50535 emaitza bilaketarentzat - [13351 - 13400] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-10-02 |
doriar: Zait Sof (adib.: Doriar Argosera eldu ordukoxe, Batez ere, Eladeko doriarren artean iraun zuen ioera orrek, doriarren ioera, ugarte andi doriarrenean); Cb EBO (bost Dialekto ziradela: Atikoa, Aelikoa, Dorikoa, Jonikoa, ta Komuna, edo guziena). Ik. gainera OEH argitaratuan korintiano, korintio eta korintoar 'Korintoko biztanlea'.
doriar 3: UZEI (Tenplu doriarra. Tenplu joniarra. Tenplu korintiarra), Harluxet HE (arkupe doriarra erantsi zioten), Zait (OEHko testuinguru batean); doriko 2: JM. Urkia (doriko estiloko bost zutabe haundi), Matematika 1998 (koloma dorikoak); korintoar eta korintiar bana: D. Amundarain (Aipatu dugun arkitekturaren zentzu hau haunditurik gertatu da eraikinaz kanpoko korintoar lehorpearekin), UZEI (Tenplu doriarra. Tenplu joniarra. Tenplu korintiarra); joniar 6: UZEI (Tenplu doriarra. Tenplu joniarra. Tenplu korintiarra), Kuxkux (Itsaso joniarra), Fisikaren historia (Fisika joniarra lantzera heldu zen, erraz uler liteke Fisika joniarretik zuen urruntasuna), L.M. Bandres (Zientzia joniarra K.a. VI. mendean plazaratu zen Mileton), G. Bilbao (Estrabonek onartzen zuen joniarren zatiketa hirukoitza); joniko 3: Onaind (joniku egikerazkoak), J. Artaraz ("Fuste jonikoa, bolutadun txapel joniko batez amaitzen da).
Erdal dórico, dorio; jónico; corintio / dorique, dorien; ionique, ionien, corinthien formen ordainak: Zehazki: doriar (doriar ordena), doriera; joniar, Joniako, joniar estilo, joniera; korintoar (korintiar ordena) // ElhHizt: doriar (doriar tenplua, doriar ordena), Dorio, Doriako; joniar, joniko, Joniako (filosofo joniarrak), (joniar ordena), joniera, Itsaso Jonikoa; korintoar, Korintoko (korintoar ordena) // HiruMila: doriar, joniar, korintiar // HaizeG FB: jonitar // Casve FB: ioniko // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, PMuj DCV.
a) ZTCkoak: doriar 12: E. Artamendi (tenplu doriar, ordena doriar, "estilo doriar"); joniar 8: E. Artamendi, Urdaibaiko Biosfera (tenplu joniar", ordena joniar, estilo joniar; joniar ordena"); korintoar 5: E. Artamendi (tenplu doriar eta korintoarrei, korintoar, joniar eta doriarretik) // b) EPGkoak: doriar: I. Arrigain (doriar ordena); S. Iruretagoiena (47 ager.: arkitrabe doriar, estilo doriar 10, koloma doriar 5, ordena doriar 7 eta ordena joniarra, korintoarra eta doriarra, ordena korintoarraren, doriarraren eta joniarraren proportzio ; tenplu doriar 6, zimazio doriar 2); K. Navarro (doriar inbasio); doriko: A. Gorrotxategi (zutabe doriko eta jonikoak); X. Olarra (ordena dorikoa); J. Garzia (hizk.); doriotar: JM. Elexpuru; joniar: I. Arrigain (joniar organo 2); A. Epaltza (friso joniar bat); G. Garate (Joniar itsaso); JM. Irigoien (tenplu joniar); S. Iruretagoiena (46 ager.); I. Mendiguren (joniar eskulangile; gizon [ ] joniar); J.M. Muñoz (joniar itsaso 7, joniar tentel); joniko: I. Arrigain (ordena joniko, korintiar eta abar); A. Gorrotxategi (zutabe doriko eta jonikoak); jonio: I. Arrigain (hizk.); X. Amuriza (Jonio itsasoa). korintiar: I. Arrigain (ordena joniko, korintiar eta abar); J. Azkona (korintiar estilo); H. Etxeberria (sei zutabe korintiar); X. Olarra (kapirio biguntxo korintiar bat); korintoar: S. Iruretagoiena (32 ager.); J. Morales (kapitel korintoar); korintio ez dugu aurkitu.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Onomastika batzordeak argitzekoa (eta cf. joniko arautua).
Kategoriak aipatzeko eskatuz: «iz. eta izlag. edo izond.»
-tar osaerakoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): doriar iz. eta izond. edo izlag. (herritarra). [kategoriak gehitu dira]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-02-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'astuna, zaila, gogorra': Afrikako eguzki dorpearen jasaiten; hau bizitza dorpea.
adibidean ageri den jasaiten -i-dunaren ordez, egokiagoa izan daiteke jasaten (arautua).
Afrikako eguzki dorpearen jasaiten; hau bizitza dorpea!
astun, zail, gogorra
ez da gaztel. 'torpe'
- [E302]: "dorpe, dolare, daratulu..., baina titare, titi, tobera... Irizpideak behar bezala finkaturik ote daude erabakiak hartzeko? Ez ote da berriro gertatuko, beste hainbatetan gertatu den eran, gaur egun ahoskatzen den erara itzuli beharra denbora bat pasa eta gero: tolare, torpe, taratulu, torre...? Irizpide historikoen eta jasotako datuen aurrean, gaur egungo ahoskera eta erabilerak ez al luke irizpideen artean pisu berezia eduki behar?" (1994-11-10)
- [I102]: gaztelaniazko torpe ez dela ageriago utzi beharko litzateke, ezpabere hemendik hamar urtera beste norbaitek zenbatzen hasten denean borroka-rekin bezala eginen digu, eta dorpe-ren adiera nagusia 'trakets' dela esan" (1995-01-10)
- [E208]: "dorpe: jarritako esangurei beste hauek ere erantsi: 'trakets, kankailu, gauzei dagokiela'"
- [E116]: "ez dakit zein testuinguru izan dezakeen buruan XK-k; banan-banan begiratu ditut OEHkoak, eta ez dut hor '(gauza) traketsa, kankailua' adierakorik aurkitu. Hona zein izenekin ageri den: adimendu, bekatuen karga, bihotz, bizi, bizitze, burdina, eginbide, egun, eskumiku, etsai, gaztigu, gurutze, harri, harrizko estalgi, heriotze, hitz, ifernu, iguzki, itsasoko baga, kolpe, lan, lege, lo, lur, manu, martirio, negu, ondorio, pena, pertsona, tresna; 'gauza'tzat har litezke burdina, harri, lur, tresna, baina 'astuna, zaila, gogorra' adierakoa da horiekin doan dorpe, eta ez 'traketsa, kankailua' adierakoa. Lehen itzulikoan, gainera, oharra egin zion orduko batzordeak: "ez da gaztel[aniazko] 'torpe'". Nik ez nuke deus aldatuko, informazio hoberik gabe".
- Erabakia: Erabakia (2006-09-28): "dorpe 'astuna, zaila, gogorra': Afrikako eguzki dorpearen jasaten; hau bizitza dorpea".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau62 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau62 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan bina dorphetu : Dv (Ir 7,14: "Dorphetua da Faraonen bihotza, ez du populua goatera utzi nahi"; 1 Sam 5,6 "Jaunaren eskua dorphetu zen Azotarren gainera") eta dorpetu : Bibl (Ir 4,21n: "Errana da ere tematu edo dorpetu zela Faraonen bihotza, edo oraino Faraonek dorpetu zuela bihotza lehen bost harrigarrien ondotik").
Ez dugu aurkitu.
dorpetu : HiztEn, LurE (eta dorpetze). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.
dorpetu : EuskHizt (eta dorpetze), HiruMila (Ik. baldartu, trakestu), ElhHizt, Lur EF/FE, Lh DBF, DRA (dorphetu), PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
dorpetu, dorpe(tu), dorpetzen da
da ad. (baina ez *ni dorpetu naiz; gerora lantzekoa datekeen arazo orokorrago bat aipatu da, argumentuez edo: kasu honetan, adib., subjektuak bizigabea izan behar duela argitu beharko litzateke).
da/du ad.
g.er.
gogortu.
- [E124]: "ez dut ongi ulertzen; nik neuk aita aspaldian asko dorpetu da esaldian ez dut ezer arrarorik nabaritzen, adinarekin guztiok dorpetzen gara esatean deus pitxirik aurkitzen ez dudan bezalaxe. Hau argitu beharko litzaiguke" (1995-01-25)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau62 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-10-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 |
lehendiko erabakia berretsi da, aldatzeko arrazoi handirik ez dagoelako, gaurko erabileran franko ugaria denez, nahiz eta torre izan B eta G batera.
d-/t-
- [E115]: "'torre' omen da Bizkaia ta Gipuzkoan baita Zuberoan ere, thorre/torre" (1993-02)
- [E302]: [ik. oharra, s.u. dorpe] (1997-04-16)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-dun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:13 | 1998-10-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-etxe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
-tzar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
Ik. Izendegia: dortoka (orokorki); apoarmatu (bereziki ur gezatakoak): Testudinata (ord.) + Chelonia; dortoka berde: Chelonia mydas; dortoka erraldoi: Testudo sp.; dortoka ertz-zabal: Testudo marginata; dortoka greziar: Testudo graeca; dortoka pinto: Pseudemys scripta; Carolinako kaxa-dortoka: Terrapene carolina carolina; Galapagoetako dortoka erraldoi: Testudo elephantopus; Hermann dortoka: Testudo hermanni; itsas dortoka: Cheloniidae + dermochelydae (fam.); kaxa-dortoka: Terrapene sp.; Kemp dortoka: Lepidochelys Kempii; larruzko dortoka: Dermochelys coriacea; lehorreko dortoka: Testudinidae; Seychelletako dortoka erraldoi: Testudo gigantea; ur gezatako dortoka; apoarmatu: Fam. Emydidae.
Ord. Testudinata eta Chelonia.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
MilaHitz
- [E124]: "falta da, eta garrantzia du finkatzea "dordoka" baztertzeko" (1995-01-25)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:10 | 1998-10-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
EB dira dorsal 15 eta dorsal erdi 1, denak ap. J.A. Fernandez (adib.: "Azalpen honekin dorsal ozeanikoen geruz sedimentarioaren eza logiko bihurtzen da", "dorsal ozeanikotik urruntzen diren neurrian basalto hauek gero eta zaharragoak dira", "dorsaletik urrun daudenak hurbilagoak baino laister metatu bait ziren", "Aipatu zenez, ozeano-hondoan dorsalak ebatzen dituzten malkarrak dira, hots, dorsalei paralelo zitzaizkien malkarrak hauexek dira"); dortsal 22 (hauetan apiko-dortsal 1, dortsal-bentral 1, laterodortsal 1): UZEI 4 ("segmentu apiko-dortsala, hau da, segmentu apikalaren eta dortsalaren baturaz osaturikoa", "Sustrai dortsala Ik. Atzeko sustrai", "Eskuin-goiko gingilak hiru segmentu ditu: apikala edo puntakoa, bentrala edo aurrekoa eta dortsala edo atzekoa"); K. Altonaga 8 (adib. "bi konduktu zirkulatorio nagusi daude, dortsala eta bentrala", "Bi hegal hauek lotuta daude alde dortsaletik", "Gasen elkartrukea brankietan ematen da uraren mugimendu dortsalaren bidez", "estalki babeslea garatu zuten superfizie dortsalaren gainean", "uzki dortsal subterminala", "muskulu dortsal-bentral batzu"); I. Aldabe 10 (adib. "ertze dortsala eta bentrala neurri berdinean okertuak", "eta aurreko dortsalaren izkinatik atzeko bentralera doan diagonal batez zatikatuak", "Talde dortsalaren marrak bertikalak dira", "beso dortsala", "Emeek ez dute mintzik beso dortsaletan", "beso laterodortsala"); dortsalki 3 (cf. infra); dortsale 1: Saioka/7 ("dortsaleetatik irteten dena, hobietatik sartzen da").
dortsal : AB38 5, AB50 1, HiztEn, Euskalterm 6 (hauetan sustrai dortsal 2, orno dortsal 1, muskulu dortsal 1); dortsale : AB38 2; dortsalgiak : Euskalterm 1. // Eta 'dorsal' itzulitako bizkarraldeko 1, atzeko sustrai 2, bizkar-orno 1, bizkarreko zenbaki 1, bizkarreko muskuluak 1 (Euskalterm). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, LurE.
dortsal : ElhHizt (eta AS: dortsal ozeaniko), EskolaHE. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal dorsal formaren ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: (Anat.) dortsal, bizkarraldeko, (hitz-alkarteetan) bizkar-; (Ling.) mingainkari, dortsal; (Geol.) dortsal; (Dep.) zenbaki // HiruMila: atze-zenbaki, bizkarraldeko // Lur EG/CE eta EF/FE: bizkarreko // Casve FE eta HaizeG FB: bizkar-, bizkarreko, (épine dorsale) bizkarrezür // PMuj DCV: bizkarreko, sorbaldako, bizkar-.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-r(t)s-.
izond. eta iz.
Anat., Geol., Hizkl., Kirol.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E208]: ondoan ongi letorke Sin. harraldi.
- Erabakia: BAgiria (2000-02-25): bigarren itzulirako utzi da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh62 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu dosifikagailu formarik.
dosifikagailu 57: Consumer, Laneki 56.
Ez dugu aurkitu dosifikagailu formarik.
Euskalterm: dosifikagailu (iz., TN), dosifikatzaile (adj., TN).
es dosificador / fr doseur: Adorez: 1 adj. dosifikatzaile; 2 m. dosifikagailu, dosifikatzaile / Elhuyar: 1 adj. dosifikatzaile; 2 s.m. dosifikagailu / Labayru: 1 adj. (que dosifica) dosifikatzen duen(a), dosifikatzaile; 2 adj./s.m. (aparato para dosificar) dosifikatzeko(a) (tresna), dosifikagailu / Zehazki: adj-m dositzaile / NolaErran: neurri emaile izari emaile.
dosifikatu 1 du ad. Heg. Sendagai baten edo kideko gai baten harraldi bakoitzean hartu behar den dosia ezarri. Lanean ari gara radioa doitasunez dosifikatzea lortzeko. 2 du ad. Heg. Zerbait kopuru egokian erabili edo eman. Sariak eta zigorrak behar bezala dosifikatuz. Informazioa dosifikatzen zuen, beste guztiek batera baino datu gehiago edukitzea zen haren aginpidearen ardatza.
Erabilia da eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): dosifikatu 55: Elhuyar 3 (adib.: ontzian adierazitakoa baino kantitate txikiagoan dosifikatutako medikamentuak), Consumer 31 (adib.: Tinta lehorrez osaturiko lamak eraginkortasun handiagoz dosifika daitezke eta edukiontziak edukiera handiagoa dauka), Berria 14 (adib.: Hura dosifikatu nahian dabil entrenatzailea), EiTB (antxoa kuota ongi dosifikatu eta kudeatu behar dela iritzi dute arrantzaleek), Argia 6 (adib.: Gaia aukeratu dudanean, hasiko naiz gai horren erreferentziak bilatzen, gerturatzen, eta eskematikoki bertso bakoitzean esango dudana dosifikatzen); ez dugu dositu formarik aurkitu.
EPG: dosifikatu 15: Berria 6 (adib.: Epaiketa bera, badirudi nahikoa luzatuko dela eta dosifikatu egin behar dugu geure burua), Josu Landa 2 (adib.: Ahoa bufanda azpian sartu zuen Mentxuk, berbak dosifikatu guran), Iñaki Segurola (Ustekabeko hilketak ere eramaten du kristau mordo bat hankaz aurrera, baina heriotza dosifikatuak, heriotza planifikatuak), Anjel Lertxundi (Umbertoren zorroztasun psikologiari zor zitzaion informazioa eta elkarrizketa hala dosifikatzea?), Karlos Zabala (sariak eta zigorrak behar bezala dosifikatuz), Andoni Egaña (Esana dosifikatzera garamatza), Iñaki Iñurrieta (Beharbada hura zen haren boterearen giltzetako bat, absentziak tentuz dosifikatzen jakitea), Fernando Rey (ez zekienez ongi bere nekea dosifikatzen ez bere indarrak neurtzen, leher egina itzultzen zen etxera), Monika Etxebarria (Baina misantropo zientifikoa da, bere gorrotoa dosifikatzen jakin duena, gizakiak hasieran gorrotatzen dituena, ondoren maitatu ahal izateko, ez bestetarako) ; ez dugu dositu formarik aurkitu.
BerriaEL2013: -.
es dosificar / fr doser: Elhuyar: dosifikatu, neurtu / Nolaerran: dositu, neurtu / Zehazki: dositu, neurtu / Labayru: dosifikatu, neurtu / Adorez5000: dosifikatu; neurtu.
Adierazle egokia da, eta onartzekoa Heg. markarekin.
dosifikatu, dosifika, dosifikatzen.
du ad.
Heg.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh57 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu dosifikazio formarik.
dosifikazio 55: Argia, Berria 5, DiarioVasco 2, EiTB 4, Elhuyar 2, Elkar, Erlea 5, Consumer 3, Jakin, Laneki 30.
dosifikazio 1, Unai Elorriaga
Euskalterm: dosifikazio.
es dosificación / fr dosage: Adorez: dosifikazio, dosifikatze, neurtze / Elhuyar: dosifikazio / Labayru: dosifikazio / Zehazki: dositze / NolaErran: (de ingrédient, élément) neurri/neurtze izari/izartze dosi (medik.); (de remède) dosifikazio.
dosifikatu 1 du ad. Heg. Sendagai baten edo kideko gai baten harraldi bakoitzean hartu behar den dosia ezarri. Lanean ari gara radioa doitasunez dosifikatzea lortzeko. 2 du ad. Heg. Zerbait kopuru egokian erabili edo eman. Sariak eta zigorrak behar bezala dosifikatuz. Informazioa dosifikatzen zuen, beste guztiek batera baino datu gehiago edukitzea zen haren aginpidearen ardatza.
Erabilia da eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:HBB | 1992-03-24 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
dostatu, dosta, dostatzen. da ad. h. jostatu
dostatu/jostatu
- [E109]: aipatzea komeni da jostatu hobetsi dela adieraziz.
- Erabakia: BAgiria (1996-09-27): aipatuko da h. jostatu adieraziz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ik. josteta.
dostetan.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS
dosteta sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
jostatzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Bigarren mailan onartzekoa |
dotatu 13: B 2 (Añ GGero "naturaleza berak bere dotatu ta bete betean emon deutsuz doe apaingarri asko", "doe ta era guztiko edertasunez dotaturik ta zoriondurik, egin ebanean ifini eban bertati lurrak euken parterik leku ta tokirik onenean"), G 5 (Izt C: "Don Santxo de Urdanibia Jeneral itsasokoa, zeñak dotatu zituen Kapillau, Mediku, Barbero, Botikario, eta Hospitalzaiaren plazak"; Tx B: "Talentu asko ditu zenbaiten buruak, oietatikan datoz gauza seguruak; guretzat izan dira gizon onraduak, zar-gaztiak dotatu ginduzen Muruak, ixtimatutzen ditut zure bost duruak"; Vill Jaink 2: "konzientziaz dotatua den izaki miragarri au", "Ori dela ta, egiñalak egiten dituzte, alde batetik, aberea ere adimenduz dotatua dela erakusteko"; OA "Obligatua gelditzen da kaso onetan gizona dotatzera edo emakunde arekin ezkontzera"), IE 5 (EZ Man: "Gizona ere zuk zinduen ezteusetik formatu, eta zerura ailtxatzeko grazia onez dotatu"; Ax 2: "naturalezak berak ere anhitz donu, dohain, eta abantail suertez dotatu, hornitu eta konplitu", "gizona bera, bere gainki, bere imajinara eta idurira, bat ere bekhaturik eta bekhaturen kutsurik ere gabe, anhitz donu, dohain, eta abantail suertez dotaturik, egin zuenean"; Bordel: "Karlos abiatu zen sazerdoten lagun, tema ortan direla badu zonbait egun; guk emanak nun diren ez dira ezagun, zer etxeko semiak dotatzen ditugun!"; Arg DevB "Sari huntaz dotatu"), ZuAm 1 (Bp "Bai Jinkoak, eta lege güziek nahi die hura esposa dezan, baita orano berak emaztia dota dezan, aita khexiak haur ükhatzen baderio bere alhabari"); dothatu 1 (ES: "Ahal tuzken kalitate eder guztiez hain beztitua, eta dothatua"). Eta gainera, OEH argitaratuan: dotadu Lcc "dotadu semea edo neskea".
EB dira dotatu 2 (Azurm: "funtsean gaurko gizon nor-galdua aldatuko ta positibuki dohain gizatiarrez dotatuko duena gizonaren beraren erreboluziogintza bera da"; Oihenart taldea: "beste ohitura bat sartuko da, hots, gainerako semeei zerbaitekin dotatzea"); eta dotazio 1 (GAO 1990 "Langilego laborala gizonezko eta emakumezkoek osatzen badute, dotazio hau bikoiztu egingo da").
dotazio : DFrec 2, AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1 (kirol-dotazio); dotatu : HiztEn (Ik. hornitu), Euskalterm 3; dotamendu : Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. AB50, LurE.
AgAld hitz-bilduma: dotación: hornidura, horniketa (lanbide-irakastegietako baliapide-hutsuneak betetzeko antolapide-horniketa); eskuarte (Lehendakariari, bere mailari dagozkion eskuarteekin bizi izateko lehentasun eta ohorea zor zaio), diru-izendapen (honetarako diru-izendapenak), izendapen (Eusko Legebiltzarraren saileko Diruegitamuzko izendapenak), dirubaltza (berrogei miloe pesetatako dirubaltza), dirutza (1982garrenerako Diruegitamuetan dirutza mardulak izendatu zitzaizkien), diru-horniketa (Herri-Erakundearen egitarapenari erantzuteko behar diren diru-horniketak); dotación de fondos: diru-izendapen; dotación inicial: hasierako diru-izendapen; dotación ordinaria: ohizko diru-izendapen, agizko diru-izendapen; dotación presupuestaria: diruegitamuzko izendapen; dotaciones al fondo de amortización: andeapen-dirubaltzarakoak; dotaciones del ejercicio para amortización: urteko andeapen-saritarakoak; dotaciones del personal: gizakizko eskuarteak; dotaciones netas al fondo de provisión: emendio-baltzerako horniketa garbia; dotaciones para amortización: andeapen-saritarako horniketak, andeapen-saritarakoak; dotar: eman, eskeini, hornitu (dotaciones a sociedades públicas: herri-baltzuak hornitzekoak), eskuratu (para dotarse de los medios necesarios para el desarrollo de su actividad: bere eginkizuna aurrera eramateko beharrezko eskuarteak eskuratzeko), izendatu (dotación de los medios humanos mínimos: gutxienezko gizakizko eskuarteak izendatu) // AdminEL: dotación: horniketa, zuzkiketa, hornidura, zuzkidura, izendapen; dotación de personal: langileak; dotación de medios: eskuarteak; dotar: hornitu, jantzi, zuzkitu // HezkAdmin: dotatu , dotazio // LurraldeAntol: dotación: horniketa; dotación (obras de .-. de): -z hornitzeko lanak; dotaciones de suelo: lur-emendioak; dotado (estar .-. de): (zerbait) izan; -(r)en gai izan; dotado de acceso peatonal: oinezkoentzako irispidez hornituta; dotado de acceso rodado: ibilgailuentzako irispidez hornituta; dotado de acceso rodado y peatonal (estar): ibilgailuentzako eta oinezkoentzako irispidez hornituta egon; dotar: -z hornitu, -(r)i eman; dotar de: (zerbait) jarri; dotar de servicios: zerbitzuz hornitu // AdminMila: dotación presupuestaria: aurrekontuko diru-horniketa. Ez dugu aurkitu ap. EurItune.
dotatu : ElhHizt, HiruMila, HaizeG BF, Lh DBF; dotazio : ElhHizt, HiruMila; dotatze : Lh DBF. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, DRA, PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. hornitu / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
HezkAdmin: dotar.
dota, dotatzen.
Zah. Ik. dohatu; hornitu.
du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau62 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E124]: "dotedun hitza ere sartuko nuke, OEHn ere agertzen dena. Gure etxean eta eskualdean asko erabili izan da. Herri kantetan ere aurki daiteke. OEHn aurkitzen den dotezale ere sartuko nuke, arrazoi berberagatik. Toribio Etxeberriak Eibarren jasotako hitz biok, barra barra entzun ditugu"
- [E210]: "Oharra: Mundu juridikoan dote delakoa ezkonsaria da, eta, horregatik, komeni da hori agerraraztea: dote Zuz. e. ezkonsari"
- [E115]: "ezkonsaria"
- [E116]: "ongi ulertu badut, baztertu egin nahi du AUk, "e. ezkonsari" markatuz; TXPk, berriz, onartu egin nahi du, 'ezkonsaria' adiera emanez. Bi ohar, nire aldetik: a) ez dut uste izartxoa dagokionik, duen bezalako tradizioa izanik (ik. OEHkoak), eta onartzekoa da, nire ustez, eman beharreko azalpenak emanez; b) egia da OEHk ez duela 'ezkonsaria' adiera besterik aipatzen ('dohaina' adieraz gain, alegia) eta, dirudienez, ez duela beste adierarik izan gure tradizioko idazlanetan; bestelako idazlan batzuetan, ordea, 'mojagaiak komentura dakartzan ondasunak' adiera ere badu (analogiazkoa-edo izan liteke adiera hau, gaztelaniaz eta frantsesez bezala, noski; gogora komentu eta monasterioen historiak, edo emakume batzuen bizitzak; ikus EEBSn, adibidez, J.A. Ugarte, Zeruko mana gozoa, 666: "[Isabelek] guraso beartsu, pobreai laguntzeagatik, eta lekaimetxe, edo komenturako, doterik etzualako..."). Nire proposamena: "dote iz. 1 'ezkonsaria, ezkontzara emazteak dakartzan ondasunak'. 2 'mojagaiak komentura dakartzan ondasunak'". JLLk aipatzen dituen dotedun eta dotezale berriak, forma berri guztiak bezala, hurrengo itzulian ikusiko ditugu, informazioa bilduz (ez ditut aurkitu EEBS eta gaurko euskararen corpusetan)"
- [E123]: "bat nator PSren proposamenarekin".
- Erabakia: Erabakia (2006-09-28): "dote iz. 1 Sin. ezkontsari: Joanak dote ederra ekarri zuen ezkontzara. 2: mojagaiaren dotea poliki estimatu zuten".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-04-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
izond.
dotore izond., eta doktore iz. (halako tituluduna).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau62 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 1998-10-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
dotore(tu), dotoretzen.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau62 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau62 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1994-02-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
1 h. kristau(-)ikasbidea. 2 h. doktrina.
'kristau-ikasbidea' adierari forma hau dagokio; bestetarako, ik. oharrak s.u. doktrina
- [E109]: bietan dotrina idaztea proposatu du.
- Erabakia: BAgiria (1996-10-18): ez da onartu. Dotrina 1 h. kristau ikasbide; 2 h. doktrina.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-02-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 |
dozena, hamabikodozena
AS: dozena(-)erdi
berria da dotzena forma, eta berritzaileari dagokio amore ematea
- [E302]: "Hitz honekin batera joan beharko luke, dozenaren erdia nola idatzi behar dugun: dozenerdi, dozena-erdi ala dozena erdi" (1994-11-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-ka
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:40 | 1998-10-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
HitzIrud: "draga = draga para limpiar el fondo de los ríos".
iz.
g.er.
1 galga. 2 itsaspea garbitzeko makina.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-11-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
draga(tu), dragatzen.
du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-11-13 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1998-10-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. Izendegia: drago; herensuge-zuhaitz: Dracaena draco.
Ez dugu aurkitu corpusetan.
drago : HiztEn, LurE, Euskalterm 1 (herensuge-zuhaitz sinonimorekin) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50.
drago : ElhHizt, HiruMila (1 drago; 2 balanceo y ruido del vehículo al pasar sobre un bache profundo) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DCV.
en (Collins): dragon tree; it (S. Carbonell): dracena o albero del drago; de (Langenscheidts): Drachen(blut)baum // Ez dugu aurkitu ap. fr (DLLF, Le PRobert).
gerora ikustekoa da 'zuloetan autoek-eta egiten duten jauzia' adierakoa (L. Baraiazarrak ezaguna du ahozkoan).
Dracaena draco.
- [K204]: "drago eta trago. Ohar bera [ikus dorna]" (1994-10-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau63 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. Izendegia: dragoi-mutur: Antirrhinum majus.
- [E109]: hobe herensuge.
- Erabakia: BAgiria (1996-10-18): herensuge formak sarrera izango du ere.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Ik. Izendegia: dragoitxo; geko: Gekkonidae; dragoitxo arrunt: Tarentola mauritanica; dragoitxo turkiar: Hemidactylus turcicus.
HitzIrud: "dragoitxoa = salamanquesa".
Er. gabea.
-txo.
- [E208]: "dragoitxo: Nola erabili gabea dela? Narrastiei buruzko euskarazko eta Espainiako beste hizkuntzen berri ematen duten erdarazko liburu guztietan honela deitzen zaio Tarentola mauritanica deritzon gekoari, Nafarroaren hegoaldean eta Bizkaiko toki batzuetan bizi denari, katalanaren antzera jokatuz (dragó). Nik, zalantzarik gabe, sartu egingo nuke, ez baitugu beste hitzik animalia hori izendatzeko"
- [E116]: "bi testutan ageri da EEBS corpusean (UZEIren Biologia/3 eta X. Kintanaren Zoologi Atlasa); UZEIren Izendegiak (Biologia/1) hori ematen du, eta oraingo entziklopedia eta hiztegietan ere ikusi dut (Harluxet, Lur, Elhuyar, Hiru Mila). Ez da hori aski oinarri izango bestelako formak erabakitzeko, baina bai, nire ustez, gure testu arruntetan nekez ager daitekeen narrasti bati izena emateko, eta onartzekoa iruditzen zait XK-k dioena. Proposamena: "dragoitxo. iz. Tarentola mauritanica".
- Erabakia: Erabakia (2006-09-28): "Ok".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
Sin. perdigoi.
- [K204]: "ihiziko kartutxen plomua [Lhande-renetik hartu ditut "normalean, hemen, nik dakitala, erabiliak direnak" (1994-10-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau63 |
- [E109]: drain eta drainatu sartzea proposatu du.
- Erabakia: BAgiria (1996-10-18): onartu dira.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau63 |
drainatu, draina, drainatzen. du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh116 | 2020-11-24 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu drainatze formarik.
drainatze 46: Argia 2 (hareazko barra gainditzeko drainatze sistemak eta ibaiadarreko gainontzeko obra nagusiak ingeniari nafarraren eskutik iritsi ziren), Berria 7 (Likido horiek zulogunearen hondora heltzen dira, baina drainatze sistema baten bidez zulogunearen goiko aldera eramaten dira), DiarioVasco 4 (Bestalde, drainatze egokia izan dezan, PVC ko lau tuberia ipiniko dira), EiTB 4 (Odol fluxua gehitu eta drainatze linfatikoa hobetzen du, emakumeak lasaitasuna eta ongizatea senti ditzan), Elhuyar 2 (Sasiakazia landare aitzindaria da, argitasuna, lehia gutxi, eta drainatze ona behar ditu), Elkar (Jakin nuen inportazioko drainatze hodi mordo bat bertara iraulkatua izan zela), Consumer 14 (Piloa hein batez itzalpean kokatu behar da, haize zakarretik babesean, zoruan euskailu hartuta eta drainatze onarekin), HABE (Benda neuromuskularren bitartez giharren tentsioa gutxitu, zirkulazioa hobetu, drainatze linfatikoaren efektua egin, mina eta hantura gutxitu eta artikulazioak egonkortzen dira), Laneki 10 (Hodiak zoruko kanaletatik doazenean, iragazgaizgarriak direla edota aireztapen eta drainatze egokia dutela bermatu behar da), Uztarria (Drainatze lanei dagokionez, hormigoizko bi areka egingo dituzte eta baita hiru kutxatila berri ere).
drainatze 1, Berria (Ignacio Ugartetxe presidenteak iragarri bezala, «errotik» konpondu nahi dira azken boladan San Mameseko zelaiak dituen arazoak eta goitik behera aldatuko dute: oinarria, ureztatze sarea, lur-geruza, drainatze-sistema, soropila).
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Ez dago ekintza adierazteko eratorririk, eta erabili da. Jaso liteke.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-10-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-03-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Laburtzapenak: Grezia.
drakma: HiztEn-LurE.
euro: Estilo Liburua.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Txanpon zaharrak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau H | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-09-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Izen propiotikoak
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-04-24): Onartua
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-06-02 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Laburtzapenak: Armenia.
errublo: HiztEn-LurE.
dram: Estilo Liburua.
Monetak: iz. (Armeniako dirua).
- Erabakia: Osoko bilkura (2015-07-17): Onartua dram iz. (Armeniako dirua).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau63 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:38 | 1998-10-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ez dugu aurkitu dramagile, dramaturgo, dramati- formarik.
dramagille 3: Lab; dramaturgo 1: Artea eta gizona; dramatismo 5: Y. Elorriaga; dramatizapen 1: Hizkuntza/OHO; dramatizatu 3: J.A. Lakarra; HezkSaila 1982; U. Larramendi; dramatizazio 8: B. Urkizu; HezkSaila 1982; KontsumHeziketa 1986 2; X. Mendiguren B.; EuskararenProgr 1982 2; UnescoAlb 1990.
dramagile : AB50 3; HiztEn; Euskalterm 1; dramaturgo : HiztEn; Euskalterm 1; dramagintza : HiztEn; dramatikotu : Euskalterm 1; dramatismo : DFrec 3; Euskalterm 1; dramatizapen: AB38 2; AB50 1; dramatizatu : DFrec 1; AB50 1; HiztEn; Euskalterm 1; dramatizazio : DFrec 2; HiztEn; Euskalterm 3; dramatitzazio : AB50 1; dramatizaziño : AB50 1 // Ez ditugu aurkitu ap. LurE.
dramagile : ElhHizt; HiruMila; PMuj DVC; dramagintza : ElhHizt; HiruMila; PMuj DVC; dramatizatu : ElhHizt; HiruMila; dramatizazio : ElhHizt; dramatu : PMuj DVC; dramaturgo : ElhHizt; HiruMila; Casve EF // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt; EskolaHE; XarHizt; DRA; Lur EG/CE eta EF/FE; HaizeG BF; Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-gile.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-11-13 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ez dugu aurkitu.
dramatika 3: Lab ("Gaurko Teatroan izen eta fama aundia baldin ba'du ez da marxista kutsuzko teatroa sortu zualako, ezen, Artearen legeak, dramatikaren arauak ondo ezagutu ta betetzen zekielako"), HizkLiter/UBI 2 ("Bereizketa erraz bat eginez, esan liteke epikak hitz lauz idatzirikoak barnehartzen dituela, lirikak hitz neurtuz onduak eta dramatikak elkarrizketa nagusi duten obrak", "Argi dezagun: antzezteko direnak dramatikan kokatzen dira; epikan edo narratiban gertaeren kontaketa direnak").
dramatika : AB38 1, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.
Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau63 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1994-02-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1998-10-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -