Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-eria

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Atzizkien araberako erabakiak

-tar.

Euskaltzaindiaren Arauak

Heg. h. maizter.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ari/-ero/-dun

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fis.

Euskaltzaindiaren Arauak

erreparatu, errepara, erreparatzen. 1 Ipar. du ad. 'ordaindu, osatu': egin kalteak erreparatu. 2 Heg. dio ad. 'ohartu, hauteman': errepara iezaiozu haur horren ibilerari.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

erreparatu, errepara, erreparatzen

Erabileremuen araberako adierak

1 (Ipar.) ordaindu, osatu ("egin kalteak erreparatu"); 2 (Heg.) ohartu, hauteman ("errepara iezaiozu haur horren ibilerari")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

erreparazione (eta reparazione) 17: Tt Onsa 8 (adib.: "egin zian ogenaren reparazionetan"), CatLan ("Hura da Jinkuari zor zakon erreparazione bat egin zakon injüriua dela kausa"), Mercy 2 ("erran den elizan ediren züntian nezesitate edo reparazione batzütan gaiñen", "hala nula beste lan eta reparazione xipi behar liratekianen egiteko"), Dh ("erreparazionetan ofrituz egundeino izan den, eta daiteken, sakrifiziorik baliosena"), JesBih 3 (adib.: "Ortzilare guziez eginen dute zerbeit mortifikazionezko akta, Jesusen amodioari eginak zaizkon afrontu eta laidoen erreparazionetan [...] eta denbora berean amodiozko sakramendu hortan eginak zaizkon laidoen erreparazionetan"), Laph ("Aita Iñaziok [...] konpainiako etxe guzier berheala manatzen diote, ihautiriko azken hirur egunetan, Sakramendu Saindua ageririk atxik dezaten, eta egun hetako laidoen erreparazionetan, amultsuki gorthe egin dezoten"), Elsb Fram ("Deputatu heiek konparatzekoak ziren azkenik bere etxe handi eta ederra erre lezaken gizon bati, zeren dituen etxe hartan zenbait pharte erreberritzeko, edo han zenbait erreparazione egiteko"); arraparazione 2: CatS ("Satisfazionia da Jinkuari zor dügün arraparazionia, Bekhatiek egin deren ogenaren"), Ip Hil ("Prosesione handi bat egin izan zen, Ama Birjinari arraparazione egiteko").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erreparazio (eta erreparazione) 3: Eutsi/1 ("Laster erreparazio genetikoak ezinbesteko gertatuko dira"), Jesusen Bihotz 2 ("harren Bihotza adora eta ohoratzea gatik, amodiozko eta erreparazionezko sendimenduetan [...] Erreparazioneko komunione saindua deitzen dena eginez").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Erreparaziokoak : Euskalterm 2 (horietako 1 Jesusen Bihotzeko apaizak sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal reparación / réparation formen ordainak: HiztHand: 1 konpontze, konponketa; 2 ordain, ordaintza // ElhHizt: 1 konponketa, konpontze; 2 pekamen, ordain, ordaintza // HiruMila: 1 konponketa, medeaketa; 2 (desagravio, satisfacción) ordain, kalteordain, ordainkizun, ordainbide, ordainezko, ordaingarri eta AS gisa: konponketa-obrak, telebista-konponketa, presazko konponketa // Lur EF/FE: 1 konponketa; 2 ordain, erreparo // HiztHand: 1 konpontze, konponketa; 2 (desagravio) ordain, ordaintza // Casve FE: antolatze, antolamentü; (forces) berritze; (offense) ordari, ordaritze // HaizeG FB: antolamendu // PMuj DCV: 1 (arreglo, compostura) antolapen, antolamendu, konponketa, berrizte, ongialdi; 2 (desagravio, satisfacción) ordain, ordainkizun, ordainbide, ordaiñezko, ordaingarri, kalte-ordain // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, XarHizt.

erreparazio 10: Oihana Elduaien 2, Inazio Agirre 2, Leire Ventas, Urtzi Urrutikoetxea, Jon Abril, EiTB 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: erreparazio 11: Berria 7, Herria 4 (erreparazio[ne]).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

baztertutzat eman liteke tradiziokoa; gaur, izatekotan, erlijiosoak izendatzeko balia daiteke, erreparazioko(ak) forman.

Mailegu onartzekoa da

mailegu onartzekoa da, erabilia baita.

Euskaltzaindiaren Arauak

Heg. Herr.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: erreparoan .

Erabileremu dialektala

Heg.

Mailak

Herr.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

erreparo sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

begira, ikusmiran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "errepaso, errepasatu h. gainbegiratu, begiratua eman".

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

errepasa, errepasatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Mailak

Beh.

Forma baten adiera(k)

berrikusi; berrikasi.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "errepaso, errepasatu h. gainbegiratu, begiratua eman".

Kategoria

iz.

Mailak

Beh.

Forma baten adiera(k)

berrikastea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da adierak bereiziz: 1 errepasatu; 2 askogatik irabazi: sekulako errepasoa eman ziguten.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: repertorio.

Aldeko arrazoi handirik ez dago

forma berri-asmatua da, baina erabat nagusitua

Zerrendakoaren oinarri bereko eratorriak-eta

errege-bide ere jasoko da, beharrezkoa baita Historian eta

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: errepikan , errepikaz .

LBeh (2014-04-03): errepikaezin 52: Elhuyar (“identifikazio indibiduala egin nahi dutenean, norbera errepikaezin egiten duten ezaugarrietara jo behar izaten dute zientzialariek”), Berria 28 (adib.: “Ikusleak esperientzia bakarra eta errepikaezina bizi dezan nahi dugu”), EiTB 14 (adib.: “24 orduko abentura errepikaezinean”), Argia 7 (adib.: “Aurpegi bakoitza hain da errepikaezin eta bakar, ezin baitiot errutinan erortzea baimendu nire buruari”), DiarioVasco 2 (adib.: “Kultur zirkuitu independientean sona eta izena irabazi ditu zuzeneko kontzertu tematiko eta errepikaezinak eskainiz, baina baita plazaratu dituen diskoei esker ere”); errepika ezin 8: Consumer 2 (adib.: “antzezpen bakoitzean mundu desberdin bat eskaintzen du, bizi-bizia eta errepika ezina”), Berria 3 (adib.: “Gaitzetik bertute atera zuten, orain bezala: gizabanakoak arima indibiduala du, berezia, errepika ezina... eskerrak!”), EiTB (“emaitza ikaragarria eta errepika ezina”), Argia (“Ahaztu egiten zaigu gure ekintza bakoitza bakarra eta errepika ezina dela”), DiarioVasco (“What"s going on errepika ezinaren sortzaileak protagonismo berezia izango dute gaueko 11:00ak aldera hasiko den musika saioan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: errepikaezin 30: Berria 18 (adib.: “Gehienak zuri-beltzean izoztutako uneak dira, irudi errepikaezinak”), Bat-bateko bertsolaritza 3 (adib.: “Lehenago bakarrak eta errepikaezinak ziren ekoizpenak”), Ana Urkiza 2 (adib.: “Astegunetako egun errepikaezinak eduki dezan, egunero, asteburutik pixka bat eta jaiegunetik beste pixka bat”), Itxaro Borda (“Euskararen geroa marrazten zuen, euskararenganako funtsezko amodio errepikaezina, paleolitiko arotik zetorkigun hizkuntzak ikastola neolitikoaren aterpea baino gehiago merezi zuela”), Karlos Linazasoro 2 (adib.: “Honek arkitektoa eta injinerua deitu zituen, une errepikaezin hura elkarrekin goza zezaten”), Joan Mari Irigoien (“ostikada izugarria jo eta gol kosmiko errepikaezin hura sartu baitzuen”), Migel Angel Mintegi (“Emazte ohiarekin oroituz batera beste garaiak etorri zitzaizkion gogora, erabat bestelakoak eta errepikaezinak seguruenik”), Joseba Sarrionandia (“Esaiozu ea arrakasta izan duen mundu errepikaezina atzemateko ahalegin horretan”), Xabier Mendiguren Elizegi (“pertsona bakoitza errealitate errepikaezina dela bere nortasunean aski barnatuz gero”); errepika ezin 4: Berria 2 (“Baita, gure amaigabeko maitasun eta begirunea ere, errepika ezina den gizaki honentzat”, “Haur bakoitza bakarra eta errepikaezina da”), Karlos Zabala (“Ez dakit, benetan ez dakit nola deskribatu gu bion artean zegoena, hitzik ez dut aurkitzen ezta istant errepika ezin hartan bainu-bata eranzteko egin zuen mugimendua deskribatzeko ere”), Bat-bateko bertsolaritza (“ekitaldi bakoitza errepika ezina da”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es irrepetible / fr extraordinaire: Elhuyar: errepikaezin; berriz ezin esan/egin/gerta... daitekeen(a); [extraordinario] ezin hobe, zoragarri, bikain, paregabeko / Nolaerran: - / Zehazki: ezin errepikatuzko, errepikaezin; (excepcional) paregabeko / Labayru: aparta, aparteko, bana-banako, egundoko/egundainoko, paregabe, berdingabe(ko), errepikaezin, parekaezin, konparaezin (incomparable) / Adorez5000: (no repetible) errepikaezin, ezin errepikatuzko; (extraordinario) aparteko, berezi, paregabeko, ezohiko.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta erabilia ezin errepikatuzko, paregabe eta bestelako osaerekin batera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

errepikakor 7: K. Sarasola 3 ("Tratamendu errepikakor hau ondo definitzeko 5. ariketan azaldutako galderei erantzun behar diegu", "ekintza errepikakor bat", "Azter ditzagun ekintza errepikakorra idazteko puntuak"); Elhuyar ("Lantegietan ordenadoreen erabilpena zabalduz doa, lanik astunenak, aspergarrienak, mekanikoenak eta errepikakorrenak eginez"); Saioka/8 ("experimentua errepikakorra denean, zenbait neurketa egiten dira"); EGLU II ("Bai balio mugagabeak bai errepikakorrak garbi bereizten dute ez-burutua"); I. Eguren ("Lan errepikakorra arindu egin da"); errepikakortasun 1, Osabide Hezkuntza 1989 ("Iharduera honen errepikakortasunak haserako saioetan zehar ikasleengan plangintza eta antolakuntza ohiturak sortzeari ateak zabaltzen dizkio"); errepikatu izond. 9: A. Sarriegi ("Lan errepikatuak"); NekazArkit ("Sarrera eta bao txikiak, berriz, moldura laun nabarmenduaz azpatuak doaz, hain ukondutu errepikatuez alegia"); M. Etxeberria ("Funtzio errepikatuak"); M. Haranburu 2 ("Nola lortzen da ukazio isil hori? objektu hori errepresentatzen duen janariaren barneraketa errepikatu eta jarraituaren bidez", "jateko desira errepikatua"); L. Fernandez 2 ("Haustura bakunak eta errepikatuak", "Haustura errepikatuak"); J. Zabaleta ("Orain berriz, islada-marra gorriz margotua, eta ildo arinez eta zenbaitetan errepikatuz egina duen basa-zezenetik, Arenaza berbereko ardatz galeria ondoko saihets zokoko orein emeetara joanez"); IMuj AzBel ("kilkerraren soinu errepikatua").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

errepikakor : AB38 2, Euskalterm 2; errepikakortasun : Euskalterm 2 (hauetan 1 ezker bazterreko e.); errepikatu [izond.]: DFrec 1 (ikuspegi e.), AB50 1 (`repetido' itzulia), Euskalterm 6 (ekinaldi e., ikasturte e., kopia e., lagin e., neurketa e., txilibitu-joaldi labur eta e. bana) // Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

errepikakor : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal repetitivo / répétitif formen ordainak: errepikakor : HiztHand, ElhHizt, HiruMila // ElhHizt: behin eta berriz egiten duena // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, Casve FE, PMuj DVC.

LBeh (2011-03-03): errepikakor 57 ager.: Iker Barandiaran (“erritmo errepikakorrak , giro bereziak”), Gorka Bereziartua 2 (“horien gainean doinu errepikakor bat sortzen da”, “egin dezakedan edozein azalpen edo gogoeta errepikakor iruditzen zait”), Unai Brea (“Hasiera batean jolasa oso sinplea da, oso errepikakorra”), Mikel Asurmendi (“Abertzale batzuen artean joera errepikakorra hau dago”), Mikel Garcia 2 (“Historia errepikakorra?”, “moldatzeko aukera eta ez oso aspergarri eta errepikakor egitekoa”), Saioa Ruiz (“garaiak ez dira errepikakorrak eta belaunaldi batekin beste bat dator”), Gontzal Agote (“denak dira terroristak lelo errepikakorrak sortu baino askoz lehenago”), Mikel Ayerbe 4 (“narratzailearen inguruan sortutako gaizki ulertuak errepikakorregiak suerta daitezkeelako”, “langaia errepikakorra izateak emaitza ere errepikakorra izateko arriskua baitakar”, “amaiera aldeko pasarte batzuk apur bat errepikakorrak begitantzea izan daiteke”), Haizea Barcenilla 6 (adib.: “Herrialdearen paisaia laua eta errepikakorra da”, “errepikakorrak suerta daitezkeenak”, “Kaligrafia ere elementu errepikakorra izango da”, “Garrazarengan jarrera errepikakorra ikus dezakegu”), Cristina Perez (“elikadura desorekatua eta errepikakorra”), Izibene Oñederra 2 (“Hor dago errepikakorra den seriearen gakoa”, “Eta kantatzen du zerbait errepikakorra , alderantziz errezitatuak duen efektu fantasiazkoa baliatuz”), Karlos Santisteban (“hain ohikoa eta errepikakorra den terminologia alde batera utzi”), Maitane Mitxelena 2 (“Gatzik gabeko lan aspergarri eta errepikakorra da”, “melodrama errepikakorra gelditzen da hamaika eszenatan”), Aitziber Laskibar (“Halako ekintza eta jarrera larri eta errepikakorrak”), Urtzi Urkizu (“Eguneroko emanaldietan nahiko errepikakorrak dira”), Arkaitz Mendoza 2 (“Doinu eta aire errepikakorrak testuarekin elkar jokoan ez dira guztiz ondo ulertzen”, “Vivaldiren inguruan ziharduen egitaraua errepikakorra izan zen”), Eneko Bidegain (“inoiz bukatzen ez den doinu errepikakor kubatarrean”), Uxue Apaolaza (“Kalean ere gauzak errepikakorrak dira”), Iker Balentziaga (“Badakit lelo errepikakor bat irudi dezakeela”), Elixabet Epelde (“Askotan Philip Rothi errepikakorra izatea leporatu badiote ere”), Jon Benito (“sorbaldak estaltzen, balantzaka, besoaren mugimendu errepikakorra jarraitzen”), Jesus Mari Begoña (“eskaintza errepikakorra iruditu zitzaidan gainontzeko ekitaldietan”), Garikoitz Goikoetxea (“bestela diskoa errepikakor egingo litzateke azkenerak”), Imanol Magro (“Motela eta errepikakorra dela egotzi diote filmari”), Koldo Aldabe (“Errepikakorra dirudi, denboran eta espazioan”), Xabier Lopetegia (“Prestaketa errepikakorra ez izatea garrantzitsua da”), Gontzal Agote (“oboe musika errepikakorraz aurkeztuta”), etab.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: errepikakor 87: Berria 22, Txillardegi 12, Iñaki Mendiguren 5, Iñaki Arranz 5, Xabier Olarra 4, Jon Alonso 4, Luis Elberdin 3, Juan Martin Elexpuru 3, Txema Ramirez de la Piscina 3, Aingeru Epaltza 2, Fernando Morillo 3, Jon Arretxe, Iban Zaldua, Karlos Zabala, Xabier Mendiguren Elizegi 2, Joxemari Iturralde, Harkaitz Cano 2, Juan Garzia, Pako Aristi, Eneko Bidegain, Migel Angel Mintegi, Eider Rodriguez, etab.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

errepikaketa* e. errepika, errepikapen; errepika; errepikapen; errepikarazi, errepikaraz, errepikarazten. dio ad.; errepikatu, errepika/errepikatu, errepikatzen. du ad.; errepikatzaile; errepikatze; errepikazio* e. errepikapen, errepikatze.

Forma erabilia da, giro batzuetan "ahantzia" izan arren

Oso forma erabilia da.

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

erabilerak ezagutuz ikusiko da behar den (errepikatu ez ote den aski, aipatu da), eta

Elkarketa nahiz eratorpen zalantzazkoak

osaeraz egokia den galdetuko.

Atzizkien araberako erabakiak

-kor.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: adib. / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

errepika sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ezkilak errepikan hasi ziren; txoriak errepikan ari dira.

Jatorri-osaerak gorabehera, hedatu-nagusitua da

usu erabilia baita, telebistan eta

Euskaltzaindiaren Arauak

errepikarazi, errepikaraz, errepikarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

errepikarazi, errepikaraz, errepikarazten

Euskaltzaindiaren Arauak

errepikatu, errepika(tu), errepikatzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

errepikatu, errepika(tu), errepikatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: adib. / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

errepika sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ezkilak dituzte errepikaz joaraziko; errepikaz kantatzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Art.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Ekaingo haitzuloaren erreplika.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erreportai(a) 57 (A. Azkargorta, Amatiño, ArrPress 1989, DV 1990, Egin 1986 eta 1989, Eguna 1989, Ere 1980, Hemen 1989, I. Bernaola, J. Haritschelhar, J.E. Ginto, J.J. Iribar 3, Kalakari IV, M.E. Laboa, P. Aristi, R. Etxezarreta, U. Larramendi 2, X. Gereño 6, X. Mendiguren B. 2, A. Loidi 2, B. Kortabarria, BAtx Gizona, DNoticias 1994, Egunk 1991 2, Hitza/5 6, HizkLiter 3, Hizkuntza/7 3, Ingurua/4, J. Etxarri, J.R. Aihartza 2, M. Agirre, Santa Mariñe 1994, Ttipi-ttapa 1994, Zipristin/7); erreportaje 3 (G. Nazabal, JMB Mitoak, Ere 1980).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

erreportai : DFrec 1, AB50 5 (eta hauetan 1 irrati e.); erreportaia : DFrec 2, AB38 3, AB50 20; erreportaje : DFrec 3 (eta reportaje beste 2), AB50 5 (eta -g- beste bat), HiztEn, Euskalterm 4 (hauetan erreportaje(zko) zinema 1, koloretako e. 1, zuri-beltzeko fotografi e. 1) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

EEgunk: erreportaia: "-a itsatsia eta guzti".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

erreportaje : HiruMila; erreportaia : Casve EF // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: erreportaje / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "erreportaia. -a itsatsi eta guzti".

Maileguaren beste forma, gaizki edo erdizka egokituaren ordez

Ik. erreportaje.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-aia/-aje: irizpide gisa, ez da -aia moduan egokituko mailegu berririk, tradiziokoak bere hartan utzirik, noski.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-aia/-aje.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

erreportxa, erreportatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

erantzuki egin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

erantzukia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Oinarri gabea da

-ki osaerako eratorri oinarri gabea.

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

geldiro, emeki.

LBeh (2014-04-03): errepresalia 45: Berria 20 (adib.: “Misilen aurkako ezkutuaren harira, «errepresaliak» iragarri ditu Errusiak”), EiTB 22 (adib.: “ez dut uste Bin Ladenen heriotzak Espainiari arrisku gehigarria ekarriko dionik, baina baliteke Espainiaren atzerriko interesen aurkako errepresaliak egotea”), Argia 3 (adib.: “Lehenbiziko urtean, eskola sauvage [basati] batera eramateagatik errepresalia gisa, haurrak hazteagatik zegokien allocation familiale diru-laguntzak ukatu zizkieten gurasoei, diru asko edozein familiarentzako”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: errepresalia 18: Berria 4 (adib.: “informazio gehiago zabalduko da, errepresalia arriskuen beldurretik askatuz joango diren neurrian, militar gero eta gehiagok hitz egingo dutelarik”), Edorta Jimenez 4 (adib.: “Xarrien delako horren historiaren atzean dagoena istorio hutsa bada, balizko jukutria horrengatiko errepresaliak neskak berak eta beste faxistatzarrak larrutik ordainduko dituzte; halaxe diotso Concha Valdesi Jesus Galindezek”), Juan Martin Elexpuru 2 (adib.: “Errepresalia eskubidea da nazioek erabili ohi duten beste lege bat”), Koro Navarro (“arrisku handia dago kateko errepresalia-neurriak izan daitezen, munduko ekonomiari ezin txarragoak gerta dakizkiokeenak”), Iñaki Mendiguren (“Hilm ospea merke eskura daiteke keinu dotore edo mot soinutsu baten bidez... egokiak batez ere milieu anarkiko batean, arabiar gizartea bezalakoetan, non indarkeriazko ekintza orok erruki gabe errepresalia sortarazten zuen...”), Joan Mari Irigoien (“Poloniako selekzioko jokalariek Alemaniaren kontra protagonizatu zuten balentria, nazien garaian, führerrarengandik galtzeko agindua jaso zutenean, errepresaliak izango zituztela-eta osterantzean”), Iñaki Iñurrieta (“Ingelesen Gutun Nagusiak debekatu egiten du gerra izanez gero atzerriko merkatarien salerosgaiak bahitzea edo konfiskatzea, errepresaliengatik ez bada”), Xabier Mendiguren (“Ez dira inondik ere huskeriak, baina bai gaitz erdi beste toki askotako errepresalia ankerren aldean”), Joxan Elsoegi (“Garbi zegoen, haren aburuz, nire jarrera errepresalia hutsen ondorioa zela”), Bernardo Atxaga (“Nafarroako batailoian buru egiten zuen Degrela kapitainak errepresaliak hartu zituen”), Joseba Sarrionandia (“Iparraldea polizia frantses eta espainolez beterik dagoela eta, tregua eten denetik batez ere, errefuxiatuek errepresaliak espero dituztela dio nire kontaktuak”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es represalia / fr représaille: Elhuyar: errepresalia / Nolaerran: mendekiozko ordain; errepresalia* (MD) (pl.) / Zehazki: errepresalia / Labayru: (daño que se hace como venganza) mendeku, bengai, aiherkunde, bengantza, kurruka, asper (clás.); (medida que adopta un Estado) errepresalia, zigor, gaztigu / Adorez5000: errepresalia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta erabilia.

LBeh (2013-06-10): errepresaliatu 64: Berria 33 (adib.: “Badakit jakin, behartsuen alde eta errepresaliatuen alboan eman duela bere bizi denbora”), EiTB 12 (adib.: “Pertsona errepresaliatuen eskubideen eguna”), Argia 9 (adib.: “Errepresiogileen justizia da, errepresaliatuen kontra”), DiarioVasco (“Errepresaliatu politikoak Santixabeletara!”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: errepresaliatu 42: Berria 39 (adib.: “Demokrazia berreskuratzea eta errepresaliatu guztien aitortza politikoa”), Jokin Urain (“Goiko datuei gehitu agintarien aurrera sinatzera agertu behar zutenak, ondasunak kendu zizkietenak, isunak zituztenak, karguak kendu zizkietenak eta desterratuak eta 50.000 errepresaliatu egiten dituzte”), Edorta Jimenez (“Errepresaliatua izan litekeen edonork ihes egin behar du”), Eider Rodriguez (“Gora gure preso, errepresaliatu eta errefuxiatuak”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es represaliado / fr - : Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: errepresalia-jasaile, zigordun, zigortu(a) / Labayru: - / Adorez5000: -.

Tradizioak baztertu duen forma

30.0: Hedatu gabea, eta erabilera mugatukoa.

errepresentazio 35: Nere Lujanbio, Gorka Bereziartua, Karlos Zurutuza, L.Roberto Gonzalez de Viñaspre, Ander Iturriotz, Haizea Barcenilla 9, Aurelia Arkotxa, Alberto Ibarrola, Beñat Zamalloa, Elixabet Epelde, Mikel Onaindia 3, Mikel Ayerbe, Irune Berro 3, Anjel Lertxundi, EiTB 9. // errepresentazio 503: Aizu, Argia 45, Berria 132, Deia 18, DiarioVasco 7, Euskal Herriko Agintaritza, EiTB 11, ElCorreo 3, Elhuyar 6, Elkar 18, Erlea 13, Euskaltzaindia 19, Goiena 11, Jakin 83, Laneki 5, UEU 127, Uztarria 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: errepresentazio : Berria 21, Ibon Uribarri 615, Filosofiako Gida 42, Xabier Arregi 22, Anjel Lertxundi 5, Joseba Sarrionandia 2, Piarres Xarriton 2, Joseba Zulaika, Jenaro Garate, J. Garzia, Ana Urkiza, Felipe Juaristi, Bernardo Atxaga 2, Joxe Azurmendi, Josu Zabaleta.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

errepresentazio 1. (Urt V 5), errepresentazione (Urt V 5), representazio, representazione. Representación. Nai du egunoros egin representazio hau. Ber Trat 12r. Haren humanitatiaren representazione natural bat. Tt Onsa 151. Aren majestadearen memorian eta representazioan. OA 45. Zure ta eriotzaren imajiña edo representazio bizia, egiñegiña. Cb Eg III 239s. Ihardetsi zioten enperadorearen errepresentazionea zela diru-pezan zigillatua zen figura. Lg II 238. v. tbn. Jaur 364 (errepresentazione). 2. Representación (comercial). Etxe askotako representazioak ibiltzen zituan. Alkain 36.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

hedatu gabea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Oso erabilia da, eta baldintza minimoa betetzen du.

Oinarri gabea da

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira errepresibo 22, EB (Azurm 6, E.L. Adan, Geogr/BBB, B. Bakaikoa 3, VozEusk 1984, Egin 1989 5, Azurm, Argia 1989, J. Sudupe 3: -ibu); errepresio (errepresino 1, errepresione 1, erreprezio 1, represio 1, deserrepresio 1) eta konposatuak 49 (Biologia orokorra 2, K. Rotaetxe, Azurm 7, Zabal 1973-1976 4, E.L. Adan, M. Ugalde, X. Gereño, Nazio arazoa 4, Azterketa Historikoak/1, Egin 1979-1993 artean 5, A. Pagola, Argia 1986, P. Sastre 3, ArrPress 1989 2, Habe 1990, Herria 2000 Eliza 1988, I. Larrea, X. Letona, M. Arrue, A. Eizagirre, Intelektuala 2, Egunk 1991-1994 artean 3, Herr 1992, X. Iruretagoiena, M. Irazgoiti 2); erreprimitu 8 (X. Gereño, Loti ederra 1977, Egin 1982, A. Egaña 2, M. Arrieta 2, UnescoAlb 1990) eta reprimatu 1 (X. Mendiguren B.).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

errepresibo : DFrec 39, AB50 9 (hauetan indar errepresibo 3), HiztEn, Euskalterm 2; errepresio : DFrec 73, AB38 1, AB50 52 (hauetan errepresio giro 1, errepresio talde 1), HiztEn, Euskalterm 8 (hauetan errepresio-sistema 1, gene-errepresio 1); errepresiozko : DFrec 5; errepresiogile : HiztEn; erreprimitu : DFrec 16, AB38 2, AB50 2, HiztEn, Euskalterm 5; errepresore : Euskalterm 2 (hauetan itzulpen-errepresore 1); erreprimigarri : Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

errepresibo : HiruMila; errepresio , errepresiogile , erreprimitu : HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta beste gabe onartzekoa

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du; orobat errepresio eta erreprimitu formek..

Izenondo erreferentzialak

-ibo izond. erref.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

erreprimi, erreprimitzen.

Aditz-erregimena

du ad.

LBeh (2016-10-26): erreproduktibo 20: Berria 11, Jakin 3, Argia 5, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: erreproduktibo 1, Juan Martin Elexpuru.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: ugaltze-isolamendu, ugalketarako giza klonazio (4), giza ugalketa-material (4), laguntza bidezko ugalketarako teknika (4), ugalketa-teknologia.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu erreproduktibo formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es reproductivo / fr reproductif(ive): Elhuyar: ugalketako; ugaltze-, ugal-, ugalketa- / NolaErran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: emankor, ekarkor, ugalkor.

Onartzekoa da, euskal osaerako ordainarekin batera

Jasotzekoa da Ekonomia eta inguruko arloetarako. Gainerakoentzat (Biolo-gia…) baditugu euskal ugal- osaerakoak.

Kategoria

adj.

Jakite-arloak

Ekon.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

reproduzitzaile bitan, erabilera markatuan (MEIG: ""Literatura izan daiteke kreatzaile edo reproduzitzaile" esaten baldin badut, hizkuntzaz ari naiz, Haranburu-Altuaren hizkuntzaz. Baina frase biribil honi zerbait eranstera ausartuko baldin banintz, behar diren komatxoak behar bezala ipini ondoren, esate baterako, "Literatura izan daiteke kreatzaile eta reproduzitzaile, egia da, bai baina Perogrullok berak ere ez zukeen lotsarren horrelako egiarik esango", metahizkuntzaz hasia naiz mintzatzen").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira erreprodukzio 6 (G. Nazabal: "eztainuzko laminen gainean, oso grabatu-erreprodukzio leialak lortu zituen"; I. Uria: "horrek esan nahi dik gure erreprodukzio-mekanismoak pipiak jota daudela eta hizkuntzaren egoeraren larritasuna nabarmena dela"; Bitez: "San Migel tenpluaren erreprodukzioa"; Zehar 1993 2: "Pop artearen ondoren, pinturaren tresna lagungarri garrantzitsu izatera itzuli da berriro fotografia, pinturaren eredu edo patroi bezala erabilita, objektuaren erreprodukzio objektibo eta supergarbia ematen baitu", "errealitatearen erreprodukzioa ez da norberaren perspektiba optiko indibidualean oinarritzen, irudiaren bozetoa egiteko balio izaten duen kamara-objektiboaren jartzeko moduan baizik"; B. Urkizu: "Ba al dago erreprodukzio-gailurik: magnetofoi, diagramazio, inprimaketa, grabazio...?"); autorreprodukzio 1 (I. Uria: "oztopo psiko-sozialak planteiatzen dizkik: jendearen hizkuntzarekiko atxekimendu-aldetik dauden eskasiak, jarrera hotzak edo epelak, edo hizkuntzarekiko gorrotoraino zabaldu daitezkeen jarrera ezkor horien positibizazioa, azken batean, hizkuntzaren autorreprodukzio-egoera batera iristeko"); erreprodukziogintza 1 (Amatiño: "Bistan da sexu bakoitzak bere "rol" desberdina jokatu duela erreprodukziogintzan"); erreproduzio 1 (M. Pagola: "Kondairaren ikuskera materialistak dionez, bizitza errealaren produzioa eta erreproduzioa da azkenean in ultima istanza, kondaira determinatzen duen unea"); erreproduzitu 6 (UZEI: "Irudien itxuran sentsazioak jaso, erreproduzitu"; AdminLan: "aparatu baten bitartez, "erreproduzitzeko makinaz" informazio hori, orri batean inprimaturik azalduko da"; G. Nazabal: "Leon Battista Alberti (...) honek, kamera ilunaren oinarriak eta kamera horrek dibujoaren bitartez dituen erreproduzitzeko ahalbideak finkatuko ditu"; Amatiño: "[Bistan da] orain arteko gizateriak bere historia osoan egin duen ahalegin guztiaren %90 irauteko eta erreproduzitzeko besterik ez dela izan"; Argia 1989: "Birusa duen ordenagailuarekin harremanetan jartzen den ordenagailua kutsatzen du eta bere kabuz erreproduzitzen da"; EHAA 1992: "Ahozko mezuak, komunikatzeko erreproduzitzea eta produzitzea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

erreprodukzio : DFrec 1, AB38 3 (hauetan 1 e. industrial), HiztEn, Euskalterm 14 (hauetan e. bakun 1, e. fotografiko 1, e. zabaldu 1, etab.); erreproduzio : DFrec 7; erreproduzigarritasun : Euskalterm 1; erreproduzitu : DFrec 2, AB38 1, AB50 1, HiztEn, Euskalterm 2 (hauetan 1 debekatua osorik edo partzialki erreproduzitzea); erreproduzitzaile : Euskalterm (argazki e. 1, plano-e. eta -artxibatzaile); reproduzio : DFrec 1, AB38 1; Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

HezkAdmin: erreprodukzio (reproducción), erreproduzitu (reproducir).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

erreprodukzio : HiruMila, EskolaHE; erreproduzitu : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: reproducción.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta adiera argituz onartzekoa

mailegu onartzekoen minimoa betetzen du; eta, erreproduzitu bezala, eta onartzekoa da Fotografia, Musika, Zinema eremuetan (bestetan, cf. ugaltze, kopiatze, etab.)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: reproducir.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

erreproduzi, erreproduzitzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Jakite-arloak

Arg[azkilaritza], Mus., Zin.

LBeh (2014-04-03): erreproduzitzaile 138: Elhuyar 3 (adib.: “sistema hori duten abestiak Apple-ren erreproduzitzaileetan soilik entzun edo kopiatu daitezke”), Consumer 102 (adib.: “MP3 erreproduzitzaileak”), Berria 21 (adib.: “Myvo Crystal betaurrekoak gaur egun multimedia erreproduzitzaileetarako dauden gailu bitxienetakoak dira”), EiTB 10 (adib.: “Hori gertatzen ari zaio gaur CDari; erreproduzitzaile berrien mehatxuak jasan behar ditu”), Jakin (“Alegia, tresna berean edukitzera telefono mugikorra, mezu bidaltzaile-hartzailea, PDA, musika erreproduzitzailea, GPS, argazki kamera, etab”), Argia (“Bideo erreproduzitzaileak etxeetan arrunt bilakatu zirenean, pornografiaren industriak izugarrizko gorakada izan zuen”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: erreproduzitzaile 2: Berria (“Bi adingaberi labanekin mehatxu eginda lapurretan egitea leporatzen diete: bati mp3 erreproduzitzailea ebatsi zioten, eta besteari sakelako telefonoa”), Irene Aldasoro (“Baditu ingurua arakatzen duten orientazio - eta nabigazio-sistema landuak ere: 3D kamera bat eta hi-fi soinu-erreproduzitzaile estereofoniko bat, besteak beste”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es reproductor / fr reproducteur: Elhuyar: [audio, vídeo] irakurgailu, erreproduzitzaile / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: (aparato para reproducir) erreproduktore, erreproduzitzaile / Adorez5000: (audio, vídeo) irakurgailu, erreproduzitzaile.

Txostenaren laburpena

Hiztegietan ‘tresna’ adierakoa soilik jaso da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta erabilia.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

DVD erreproduzitzailea.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EH2016: “errepublikazaletasun iz. Errepublikazalea denaren nolakotasuna. Hausketa horren arrazoia batzuen errepublikazaletasuna izan omen zen".

LBeh (2016-10-26): errepublikanismo 32: Elkar, Berria 8, Jakin 23.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: errepublikanismo 9: Berria 6, Filosofiako Gida 3.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu errepublikanismo formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: errepublikanismo (Pol.).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es republicanismo / fr républicanisme: Elhuyar: errepublikazaletasun, errepublikanismo / NolaErran: - / Zehazki: errepublikanismo, errepublikazaletasun / Labayru: errepublikanismo / Adorez5000: errepublikazaletasun, errepublikanismo.

Nazioarteko forma da

Nazioarteko forma da, onartzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu errepublikazaletasun formarik.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

errepublikazaletasun 4: M. Onaindia ("Errepublikazale garbi hauk [...] bere errepublikazaletasuna eta lejisladore eskubideak eusteko ezgai [ziren] Ekintza botere eta monarkizaleen aitzinean"), X. Lete ("Hausketa horren arrazoia batzuren errepublikazaletasuna izan omen zen"), Historia 1998 2 ("Mugimendu politiko katalanistaren iturburuetako bat izan zen F. Pi i Margallen errepublikazaletasun federala [...] Mende berriarekin hasi zen ezkerreko katalanismoa antolatzen, errepublizaletasunari lotua").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, HiruMila, Casve EF, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

batez ere pl. 'bahia, bermea'.

Numeroa

askotan ez-sing.

Forma baten adiera(k)

bahia, bermea