Forma arautuaren azalpenaz oharra

adibide gisa gehituz: Estatu Batuak, estatu-nazioa; eta AS gisa (sarrera honetan nahiz kolpe sarreran): estatu-kolpe .

LBeh (2014-04-03): estatu-idazkari 61: EiTB 60 (adib.: “Asteartean adostu zuten prozesu hori Hillary Clinton AEBetako estatu-idazkariaren babesarekin”), Argia (“Ez baita ahuntzaren gauerdiko eztula, ekar dezagun gogora Defentsako aurreko estatu-idazkariak, Constantino Mendezek, kargua uzterakoan esan zuena”); estatu idazkari 503: Consumer, Berria 317, EiTB 176, Argia 9.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: estatu(-)idazkari 4: Berria, Ander Irizar 3 (“Lajosek musu eman zion masail banatan, eta gero estatu-idazkari baten eskutitza atera zuen paper-zorrotik”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: kolegio 1. Zenbait erakunde katolikoren izena. Angelo Sodano Vatikanoko Estatu idazkaria izango da aurrerantzean kardinalen kolegioko dekanoa. Apezpikuen kolegioa bihar bilduko da.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es secretario de Estado / fr secréetaire d’État: Elhuyar: estatu-idazkari / Nolaerran: estatu idazkari / Zehazki: Estatu Idazkari / Labayru: estatu-idazkari, estatuako idazkari / Adorez5000: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta hedatua dago.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa estatu sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu zuzena da, baina zalantzak daude hiztegian jasotzeaz

ik. oharra s.u. laterriarteko: "estatu hobetsiaren gain erakitako estatuarteko dagokio euskara batuari".

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Soziologia (“Muga estatubatuarra”, “hezkuntza estatubatuarra”), F. Rius (“konpainia estatu batuar batek mundu guztian barrena banatu zuen”), Berrietan 1999 (“jazz estatubatuarra”), M.A. Elustondo (“estatubatuar gizartea”), Emakumeak eta feminismoa (“estatubatuar emakumearen isolamendua”), Egunk (“aktore estatubatuarra”), KultUrtekaria (“irlandar jatorriko estatubatuarra”), P. Sudupe (“hiritartasun estatubatuarra”, “gobernadore estatubatuarrak”), Egunk 1994 (“dantzari estatubatuarrak”, “judu estatubatuarrak”), J. Lartategi (“irakurle estatubatuarrak”), Elexp Krabelina (“yuppi estatubatuarrak”).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

PUrib: "estatus (E) / status" / EEgunk: "estatus († status)".

Maileguaren beste forma, gaizki edo erdizka egokituaren ordez

Ik. status.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

est-/st-; -us: latinetiko berriok osorik mailegatu dira pasaldi arautuan (cf. campus, corpus).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

estazio (eta -zione 7, -ziño 26, -zinoi 2) 54 aldiz ageri da: a) 'irratia' adierako 2 (SM Zirik); b) 'geltokia' adierako 19: B 5 (Enb; Bilbao IpuiB 3; SM Zirik), G 13 (Zab Gabon; A Ardi azalpen bezala; Iraola; Urruz Zer erabilera markatuan; Or 4; Tx B II; Alz Bern; Uzt Sas 2; Salav), EB 1 (MEIG); c) 'Sakramentu Santuari egiten zaion otoitza' adierako 7: B 5 (Añ 3; fB Ic III; Astar II), G 1 (Cb), IE 1 (Mdg) eta OEH argitaratuan gainera: ZBulda ("[Egiten da] estazino Erroman bisitaubagaz bost altarak, bost elisetan"), CrIc ("Induljenzia irabazteko esketan jakuzan erregu, eleisako estazione, limosna"), Ayerb EEs 1917 ("Errosarioa errezatu, estazioak ere esan"); d) 'urtaroa' adierako IE 6 (JesBih 5; Mdg); e) 'egoera' adierako 1 (Cb Eg II); f) 'geldialdia; gurutze-bideko egonaldia' adierako 19 (Cb 3; Añ EL1 16). // Testuinguruak: a) SM Zirik: "'Philips' radio bat eman zetsan [...] asi ziran estaziño bat ipiñi ta bestia ipiñi"; "Naiz estaziño batian ipiñi ta naiz bestian ipiñi, beti prantsez joten dau"; b) Enb: "Itxas-aldian bada portu-eskiñetan, Osterantzean barriz, estaziñoetan"; Bilbao IpuiB: "Eldu zoazen estaziñora, asi zoazen trenetik jetxiten"; SM Zirik: "Eibarko estaziñuan gertau zan"; Zab Gabon: "zortziretan omen dator azkeneko trena, eta estaziotik etxera ez ditu bi ordu igaroko"; A Ardi: "Urrengo goizean zortzi ta erdiak-aldean gelunera (estaziora) iritsita"; Iraola: "Donostiyako estaziyora allegatu nintzanian..."; Urruz Zer: "Zumarragako geltoki edo estazioan gutxigatik etzioten eman Burdeoserako txartel edo billetea"; Or: "erri ontako estazioari su ematea zijoala"; Tx B II: "estaziyotik Ormaiztegira Ezkiyo non dan galdian"; Alz Bern: "Pilemon irixteko ordurako estaziyuan egon"; Uzt Sas: "Errenteriko estaziora bajatzen zuten trenian"; Salav: "gero emendik estaziora; emen trenean sartu eta danok kantari ta bullan Pamplonara"; MEIG: "Nahiz trenean nahiz estazioetan"; c) Añ: "Emen errezetan da Sakramentu Santuaren estaziñoa "; fB Ic III: "Egin aparteko erregubak zerubari, (...) edo santuren bati bederatzi eguneko meza entzutia, estazinoia..."; Astar II: "Irugarren moduba da, errezetia errosarijua, estazinoia, edo beste debozinoeren bat"; Cb: "Erromako estazio santuak ibilli"; Mdg: "Egun karta konen eskribitiagatik egin dud estazione bat txikiago elizan"; d) JesBih 5: "Misale erromanoak estazione diferentak markatzen dituen egunetan [...] Gaizuman. [...] Bazkoz. [...] Jondone Salbatorez"; Mdg: "urteko laur estazioniak, dra, negiua, bedatsia, uda, urrieta"; e) Cb Eg II: "Infernuko animen leku, egoera ta estazioa ikusi dezu"; f) Cb: "Emen, nere anima, estazio bat dagigun: begira zure gorputza lurpean, ta nolakoa gelditzen dan"; Añ EL1: "Kalbarioko Estaziño, edo Geraldi Santuak ibiltea".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

estazio (eta -ziño 5) 39 aldiz jaso da; a) 'jarduera baten instalazio-multzoa' adierako 15, EB (K. Navarro; Garraioa 3; OinEntz/1, 3 eta 5 6; Meteorologia; J. Agirre; A. Perez; EHAA 1992; Deia 1988); b) 'geltokia' adierako 17: B 3 (J.A. Goiria; I. Zubiri 2), G 5 (Vill; PEBiz; A. Zavala; F. Portu; J. Azpiroz), EB 9 (HizkLiter; HizkLiter/BBB/1; J. Urrujulegi; A.M. Abate; R. Saizarbitoria; M. Zarate; BAtx AstH; Ihintza 1990; J.M. Elexpuru); c) 'Sakramentu Santuari egiten zaion otoitza' adierako G 4 (J.A. Ugarte 3; Inza); d) 'egonaldia' adierako G 1 (LzM); estazionamendu EB 1 (BEO 1990); estazionario EB 1 (Kimikako Problemak). // Testuinguruak: a) K. Navarro: "Arazketa estazioek garbitzen dute ur geza"; Garraioa: "Untzia estazio batetatik gertuago badago bestetik baino, lehen estaziotik datorren seinalea segundu zati bat lehenago iritsiko zaio bigarrengokoa baino"; OinEntz/1, 3 eta 5: "Ostondoko estazio espazilak"; "Estazio hartzaile / ikus Telegrafoa // Estazio transmisore / ikus Telegrafoa"; "Estazio emisorea bilatzeko kondentsagailu aldagarria alde batera edo bestera poliki-poliki jiratzea aski da"; "Irratifaroak, zenbait seinale igortzen duten irrati estazioak edo tokigune jakinekoak dira"; Meteorologia: "Estazio (...) nabigaziorako abisuak igortzen dira dagozkien iragarpenekin"; J. Agirre: "Leku horretan badira, halaber, aztarna arkeologikoak, Iparraldeko Aralarreko estazioari dagozkionak"; A. Perez: "Horretarako arazketa-estazioak erabili behar dira gai kaltegarriak kentzeko"; EHAA 1992: "Enagas Banatze Estaziotik bihar-etzi egingo den ERM-ra"; Deia 1988: "egitarauak aukera ezinhobeak eskaintzen ditu eskian aritzeko bertako zein atzerriko estazioetan"; b) J.A. Goiria: "24'n Rossio geltoki-estaziñora eroan eben"; I. Zubiri: "zure deia artu nebanean, Iruiña'tik Gasteiz'erako estaziñora joan nintzan"; Vill: "estazioa Agredan"; PEBiz: "Garai artan Billabonan etzan estaziorik izango"; A. Zavala: "Bilbao'ko Atxuri'ko estazioa"; F. Portu: "Irun eta Endayako Estazioak"; J. Azpiroz: "... Nik: - Estazioan. Arek orduan: - Esaiozu jefeari jartzeko"; HizkLiter: "Durkheimgo estazioan aurkitzen da"; HizkLiter/BBB/1: "Testu zati honen amaieran lotzen dira pertsonaia eta estazioa"; J. Urrujulegi: "abandonatzen dute Donostia Norteko estaziotik"; A.M. Abate: "Donostiako erdigunean, portua eta Estazioa hartu gabe"; R. Saizarbitoria: "estazioan uzten ninduen eta mutua bizikletan ateratzen zitzaidan bila"; M. Zarate: "Simon du izena Ekidazuko estazioko jefeak"; BAtx AstH: "tren dotore dotore bat ailegatzen zen herriko estaziora"; Ihintza 1990: "Estazioko kantinan bazkaldu genuen"; J.M. Elexpuru: "Estaziorantz abiatu naiz bizikletari ongi etorria egitera"); c) J.A. Ugarte: "geroztik Aita Santu Alejandro VI.ak Franziskanoai konzeditu zien estazio ori non nai errezatu ta irabazteko pribilejioa"; "Franziskanoen estazioaren induljenzi, ugari ta aundiak"; Inza: "Erromako Estaziotako induljentziak bere egunetan irabazten dira eliza bat edo elizatxo baten ikustaldia egiñez"; d) LzM: "Aita gurea eta gañeracoac, lenbizico estazioan bezela"; estazionamendu (BEO 1990: "estazionamenduak eta eraikuntzei atxekitako guneak"); estazionario (Kimikako Problemak: "erreakzio konplexuaren (globalaren) abiadura-legea determinatzeko egoera estazionarioaren hurbilketa aplika dezakegu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estazio : DFrec 2 ('geltokia'), AB38 3 ('estación' itzuliak), AB50 12 ('estación' itzuliak; hauetan estazio biologiko 1: estación biológica; ponpaketa estazio 2: estación de bombeo), HiztEn ('iharduera bat egiteko bereziki prestatutako ingurune edo instalazio-multzoa', eta adibideetan: eski-estazio eta estazio meteorologiko), Euskalterm 60 (hauetan, autobus-e., e. meteologiko, e. klimatologiko, irratihaize-zundazko e., kostako e., turismoko e., zerbitzu-e. gasolinadun, etab.); estazional : Euskalterm 2 (egitura estazionalarekiko serie: serie con estructura estacional; izaera estazionaleko serieak: series con carácter estacional); estazionario : AB38 3 (estacionario), Euskalterm (estacionario); estazionatu : DFrec 1 // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estazio : EuskHizt (1 geraldia; 2 geltokia), HiruMila (estación eta adibide gisa: frutagintzako estazio; estación de fruticultura), ElhHizt (estación; conjunto de instalaciones); estazionario : HiruMila (Zientz.; estacionario) // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE eta EG/CE, Lur EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

estazio 1 iz. Lurraren edo beste argizagi baten orbitan jartzeko diseinaturiko espazio ontzia, espazioa aztertzeko edo espazioari buruzko azterketa zientifikoak egiteko erabiltzen dena. Nazioarteko Espazio Estaziorako bidean da Soyuz-4 espazio ontzia. Sergei Krikaliov errusiar astronauta Mir estazioan zegoen Sobietar Batasuna desegin zenean. 2 iz. Irrati igorgailua. Irrati estazioa. 3 iz. Zenbait jarduera egiteko bereziki prestaturiko gunea edo instalazioen multzoa. Estazio meteorologikoak. 4 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, estazio-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, bestelako adieretan geltoki, egonaldi, urtaro eta abar erabiltzea gomendatzen du].

estazio 1384.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

estazio 366.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBBak hurrengorako utzia.

Zerrenda osagarriak

Prestas: 27 lek. (B 1 / G 26).

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta adiera argituz onartzekoa

ez da onartzekoa 'geltokia', 'egonaldia', 'urtaroa' adieretan; bai, ordea, beste batzuetan (cf. espaziokoa, irratikoa, etab.)

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Forma onartua da hiru adieratan, eta azkenekoan bildutakoetan debekatzea egokia da.

Forma batek ez d(it)uen adiera(k)

ez da onartzekoa 'geltoki', 'egonaldi', 'urtaro' adieretan; bai, ordea, espaziokoa edo "eski-estazioa" bezalakoetakoa

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

azido esteariko azpisarrera proposatu denez, honek ere sarrera beharko du, “adj. Kim.” markarekin soilik bada ere.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

dohakabea, erromesa; ezindua.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: estekan .

Erabileremu dialektala

Ipar.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

esteka, lotura.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

esteka sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

loturik.

Euskaltzaindiaren Arauak

estekarazi, estekaraz, estekarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

estekarazi, estekaraz, estekarazten

Euskaltzaindiaren Arauak

estekatu, esteka(tu), estekatzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

esteka, esteka(tu), estekatzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

estekiometria 3: Zinetika ("Estekiometria errazeko erreakzioekin oso ondo doa metodo hau"), Kimikako Problemak ("Estekiometria. Problema ebatziak"), HezkSaila Batx 1994 ("Erreakzio kimikoak irudikatzea. Estekiometria"); estekiometriko 3, J. Iturbe (adib.: "Hidruro hauk ez dira estekiometrikoak, eta hobe da adsortzioz mintzatzea", "Sarrera-probak hiru atal dauzka eduki doktrinal gisa: lehena, erreakzio kimikoen alde estekiometriko eta energetikoei dagokie").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estekiometria : AB38 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 2; estekiometriko : AB38 2, HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estekiometria : ElhHizt, HiruMila; estekiometriko : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Kim.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

estela 1 (MEIG-NEtx: "Estela batek, bere harri zutiarekin").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

estela EB 7 (UZEI 1: "aipagarrienak dira: Oiartzun-go Andrearriaga hilarria, Markinez-ko erliebea, Arabako Kanpezu-ko harria, Gastiain-go estela, Aibar-ko aldare-harria, etab."; SEIE 6: "Markinez-ko erliebea, Arabako Kanpezu-ko harria, Gastiain-go estela", "Hogeita hiru sarkofago eta zazpi estela daude hilerri honetan", "Hilerrian batean eta bestean barreiaturik lau estela diskoidal dira", "Estela diskoidalak nonahi", "Estelak ez dira oso dotoreak", "Baina kostako zaio inori honenbeste estelekin beste bat topo egitea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estela : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estela : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal estela / stèle formen ordainak: HiruMila: Meteorol. lorratz, hatz; uhara, untzihatza, hilarria / estela // ElhHizt: 1 estela; 2 lorratz, ubera, uhara // Lur EG/CE: ubela; ildo; hilarri // Lur EF/FE: hilarri // XarHizt: harrixut; gizonarri // Casve FE: harritxüt; harri gizon // HaizeG FB: zutarri, harri-tente; harri-biribil // T-L LBF: tente, harri-tente; harri-gizon // PMuj DCV: tente, arri-tente; arri-gizon // Azkue Aurkibidea: lorratz; ueri (del barco).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

ez dago maileguaren premiarik; cf. hilarri; ubera (edo, hala erabakiko balitz, uhara).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia. Jasotzekoa sarrera gisa Artea markarekin.

Jakite-arloak

Art.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu estelada formarik.

estelada 55: Argia 11, Berria 16, EiTB 3, Goiena 21, Jakin, Uztarria 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu estelada formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia, ezaguna eta sarrera gisa jasotzekoa.

LBeh (2013-06-10): estelar 102: Berria 62 (adib.: “binakako lau finak, hiru txapel eta estelar ugari“), EiTB 30 (adib.: “Estelarrean berriz, Titin III-Beroiz eta Gonzalez-Lasa III arituko dira nor baino nor gehiago”), DiarioVasco 10 (adib.: “arratsaldeko 19:00etan jokatuko da estelarra”). // (2020): estelar 228 (Berria 165); partida nagusi 209 (Berria 146); ez dugu partida goren aurkitu.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: estelar 129: Berria 128 (adib.: “Capellan-Zezeaga eta Nagore-Elkorok jokatuko dute estelarra aurretik”), Harkaitz Cano (“Aulkien Historiako une estelarrak”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es estelar / fr stellaire; marquant: Elhuyar: izarretako, izar-; nagusi, goren / Nolaerran: -; aipagarri, ohargarri / Zehazki: izarretako, izar-; goren / Labayru: izarretako, izar-; itzel(ezko), aparta, aparteko, berebiziko, izugarri(zko), nagusi / Adorez5000: izarretako, izar-; nagusi, goren.

Geroago erabakitzekoa da

Geroago erabakitzekoa; oraingoz partida nagusi aski izan daiteke.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Badirudi pilota munduan oso hedatua dagoela, partida nagusi formak ez duela lortu ordeztea. Horixe erabiliko da definitzaile gisa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

est-/st-.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Anat.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu estentsibo eta intentsibo formarik.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira estentsibo (eta ex- 3) 9: a) 'hedakorra' adierako 7 (I. Irazabalbeitia: "magnitude estentsiboak dira; sistemaren puntu guztietan balio berdina dutela alegia"; UZEI: "Irakurketa estentsiboa [tit]"; U. Larramendi 3, adib.: "Testu luzeen irakurketa azkar samar honi, irakurketa estentsiboa esaten zaio"; J.M. Elorza: "hau ere magnitude estentsiboa da"; Jakin 1981: "extentsiboa: euskara beste gaiak lantzeko erabiliko den uneak"); b) 'nekazaritzako eta abeltzaintzako produkzio-sistemari dagokiona' adierako 2 (Saioka/5: "Tejo-tik beherako lur gehienak nagusi handien eskuetan gelditu zirenez gero, labore lan extentsiboa egin ohi da alde horietan"; Geogr/BBB: "Andaluzia aldean, lantze extentsiboa ematen da"); intentsibo (eta -ns- 1) 24: a) 'trinkoa' adierako 23 (X. Amuriza: "Ez zuen alferrik eman hainbeste urte hipnopedia intensiboan"; J. Sierra: "Askotan, birplanteatu egin da euskalduntze-prozesua, orain askoz ere razionalagoa eta intentsiboagoa izanik"; Jakin 1981 3, adib.: "euskararen erabilkera intentsiboa: euskara bera landuko den uneak"; Gorrak 1981: "nola haur gor sakonak hizkuntzaren lorpen, egituratze eta ahozkatzean atzerapen bat dakarren, eta horregatik oso garaiztik entrenamendu intentsibo batetan jarri behar dela"; UZEI 2, adib.: "Irakurketa intentsiboa: Xehetasun osoz egiten den testu aski laburren irakurketa, erabat ulertuz eta are analizatuz"; P. Mendizabal: "entrenamendua zeinen intentsiboa eta zabala izan den"; U. Larramendi 7, adib.: "Testu baten bidez edukiak ikastea, hiztegi alor batetan praktika intentsiboa egitearen bidez", "guztiek irakurketa mantso eta intentsibora bultzatzen dutenez"; EHAA 1986: "Zainketa Intentsiboetarako Gela"; Habe 1983: "Koordinakundeak ikastaro intentsiboa antolatu du irratigintzaren teknika irakasteko"; X. Letona: "nire lehenengo ikastaro intentsiboa, egunero bost ordu zero mailan"; N. Gonzalez: "Ikasturte honetan Hezkuntza Administrazioak Prestakuntzarako Egitamu Intentsiboaren (PIF/PEI) bidez..."; Egin 1992 2, adib.: "Tai-Chi kurtso intentsibo bat burutuko da Azpeitiko Udal Igerilekuan"); intentsiboki 6 (U. Larramendi 3, J. Sierra, SEIE, Jakin 1981); b) 'nekazaritza...' adierako 2 (Saioka/5: "jendea sakabanatua bizi denez gero, polikultibo intentsiboa erabiltzen dute"; Gipuzkoako gerografia: "Hazkuntza intentsibo tradizionala aprobetxamendu maximora eraman nahirik...").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estentsibo : DFrec 8 (produkzio-sistemari dagozkio guztiak, adib.: era estentsiboko abelazkuntzara dedikatzeko), AB38 1 (estensibo: 'extensivo' itzulia), HiztEn (1 Abeltzaintza edo nekazaritzako produkzio-sistema; 2 Fis. Masaren araberako propietatea), Euskalterm 10 (produkzio-sistemari dagozkion 4: abere-hazkuntza e., laborantza e., etab.; 'hedakorra' adierako 6: irakaskuntza i., irakurketa i., etab.); intentsibo : DFrec 7 (produkzio-sistemari dagozkio guztiak, adib.: lurrez estentsiboetara baino intentsiboetara eta abelazkuntzara dedikatzea hobe da), AB38 11 (eta intensibo: 'intensivo' itzulia), AB50 30 (eta intensibo, 'trinkoa' adierakoak: ikastaro i., kurtsilo i., etab.), HiztEn (1 Abeltzaintza edo nekazaritzako produkzio-sistema; 2 Fis. Masaren araberakoa ez den propietatea), Euskalterm 30 (produkzio-sistemari dagozkion 6: abere-hazkuntza i., laborantza i., etab.; 'trinkoa' adierako 24: hazkuntza i., irakurketa i.) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estentsibo : HiruMila (extensivo, -a; AS: laborantza estentsiboa: cultivo extensivo), ElhHizt (Nek. extensivo, -a); intentsibo : HiruMila (intensivo, -a; AS: laborantza intentsiboa: cultivo intensivo), ElhHizt (1 Nek. intensivo, -a; 2 Fis. intensivo, -a), EskolaHE (AS: Nekazaritza intentsiboa: nekazaritza zabala) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-nts-/-ns-.

Izenondo erreferentzialak

-ibo izond. erref.

Jakite-arloak

onartzekoa da, Nekazaritza arloan (lantaldeak ez daki beste zeinetan behar den).

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-r.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estereorradian: HiztEn-LurE.

Erdaretako formak

Ez dugu aurkitu ap. Collins, Le Petit Robert.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Zientzia-unitateak.

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

estereotipa, estereotipatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

irudi estereotipatua.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta beste gabe onartzekoa

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du (cf. es, fr, en).

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(inprimatzeko teknika bat).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira estereotipo (eta -tipu 12, estero- 2) 17 dira (Azurm 13, adib.: "Estereotipo mordo bat", "ideiarekin urtzen bait da estereotipua, eta gehien-gehienetan ideiatzat hartzen dugu", "estereotipuak erantzi, ideiak argitu"; U. Larramendi: "Garrantzitsua da 'hizkuntz ikasle on'aren estereotiporik ez dagoela konturatzea"; X. Mendiguren B.: "Gaur egungo eta Belle époqueko estereotipoen sinbiosia"; Emakunde 1993: "eragin handia izan dute bai medikuntzak eta baita osasun sistemak ere, estereotipoak eta arau definizioak sortuz"; SEIE: "Esterotipo hauen aurrean..."; Amatiño: "Zentzu kritikorik gabeko betidaniko esterotipoak azaldu nahi izan dira"); estereotipatu 1 (I. Urbieta: "irudi estereotipatu batetan sinbolizatua izan den ibilera konkretu bat iradokitzen duten karteloiak ipiniko ditugu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estereotipo : HiztEn, Euskalterm 2; estereotipatu : HiztEn, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estereotipo : HiruMila, ElhHizt; estereotipatu : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal estereotipo / stéréotype formen ordainak: estereotipo : HiruMila, ElhHizt, Casve FE (eta leihorkitü) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

esteriko 4 ageri dira, denak ap. Zinetika ("P faktore honi faktore esteriko edo probabilitate-faktore deritzo", "Faktore esterikoak oztopo esterikoak ere kontutan hartzen ditu", "Faktore esterikoak oztopo esterikoak ere kontutan hartzen ditu", "Kolisio-teorikoak ez du esplikaziorik ematen oso azkarrak diren erreakzioentzat zeren hauetan faktore esterikoak bat baino handiagoa izan behar bailuke").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

esteriko : HiztEn ("konposatu kimiko baten konfigurazio espazialari dagokiona"), Euskalterm 2 (efektu e.: efecto estérico; faktore e.: factor estérico) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

esteriko : HiruMila (Kim.: estérico; AS: faktore esteriko: factor estérico), PMuj DVC (1 histérico, rel. al útero, 2 histérico, que padece histerismo) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Kim.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Med. (Mikrobiologia).

Euskaltzaindiaren Arauak

esterilizatu, esteriliza, esterilizatzen. du ad.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

arloa zehaztuz eta adibidea erantsiz: "Med.: esne esterilizatua".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

NekHizt.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Med.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

esternoi EB 9 (I. Mendiguren 4: "Labana itxurako hezur laua da esternoia", "Zenbat saihets-pare ditugu? Bizkarrezurrari lotuta al daude denak? Esternoiarekin elkartuta al daude denak?", "masaila-hezurrak / esternoia / saihetsezurrak / bizkarrezurra", "Esternoiak, saihetsezurrek eta bizkarrezurrak osatzen dute bular-kaxa"; Ingurua/3 2: "Goiko masail-hezurra / Beheko masail-hezurra / Esternoia / Saihetsak / Bizkarrezurra", "Hezurrik garrantzitsuenak honako hauek dira: bizkarrezurra, saihetsak -arku forma dute hauek- eta esternoia"; X. Mendiguren B.: "esternoi: Bular erdian, saihetsak elkartzen diren tokian dagoen hezur lau eta luzea"; Zoologia 2: "Orno dortsalak, bata bestearekiko bi pieza mugikorrez osoturiko sahiets luzeagoen bitartez lotzen zaizkio esternoiari", "Hegaztien esternoia oso luze eta zabala da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

esternoi : AB38 3, HiztEn, Euskalterm 2 (altuera e. azpiko tartean 1, e. azpiko tarteko altuera 1) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

esternoi : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal esternón / sternum formen ordainak: HiruMila: bularrezur, esternoi // ElhHizt: esternoi // Lur EG/CE eta EF/FE: bular hezur // XarHizt: bular-hezur // Casve FE: bularrezür, papoezür // HaizeG FB: bular-hezur // T-L LBF: bulhar-ezur, bulhartezur // PMuj DCV: bular-ezur (est. de las aves, quilla = bular-exur) // Ez dugu aurkitu ap. Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

fr (DLLF): sternum // it (S. Carbonell): sterno // ca (DCC): estern, estèrnum // en (Collins): breastbone, sternum // de (Langenscheidts): Brustbein.

esternoi iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, esternoi-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bularrezur].

esternoi 16 (Consumer 5, Laneki 10, Goiena 1); bularrezur 13 (Consumer 2, Laneki 6, Berria 2, EiTB 2, Elkar 1).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

esternoi 1; bularrezur 11.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "esternoia = esternón".

Debekua bere horretan uztea proposatu da. bularrezur forma finkatuta dago, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da. Euskaltermen ere bularrezur jaso da.

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. bularrezur.

LBeh (2014-04-03): esteroide 32: Deia (“Esteroiderik gabeko antiinflamatorioa da”), Elhuyar 6 (adib.: “Gaur egun, bi antiinflamatorio-mota nagusi daude: esteroideak eta NSAID izena jasotzen dutenak”), Consumer 10 (adib.: “aldi laburretan esteroideak eta, lesionaturiko larruazala samurtzeko gurigarriak aplikatzeak emaitza onak izan ditzake”), Berria 6 (adib.: “forma fisiko eredugarria ipar harturik, elikadura horretara bideratzea, are anabolizante eta esteroideekin lagunduta ere”), EiTB 6 (adib.: “Aitzitik, esteroiderik ez duten antiinflamatorioak nahiz analgesikoak hartuta mina arintzea lortzen da”), Argia 3 (adib.: “Ez nolanahiko pozoia, gainera, esteroideak eta nikotina bezalako alkaloideak, esaterako”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: esteroide 19, Berria (“Kenterisek eta Thanouk ustez THG esteroidea hartu zuten“).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es esteroide / fr stéroïde: Elhuyar: esteroide / Nolaerran: - / Zehazki: esteroide / Labayru: esteroide / Adorez5000: -.

Nazioarteko forma da, euskal baliokidearekin batera onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta onartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biokim.