50535 emaitza bilaketarentzat - [15701 - 15750] bistaratzen.
Aztergaia: errabian
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-n.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
errabia sarrerari dagokion azpisarrera.
Kategoria
adlag.
Aztergaia: errabiarazi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArauB |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
errabiarazi, errabiaraz, errabiarazten. du ad.
Aztergaia: errabiatu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArauB | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-04-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
errabiatu, errabia(tu), errabiatzen. da ad.
Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma
errabiatu, errabia(tu), errabiatzen
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-11-02)
Aztergaia: errabiaz
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-z.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
errabia sarrerari dagokion azpisarrera.
Kategoria
adlag.
Aztergaia: errabino
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:006 | 2003-01-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
rabbi 5, bokatiboan: Lç ("Eta hek erran ziezoten, Rabbi [erran nahi baita hanbat nola Majistrua] non egoten aiz?"), Ir YKBiz 3 (Jn 1,38: "Rabbi, esan nai da, Maisua, non bizi zera?" #mdash# eta OinOh: "Rabbihebreerazko itza da ta Maisua edo Nausia esan nai du"; "Natanaelek esan zuen: Rabbi, Maisua, zu zera Yainkoaren Semea, zu zera Israelgo erregea"), Mde Po ("Josu bar-Joseph, ebili naiz zure elizetan / ezkoen suan bihotz sor haur sutu nahiz / Nuen orduan, Rabbi, zure baithan sinhesten"); rabin 1, EZ Eliç ("Hauk bietara billzen tuk / berze manu guztiak, / rabinari ihardatsi / hala Iesus mesiak").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
errabino (eta bina errabin, rabino) 6: Lf 2 ("Errabinen ikasketak ez dira zabal hedatzen [...] Etxekoak asaldatu, adixkideak muthurtu, errabinak hasarre gorrian jarri..."), Jaunaren Deia 1973 ("Rabino eta Toronton filosofiako irakasle"), J.J. Uranga (""Gizona" apokaliptikarentzat birreroslearen titulu bilakatu zen; rabinoen literaturan berdin, "gizaseme zirudian" izakia mesiarekin identifikatzen da"), Erlijioak munduan 2 ("Jainkoak gizakiei igorritako mezua da haren irakaskuntzarik nagusiena, edo behintzat hori da errabinoek edo Elizak egin duten irakurketa [...] Talmud deritzonak errabino palestinarrek eta Babiloniakoek emaniko irakaspenak finkatzen ditu"); rabi 3, J. Gaztañaga (markatua: "Rabi dalako irakasle batek ala galdegin zien bere ikasleei [...] Ez, bada! #mdash#erantzun zion "rabi" arek"); raboni 1, KerZug ("Ark ezagututa "Raboni!" esan zion hebreoz, au da, Irakasle").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
errabiniko : HiztEn, Euskalterm 1; errabinismo : HiztEn, Euskalterm 1; errabino : HiztEn, Euskalterm 2; errabinotza : HiztEn, Euskalterm 1 // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.
Beste (edozein) iturritako erabilerak
errabino : J. & X. Kintana Judu HerIL (adib., 116: "x jauna, Baionako sinagogako errabinoa"); rabi : JArregi NazJesus: "Jendeak "rabi" edo "maisu" esaten dio"; Or MB 800; rabino : EAB 6. or.: "judu-komunitatean aginpidea zuten rabinoak Palestinaren iparraldeko Jamnia hirian bildu ziren [...] beste 10 liburu daude, Palestinako rabinoek Jamniako bileran onartu gabeak"; 7. or.: "rabinoek testu-tradizio ezberdinen bateratzea egin zuten"; 1221. or.: "judu-rabinoek Jamnia hirian K.o. I. mendearen bukaeran finkatu zuten I.Z.eko liburuen kanon edo zerrenda ofizialean" // JArregi NazJesus: 16 ager. ("rabino-idazki"; "judu-rabino" 2); Vill Jesuk: 5 ager. (-o eta -u; 45: "Gizon ikasia, rabinoen #mdash#judu irakasleen#mdash# eskoletan ibillitakoa"; 141: "ba dakigu aldi artako rabinuek ba zituztela beren teknikak eta maiñak irakasgaiak aldaketa gabe gordetzeko eta besteei pasa arazitzeko"; 158: "Rabinoek esku-lana asko abonatzen baitzuten"; 204: "rabinuek (judu irakasleek, alegia), biraoz mintzo direnean, ez dute pasarte hori aipatzen"; 280: "baiña ez nolanai, tinko ezarritako esakera batzuekin baizik, rabinuek oi zuten bezala") // M. Iturbe NazarJesus 139: "Sammay rabinoaren ikasleak batez ere zelotismoaren taldeetan sartu zirela dirudi; bien bitartean, judutarren gerra ondorean rabinoen taldeko zuzendaritza erabat berenganatu zuten "billelitek" atzera egin zuten"; 250: "judutar maisuen edo rabinoen ikasleak"; 259: "Qumran-go esenioen artetik datorren rabino bat"; 260: "Lehmann-en ustetan, Jesus rabinoak Qumrandarren doktrina bere doktrina egin du eta eraberritu"; rabiniko : JArregi NazJesus: 12 ager. (esaera r., idazki r., judaismo r., komentario r., parabola r. 3, testu r., tradizio r. 3); rabbi : EAB (Jn 1,38): "Rabbi, non bizi zara? (Rabbik "Maisu" esan nahi du)"; TesBer (ib.): "Rabbi, non bizi zira? (Rabbik "Irakasle" erran nahi du)"; IrakDo (ib.): ""Rabbi #mdash#hau da, Maisu#mdash#, non bizi zara?""; Ker (ib.): "Rabbi #mdash#edo bardin dana, Irakasle #mdash#, nun bizi zara?" // Ik. Or MB 800: "Rabi, esan zioten, ots, Irakasle, non bizi zera?" // EAB IB 433. or. (Bibli hiztegia, s.u. ikasleak): "Juduen lege-maisuek #mdash#rabbi-ek#mdash# ikasleak biltzen zituzten inguruan"; Vill Jesuk (156: "Judutarren jakintsuak, "rabbi" edo irakaslerik famatuenak ere an ziran"; 157: "Israelgo maisuek #mdash#"rabbi" eta "sopherim"#mdash# beti ikasi eta landu oi zuten izkuntza au"; 267: "galdezka ari zitzaizkion: Rabbi, noiz etorri zera onera? #mdash# Jo 6, 25"; "Pedrok esaten dio Jesusi: "Rabbi, ara: igartu egin da zuk madarikatu zenuan pikuondoa" #mdash# Mk 11, 20ss") // HarBiziak 63: "Matiu, nor zaitut zu? / Judua. Biziki ontsa ezagutzen dut "rabbi" gure erakasleen erakaspena. Jesusek hautatu dituen hamabi Apostoluetarik bat naiz"; rabbuni : EAB (Jn 20,16): "Honek, hurbilduz, esan zion hebraieraz: #mdash#Rabbuni! (hau da, Maisu)"; TesBer (ib.): "hebrearrez erran zion: #mdash#Rabbuni! (erran nahi baita Irakasle jauna)"; Ker (ib.): ""Rabbuni", esan eutsan eberkeraz #mdash# edo bardin dana, "Irakasle"" // Ik. Or MB 433: ""Raboni," esan zion, ots, Irakasle"; rabboni : Ir YKBiz 521 (Jn 20,16): "Au itzuli zan ta esan zion hebreeraz: "Rabboni"! esan-nai da: "Maisua!""; Vill Jesuk (288: "Rabboni itza dator pasartean, beronen itzulpen da guzti"; 319: ""Rabboni" aramaitar itza, eta beronen griegozko itzulpena ere jartzen digu #mdash# Jo 20, 16").
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
errabiniko : ElhHizt; errabinismo : ElhHizt; errabino : ElhHizt; errabintza : PMuj DVC (rabinismo); errabin-zale : PMuj DVC (rabinista); rabbi : ElhHizt; rabi : Lur EG/CE eta EF/FE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E208]: Errabino: nazioarteko hitza rabbi da (Al. Rabbi(ner)). Ene ustez euskaraz ere errabi edo rabbi beharko genuke, espainolera makurtu gabe.
- [E116]: forma berriei dagokie nazioartekoaren irizpidea, eta ez gure tradizioak neurri nahiz moduren batean beretu dituenei (Leizarragarekin hasita ageri da hemengoa!). Badu honek lantaldearen txostena: informazio zabala bildu dute hor, eta ezagutzea komeni zaigu, esan beharrekoak zuzen esateko. Begi argiagoek argiago ikusi artean, hona nik aurrera ditzakedanak: rabbi (eta rabi) erabili izan da, baina bokatiboan eta metahizkuntzan (hau da, izen bereziaren itxura osoa duela; adib., "Rabbi, non bizi zara? / Rabbik 'maisu' esan nahi du"); errabi formarik ez dut ikusi; errabin(a) erabili du P. Lafittek; errabino bi liburutan ageri da (Kintana aita-semeak eta Erlijioak munduan), eta rabino sei idazlanetan (J. Arregi, M. Iturbe, J.J. Uranga, L. Villasante, Jaunaren Deia eta Elizen arteko Biblia). Datu horien osagarri, gaurko prosaren corpusean irakurriak aipa ditzaket: rabbi 3 liburutan (J.M. Irigoien, X. Olarra, U. Urrutikoetxea; eta Berria-ko 2 artikulutan); rabi (Berria-ko artikulu batean); rabino 2 liburutan (J. Garzia, F. Juaristi; eta Berria-ko 3 artikulutan); errabino 6 liburutan (X. Aranburu, H. Cano, A. Lertxundi, I. Mendiguren, M. Mujika, K. Navarro; eta Berria-ko 4 artikulutan). Eztabaidari ekiteko, bi ohar: segurutzat daukat nik -ino amaiera (nire ustez, hori baitagokio mailegu egokituari, eta ez -in edo -ina; eta, batez ere, argia baita horren aldeko joera idazleen artean); r-/err- hasierak, berriz, zalantza handiagoak eragiten dizkie, nonbait, idazle horiei berei, eta neri ere bai (baina zerrenda honetan urrutira joan gabe ageri diren erradikal, erradiografia, errakitismo edo errekete bezalakoen ondoan, ez al dagokio erra- hasiera?). Zuek esan, baina esandakoaren arabera badirudi taldeak proposatzen duen errabino dela egokiena. Hori da nire proposamena ere.
- Erabakia: (2008-02-29) ok, utzi bere horretan.
Aztergaia: erraboil
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:37 | 1999-01-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: erraboila / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Zerrenda osagarriak
NekHizt: erraboil / PUrib: "erraboil / erraboila / erreboil".
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak
Tipularen erraboila.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E208]: Erraboil: definizioa ez da egokia, tipulak ez du erraboilik, lurpeko zurtoina baizik; patatek edo orkideek ordea bai.
- [E116]: Letra etzanetan ematen diren besteak bezala, horko "Tipularen erraboila" hori ez da definizioa, baizik adibidea. Adierarena galdetzean (eta hiztegietan begiratzean), E208ren ondorioaren kontrakora iritsi naiz ni: a) tipulak erraboila du, "... hosto gisako geruza mamitsu batzuek biltzen duten begi batek osatua", etab. (es bulbo / fr bulbe); b) patatak, aldiz, tuberkulua izan ohi du lurpean, "lodituta dagoen zurtoin-zatia, gehienetan lurpekoa", etab.
- Erabakia: (2008-02-29) ok, utzi bere horretan.
Aztergaia: erraboildun
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2003-01-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ez dugu aurkitu.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
erraboildun (eta erdi erraboildun) 5: M. Lorda ("Espezierik arruntenak [...] 2-3 mm.zko diametroko hanka aurkezten du, batez besteko bihurria eta maiz oinharrian erraboilduna"), E. de Miguel 2 ("Hanka mardula da, ia erraboilduna oinaldian [...] Oinaldea oso polimorfoa da, zorrotz eta erraboildun formen tartekoa"), Perretxikuak 1995 2 ("Hanka erdian du, zilindrikoa da, zenbaitetan oinaldean erraboilduna [...] Goialdea pruinaduna eta diametro txikiagokoa, eta oina erdi erraboilduna").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
erraboildun : LurE (adib. landare erraboildun), Euskalterm 3 (bulboso; hauetan estipe, landare e.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
erraboiladun : ElhHizt (adib. landare erraboiladun 'planta que tiene bulbo'); erraboildun : EuskHizt (adib. landare erraboildun), EskolaHE (erraboila duena), PMuj DVC (bulboso) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
EIH: adib. gisa / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Ongi eratua da
forma berri ongi eratua.
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-dun.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
izond.
Aztergaia: erradiadore
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Aztergaia: erradial
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:13 | 1999-01-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Aztergaia: erradiazio
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArauB | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:11 | 1994-04-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
Sin. irrada.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E208]: Erradiazio: lehen pasaldian onartua izan arren, ez dirudi zuzena erradiazio eta irrada sinonimotzat ematea. Irradan erein erdaraz sembrar a voleo-ren kidea da eta horrek, ez gaztelaniaz ez euskaraz ez dauka zer ikusirik fisikan aztertzen den fenomenoarekin. Maila ezberdineko hitzak dira.
- [E116]: egia da erradiazio-ren sinonimotzat eman genuen irrada horrek ez duela zerikusi handirik ereiteko modua adierazten duen beste irrada batekin (horregatik edo, bi sarreratan banatzea proposatu du lantaldeak, eta bere lekuan eta garaian ikusi beharko dugu hori). Hemengo irrada honetara etorriz, baliteke "maila ezberdineko hitzak" izatea erradiazio eta irrada, baina hori ez da ezin gindituzko eragozpena sinonimotzat emateko; alderdi hauek, dena dela, hobeto ikusi beharko ditugu irradatu / irradiatu eta ingurukoak aztertzean (arazoa planteatua baitu lantaldeak i- hasien sailean), eta orduan lantzeko utziko nuke adieren eta mailen kontu zehatza (eta zehaztu beharrekoak zehazteko beharko dugun informazioa bil dezan eskatuko nioke E208ri).
- Erabakia: (2008-02-29) ok, utzi bere horretan lehen itzulikoa.
Aztergaia: erradikal
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1994-04-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [A106]: "Arazoak ditugu r- hasierako maileguekin. Batzuen kasuan naturala egiten zaigu e- edo a- eranstea; beste batzuetan, ordea, ez dugu lortuko ahoskera horrek aurrera egitea: erradiografia (?), errazionala (?). Nire ustez, maileguak r- ostean e bokala duenean errazagoa egiten zaigu; baina bokala a baldin bada, oso zaila. Beraz, erreakzio modukoak bai, baina aurrekoen tankerakoak ez. Proposamena: radikal, razional" (1994-11-02)
Aztergaia: erradikalismo
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1999-01-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Aztergaia: erradikalizatu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2003-01-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ez dugu erradikal - formarik aurkitu.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
(er)radikaldu 2: Rikardo Arregi ("Proletargoaren heldutasun-eza ikusten zuen eta hutsune hori langile klasea radikaltzeak beteko zuen"), I. Irazabalbeitia ("Erreaktiboa eta hastarazle bat erradikaldu egiten dira"); (er)radikalizatu 3: UZEI ("Norberaren kultura beraurkitzea ez da hori deskubritzea, hori erradikalizatzea baizik"), J. Agirre ("Urte horietan radikalizatu nintzen"), Historia eta Artea/DBH ("Ideologia foruzalea sortu zen eta XIX. mendeko bigarren herenean erradikalizatu egin zen"); erradikalizazio 1, Geogr/BBB ("Autarkiaren azken urteek eta Plan de Estabilización delakoaren sorrerak euskal burgesia ertain edo txikiaren erradikalizazioa eragingo dute"); (ar)radikaltasun 4 (eta erradikaltasun puska): Rikardo Arregi ("Euskal belaun gaztea bere radikaltasun eta rebeldi hortan laister iritxi zen euskaltzaletasunak aurrelari ta progresista izan behar zuelaren ondoriora"), Oihenart Taldea ("Faxist alderdiak bere zenbait itxura baztertuko ditu arradikaltasun eta demagogiko programa gehienak baztertuaz"), F.J. San Martin ("Alde batetik bortizkeri anarkista edo radikaltasun nietzschiarra, eta bestetik (...) burutzapenera zuzenduriko neurriz kanpoko nazionalismoa"), J. Maia ("Karisma [...] ezinbestean egiten da "ohikotu" ["rutinizatu"], hots, gizartearen egituren barruan berrintegratzen da, erradikaltasun puska eder bat galduta").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
erradikaldu : AB50 2, Euskalterm 1; erradikalizatu : HiztEn; erradikalizazio : DFrec 1, AB50 2; erradikaltasun : Euskalterm 2; erradikaltze : DFrec 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
erradikalizatu : ElhHizt (Pol.), HiruMila // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)
erradikaliza, erradikalizatzen.
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna
-tu/-izatu.
Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena
da/du ad.
Aztergaia: erradikalizazio
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh64 | 2022-07-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ez dugu aurkitu.
LB: 64 (Argia 17, Berria 21, Elkar 7, Erlea, Euskaltzaindia, Jakin, Laneki, UEU 15), erradikalizatze 11 / ETC: 78, erradikalizatze 28.
Erdaretako formak
es radicalización / fr radicalisation: Elhuyar: erradikalizazio (Pol.) / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: gogortze, erradikalizatze (g.er.) / Euskalterm: 0.
Beste (edozein) iturritako erabilerak
Elhuyar: erradikalizazio 1 iz. (Pol.) radicalización erakunde honek erradikalizazio jihadistari aurrea hartzeko informazioa eskaintzen du meskitetan: este organismo ofrece información en las mezquitas para prevenir la radicalización yihadista; 2 iz. [egoera, jarrera] radicalización; Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0.
Bestelakoak
erradikalizatu, erradikaliza, erradikalizatzen 1 da/du ad. Jokabide erradikala hartu edo harrarazi. 2 da/du ad. Ideia edo jarrera batean gogortu
Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
Erabilia eta jasotzekoa.
Aztergaia: erradikaltasun
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2003-01-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Aztergaia: erradio
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1994-04-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak
HitzIrud: "erradioa = radio (hueso del brazo)" / HitzIrud: "erradioak = radios (bicicleta)"
Aztergaia: erradioaktibitate
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 |
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E208]: erradioaktibitate, erradiaktibo, erradiografia sartzea eskatu du.
- Erabakia: EArau (1996-11-29): onartu egin dira.
Aztergaia: erradiografia
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | 1993-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Aztergaia: erradiologiko
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:41 | 1999-01-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Izenondo erreferentzialak
-iko izond. erref.
Aztergaia: erradioterapia
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
LBeh (2014-04-03): erradioterapia 64: Elhuyar 19 (adib.: Frogatu dute badagoela bi teknika horiek batera erabiltzea, erresonantzia magnetikoa egiteko tresna eta erradioterapiarako erabiltzen den azeleragailua pixka bat egokituta), Consumer 12 (adib.: Edonola ere, ohiko terapia onkologikoaren osagarria izango litzateke, eta ez kirurgiaren, erradioterapiaren eta kimioterapiaren ordezkoa), Berria 21 (adib.: Hain zuzen, astelehenean proba batzuk egingo dizkiote ospitalean, gero burezurreko erradioterapia saioak hasi ahal izateko, buruan duen metastasi anizkoitza tratatzeko), EiTB 7 (adib.: Gurutzetako Ospitaleko erradioterapiarako gailua berrituko du Osasun Sailak), Jakin 2 (adib.: Orduan, erradioterapia etorri zen: hogeita zortzi saio egin zizkidaten), Argia 3 (adib.: Kantzerra errotik erauztea lortu diotela esaten zidan, erradioterapiaz garbiketa oro egitea (kimioaren premiarik gabe), argalen argal egon dela azkeneko hilabeteetan eta erraz esaten zaiola aldamenekoari).
Beste (edozein) iturritako erabilerak
EPG: erradioterapia 25: Berria 11 (adib.: Zentroa bi fasetan egin nahi zuen Nafarroako Gobernuak; lehenengoan erradioterapia zerbitzua egin behar zuen Nafarroako Ospitalearen ondoan), Imanol Zurutuza 13 (adib.: Erradioterapia saioetara bidaliko duela esan dio Las Heras doktoreak gaixoari), Iban Zaldua (Erradioterapia eman bazioten ere, alferrik izan zen: sei hilabeteren buruan ehortzi zuten, bere jaioterriko kanposantuan, Esteiron).
Zerrenda osagarriak
BerriaEL2013: -.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
es radioterapia / fr radiothérapie: Elhuyar: erradioterapia / Nolaerran: erradioterapia / Zehazki: erradioterapia / Labayru: erradioterapia / Adorez5000: erradioterapia.
Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak
cf erradio, erradiografia, erradiologia, erradiologiko, erradioskopia arautuak eta batzorde ahaldunduak jasoa: radioterapia e. erradioterapia (H2.2 / 2011-09-13) Kendu lerroa].
Lantaldearen irizpideak
Nazioarteko forma da, euskal baliokidearekin batera onartzekoa
Nazioarteko forma da, eta onartzekoa.
Aztergaia: erradula
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:19 | 1999-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Jakite-arloak
Biol.
Aztergaia: errai
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-04-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
errai, erraigabe (erraiabako, erraibage, erraigabe) 248 aldiz agertu da, eta euskalki guztietan; EBan ere errai da nagusi (16 ager.); -n-, -ñ-dun formek 9 ager. dituzte, denak IEkoak.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
'barruki' adierarekin 50 ager. jaso dira; errai eta konposatuak (errai-x, erraigabe) dira nagusi (47 ager.; B: 6; G: 18; IE: 2; EB: 16; HMko EgAs: 5); errain 3 aldiz jaso da (G, IE, EB).
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
DFrec: errai 9 aldiz; AB38: errai, errai- 11 aldiz; AB50: errai 6 aldiz; cf. FHV, 144-145
Bestelakoak
Jatorrizko forma
erraiak
Euskaltzaindiaren Arauak
pl. 'gorputzaren bularralde eta sabelaldeko barne-organoak'.
Informazio lexikografikoa
Numeroa
pluralean erabilia
Forma baten adiera(k)
gorputzaren bularralde eta sabelaldeko barne-organoak
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E302]: "okela / haragia / erraiak: eguneroko lanean sortu (...) zenbait zalantza (...) Nola definitu bakoitzaren eremu semantikoa?" (1994-07-22)
- [E204]: "erabilera zehaztu /ez sing/" (1993-02-20)
- [E202]: [batez ere pluralez] (1994-07)
Aztergaia: erraigabe
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-gabe.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
izond.
Forma baten adiera(k)
bihozgabea.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [K201]: "zergatik ez da sartzen?" (1994-10-20)
Aztergaia: errail
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E301]: "errei [grafia proposatzen dut]" (1994-11-02)
Aztergaia: erraile
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ik. OEH
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Erabileremu dialektala
Ipar. eta Naf.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E208]: Erraile: Gogoan izan erran-erraten onartua dugula eta, horren arabera, badirudi errale hobetsi beharko litzatekeela. Edonola ere, definizioa erantsi behar zaio.
- [E116]: bitara jokatzen dugu, uste dudanez, -(i)te eta -(i)le osaerako eratorrietan: cf. lehen itzuliko egoten, ematen, eramaten, baina egoile, emaile, eramaile; eta Euskaltzaindiaren 85. arauak ere ez ditu bi sailak batean bildu (ik. 4.2 puntua): -ten arautu du (eta -iten aldaera baztertu), baina ez du aipatu ere -le atzizkiari dagokionik. Hemengoaren erabilerak kontuan izanik, -ile dagokio, zalantzarik gabe, OEHko oharrean ikus litekeenez: "Erraile es la forma más general [25 bat pasarte aipatzen dira]. Hay errale en Hiribarren (Egia VIII) y F. Irigaray". Aldiz, bat nator E208rekin, definitzailea erantsi beharraz, eta hala proposatzen dut: "erraile iz. Ipar. eta Naf. 'esalea'".
- Erabakia: (2008-02-29) erraile.
Aztergaia: errailtzain
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak
RENFE: "Errailtzaina: Guardagujas".
Informazio osagarria
Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna
-l+z-: berria izanik, -lz- zegokion, baina Euskaltzaindiak proposatu bezala utzi da.
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak
-zain.
Aztergaia: erraingai
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2006-11-07 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Lantaldearen irizpideak
Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua
Arauak jasoa du forma, bere azalpenekin, eta oraingoz ez dago zer erantsirik.
Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak
-gai.
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak
Familia-loturak.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Forma baten adiera(k)
semearen emaztegaia.
Aztergaia: errainu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1994-04-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Aztergaia: errainutu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma
errainu(tu), errainutzen.
Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena
du ad.
Maiztasuna
g.er.
Forma baten adiera(k)
distiratu.
Aztergaia: erraketa
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArauB |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
'pala sareduna'.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [K201]: "erraketalari ere bai, ezta?" (2005-07-19)
Aztergaia: erraketista
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh53 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ez dugu aurkitu erraketista formarik.
erraketista 53: Aizu 9, Berria 12, Deia 25, Erlea 7.
Beste (edozein) iturritako erabilerak
Ez dugu aurkitu erraketista formarik.
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
Euskalterm: -.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
es raquetista / fr joueur, -euse de fronton: Adorez: - / Elhuyar: - / Labayru: - / Zehazki: - / NolaErran: -.
Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
Erabilia da, eta jasotzekoa.
Aztergaia: errakitismo
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2003-01-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ez dugu aurkitu errakitiko , errakitismo formarik.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
errakitiko 1, UZEI ("Baina lurzoru elkor eta errakitikoetan landaredi klimaziko edo iraunkor gerta daiteke"); (er)rakitismo 3: M.J. Telleria ("Bestalde, jasaten dituzten gauzarik gogorrenak gaixotasunak dira: sarna, rakitismoa eta ihesa"), J. Insausti 2 ("Nola deitzen zaio errakitismoari? [...] Zerk eragiten ote du errakitismoa?").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
errakitiko : HiztEn; errakitismo : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 3; errakitismokontrako : Euskalterm 1 (antirraquítico) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
errakitiko , errakitismo : ElhHizt, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Jakite-arloak
Med.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E208]: Errakitiko: errakitismo-rekin batera, errakitiko ere erantsi beharko genuke.
- [E116]: ez dira maila berekoak errakitismo eta errakitiko; besteak beste, euskal ordain egokirik izan baitezakegu izenondoa adierazteko, gaixotasuna adierazteko ez izan arren. Okerrago dena: errakitiko onartuko bagenu, ez genuke, noski, inguruko erdaretan duen hedadura osoan onartuko, eta azaldu beharra izango genuke zein adieratan eta zein eremutan onartzen dugun, eta zein adiera-eremutan ez dugun onartzen, edo horietako zeinetan duen parekorik nahiz hobestekorik... Lan handitxoa iruditzen zait, eta arriskutsua, inprobisatzen hasteko. Hurrengo itzulian aztertzea proposatzen dut, gainerako "forma berri"ekin batera.
- Erabakia: (2008-02-29) OK (hau da: bere hartan onartu da errakitismo, eta hurrengo itzulian aztertzeko utzi da errakitiko).
Aztergaia: errakuntza
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-04-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Aztergaia: erralde
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-04-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Aztergaia: erraldi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-13 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: Ik. errealdi / HiztEn: Ik. errealdi / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma
Ik. errealdi.
Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak
-e+a-.
Aztergaia: erraldoi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau64 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1994-04-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma
etxe-erraldoi
Aztergaia: errama
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-13 | Bigarren mailan onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: 1 zuhaitz-adarra 2 Ik. arraun / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Informazio osagarria
Behe-mailako formaren aldean hobestekoa
Bizk. Beh. Ik. adar.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Aztergaia: erraminta
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-13 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: Ik. erreminta / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma
Ik. erreminta.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
