Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

egiazaletasun (eta egizaletasun 2) 4: I. Unzurrunzaga ("Ontan ere ordea egizaletasuna euskalzaletasunaren gañetik"), Herria 2000 Eliza 1988 ("Seguru, ohizkoa duten egizaletasunaz erantzunaz erantzungo digutela"), A. Gabikagogeaskoa 2 ("Uste ukan daiteke salakuntzok faltsupen huts zirela eta ez zeukatela judu eta frantsesei iratxekitakoek eduki zezaketen "egiazaletasun" paranoikoaren kutsurik", "Nolabaiteko graduan, hala ere, akusazio paranoikoek duten "egiazaletasun" emozional berbera dauka").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

egiazaletasun : Euskalterm 1 (egiatitasun sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

egiazaletasun : HiruMila (disposición a decir la verdad), Lur EG/CE (sinceridad) eta EF/FE (sincérité), Casve EF (egiazaletarzün: véridicité, franchise), PMuj DVC (egi-zaletasun: 1 sinceridad, veracidad; 2 verismo, realismo) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: egiazko kareta: Caretta caretta.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

egiaztagiri (eta lan-egiaztagiri 1, sendagile-egiaztagiri 1) 17 aldiz jaso da, EB edo admin. arloan: AAO 4, BEO 1, EHAA 12 (1982-1989 artean).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

egiaztagiri : AB50 21 (hauetan ikasketa-egiaztagiri 1, izendapen-egiaztagiri 2, zigor-egiaztagiri 1), HiztEn, LurE, Euskalterm 7 (hauetan kobrantza-egiaztagiri 1). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Sektore jakin bateko informazioa

AgAld hitz-bilduma: egiaztagiri (se presentarán comprobantes del gasto de combustible = errekaitango gastuaren egiaztagiriak aurkeztuko dira); AdminEL: egiaztagiri (certificado de carencia de bienes: ondasun gabeziaren egiaztagiri; certificado de convivencia: bizikidetasun-egiaztagiri); HezkAdmin: egiaztagiri (comprobante, documento acreditativo); LurraldeAntol: egiaztagiri (certificación, documento acreditativo; egiaztagiria jabego-erroldean erasota dagoelako: certificación de inscripción en el registro de la propiedad; egiaztagiria bidali, egin: extender una certificación); EurItune: diploma, egiaztagiri eta beste tituluak onartzea: el reconocimiento de diplomas, certificados y otros títulos.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

egiaztagiri : HiruMila, ElhHizt (eta egiaztagiria egin: expedir un comprobante), EskolaHE, Casve EF (egiaztageri). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta Lur EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: comprobante, documento acreditativo.

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berria da, eta egokia.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-agiri.

Euskaltzaindiaren Arauak

egiaztatu, egiazta, egiaztatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

egiaztatu, egiazta, egiaztatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.g.er.

Forma baten adiera(k)

egintza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

egikari(tu), egikaritzen.

Kategoria

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu egikaritze formarik.

egikaritze 12: Argia 7 (“Araudia euskaraz ez badute, baldin eta oinarrizko proiektuak eta egikaritze proiektuak erdaraz jasotzen badituzte, nola egingo dute lan euskaraz?”, “Kataluniak martxan jarri duena estrategia berritzaile bat da: jatorrizko estatua presionatzea era baketsu eta demokratikoan eseri dadin negoziatzera autodeterminazio eskubidearen aitortza eta haren egikaritzea”), Berria 4 (“Izan ere, epaileek onartu dute «eskubideen egikaritzea» dela gazteek egindakoa, «publikoa, plurala eta baketsua» zelako beren jarduna”), Deustuko Unibertsitatea (“alaber, Herri Administrazioen Araubide Juridikoari eta Administrazio Prozedura Erkideari buruzko azaroaren 26ko 30/1992 Legearen ildotik, urtarrilaren 13ko 4/1999 Legeakrietan, bai eta eskubide hori egikaritze hori aldarazi zuela kontuan hartuta, tratamendu zabalaren aldeko apustua egin da”), Euskal Herriko Agintaritza 60 (“Egikaritze publikoko araubidean: lankidetza sistema, edo nahitaezko desjabetzearen sistema”), EiTB (“espazio publikoa hobetzea eta harekin lotutako aparkalekuak, berdeguneak edo kirol guneak hornitzea; babes publikoko etxebizitzak hartuko dituzten orubeak merkaturatzea ahalbidetuko duen egikaritze fasean dauden eremuen edo sektoreen urbanizazioa”), Espainiako Gobernua 9 (“Ingurumena zaintzeko programak sistema bat ezarriko du, ingurumen inpaktuaren azterketan jasota dauden jarraibide eta neurriak, bai prebentzioa, bai zuzenketa, bai konpentsazioa helburu dutenak, egikaritze fasean zein ustiapen fasean beteko direla bermatzeko”), Jakin 4 (“Zer egin, beraz, urte batzuk iragan arte egikaritze errealaren letagin zorrotzak erakutsiko ez dituen ardi larruzko honen aurrean?“), Laneki 8 (“RUN/STOP erabiltzaile programa egikaritzea edo geraraztea, memoria erroreak, programaren egikaritze erroreak, etab”), UEU 28 (“Lortutako emaitzek erakusten dutenez, EAEn emakumeek gero eta presentzia handiagoa dute I+Gko egikaritze sektore guztietan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

egikaritze 1, Berria (“Egungo eskubideen ukapen egoera gainditu nahi du, eskubide guztien aitortza eta egikaritze egoerara pasatzeko, eta bide horretan emakumeen eskubideek ere kontuan hartuak izan behar dute”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: egikaritze (TN, ejecución; Zuzenbidea).

egikaritu du ad. Bete, gauzatu. Oinarrizko eskubideak egikaritzeko.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta Zuz. eta Inform. markekin jasotzekoa. Komeni da egikaritu sarrerak ere marka horiek behar dituen argitzea.

Jakite-arloak

Zuz. eta Inform.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-kunde.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

egintza.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

egikun 6: B 2 (Añ GGero: "berba-egikun"; Kk Ab), G 4 (JMB ELG 2, Zait Sof 2); egikuna 2 (Añ GGero: "berba-egikuna"); egikune Añ 12 (EL 4; "berba(-)egikune" 8: GGero 7, LoraS); egikunde 5: G 3 (Izt C, Vill Jaink 2), IE 2 (Arb Igand) eta eginkunde IE 16 (Dh 15, Arb Igand). OEH argitaratuan, gainera: eginkunde EgunO I, TB 1 Cor 2,5; egikun(e) Zink Crit, Ol Imit; eikun EG 1956.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

egikun 5: ZA ("Bere ekandun eta egikun aundijak zirala-ta, Galizia'ra be dettu eben; eta an Samos'ko lekaretxe ospatsuba, beintzat, arteztu ta lengoratu egin eban"), A. Urrutia 2 ("Algustidunak txiro, argal eta apalaik autetsi daruaz bere egikun goralgarrijetarako"), V. Aramburu ("Biotz, abots, egikunak"), El Día 1932 ("egikun orixe izan zan ostegun eguartean Donostia'n gertatu zan gauzarik aipagarriena eta aundiena"); egikune 1, ItunbenLegea 1981 ("Landako Lurralde-Zerga ta Abereen eta Urikoari buruz, egikune ezargarriaren adiera berbera eta halango izaerako ondasunei buruz Estaduak ipiniriko erizpide balio-susmogarri bardinak hartuko dira"); egikunde 6: ErlijOEO/3 2 ("Gure jaialdiak bi alde izango ditu: eraketarena bat, danon artean egingo dana, ezeren utsegiterik izan ez dedin; eta bestea, egikundearena, guztion pozgarri dedin eta, orrela, alaitasun batean bukatu igeslari zaigun iru-illabetea"), Euzkadi 1918 ("Uzkurtz-egikunde orretara joateko gogorik ba'dabe, eldu daitezala Deun Kepa ertxadonan egunero gabeko zortziretan izaten diran sayuetara"), K. Mendibehere 3 (adib.: "Ez zutela Enbataren egikunde politikoek kausitze izigarririk ukan? Egia, menturaz bederen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

egikunde : DFrec 1, AB38 1; egikuna : DFrec 1. Ez dugu aurkitu ap. AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

egikunde : EuskHizt, Lh DBF (action, fait, ouvrage, effect), DRA (acción, operación, acto), PMuj DVC (1 acción, acto, ejecución, operación, práctica, realización; 2 verificación, comprobación, demostración); egikune : EuskHizt, HiruMila, DRA (acción, operación, acto), PMuj DVC (Ik. egikunde); egikuna : DRA (1 traza, forma, señas del individuo; 2 operación, efecto; berba-egikuna modo de hablar), PMuj DVC (1 traza, forma, aspecto, semblante, señas personales; 2 operación, ejecución, acción, práctica); egikun : PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma baten adiera(k)

'egiteko modua' adierakoa jasotzea proposatzen du L. Baraiazarrak; 'egintza' adierakoarentzat, berriz, egikunde forma aski dela uste du.

LBeh (2014-04-03): egile-eskubide 32: Elhuyar 3 (adib.: “Egile-eskubideen kudeaketarako sistema digital" izen ponposoaren atzean, funtsean, kopiatzearen aurkako sistemak besterik ez daude”), Consumer 4 (adib.: “Lehenik, egile-eskubideak, jende guztiaren jabetzako obrak aurkitzeko ia 100 urte atzerago jo behar baita”), Berria 6 (adib.: “Baina egile-eskubideek, kontrakoa badirudi ere, berez ez dute CD eta biniloen salmentarekin zerikusi handirik”), EiTB 9 (adib.: “Hala ere, interes publikoa egile-eskubidearen gainetik zegoela uste zuen eta atzera bota zuen helegitea”), Jakin 3 (adib.: “Orain arte egile-eskubideetatik kanpoko obra klasikoak eskaini izan dira, baina une honetan asko eta asko hasita daude beren nobedadeak, paperean plazaratzeaz aparte, digitalki ere saltzen”), Argia 7 (adib.: “Alonsoren arabera, idatzita dagoen moduan, txeke zuria ematen die egile-eskubideen kudeaketaz arduratzen diren elkarteei edozein atari ixteko, denbora gutxian eta estatuaren kontura”); egile eskubide 169: Consumer 7 (adib.: “Milaka liburu, egile eskubideak preskribiturik dituztenak, doan aurki daitezke Interneten, Gutenberg Proiektuak argitaratu eta taldekatuak”), Berria 101 (adib.: “Haatik, nobelaren egile eskubideak saldu zituen Vianek”), EiTB 23 (adib.: “SGAE Egile eta Editoreen Elkarteak 20.652.676 euro bildu zituen Euskadin 2009an, egile eskubidetan”), Jakin 7 (adib.: “Zer gerta daiteke egile eskubideekin?”), Argia 26 (adib.: “Egile eskubideak, merkatuaren kontzentrazioa, sasi-monopolioak”), DiarioVasco 5 (adib.: “Egile eskubideak iraungita dituzten klasikoak dira batik bat”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: egile(-)eskubide Berria 37 (adib.: “Liburutegi zerbitzuaren gaineko egile eskubideak ordaintzeko eskatu du Europako Batasunak”), Edorta Jimenez 3 (adib.: “Laugarrenean copyright edo egile eskubideak aipatzen dira”), Ana Urkiza 3 (adib.: “Egile eskubideei nik ez diet hainbesteko garrantzirik ematen”), Jon Arretxe (“liburuaren salmentako egile eskubideei esker poltsikoak diruz betetzen zitzaizkion bitartean”), Javi Cillero (“Ez dakit ezkerreko eskua ala eskuinekoa jaso duzun, baina zilegi bekit egileeskubideaz baliatzea: okerreko eskua jaso duzu, jauna”), Koro Navarro (“Idazleek egile eskubideak eskatzen dituzte eta haserretuta idazten dute”), Anjel Lertxundi (“egile-eskubideak babesten omen nau”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: royalty Egile eskubideengatik kobratzen den dirua.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es derechos de autor / fr droits d’auteur: Elhuyar: egile-eskubideak / Nolaerran: egile eskubideak / Zehazki: egile eskubide(ak) / Labayru: egile-|autore-eskubideak / Adorez5000: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: derechos de autor

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta hedatua dago.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa egile sarreran.

Kategoria

iz.

Numeroa

Batez ere pl.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 43 (Berria 3, Deustuko Unibertsitatea 2, EiTB 3, Elhuyar 1, Elkar 1, Consumer 1, Euskaltzaindia 2, Gomylex 1, Jakin 1, Laneki 2, UEU 24, Zuzenbidearen Euskal Akademia 2); ETC 160

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: egilekide iz. coautor, -a / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jasotzekoa modukoa da. Sartu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu

LB: 59: Aizu, Argia 9, Berria 12, Deustuko Unibertsitatea 3, EiTB 2, Elkar, Euskaltzaindia 10, Jakin 6, UEU 15; ETC: 201.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: egiletasun iz. autoría, paternidad, Adorez: 0, Labayru: egiletasun iz. autoría; NolaErran: 0; Euskalterm: egiletasun (Erlijioa).

egiletza iz. Adierazten denaren egilea izatea. Ik. autoretza. Azahari Husin ingeniariari egotzi diote Jakartako leherketaren egiletza.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa, nahiz eta egiletza forma ere jasoa dagoen.

LBeh (2013-06-10): egiletza 60: Berria 17 (“All Backs errugbi taldeak egiten duen dantzaren egiletza aitortu die, gainera, Gobernuak”), EiTB 32 (adib.: “Ustezko erasotzaileak ekuadortarra da eta adierazpen kontraesankorrak egin dizkio Poliziari, baina azkenean hilketaren egiletza onartu du”), Jakin 3 (“Kasu horietan, egiletza kolektiboa dela adieraztearren, dataren eta izenburuaren artean  ipini da”), Argia 8 (adib.: “Lan hauek kopiatu, banatu, lan eratorriak sortu eta jendaurrean heda daitezke, beti ere lizentzia honen izaera onartu eta lanaren egiletza aitortuz gero”); autoretza 17: Consumer, Berria 6, EiTB 4, Jakin 3, Argia 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: egiletza 74: Berria 46, Herria, Asisko Fantzizko 3, Pako Aristi 3, Juan Kruz Igerabide 2, Joxean Agirre 2, Iñaki Segurola, Edorta Jimenez, Jon Alonso, Rataplan, Josu Zabaleta, Aingeru Epaltza, Imanol Unzurrunzaga, Juan Martin Elexpuru, Juan Garzia, Pello Zabala, Andres Urrutia, Andu Lertxundi, Iñaki Iñurrieta, Edorta Jimenez, Txiliku, Juan Kruz Igerabide, Iñaki Iñurrieta; autoretza 6: Berria (“Lan egiteko modu horrek autoretzari erromantizismoaren zati handi bat lapurtu dio”), Iñaki Iñurrieta 2, Bernardo Atxaga, Ramon Saizarbitoria, Asisko Frantzizko.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es autoría / fr paternité; perpétration: Elhuyar: egiletasun, egiletza, autoretza; egilea izate / Nolaerran: egiletza, autoretza; - / Zehazki: autoretza, egiletza; erantzukizun / Labayru: egiletasun, autoretza, egilea izate / Adorez5000: autoretza, egiletasun, egiletza, egilea izate.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

autoretza araua da.

Eratorri-konposatu berri onartzekoa da, lehiakidearekin batera

autoretza forma arautuarekin batera jasotzekoa, oso erabilia baita.

Sinonimoa(k)

Sin. autoretza.

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: eginahalean.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: eginahala , eginahal guztian .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

eginahalean

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: EGINAHAL GUZTIAN (eginala guztian G-goi-azp; eginal guzietan AN-gip). Ref.: Gte Erd 2. Con todas las fuerzas, lo máximo posible; a toda velocidad. Cf. EGINAHALEAN. [Bekatu] oriek egin al guzian bere baitatik edo beregandik kenzen ez dituena. Mb IArg I 215. Gozarotuko du egin-al guztian, adiskiderik amatuena balu bezalaixen. Izt C 227. Egin-al guzian arreba alaitu nai izan zuen. Lard 194. Goazen bada egiñal guzian bertara. Arr GB 126. Alabatzera nua / egiñal guziyan. Xe 174. Abiatu naiz egiñal guztian beregana. Ill Testim 27. Lotu ziren nekazariak beren lurrari egin aal guzian. Izeta DirG 111. An asi zan ezkutari gizajoa bi bideetatik ustutzen egiñ-aal guzian. Berron Kijote 189. Gure egiñ al guztian burua kendu bear genioke. AA III 628. Nere egin-ahal guzian bilhatu dudala [...] guzien ona. Jnn SBi 132

adib: eginahal iz. Batez ere pl. Ahalegina. Eginahal guztia egin. Sartzeko eginahalak eginagatik. Lurreko neke eta eginahal guztiak egiazki deus ez direla. Hizkuntza egungo premietara egokitzeko darabiltzagun eginahalak. eginahalean adb. Eginahalak eginez, ahaleginean. Eginahalean atera ziren handik. Eskoletan ari dira sartzen eginahalean katalana, ez ikastola berezietan. || Lotu ziren nekazariak beren lurrari eginahal guztian.

eginahal guztian 3: Aizu (“Ehiztari sena dute biek, eta bata bestea harrapatu nahian dihardute, eginahal guztian”), Jakin (“Nolanahi den, etnia minoritarioen iraupena eta garapena galarazten ditu eginahal guztian”), Erlea (“Biak eginahal guztian borrokan ari zirela, beste Indioa ailegatu zen, Brebiarioa ekarri behar zuena”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

eginahal guztian 18: Jose Morales 6 (“Eta arrano hori bera, bere gelatik irten eta - paperak besapean dauzkala - nagusiaren bulegora hurbildu bezain laster, arineketan hasten da hanken eginahal guztian, galeperraren antzera”), Karlos Zabala 2 (“Gidaria zaldiei jo eta jo ari zen eginahal guztian eta hitz zantarrez eta kolpez baino ez zuen lortzen lauoinka joan zitezen”), Xabier Olarra 2 (“eta orduan berehala hastea eginahal guztian lanean”), Pello Lizarralde (“Eta gero kaleetan barrena joan nintzen lasterka eginahal guztian beldur bainintzen auzokide edo ezagunen batek ni ikusi eta nire aurpegia ezagutuz gero hura ere izutu egin zitekeelako”), Ander Irizar (“Eginahal guztian saiatzen zen alegiazko errealitate hura xehetasun osoz azaltzen; gizakiak eta paisaiak ere halaxe deskribatzen zituen: zorrotz eta zehatz”), Elizen arteko Biblia (“Eta orain, Jainko Jauna, Errege, Abrahamen Jainkoa, barkatu zeure herriari! Izan ere, betidanik zeure ondare duzun herria suntsitu egin nahi dute eginahal guztian”), Patxi Ezkiaga (“Han eta hemen zelatariak ipini, gau-txandakoenak entzun, soka-suzko arkabuzei, gutxik bazekarten ere, gehienak zizpadunak zituzten eta, haize eman, eta horrela beti eginahal guztian”), Monika Etxebarria (“Jardun egiten du horrek, eginahal guztian bizi da”), Anton Garikano (“belarriak eginahal guztian hauek denak bateratu nahi eta beti dago hauek harmonizatzeko zorian, baina ez ditu inoiz guztiz aditzen, ez ditu inoiz erabat harmonizatzen, eta azkenean, iluntzean, bata bestearen ondoren ahitzen dira soinuak, eta harmonia makaltzen, eta isiltasuna abailtzen”), Juan Garzia 2 (“Eginahal guztian iharduki zion”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Esapideei dagokien sistematika

guzti-an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

eginahal sarrerari dagokion azpisarrera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa eginahal sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: EGINAHALETAN (AN-gip ap. Gte Erd). Con todas las fuerzas; a toda velocidad. "Egiñaletan dioa (AN-gip)" Gte Erd 2. Cf. EGINAHALEAN. Aterpekoak baziarduen egiñaletan Berrio-Otxoaren bizitzea ereztuten. Ag Kr 98. Ekaitza indarrean eta egiñaletan gañera badatorkio. Ag G 152. Eta egiñaletan an joan zan Pernandoren billa. Muj PAm 59. Egiñaletan saia gaitezen. SMitx Aranz 96. Berengana noa egiñaletan. Txill Let 139. Arraitxoak arri-azpitik atera ta egiñaletan biurtzen ziran. Anab Poli 14. Ofizinan egiñaletan ari ziren gauzak antolatzen. Izeta DirG 103

eginahaletan 26: Consumer, Berria 13, EiTB 8, Jakin 2, Argia 2.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

eginahaletan 22: Berria 4, Matias Mugica 4, Xabier Montoia 3, Aigeru Epaltza 2, Koro Navarro, Fernando Rey, Elizen arteko Biblia, Oskar Arana, Asisko Frantzizko.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia, eta eginahalean ere azpisarrera denez, jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da eginahal sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: AS: egin erazi / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eginaraz, eginarazten.

Aditz-erregimena

du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS: egin arazle / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: AS: egin erazle / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

'eginbeharra, obligazioa'.

Forma baten adiera(k)

eginbehar, obligazio

OEHko datuak [laburduren azalpena]

eginbide (Referido a cosas).Función. * Zeren [gisua] mariatzen baita lurrari bere eginbidea egin gabe. Dv Lab 182

LB: 4 “Liburuen eginbidea egitea. 100 orri edo zatiki bakoitzeko: 17,43” (Euskal Herriko Agintaritza); EPG: “Nik nire eginbidea egin behar dut” (Elena Touyarou); ETC: 12 “Utzi aitzin hitza hartu zuen eta ondotik bilkuratik atera zen, bere «eginbidea egin duelako sentimenduarekin” (Eneko Bidegain)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: eginbide obligación, deber, necesidad; bere eginbidea, behintzat, egiten du: al menos cumple con su obligación.; Labayru: 0

eginbide iz. Lege, kargu edo hitzarmen batek hertsaturik egin behar den gauza; zerbait egitera behartua egotea. Ik. eginbehar; betebehar. Kristauek igandero meza entzuteko duten eginbidea. Gurasoek beren umeak hazteko duten eginbidea. Emaztearen eginbideak senarrarekiko. Alkatetzaren eginbideak bete ez dituenez gero. Baina aginte horri obeditzeko eginbideak non du bere iturria? Eginbidea egin: eginbidea bete. Ederki egiten du beti bere eginbidea argitaratzaileak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kolokazioa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Adibidea ezabatu eginbide sarreratik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa eginbide sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

egibeharrak egiten dituena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: egindura CatLav "Instrukzionea gabe berze zuen egindura guziak alfer eta fruiturik gabe gelditzen dire"; CrIc "Emon eutsen balio ezin andiagua gizona zanez igaro zituban neke, izerdi ta egindura guztiai"; Gy "Tigre, hartz, otso eta bertze puxantzen egindurak"; Jnn SBi "Berak etzuen axolarik gorputzeko eta begitarteko eginduraz"; Zub "Egindura eta itzuliak eskualdunki ibiltzea"; eindura Monho "Nahiz ez den hetan, Ez hekin einduretan, Deus ere ikusten, Biziorik baizen".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

egindura EB 2 (Azurm "Prozeso hortan sortu da liburu hau: bai mamian eta bai bere eginduran nabari zaio"; HezkSaila 1984 "Egindura ezberdinetako pinturak fabrikatu, beraiei harea, hautsak, lurrak, errautsa, e.a. gehituz"); egindüra IE 1 (GH 1938 "Frantziako Probintzietan,/ Jei eta igant' egünetan,/ Agertzen dira kharriketan / Xahar eta gaztien suñetan,/ Ezinagoko egindüraz,/ Bai eta aphañdüraz,/ Eder diren suñetakuak,/ Muda zahar aspaldikuak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

egindura : Euskalterm 2 ('textura', ehunkera sinonimoarekin, eta azal-egindura 'textura superficial'). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

egindura : Casve EF (egindüra: 1 confection; 2 façon, forme; 3 conduite), Lh DBF (action, effort, travail), DRA (1 acción; 2 forma, traza, hechura), PMuj DVC (1 acción, acto, ejecución, operación; 2 forma, estructura, hechura). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-dura.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

tankera, itxura.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

batez ere Bizk.

Forma baten adiera(k)

egitekoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

egingai (eta egingei) 5: Alz Ram ("Ta gure egin gaia ondo zuzendu degu; ezer ere etzaigu aztu"), Ldi IL ("Etxeguren'ek egingai txiki bat egiteko bai omen bide-ertzari begira"), Casve SGrazi ("Berriz, Haitxandi, herrian / handi tiagü nahigabiak, / Bena dütük agertüko / hobekin hire egingeiak"), MEIG-NEtx 3 ("Horregatik noski, ez dut behinere aurrez maketarik egiten eta nere lana egingaiean bertan burutzen dut zuzen-zuzen", "Berau da neretzat bere buruaren eredu; lana zehazten, zabaltzen, aldatzen eta bere egokiera arkitzen doan neurrian, egingaia bera bilakatzen da geroko egitekoaren ispilu", "Egingaia, mamitzekotan dagoen era da") // Ik. OEH argitaratuan gainera: JE GH 1929 ("Hiriart arkitektak asmatu egingaiak #mdash#proyectos"), Etxde Egan 1961 ("Berak zuzendutako egingaiak #mdash#proyectos") // Cf. gainera: egin-gai , Or Aitork ("Beraz, ez liteke guzialdun, Berak ez egin-gaiaz baliatuki baizik onik egin ez balezake" #mdash# si condere non posset aliquid boni, nisi ea quam non ipse conderat adiuvaretur materia).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

egingai (eta egingei) 6: Alz Osaba ("Lanak, gizonaren trebetasun mardulak sendotu, adimenaren su gartsua pizkortu ta egingai egoki ta ausartenak bururatzen dizkio"), Saioka/7 ("Hauxe dugu egingai atal berri honetan: garai oso bat berregiten ikastea, hartan ageri ziren funtsezko ikuspegietarik batere gal ez dakigun"), Casve SGrazi (OEHko agerraldi bera), Herr 1992 ("Bil Xokua, 1991ean bere lanen hobeki egiteko hartü dü etxe bat eta haren bidez egingei hanitx betetzen dütü orai: mus txapelgoa, haurrentzat animazione eta beste..."), A. Gabikagogeaskoa ("Era honetan, juduak, komunistak eta frantsesak, bere egingai zilegizkoenak omen dituen gauza berberez akusatzen ditu"), X. Amuriza ("Bertso eskola batean, eta lekuan lekuko preminen eta interesen arabera, egingaien zerrenda amaibakoa izenta daiteke").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

egingai : AB38 2 ('boceto' eta 'que está por hacerse' itzuliak), HiztEn (egiteko dagoena; proiektua) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

egingai : ElhHizt (proyecto, plan), HiruMila (trabajo o quehacer próximo a realizar), Casve EF (egingei: projet), Lh DBF (egingei: ce qui est à faire; projet), DRA (proyecto), PMuj DVC (egin-gai: 1 realizable; 2 que está por hacerse, labor por hacer, tarea, empresa; 3 esbozo, bosquejo, diseño, boceto, proyecto, programa, plan de obra, plano; 4 proposición, moción, propuesta); egingaitasun : PMuj DVC (capacidad para obrar) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

egitekoa; egitasmoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-garri berri-salbuespenekoa; aditz-esapideetako egingarriak zein bere lekuan jasoko dira: cf. irri-egingarri, negar-egingarri, zapart-egingarri, etab.

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

egin daitekeena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

batez ere Bizk.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

egitekoa.