OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu estetikoki formarik.

estetikoki 165: Aizu 2, Argia 24, Berria 76, Deia 12, DiarioVasco 6, EiTB 11, Elhuyar, Elkar 4, Erlea, Consumer 10, HABE, Jakin 6, Laneki 4, UEU 6, Uztarria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

estetikoki 27: Berria 16, Txema Ramirez de la Piscina 2, Ana Urkiza 2, Iñaki Mendiguren, Anjel Lertxundi, Karlos Linazasoro, Ramuntxo Etxeberri, Eneko Bidegain, Iñaki Iñurrieta, Ramon Saizarbitoria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-ki osaerako librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Maiztasun handikoa eta jasotzekoa.

Zerrenda osagarriak

MilaHitz.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Med.

Euskaltzaindiaren Arauak

interj. 'idiei eta behiei atzera eragiteko agindu hitza'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: esti eragin .

Forma baten adiera(k)

behi eta idiei atzera eragiteko dei-hitza (cf. aida; arre/iso)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

eragin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

esti sarrerari dagokion azpisarrera.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estibina: LurE-Harluxet.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

estibina: ZTC 1 (Geologia HE: "estibina / Sin: *antimonita [...] Sistema ortorronbikoan kristaltzen den antimonio sulfuroa"); Ez dugu aurkitu ap. EPG.

Erdaretako formak

es (RAE): estibina (antimonita); fr (DLLF): stibine; it (S. Carbonell): Stibína; de (Langenscheidts): Antimonglanz // Ez dugu aurkitu ap. en (Collins). // Gaztelaniazkoetan, antimonita eta estibinita baztertu, eta estibina onartu du IMAk.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Mineralak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

LBeh (2014-04-03): estigmatizatu 54: Elhuyar (“Darbinkeri horrek, darwinkeriak, noski, Darwin osoa arbuiatzen du, izenetik bertatik estigmatizatuz”), Consumer 3 (adib.: “Gainera, arazoa estigmatizatu egiten bada edota familian ezkutatzen bada, larriago egin daiteke”), Berria 31 (adib.: “Azken urteetan kaleko artea zabaltzeko tresna baliotsua izan da, eta nahiz eta gizarteko sektore ugarietan estigmatizatuta dagoen, graffiti artista askok maila handiko museoetan erakutsi dituzte beraien obrak”), EiTB 3 (adib.: “Bravoren arabera, auzipetu guztiek ez dute "presio mediatiko bera" jasaten, hori dela eta, ezin omen da Urdangarinen irudia estigmatizatu”), Argia 16 (adib.: “Estigmatizatzen da eta egina dago zioen Petxo Idoyaga katedradunak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: estigmatizatu 12: Berria 6 (adib.: “Arazoa lehenago konpontzen da, modu hezitzailean, ardurak onartuz, inor estigmatizatu gabe, merke, azkar...”), Iñaki Mendiguren 3 (adib.: “Goian aipaturiko pasartean estigmatizaturiko erromatar izen desegokiek bazuten azalpen bat, Erromako errepublikaren historia militarrean aurkitu beharrekoa”), Txema Ramirez de la Piscina (“euskal" adjektiboa duen oro estigmatizatu, susmopean jarriz”), Harkaitz Cano (“Lombroso italiarraren teorien arabera, bazen kriminal tipo zehatz bat, jaiotzetik estigmatizatua, fisikoki ezaugarri jakinak zituena eta herentzia genetikoa zela eta kriminal bihurtuko zena”), Asisko Frantzizko (“Ezagunak dira San Frantzisko estigmatizatuaren hainbat pintura, 1250 baino lehenagokoak”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es estigmatizar / fr stigmatiser: Elhuyar: (Rel.) estigmatizatu; (fig.) iraindu, laidoztatu / Nolaerran: estigmatizatu, gaitzetsi / Zehazki: (Erl.) estigmatizatu; (afrentar) laidoztatu, estigmatizatu / Labayru: (marcar con un hierro candente) estigmatizatu, markatu; (infamar) iraindu, -(r)i irain | irainak egin, -(r)i irainak eman, ofenditu, -(r)i laido egin, laido(zta)tu, mindu, damutu, [-(r)i] birao(a) egin | ezarri | egotzi (injuriar), -(r)i kalte | gaitz egin (perjudicar) / Adorez5000: estigmatizatu; (afrentar:) laidoztatu, laidotu, desohoratu, iraindu.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta hedatua dago.

Aditzoinaren erabilerak

estigmatizatu, estigmatiza, estigmatizatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

estigmatizatu du ad. Norbaiten izen ona edo ohorea iraindu; norbaiti marka iraingarri edo lotsagarri bat ezarri. Hala, ijito batek delitu bat egiten duenean jendeak ijito izateari eman ohi dio garrantzia, eta kolektibo osoa estigmatizatzen du. Diru asko eta denbora asko gastatu dute euskara estigmatizatzen eta indarkeriarekin lotzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu estigmatizazio formarik.

estigmatizazio 68: Argia 18, Berria 26, Deia 2, DiarioVasco 2, EiTB 7, Elkar 4, Consumer 2, Jakin, UEU 6.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

estigmatizazio 3: Berria 2, Koro Navarro.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Nazioartekoa da eta sarrera gisa jasotzekoa, estigmatizatu aditzarekin egin bezala.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 30 (Argia 1, Berria 8, DiarioVasco 5, EiTB 8, Espainiako Gobernua 2, Goiena 2, Jakin 1, Laneki 3); ETC 74

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: estilismo stylisme./ Euskalterm: estilismo (Merkat. TN da).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

estilista 1, MAtx ("filologo, hizkuntzalari, estilista, literatur kritiko eta abarrek").

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-ista.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira estilizatu 6 (SM: "Irudiak estilizatuak ditu eta lan guztiaren konponketan holako surrealismo kutsu bat nabari da"; Lantziri: "Itsaspeko abeldiaren ezaugarri komun bat kanpoko nola barneko hezurdiaren itxura estilizatua da"; R. Manjon: "Antzokia hutsa da, estilizatua"; X. Mendiguren B.: "landareak, gurutzak, edo idi-buru estilizatuak"; NekazArkit: "eremu bakuneko armarria arbolarekin eta apezpiku-kordoiak estilizatzen dituen mendelarekin"; SEIE: "Irudiak oso estilizatuak daudenez, ekialdeko antza hartzen dute"); estilizazio 5 (R. Manjon, adib.: "Gaizkia eta ongiaren arteko lehiatze honetan, estilizazio eta 'herrikoitasuna', ideia-konplexutasun mailagatik, ditugu jaun eta jabe", "Erritualizazio, topikotasun eta estilizazioaren topalekua joera manikeista da"; E. Kortadi: "Beti errealitatea izango du abiapuntu, berau sentsazio, itzal, bizikizun, ñabardura edo estilizazio bakuna bada ere"; K. Olaetxea: "A. LLanos-ek hiru aro ezberdintzen ditu: estilizazioena, eskematismoena eta abstrakzioena").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estilizatu : HiztEn, Euskalterm 3 (hauetan 1 atzeko kristal-ikuzkia estilizatua tenporizagailuduna: limpia-lavaluneta trasero estilizado con temporización; 1 eremu bakuneko armarria arbolarekin eta apezpiku-kordoiak estilizatzen dituen mendelarekin: escudo de campo simple con árbol y orla que estiliza cordones episcopales); estilizazio : HiztEn, Euskalterm 2 (hauetan 1 landare-e.: estilización vegetal) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estilizatu , estilizazio : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

estiliza, estilizatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 67, ETC: 22.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: (Informatique) feuille de style estilo orri; Euskalterm: estilo-orri (TN, Informatika).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa dagokion markarekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa estilo eta orri sarreretan.

Jakite-arloak

Inform.

Jatorrizko forma

estilo, iturluma

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: estilo-liburu .

Forma batek ez d(it)uen adiera(k)

forma onartu da, adiera zehaztu gabe

Jatorrizko forma

estilo, iturluma

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: estilo-liburu .

Forma batek ez d(it)uen adiera(k)

forma onartu da, adiera zehaztu gabe

Euskaltzaindiaren Arauak

estimarazi, estimaraz, estimarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

estimarazi, estimaraz, estimarazten

Euskaltzaindiaren Arauak

estimatu, estima, estimatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

estimatu, estima, estimatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-zio.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ESTIMATZEKO Digno de estima, de aprecio; estimable. v. estimagarri. Fedearen fruktua eta irabazia ezta guti estimatzeko. Lç Adv *** 2v. Hain da gauza handia eta estimatzekoa kofesatzeaz erdiesten den garazia. Ax 536 (V 345). Eztadukazula deusik ere [...] miretsteko, estimatzeko, laudatzeko edo desiratzeko dela, sekulako ontasun baizen. SP Imit III 4, 3 (Ch miragarri, gora, laudagarri). Gehiago direla prezatzekoak eta estimatzekoak lurreko tresor guziak baiño. He Gudu 122. Bake terriblia da / potentzia otan / estimatzeko luke / zeinek bere baitan. Bordel 151. v. tbn. Arrantz 13. Estimatzekoa da zure naitasuna. Urruz Urz 54. Estimatzekua da orlako aukera! Tx B II 58. Estimatzekua da / olako laguna. Yanzi 88. Ixtimatzeko dala zuen gaur / arratsaldeko arrera. Olea 84. Bainan estimatzekoa dauka den bezala horrek duen otoiztegi xerbitxua. Larre ArtzainE 316. (Estimatzeko moduko). Estimatzeko modukoa da zuk dezun mingain leguna. Uzt LEG I 167 (v. tbn. 227)

estimatzeko 64: Deia 5, Elhuyar, HABE, Berria 30, EiTB 12, Jakin 4, Karmel, Argia 5, Erlea, DiarioVasco 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

estimatzeko 32: Berria 6 (“Amateur ukitua, ondo bideratuta dagoenean, mesedegarri daiteke disko batentzat, baina esperientziak ematen duen segurtasuna ere estimatzeko moduko balioa da”), Herria 2 (“Hala nola Kanboko Xalbador eta Donaixtiko Erdozaintzi Etxart kolegioetan, eskas dituzten 30 erakaspen/oren, hauxe izanki erreferentzia bat erakasle beharrak estimatzeko ikasle kopurua goititzen delarik”), Pello Zabala 6 (“Hara ba, baduzu arrazoirik altza berde bexkote horiek ikusten dituzunean, behar bezala estimatzeko”), Itxaro Borda 2 (“Erdaretan ez jakinez, Sud Ouest-en estimatzeko doia salbu, Joanesek ez zituen paper horietan etzan hitzak irakurtzen ahal”), Ramon Saizarbitoria 2 (“Bere hatzen trebezia estimatzekoa da, dudarik gabe”), Jon Alonso (“Gizon Handia laguntzaile estimatzekoa zen”), Josu Zabaleta (“Ez zen ametsa, haxixarekin bezala, ez ziren halako ikus-pen gaixo samarrak, opioarekin bezala; arrazonamenduaren zorroztasun miragarrizko bat baizik, bizitzako gauzak ikusteko, epaitzeko, estimatzeko modu berri bat, eta egiazko modua horixe zelako ziurtasunarekin, kontzientzia bete-betearekin gainera”), Xabier Mendiguren Elizegi, Iñigo Aranbarri, Patziku Perurena, Juan Garzia, etab.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta adibide gisa jasotzekoa estimatzekoa da moduko zerbait jasoz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa estimatu sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

'estimua'.

Faux-amis arriskutsuak

ez da gaztelaniazko 'estimación', baizik 'estimua'

OEHko datuak [laburduren azalpena]

estimazio 1. (Urt I 353, Lar, Añ, H), estimazino (V-gip ap. Elexp Berg ; Añ), estimazinoe, estimazione (Urt I 353), istimazio Estima, aprecio; consideración, respeto. "Estimación, [...] onetsitasuna, estimaziñoa, estimazioa" Añ. "Reputación, estimación, crédito" Ib. "Antxoei gurian iñok eztotsa estimaziñoik emuten" Elexp Berg. "Lagunen artian eztauka estimaziño haundirik" Ib. "Estimazio bila dabil (G), se hace de rogar".

LB: 0; EPG: 2 “Egun hartan estimazio bila ari zen komandoko buruaren aurrean” (Jokin Muñoz), “Bizkaiko zenbait herritan neska plazakoa edo plaza-neskatila esaten zitzaion - ez nahas orainagoko plazandreekin - plazara, dantzara eta mutil-susmoan hasitako neskari; hori - merkatu sexualean estimazio bila bere burua agertze hori - ulertzen genuen errazaren errazegiz, baina neska komunekoa, neska-arte komunekoa nekezagoa zitzaigun eta zaigu” (Iñaki Segurola);

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: estimazio: iz. estimación, aprecio; estimazio bila ibili: andar en busca de estimación; Labayru: 0.

estimazio iz. Estimua. Izen ona eta estimazioa eskuratu dituzu. || Estimazio bila ibili: eskari bati uko egin, eskari hori onartu aurretik behin eta berriz eska diezaioten eraginez.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa estimazio, bila eta ibili sarreretan.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: estimu egin, estimu handitan eduki, izan, etab.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

estimu egin; estimu handitan eduki, izan,...

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira estimulagarri 1 (Amonaren botika); estimulante 1 (J.A. Berriotxoa); estimulatu 4 (Zibilizazioa; J.A. Berriotxoa; I. Urbieta; Letamendi); estimulatzaile 3 (cf. infra); estimulazio 2 (K. Altonaga; Jakingarriak 1991); estimulu (eta barne-e., e.-alor, e.-propietate, hitz e., ikusmen-e., kanpo-e.) 26 (PsikolSoz 5; I. Unzurrunzaga 2; Larrun 1990 3; Natur/8 2; Habe; UZEI 2; M.A. Unanua; J.A. Berriotxoa; J. Agirre; Egin 1987; GAO 1989; Elhuyar; Gizakia 2; Jakingarriak 1991; L. Erriondo; Zoologia); estimulo 1 (M. Gartzia). // Testuinguruak: estimulagarri : Amonaren botika: "Infusio estimulagarriak jaikitzean, lasaigarriak lotara joan baino lehen"; estimulante : J.A. Berriotxoa: "urdai-sekrezioen estimulantea den substantzia"; estimulatu : Zibilizazioa: "... bere praktikak, pentsamentuaren eta akzioaren azkartasuna estimulatzen baitzuen"; J.A. Berriotxoa: "Espezie batzu (...) harkaitzetako arteka edo arrakala artean bizitzeko egokiturik daude, hauetan gordetzen direlarik estimulatuak izaten direnean"; I. Urbieta: "Umeak narrazioren baten bidez isiltasunaren bibentzia beren baitaratzera estimulatu"; Letamendi: "interleukina hitza desegokia dela ikusten da, zeren leukozitoak ez diren beste anitz zeluletan sortzeaz gain, leukozitoak ez diren boste zelula asko ere estimulatzen bait dituzte"; estimulazio : K. Altonaga: "estimulazio orokorrak eta kitzikaberatasunak kromatoforoen iharduera emendatzen dute"; Jakingarriak 1991: "amatasunaren sei ezaugarri aipatzen zituen: erlazio maitagarria, atxekimendura eramaten duena, puskatzen ez dena, estimulazio egokia ematen duena..."; estimulu : PsikolSoz: "Beraz, orokorrean, fokapen honen arauera Barne-Estimuluak (Arousala) funtsezkoenak izango dira agresioaren deskataiaketarako, nahiz eta Kanpo-Estimuluek (estimulu Kitzikagarriak) eragina ere izan"; I. Unzurrunzaga 2: "Estimulurik erabiliena marrazkia edo argazkia da"; Larrun 1990: "Perzepzio bakoitzean objetuak edo estimuluak sujetoari milaka elementu eskeintzen dizkio"; Natur/8: "Biok iharduten dute kanpoko estimulu bati erantzun ematerakoan"; Habe: "[irakurmenak] edukia idazteko estimulu izanez [laguntzen digu]"; UZEI: "argi geratzen da prozesu hauek irakaslerik gabe ere funtziona dezaketela, inguruneak behar hainbat estimulu eta esperientzia eskaintzen dituen bitartean"; M.A. Unanua: "uraren korronteek eta higidurek sorturiko estimuluak"; J.A. Berriotxoa: "Intsektuen portamoldea heuren zentzuetako organoen bidez kanpotik jasotzen dituzten estimuluen ondorioa da"; J. Agirre: "Esnatzeko bulkada edo estimulu gogorrak behar ditu"; Egin 1987: "... [umeei] mota guztietako estimuluak jasoz beren nortasuna aberasteko aukera ukatzen zaizkielarik"; GAO 1989: "Hitzarmen honetan paktaturiko alokairuak jarduera arrunt bati dagozkio, honela ulertuz langile ertain batek arrazoizko esfortzu iraunkorrez zuzendaritza trebe baten pean, gehiegizko nekerik gabe eta pizgarridun ordainketa baten estimulurik gabe garatzen duena"; Elhuyar: "animalia hauengan ere barne- eta kanpoinguruneko estimulu eta barnejarioko guruinen arteko bitarteko loturarik garrantzitsuena neurojariaketa izango da"; Gizakia: "Atzeko hezur parietala edo ikusmen-estimuluak gainerako estimuluekin lotzeko area zabaltzen hasi zen"; Jakingarriak 1991: "eskolak esparru hezitzaile egokia eskaini diezaioke haurrari materiale egokitu eta ezberdinen bitartez, helduen laguntza eta estimuluak ere kontuan hartzen direlarik"; L. Erriondo: "9-14 urte bitarteko haurrek ezarritako hitz estimuluen aurrean maizen erabiltzen dituzten hitza"; Zoologia: "Kanpo-estimulu bortitz baten ondorioz barne-organoetarik asko egozten dituzte, hala nola, hestea"; M. Gartzia: "Lanean gozamen berriak bilatzen dituzte, harrotasuna eginean, lantokian elkartzearen plazerra, estimulo zuzen berriak etb.".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estimulagailu : HiztEn; estimulagarri : AB38 1, Euskalterm 2 (ahalmen e., edari e.); estimulante : AB50 1; estimulatu : DFrec 2, AB38 1, AB50 1, HiztEn; estimulatzaile : cf. infra; estimulazio : Euskalterm 7 (hauetan e. goiztiar, e.-iturri, etab.); estimulo : DFrec 1; estimulu : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 30 (hauetan abertsio-e., e. abiarazle, e.-parametro, etab.) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estimulu : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE; estimulatu : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) Erdal estímulo, estimulación / stimulation formen ordainak: HiruMila: 1 aguijada: akuilu, ziri, ezten, garri; 2 acicate: eragingarri, bultzagarri, pizgarri, pozgarri, eragintza, abizari, kinada, estimulu / zirikapen, kilikapen // ElhHizt: 1 bizigarri, bizkorgarri, suspergarri, sustagarri; 2 estimulu, kinada; 3 pizgarri // Lur EG/CE: kitzika, pizgarri / Ø // Lur EF/FE: kitzika, akuilatze // Casve FE: pizte, süstatze, süstatze, iratzartze // HaizeG FB: hizitadura, ernarazte // PMuj DCV: 1 aguijada: akullu, ziri, ezten, txixta; 2 aliciente: ziztagarri, iratzargarri, pizgarri, pozgarri, pizgailu, etab. / Ø // Azkue Aurkibidea: aurrerabide, aurrerapen, aurrerapide, berogarri, bihotz-behagarri, itxindi, lagungarri, etab. // Ez dugu aurkitu ap. T-L LBF; b) estimulante / stimulant formenak: HiruMila: 1 excitante: eragingarri, bultzagarri, kilikagarri, pizgarri, zirikagarri; 2 apetecible: gustagarri, desiragarri, tirriagarri, zalegarri // ElhHizt: bizigarri, bizkorgarri, suspergarri, sustagarri, estimulatzaile // Lur EG/CE: kitzikagarri, kitzikatzaile // Lur EF/FE: sustagarri, akuilagarri, ernagarri, bizkorgarri, kitzikagarri, pizgarri // Casve FE: iratzargarri, pizgarri, sütagarri, süstagarri, bihozberogarri; (nom) pizgarri, pizkarri // HaizeG FB: hizitagarri, ernagarri, sustagarri, altxagarri // PMuj DCV: 1 excitante: iratzargarri, pizgarri, sustagarri, ernagarri, kilikagarri; 2 apetitoso: gozo, jankera, jakerako, jakiroko, gogozko, tirrigarri, jan-naizuko, gozagarri, agoa beteko, zalegarri, zalegille // Azkue Aurkibidea: hizitagarri // Ez dugu aurkitu ap. T-L LBF; c) estimulador / stimulateur formenak: HiruMila: zirikatzaile, akuilatzaile, bultzatzaile, (animales) hotsemaile // ElhHizt: kilikari, kinakari, akuilatzaile, akuilari, hotsemaile // Casve FE: pizale; süstazale, pizgarri, sütagarri // HaizeG FB: hizitari, ernarazle, sustatzale, akulari // PMuj DCV: zirikalari, akuilari, kiñakari, zirikari, kitzikari // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, T-L LBF, Azkue Aurkibidea; d) estimular / stimuler formenak: HiruMila: 1 aguijonear: zirikatu, akuilatu, ziztatu, 2 incitar: zirikatu, eragin, bultzatu, estimulatu, -arazi, etab.; 3 avivar: eragin, biztu, adore eman, subermatu // ElhHizt: 1 akuilatu, adore eman; 2 bizkortu, suspertu, bizitu // Lur EG/CE: 1 kitzikatu, akuilatu; 2 sustatu // Lur EF/FE: akuilatu, eztenkatu, kitzikatu, sustatu // Casve FE: piztü, sütatü, süstatü, iratzarri // HaizeG FB: hizitatu, ernarazi, sustatu, akulatu // T-L LBF: sustatu, akulatu, ernarazi, iratzarri // PMuj DCV: 1 aguijonear: akullatu, akullukatu, txistatu, kilikatu, zirikatu, etab.; 2 excitar: eiatu, eragin, aizkatu, su eman, ernarazi, etab. // Azkue Aurkibidea: eiatu, hariarazi, heiatu, hizitatu, subermatu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: estimular.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

estimula, estimulatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

estimulatzaile 3: Jakingarriak 1991 ("haurraren bizitzaren lehenengo urteak, testuinguru estimulatzaile, ama eta haurraren arteko harremana, etab."), Letamendi ("hormona estimulatzailea"), Erlezantza 1998 ("elikai suspergarria edo estimulatzailea esaten dena"); cf. supra estimulagarri, estimulante.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

estimulatzaile : HiztEn, Euskalterm 10 (hauetan e. sexual, folikuluen hormona e., etab.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

estimulatzaile : ElhHizt (estimulante), HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

LBeh (2011-03-03): estimulatzaile 3 ager.: Jabier Agirre (“Estimulatzailerik ez”, “komeni da substantzia estimulatzaileak saihestea”, “Saia zaitez goiz eta arin samar afaltzen, eta oheratu aurreko jarduera bizi eta estimulatzaileak [gimnasiora joatea, suspenseko edo akzioz jositako filmak ikustea, etab.] ebitatzen).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: estimulatzaile 6: Edu Lartzanguren (“Milioiak dira AEBetan eta Europan estimulatzaileekin trataturiko umeak”, “Horregatik ematen dizkiete sendagileek estimulatzaileak, haien bitartez aktiba dezaten garunazala, horrenbeste mugitu beharrik gabe”, “Estimulatzaileek ez dute konpontzen arazoa”), Agurtzane Solaberrieta (“Apetitu estimulatzailea: TCHak hartzaile gehienengan jateko gogoa areagotzen du”), Irune Berro (“Musika egiteko bide «estimulatzailea» da haien irudiko, guztiz berriak zaizkien obrak interpretatu behar dituztelako“), Irene Aldasoro (“elektrodo estimulatzailearen kokapenarekin loturik dago puntuaren ustezko posizioa”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

forma berria da, osaera egokikoa, baina finkatu gabea (-garri osaerakoa ere agertu da, behin).

Euskaltzaindiaren Arauak

estimulatu, estimulazio, estimulu arauak dira.

Ongi eratua da

ongi eratua eta erabilia.

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

forma berria da, osaera egokikoa, baina finkatu gabea (-garri osaerakoa ere agertu da, behin).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: estímulo / EEgunk: "estimulu h. pizgarri, bultzagarri, eragingarri..."

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta beste gabe onartzekoa

baldintza minimoa betetzen du, eta beharrezkoa dirudi (Psikologian, adibidez).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ESTIMUTAN EDUKI Estimar, tener en estima. Zeinek bere erresumetako hitzkuntzak [...] estimutan idukitzetik zenbat ontasun [heldu den]. ES 402. Bazakitena ere zer estimutan nauzkan [...] Kurutzezaharrekoak?. JEtchep 112. Amerikako president ona tiro batez hil dutela [...] // Gizonaren bizia zonbaitek zer estimutan daukaten! Xa Odol 176 (v. tbn. 293). Ez baitzeukaten arrotzek horrenbesteko estimutan gure hizkuntza. MIH 282

Ez dugu aurkitu estimutan eduki formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

estimutan eduki 10: Herria (“Kulturako ministeritzaren gerizapean, "vieilles maisons Françaises" elkarteak departamenduko lehen prima eskainiz Pantxori, nahi ukan dio erakutsi zer estimutan zaukan!”), Berria (“Bere euskal azterlan ugarietan bat gehiago soilik izan zen haren bidez jabetu nintzen lehen aldiz, gure aurrekoen ahozko mintzaera estimutan edukitzekoa zela eta garaian hedatzen hasia zen eredu batuaren iturri aberatsetako bat izango zela etxean bertan genuen hark”), Anjel Lertxundi 4 (“Estimutan daukan gonbidatu baten zain dago Michel bere etxeko jangelan, jakiz betetako mahai eder baten aurrean”), Juan Garzia 2 (“Neure buruari sinetsarazi nahi zioat ona haizela eta estimutan haukala han jende guztiak; baina ona izatea ez duk aski”), Josu Zabaleta (“Ba, oso estimutan daukadan neska bat dela - esan zuen Andresek”), Xabier Mendiguren Elizegi (“Nagusi eta enkargatuek estimutan edukitzeko moduko mutila: oso indartsua, izugarri langilea, eta inguruan berriketarik ez sesiorik piztuko ez zuena, ia ez baitzekien erdararik”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa estimu sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

txorten-hosto.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Bot.

Euskaltzaindiaren Arauak

'tortura'.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu estoa formarik.

estoa 2 (Pertsona izen bereziak dira aurkitu ditugunak), Jakin (“Dirudienez, egindako lan dexente galdu egin da, edo gaur ez dugu ezagutzen. Bileretako egitarauak agintzen duena zehatza da orduz ordu eta jarraikitua gaietan: presokratikoak, Sokrates (Platon eta Aristoteles ez), Estoa, Epikuro”, “Erdi Arokoak ostera eginak zeuden eta arrazoiren bategatik ez dira bolumen horretan jaso: San Agustin (Uribe laterandarra), Bonabentura (Intxausti), Eckhart (Garrido) eta Ockham (Azurmendi), ez dakit zeinek Eskoto (Andonegi?). Berdin Antzinakotik Sokrates (J. A. Orbegozo), eta Estoa eta epikurotarrak (pasiotarrek orobat)”); stoa 3, Jakin (“Parte hartze politikoari dagokionez, Stoaren jarrera paradoxikoa izan zen”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

estoatar 2, Filosofiako gida (“Estoatarrentzat gizon-emakumeak, arrazoimenari jarraitzen dioten eta ez diotenen artean banatzen dira: nahinongo arrazoizkoak alde batean, nahinongo barbaroak bestean”); Stoa (Izen berezia) 2, Markos Zapiain (“Bestalde, Stoak Logika eta Fisika gogoz landu zituen”) // ZTC: Ez dugu aurkitu estoa formarik.

Erdaretako formak

es stoa, estoa; fr stoa: Elhuyar: - / Adorez: - / Labayru: - / NolaErran: -.

Teknizismo hiztegi honen mailari ez dagokiona

Teknikoegia izan liteke hiztegi honetarako.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

tornuzila.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

estolda-zulo forma aztertzean adibide dena azpisarrera egitea proposatua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa estolda eta sare sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 43, ETC: 90.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: estolda-zulo boca de alcantarilla; sumidero; imbornal; Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: estolda-zulo (TN, Ingurumena).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa. Forma honekin batera azpisarrera gisa jasotzekoak dira orain adibide gisa jasota dauden estolda(-)sare eta saneamendu(-)sare formak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa estolda eta zulo sarreretan.

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

Hegoaldeko administrazioan eta, bere bidea egin duena

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Bot.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

Prestas: 44 lek. (B 21 / G 23)

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. urdail.