50535 emaitza bilaketarentzat - [1901 - 1950] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-tza: -ari-tza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1992-12-16 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
albaitero h. albaitari
-ari/-ero
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH argitaratuan: albaka 3 (Izt C, Xe eta "albaka-adar"); albaraka 4 (Echag 2, AEF 1924, A EY I); corpusean, gainera beste albaka 1 (Basarri).
EEBS corpusean ez dugu aurkitu.
albaraka : HiztEn ("ik. albahaka"), LurE; albahaka : HiztEn, Euskalterm 6.
Bestetan: albahaka : HiruMila, EuskHizt; albaraka : ElhHizt, EskolaHE.
Ik. Izendegia: albahaka : Ocimum basilicum; eta horko hustuketakoak: albaaka : Carreras y Gandi GGPVN; albahaka : LMuj DGT; albaka : Font Quer PlantMed; Lcq; PMuj DCV; Azkue DVEF; X. Kintana Hizt80; albaraka : Font Quer PlantMed; PMuj DCV; Azkue DVEF; Guía PlantMed; astalbahaka : Bouda-Baum; astalbaka : Bouda-Baum; azkalbasaka : PMuj DCV; basilibedar : PMuj DCV; brasilia : PMuj DCV; brazilia :Azkue DVEF; brazilla : Font Quer PlantMed; PMuj DCV.
NekHizt: "Sin.: basiliko".
Ocimum basilicum.
- [E116]: 'Nire ustez, 'basiliko' nazioartekoagoa da. Bestetik, 'albaran' gaztelaniazkoa bakarrik denez ezin onartuzkoa baldin bada (ikus banatu zen zerrendan esaten zena), beste horrenbeste hitz honekin ere'.
- Erabakia: Erabakia (2002-06): 'albaka Ocimum basilicum'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
EArauak 38: Albania, Albaniako Herri-Errepublika Sozialista; albaniar; Tirana ; tiranar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HLEH: + / EuskHizt: albahaka / HiztEn: Ik. albahaka / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ik. albahaka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh130 | 2020-12-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
OEH argitaratuan albarai ("Albalá, albarán. 'Alvala' Lcc").
Ez dugu aurkitu.
albaran : DFrec 1, Euskalterm 8; HiztEn (eta Harluxet): "iz. KONT. Salgaiak jaso direla egiaztatzen duen agiria. Zernolako merkantziak diren, kopurua, entregatze-data eta saltzailearen eta eroslearen izenak agertzen dira bertan"; LurE: "iz. Merk. Salgaiarekin batera ematen den ziurtagiria. Hartzaileak sinatu edo zigilatu ondoren itzuli egiten du bertan azaldutako gaiak jaso dituela".
begiratu ahal izan ditugunetan, albaran darabilte Bilintx, Elhuyar, Sendoa eta Zabaltzen argitaletxe-banatzaileek.
albaran: HezkAdm; ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Administrazioko Mila Hitz, Agintaritza-Aldizkarietako Hitz-Bilduma.
a) albarán-en ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "(Contab.) emate-agiri"; HiruMila: albaran; ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, PMuj DCV, BeraLzM, Azkue Aurkibidea; b) brevet-enak: Lur EF/FB: "1 ageri. 2 breveta (examen); Casve FE: ageri, ezagütza; HaizeG FB: agiri, brebeta; T-L LFB: ageri.
es albarán-en ordainak beste hizkuntzetan: fr (DLLF): "écriteau "à louer" / brevet [royal] (albalá) / bulletin de livraison"; it (L. Ambruzzi): albalá: "(v. ar. s. amb. For. privilegio, brevetto concesso per decreto reale / documento pubbl. o priv. di attestazione: - de pago, ricevuta (f.), quitanza (f.)", albalaero: "sm. chi rilasciava l'abalá", albarán: "(v. ar.) sm. cartello d'appigionarsi / v. albalá / Comm. nota (f.) di consegna, rimesso, relazione (f.) in triplice copia delle merci che si dà, al momento della consegna di queste, al cliente, il quale ne restituisce una copia col suo benestare"; ca (GEC): albarà (document, rètol d'un pis per llogar, cèdula reial), albaraner (encargado de los albaranes); en (Collins): albarán: "nm (Com) delivery note, advice note; invoice; (señal) 'to let' sign"; de (Slaby-Grossmann): "Vermietungs-, Mietzettel (am Balkon od Fenster od an der Tür e-s Hauses) / (Com) Lieferschein / (Com) Empfangsbestätigung / allg Urkunde, Schein".
albaran 130: DiarioVasco 4, EiTB 27, Elhuyar 2, Consumer 2, Laneki 95.
Ez dugu aurkitu albaran formarik.
Euskalterm: garraio-agiri (TN, Garraioa); albaran (Merkataritza).
es albarán / fr bordereau, bon de livraison: Adorez: (Merc.) emate-agiri, albaran / (Contab.) emate-agiri; albaran (Heg.) / Labayru: albaran, emate-agiri / Zehazki: emate agiri / NolaErran: ekartze orri; ekartze-agiri.
HezkAdmin: albarán.
gaztelaniazkoa bakarrik denez, ezin onartuzkoa da; ordezko egokirik izan dezake, baina ez dugu ezagutzen (emate-agiria, hornitze-agiria bezalakoak aipatu dira; edo ekarri-ren gain eraiki litezkeenak).
Ez du gutxienekoa betetzen, baina oso erabilia da. garraio(-)agiri proposatu da Euskaltermen, baina ez dirudi asko hedatu denik. Heg. markarekin jasotzekoa.
Heg.
- [A105]: "'emate agiri' baino nahiago 'emate orri'" (2001-03)
- [E306]: "'albarán' / écrit de livraison, bordereau de livraison' adierazteko hainbat termino proposatu dira: 'emate-orri', 'emate-agiri' 'entrega-orri', 'entrega-agiri', 'uzte-agiri', etab. // Guk 'emate-agiri' proposatzen dugu" (2001-01-23)
- [I102]: 'e. emate-agiria'.
- Erabakia: Arauak ez du jaso.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
ik. informazioa s.u. abrikot.
Prestas: 18 lek. (B 4 / G 14)
Ik. abrikot.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH argitaratuan albatamin 'respiración apretada (enferm. del corazón) en la oveja' forma behin ageri da (Izt); albetan 'jadeante, en los estertores de la agonía' (Ag Kr, Atutxa, Erkiag Arran 2, E. Mujika); albaitten (Iz ArOñ).
albata behin ageri da, G (A.M. Labayen).
HiztEn: albata, albatamin ; LurE: albata(min) . Ez ditugu aurkitu DFrec, AB38, AB50, Euskalterm iturrietan.
Hiztegietako formak: albata eta albatamin : ElhHizt; DRA; albata(min) : EskolaHE, HLEH, EuskHizt. Ez da albata(min) formarik ageri hiztegiotan: HiruMila, Lur EG/CE, Lur EF/FE, HaizeG, Casve, Lh DBF; PMuj albata 'sangradera, compuerta del canal, paradera' da.
albatamin (hots: bietara erabil daiteke).
-min.
ardien eritasuna, arnasa hartzea eragozten diena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:IrEm | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
- [E306]: "'albata'-ren sinonimoa bada, sarrera izan behar du" (2001-01-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-o+a-.
-ate.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
albatros Fam. Diomedeidae.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh155 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
betearazle adj. Zerbait betearazten duena; bereziki, legeak, aginduak edo erabakiak gauzatzeaz arduratzen dena. Ik. exekutibo. Botere legegilea, betearazlea eta judiziala. Kontseilu betearazlea. Hildakoaren testamentu-betearazle izendatu zuten.
albazea Albacea. Albazea edo heredero izanik kunplidu ez ote deban. OA 156. Bere testamentua egin zuanean, albazea ni utzi ninduan. JAzpiroz 189.
albazea 153: Deustuko Unibertsitatea 39, Euskal Herriko Agintaritza 2, EiTB 2, Erlea, Gomilex 108, Jakin; testamentu-betearazle 2 (EiTB).
albazea 5: Berria 2, Edorta Jimenez, Joan Mari Irigoien, Juan Garzia; testamentu-betearazle 4: Oskar Arana, Lopez de Arana, Bego Montorio, Aritz Gorrotxategi.
Iusplaza: albazea; Euskalterm: albazea, testamentu-albazea.
es albacea / fr exécuteur, -trice testamentaire: Adorez: (testamentu-)betearazle, (ordenu-)betearazle / Elhuyar: (Der.) (testamentu-)betearazle, (ordenu-)betearazle / Labayru: (Der) testamentu- | ordenu-betearazle (tb. con -betetzaile), hilburuko-zain / Zehazki: (Zuz) (testamentu) betearazle / NolaErran: -.
Hori da nagusiki erabiltzen dena, eta, beraz, jasotzekoa, baina Heg. markarekin. Horrez gain, testamentu-betearazle azpisarrera proposatua erabil liteke definitzaile gisa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
albeni(a) 1 (Ax: "Nolako baita ehaiten den ehuna, eta oihala, halako izanen da oihalaren albenia eta bazterra ere"); albeni 'albainua' adierako B 1 (ik. OEH argitaratuan s.u. albainu; AB AmaE: "Ulle-kopeten albeni baten zenduan jarri, Katigaturik Esposoren arimea").
Ez dugu albeni(a) formarik aurkitu.
albeni(a) : HiztEn; albenia : LurE. Ez dugu aurkitu besteetan (DFrec, AB38, AB50, Euskalterm).
Beste hiztegietakoak: albeni : EuskHizt; PMuj; DRA; albeni(a) : HiruMila; ElhHizt; albenia : EskolaHE, HLEH. Ez da albeni(a) formarik aurkitu ondokoetan: Lur EG/CE, Lur EF/FE, HaizeG, Casve, Lh DBF.
HLEH: + / EuskHizt: albeni / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: albeni(a) / EskolaHE: +
(oihalaren) bazterra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1997-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh74 | 2020-12-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu albeolo formarik.
EB dira denak: albeolo 4 (UZEI Medikuntza/2 Arnas Aparatua: "albeoloak estaltzen dituen likidoa"; eta albeolo-barneko 1, albeolobarneko 2: "albeolobarneko presio"); albeolu 1 (B. Astobiza: albeoluhortzari: "masailan lotua, ligamentu albeoluhortzariaren bidez"); albeolare 2 (L.M. Mujika: apiko-albeolare : "afrikari apiko-albeolare gorra"; bizkar-albeolare : "afrikari bizkar-albeolare gorra").
albeolo : AB38 1, HiztEn-LurE (eta Harluxet-EskolaHE), Euskalterm 6 (eta albeolo(ko) 1, albeolobarneko 2; albeolu : AB38 1 (eta birikatako albeolu); albeolar : HiztEn-LurE (eta Harluxet-EskolaHE), Euskalterm 12 (eta apiko-albeolar, mingain-albeolar, sabaikari-albeolar); albeolatu : Euskalterm 2; albeolisi : LurE; albeolitis : HiztEn-LurE (eta Harluxet-EskolaHE), Euskalterm 1.
alveolo / alvéole formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "s.m. 1 (Anat.) albeolo (...) 2 erlazulo (abaraskarena)" eta alveolar: "adj. (Anat.) albeolar; (hitz-elkarteetan) albeolo- ". // HiruMila: "m. 1 (en general) gelatxo, zulotxo. 2 (de colmenas) gelatxo, erlazulo. 3 (de los bronquiolos) albeolu . 4 (de los dientes) oi". // Lur EF/FE: hobi, zulotxo. // Casve FE: "gelatto, sagi; (dent) horzgüne". // HaizeG FB: (dentaire) obixka, xiloxka; (ruche) behaska, breska; (pulmonaire) xagiño". // T-L LFB: hobixka, zilhoxka, barnexka; - des dents: hobi. // PMuj DCV: "1 celdilla del panal: erlazulo. 2 alveolo dentario: ortzulo obi". // BeraLzM: erlazulo / oegi, obi, oi. // Azkue Aurkibidea: erlazulo; alvéolos cera gastados: breska. // Senda Jakindi: alveolo en general: obi; alveolo dentario: ortzulo, agin-zulo; alveolo pulmonar: biri-xagiño (eta alveolisis: ortzulo ezeztatze, ortzulo ezeztapen; alveolitis: ortzulousi).
es alveolo-ren ordainak beste hizkuntzetan: fr (DLLF): alvéole (eta alveolado: alvéolé; alveolar: alvéolaire / Gram. dental (sonido) / arco alveolar arcade dentaire); it (L. Ambruzzi): alveolo, celletta (eta alveolado: "agg. Bot. alveolato"; alveolar: "agg. alveolare; pronunciación - (puntando la lingua sugli alveoli degli incisivi superiori)"; alveoliforme: alveoliforme); ca (GEC): alvèol, alveolar; en (Collins): "nm (Anat) alveolus; socket; (de panal) cell; (fig.) network, honeycomb" (eta alveolar: alveolar); de (Slaby-Grossmann): "m Grübchen / Zelle, Bienenzelle / (An) Zahn-, Kieferhöhle, Alveole / Endbläschen der Lunge / (Bot) Grübchen, Fach / (Bot) Fruchtboden / (Zool) Alveole, Zahnfach / (Tech) Zelle" (eta alveolado: "adj. zellenförmig, grübchenförmig, zellig, wabenförmig"; alveolar: "adj. zellenförmig / (An) alveolär / (An) mit Hohlräumen versehen / (Phon) alveolar"; alveolitis: "(Med) Alveolitis, Konchenhautentzündung an den Zahnfächern").
albeolo 76: Argia 2, EiTB 2, Elhuyar 4, Elkar 4, Consumer 9, Laneki 53, Uztarria 2.
albeolo 12: Berria, Irene Aldasoro 9, Isabel Arrigain 2.
Euskalterm: albeolo (TN).
Erabilia eta jasotzekoa. Termino normalizatua da Euskaltermen. Anat. marka dagokio.
-olo.
Tekn.
Anat.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E208]: 'hitz hau latinezko alveolus-etik dator eta beraz, -olu bukaera dagokio euskaraz: albeolu. Cfr. kapitulu, zirkulu, angelu...'
- [E116]: 'Ez da gehiegitan erabili, baina adibide urri horiek 'albeolo'rekin datoz. Zuek ikus'.
- Erabakia: Erabakia (2002-06): 'kendu'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
alberdanian.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS.
-n: -an.
alberdania sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
alberjinia Solanum melongena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. abrikot.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. abrikotondo.
-ondo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
-n: -etan.
alba 3 sarrerari dagokion azpisarrera.
arnasestuka; azken hatsetan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH argitaratuan albetxe, beltxata, beltxanburu (ez dute testu-lekukotasunik).
Ez ditugu aurkitu.
albetxe : HiztEn ("ik. beltxata"), LurE; beltxata : HiztEn-LurE, Euskalterm 2.
Ik. Izendegia; eta horko hustuketakoak: abetxe : PMuj DCV; albetxea : Lcq, Guinea Vizcaya, Loidi; azuzenas : JIr OnomBot; beltxabis : JIr OnomBot; beltxaburu : Azkue DVEF; beltxamuru : PMuj DCV; beltxanburu : PMuj DCV, Azkue DVEF; beltxari : JIr OnomBot; beltxata : PMuj DCV, Azkue DVEF, X. Irigarai; garbeltxagi : PMuj DCV; gare : PMuj DCV; gorgora : JIr OnomBot; gorgores : JIr OnomBot; gorgorikos : JIr OnomBot; kabezon : JIr OnomBot; klabeles : JIr OnomBot; klabelina : JIr OnomBot; negrilla : JIr OnomBot; negrillo : JIr OnomBot; negrillon : JIr OnomBot; otso-julufrai : PMuj DCV; sonajas : JIr OnomBot; suge-idar : PMuj DCV; suge-ilar : PMuj DCV; suge-ilhar : Azkue DVEF, Bouda-Baum; suge-illar : G. Larrañaga LandareJak; sugidar : PMuj DCV; sugilar : PMuj DCV, X. Kintana Hizt80; suilar : PMuj DCV; usagari ilindi : PMuj DCV; usagarri : D. Lapedes Dictionary of the life sciencies, Polunin Flores de Europa.
Hiztegietako formak: albertxe : DRA; albetxe : ElhHizt; HLEH; EuskHizt; PMuj; beltxamuru : DRA; beltxanburu : EuskHizt; beltxanbürü: Casve EF; Lh DBF; beltxanuru : PMuj; beltxata : HiruMila; ElhHizt; EskolaHE; EuskHizt; PMuj.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. beltxata / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
g.er.
beltxata (Agrostemma githago).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): albino 38: Elhuyar 2 (adib.: genea erabat isilduta dutenak pertsona albinoak dira), Consumer(pertsona albinoen fotofobia), Berria 29 (adib.: Tanzania bezalako herrialdeetan, albinoak baztertu ez ezik, hil ere egiten dituzte, sorginkeria errituetan gorputz atalekin edabeak egiteko), EiTB 6 (adib.: albino mordoaren hilketa salatu dute).
EPG: albino 6: Berria (albino jaiotzea zorte txarrekotzat hartzen dute kultura askotan), Jose Morales 2 (gazte albino batek irribarre maltzurrez begiratzen zion Liubari), Irene Aldasoro 2 (adib.: albinoek ez dute larruazaleko pigmentaziorik), Patziku Perurena (albino hitzak ere badu zer ikusirik kolorearekin).
BerriaEL2013: -.
es albino / fr albinos: Elhuyar: albino / Nolaerran: albino / Zehazki: albino / Labayru: albino, zuri / Adorez5000: albino.
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa. Horrekin batera albinismo forma ere onartzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
albiste nagusitua delakoan
- [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-05-23)
- [P008]: Zerrendatik kendu eta albiste utziko nuke" (1994-05-04)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1992-12-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:41 | 1997-06-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-tza: -ari-tza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
albista, albistatzen.
-e/-a-.
du ad.
g.er.
1 bisitatu. 2 berri eman: "aro berri bat albistatzen zuen".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-20 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 |
- [E115]: "Eztakit nola den zuen herrietan, Zuberoan behintzat ezta zein nahi berri, berri alaia edo hitsa baizik, eta albriste diogu, esate baterako 'eztei abisu edo ohortzeta abisu bati'" (1993-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10:LBeh424 | 2021-03-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
LBeh (2013-06-10): albiste(-)agentzia 470: Deia, Berria 59, EiTB 409, Argia, berri(-)agentzia 251: Berria 235, EiTB 10, Argia 6. // albiste(-)agentzia 655; berri(-)agentzia 841.
EPG: albiste(-)agentzia 42: Berria 38, Txema Ramirez de la Piscina, Txiliku, Iñaki Mendiguren, Iñigo Aranbarri; berri(-)agentzia 111: Berria 107, Aingeru Epaltza 1, Edorta Jimenez 1, Patxi Iturritegi 1, Lutxo Egia 1. // berri(-)agentzia 218.
BerriaEL2013: AFP. /a-fe-pe/ France-Press berri agentzia. Efe. /efe/ Espainiako berri agentzia.
es agencia de noticias / fr agence de presse: Elhuyar: berri-agentzia / Nolaerran: berri agentzia, albiste agentzia / Zehazki: albiste agentzia / Labayru: - / Adorez5000: -.
adib: agentzia iz. Zerbitzu jakin batzuk ematen dituen enpresa. AFP albiste agentziako argazkilaria. Bidaia agentziako egitaraua aldatuz, Powell aintzirara ekarri gaitu. Publizitate agentzia. Katalunian Zerga Agentzia bakarra ezartzearen alde daude. Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentzia. // berri 5 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Berri-ekarlea. Berri-biltzailea. Berri-agentzia.
osaera librea da.
Oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Horrekin batera berri(-)agentzia ere jasotzekoa da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa albiste eta agentzia sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ALBISTE EMAN. Dar noticia de, comunicar; avisar. Haren ama joan zen bezain sarri, lehiatu zen Am-Eskolastikari albiste ematerat. Birjin 132. Sorterriko laguntza / eraman deiegun / ta albiste eman esanaz / nola bete degun / berenez ezin zuten / promesa Arantzazun. SMItx Aranz 234s. Lengo batian Seguratikan / eman ziaten albista. Olea 110. Albiste eman zion bere ezkutari Santxori zeiñ egun ta zeiñ ordu erabakiak zeuzkan, bidean abiatzeko. "Avisó a su escudero". Berron Kijote 88. Utsa litzake noski albiste-ematea. "Más gran simpleza es avisarte desto". Ib. 157. Ta ala zai ta zai noiz itzuliko / zeudela... aiek baño len / Mirariaren albiste emanaz / euri mardula ari zuen. SMitx Aranz 64. Gabaz lo egin zutenari're / beren albixta emana. Uzt Sas 178. Albistea eman zien bentariak, bentan zeuden guztiei, etxe-lagunaren eroaldia. "Contó el ventero a todos". Berron Kijote 53
albiste eman 30: Elhuyar, Consumer 11, Berria 8, EiTB 5, Jakin 2, Argia 3.
albiste eman 17: Berria 4, Anjel Lertxundi 7, Hasier Etxeberria 3, Patxi Ezkiaga 2, Juan Garzia.
Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
azpisarrera gisa jasotzekoa albiste sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2002-06 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1997-06-11 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Gure corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu aurkitu.
albistegi EB 4 (X. Mendiguren Bereziartu: "Bestalde irratiak eta telebistak egunero bolumen nabarmena eskaintzen digute albistegietan"; J.J. Iribar: "Albistegietan edo "Hemen eta Munduan" saioan ez dute off-eko abotsa sartzeko erreparorik erdal katean eskeinitako albisteak izan arren"; "bazkalondoko albistegiaren aurretik"; Egin 1989: "Alemaniako telebistatik ere aipatzen zen Gernikakoa munduko albistegian".
albistegi : DFrec 2, AB38 1 ('tablón de anuncios'), HiztEn. // 'informativo' itzulitako besteak: albistari: AB50 2, albistegintza: AB50 4; argipide-: AB50 4, argipideketza: AB50 2, informatibo: AB50 9, Euskalterm; informatze-: AB38 1, informagarri: AB38 1; laburpen: AB50 1; 'noticiario/noticiero' itzuliak: albistari: AB38 1, AB50 1; berriketari: AB38 1.
Bestetan albistegi : ElhHizt ("noticiario, parte informativo"); HiruMila ("tablero de anuncios"); Harluxet ("ikusentzunezko komunikabideetan, albisteak ematen direneko tartea edo programa"). Hiztegiotan ez dugu albistegi forma aurkitu: EskolaHE, EuskHizt, Casve EF, Lh DBF, HaizeG BF, PMuj DVC, DRA.
Erdarazko informativo /noticiario, noticiero, formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: albistegi- berri-emankizun / albistegi; (berri) laburrak. // HiruMila: "adj. informazio-, informagarri, berri emateko, berriemaile, informatibo" / albistari, berriketari, berriemaile. // Lur EG/CE eta EF/FE: ø / albistari. // PMuj DCV: "Cfr. informador: (noticiero) berri-emaile, berri-ekarle, berrikari, berridun, berri-biltzaile, bildu-banata, albistari, berrilari, txosten-emaile". // Azkue Aurkibidea: ø / eleerrakari. // Ez ditugu aurkitu ap. Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB.
Cf. M. Arrasateren Euskarazko Albistegietarako Esku-liburua, EITB, 1992.
es informativo / noticiario formen ordainak beste erdaretan: fr (DLLF): servicios informativos de la televisión: services d'information de la télévision / journal parlé, informations; actualités; it (L. Ambruzzi): informativo / notiziario; ca (DCC): informatiu / noticiari; en (Collins): news; un folleto- a booklet of information, an explanatory booklet; programa- news programme / news bulletin; Cine: newsreel; de (Slaby-Grossmann): adj. informativ, unterrichtend, unterweisend; Bericht(s)-; libro- Leitfaden, Ratgeber / Wochenschau; (radio TV) Nachrichten, Nachrichtendienst.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
osaeraz zalantzak ditu lantaldeak; ETBk (bederen) erabili izan du.
- [A105]: "Onartu egingo nuke" (2001-03)
- [E306]: "Onartzea proposatzen dugu, eratorbidearen 'kalitatea' gorabehera. Kontua ez da 'ETBk (bederen) erabili izan duela'; guk dakigula gaur egun oso hitz erabilia da" (2001-01-23)
- [K202]: "Guztiz errotuta dago ETBko erabileran: eguneroko albistegiak, albistegi berezia..." (2000-11-24)
- [E208]: 'aski ezaguna da, eta ez osaerari dagokionez ez dakusat problemarik. Nik neuk ontzat emango nuke'.
- [E116]: 'ez dakit nondik sortzen diren zalantza horiek. Sartu beharko litzateke, nire ustez'.
- Erabakia: Erabakia (2002-06): 'albistegi bederatzietako albistegian emango dute berria'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-07-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
albita: Harluxet; ez dugu aurkitu ap. LurE.
albita: ZTC 12 (eta albitizatu 1), denak ap. Geologia HE (Ortoklasa eta albitaren segiden artekoak feldespato alkalinoak dira eta anortita eta albitaren artekoak, plagioklasak, feldespatoen artean, albita edo albita-oligoklasa eta, normalean, mineral sekundario modura azaltzen diren klorita, epidota eta kaltzita, etab.) // Ez dugu aurkitu ap. EPG.
es (RAE): albita; fr (DLLF): albite; it (S. Carbonell): albite; de (Langenscheidts): weisser Feldspat // Ez dugu aurkitu ap. en (Collins).
Mineralak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 |
albijo 2 eta albixo 1, IE-Zu (Ip Hil: "Franzian egiazko erlejioniaren etsai batzü, Albijoak deitzen zirenak", "Albijoa heretiko haietarik bat"; MarIl: "Albixoen heresia"); albitar 5: B 1 (Eguzk GizAuz: "albitar eta birruguzleak"), IE 4 (Zerb IxtS: "Albitar heretikoak", "Albitar tropak", "Huna bada zer erraiten zuen Albitar horiez Latraneko eliza-gizon bilkurak"; Mde Pr: "Albitarren aurkako gurutzadatik landa").
albigetar G 1 (Gomiga: "Albigetar-Gerrate ondoren").
albiar : LurE (eta EskolaHE); albitar : HiztEn (eta Harluxet), Euskalterm 1; ik. gainera Albige'tar (Or MB, 1056).
Beste hiztegietakoak: albitar : ElhHizt ("adj./s. albitar; Albiko"); EuskHizt; DRA. Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE, Lur EF/FB, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, Lh DBF, PMuj DCV, BeraLzM, Azkue Aurkibidea.
es albigense-ren ordainak beste hizkuntzetan: fr (DLLF): albigeois, e; it (L. Ambruzzi): "(Rel.) albigese"; ca (GEC): albigès; en (Collins): Albigenser; de (Slaby-Grossmann): ez dugu aurkitu.
Beste hiztegietakoak: albitar: ElhHizt ("adj./s. albitar; Albiko"); EuskHizt; DRA. Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE, Lur EF/FB, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, Lh DBF, PMuj DCV, BeraLzM, Azkue Aurkibidea.
albitar: Erlijioa Hiztegia (s.u. eta s.u. kataroak); Azurm EspEusk ("gurutzada albitarra").
es albigense-ren ordainak beste hizkuntzetan: fr (DLLF): albigeois, e; it (L. Ambruzzi): "(Rel.) albigese"; ca (GEC): albigès; en (Collins): Albigenser; de (Slaby-Grossmann): ez dugu aurkitu.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: albiar / ElhHizt: + / EskolaHE: -
kategoriak aipatzea komeni da, lantaldearen ustez: «iz. eta izond. edo izlag.» (2007-07-04).
-tar.
-tar osaerakoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): albitar iz. eta izond. edo izlag. (herritarra). [kategoriak gehitu dira]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH argitaratuko testuetakoak: elbitz ('Heno...') 2 ager. (fB Ic III: "Azalak azurrai oratuta eukeezan, ta eurak bere sikatuta eukeezan, elbitza legez"; Onaind MEOE: "Baita okullu barne badira / #mdash#arto ta elbitz beti begira#mdash# / bei, idi, zekor, txarri ta asto"); amiritx ('amaranto, cola de perro') 1 (A: "Almiritxa zer xun? Belar bat, xankarron-luze, me, gariak bezala burua du, bikor xexe anitx gaiztoak txu. Loloaren iduri xu"), almitz-belar ('amaranto') 1 (Zubill: "An dagoan almitz-belarra, oso zalla da austen"); eta corpuseko alpitz 'erratza' adierako 1 (Or Eus: "Izpia mami belarrak duño, gorritu baiño leen alpitz (erratz), ebaki nai du").
almitz EB 1 (X. Mendiguren: "Goroldioa, otea eta almitz zakar ugaria baizik ez zen hazten han"); elbitz B 1 (Akes Salmoak: "Guztiok dira, #mdash#elbitza legez#mdash#, arin galtzen, / soloetako #mdash#bedarra legez#mdash# dira igartzen").
Ik. Izendegia: albitz-belar ; eta horko hustuketako lekukotasunak: albitz-belar: X. Irigarai; albitz: Azkue DVEF, HLEH; albiz: Azkue DVEF; alka-belar: X. Irigarai; alke-belar: X. Irigarai; almitz-belar: M. Aizpurua; almitz-belar: X. Irigarai; almitz: Azkue DVEF; flitx : Peillen; laston: Peillen, JIr OnomBot; zerbero: JIr OnomBot.
EuskHizt: albitz: "iz. (*1888). Elbitza"; alka: "iz. (XVII ea.). 1 Larreoloa, basaoloa. 2 (1888). Abereak bazkatzeko erabiltzen den belar bat (Dactilus Hispanica)"; elbitz: "iz. (* -1800, 1819). Landare lastodun batzuei ematen zaien izena". // HiztEn (eta Harluxet): albitz(-belar): Brachypodium pinnatum; alka: "iz. Bot. Larre-oloa"; alkebelar: Dactylis glomerata; elbitz: ik. albitz. // LurE (eta EskolaHE): albitz: "iz. elbitza"; alka: "iz. Bot. Larreoloa, basaoloa / Abereak bazkatzeko erabiltzen den belar bat (Dactilus Hispanica)"; elbitz: "iz. Hainbat landare lastodunei ematen zaien izena".
lastón / brachypode formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "(Bot.) albitz(-belar) (Brachypodium pinnatum)". HiruMila: "(Bot.) albitz-belar (Brachypodium pinnatum)". Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Lur EF/FB, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV, BeraLzM, Azkue Aurkibidea.
albitz-belar (hots: bietara erabil daiteke).
-belar.
Brachypodium pinnatum.
- [E302]: "Albitza (Zarautzen almitz) larreetan berez hazten den gramineoa da (Brachypodium sp). Belar honek hosto latzak eta luzeak ditu eta ganaduak azkena jaten duenez, tortoetan agertu ohi da eta besteen artean nabarmen geratu den belarra da. Larreetatik basorako lehen pausoa ematen laguntzen duen landarea da, txilarra edo otea bezala" (2000-11-08)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-09-20 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
utzi.
albo sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): albo batera utzi [azpisarrera gehitu], alboko izlag. eta iz.: alboko orriko taula; albokoekiko elkarrizketa abiatuz. [azpisarrera gehitu].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh266 | 2020-12-22 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
LBeh (2014-04-03): albo-ondorio 35: Elhuyar 28 (adib.: Kontuan izan behar da, gainera, garai hartako botikek egungoek baino albo-ondorio gehiago eta okerragoak zituztela"), Consumer 2 (adib.: Jogurt guztiek laktosarik baduten arren azukre hori toleratzen ez duten pertsonengan ere ez dute albo-ondorio kaltegarririk eragiten), Berria 2 (adib.: Lehen ere aipatu dut kininak albo-ondorio ugari dituela), Jakin (albo-ondorio larriak), Argia 2 (adib.: bi albo-ondorio horiek saihesteko); albo ondorio 20: Consumer 2 (adib.: aditibo honek gure organismoan albo ondoriorik ez omen dauka), Berria 16 (adib.: Minbiziaren aurkako terapiek albo ondorioak izan ohi dituzte), EiTB (Bihotz-gelditzea eragin dezake albo ondorio gisa, zenbait analgesikorekin konbinatuz gero edo dosi ikaragarria hartuz gero), Argia (dietaren albo ondorio nagusiak oka eta beherakoa ziren). // albo(-)ondorio 203: Argia 14, Berria 46, Deia, EiTB 14, Elhuyar 98, Elkar 4, Erlea, Consumer 9, Jakin, Laneki 13, UEU 2.
EPG: albo ondorio 8: Berria 7 (adib.: Hiesak kutsatutakoen egoera eta jasaten dituzten albo ondorioen gainean aritu ziren bertan), Luis Elberdin (Diote gizonentzako pilula aurretik albo ondorioak galarazteko beharrezkoak diren proba guztiak egin gabe ezin dela merkatura atera); albo-ondorio 8: Berria 6 (adib.: lortu da albo-ondorioak, gripearen moduko ezinegon bat, desagerraraztea), Joxan Elosegi (Zainketa berezien unitatean zegoen botika baten albo-ondorio bakan horietako batzuek eraginiko osasun txartzearen ostean), Josu Zabaleta (albo-ondorio bat eragiten duena).
BerriaEL2013: albo ondorio. Askotan eufemismoa da, eta gehienetan 'biktima zibil' ordezkatzen du. Inoren esanetan bakarrik erabiltzekoa.
es daños colaterales; efectos secundarios / fr: effet secondaire / Elhuyar: -; albo-ondorio (Med.) / Nolaerran: -; bazter ondorio, nahi gabeko ondorio / Zehazki: albo kalte(ak); albo ondorio(ak), nahi gabeko ondorio(ak), albo eragin(ak) / Labayru: -; - / Adorez5000: -; albo ondorioak, albo eraginak.
Ez dugu aurkitu albo(-)ondorio formarik.
nahi gabeko ondorio eta zehar(-)kalte azpisarrerak bultzatzea proposatu da honen ordez.
Erabilia da eta jasotzekoa, azpisarrera gisa, zehar-kalte formarekin egin den bezala.
Azpisarrera gisa jasotzekoa albo eta ondorio sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
-ka bikoiztapenekin.
alboka 2sarrerari dagokion azpisarrera.
Bizk.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-kada.
Zah.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
alboka-jotzailea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-06-11 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HezkAdmin: adjunto; alboko bitarteko / adjunto interino; alboko kontratatu / adjunto contratado; alboko numerari / adjunto numerario; alboko zerrenda / relación adjunta.
-ko osaerako librea.
azpisarrera gisa sartzekoa albo 1 sarreran.
izlag. eta iz.
alboko orriko taula; albokoekiko elkarrizketa abiatuz.
- [A105]: "Onartu egingo nuke. Inola ere ez nuke baztertuko beste ordain (egokiago) bat eman gabe" (2001-03)
- [E306]: "'adjunto'-rekin dagoen arazoa jakinda, ez da nahikoa '-ko osaera librea' dela esatea. Batetik, edozein '-ko osaera libre' ez delako, besterik gabe, izen bihurtzen. Bestetik, Hiztegi honek Administrazioan 'adjunto' /'adjoint'-en euskal ordain 'alboko' dela esatea beharrezkoa delako" (2001-01-23)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): albo batera utzi [azpisarrera gehitu], alboko izlag. eta iz.: alboko orriko taula; albokoekiko elkarrizketa abiatuz. [azpisarrera gehitu].