50535 emaitza bilaketarentzat - [18201 - 18250] bistaratzen.

ezagutza
1 iz. Ezaguera, zerbaiti buruz ezagutzen dena. Ik. jakinduria; jakite. Jainkoaren ezagutza berezkoa du gizonak. Gehiago interesatzen zaigu ezagutza-prozesuaren azterketa antropologikoa. Zure ezagutzan dira, Jauna, gauza guztiak, ikusten duzu zer iragaten den. || Ezagutza osoz egin zuen gaiztakeria. Ezagutza gabe egindako bekatua.
2 iz. Ezaguera, arrazoitzeko gaitasuna. Ezagutza dukedano. Ezagutzara helduak direnak.
3 iz. Ongilearenganako esker ona agertzea. Ik. aitormen 2. Esker onezko ezagutza. Harturiko mesedeen ezagutza. Zergatik ez diozu ezagutza eginen eta esker emanen? Zureganako ezagutzaz bihotza betea. Zor dizudan ezagutza. Ezagutzazko sentipena.
4 iz. Aitortzea, onartzea. Norberaren hutsen ezagutza.

Aztergaia: ezagutza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

1 'ezaguera'. 2 'aitortzea, onartzea'. / AS: ezagutza galdu Ipar. 'konortea galdu', ezagutza(k) egin Ipar.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

1 ezaguera; 2 aitortzea, onartzea

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K201]: "Gaztelaniazko "conocimientos" adierazteko ere hauxe bultzatuko nuke" (1994-10-20)

 - [K204]: ezagutza galdu: konortea galdu" (1994-10-10)

ezagutza galdu
ad.-lok. Ipar. Konortea galdu.

Aztergaia: ezagutza galdu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: Ipar. 'konortea galdu'.

ezagutza(k) egin
du ad.-lok. Ipar. Norbait ezagutu. Ezagutza hertsiak egin zituen Iñakik portugaldar batekin.
ezagutzagabe
1 adj. g. er. Ezjakina. Euskara itotzea hartu dute gogoan, ezagutzagabeen urguilu zoroan.
2 adj. g. er. Eskergabea. Seme ezagutzagabea.

Aztergaia: ezagutzagabe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-gabe.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

ezagutzagabetasun
iz. g. er. Eskergabetasuna.

Aztergaia: ezagutzagabetasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-gabe-tasun.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

ezagutzaile
iz. Zerbait ezagutzen duen pertsona. Gizonen bihotzaren ezagutzaile aditua zen Isabel. Ni naiz jujea eta sekretu guztien ezagutzailea.

Aztergaia: ezagutzaile

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:27 1999-04-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

ezagutze
iz. ezagutu aditzari dagokion ekintza. Eri batzuk, ezagutzea arrunt galdu dutenak. Beren nahiz eta ezagutze oso batekin erortzen dira bekatuan. Zenbat amodio, zenbat errespetu, ezagutze eta laudorio ez dizkizut zor!

Aztergaia: ezagutze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:21 1999-04-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

ezagutzera eman
ad.-lok. Zerbait edo norbait ezagun bihurtu; jakinarazi. Ik. ezagutarazi. Mintzaldien helburua europar kultura ezagutzera ematea da. Nire aurkezpen diskoa zen, neure burua ezagutzera emateko lana. Nafarroako Gobernuko Kultura Sailak ezagutzera eman du 2006ko "Vianako Printzea" saria lortzeko hautagaien zerrenda. Oraindik ezagutzera eman ez diren arrazoiengatik sute bat piztu zen atzo Biarritz hiri barneko etxe batean.

Aztergaia: ezagutzera eman

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:11 1999-04-20 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

eman: -tzera.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

ezagutu sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

ezagutarazi.

ezain
adj. bizk. Itsusia, itxura eskasekoa. Aurpegi ezaina. Hitz ezainak. Bekatu asko eta ezainak. Lohikeria ezainak. Askok ezain eta lotsagarritzat zutena.

Esaera zaharrak

Oniritziaren begietan gauza ezainik ez da.

Aztergaia: ezain

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. 'itsusia'.

Informazio osagarria
Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Bizk. Ik. itsusi

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-11-02)

ezaindu, ezain/ezaindu, ezaintzen
da/du ad. bizk. Itsustu. Ezaindu dut bekatuaz neure arima. Euskara erdarakadaz ezaintzen. Norbaiten omen ona ezaindu.

Aztergaia: ezaindu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

ezaindu, ezain(du), ezaintzen. Bizk. da/du ad.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

ezaindu, ezain(du), ezaintzen

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-11-02)

ezaingarri
adj./iz. bizk. Itsusgarria. Salerosleak eduki dezakeen gauzarik ezaingarriena zein da? Hona bekatuaren ezaingarri batzuk.

Aztergaia: ezaingarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-11-02)

ezaintasun
1 iz. bizk. Itsustasuna. Nire bekatuen ezaintasuna.
2 iz. bizk. Gauza ezaina. Arima ezaintasun eta lohikeriaz beterik duzula. Ezaintasunak estaltzeko.

Aztergaia: ezaintasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-11-02)

ezaldi
1 iz. Urritasun aldia, gabezia aldia. Arraina keturik gordetzen dute, ezaldietan saltzeko.
2 iz. Makalaldia, zoritxar aldia. Gizonak maiz izan ohi ditu zenbait ezaldi, goibelaldi, nahigabe. Holako ezaldi batean hartzen du ezaren ezaguera.

Aztergaia: ezaldi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Sinonimoa(k)

ezune

ezamihilu
iz. Ginbaildunen familiako landarea, lore horiak ematen dituena (Anethum graveolens). Ik. aneta.

Aztergaia: ezamihilu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: ezamilu.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: ezamihilu; aneta: Anethum graveolens.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Sinonimoa(k)

aneta.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Anethum graveolens.

ezantsiatu, ezantsia, ezantsiatzen
da/du ad. Ipar. g. er. Antsikabetu, axolagabetu. Itaxura ezantsiatu zuenak etxea galdu zuen. Zure adiskideez ezantsiatu zara.

Aztergaia: ezantsiatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ezantsia, ezantsiatzen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

ez-/-gabe.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

da/du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

antsikabetu, axolagabetu.

ezantza
iz. Ipar. Gasolina. Ezantza xorta bat baizik ez zait gelditzen beribilean.

Aztergaia: ezantza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-02-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

gasolina, ezantza

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. 'gasolina'.

Lantaldearen irizpideak
Mailegu biak onartu dira, bakarra aukeratu ezinik

ezantza (Ipar.) eta gasolina (Heg.) mailegu biak onartu beharra dago, bakarra ezartzerik ez dagoenez Euskal Herri osorako

ezari-ezarian
adb. Ezarian-ezarian. Ezari-ezarian egiten dira lan hauek, neke handirik gabe.
Loturak

Aztergaia: ezari-ezarian

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

ezarian
adb. Ia aritu gabe bezala, ia ohartu gabe. Emeki eta ezarian. Eta ezarian eta oharkabe gaua heldu zen. Ezarian barreiatuz doa.

Aztergaia: ezarian

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:11 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: ezari-ezarian.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: ezarian-ezarian.

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

ezari-ezarian

ezarian-ezarian
adb. ezarian-en indargarria. Ezarian-ezarian eta ia igarri gabe. Itzalpe ezkutuan, bien eskuak elkartzen ziren, ezarian-ezarian.
Loturak

Aztergaia: ezarian-ezarian

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: adib.: ezarian ezarian / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: adib.: ezarian ezarian

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: gradualmente.

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

sasi-amreditak (ik. HE/4, 49-50).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

ezarian sarrerari dagokion azpisarrera.

ezarketa
iz. Ezartzea. Ikasketa berri batzuk ezarri nahi baditugu, ezarketa horrek kostu bat du.

Aztergaia: ezarketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1994-07-07 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ezarte (eta lege-e.) 4 ager.: G 2 (Cb EBO: "[Gramatikaren parteak] Adberbioa, Interjezio edo Ezartea, ta Konjunzio edo Itsaskida"; Zait Plat: "Lege-ezartean (...) aiei egoki zaiena (...) azaltzen dute agintariek"), Zu 2 (Mercy: "konfrariaren ezarteko deseiña"; "[konfrariaren] establimentüko edo ezarteko dekreta"; cf. OEHko oh. "no es seguro que esté sustantivizado"); esku ezarte 6 ager. (Mg); nini ezarketa G 1 (Ibiñ Virgil: "Eztira bat, ala ere, txertaketa eta nini ezarketa. Niniak ernetzen diren azalaren erdi-unean (...) ebaki mear bat egiten da eta beste zugaitz batetik iasotako ninia sartzen").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ezarketa 64: horietan ezarketa soilak 12 dira (adib. R. Berriozabal: "Euskararen erabilera oinarrizko eskubidea bada ere, kontuan hartzekoa da, badela eskubide hori ezarketa edo berezikeria-tzat jotzen duen biztanle multzoa ere"; BAO 1994: "metalezko egituren muntaia eta ezarketa"; LanSaila 1993 2: "Ogasun mugiezinetango ezarketek ezingo dute esandako dirubaltzen ehuneko 30ekotik gora jo"); elkarte-osagaiak dira besteak: esku-ezarketa B 1 (K. Egileor: "Batek ordenatzeko formula edo era emoten dau: esku-ezarketa, diakonoen jantzia jaztea, kaliza emotea"); diru-ezarketa 49 (EHAA 1984-1992 47, adib.: "Diru-ezarketa onargarriek gutxienez zortzi milioitara iritsi behar dute", "Lehengai-galerak ekiditeko diruezarketak"; KLLegea 1984: "bakoitzak bere agintepide-eremuko diruezarketa-gastuen dirubidetarako"; LanSaila 1993: "diruezarketak egiteko gai diren baloreen zerrenda"); domu-ezarketa 1 (OinLegBizk 1990: "Domu-ezarketak iturri dituzten hilarterainoko edo aldi baterako urtesariak"); sare ezarketa 1 (AAO 1989 2, adib.: "Zehaztasun Handiko Galgaketa Sare Ezarketa: 9.100.000 pezeta"); testu ezarketa 1 (A. Lakarra: "Honetarako, zalantzarik gabe, gehixeago lagundu beharko lukete zenbait edizio, ustez kritikoren, aparatuek; aspaldixko hasi ziren filologoak toki horietan biltzen, testu ezarketarekikoez landa, iturri, antzeko pasarte eta are hitz interesgarrienen historiazko oharrak, hitz baten adiera beste kide batez ematea gutxietsiz edo"; ezart(z)e (eta indar-e.) 8: G 1 (Onaind: "indar-ezartze au nundik norakoa dan jakin nai izan ezkero, Abando'ra jo bear; an dugu gizon bat zaintsu ta bizia, Arana-Goiri tar Sabin zeritzana"), EB 7 (J.M. Angulo: "Beraz, hutsean ezarte eta aldenkera osoan izan den intentsitate erdia dago gero, orratza eskalaren erdi ingurura joango delarik"; GAO 1989 5, adib.: "Igoera, kopuru horiei Euskal Herriko 1989ko KPI gehi %2aren pareko portzentaiaren ezartzeaz lortzen denaren baliokide izango da"; AdminEusk 1994: "Editoreek bi helburu azpimarratzen dute Euskal Herrian irakaskuntza elebidunari buruzko ezartze edo ikerketa-egitarauak aztertzean"); esku-ezartze 5: G 2 (Ol IB, Illetak), EB 3 (B. Muxika); ezarkuntza EB 7 (J.A. Berriotxoa: "Hydrozoa klaseko zenbait espezie (...) oso garrantzitsuak [dira] lehen kolonizatzaile bezala, beste animali talde batzuetako espezie berrien ondorengo ezarkuntzarako aukera emanez"; Informatika Atlasa 3, adib.: "biltegiratze lekua handitzeko disko edo zinten erabilera oso zabaldurik dago datu-ihardupiderako ezarkuntzetan"; M. Navarro: "... arras erabakiorrak diren elkarte-politika edo ekintza batzuek ere (lau askatasunen ezarkuntza, adibidez) ez dutela aurrekontuan isladapenik"; Fdz. de Larrinoa: "Honexek, sostaituriko egoera berria zela eta, batetik besterako higimendua ekarri zuen, zeinak ez bait zen ezarkuntza sakabanatua eratu, baizik eta, utzitako herrietan bezalako bizimoldeari zegokion banaketa eta zatiketa espaziala berretu"; Gipuzkoako geografia: "Azken hau garrantzi handikoa da, bai komunikabieetarako, bai giza-ezarkuntzarako"); ezarrera EB 11 (J.M. Txurruka: "Ikus gorputzadarrak kiridio moetakoak direla eta bai eskuek eta bai oinek maskurrak dituztela. Marraz haien ezarrera"; EuskarenProgr: "Animali-irudi laun bat (kartulina, kartoi, polispan, kortxozkoa) pieza egituragarrietan deskonposatu, eta ezarrera aldatuz inprimatu eta animazio sekuentziak sortu"; I. Aldabe 2, adib.: "Genero batzutan, gainera, berezgarria da, beso bakoitzaren muturrean organo argidun baten ezarrera"; E. Antxustegi: "Emakumea gora begira etzaten da, baina, ezarrera graziosoa harturik"; Hemen 1987 2, adib.: "Jose Maria Gorordok ez du uste hiru banderen ezarrerarekin inzidenterik sortuko denik"; TeknolMekan 2, adib.. "Fase batean zehar ondoz ondoko eragiketek pieza desmuntatzea eskatzen badute, piezak pieza-etxean har dezakeen ezarrera adina azpifasetan banatzen da"; Kalkulua: "Naturako fenomenoen ikerketa kuantitatiboa egitean, bertan parte hartzen duten aldagaien arteko menpetasun funtzionalaren ezarrera eta analisia egiten dira"; X. Amuriza: "objektuarekiko distantziatik eta organoaren ezarreratik datozkeen gogoeten bidez...").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ezarketa : DFrec 1, AB38 2, AB50 55 (hauetan diru-e., e.-egitasmo, zor-e., etab.), HiztEn, LurE (ezartzea; ik. ezarpen), Euskalterm 4 (hauetan e. totaleko kateter, lokarri-e.); ezarkuntza : AB38 2, Euskalterm 1; ezarrera : DFrec 1, AB38 3, AB50 1, Euskalterm 2 (hauetan hauteskunde-mugapeen e.); ezartze : DFrec 5, AB38 3, AB50 6 (hauetan e. teknikoaren txartel), LurE, Euskalterm 2 (afektu-e., fonemak e.), Euskalterm 2 (afektu-e., fonemak e.).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ezarketa : EuskHizt (ezartzea; ik. ezarpen), HiruMila (repercusión, instalación, colocación), ElhHizt (acción de injertar, implantar; acción de poner, depositar, colocar), EskolaHE (ezartzea; ik. ezarpen), Casve EF (implantation), PMuj DVC (1 solería, soladura, ezarketa egin: entarimar; 2 inculpación, imputación; 3 instalación, colocación; 4 creación, fundación, etab.); ezarkünte : Casve EF (établissement, fondation, instauration); ezarkuntza : HiruMila (1 asentamiento, fundación; 2 instalación), PMuj DVC (fundación, establecimiento); ezarrera : HiruMila (disposición, establecimiento, colocación, asentamiento, implantación), PMuj DVC (1 colocación; 2 establecimiento); ezartze : EuskHizt, HiruMila (puesta, colocación), Lur EF/FE (remise), Casve EF (eta ezarte: mise, pose), HaizeG BF (pose, installation), Lh DBF (mise, pose), DRA (forma verbal de ezarri), PMuj DVC (1 erección, fundación; 2 instauración, implatación; 3 imposición, colocación; 4 inscripción; 5 depósito, acc. de dep.) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.

Bestelakoak
Jatorrizko forma

etxe ezarketak [31. or. tit.]

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu baztertzekoa da, lehiakide hedatuagoa duenez

ezarpen hedatuagoa aski dateke

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

ezarkin
1 iz. Zerbaiti ezartzen zaion gehigarria. Ik. eranskin.
2 iz. Adabakia.

Aztergaia: ezarkin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:007 2003-02-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: ezarki EEs 1912 ("Onezkero esan leike, batzuk bestera artuarren, oste emen geijen oituten dala itzen ondorik, ezarki bat lez"), Zink Crit 2 ("Edestilariak jartzen diozkaten ezarkiak azterkatzen [...] Lilluraren aurka aintzindu gaitzatekeen ezarkiak begiratzea").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ezarki 2: J.L. Iriarte ("Trenbiderako ezarkiak ez-eze, erredizgintzarako olak ebakitzen zituzten"), ZerbGidaliburua 1989 ("Teknika eta Iraunarazpen-idazgua: azterlanak, egitasmoak eta lan eta ezarkien kontrola"); ezarkin 7, BAO 1997 (adib.: "zeintzuen teknologi-ezaugarriak ezinbestekoa egiten duten ezarkin eta industri-ekipozko osagarriek aipatu den altuerazko muga gaindi dezatela onartuko da [...] Erabilera pribatuzko eraikigarria ez den lurzatizko azalerak ibilgailuen maniobra eta aparkaleku, barrukaldeko bide, zerupeko bilketa, ezarkinen osagarri edo loraguneetarako erabiliko dira [...] industriazko ezarkinak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ezarki : AB38 1 (porta del microscopio), HiztEn (ezartzen den gauza), LurE (ezartzen den gauzakia); ezarkin : Euskalterm 1 (aplique) // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ezarki : EuskHizt (ezartzen den gauzakia), HiruMila (1 aditamento; 2 remiendo, retazo), EskolaHE (ezartzen den gauzakia), PMuj DVC (1 parche, petacho, pegote, remiendo de abarcas; 2 polla, puesta, echa, postura, apuesta, cantidad apostada; 3 cataplasma, emplasto, vendaje; 4 añadidura, adición, aumento, aditamento; 5 placarte, anuncio, cartel; 6 ezarkiak: instalación, conj. de cosas instaladas; 7 arrequive, adherentes; 8 suplemento, complemento; 9 colocado, puesto, sobrepuesto; 10 accidental, secundario); ezarkin : ElhHizt (aplique), PMuj DVC (1 remiendo de abarcas; 2 plantilla, soleta de las medias; 3 pedazo, retal, refuerzo, remiendo, parche; 4 adición, añadidura; 5 accidente, lo no esencial); ezarki(n): DRA (1 aditamento; 2 remiendo, retazo) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu egokia da, beste gabe onartzekoa

-kin osaerako egoki-erregularra da, eta onartzekoa (instalazio arautuarekin batean).

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-kin.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

ezarri den gauzakia.

ezarle
iz. Zerbait ezartzen duen pertsona. Jainkoaren eta gure arteko ararteko eta bake-ezarlea. Moises lege-ezarlea. Teila-ezarlea.

Aztergaia: ezarle

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
ezarpen
iz. Ezartzea. Diru ezarpenak.

Aztergaia: ezarpen

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
ezarraldi
iz. Zergaldia.

Aztergaia: ezarraldi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Ezarraldi: Período impositivo".

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aldi.

ezarrarazi, ezarraraz, ezarrarazten
du ad. Ezartzera behartu. Ezarrarazi zituen buruzagiak.

Aztergaia: ezarrarazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

ezarrarazi, ezarraraz, ezarrarazten. du ad.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ezarrarazi, ezarraraz, ezarrarazten

ezarri, ezar, ezartzen
1 du ad. Ipini; era jakin batean, betekizun jakin baterako ipini. Ik. jarri. Teilatua ezartzeko. Kimu berriak ezartzen. Telefonoa ezarri. Izena ezarri. Ezarri dioten izengoitia ederki dagokio. Paperean ezarri. Etsaigoa ezarriko diat hire eta emaztearen artean. Ezar ezazu zeure fidantzia Jainkoa baitan. Gure hizkuntzaren egoera estuak ezartzen digun eginbeharra. Eta mundua egiterakoan, lege batzuk eta xede batzuk ezarri zituen. Bere lurraldeetan bakea berriro ezartzeko. Ezarri dizkiguzun buruzagien alde.
2 du ad. (Diruaz mintzatuz). % 8,6ren korrituan ezarri. Irabazten zituen sos guztiak ardietan ezartzen zituen.
3 du ad. Zerbaiti edo norbaiti zerbait (zerga bat, neurri bat, zigor bat, beherapen bat...) ezarri. Ik. aplikatu. Judeaz osoki jabetu ziren eta han ezarri errege arrotz bat. Zerga larriak ezarri zizkien beren mendekoei. Zigor gogorra ezarri. Gaztelania bortxaz ezartzen du. Auto elektrikoei bidesari txikiagoak ezartzen dizkiete. Zergaren likidazio-oinarriari ondoko eskalako tasak ezarriko zaizkio. Zuzenbidearen oinarriak hautsita, atzerako eraginez ezarri zitzaion neurria.
4 du ad. Bota. Ardoari ura ezarri.
5 du ad. (Errua) egotzi edo bota. Haurdun gelditzen badira, errurik ez zuenari errua ezarri.

Esaera zaharrak

Orga idien aitzinean ezarri.

Aztergaia: ezarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

berdintza bat ezarri

Euskaltzaindiaren Arauak

ezarri, ezar, ezartzen. du ad.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ezarri, ezar, ezartzen

ezartze
iz. ezarri aditzari dagokion ekintza. Euskararen eta euskal kulturaren ezartze eta garatze kostuak murrizteko.

Aztergaia: ezartze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:29 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-keta/-pen.

ezatsegin
adj. Atsegina ez dena. Ik. desatsegin. Harria jotzen zutenean, halako hots ezatsegin, bitxi bat egiten zuten.

Aztergaia: ezatsegin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2009-05-29
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:008 2003-02-12 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan ez-atsegin sarrera: Erkiag BatB ("Barri ez atsegiña jakin-erazo deutsa ugazabak Nikanor-eri").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ez-atsegin 1, M. Haranburu ("Arretaz begiratu behar zaio horri, "Musua" eta "Gaua" baztertuak eta ez-atseginen artean sailkatuak direnean"); ezatsegin 7: J. Berruezori omenaldia ("hain dohain onak ez zituztenen ilusio itxaropentsuei hegoak mozteko erantzukizun batere ezatseginarekin kargatu behar izaten bait zuen"), U. Larramendi ("Ikuspuntu honi jarraiki, test bat ikastaldeari kanpotik datorkion inposizio beharrezkoa baino ezatsegin bat litzateke"), X. Gereño ("Operatzen ari da #mdash#erantzun zion ezatseginezko tonuera aldatu gabe"), GIE HizkLiter ("Goragalea zein gaitzespena sortzen duen zentzazio ezatsegina"), Sirimiri/6 ("gorputzaldi txarra edo mina duenaren egoera ezatsegina"), NaturZ/DBH ("planeta ezatsegin eta babesgabe hartan"), X. Mendiguren B. ("maila txikiagoan sentsazio atsegin edo ezatsegin deitzen dela").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ezatsegin : AB38 1 (desagradable), HiztEn (atsegina ez dena), Euskalterm 1 (desagradable); ezatsegingarri : AB38 1 (desagradable) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ezatsegin : ElhHizt - HiruMila (desagradable), Lur EG/CE (desagradable) eta EF/FE (déplaisant, désagréable, hargneux), PMuj DVC (inameno, desagradable) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal desagradable / désagréable formen ordainak: HiztHand: ezatsegin, desatsegin // ElhHizt: ezatsegin, desatsegin, atsegin/gozo ez den(a); ezatsegin, desatsegin, zakar, gozakaitz // HiruMila: desatsegin, ezatsegin, gozogabe; entzungogor // Lur EG/CE: gozakaitz, ezatsegin // Lur EF/FE: ezatsegin, gozakaitz, nardagarri, higuin // HaizeG FB: higuingarri, gaitzesgarri, nardagarri // Casve FE: desarau, gaitzi, hügüngarri, nardagarri, narnagarri, itsusi // PMuj DCV: 1 iguingarri, nardagarri, iguin, zantar; 2 zakar, mokor, latz; 3 gogaikarri, mutiri, murrukutun; 4 gozagabe, naigabezko, atsegaitz, atsekabe, naigabeko.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Ondoko erabilerak argituko du formen arteko lehia

des- osaerakoa du lehiakide (eta erabilixeagoa da, lantaldearen datuetan, ez- osaerako hau baino); aukeratzekotan, desatsegin aukeratuko luke lantaldeak; baina Euskaltzaindiaren esku utzi du aukera egitea nahiz forma biak eskaintzea.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

des-/ez-.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E123]:  Desatsegin-ekin zer erabakitzen den ikusi behar.

 - [E116]: bere soilean onartu genuen des- osaerakoa: "desatsegin izond." Gaurko prosaren corpusean ere erabiliagoa da des- osaerako hori (67 liburu eta 14 artikulutan), nahiz aski maiz irakur daitekeen ez- osaerako hau ere (18 liburutan), eta, egia esan, ez dakit zein aukera dagokigun guri: a) ezatsegin hau isildu (eta erabili nahi duenak erabil dezala); b) hau ere onartu, eta des- osaerakoaren bidez azaldu, honen lehentasuna adieraziz ("ezatsegin izond. 'desatsegina'"); c) bata bestearen sinonimotzat eman (hala eman ditugu desberdin eta ezberdin). Esango duzue.

 - Erabakia: (2009-05-29) sinonimo gisa eman.

ezaugarri
1 iz. Zerbait ezagutarazten duen gauza; gauza bat edo gauza multzo bat besteetatik bereizten duen, zerbaiti nortasuna ematen dion tasun edo seinale nagusia. Ik. bereizgarri. Ezaugarri nabarmena, nagusia, berezia. Ageriko ezaugarriak. Kristauek gurutze santua dugu ezaugarri. Lizardi hautatuko genuke askok euskal lirikaren ezaugarritzat. Egiazko maitasunaren ezaugarri bezala. Ugaztunen ezaugarriak. Ezaugarri eta bereizgarriak. Arduradunek ezaugarri bat daramate besoan. Adiskide garelako ezaugarritzat, edan dezagun elkarrekin.
2 adj. Zerbait ezagutarazten duena. Seinale ezaugarria. Baratxuriaren usain ezaugarria.

Aztergaia: ezaugarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1994-07-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
ezaugarritu, ezaugarri/ezaugarritu, ezaugarritzen
da/du ad. Ezaugarriren baten bidez bereizi edo nabarmendu. Usainak ezaugarritzen du baratxuria. Izenaz ezaugarritzen ditugu gauzak.

Aztergaia: ezaugarritu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:24 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ezaugarri(tu), ezaugarritzen.

Atzizkien araberako erabakiak

-tu: -garri-tu.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

da/du ad.

ezaupide
1 iz. Seinalea, ezaugarria. Egiazko damuaren ezaupideak. Bekatua zer den ezagutzeko ezaupiderik hoberena, bere heriotza, eman zigun.
2 iz. Ezaguera. Itsasorako behar diren ezaupideak irakasten.
Azpisarrerak

Aztergaia: ezaupide

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1994-07-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
ezaupidea(k) eman
1 dio ad.-lok. Norbaitek bere burua edo beste norbait aurkeztu. Soldadu mordo bat, elkarri ezaupideak ematen.
2 dio ad.-lok. Norbaitek beste norbaiti ezagutzen duela nolabait adierazi. Nire aurrean egon da, baina ez du ezaupiderik eman eta neuk ere ez diot kasurik egin. Berak ez ninduen ezagutu, baina ezaupidea eman nion.
ezaxola
adj. Ipar. Axolagabea. Gauza batean ezaxola dena beste anitzetan ezaxola izanen da. Gazte ezaxola.

Aztergaia: ezaxola

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-07-07 Bigarren mailan onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. 'axolagabea'.

Lantaldearen irizpideak
Tradizioko erabilerek bermatzen dute

sistemak ezaxola -a organikoduna hobetsiko luke (cf. axola), baina erabilerak ezaxol -a gabea agintzen du; nolanahi ere, axolagabe denez forma nagusi-indartzekoa, honela aurkeztuko dira: "ezaxol(a), ezaxol(a)keria, ezaxol(a)tu: Ipar. Ik. axolagabe, axolagabekeria, axolagabetu"

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "ezaxola [grafia proposatzen dut]" (1994-11-02)

 - [I102]: berriro ere zentzurik ez duen zerbait, axola baina ezaxol. Merkatu persiar baten gaudela ematen du. Argi eta garbi: ezaxola" (1995-01-10)

ezaxolakeria
iz. Ipar. Axolagabekeria. Laborarien ezaxolakeriatik heltzen diren kalteak.

Aztergaia: ezaxolakeria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.'axolagabekeria'.

ezaxolaki
adb. Ipar. Axolagabeki. Herriko mintzaira ezaxolaki bazterrera uzten dute.

Aztergaia: ezaxolaki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

axolagabeki.

ezaxolarazi, ezaxolaraz, ezaxolarazten
du ad. Ezaxolatzera behartu.

Aztergaia: ezaxolarazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

ezaxolaraz, ezaxolarazten.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

ezaxolatasun
iz. Axolagabekeria. Jendearen gaiztakeria edo ezaxolatasuna.

Aztergaia: ezaxolatasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

axolagabekeria.

ezaxolati
1 adj. Axolagabea. Jarrera ezaxolati arduragabearekin.
2 adb. Axolagabeki. Ezaxolati begiratzen dio.

Aztergaia: ezaxolati

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh36 2024-01-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ezaxolati Despreocupado. Eta guzien-gatik, ni zure fagoreez ez-axolati! Dv LEd 257 (Cb Eg II 144 zure faboreenzat beti gorra).

LB: 36 (Argia 1, Berria 5, Deia 1, EiTB 2, Elkar 25, Euskaltzaindia 1, Jakin 1); ETC 146

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 / Euskalterm: 0.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da; jaso, axolagabe arautua bada ere.

ezaxolatu, ezaxola/ezaxolatu, ezaxolatzen
da ad. Ipar. Axolagabetu. Beren egitekoez ezaxolatzen direla. || (Partizipio burutua izenondo gisa). Zein ezaxolatuak diren egungo egunean zerbitzariak.

Aztergaia: ezaxolatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

ezaxolatu, ezaxola(tu), ezaxolatzen. Ipar. da ad. 'axolagabetu'.

ezaxolatuki
adb. Ipar. Ezaxolaki.

Aztergaia: ezaxolatuki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ki: -tu-ki.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

ezbai
iz. Zalantza, duda. Ito ote den ezbaia. Hor ez dago ezbairik. Ezbairik gabe.
Azpisarrerak

Aztergaia: ezbai

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06 1994-07-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez bai (AA); ez-bai (Ag, Gand; Mb, Ag, SMitx, Or, Inza; HU); ezbai (Azc, Itz, Echta, A, KIkV, Kk, Bilbao, Gand, Akes, BEnb; Mb, Ag, Or, Ir, Vill, Gazt; Ax, Mdg, Const, FIr, Mde; cf. ezbai(rik) gabe : Vill Jaink, Echta Jos, Azc PB, FIr, Mde Pr, Or Aitork, BEnb NereA; ezbaian : Ur BulaG, Itz Azal, Echta Jos, Ir YKBiz, Or Aitork, Mde Pr; eta ezbaiean: LE Ong; ezbaieko : Ax, Const; ezbaiko : Gazt MusIx; ezbaizko : Zait Plat); ezpai (Enb, Otx, Erkiag, Gand, BEnb; EA, TAg, Lab, Etxde, Txill, NEtx, Gazt, Ibiñ, Vill, MEIG; cf. ezpai(rik) gabe : Enb, FIr, Lab, Otx, Etxde, Vill, Osk, Gand, Ibiñ, BEnb, MEIG; ezpaian : TAg Uzt; ezpaiko : MEIG)

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ez-bai (3: B, G, EB); ezbai (37: B 11; G 4; EB 22); ezpai (56: B 10; G 22; EB 23)

Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

ezbaian 'zalantzan'.

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

ezbaian ('zalantzan')

ezbaian
adb. Zalantzan. Ezbaian egon. Noiz arte edukiko gaituzu ezbaian?
Loturak

Aztergaia: ezbaian

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 'zalantzan'.

ezbaika
adb. g. er. Ezbaian.

Aztergaia: ezbaika

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-21 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

ezbaian.

ezbaiko
adj. g. er. Zalantzazkoa. Debozio txikia eta ezbaiko gogoa edozein tentamendurekin iraungitzen dira.

Aztergaia: ezbaiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:25 1999-04-21 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izlag.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

zalantzazkoa.

ezbaikor
adj. [Oharra: Euskaltzaindiak, ezbaikor-ek euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. ezbaiko].

Aztergaia: ezbaikor

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-21 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "ezbaikorra = indeciso / a, dudoso / a".

Informazio osagarria
Erabili gabea

Er. gabea. Ik. ezbaiko (hau aski delakoan).

ezbehar
1 iz. Zorigaitza, gertaera dohakabea. Nahiz eta gaitzak eta oinazeak oro kentzen diren mundutik, ezbeharrak eta zorigaitzak hor dira. Euskalari trebea eta idazle handia batera izateko ezbeharra soinean daramanak "gogo erdibiturik" bizi beharko du. Lurkoi eta fededun, atseginetan zoro eta ezbeharretan gizon. Ustekabeko ezbeharra.
2 iz. Istripua. Bidean ezbeharren bat gerta ez dakien. Ezbeharrez hil zen, hogei urte zituela.

Aztergaia: ezbehar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1994-07-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

istripu, (ezbehar)

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

ezberdin
1 adj. Desberdina. Bilbok bi aurpegi ezberdin erakutsi zizkidan. Badu gizakiak ahalmen bat guztiz berezia eta abereen ahalmenetatik osoki ezberdina. Zoriona eta bertutea ezberdinak direla ezin uka. Zazpi hodi ezberdinez egindako txirula.
2 adb. Era desberdinean. Ezberdin ebakitzen diren hotsak. Ezberdin janzten dira bi ahizpak.
[Oharra: udaleko alderdi politiko ezberdinak eta kideko esapideen lekuan, Euskaltzaindiak udaleko alderdi politikoak eta kidekoak erabiltzea gomendatzen du].

Aztergaia: ezberdin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01 1994-07-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
ezberdindu, ezberdin/ezberdindu, ezberdintzen
da/du ad. Desberdindu. Iazkoarekin alderatuta, zertan ezberdintzen da aurtengo proposamena?

Aztergaia: ezberdindu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:18 1999-04-21 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

ezberdin(du), ezberdintzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

ezberdintasun
iz. Desberdintasuna. Gure iritzien ezberdintasunagatik. Batetik bestera dagoen ezberdintasuna. Ezberdintasun guztien funtsa. Zeri begiratu behar diogu: oinarrizko batasunari ala axaleko ezberdintasunari? Bien arteko ezberdintasuna zertan datzan.

Aztergaia: ezberdintasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau68
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1994-07-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
ezbide
iz. g. er. Bidegabea, bidegabekeria.
Azpisarrerak

Aztergaia: ezbide

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-04-21 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

gutxi erabili izan da (Txill eta Vill); baina ez du trabarik egiten.

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

ezbideko.

Atzizkien araberako erabakiak

ez-/-gabe.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

bidegabea, bidegabekeria.

Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper