Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-kuntza/-dura/-era/-keta.

Jatorrizko forma

eraikuntza, -gintza; etxagintzarako gaiak, eraikuntzarako materialak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 77 (Argia 4, Berria 18, Deustuko Unibertsitatea 1, DiarioVasco 3, Euskal Herriko Agintaritza 1, EiTB 13, Elhuyar 1, Consumer 2, Espainiako Gobernua 15, Euskaltzaindia 2, Goiena 1, Gomylex 1, Jakin 5, Laneki 2, Nafarroako Gobernua 1, UEU 7); ETC 279.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 / Euskalterm: eraikuntza-proiektu (Arkit.)

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Aldaerak daude lehian

erahil

Euskaltzaindiaren Arauak

erail, erailtzen. du ad.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azaltzeko eskatuz: "iz. eta izond. 'hiltzailea'".

Osaera okerreko forma da, baina onartzekoa, erabili(a) delako

ik. oharra, s.u. erahil

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: eaitste (Bp II: "Espiritü saintiaren eaitstiaren orhitzarretan"), eta Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko eraispen : "Descendimiento" Lar. "Action de puiser, de descendre" Dv. "Bihotzetik bihotzera ordainezko afekzionen erauspen bat egiten da, il se fait une communication (descente) d'affections mutuelles de cœur à cœur (He Phil)" H (puede tratarse de un error por erauskunde).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eraisketa 6, EB: R. Galarraga 2 ("Honetan AA' katetua, eraisketa egingo den planoari dagokionez A puntuak duen kota edo altuera da eta A'D, berriz, puntuaren proiekzio horizontaletik bandara dagoen distantzia da", "Irudian erakusten da nola egiten den sistema diedrikoan puntu baten eraisketa"); G. Nazabal ("Donostiaren sute, arpilaketa eta hondamendia (1813); Bere murrailen eraisketa (1863)"); Azterketa Historikoak/1 ("Donostiako harresien eraisketa eta Boulebarreranzko hiri-kaskoaren zabaltzea"); EHAA 1986 ("projektuaren hasierako onespena ematen duen akordioak, berez eta besterik gabe dakar eremuen partzelaketa, eraikuntza eta eraisketarako lizentziak ematea"); J. Kalzada ("Hemengo hau eraisketan harrapaturik geratu zen arren bizirik atera zen"); eraispen 4: UZEI (euskal ordain gisa: "Abatimendua. Ik. Eraispena 1"), Elhuyar ("Plano honek kuboarekin eta esferarekin sortzen duen ebakiduraren eraispena eskatzen da"), BAO 1995 ("2.2 atalean, ordenamendutik kanpoko izaera bakarrik dokumentazio grafikoan eraispena espreski bilduta duten eraikinek izango dutela jasoko da"), Autonomoak ("Gai honetan interesgarria litzateke birmoldaketa prozesuan enpresa handietako langilegoaren jokabideak aztertzea, beren interesak eta egoera berean dauden enpresa txikietako langileekiko solidaritateaz, eraispena erabatekoa izan da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eraisketa : HiztEn (eraispena); eraiste : LurE, Euskalterm 4 (`ordeño' 3, `deposición' 1); eraispen : AB38 1 (abatimiento), AB50 1 (desmantelamiento), HiztEn (1 Eraik. eraikin bat eraistearen, lurrera botatzearen, ekintza eta horren ondoriozko hondakin-materialen multzoa; 2 Mat. geometrian biraketa-ardatz bezala bi planoren arteko ebakidura-lerroa hartzen delarik, plano bat eta bertan marraztutako irudiak biraketa-mugimendu baten bidez beste batera tokialdatzea); Euskalterm 13 (derribo, demolición) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eraisketa : HiruMila (1 ordeño, 2 derribo; 3 abaratamiento), ElhHizt (derribo), Casve EF (1 effondrement; traite du lait; cf. jeiste), PMuj DVC (1 ordeño; 2 derribo); eraispen : ElhHizt (1 derribo, demolición; 2 derribo, demolición), HiruMila (1 derribo; 2 abatimiento, desánimo, desaliento), PMuj DVC (1 abajamiento; 2 desmantelamiento); eraiste : EuskHizt, HiruMila (1 acción de bajar, hacer descender; 2 ordeño), Lur EG/CE eta EF/FE (derribo; démolition). Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze osaerako lehiakideen artean erabiliena zein den esatea zail da, urriak baitira lantaldearen datuak; hirurak eskainiko dira, erabilerak argi dezan lehia.

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-ts(i)+l-.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. eraisketa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

cf. eraisketa, eraiste.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-keta/-pen.

Euskaltzaindiaren Arauak

eraitsarazi, eraitsaraz, eraitsarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

eraitsarazi, eraitsaraz, eraitsarazten

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-indar.

Euskaltzaindiaren Arauak

erakarrarazi, erakarraraz, erakarrarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

erakarrarazi, erakarraraz, erakarrarazten

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-r(ri) amaituak

Euskaltzaindiaren Arauak

erakarri, erakar, erakartzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

erakarri, erakar, erakartzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen.

Jatorrizko forma

erakatsi, ik. irakatsi [irakatsi hobestekoa da]

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. h. irakatsi.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalpena osatuz: erakatsi, erakats, erakasten. du ad. Ipar. h. irakatsi.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. irakatsi

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

erakatsi, erakats, erakasten

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: izond.: aziendentzat txit leku ona eta erakoa.

Jatorrizko forma

Nazio Batuen Erakundea

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erakundetu 7, EB: UZEI, HistGizarte/II, Nazio arazoa 2, X. Odriozoloa, K. Mujika, J. Kalzada; erakundetze 13: cf. infra.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

erakundetu : DFrec 3, Euskalterm 1; erakundetze : cf. infra // Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

AgAld hitz-bilduma: erakundetu (institucionalizar), erakuntza (institucionalización); LurraldeAntol: erakuntza (institucionalización). Ez dugu aurkitu ap. AdminEL, HezkAdmin, AdminMila, EurItune.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

erakundetu : HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal institucionalizar / institutionnaliser formen ordainak: erakundetu : HiruMila; instituzionalizatu : HiztHand, HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve FE, HaizeG FB, PMuj DCV.

erakundetu 5: Joseba Agirreazkuenaga (“federazioak erakundetu behar ziren”), Aitor Renteria (“Euskara erakundetzen ari da Iparraldean”), Xan Harriague 2 (“Euskal Herriak eta euskal herritarrek nazioa erakundetzeko duten eskubidea”, “Herri bat erakundetzen denean”), Berria (“etorkizunera begira erakundetzea").

Beste (edozein) iturritako erabilerak

erakundetu 4: Pello Salaburu 2 (“erakundetu ahal izango dira harreman horiek”, “Gainera, nazioa erakundetzeko egitasmo desberdinak”), Iñaki Mendiguren (“Galian, non koloka zegoen erregimen inperial bat jende gorenaren aldizkako eskualde-batzarrak erakundetuz tokian tokiko laguntzaren oinarri berriaren gainean bere burua birgaitzen saiatua baitzen”), Jose Antonio Mujika (“Israeldarrek tinkotasuna eman nahi diote bere herriari, erakundetu eta jarraipena ziurtatu”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ongi eratua da

erabilia, eta sartzekoa.

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bbehin markarekin edo onarpen eske aurkeztua, franko erabilia baita, nahiz eratorpenaz zalantzak izan (cf. beiratu sarreran aipatuak), eta bada instituzionalizatu mailegua hobetsiko lukeenik.

Atzizkien araberako erabakiak

-tu iz. arrunt, zenbakarri, bizigabeekin #mdash# baina x-tu osaerako 'x bihurtu' adierakoak ere badira horietan: adib. ikaztu, urtu, haragitu.

Aditzoinaren erabilerak

erakundetu, erakunde/erakundetu, erakundetzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erakundetze (eta erakundetze prozesu, erakundetze forma, erakundetze maila) 13: M. Urkola ("Ez-erakundetzeak ez-apaizkeritzea dakar berekin"), HistGizarte/II ("argi dagoena zera da, langile arazoaren kezka planteaturik dagoela eta Bilbon Internazionalistek erakundetze maila bat lortu zutela"), X. Mendiguren B. ("funtzionamenduari buruzko zehaztapenak #mdash# ikasturtea, erakundetzea, egoitza, kanpo ekintzak, hedapen plangintza"), MAtx ("Ikastolen erakundetze prozesu hontan zer leku du Federazioak?"), E. Diaz 6 (adib.: "Kanporatuek Berriozarreko batzarreko beren interbentzioetan, erakundetzeak eragindako autonomi murrizketa berriro kritikatu zuten", "Erakundetzeak hobekuntzak eta gora-beherak ekarri dizkio AEKri"), A. Eizagirre ("Izan ere 80.eko hamarkadaren aurreko hamarkadan zehar luzaturiko euskararen aldeko adierazpen sozial horien bideratze, arautze, antolatze eta erakundetzearen garaia dugu"), Egunk 1992 2 ("Erakundetze forma berezi batzuk garatzeko ezintasunak euskal lurralde guztientzako erakundetze instituzional bakar baten ideia ideologiko-politikoa sortu zuen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

erakundetze : DFrec 1 (Deia), AB50 4 (erakundetze-ahalmen, erakundetze-bide), Euskalterm 2 (horietan erakundetze-akordio) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

erakundetze : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal institucionalización / institutionnalisation formen ordainak: HiztHand: instituzionalizazio // HiruMila: erakundetze // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, Casve FE, PMuj DCV.

instituzionalizazio iz. Instituzionalizatzea. Euskal Herriaren instituzionalizazio bidean herri kontsulta antolatzeko xedea aurkeztu dute.

erakundetze 91; instituzionalizazio 123.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

instituzionalizazio 12; ez dugu erakundetze formarik aurkitu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: instituzionalizazio (TN), erakundetze.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es institucionalización / fr institutionnalisation: Adorez: instituzionalizazio, erakundetze / Elhuyar: instituzionalizazio, erakundetze / Labayru: - / Zehazki: instituzionalizazio / NolaErran: -.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bbehin.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Asko ez dira izen kategoria garbikoak, aditz-izenak baizik. Horietako bat jaso liteke erakundetu sarreran.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-ts(i)+b-

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-ts(i)+g-

Euskaltzaindiaren Arauak

1 iz.: orduko hizkuntzaren erakusgarri zenbait. 2 izond.: hau bai amodiozko proba erakusgarria.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-ts(i)+g-

Kategoria

1. iz. ("orduko hizkuntzaren erakusgarri zenbait"); 2. izond.("hau bai amodiozko proba erakusgarria")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erakusgela (eta pintura erakus-gela) 5: Goiz-Argi 1985 ("Pintura erakus-gela bat ere jarrita daukagu, geienbat euskal margolarientzat pentsatua"), Egin 1992 ("Sanz Enea Kultur Etxeko erakusgelek argazki museo bat izan daitekeenaren eskema erakutsiko dute asteartetik aurrera"), A. Leunda 3 ("San Eneako erakusgelan urtero 20 edo 40 erakusketa egiten dira [...] Ikus Entzuteko aretoak, erakusgelak, areto nagusia, artxibo historikoa eta liburutegiko artxiboa aurki ditzakegu [...] Erakusgelarako urteko programazioa egiten da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

erakusgela : DFrec 2 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ongi eratua da

ongi eratua da, eta onartzekoa, erakustareto arautuaren ondoan.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-ts(i)+g-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gela.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

erakuskari 3: Sp Phil, MEIG 2.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erakuskari (eta ihardutze-erakuskari 1) 15: J. Sierra 4, OsakidetzaLegea 1983, I. Aizpuru, Hitz-Elkarketa/1, UZEI, HerrizH 1988, Emakunde 1993 5, J. Oregi.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

erakuskari : DFrec 1, AB50 8, Euskalterm 6 (hauetan eraikuntza-erakuskari 1). Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

erakuskari : EuskHizt, HiruMila, Lh DBF, DRA, PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-kari.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

erakusgarria.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

LBeh (2014-04-03): erakusketari 43: Berria 14 (adib.: “Irun Euskal Kostaldeko Eguberrietako Azokan 67 erakusketari izango dira”, “Baina gastronomia baino gehiago dira herrialde horiek, eta euren herrialdeetako altxor guztien berri eman nahi dute Donostiako Sevatur turismoaren azokan bildu diren 100 erakusketariek”), EiTB 28 (adib.: “Guztira, 70 erakusketari bildu dira, iaz baino 20 gutxiago, eta eskulanekin nahiz dekorazio-artearekin lotuta dauden 170 ekintza burutuko dira”), DiarioVasco (“Kanpotik erakusketari ugari etorriko badira ere, herrikoek izango dute tartea”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: erakusketari 13, Berria (adib.: “Azkenaldion leku faltagatik baztertutako erakusketariak bildu ahalko dira, eta marka guztiak hautsiko ditugu”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es expositor / fr exposant: Elhuyar: erakusketari| erakusmahai, erakustoki / Nolaerran: (de foire, salon) erakusketari / Zehazki: erakusle | (que concurre a una exposición) erakusketari | (mueble etc) erakustaltzari, erakusmahai; erakusgailu / Labayru: (persona que concurre a una exposición con objeto de su propiedad) erakusle, agertzaile | (mueble que sirve para exponer) erakustoki, erakustegi / Adorez5000: erakusle, agertzaile | erakustegi.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabilia.

Sinonimoa(k)

erakustoki

OEHko datuak [laburduren azalpena]

erakusleku "Cáthedra" Añ. Aur onek ganbela artatik, erakus-leku batetik bezela, hitzik esan gabe erakutsi dizkitzun pobreza [...] eta desitsastasuna. Arr Orac 160s.

LB 29 (Berria 18, Deia 2, EiTB 5, Euskaltzaindia 1, Jakin 1, UEU 2); erakustoki 519 [Berria 204]; ETC 171.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: hall d'exposition erakusleku / Euskalterm: 0.

erakustoki 1 iz. Zerbait, batez ere salgaiak, erakusteko prestatzen den lekua edo aretoa. Dendarik onenetako erakustokietan. Hego Amerikako abangoardien erakusleiho izan ohi da erakustoki hori. 2 iz. Batez ere Ipar. Museoa. Larunbat honetan zabaltzen ditu ateak Baionako euskal erakustokiak, 12 urtez hetsirik egon ondoan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

erakustoki araua da, baina hau ere jasotzekoa izan liteke.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-ts(i)+a-

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-ts(i)+a-

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-ts(i)+a-

Euskaltzaindiaren Arauak

erakuste oneko liburuak.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

erakuste oneko liburuak

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tegi aditzoinekin.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

erakusleihoa; erakustokia.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: erakustera eman: biziki maite nauela erakustera eman dit

Sinonimoa(k)

erakusleiho ere erabiltzen da, eta zerrendari gehitzekoa da