'identifia et la différencia de la calcite") eta Mineralak.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

minerala.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

dolomitiko 1, Elexp Alpe ("Ezkerretara lehen torre dolomitikoak ageri dira beren pareta bertikalekin").

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH:- / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: adib. / ElhHizt: - / EskolaHE: adib.

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: dolu izan: dolu zuen mutikoa poliziaren jauregira eramana(z).

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

dolu izan ("dolu zuen mutikoa poliziaren jauregira eramana(z)")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: DOLU EGIN. a) Dar pena, apenar. Mundu hontarik partitziak eztrauzu dolu eginen. Tt Onsa 149. Treina bazoan orai pufaka, emeki, emeki, handik urruntzeak dolu egiten balio bezala hari ere. Barb Sup 48. Toki gizenaren uzteak ere dolu egiten eta. Barb Leg 124. Berrehun liberako haren emaiteak dolu egiten zioten. Lf Murtuts 19. Nik aiekin egon bear / -orrek dit egiten dolu. Mde Po 42. "Dolu egiten zakon adin hartan hala izaitea (BN-lab)" Gte Erd 254. b) Tener compasión, compadecer. Zuñ ekharriago beita bester dolü egitera eziez bere büriaren khexa erazitzera. Mst I 24, 2 (SP damu geiago baitu, Ch damuago baitu, Ip haboro ükheitez, Ol geiago atsekabetzen, Leon bihozmin gehiago). Kapitainak yoan ziren beren zaldiak harturik, / nigar egiten zutelarik andereari dolu eginik (BN-ciz). A EY IV 176. c) Añorar, echar de menos. Adio Ahüzki eta Nabolegi, / Dolü egiten deiziet Lakharsorhoreki. ChantP 46.

adib: dolu 1 iz. Atsekabea, bereziki norbaiten heriotzak sortzen duena. Utziz bozkarioa, doluan sar hadi. Soinua jotzen dugu, eta ez zarete dantzatzen; hiletak kantatzen ditugu, eta ez duzue dolurik egiten. Gaitz handi bazter guztiak doluan ezarri zituen batek gure aita eta ama eraman zituen. Euskal Herria dolutan dauka zure heriotzak. Dolu beltzez estaltzen du gorte dohatsuena. Doluzko jantzia. Gure doluzko goraintziak senideei.

dolu egin 6: Deia 2 (“Ez zeukaten hilik, ez gorpuzkinik, ez dolu egitea merezi zuen bizitzarik”), Argia 4 (“Kasu hauetan gogorrena gurasoak ezagutzen ari zaren aldi berean haiengatik dolu egitea da”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolu egin 40: Berria 3 (“Egia eskatzen dugu, bederen familiak dolu egin dezala jakinaren gainean”), Herria (“Zer da ote dolu egitea? galdu dugunari negar egitea, agur erraitea”), Elizen arteko Biblia 23 (“Haien aita Efraimek dolu egin zuen luzaro haiengatik, eta kontsolatzera etorri zitzaizkion ahaideak”), Jose Antonio Mujika 5 (“Abrahanek dolu egin zuen haren heriotzagatik”), Asisko Frantzizko 3 (“Duela gutxi munduak dolu egiten zuen hura gabe geratzean, eta ilunpe leizean murgildua ikusten zuen bere burua, haren eguzkia sartzean”), Juan Kruz Igerabide 3 (“Su ematera zeramatela, jendeak dolu egiten zuen paretik igarotzean”), Txiliku (“Jaunaren etxearen iparraldeko ate ondora eraman ninduen; han emakumeak zeuden eserita Tamuz jainkoarengatik dolu egiten”), Oskar Arana (“Inor ez da hazten bere patua taxi-gidaria izatea dela usterik, baina Tomentzat, lan hura penitentzia-modu bereziki nekagarria izan zen, bere asmorik kutunenen bat-bateko porrotarengatik dolu egiteko modu bat”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Er. gabea (hots: g.er. da, eta kontu nahasia).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa dolu sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: dolu zuen mutikoa poliziaren jauregira eramana(z).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Ipar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Zub.

Forma baten adiera(k)

dolua.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

dolutu, dolu(tu), dolutzen. Batez ere zaio ad.: han izatea ez zait dolutu.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

dolutu, dolu(tu), dolutzen

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

han izatea ez zait dolutu

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. iz.: damu-domaiak

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

damu-domaiak

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma baztertua

Bazt. Ik. hezi, bezatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

batez ere IE eta Zah. dira domenant 1 (Etch: "Eta domenanta profetak üdüri"); dominant 1 (He Gudu: "zure pasione nausiena edo dominanta"); dominatu 3 (Lç: "Ez dominatzen dugulakotz zuen fedearen gainean...", "superiorek domina dezaten"; Xikito: "zer bista paregabia hantik hvllan da zelia dominatzen dv mvndia" #mdash# eta OEH argitaratuan beste 1, Hual: "Etzei ignoratan nazionetako prinzipek sujetatan teila beren iriak, eta beren andienek dominatan teila inperiorekin"); dominazale 1 (Lç: "Israelen dominazale izanen dena"); dominazio 8 (Itz Azald: "Dominazinoak edo Angeru menpetzalleak"; Cb: "Trono, ta Dominazioen izenean", "Aingeru dominazioen Jauna"; Lç: "Ezen bekhatuak eztu zuen gainean dominazionerik ukhanen", "herioak eztuela haren gainean gehiago dominazionerik", "nola egin eta egiten-ere baitraukazu zure dominazioneko berze lekhu guzietan", "ezen ezeinere Elizak eztuela dominazionerik ez iaurgoarik usurpatzeko berze Elizaren gainean"); dominazione 11 (Lç 7: "Legearen dominazionea", "Legeak dominazione duen gizonaren gainean", "bizien gainean dominazione duenzat", "berthute, eta dominazione ororen garaian", "Tronoak, nahiz Dominazioneak", "Halaber duan hik gure gainean dominazionea eta gobernamendua", "aireko xorien gainean dominazione eta iaurgoa luenzat"; Brtc: "Aingeru, Arkanjelu, Tronu eta Dominazione"; JesBih 2: "Aingeru eta Arkhanieluen izenean, tronu eta dominazioneen izenean", "Xoilki othoitzean Serafinen Kherubinen, etc, orde, erran behar da: - Lehenean, Dominazionen"; UskLiB: "Dominazionek adoratzen").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

B 1 eta EB 62 dira domeinu 14 (X. Iturpe 2, Oihenart Taldea 3, Azurm, Elhuyar, X. Mendiguren B., GAO 1990 3, J. Apalategi, J. Zulaika); dominu 1 (UnescoAlb 1989: "Zenbaitek giza eskubideekiko begirunea hedatzea eta sistema politiko demokratikoen ezartzea nahi duen Europa honi beroni, "dominu koloniala" iraun arazi nahi duela salatzen dio"); dominante 17 (Hitz 1974 2, Azurm, I Uria, J.A. Irigarai, M. Arrieta, Hemen 1988; 10 musikakoak dira: B. Arana M. eta subdominante 1); domeinatu 3 (AKManifestua, Azurm, I. Aldabe); dominatu 4 (Aranzazu 1965; Larrun 1988, EuskararenProgr 1981, Nazio arazoa); domeinatzaile 5 (Oihenart Taldea 2, AKManifestua 2, X. Kintana); dominatzaile 9 (P. Esnal, E. Garmendia, Nazio arazoa 6, OinEntz/1); dominazio 3 (J. Sudupe: "Dominazio politiko eta ideologikoari gagozkiolarik", J.C. Alonso 2: "Erromatarren dominazioa ekonomi gaietan", "Erromatarren dominazioaren aurrean"); dominio 1 (J.M. Goñi); predominante 1 (J. Iturbe).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

domeinatu : AB50 1, AB38 3; domeinatzaile : AB38 2; domeinu : AB50 1, AB38 9 (hauetan d. egarri 1; d. handi 1; d.aren zentru 1), HiztEn (1 ik. jabari; 2 ik. arlo), Euskalterm 7 (hauetan 1 funtzioaren d.: funtzioaren definizio-eremu sinonimoarekin; pagadiaren d. 1; d. klimaziko 1; sedimentu-d. 1; eta aginterri sinonimorekin domeinu 1); dominante : DFrec 15, HiztEn, LurE (mus.), Euskalterm 5 (hauetan bat gainartzaile eta nagusi sinonimoekin; eta 1 d.arekiko akorde zazpidun, 1 d.arekin tonu); dominante(ko) : Euskalterm 1; dominantzia : LurE (mus.), Euskalterm 4 (hauetan 1 d. okular; 1 nagusitasun sinonimoarekin; 1 meneramen sinonimoarekin); dominatu : DFrec 8, AB50 2, AB38 2, Euskalterm 2 (1 meneratu eta gainartu sinonimoekin; 1 d.-nahi, menpean eduki nahi eta menpera-nahi sinonimoekin); dominatzaile : DFrec 5, AB50 2 (hauetan 1 klass d.), Euskalterm 5 (hauetan 1 burgesia d., 1 klase d., 1 ordena d., 1 motibo d.); dominazio : DFrec 5, AB50 3 (hauetan 1 d. linguistiko), Euskalterm 1 (hiri-d.); dominatzaileki : AB38 1; dominio : DFrec 2, AB38 1, Euskalterm 4 (1 d. afektibo, 1 d. kognitibo, 1 d. motore, 1 d. sentikor) // eta 'dominación' itzulitako beste hauek: azpiratze: AB38 1; menderaketa: AB38 1; menderatze: AB38 1; menerapen: AB38 1, Euskalterm 9 (hauetan 1 gizarte-m.; 1 munduaren m.; 1 atzerritar m.; 1 m.-tresna; 1 m. kolonial; 1 klase(ko) m.); menpekotasun: AB50 1; menpera: AB38 1; menperatze: Euskalterm 2 (1 m-sistema, 1 m-batasun); menpetasun: AB38 1 // 'dominado' itzuliak: gainean x duen: Euskalterm 2 (gainean zuhaitza duen gaztelua; gainean izarra duen gaztelua); meneratu: Euskalterm 1; menpeko: AB38 1, AB50 1("subordinado, siervo"); zanpatu: AB50 1; zapaldu: AB50 1 // 'dominador' itzuliak: menperatzaille: AB50 1; zapaltzaile: AB50 5 (hauetan 3 zapaltzaille, eta 1 klase z.) // 'dominancia' itzulitako nagusitasun: Euskalterm 5 (hauetan 1 dominatzia sinonimoarekin; 1 landare batzuen besteekiko n.; 1 eskuin-ezker n.; 1 goiko-beheko gorputz-darren n.) // 'dominante' itzuliak: gainartzaile: AB38 2, Euskalterm 5 (hauetan 1 ezaugarri g.: karaktere g. sinonimoarekin; 1 gene g; 1 herentzia g.; eta 1 finka gain-hartzaile); menderatzaile: AB38 1; menerakoi: Euskalterm 1 (karaktere m.); meneratzaile: AB50 1, AB38 4, Euskalterm 2 (klase m. eta rol m.); menperatzaile: AB38 1; menpetzaile: AB50 1; nagusi: AB38 1, Euskalterm 14 (hauetan 1 espezie n., 1 haize n., 1 eragin n., 1 usaera n., ideologia n., 1 ekoizpen-modu n.: produkzio-modu n. sinonimoarekin; 1 alderdi n.; 1 esplotazio-harreman n.; 1 hari n.; 1 belarjale partzialki n., 1 kolore n.) // 'dominar' itzuliak: azpiratu: AB50 1, AB38 4; bezeratu: AB38 1 ("dominar comercialmente"); eskuratu: AB50 1; jabe egin: AB38 1 ("dominar un tema; hacerse dueño de); jabetu: AB50 1; mendekatu: AB38 1; menderatu: AB50 32 (hauetan 1 euskera m.: "dominar el euskera", eta beste bat "dominar una materia" itzulia), AB38 18 (eta elkar menderatu: "dominarse" 1); mendetu: AB50 1; meneratu: AB38 2, Euskalterm 1; menperatu: AB50 22, AB38 19, Euskalterm 1 (nagusitu sinonimoarekin); menpetu: AB50 1; nagusitu: AB50 3 ("superar" sinonimoarekin), AB38 2; oinperatu: AB50 1 ("subyugar" sinonimoarekin); zapaldu: AB50 4 ("aplastar" sinonimoarekin) // 'dominio' itzulitako jaunak: Euskalterm 1 ("señoríos, dominaciones, dominios").

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

HiruMila: domeinu ik. manupe; dominatu ik. menperatu // ElhHizt: dominante; dominazio // EskolaHE: dominante (mus.), dominantzia (biol.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) Erdal dominante / dominant formen ordainak: HiruMila: 1 meneratzaile, menperatzaile; 2 nagusi // ElhHizt: 1 menperatzaile, zapaltzaile, azpiratzaile; 2 nagusi, gailen; 3 (biol.) dominante , gainartzaile; 4 (mus.) dominante // Lur EG/CE: menderatzaile // Lur EF/FE: 1 gailen; 2 moderatzaile // XarHizt: nagusi, gehien // Casve FE: gehien, nausi // HaizeG FB: gehien, nagusi // T-L LBF: gehien, nagusi // PMuj DCV: 1 garailari, garaile, gainkari, menederatzaile, menperatzaile, azpiratzaile, garaitzaile, gailen; 2 (predominante, principal) geien, guzien gaiñeko, gaillen, gain-gaiñeko, aurren, aurrengo, beiñen // Ez dugu aurkitu ap. Azkue Aurkibidea; b) Erdal dominador / dominateur formenak: Lur EF/FE: menderatzaile // Casve FE: goitzale, nausikor, nausinahi // HaizeG FB: garaitiar, nausikoi, nagusikor, menperatzaile // PMuj DCV: garailari, garaile, gainkari, menederatzaile, menperatzaile, azpiratzaile, garaitzaile, gailen // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE, XarHizt, T-L LBF, Azkue Aurkibidea; c) Erdal dominio / domaine formenak: HiruMila: 1 (der.) jabari; 2 (autoridad) jurisdikzio, mende, manupe, aginte; 3 (tiempo de dominio) agintealdi, mende; 4 (superioridad) nagusitasun; 5 menpe, mende, uztarpe; 6 (mat.) barruti; 7 (ámbito de dominio) eremu; 8 (adj.; sujeto a dominio) jabedun // ElhHizt: 1 nagusitasun; 2 menperatze, meneratze; 3 jabetzako lur, agindupeko lur; 4 eremu, alor; 5 (der.) jabari // Lur EG/CE: 1 aginte, eskupe, burujope, burupe, esku; 2 jabetza // Lur EF/FE: 1 etxalde, eremu, lur; 2 jabetza, ondasun; 3 jaurerri; 4 eskupe; 5 arlo // XarHizt: funts, etxealde, eremu, alor, arlo // Casve FE: (propiété) etxalte, lür, egoitza; (possession) hontarzün; (sciences) sail // HaizeG FB: (propriété rurale) etxalde, lur, eremu, funtsak; (possession) ontasun; domanial: etxalde; (patrimoine royal) errege-herri, erresuma, (communal) herri-lur // T-L LBF: etxalde, parropiak, eremu, lur // PMuj DCV: 1 propiedad: jabego, jabetasun, jabetza; (sujeto a d.) jabedun; 2 (autoridad, mando): nausigo, nausitasun, buruzagigo, manu, nagusitza, aginte, mende, eskupe, aginpide, agintaritza; 3 (feudo, territorio, tierras) agint-erri, menderri, mendelur; 4 (reino, monarquía) erresuma, erreg-erri, aginterri // Azkue Aurkibidea: azpi, bende, jabego, jaubetasun, mende; d) Erdal dominación / domination formenak: HiruMila: menderaketa // ElhHizt: 1 menperatze, meneratze; menperaldi; 2 (rel.) Jaun, dominazio // Lur EF/FE: 1 nagusigo; 2 menderapen, eskupe, burupe // Casve FE: nausigoa, nausitarzün, menperatze, nausitze, nausikeria; (sous la d. de) menean, menpean // HaizeG FB: (act.) menperatze; (situation) nausitasun, nagusitasun // T-L LBF: nagusigo, nagusitasun // PMuj DCV: 1 (acc. de dominar) azpiratze, menderatze, menperatze; 2 (dominio, imperio, señorio) nagusigo, nagusitasun, nagusitza, nausigo...; aginte, eskupe, jabego; 3 (tiempo; mandato) agintaldi, nagusi-aldi; 4 (lugar dominante) goi-alde, goien, guren; (parte alta de una población) argoi, ergoien, elgoien, erri-goiene, iri-goien, uri-buru; etab.; 5 (cuarto coro angélico) Agintariak // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, XarHizt, Azkue Aurkibidea; e) Erdal dominar / dominer formenak: HiruMila: 1 menperatu, meneratu, bentzutu, azpiratu, oinperatu, gaindu; (prevalecer) nagusi izan, nagusitu; 3 (contenerse) bere buruari nagusitu // ElhHizt: 1 menperatu, azpiratu, eskuperatu; menpean izan/eduki; azpian hartu, azpitik eduki; 2 -i eutsi; -i gaina hartu, menperatu; 3 hartu, gainezka egin, gainditu; 4 (ondo, ongi, ezin hobeki...) jakin, aditua izan, jakintsua izan; 5 azpian izan, menpean izan; nabarmen / nagusi / gailen izan; 6 nagusi izan, nagusitu, jaun eta jabe izan; 7 nagusi / nabarmen / gailen izan; ngausitu; nabarmendu, gailendu; 8 nor bere buruaren jabe izan behar duzu // Lur EG/CE: menderatu, azpiratu, nagusitu // Lur EF/FE: 1 nagusi izan, nagusitu; 2 menderatu, azpiratu // XarHizt: gainditu, nagusitu, garaitu, gaina hartu, menperatu // Casve FE: (être mâitre de) jabe izan; nausi izan; (l'emporter) gainartü; gainea üken, garaitü, goitü, nausitü, menpetü; (être au-dessus de) gorago izan, pikatü; (une situation) bürüz-gora izan; (savoir parfaitement) herrotik jakin // HaizeG FB: garaitu, nagusitu, agindu, gaina hartu; (savoir parfaitement) errotik jakin; (soumettre) menpetu, uztarpetu; (vaincre) garaitu // T-L LBF: (commander) manatu; (être maître): jabe izan, nagusi izan; (l'emporter): nagusitu, garhaitu, mendu, menpetu, gaina ukan; (une science): errotik jakin; (par la hauteur) gorago izan // PMuj DCV: 1 (enseñorearse de, prevalecer) 'ren jabe (nagusi, jaun, jaun-da-jabe, buru) izan; 'z jabetu, jaun-da-jabetu; 'ri nausitu, agindu, gailendu, buru egin, gaiña artu; 2 (sujetar, someter) mendean artu, menpetu, menperatu, menderatu, azpiratu, eskuperatu, ixil-arazi, uztarpetu, zebatu; 3 (contener, reprimir) 'ri eutsi, atxiki, geldi-erazi, eskuratu; (dominarse, contenerse) bere buruaz nausitu, bere buruaren jabe izan; etab.; 4 (vencer, sobreponerse) garaitu, gaiña artu, goi artu, gailendu; 5 (apaciguar, calmar) ematu, emarazi, gozarazi, gozatu, ezti-arazi, jabal-arazi; etab. // Azkue Aurkibidea: bendau, emarazi, gaiñartu, gaindu, gainetu, gehiendu, jabaritu, menderatu, menperatu, zebarazi, zebatu.

domeinu 142 (gehienak informatika eremukoak): Argia 50, Berria 69, EiTB 23.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: domeinu 34: Berria 23, Filosofiako gida 3, Amaia Lizarralde 2, Joseba Zulaika, Joxe Azurmendi 2, Patziku Perurena, Joxan Elosegi, Pello Zabala.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. jabari. Ik. arlo / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma nagusia da gaur

oso erabilia Informatikaren arloan.

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

forma berri (zahar itxurako) premiarik gabea.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Inform.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu domeinu(-)izen formarik.

domeinu(-)izen 78: Aizu 11, Argia 2, Berria 3, Deia 2, Elhuyar 43, Consumer, Espainiako Gobernua, Euskaltzaindia 8, Goiena, Jakin, Laneki 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu domeinu(-)izen formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa domeinu sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. h. igande.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

domekero 3: Gure Erria 1972 ("Emendik urrin barik, Ermita baten domekero Mezea esaten da"), Akes ("Domekero da eskola ori San Agustin parrokian"), E. Urkiola ("zapatu ta domekero").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara batuan hobestekoa

Ik. igandero.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+e- > -e-: forma horretan erabilia jaso da, eta horrela proposatzen, kontu eginik -ero dela (eta ez -ro) atzizkiaren forma, 110. arauaren arabera.

Atzizkien araberako erabakiak

-ero.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Mus.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

domekar G 1 (Gazt MusIx: "Medinako Fray Bartoloma domekarrak Inkisiziora salatzen, ez-siñesgarritzat artzen ziran gai batzuen aldezle zalako aitzakiz"); eta OEH argitaratuan domekatar 1 (GMant LEItz: "Domekatarren soñekoa artu ebela-ta"); domingotar G 2 (Aran SIgn: "esan zion oraindik Domingotarrak, hereje edo fedeauslez betea daukagu munduba, eta, ez diguzu zuk azaldu nai erakusten zabiltzana?"; Or QA: "Lenbiziko bi liburuetan, Areopagitaren eta Domingotar alemanen bidetik doa"); dominikano IE 11 (Laph 5: "Dominikanoek bazituzten han komentu bat eta ospitale bat", "Meza egun oroz entzuten du Dominikanoen elizan", "Igandetan Dominikano aphez bati kofesatzen da", "Dominikanoen eliza-athean Andredena Mariaren othoitz batzuetan ari delarik", "aphez Dominikano bati eman zion bere arimaren artha"; Zerb IxtS 4: "Dominikanoak beren sotana xuriarekin nork ez ditu ezagutzen?", "Elizak ez du ukhan geroztik Dominikanoak baino zerbitzari leialagorik", "San Tomas Dominikanoa zen", "Dominikano eta Frantzizkanoak"; Ardoy SFran 2: "Dominikanoen komentuan", "fraide sartu nahi badu Frantzizkano edo Dominikanoetan"), ZuAm 2 (Tt Onsa: "dominikano fraide gaixto", Ip Hil: "Jeanna dohatsü hori ohoratürik da Portügalian eta Dominikanoen ordrian, sainta bezala"); eta OEH argitaratuan beste 1 (Lf ELit: "Elizakoak ukan zituen Etienne dominikano baten gandik"); 'dominikarra' adierakoak dira beste 2 (Azc PB: "alan erakutsi eben Dominikanoak beti beti goitu ta baltz Haitianoak", "Seireun Dominikanok armindu ta garratz bein imini ebezan amabi mila baltz"); dominikar G 3 (Inza Azalp 2: "Domingogandik Dominikarrak, Frantziskogandik Frantziskarrak", "Xgarren Leon Aitta Santuak Aitta Dominikarrai induljentzi batzuek zabaltzeko eginkizuna eman ziotelako, asarretu zan Lutero"; Gazt MusIx: "Agustindarren eta Dominikarren arteko lixkarrak"); dominiko 2, G-EB (Izt C:"Manuel Bizente Etxebarri, Dominikoa, Konde Villalcazarkoaren semea"; MEIG: "bere adiskide Aita Rocco dominikoa zuela lagun"); eta OEH argitaratuan beste 2 (Cb CatV: "Relijioso Dominiko, Teolojiako Maisu fama andiko batek"; Eguzk RIEV: "Bi praile dominikok"); dominikotar B 1 (Alzola Atalak: "dominikotar jakintsu au doatsu egiteko garbitasun eta agiriak billatzen"); dominiku G 1 (Aran SIgn "dominiku bat bere konpesoretzat artu zuan").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

domekar B 1 (J.A. Goiria: "Aita Domekarrak be konbentu ederra yaso dabe zerbait urrintxuago"); domingotar G-EB 3 (E. Agirretxe: "Nun dira Domingotarrak? Nun San Bizente Paul-eko-aren seme ta alabak?"; A. Lasarte: "Donostiako Lekaime Domingotarren komentuan"; Vill: "Aita Narziso frantziskotarra eta Aita Alfonso domingotarra"); dominikar EB 1 (E. Kortadi: "Saulchoir-ko Dominikarrentzat zazpi metroko tapiza egin"); dominiku G 1 (Onaind: "Filipinas'ko probintziko dominikuen artean aterpea eskatu zuen"); dominikotar G 1 (Jaunaren Deia 1965: "Enziklika au, Utz dominikotarrak egiña dagonez, bere pentsakerarekin agertzen da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

dominiko : DFrec 1, AB38 1; dominikar : AB38 2, Euskalterm 1 (peso dominikar); domingotar : HiztEn, LurE, Euskalterm 2 (eta Anuntziatako domingotarrak: Dominicanas de la Anunciata); dominikano : Euskalterm 1 (eta eskola dominikano: escuela dominicana). Ez dugu aurkitu ap. AB50.

Sektore jakin bateko informazioa

Or MB: Domingo'tar (934), domingotar (839, 879, 936; 918: "Domingotarren Lagundia")

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

domingotar : EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE; dominikano , dominiko : EuskHizt; domekar , domekatar , dominikar : PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal dominico; dominicano / dominicain; dominicain formaren ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: domingotar; dominikar, Dominikar Errepublikako; HiruMila: domingotar; ø; HaizeG FB: domekiatar. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve FE, PMuj DCV.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

domingotar 1, ZTC (U. Urkizu: “etxea domingotarren esku geratu zen”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak eta -tar osaerakoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Kategoria

izond. eta iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

domingotarra.

Euskaltzaindiaren Arauak

dominikar (herritarra).

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: doministiku egin .

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

doministiku sarrerari dagokion azpisarrera.