Euskaltzaindiaren Arauak

entseatu, entsea, entseatzen. da/du ad. Lap. eta BNaf.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

L-BN: ik. saiatu

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

entseatu, entsea, entseatzen

Euskaltzaindiaren Arauak

Lap. eta BNaf. 'saioa, saiakera'.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

L-BN: ik. saio, saiakera

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"...La forma en(t)seiatu es la más usual hasta el s. XX; emplean en(t)saiatu los autores meridionales, además de Chourio y (...) Tartas, Haraneder, Mihura y Goyhetche. En(t)seatu se documenta ya a finales del s. XVII, y lo emplean autores bajo-navarros o de influencia bajo-navarra, convirtiéndose en la forma más general en el s. XX. (...) En DFrec hay 3 ejs. (uno sept.) de entseiatu, 5, septentrionales, de entseatu y uno, meridional, de ensaiatu"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB-EgAs.: entseiatu 6 aldiz agertu da; entsaiatu formak 5 agerraldi ditu; entseatu bitan aurkitu da.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: ensaiatu (1), entseatu (5), entseiatu (3); AB38: entsaiatu (1), entseiatu (8); AB50: entsaiatu (5), entseiatu (2)

Jatorrizko forma

entseiatu, saiatu

Euskaltzaindiaren Arauak

entseiatu* e. entseatu.

Forma berriagoa, bere euskalkian berritu-nagusitua

entseatu da XX. mendean nagusitua, eta hobestekoa

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"las formas en -gu (...) predominan desde finales del s. XIX. En DFrec hay 4 ejs., meridionales, de entseiu, 10 (2 sept.) de entsegu y 6, mer., de en(t)saio"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB-EgAs: entseiu- formak 9 agerraldi ditu; entsegu- formak 5 eta entsaio behin azaldu da.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: entseiu- (4), ensaio (4), entsaio (2), entsegu (10); AB38: entseiu- (12), entsegu (3), entsegugintza (1); AB50: entseinu (4), entseiu- (2), ensaio (1), entsaiamendu (1), entsaio (1), entsaiu (1), entsegu (6).

Euskaltzaindiaren Arauak

entseiu* e. entsegu.

Forma berriagoa, bere euskalkian berritu-nagusitua

entsegu da XX. mendean nagusitua, eta hobestekoa

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

adlag.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

saio moduan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

entterka 4 aldiz jaso da, ap. Lf in Euskera, XXII, 1977, 138-139: "Koska eta entterka Heletan"; "Bestek bezala guk koskari hi erraiten dakogu eta entterkari zu!", "Entterka da presuna bat fina, lerdena, ederra baino pollitagoa, itxuraz bederen eztia, goxoa, geldia, ixila, beratza; horrek ez du erran nahi ez duela maleziarik; barne handia badauka, luzakor bainan ez ahanzkor"; "[Etsenno Salaberryren] arabera entterka da 'introvertido', eta kuska 'extrovertido'".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez eta beste hauetan ere EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Er. gabea (hots: autore bakarrak erabilia: Lf).

entusiasmo 30: Argia 1, Berria 29.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: entusiasmo 37: Berria 8, Jokin Muñoz 4, Bernardo Atxaga 3, Joxe Azurmendi 6, Ana Urkiza 2, Josu Zabaleta 2, Koldo Izagirre, Anjel Lertxundi, Alberto Barandiaran, Joxerra Garzia, Unai Elorriaga, Anton Garikano, Monika Etxebarria, Juan Garzia, Joxerra Garzia, Jon Alonso, Joan Mari Irigoien, Txillardegi.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ongi eratua da

oso erabilia, eta sartzekoa.

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Saih.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Geroago erabakitzekoa da

Bbehin edo onarpen eske (Heg. markarekin, beharbada): a) ez da nazioarteko forma, eta ez du baldintza minimoa ere betetzen; b) lotu, lokia sartu, ahokatu bezalakoak proposatu dira ordaintzat; c) baina lantaldeak ez du uste horiek onartu-hedatuko direnik.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

entxufa, entxufatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

entxufe 1 (Eguzk GizAuz: "Lapak atxari lez euren entxufeai inkata").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira (eta B 1) entxufe 18 (UZEI 5 eta etxufe-oinarri 1; Saioka/7 2; X. Mendiguren B. 3; OrdenadoreP 2 eta programazio-entxufe 2; Elhuyar; A. Lertxundi; A. Aizpuru), entxufatu 6 (X. Mendiguren B. 3; UZEI; A. Lertxundi), desentxufatu 5 (UZEI 2; X. Mendiguren B. 2; A. Ormaetxea), entxupista 1 (Euzkadi 1936) eta hargune 4 (X. Mendiguren B. 3, Osabide Hezkuntza 1989: energi hargune). // Testuinguruak entxufe : UZEI 5: "Etxe-tresna batek (edo haur batek entxufe bat ukitzean) korronte-ihes bat sortzen badu, diferentzialak korrontea eteten du oker handiagorik gerta ez dadin", "Ez konektatu entxufeak onartzen duen baino potentzia handiagoko aparaturik (gehienetan entxufeek ez dute 1000 W baino gehiago onartzen ez badaude berogailuentzat edo erabilera berezietarako pentsatuta)", "Entxufe baten bi piezak elkarrekin enkajatu konexio elektriko bat egiteko", "Entxufea. Funtsean bi piezaz osatutako gailua edo tresna"; Saioka/7 2: "Entxufeekin kontuz ibili behar dugula ere ba dakigu, bestela zartada ederra har baitezakegu", "Zartadak ekiditeko, kable edo entxufe batek elektrizitatea noiz daukan jakitea komeni zaigu"; X. Mendiguren B. 3: "Elektrikariek kableak ezartzen dituzte lanpara eta entxufeetara elektrizitatea eramateko", "Horregatik, beharrezko kontuak gabe, entxufe bat ukitzen badugu edo aparatu elektrikoak maneiatzen baditugu, deskarga elektriko bat gerta dakiguke", "Ez sekula sartu gauzarik entxufeetan"; OrdenadoreP 2: "Indarra hartzeko kablea bai ordenadorean eta bai sarrerako tentsioa duen entxufean sartuta dagoen (irteera anitzeko kaxa bat erabiltzen ari bazara, egiaztatu sareko tentsioa duen entxufean entxufatuta dagoen)"; Elhuyar: "Etengailua itzali eta entxufeak atera berehalako laguntza eman aurretik"; A. Lertxundi: "Kordoiak lurrean zeuden, entxufetik aterata"; A. Aizpuru: "Kartzela ere ikusi omen du horietakoren batek; bitartean, kalean ederki dabiltza "entxufeak" aprobetxatuz nahi dutena egin dutenak"; entxufe-oinarri : UZEI 1: "Entxufea. Funtsean bi piezaz osatutako gailua edo tresna; pieza bati entxufe-oinarria esaten zaio eta besteari kabila"; programazio-entxufe : OrdenadoreP 2: "Disko-unitateetako programazio-entxufeen eta zubien posizioak A (1) unitatea zein den eta B (2) unitatea zein den erakusten dute", "Bilatu zurearen antzekoa den disko-unitatea eta ipini zubiak programazio-entxufeetan irudiak erakusten duen moduan"; entxufatu : X. Mendiguren B. 3: "Iturginek entxufatu egin dituzte birabirkinaren eta eskulanpararen kableak pasiluko hargunean", "Zer aparatu entxufatzen ditugu hargune horretan? (Aspiragailua eta abar)", "Horregatik ez duzu entxufatu behar aparatu elektrikorik esku hezez edo, oinutsik baldin bazaude, zoru heze gainean zaudelarik"; OrdenadoreP: "Indarra hartzeko kablea bai ordenadorean eta bai sarrerako tentsioa duen entxufean sartuta dagoen (irteera anitzeko kaxa bat erabiltzen ari bazara, egiaztatu sareko tentsioa duen entxufean entxufatuta dagoen)"; UZEI: "Entxufatu. Entxufe baten bi piezak elkarrekin enkajatu konexio elektriko bat egiteko"; A. Lertxundi: "Botoiak sakatu zituen bigarren aldiz John Waynek urduri, baina Madame Kontxexik: Alferrik ari zara, Erik, entxufatu gabe daude biak"; desentxufatu : UZEI 2: "Desentxufatuta eta haurren eskueratik urrun gorde aparatuak", "Ez manipulatu edo garbitu aparatuak desentxufatu gabe"; X. Mendiguren B. 2: "Aparatu elektriko bat desentxufatzean ez kordoitik tiratu, plastiko edo gomazko ziri isolatzailetik baizik", "Aparatu elektriko bat desentxufatzean ziri isolatzailetik tiratu beharrean kordoitik tiratzen badugu, zer gerta liteke?"; A. Ormaetxea "Horregatik "desentxufatu" zuten, berak ez zuen hil nahi, ez zuen errurik!"; entxupista : Euzkadi 1936: "Orain artian naiko iruntsi dogu, ez entxupistiengandik bakarrik, batta ugazaba asko ta abertzaliengandik, be"; hargune : X. Mendiguren B. 3: "Iturginek entxufatu egin dituzte birabirkinaren eta eskulanpararen kableak pasiluko hargunean", "Zer aparatu entxufatzen ditugu hargune horretan? (Aspiragailua eta abar)", "Non daude hargune horretara elektrizitatea daramaten kableak? (Hormetan estalirik daude segurtasunezko arrazoiengatik)"; Osabide Hezkuntza 1989: "oinarrizko obra (eraikuntza, ateak, leihoak, energi harguneak, argiuneak...)".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

entxufatu : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 1; entxufe : AB38 7 (eta entxufe-babestailu 1), AB50 2, HiztEn, LurE, Euskalterm 6 (eta entxufedun 1). Eta 'enchufar' itzulitako ahokatu 1 (Euskalterm). Ez dugu aurkitu ap. DFrec.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

entxufatu : HiruMila, ElhHizt, Lur EF/FE; entxufe : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EF/FE. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal enchufar, brancher / enchufe, prise, branchement formen ordainak: HiruMila: entxufatu, lotu, konektatu / entxufe, lotune, ukondo; ElhHizt: entxufatu, lotu, elkartu / entxufe, prisa; Lur EG/CE: entxufatu / entxufe; Lur EF/FE: entxufatu, ahokatu / lotura, entxufe, (prise de courant) indar aho, ahokatze; Casve FE: ahokatü / ahokatze, (point de prise) lokia, lotpide; HaizeG FB: ahokatu / hartzapen, hartzen (facilité de saisir) lokia, lopide, atxikigailu; PMuj DCV: (encajar, abocar) aokatu, aoratu, oatu; (electr.) lotu, elkartu / aokatze, (electr.) indar-giltz, argi-giltz, giltz, (sitio del enchufe) lotune.

Erdaretako formak

Beste erdaretan enchufe / enchufar: fr (DLLF): prise, de courant; embranchement / brancher; it (S. Carbonell): presa, spina, innesto, attacco / innestare la spina nella presa; en (Collins): (clavija) plug, (toma) point, socket, (enchufe múltiple) adaptor / to plug in; de (Langenscheidts): Muffe, Steckdose, (macho) Stecker / inea.-stecken, an-schlieen, verbinden.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

MilaHitz / Prestas: 14 lek. (B 5 / G 9); 13 lek. (B 8 / G 5); 28 lek. (B 8 / G 20)

Geroago erabakitzekoa da

Bbehin edo onarpen eske.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Anat.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma baztertua

Bazt. Ik. itxi, itxialdia egin.

Forma hedatua onartzekoa da, ordain egokirik ez duenean

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ntz-

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

zezen-festa.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ntz-

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ntz-

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ntz-

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

entzuera izan.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

entzutea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

izan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

entzuera sarrerari dagokion azpisarrera.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

aditzea izan, entzutea izan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan entzuera sarrera: Kk Ab ("Gastela-mutillak esan ezkero uste izan lei lenengo entzueran, Gastelako mutillak ete diran").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

entzueran 2, A Ipuiñak ("Erregiñak au entzueran barrezka esan eban: Ona emen neure Erri guztian eztagoan lango bat, berak deritxona diraustana"), Zubk ("Au entzueran, aldun batzuk alkarri kinuka zinoen: ¿Nork nori yoko etedautsaguz bostak geuk beroni ala beronek geuri?").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

entzueran : EuskHizt (adibide azaldu gisa, s.u. entzuera: bizk. 'entzutean'), Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

Beste batzorde batek argitzekoa da

gramatikari dagokion puntua dela uste du lantaldeak, bizkaieraz aditz askorekin erabiltzen baita -(k)eran forma, bestetako -tzean formakoen adieran-edo.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: -nk- / HiztEn: -nk- / LurE: - / ElhHizt: -nk- / EskolaHE: -

Forma erregularra edo paradigmaren araberakoa da hobestekoa

forma erregularra -n- gabea delakoan, herskari ahoskabeen aurrean (eta cf. erantzukizun).

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-n+k-.

entzulego iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, entzulego-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. entzuleria; orobat entzuleak plurala ere erabil daiteke, noski].

entzulego 51; entzuleria 162.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

entzulego 32; entzuleria 71.

Euskaltzaindiaren Arauak

entzulego* e. entzuleria, entzuleak.

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Lehenago aztertutako biztanlego forma ia desagertu bada ere, ez da gauza bera lortu entzulego formarekin. Dena dela, gomendioari eutsi beharko litzaioke.

Eratorri-konposatu baztertuaren ordaina

ik. entzuleria

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-go/-teria

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-teria

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira entzumenezko 4, J. Sierra ("ABC testek, honako arlo hauek neurtzen dituzte: ikuste-mugitzezko koordinazioa, [...] entzumenezko oroimena, nekearen indizea..."), Garraioa 2 ("Entzumenezko sonda batetan, untzipeko uraren sakontasuna azaltzen da grafikoan", "Radarrak, irrati uhinak erabiltzen ditu inguruko untzi eta lurraldeak detektatzeko, entzumenezko sondek soinuzko uhinak erabiltzen dituzten bezalaxe"), Beleko ("Zentzumenezko somaketa #mdash# entzumenezkoa, ikusmenezkoa, ukimenezkoa") eta ikus-entzumenezko 1, KazetJardun 1991 ("Ikus-entzumenezko informazio-bideen beharrizanekin bat datorren estiloa sortzeko, beharrezkoa zen ere teoriaren aldaketa"); entzutezko 7, B. Urkizu 2 ("Ez da harritzekoa epe motzeko oroimena dela-ta kanporakoi zenbaitek beren entzutezko oroimena ahula dela aitortzea", "Entzutezko alderdia, jarraitu eta ulertzeko derrigorrean material inprimatua eskatzen duena"), J.M. Mendizabal ("konparatu transkribatu duzun testuaren eta zeure helburuen zerrendaren luzelaburra irakur / entzutezko ulermenerako erabiltzen duzun testuarekin"), Programazioa 1983 ("Entzutezko ulermena: Kultura orokorraren mailan eginiko edozein euskal hizketa ulertzeko gaitasuna eskatuko da"), UZEI 2 ("beste iharduera-mota batzutan gehiago zentratuko naiz, horien bidez ikasleei beren entzutezko trebetasunak garatzen lagun bait diezaiekegu", "Azken kapituluan ere ikusi dugu entzutezko iharduera bat, simulazio-ariketa luze batean osagai bat izan daitekeela"), A. Lasarte ("Ulermenari dagokionez, badu entzutezko ulermena, batez ere, inguruko hizkera entzuten duenean"); ikus-entzutezko eta ikusentzutezko bana: UZEI ("Azkenik, esan beharra dago gaur egun bideoak duen garrantzia ikusirik, euskaldunok ere atea zabaldu diogula ikus-entzutezko teknika berri honi"), J.E. Ginto ("esan behar Erakusketa sei txokok osatzen zutela, bakoitza "panel" handiz eta ikusentzutezko material ugariz orniturik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Euskalterm: entzumenezko 5 (e. agnosia, e. hautemate, e. mezu, e. pertzepzio, gainezarpen ikoniko-entzumenezko) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

entzumenezko aitormen : PMuj DVC (confesión auricular); entzutezko : HiruMila (auditivo), PMuj DVC (auditivo) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bebil edo onarpen eske, lantaldeak ez baitaki esaten entzumenezko / entzutezko bikoteko zein den hobesteko-indartzekoa (eta, horrelakoetan egin ohi duenez, biak ematekoak direla uste du).

Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Euskaltzaindiaren Arauak

entzun, entzuten. du ad.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: ez entzun(arena) egin.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

entzunarazi

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

entzun, entzun, entzuten

Euskaltzaindiaren Arauak

entzunarazi, entzunaraz, entzunarazten. dio ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

"iz. Sin. auditorium" (ik. BAgiria 2004-01-30).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-areto.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ENTZUN-EZIN. a) Inaudible. Belarriz entzun-ezin eta begiz ikusi-ezin dan lezeraño. Zait Sof 94. b) Sordera. Makal zegoen, ba, entzun-ezin pixka bat bai, baiña, esateko, ondo. Zendoia 79.

LB 31 ( Argia 3, Berria 4, Deia 4, EiTB 6, Elkar 11, Erlea 1, Jakin 1, UEU 1); ETC 103

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: entzunezin izond. inaudible / Adorez: entzunezin(ezko) izlag. eta izond. inaudible / Labayru: 0 / NolaErran: entzungaitz – ezin entzun(ezko) – entzunezin (zab.) – entzünezin (ZU) inaudible. / Euskalterm: 0

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jasotzeko modukoa da, adierak bereiziz (entzun ez daitekeena eta gorreria).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

entzungai 4, B-EB (M. Olazar: "Geienak gizon gizarteratuak baiño entzumen aundiagoa dauke eta batzuk entzungaiak bereiztu egiten dabez, esaterako euren atzean joten dan txaloa ez dabe entzuten, bai ostera urrin ausi egiten dauan txakurraren otsa"; A. Lasarte: "Entzungaiak: Ohea, altzaririk maiteena [tit.]"; Zeu zeutara: "Liburuska honeen osagarriak diran zinta batzuk ere eukiko dozuz, ikasbideko entzungaiak bilduz"; Habe: "Entzungaiak: Herri Hizkera / Handik eta hemendik [tit.]").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

entzungai : AB38 2. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ongi eratua da

forma berri-egokia.

Atzizkien araberako erabakiak

-gai.

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-gaitz.

Kategoria

izond.

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu corpusetan, ez OEH argitaratuan, ez ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

entzungela : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal auditorio / auditorium formen ordainak: HiztHand: 1 entzuleak, entzuleria; 2 auditorio // HiruMila: entzungela, entzun-toki, entzutegi // ElhHizt: auditorio // Casve FE: entzüngia // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, PMuj DCV.

Zerrenda osagarriak

BarnErrot: "Entzungela: Auditorio".

Ongi eratua da

ongi eratua da, eta onartzekoa, erabili gabea den arren.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gela.

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: entzungor egin.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

entzungor egin

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: entzute handiko, entzutea izan, entzutez.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: entzutea eman .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

entzutea izan, entzutez

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: entzute eman / EuskHizt: AS / HiztEn: AS: entzute eman / LurE: AS: entzute eman / ElhHizt: AS: entzute eman / EskolaHE: AS: entzute eman

Esapideei dagokien sistematika

eman: -a.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

entzute sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

arreta ipini.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "entzutegi / auzitegi / epaitegi".

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ENTZUTEKO (Dv; -tzeko V-gip ap. Etxba Eib). Digno de ser oído (algo o alguien). "Entzutzekua atara daben musikia" Etxba Eib. v. entzungarri (2). Gelditu gura badau puska baten gugaz emen, enzungo ditu enzutekuak. Mg PAb 173. Entzutekoa izaten zan euren arteko eztabaidea. Ag Kr 79. Entzutekoa zan, ta parrez lerregin-bearrekoa, ango aria. Ldi IL 49. Zuek entzun bear dituzuen entzutekoak! Zait Sof 92. Entzutekoa predikatzen. "Il fallait l'entendre prêchant". Ardoy SFran 136. Entzutekuak ziran / trikitilariak. Uzt Sas 317. Zure hats beherapenak enzutekoak dira. "Exaudibilis". SP Imit I 24, 1 (Ol entzungarriak). (Lo) que debe ser oído. --Zoin Meza enzütekoago dügü? --Nork bere Parropiakoa. Bp II 10

adib: entzun, entzun, entzuten 1 du ad. Entzumenaren bidez sumatu. Ik. aditu. Entzun ezazu zer dioen. Bentzu munduak ene deiadarra. Ezin entzunezko hotsa. Entzuteko belarririk duenak entzun beza. Entzun bai, baina ulertu ez. Arretaz entzun. Nire hitzak entzun bai, baina betetzen ez dituena. Albiste hori entzun baino lehen. Askotan entzun diogu hori esaten. Gizon ikasi bati entzun niona. Horrelakorik entzun ere ez dute nahi. Eta Jainkoak bere eskaria entzun zion. Gure oraingo entzun beharra ez da izango makala. Gogorregi mintzatu zen, eta entzutekoak entzun zituen ordainetan: errieta entzun zuen ordainetan. || Entzun iezaguzu, Jauna. Zarata handia dago hemen eta ez dizut ondo entzuten. Amak zeruetatik entzun balio bezala.

entzuteko : Aizu (“Aipaturiko eskualdeetako albisteak egunero-egunero jasotzeaz gain, Xorroxin irratia zuzenean entzuteko aukera eskain¬tzen du guneak, baita orain arteko audioak nahieran entzutekoa ere”), Deia 5 (“Poz ofizialaren garaia hasi da, kalera irten eta etxera bueltatzeko unerik ez aurkitzeko garaia, etxeko leihoak irekita edukitzekoa, gauetan kilkerrak entzutekoa, hego haizearen usain eztia gogoz adi-tzekoa, lagunekin terraza batean zerbezak hartzekoa”), Elhuyar (“Argazki on bat egiteko, gehiegi hurbiltzen dira batzuetan, habietatik gertuegi aritzen dira, apeuak erabiltzen dituzte (entzutekoak edo ikustekoak)...”), Consumer 2 (“Zer informazio eta nolakoa ematen duten aztertu dugu, zer baliabide erabiltzen dituzten horretarako (irakurtzeko oharrak edo entzutekoak), datuak eguneratuta dauden edo ez, eta informazio-gailuek behar bezala funtzionatzen duten edo ez“), Berria (“Xala Bilboko Bizkaia pilotalekuko kantxara irtetean jasoko duen txalo zaparrada entzutekoa izango da”)…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

entzuteko : Herria (“Galtzerat uztea ezin barkatua da, entzutekoak dire Nafarra zolan bizi diren zenbait; zer erraitekoak dituzten beren arbasoen alderat, utzirik galtzerat euskaldun egiten gaituen mintzaira ederra”), Berria (“Eta gustura dago Lasa lortu duten soinuarekin: «Ekoizpen atsegina da, erraz entzutekoa, baina, era berean, irakurketa bat baino gehiago eskaintzen duena»”), Iñigo Aranbarri (“Asteazkenetik larunbatera, irakurtzekoak izan dira egunkarietako azalak, entzutekoak hainbat irratiren lehenbiziko berriak, ikustekoak albistegiak”), Xabier Montoia (“Ez entzutekoak izan ziren, ezkondu nintzenean, nitaz bota zituenak”), Koldo Izagirre (“Heldu izan banio, burua nire bihotz gainean zeukala entzutekoak ziren esan behar nizkionak.”), Michel Oronoz (“Baina gaua aitzina doa eta laugarren bisitaria oraino entzutekoa dute.”)…

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

ik. entzuteko.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta gaur egun adibide azaldua denez, komeni da azpisarrera gisa jasotzea entzun sarreran: entzutekoak entzun.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa entzun sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. entzumenezko.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Onarpen eske (ik. oharra s.u. entzumenezko).

Atzizkien araberako erabakiak

-zko.