Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrendako eratorri desegokiaren ordez ematekoa

Ik. erabilgarri.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kor/-garri.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-molde.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Euskaltzaindiaren Arauak

h. erabilera

Euskara batuan hobestekoa

ik. erabilera

LB: 80; ETC: 110.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Euskalterm: erabiltzaile-izen (TN)

kontu1 4 iz. Inform. Ordenagailu, webgune edo aplikazio batean sartzeko sistema, erabiltzaile izena eta pasahitza eskatzen dituena. Nicolas Sarkozy Frantziako presidenteak Twitter kontua ireki du. Erabiltzaileak behin kontuan sartzea nahikoa du aplikazio guztiak atzitu ahal izateko.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta termino normalizatua Euskaltermen. Informatika markarekin jasotzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa erabiltzaile eta izen sarreretan.

Jakite-arloak

Inform.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen/-era.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eradaten.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

edanarazi.

Euskaltzaindiaren Arauak

eradoski, eradoskitzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eradoski, eradoski, eradoskitzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

eraen 9 (Erkiag BatB: "eraen-sari"; Izt C, Lard 4, MAtx Gazt, Aran SIgn 2: "eraen-modu"); eraendu 22 (Aran SIgn 3, Lard 10, And AUzta 1, Zait Plat 7, Vill Jaink); eraenmentu 1 (Lard); eraentza(i)le 20 (Zait Plat, Inza Azalp, Aran SIgn 2, Arr 2, Lard 13, And AUzta). Ik. OEH argitaratuan, gainera: eraen Arr Bearg, Ldi RIEV 1928; eraendu Or RIEV 1929, Zubill; eraentza Ayerb EEs 1916; eraentzalle Ur Mt 10,18, J.M. Tolosa EEs 1913, Sabiaga Y 1934, J.B. Ayerbe EEs 1912.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira eraendu 16: I. Aizpuru, ArauErab 1988, I. Acha 2, UZEI, EUEstat 1988 3, NZ, GAO 1989 eta 1991 artean 3, EHAA 1988, M. Arrue 2, Zoologia; eraenketa 1: Bibalbio; eraenlari 1: J. Oregi; eraenpide 2: Soin-hezkuntza 1988; eraentza 49 (hauetan arduralaritza-eraentza 2, barne-eraentza 1, ekonomia-eraentza 2, eraentza-egitamu 2, eraentza-egitarau 1, eraentza-gai 1, eraentza-gardentasun 2, eraentza-lan 1, eraentza-sail 1, ezkontz eraentza 1, foru eraentza 1, hirigintza-eraentza 1, lanarigo-eraentza 4): ArauErab 1988 2, OsakidetzaLegea 1983 2, KLLegea 1984 3, UZEI 2, AdminLan, M. Navarro 2, EHAA 1982 eta 1988 artean 33, M. Arrue, LanSaila 1993, A. Urrutia, NPAO 1994; eraentzale 1: J. de Txurruka; eraentzape 3: cf. infra. // Testuinguru batzuk: eraendu: I. Aizpuru ("Biokimikan eta genetikan eginiko aurkikuntzek erakusten digutenez, bizitza eta bere herentzia eraendu eta gidatzen dituzten molekulen konposaketa, egitura eta funtzionamendua, unibertsalak dira"), ArauErab 1988 ("Esandako zerrenda aipatze hutsezkoa da eta ez ditu inolaz ere mugatzen Baltzuaren garazpideak eta zuduak jaurri, arteztu eta eraentzeko dituen ahalmen zabalak"), I. Acha ("Egin zituen Jainkoak bi argizari handiak: argizari handia eguna eraentzeko, argizari txikia gaua eta izarrak eraentzeko"), NZ ("Glukosaren tamaina bihotzak eraentzen du"); eraenketa: Bibalbio ("Ugal zikloaren eraenketa"); eraenlari: J. Oregi ("Italian, Italiako Bankuko eraenlariak 1983garreneko kontugarbiketari buruzko azken adierazpenetan jakinarazi duenez, hurrengo hamar-urteko osoa lan-merkatuan herritar-multzo haundiak agertzearen eraginpean egongo da"); eraenpide Soin-hezkuntza 1988 ("Erakundearen eraenpideari eta ekintzei buruzko urteko argipide-txostena onartzea", "Erakundeari datxezkon ondasun eta baltzen ardura eta eraenpidea"); eraentza: UZEI ("Gogora dezagun, baita ere, funtzionariak Estatuaren Administrazioko, komunitate autonomoko, administrazio lokal eta erakundezko izan daitezkeela, bakoitza bere eraentza desberdinarekin"), EHAA ("Industria-politikaren, industria-xedeen, birrindustriaketaren eta teknika-ikerketaren eraentza, Jaurlaritzako gainontzeko Sailekin elkar hartuta", "Eraentza Lokalerako Oinarrien Legeak, norbera bizi den udalean erroldatuta egoteko obligazioa ezartzen du"), A. Urrutia ("Eta azkenez, aurreko erakundeen gehigarri gisa, senar-emazteen arteko ezkontz eraentza [ondasunen komunikazio forala] XX. tituluan agertzen dena"), LanSaila 1993 ("Ihardutze-moduz Gizarte Emendiotarako borondatezko Erakundeek eraentza-gardentasunaren eta bazkideek jaurtzelanean demokraziaz eskuhartu dezatenaren arauerako irizpideei atxikiz ari daitezen ere nahi da"), NPAO 1994 ("Horretarako, Foru Komunitateak, berea duen eskumena erabiliz, nekazaritza eta abeltzaintza arloan duen foru eraentzaren ondorioz, ekonomiaren antolamendu orokorrari jarraituz, lurzatien kontzentrazioa arautu du nekazaritzako azpiegiturak berritzeko ohizko prozedura gisa eta lurzatiak berrantolatzeko hiru prozedura berezi ezarri ditu beste kasu batzuetarako, lurzatien kontzentrazioa bidezkoa ez denerako").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eraen : HiztEn, LurE; eraendu : AB50 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 5; eraentza : AB50 61 (hauetan agiripaper-eraentza 1, osasunketa-eraentza 1, arduralaritzazko eraentza 1, eraentza-sail 6, bateango eraentza 2, diruegitamu-eraentza 2, eraentza-araudi 2, eraentza-artezkari 1, eritegi-eraentza 1, gizarte-eraentza 1, hezkuntza-eraentza 1, hirigintza-eraentza 4), HiztEn, Euskalterm 6 (hauetan barne-eraentza 1, kristandade-eraentza 1, teokrazi eraentza 1); eraentzaile : AB50 2, HiztEn, LurE, Euskalterm 4 (hauetan baso-eraentzaile 1, gene eraentzaile 1, termino eraentzaile 1); eraentze : AB50 2 (eraentze-sail 1), LurE; eraenketa : Euskalterm 6; eraentzaihardun : AB50 2. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Sektore jakin bateko informazioa

LurraldeAntol: eraentza, eraentza egin, eraentza errazagotu, eraentza-bideak, eraentza-lana, eraentza-modua, eraentza-moeta, eraentza-saila, eraentzapean jarri, eraentzapekoa // HezkAdmin: eraendu // Ez dugu aurkitu ap. AdmHizt, AdmProz, EurItun2, LHH, TokiJaurb.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eraen , eraendu , eraentzaile : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, DRA, PMuj DVC (eta eraen-aldi, eraen-gela, eraen-gurdi, eraen-legeak, eraen-sari); eraentza : HiruMila, ElhHizt, DRA, PMuj DVC. Eta PMuj DVC: eraendun, eraeneko zaldi, eraengabetu, eraengai, eraengarri, eraenketa, eraentze, eraentzeko. Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

gobernua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: regir.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

eraen(du), eraentzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.g.er.

Forma baten adiera(k)

gobernatu.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. eraen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

erabili izan dira, administrazioan, eraentza eta eraentzapeko (eraen soila aski izan zitekeela aipatu da, nahiz ez den erabili); gaur, berriz, baztertua dela dio P. Rekaldek, eta erregimen erabiltzen dela.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

gobernaria, gobernatzailea.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: eragabeko .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-gabeko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

eragabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Forma baten adiera(k)

eragabea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

eragabe(tu), eragabetzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 iz. 'zailtasuna, eragozpena': bi eragaitz aurkitzen dizkiot nik gaztelaniari neurtitzerako. 2 izond.

Kategoria

1. iz. ('zailtasun, eragozpen': "bi eragaitz aurkitzen dizkiot nik gaztelaniari neurtitzerako"; anton.: abantaila); 2. izond.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta Mat.etan

Jatorrizko forma

bero-eragile

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan eragimen : Pi Imit III "Izatasunaren usteltasuna ta yaungoikozko eskarraren eragimena (eficacia)".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eragimen 5: J. Arregi 2 ("utopia ta milenarismoa (...) etsipen radikalaren eragimen zuzenarenpean ez ote dauden [nago]", "Teologia liberala bere garaiko ideien eragimenaren menpe dago"); Argazkiak Gipuzkoa/Donostia ("Eskerrak Gotzon Nazabali, bere aditasun eta eragimen ezagunarekin, gure testuen euskarazko bertsioa ematen asmatu duelako"); DV Zabalik 1989 ("Pestizidek eragimena galdu ahala, baserritarrak kantitateak gehituz erantzun du, nahiz eta emaitzak oso txarrak izan"); EHAA 1993 ("Irakasleen zeregina eta eragimena funtsezkoa da alor honetan: garrantzi handia du, alegia, irakasleak umeen irakurmen-lanketari zenbateko atentzioa eskaintzen dion eta zer-nolako irakaspidez baliatzen den").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eragimen : DFrec 3, AB50 5, Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eragimen : HiruMila (eta eragimenik ez), DRA, PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri-egokia.

Atzizkien araberako erabakiak

-men.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

eraginkortasuna.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

eraginarazi, eraginaraz, eraginarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eraginarazi, eraginaraz, eraginarazten

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aukritu eragingabe formarik.

eragingabe 63: Argia (“Independentziaren aldeko bidea ez dela ez borroka armatu eragingabea, ezta bide demokratiko belaxka eta xaloa, potentzia nuklear bilakatzea baino”), Berria 5 (“Eusko Legebiltzarrak Espainiako Gobernuari eskatu dio farmazietan botiken berrordainketa bertan behera uzteko, neurria «eragingabea» eta «bidegabea» delako”), Deustuko Unibertsitatea 20 (“Kapitainak ezin du dirurik hartu ontziko izakinen gain, eta, halakoa eginez gero, kontratua eragingabea izango da”), Euskal Herriko Agintaritza (“Testamentuaren aldebakarreko ezeztapen edo aldaketagatik, eragingabe bihurtuko dira ezeztaturiko testamentuaren klausula guztiak”), EiTB (“Arabako Foru Aldundian uda bukatu baino lehen Gobernu aldaketa egitea espero du Alfonso Alonso Arabako PPko presidenteak. Alderdiak ahal duen guztia egingo du, egungo Foru Aldundi eragingabea ordezkatzeko“), Espainiako Gobernua (“Zigorra proposatzeko dekretua eragingabe bilakatzen bada --instrukzio- epaitegiak ez duelako baimendu, auzipetua ez delako agertu edo auzipetuak ez duelako dekretua onartu--, haren edukiak ez du Fiskaltza lotetsiko, zeinak kausarekin jarraituko baitu egoki den bidea erabilita”), Gomylex 33 (“Bi kasuotan, ulertu behar da banaketa ez dela baliozkoa, hau da, banaketa eragingabea dela hori egiten den unetik”), UEU (“Beraz, indarrean dagoen zigorsistema eragingabekoa da, bai delitua desagerrarazteko, bai berori gutxitzeko”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

eragingabe 6: Berria (“Eraginkorrak edo eragingabeak dira”), Juan Garzia 3 (“Gizontxoaren istorio paranoikoan, pixkana-pixkana, herriko elezahar aspalditik temati errepikatu baten oihartzuna sumatzen hasia nintzen, hots, Susa Haraneko martetar ospetsuen kontua, erdi aroko kometek bezala iragarpenak zekartzaten ontzi hegalariak aipatzen baitziren, espiritisten espirituak bezala ibildaun eta eragingabeak”), Xabier Olarra (“Prozac, izan, bedeinkazio bat izan da tourettedun askorentzat, nahiz eta batzuentzat erabat eragingabea izan, eta beste batzuei, berriz, justu alderantzizko ondorioak eragin: urduritasuna, obsesioak eta amorrazioa areagotu dizkie”), Juan Luis Zabala (“Inor izateko aukera duzun bakoitzean fantasma bihurtzen zara, arima bakartua, espiritisten espirituak bezala ibildaun eta eragingabe”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: ez-eraginkor (es ineficaz).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es ineficaz / fr inefficace: Adorez: indargabe, ustel, eragingabe, ez eraginkor, eraginik gabe / Elhuyar: ez eraginkor, eraginik gabe(ko) / Labayru: eragin bako/eragin(ik) gabe, eraginik ez daukan(a) | duen(a) / Zehazki: ez-eraginkor, eragingabe / NolaErran: ondoriorik gabe(ko) – eraginik gabe(ko) – eraginkortasunik/efikaziarik gabeko.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta jasotzekoa, lantaldeak osaerari buruz zalantzak baditu ere.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. eragigai.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eragingailu 10, EB (TeknMet/1 6, J.M. Txurruka, Informatika Atlasa 2, BAO 1992).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eragingailu : DFrec 3, AB38 5 (`accionamiento' 3, `manivela' 1, `muelle' 1), HiztEn, Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eragingailu : HiruMila (Teknol. `manivela'), ElhHizt (`mecanismo de accionamiento'), PMuj DVC (`muelle, resorte, manivela'). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri-egokia.

Atzizkien araberako erabakiak

-gailu.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Teknol.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eraginka 6 (buru-eraginka 1, x-ri eraginka 5): B 1 (A. Gerenabarrena: "Euren aberriaren aldezleoi gozoak eta erregarria eskeintzen eutsezan andrazkoak; eta askok bitzuon ikurrintxuari goian eraginka ziardutsela, lorak yaurtiten eutsezan"), G 3 (Salmutegia: "Ikusten nautenak ola ari zaizkit parreka, ezpain-keiñuka ta buru-eraginka"; F. Zubiaga 2: "Isetsari eraginka gosaria eskatzen du", "eskutxoei eraginka amorrarazten da Ikertxo"), EB 2 (J.I. Hartsuaga: "Adurraren kontzeptu orokorra ezezik, gogora dezagun Amabirjina iadanik ikusi dugula urrundik eraginka"; J. Urain: "Berriz ere... berriz ere hemen bazter satsu enoagarrian, hegats ziztrin honi eraginka").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eraginka : PMuj DVC (ejecutivamente, pronta y eficazmente). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Formatu erabaki gabeak

adibide gisa eskain liteke, eragin aditzari dagokion sarreran, ohartaraziz, elkarketan ageri dela batez ere: buru-eraginka ari zaizkit.

Eratorpen-atzizkien banaketa argitu behar da

-garri/-kor

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: eraginkortasun falta: ineficacia.

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri-egokia, ongi eratua eta aski hedatua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: eragipen : Zink Crit ("Erabakitzeko altsuki yardukitzen dioten eragipen ugarietara"); JMB ELG ("Itaia eta golde-muturra keltatarren eragipenez etorriak izan bear dute noski"); Gazt MusIx ("Garzilasogandiko eragipena"; eta corpusean beste bi: "Eragipen auetaz gañera, Fray Luisen gogamena kristautasun garbienean errotua dago", "Esagun orain zer edo zer E. Orozkok aitatzen dun eragipenaz, alegia, Karmengo olertikera jatorraren loraketaz").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eragipen 28: B 3 (GMant, J.G. Etxebarria, B. de Arrizabalaga), G 6 (Nekaustea, Karmel 1976, Umandi 4), EB 19 (J. Jauregi 2, Zabal 1975, P. Uribarren 2, EkonHastapenak, Elhuyar, Azurm 5, J.L. Arriaga, M. Navarro, P. Agirrebaltzategi, L. Etxeberria, G. Ansola, L.M. Bandres, J. Kortabarria). Testuinguru batzuk: GMant ("Gure erriko euskaltzaleen artean, ondiño be, Astarloa'k daukon eragipena, gure ikaskuntza, gelditu eraziteko ziotatik bat izan dala"), B. de Arrizabalaga ("Foru aldeko jarkipen antzera sortu ziran lanen txorta honek, zerau agiri ezarteko eragipena izan eban"); Nekauste ("zabaltze zoriontsu orrtan eragipen eta eskutartetxoren bat gure lan onek eukitzen ba'du, lan guztiaren eta neke guztien sari gozoenentzat zabaltze zoriontsu ori eukiko degu"), Karmel 1976 ("ain aundia baita Erri baten izkuntza ta gogoaren artean dagoen eragipena"), Umandi ("Ta erderaren eragipen ori berdin-berdin izango da, edonork eta edozertarako erabiltzean"); J. Jauregi ("Aurreneko menderako ezaguna zen zenbait botikaren efektuak eta eragipen nerbiotsuarenak berdintsuak zirela"), P. Uribarren ("elkarturik bakarrik lor dezakegu erderaren eragipen handia gainditzea"), Azurm ("Aro Modernuan soziologiak, psikologiak eta etnologiak eragipen handia ukan dute, gizonaren kontzetua moldatzeko"), P. Agirrebaltzategi ("Nafarroarako eta Iparralderako da diru-bilketa, horietan ikastolak bete beharra daukalako, oraindik urte luzetan, Euskal Eskola Nazionalaren bidea ebakitzen bere aitzindaritza eta eragipena").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eragipen : DFrec 8, AB38 11 (`accionamiento' 1, `efecto' 1, `influencia' 7, `potencia' 2), AB50 5. Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eragipen : HiruMila (1 influencia, incidencia, influjo; 2 efecto), Casve EF (1 influence; 2 effet, conséquence), DRA (compulsión, influjo), PMuj DVC (1 virtud, eficacia, fuerza; 2 influjo, influencia; 3 impulso, empujón, propulsión; 4 coacción, apremio). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. eragin.

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

eragite Sin. eragin 2.

Sinonimoa(k)

eragin-2

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratua: eragoki forma behin ageri da, B (Itz Azald); erago(n) aditza 79 aldiz azaldu da: B 76 (Añ 29, Zav Fab 2, Mg CO, Azc PB, Enb 3, Kk Ab 3, Otx 32, Erkiag 4, Akes Ipiñ), G 3 (Ibiñ Virgil, Zait Plat); erago [iz.] gisa B 3 (KIkV).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erago [iz.] gisa behin ageri da, B (J.K. Ibargutxi); eragon aditza 11 aldiz azaldu da: B 9 (J.M. Zabala, Mariya Jaungoikoaren Amak emoten dausan irakatsiak, J.K. Ibargutxi, L. Gonzalez de Etxabarri, Kirikiño, B. Larrakoetxea; Karmel, Zer. Bizkaitarrai bizkaieraz), G 1 (Azkue), EgAs 1 (BEO).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

erago(n) : DFrec 6, HiztEn-LurE; eragole : AB38 1, HiztEn; eragote : LurE.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.: lanari daragoio. ('lanean ari da')

Iritzi-emaileen oharrak ezagutu behar dira

bizkaitarrek erabakitzekoa da, bizirik balego sarbidea emateko (Euskal Aditz Batua-n jasoa du Euskaltzaindiak, 181. or.)

Euskaltzaindiaren Arauak

eragotzi, eragotz, eragozten. du ad. 1 Ipar. Zah. 'egotzi'. 2 Heg. 'debekatu': argia ikustea eragozten didatenak. 3 (erdarazko molestar, déranger): eragozten dizu hain berandu deitzeak?

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eragotzi, eragotz, eragozten

Forma baten adiera(k)

1 (Ipar., Zah.) egotzi; 2. (Heg.) debekatu

Aditz-erregimena

-tzea egiten da nominalizazioa: "argia ikustea eragozten didatenak"

Lexemen erregulartasuna

-z+g-: gaurko joera -zg-ren aldekoa da (OEHko datuetan Ax. eta MEIG dira -zk- egiten dutenak; Mg, Gco eta Añ -zg- egiten dutenak: hauena "berezko tradizioa" izan daiteke, eta Mitxelenarena, berriz, "berariazko atzera egitea")

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-le/-tzaile

Euskaltzaindiaren Arauak

lanak, barka eragozpenak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"... Los testimonios más antiguos son de la forma eragozbide; los de este siglo, de eragozpide"

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eragozpide forma 6 aldiz azaldu da (G: 2; EB: 4); eragozbide behin agertu da EBn.

Lexemen erregulartasuna

-z+b-

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. eraikidura.

eraiketa iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, eraiketa-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. eraikuntza].

eraiketa 23.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

eraiketa 24.

Eratorri-konposatu baztertzekoa da, lehiakide hedatuagoa duenez

eraikin eta eraikuntza hedatuagoak aski dira

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Ordezko proposatua hedatua dago, baina oraindik ageri dira eraiketa gutxi batzuk.

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. eraikuntza (arautua aski delakoan; cf. berreraik- ere).

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-kuntza.

Jatorrizko forma

eraiki, muntatu, lotu

Euskaltzaindiaren Arauak

eraiki, eraikitzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eraiki, eraiki, eraikitzen

Euskaltzaindiaren Arauak

eraikiarazi, eraikiaraz, eraikiarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eraikiarazi, eraikiaraz, eraikiarazten

OEHko datuak [laburduren azalpena]

eraiketa 1, EB (MEIG); hizkuntza berreraiketa 1 (MEIG); eraikiketa 2 (Txill Let, MEIG); eraikidura 1 (Mde HaurB); eraikigarri 1 (Mde HaurB); eraikile 3 (MEIG); etxe-eraikille 1 (Zait Sof). Ik. OEH argitaratuan, gainera: eraikidura Lf ELit.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eraiketa 38: G 5 (J. Gaztañaga eta "artzai-eraiketa", "babestetxe-eraiketa"), EB 33 (J. Iturbe, I. Fernandez, BalioUrritu 1984, XedBilduma 1989 2, L. Alkain, Elhuyar, P. Alkain 2, K. Igea, Gipuzkoako geografia 2, UZEI, J.M. Goñi, M.E. Laboa 6, HezkSaila 1981 2, Jesusek 1986 2, X. Odriozoloa, EuskararenProgr 1982, Gaur express 1989, Bi ta Bi/4 4, A. Gabikagogeaskoa, EHAA 1992); berreraiketa 2 (EHHistoriaz, K. Mujika); birreraiketa 1 (L. Etxeberria); eraikiketa 3 (M. Urkola, EHAA 1992 2); eraikidura 5 (P. Xarritton, D. Amundarain 2, J.L. Arriaga, V. Huici); eraikigarri 30: G 1 (Mde), EB 29 (XedBilduma 1989, GAO 1990 eta 1991 24, AAO 1989 2, EHAA 1990 2); eraikigarritasun 7 (GAO 1990 2, BEO 1990 5); eraikille 3 (S. Aranbarri).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eraiketa : DFrec 1, AB38 7, AB50 3; eraiketagai : AB38 1; eraikidura : DFrec 1, AB38 2; eraikigarri : AB50 1, Euskalterm 21; eraikigarritasun : Euskalterm 4; eraikiketa : AB38 1. Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eraiketa : HiruMila, PMuj DVC; eraikigarri , eraikigarritasun : HiruMila, ElhHizt; eraikidura : Lur EF/FE, Casve EF (eraikidüra), PMuj DVC; eraikile : PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-dura/-kuntza.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

eraikuntza; egitura.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eraikiezin 3, GAO 1998 (adib.: "Industri lur eraikiezina: Erabilera eta jabari pribatua [...] Herri jabariko Ibai lurra. Eraikiezina").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eraikiezin : Euskalterm 2 (no edificable, no construido) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

Ez dugu aurkitu Admin. eremukoetan (AdmProz, LHH, HezkAdmin, LurraldeAntol, TokiJaurb, EurItun 1998).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eraiki-ezin : PMuj DVC (inconstruible) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Elkarketa nahiz eratorpen zalantzazkoak

Bbehin: ik. oharra s.u. eraikigarri.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ezin.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Elkarketa nahiz eratorpen zalantzazkoak

Bbehin markarekin, edo onarpen eske aurkeztua, zalantzak aitortuz: a) hedatu-erabilia da, eta ez dirudi ordezkaerraza; b) -garri osaerako salbuespenezko edo "berri"etakoa litzateke (x-garri = 'x daitekeena'); c) argumentu-egituraz, are ilunagoa dirudi (erdarazko kideak bezala, bestalde): "lur eraikigarria"ren moduko testuinguruetan erabiltzen da, eta esan nahi duena da, ez 'lurra eraiki daiteke'ela, baizik 'lur horretan (beste) zerbait eraiki daiteke'ela.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Elkarketa nahiz eratorpen zalantzazkoak

Bbehin.

Eratorri egokia

aditzaren ekintzaren ondorioa adierazten duen -kin atzizkiaren bidez osatutako eratorri egokia da, haplologia barne

Jatorrizko forma

etxegile, eraikitzaile, -gile