Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

ahula.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

enuntziakera 1, M. Sainz ("Testu-produkzioaren kasuan enuntziakeraren parametroak esplizitatu"); enuntziapen 1, X. Mendiguren B. ("hartzailea bera enuntziapenaren objektu denean, hizkuntza eragile, zirikatzaile bihurtzen da eta funtzio apelatibo edo konatiboan erabiltzen da"); enuntziatibo 1, F.J. San Martin ("Normalki volantini edo orri bakar bateko panfleto itxuraz agertzen ziren testu hauen sintesi enuntziatiboa, izaera lakoniko eta kondentsatua estrategia honen adierazpen praktikoa da"); enuntziatu a) ad. 5: Elhuyar ("Grabitazio Unibertsalaren legea enuntziatu zuen"), J.M. Elorza ("Fowler-ek enuntziatu zuen printzipio hau"), J. Iturbe ("Pauli-ren esklusio-printzipioa honela enuntziatzen da"), Elektromagnetismoa ("1834. urtean Lenzek bere izeneko lege ospetsuak enuntziatu zituen"), J.R. Etxebarria ("Daltonek bere teoria atomikoa enuntziatu zuen"); b) iz. (eta enuntziatu-klase, e.-mota) 41: J.M. Goñi 12 (adib.: "Enuntziatuen formalizazioa", "Hiru enuntziatu erabiltzen direla: Socrates gizona da / Gizon guztiak hilkorrak dira / Socrates hilkorra da enuntziatua proposamendu bat da"), HezkSaila 1992 (zerrenda batean: "parte edo azpimultzoa, enuntziatua, zuzena, okerra, egibalioa..."), UZEI ("Hizkuntzaren mailako unitate bat hizketa mailan, enuntziatu bereko beste elementuekin harremanetan jartze-prozesua da elkarketa"), K. Sarasola 4 (adib.: "Enuntziatu honetarako algoritmoa asmatzeko, beheranzko eraikuntza izeneko metodologia erabiliko dugu"), Fisika 2 (adib.: "bai I ekuazioan eta bai II-ean ere sar ditzagun enuntziatuan emandako datuak"), Elhuyar 5 (adib.: "Nahitanahiez, enuntziatu horien lehen ondorioa arazoak planteatzearena da"), I. Zuazo 2 ("Arazoak esangurarik gabeko oinarrizko unitateetatik hasita enuntziatu ikonikoetaraino heltzen dira", "enuntziatu ikonikoek, sistematizazio formal baterako, posibilitate infinituak dituzte"), F. J. San Martin ("era apodiktiko batean, erantzuteko aukerarik eman gabe estetika agresibo baten enuntziatuak inposatu egiten ditu"), X. Mendiguren B. 5 (adib.: "Hizkuntza usadiozko lexiko eta gramatika-nozioei loturik dago; hizketa, berriz, enuntziatu oro ezaugarritzen duen estilozko gertakarietan datza", "Enuntziatu soil baten bitartez eman dezake mezu hori"), R. Manjon ("Portzentaia nahiko handi batean mintzagaia da konpletiboa edo behintzat espreski aipaturik dago bere enuntziatuak adierazten duen proposizioa"), J. Arregi ("enuntziatu zehatza egingo dugu"), Jorge de Oteiza ("Hegelen enuntziatu hau kontutan hartzen dute"), Filosofia/DBHO ("indukzioan, aldiz, ibilbidea aurkakoa da, hots, esperientziak luzatutako banakako datuetatik, enuntziatu orokorretara igotzen gara"), FisKim/DBH ("enuntziatu labur eta orokorrak dira"), J. Iturbe ("Ariketa desberdinen enuntziatuak proposatu ziren hitzetan eta proposatu ziren bezala mantendu egin dira"), Nortasunaren psikologia ("Metodologi eta teknika egokiak ditugulako, egungo momentu historikoan ebazgarriak izan daitezkeen problemen enuntziatu anbiguo edo ez hain anbiguo batetatik abiatzen da ikerketa prozesua"), J. Artaraz ("Enuntziatua irakurtzea"); enuntziatzaile 1, J.K. Arbilla ("... enuntziazio egoeraren ezaugarriak zehaztuz: jasotzailea, testuaren helburua, enuntziatzailea"); enuntziazio (eta e. egoera) 5: B. Urkizu ("ulermen-ekintzak #mdash#harrera#mdash# enuntziazio aktibora iristen dira"), J.K. Arbilla (cf. supra), A. Alberdi 3 (adib.: "entzuten dagoenak badaki nik nire enuntziazioa amaitua dudala", "badaki nire enuntziazioari oraindik ere zerbait gehiago erantsi nahi diodala").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

enuntziatu : cf. supra; enuntziazio : HiztEn, Euskalterm 2 // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

enuntziatu : cf. supra; enuntziazio : ElhHizt (enunciación), HiruMila (enunciación) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) Erdal enunciación / énonciation formen ordainak: ElhHizt: 1 adierazpen, azalpen, agerpen; 2 enuntziazio, esakuntza // HiruMila: adierazpen // Casve FE: aipatze, erraite // HaizeG FB: erraite, aipatze, azaldura // PMuj DCV: esate, aipaera, azalpen // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE; b) Erdal enunciado / énoncé formen ordainak: ElhHizt: 1 enuntziatu; 2 enuntziatu, esakune; 3 enuntziatu, esakune, esaldi // HiruMila: aipatu // Lur EF/FE: 1 erran, aipamen; 2 azalpen // Casve FE: aipü, erran // HaizeG FB: erraite, adierazte // PMuj DCV: azalkizun, adierazteko // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE; c)Erdal enunciar / énoncer formen ordainak: ElhHizt: 1 adierazi, esan, agertu; 2 enuntziatu // HiruMila: adierazi // Lur EG/CE: adierazi, aipatu, azaldu // Casve FE: aipatü, erran // HaizeG FB: erran, aipatu, azaldu, agertu // PMuj DCV: esan, aipatu, izketatu, azaldu, agertu, adierazi // Ez dugu aurkitu ap. Lur EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

zalantza, duda.

Euskaltzaindiaren Arauak

"ñ" letraren izena.

Euskaltzaindiaren Arauak

Eolia / Eolida // eoliar.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

Ohartaraztekoa izan liteke ez duela 'eolikoa' esan nahi.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eoliko 11: HezkSaila 1985 ("Labak, erosio eolikoa, uraren erosioa, tenperatura, erakuntza kapritxosoak, glaziareak, estalaktitak"), X. Mendiguren B. ("Haizeak sorturiko energiari energia eolikoa deitzen zaio"), Ingurunea/6 ("Energia eolikoa"), Inguruaren Ezaguera/5 ("Elektrizitatea era askotara ekoizten da [...] zentral termikoetan, zentral eolikoetan eta eguzki zentraletan"), Teknologia/DBH 6 (adib.: "Haizearen energia, gaur egun, energia elektrikoa ekoizteko jasotzen da parke eoliko modernoetan [...] Parke eolikoetan aeroturbinak erabiltzen dituzte"), Egunk 1999 ("Elgeako Parke Eolikoa egiteko lanei uztailean ekin zien").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eoliko : AB38 4, HiztEn (haizeari dagokiona edo bere eraginez dabilena), Euskalterm 3 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eoliko : ElhHizt, HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdaretako formak

OfQuLF: dispositif qui utilise l'énergie des vents || Éole || dieu des Vents dans la mythologie grecque et romaine.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaEH: -

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Kategoria

izond.

Sektore jakin bateko informazioa

Eozenoa: EIMA.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Eozeno: Harluxet [taula estratigrafikoa: serieak; cf. Behe E. / Erdi E. / Goi E. serieak]; HiztEn, LurE.

Erdaretako formak

fr (Le Petit Robert): éocène; en (Collins): Eocene; de (Langenscheidts): Eozän.

Hainbat formari dagokion paradigma erregularra

maiuskula/minuskula (ik. oharra s.u. arkear).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Aroak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuko (h)ep, (h)epa sarreran hep : Barb Leg, JEtchep, Larz Iru, Herr 24-11-1960, EskLAlm 1902; ep : EgutAr 11-1-1960; hepa : Xarlem.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

epa 5 (J.M. Torrealdai: "Epa, kontuz: musika ta guzti irakurri bear da au"; A. Gorrotxategi: "#mdash#Kaixo! Zer? #mdash#Epa! Bilbora noala, kantaldi bat dago..."; Antxieta 2: "Epa! Epa! Nik ez dut zer ikusirik gauza horretan"; M. Lopez: "Epa, Martin, famatu egin haiz, e?"); hep 1, Larz Muthil ("FATURRA - (Athea joz) Hep!...")

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

epa : DFrec 1. Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ep : Lh DBF, DRA, PMuj DVC; hep : Lh DBF, DRA; epa : DRA, PMuj DVC; hepa : DRA. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hiztegiaren mugako forma

interjekzio hauei hiztegian dagokien lekuaz zalantzak ditu lantaldeak; formaz, bestalde, hep(a) iparraldekoaren lehia izan dezake.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: fallar (resolver).

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Esapideei dagokien sistematika

eman: -a.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

epailea.

Zerrenda osagarriak

IparKazet (Justizia): sentence/jugement: epaiketa (espainolez, ez dira sentence eta jugement bereizten, biak "sentencia" direla baitiote. Euskaraz, epaiketa deituko ditugu biak, baina bereiztu nahi izanez gero, sentencia eta jujamendua hitzak guztiz erabilgarriak dira)

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

epaiketa zibil forma aztertzean azpisarrera gisa proposatua.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera egitea komeni da. Horrekin batera, Euskaltermen jasoa dagoen auzi zibil ere azpisarrera egin. Bide batez, epaiketa penal eta auzi penal formak ere jaso.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

zerra.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

epaiketa.

Euskaltzaindiaren Arauak

Heg. h. martxo

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Heg. Ik. martxo

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tza.

Forma osatu lexikalizatua

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: miembro del tribunal, componente del tribunal

Atzizkien araberako erabakiak

-kide.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-te/-ite.

Kategoria

iz.

Erabilera-oharrak

batez ere elkartuetako bigarren osagai gisa erabilia: adib. belar-epaite.

Zerrenda osagarriak

JustiSaila: "1. auzialdiko eta argibideetarako x. epaitegia: juzgado de 1. instancia e instruccion n. x"; "1. auzialdiko x. epaitegia (familia): juzgado de 1. instancia (familia) n. x"; "1. auzialdiko x. epaitegia (zibila): juzgado de 1. instancia (civil) n. x"; "adingabekoen x. epaitegia: juzgado de menores n. x"; "administrazioarekiko auzitarako x. epaitegia: juzgado de lo contencioso administrativo n. x"; "argibideetarako x. epaitegia: juzgado de instruccion n. x"; "bake epaitegia: juzgado de paz"; "epaitegi dekanoa: juzgado decano"; "espetxeratuen zaintzarako epaitegia: juzgado de vigilancia penitenciaria"; "gau eta eguneko epaitegia: juzgado de guardia"; "x. lan epaitegia: juzgado de lo social n. x"; "x. zigor epaitegia: juzgado de lo penal n. x".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ondo.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

motzondoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

epaitu, epai(tu), epaitzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

epaitu, epai(tu), epaitzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan 'lekua' adierakoak: Dv Dial ("Ephaitza bakhotxean ikhusteko da zein abere mota den hangotzat on"), Dv Lab ("Aurkhintza oihantsuetan ez da hezetasuna galtzen ephaitza biphiletan bezala" #mdash# v. tbn. Dv Mt 4,16), Exercicio 1857 ("Yondoni Leon, gure epaitza zure odolaz gorritu duzuna"), Aran SIgn ("Ernio mendiatzeko epaitzetatik itxasoa ere agiri dala"), eta 'peña resquebrajada, hendida' itzulia: Ayerb EEs 1915 ("Epaitz ortan billatu nuan iaz basakatu aapie"); testu-lekukotasunik gabeak dira beste lau adieretakoak.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

epaitza 2, Zuz. arlokoak: Euzkadi 1922 ("Lenbiziko "artzai-taldia"-ren irteeratik azkenengo alkatiaren epaitza garratz artaraño notiñen txalo, ¡uju! eta algarak esaten dute zein ederki egon ziran "Anton Kaiku" antzestu zuten antzeslari jatorrak"), GAO 1990 ("Horrela ekintza bukaturik, aurkezturiko proposamenak bidezko epaitza teknikoaren gai izango dira, organo eskudunari aurkeztuko zaiolarik lehiaketaren behin-betiko adjudikazioari buruz erabaki dezan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

epaitza : HiztEn, LurE, Euskalterm 6 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

epaitza : EuskHizt (1857, ebakitzea, ebakia; tokia, aurkientza), ElhHizt (1 corte, siega; 2 precipicio; 3 lote de leña de los bosques comunales que se asigna a cada vecino; 4 Zuz. fallo), HiruMila (1 Zuz. fallo judicial, sentencia; 2 corte, siega; 3 parte, división de terrenos, etc; 4 perfil, línea divisoria de montes), EskolaHE (ebakitzea, ebakia; tokia, eremua), HaizeG BF (coupe, fauchage), Casve EF (coupe, fauchage, jugement, sentence), DRA (1 corte, siega; 2 parte, división; 3 perfil, línea divisoria de montes; 4 precipicio; 5 país, región; 6 peña hendida), Lh DBF (1 coupe, fenaison, fauchage; 2 partie, division), PMuj DVC (1 precipicio; 2 corte de árboles, leña) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Epaitza: Sentencia judicial"; "Epaitzaz ordaindutakoak: Satisfechos por sentencia judicial".

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

baztertua dirudi adiera guztietan, bai tradiziokoetan, bai geroago eman nahi izan zaion 'sentencia judicial' adieran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

enpexamendu `oztopoa' adierako 1 OEH argitaratuan (CatLav: "Ez da izan behar Elizak markatu tuen Ezkonzeko trabuetarik edo enpexamenduetarik batere"); enpa(t)xatu (eta -ph-) `oztopatu' adierako 38, IE-ZuAm (Lç 30, Volt 3, CatLan, Mercy 2, UskLiB 2); enpe(t)xatu `oztopatu' adierako 5 (Tt 3, CatLan 2) // Eta OEH argitaratuan `oztopatu' adierako ephaintxatu 1 (AR: "Demoniuari arterik utzi gabe heen egitetik gure epaintxatzeko"), eta ephantxatü 1 (Herr 1958: "Astelehenian, itxes izigarri bat doi-doia ephantxatü die gure sü-ehaile atrebitiek"); enpatxu `betealdia' adierako 1, G (Izt G); enpatxu `oztopoa' adierako 9: G 2 (Arr May, And AUzta), IE 7 (Lç 4, EZ Man 3); ephanxü `oztopoa' adierako 1 (Ip Hil); ephatü `oztopoa' adierako 1 (Etch) // Eta OEH argitaratuan gainera `oztopoa' adierako beste hauek: epainxu 1 (AR: "Jinkoaganik errezebi lezaketen graziari epainxu handi bat ezarten dizie"); epantxu (eta ephantxü) 4 (AR: "Ispiritiaren urgulia aldiz epantxu eta puxulu bat duzu fediaren errezebitzeko"; UskLi ap. DRA: "Enükhezü segürki karga ez ephantxü zure zerbütxarien"; Ip Imit 2: "Mündüko ephantxietarik soltatzen direnak", "Behar dutüzü arren graziaren ephantxiak oro khentü"); ephantxügua 1 (Etch).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira `betekada' adierako enpatxu 1 (B. Atxaga) eta enpatxatu 3 (J. Azurmendi, B. Atxaga).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

enpatxatu . HiztEn (1 eragotzi; 2 indigestatu), LurE ('eragotzi' eta enpatxatze), Euskalterm (empacharse); enpatxu : AB50 2 (hauetan 1 'molesto' itzulia eta tertza enpatxu: trastos molestos), HiztEn (1 traba; 2 betekada), Euskalterm 2 (1 idorreri eta bestea indigestio sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

enpatxatu : EuskHizt (eragotzi), HiruMila (1 impedir; 2 empacharse), ElhHizt (1 impedir; 2 empachar), EskolaHE, DRA (impedir); enpaxatu : HaizeG BF (empêcher), Lh DBF (1 empêcher; 2 mettre enceinte), DRA (1 embarazar, 2 poner obstáculo); epaintxatu : DRA (impedir); epantxatu : DRA (embarazar), PMuj DVC (embarazar, dificultar), DRA (ephantxatu: impedir); epantxugo : DRA (obstáculo) // eta EuskHizt: enpatxu (1 eragotzi; 2 betealdia) // HiruMila: enpatxu (1 preñez de una viuda o soltera; 2 estorbo) // ElhHizt: enpatxu (1 tentación; 3 empacho: AS enpatxutik kendu) // Casve EF: enpatxü (1 grossesse de fille ou de veuve; 2 empêchement; 3 enceinte) // HaizeG BF: enpatxu (obstacle) // Lh DBF: enpatxu, enpaxtu eta enpaxu (1 grossesse d'une fille ou d'une veuve; 2 empêchement; 3 scandale; 4 enceinte), enphaintü, ephantsu eta ephantxü (1 obstacle; 2 dispense), ephaintatü (empêcher; ik. enpatxu) // DRA: enpatxu (1 preñez de una viuda o soltera; 2 preñada; 3 escándalo; 4 estorbo), enpaxtu (1 preñez de una doncella o de un viuda; 2 preñada), enpaxu (var. de enpaxtu), enpaztu (perdonar una deuda), epaintxu (impedimento), epantxu (rencor), ephaintatü (impedir), ephaintü (impedimento), ephaintxi (impedimento), ephantxian (a expensas), ephantxu (impedimento) // PMuj DVC: enpatxu (1 preñez de una viuda o soltera; 2 óbice), epantxu (1 óbice, 2 rencor) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Forma bakarra aski da

Ik. enpatxu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: EPEA EMAN. a) Dar tiempo, dar prórroga. Cf. supra (1) ejs. del tipo oren baten epea eman, urrikitzeko epea eman, etc. [Hartzeko dunak] igurikitzen deratzunean eta emaiten ephe, orduan luza dezakezu pagamendua ephe hartaraiño. Ax 243 (V 163). Nundi dakizu emongo deutsula Jangoikuak epe, asti edo denporia? Mg CO 201. Nezesidade modu bi jazo leitekez, bata inundik eperik emoten eztabena, eta bertatik erremedijetan ezpada, kalte andijak ekarriko dituzana. Astar II 71. Leku piskabat emateko, eta guzia pagatuko ziola; baña eperik eman nai izan etzion. Lard 411. Epea eman zaidak eta guzia ordainduko diat. Ir YKBiz 258. b) Citar, emplazar. Luzatu behar dio aldi bateraño absolbizioa, egunen batzuen buruan biurtzeko, epea ematen diola. Ub 211

adib: epe 1 iz. Zerbait egiteko denbora-bitartea; nolabait mugatutako denbora-bitartea. Epea aurreratu, atzeratu, jarri, bete, bukatu, igaro. Aurrera darama Auspoak, eperik luzatu gabe, hartu duen bidea. Eman iezadazu epea eta guztia ordainduko dizut. Zorra kitatzeko epea. Behar zen epean pagatu ez duenak. Epearen barnean. Ordainketa egin baino lehen, epe apur bat igaro zen. Begira epe gutxi duzula. Badut oraino beste epe bat ere: ez dira oraino denbora guztiak iragan. Gerorako utzi gabe, "gero" horrek ez bailuke epe jakinik izango. Lau ordu luze oraindik: hura epe azkengabea! Handik epe jakinean jaitsiko da lurrera. Ikusirik epe laburrean guztiak hiltzera zihoazela. Amerikan egon den epe guztian. Ezin asmatu erantzunik eta, epe batean mutu egon zen. Zortzi eguneko epean. Urte gutxiren epean Kaligulak Herodesi erregetza kendu zion. Sehaskatik hilobira bitarteko epe labur horretan. Eskaera epez kanpo iritsi da. Epe laburrik barnean (Ipar.): epe laburrean. Epetan saldu, erosi (Ik. epeka).

epea eman 271: Aizu, Arabako batzar nagusiak, Bizkaiko batzar nagusiak, Deia, Elhuyar, Elkar, Consumer 13, Berria 164, EiTB 66, Gipuzkoako batzar nagusiak 2, Jakin, Argia 12, Laneki 2, DiarioVasco 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

epea eman 113: Berria 97, Felipe Juaristi 3, Joan Mari Irigoien 2, Jon Alonso, Xabier Mendiguren Elizegi, Javi Cillero, Karlos Linazasoro, Edurne Elizondo, Joxan Elosegi, Koldo Zuazo, Pablo Sastre, Harkaitz Cano, Ramon Saizarbitoria, Xabier Aranburu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa epe sarreran.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa epe sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

epaldi 1, B (S.T. Rekalde); epealdi 69 (P. Iztueta 11, Biztanleria 1987 2, ArauErab 1988, OInLegBizk 1990, UZEI 2, M. Zalbide, Biztanleria 1975-80, J. Berruezori omenaldia, MerakatalEZ 1987 2, Demografia 1986 4, G. Nazabal, Balea eta euskaldunak, EHAA 1986 eta 1992 artean 10, BEO 1990, A. Murua, J.R. Aizpurua, A. Eizagirre 2, J. Intxausti 2, J.A. Lema 5, Koperatiben Legea 1993, Matematika/LH, Eustat 1991 4, Eusko Ikaskuntza, L. Aldoy, BAO 1992 eta 1994 artean 11); epe-aldi 1, EB (EHAA 1988).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

epealdi : AB38 1, Euskalterm 15. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

epealdi : HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

BEZ: "Epealdia: Período"; "Epealdian ateratzen den kuota: Cuota resultante por el período"; "Epealdiko itzuli beharrekoa guztira: Total devolución del período"; "Epealdiko tributu zorra guztira: Total deuda tributaria del período".

Eratorri-konposatu berria hedatua da, eta zaharrarekin batera onartzekoa

onarpen eske aurkeztua: aski hedatu-erabilia da eta, gehienetan epe soila nahikoa bada ere 'mugatutako denbora-bitartea' adierazteko, forma "oso-beteago"aren premiak eragina dirudi.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

tautologiazko elkarketa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 43 (Argia 1, Berria 20, Deustuko Unibertsitatea 1, EiTB 5, Consumer 4, Espainiako Gobernua 1, Euskaltzaindia 1, Gomylex 1, Laneki 2, Nafarroako Gobernua 1, UEU 5, Uztarria 1); ETC 138

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: epekako izlag. a plazos epekako salerosketa: compraventa a plazos / Adorez: epekako adj. de a plazos; epekako erosketa: compra a plazos; epekako ordainketa: pago a plazos; epekako salmenta: venta a plazos / Labayru: epekako 1 izlg. (de) a plazos Epekako korritua: Interés a plazos. Epekako ordainketak beste leihatila horretan egin behar dira / NolaErran: epekako ordainketa, epekako salmenta, epekako pakatze. / Euskalterm: epekako salmenta (Admin. termino onartua da).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa, aldizkako formarekin egin den bezala; epekako salmenta, epekako ordainketa bezalako adibideak gehitu.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "epela, (arraultze) #mdash# = (huevo) pasado por agua".

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa erantsiz: epelak entzun .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

epelak entzun 3: MAtx ("Eta isildu zen, epelak entzunda [...] Epelak entzunda isildu zen"), A. Irigoien ("Epelak entzun behar izan zituen enpresari, Eliza, eta gizarteko zenbait sektoretatik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

ezaguna da ahozkoan, testuetan urri ager den arren.

Esapideei dagokien sistematika

entzun: -ak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

epel sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

epelarazi, epelaraz, epelarazten. du ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

epeldu, epel(du), epeltzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

epeldu, epel(du), epeltzen