Euskaltzaindiaren Arauak

filosofia sistemak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: 0

LB: 66: Argia 11, Berria 12, Deia 2, DiarioVasco, Elhuyar 2, Elkar 12, Erlea, Euskaltzaindia, Jakin 6, UEU 18; ETC: 278.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0; NolaErran: 0. / Euskalterm: 0

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Librea ere izan liteke, baina halako asko jaso dira. Sartzekoa.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: filoxera; mahats-zorri: Vitens vitifolii.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Vitens vitifolii.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "† filtratu e. bahetu, iragazi / ezkutuan eman".

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Ik. iragazi, irazi.

Nazioarteko forma da

lehendik baztertua, orain adiera berria gehitu, onartzekoa.

Aditzoinaren erabilerak

filtratu, filtra, filtratzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

informazioa isilpean pasatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

filtrazio (eta f. kutsu, f. sistema, f. tasa, f.-gune) 13: a) P. Zabaleta ("... azterketa zeraman poliziaren baitan "filtrazio-gunerik" azalduko balitz"), Egunk 1998 ("Datu horiek prentsan agertu dira, eta, normalean, filtrazio kutsua izan dute"), P. Urzelai 7 (adib.: "Sekzioa ixten ari ginela, Europa Press agentziaren bidez PSE-EEk EAJri aurkeztutako dokumentuaren filtrazioa etorri da", "zenbait filtrazio periodistiko"); b) UZEI ("[eraikinean] ez zen ageri gaur egun ikusten den bezalako filtraziorik eta zartaturik"), Egunk 1991 ("Filtrazio sistema amerikarra ezarri da [Cementos Rezola] lantegian"); b') I. Aldabe 2 ("Elikadur motari dagokionez, bibalboak mikrofago taldearen barnean sartzen dira, hau da, elikadura ez dela selektiboa, baizik eta, zatiki txikiak hainbat metodo erabiliz harrapatzen dituztela. Lehendabizikoa, filtrazioa da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

filtrazio : DFrec 1 (Egin: "egunetik egunera filtrazio eta zurrumurru gehiago iristen da"), AB50 1, Euskalterm 1 (iragazketa sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, HiztEn, LurE // eta 'filtración' itzuliak: iragazketa : AB38 1, Euskalterm 7; iragazpen : AB38 2; iragazte : Euskalterm 1 (ura iragazte); urnigar : AB38 1 ('filtración de aguas'); ur-zirritu , ur-txirrio : Euskalterm 1 ('vía de agua, filtración').

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ElhHizt: filtrazio (filtración: de información, noticias...) // HiruMila: 1 filtrazio (noticias); 2 ik. irazketa // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal filtración / filtration, filtrage; fuite formen ordainak: HiztHand: irazte, irazpen; de comunicación: isurtze // ElhHizt: 1 Quím. iragazpen, iragazte, iragazketa; 2 penetración: sartze, pasatze; 3 de información: filtrazio , ezkutuan emate // HiruMila: 1 irazketa, irazpen, filtrazio ; 2 de noticias: filtrazio // Lur EG/CE: Ø eta EF/FE: Ø / Ø / 1 ihes, ihesbide; 2 itzurbide; 3 aterabide // XarHizt: Ø / iragazketa / ihes, ihesgoa // Casve FE: lislera / irazte / ihesgoa, ihesi, itzuri, itzuraldi; échappatoire: itzurpide; échappement: ixurte, galtze; fissure: arte, erdiküra, xilo // HaizeG FB: Ø / irazte, iragazte / ihes, ihesgo, itzur-aldi: perte de gaz, liquide: galtze; fissure: arraila // T-L LFB: Ø / Ø / ihesi, ihesgo; fissure: xilo; perte: galtze // PMuj DCV: 1 iragazte; 2 ur-negar, iragazt-ur.

filtrazio 55: Argia, Iban Santamaria 2, Berria 3, Pello Urzelai, Patxi Alaña 2, Juan Martin Elexpuru, Jokin Sagarzazu 3, Alberto Barandiaran, Aizpea Amas, Oihana Elduaien, Leire Ventas, Angel Rekalde, Joan Puigcercos, Ixiar Zubiaurre 3, Imanol Murua, Allande Sokarros 4, Xabier Lasa 2, Iker Aranburu, Xabier Lasa, Ainhoa Sarasola 2, EiTB.com 22.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: filtrazio 93: Berria 89, Migel Angel Mintegi 2, Urtzi Urrutikoetxea, Iban Zaldua.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Mailegu baztertzekoa da, ez baitu baldintza minimoa betetzen

ez du mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen (filtrage da frantsesez 'berria hedatzeko modu berezia, ofiziala ez dena...'), eta lantaldeak ez daki ordain egokia zein den.

Nazioarteko forma da, arloa mugatuz onartzekoa

nazioarteko forma da eta behar da, iragazki bezalakoek ez dutelako adiera guztietarako balio.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

prentsan argitaratutako zenbait filtrazio.

filtro 24: Gorka Bereziartua 2, Elisabeth Pombo, Estitxu Eizagirre 2, Pantxike Agirre 4, Edu Lartzanguren, Ainhoa Oiartzabal, Iñigo Astiz, Beñat Zamalloa 3, Mikel Onaindia, Eñaut Gantxegi, Xabier Mikel Errekondo, EiTB 6. // filtro 325: Argia 50 (“Esaterako, filtroak ezarriko dizkie tximiniei. Baina filtroak egiteko energia eta natur baliabideak behar dira, eta horrek presio gehiago sortuko du natur baliabideen gain”), Berria 91 (“Gai interesgarriak diren edo ez norberak ikusiko du, baina aukeraketan filtro aseptikoa dagoenik ez dit inork ukatuko”), Deia 14 (“Photoshop ez inolako beste filtro fotografikorik erabili gabe, Canon kamara digital batekin gauzatu ditu argazkiok, eta objektiboa distantzia fokal konkretu batez engainatuz, kamararen fokatze sisteman konfusioa eraginez, desenfokatze efektu berezia, kolore nahasi zirrara -akuarelarenaren oso antzekoa- lortu du”), DiarioVasco 6 (“Ondoren, lehen filtroa pasa zuten 19 lapikoetako marmitakoa dastatu eta bakoitzaren zapore, kolore eta textura puntuatu zuten epaileek, Ricardo Martinez de la Hidalga eta German Jimenezen marmitakoa (21 zenbakiarekin) suertatuz edizio honetako irabazlea, 30 puntu batuz”), EiTB 26 (“Eta filtroa garbitu eta kloroa jarri aurretik, salabardoa pasatzen dut”), Elhuyar 30 (“Filtro bakoitzak dagokion koloreari bakarrik uzten dio pasatzen, eta zuri beltzeko argazkiak islatzen duena da kolore bakoitzerako zenbat argi edo erradiazio igortzen duen gorputz jakin batek”), Elkar 21 (“Garai batean, miran barrena errealitateari aukeratzen genion zatia ikusten genuen zuzenean, filtrorik batere gabe”), Erlea 4 (“Gai bat hartu orduko filtroz filtro pasatzen du barruraino eta oso barrutik kantatzen daki”), Consumer 63 (“Badu berme agiria, baita erabiltzeko eta mantentzeko informazio osoa ere, filtro kategoriaren adierazlearekin batera”), Euskaltzaindia (“Instituzioak gizartea kontrolpean izateko filtroak ari dira, etengabe, jartzen”), Goiena 4 (“Filtro ugari ekartzen ditu eta hauetaz gain, irudiaren hainbat parametro aldatzeko aukera ematen du”), HABE (“askotan hori neurtzen dela edo pasatzen dela filtro batetik”), Jakin 11 (“Eskaintzen dituen filtroak, orokorrenak betikoak: kokapena, generoa, hizkuntza, gailuak eta baita erabiltzen dugun telefono konpainia ere”), UEU (“Gainera, presoak inolako filtro edo kontrolik gabe askatuz gero, betiere espetxeetan zabaldutako aldizkariaren ustetan, «espainiar gizarte askea kutsatzeko eta usteltzeko arrisku bizian egongo litzateke» eta, bestetik, «hainbeste sufrimendu ondoren lortutako garaipenaren porrota erabatekoa litzateke”), Uztarria (“Denbora aurrera doan heinean, beste begi batzuekin ikusten hasten zara zure inguruan gertatzen eta egiten dena eta beste filtro bat ezartzen diezu inguruan dituzun ikuskizunei, jaiei, ekintzei... eta ordura arte izan dituzun irizpideak, edota inertziaz egin dituzun gauzak aldatu beharrean aurkitzen zara”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: filtro 43: Berria 5 (“Are gehiago, Gipuzkoan atzo arte kontrolik eta filtrorik gabeko errauste plantak izan ditugu, Arrasaten eta Andoainen”), Herria (“Hiztun batek erraten duelarik“ ematen nauzu ogi xerra bat” markak aldatuak ditu gorago, aipatu lehen filtroa iraganik eta gainera, badaki gauza batetaz ari dela gogoan baitu“ nau” horren ondoan“ nauzkitzu” (cf. hastapeneko lehen pundua)”), Xabier Olarra 12 (“Hori egiteko, hiru argazki egin zizkion koloretako uztai bati, tartean filtro gorri, berde eta morea erabiliz”), Sonia Gonzalez 3 (“Han zegoen, Katen begien aurrean, zine kamara batek eszena filtro gorriz grabatua balu bezala”), Joseba Sarrionandia 3 (“'Bai, ama,' esan zuen Goiok, filtrorik gabeko zigarroak ezpainetan utzi zizkion puskak tu eginez”), Eider Rodriguez 2 (“Emakumeak filtro bezala erabiliz bizi beharra beti”), Bernardo Atxaga 2 (“Filtroak mantxa urdin bat zeukan, oso arina, ezpainekiko ukitua oso doia izan zelako”), Irene Aldasoro (“Xede horretara bideratutako eragina dute kristalinoaren kolore horiak, erretinaren erdiguneko filtro horiak eta konoek eta makilek kolorearekiko duten sentikortasun desberdinak”), Josu Zabaleta 2 (“Ohartu beharra dago, zehazki mintzatuz gero, hori ez dela egia, gezurra baizik, beti dagoelako, adibidez, proiektorearen eta pantailaren zati baten bitartean filtro bat jartzeko aukera”), Xabier Mendiguren Elizegi (“Nik ez nuen inoiz porrurik bildu, eta hobe horrela, baldar hutsa bainaiz eskulanetarako, baina arreta osoz jarraitu ohi nuen prozesu osoa: haxix apurra txiskero batekin esku gainean bigundu eta desegitea, zigarro gorri baten tabakoarekin nahastea, gero kartoi puska txiki bat biribilduta filtrotzat hartzea, eta, azkenean, dena zigarro-paperean bildu eta mihiaz bustita eranstea...”), Iban Zaldua (“Besteak, mostradore azpitik kafeontzi elektriko bat atera, filtro berria ezarri, kafe koilarakada batzuez bete, ura gehitu, eta martxan jarri zuen”), Koldo Izagirre (“Belartxo batzuk kendu zituen mihitik, filtrorik gabekoa erretzen zuen, beltz gogorra”)…

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "† filtro e. bahe, iragazki".

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Ik. iragazki.

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

ez dago maileguaren premiarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Gutxienekoa betetzen du eta, gainera, irudizko zentzuan asko erabiltzen da. Adierak zehaztuta jasotzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-um.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biol.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

filur IE 1 (Gy: "Ai! zer hipokrit parea! Zer filur-maistro [sic] kublea!" #mdash# deux archipatelins); filus IE 4 (Bordel: "Zu bezalako filusik / nik ez dut maite"; Elsb Fram 2: "izan dadin filusa eta gezurtia", "Ohoin filus bat zen egina Erreboluzionea yin orduko"; Ardoy SFran: "Etzitzaiona Jafnapatan-eko debru erregettoaren anaia filusak hitzemana bera giristino eginen zela..."), eta OEH argitaratuan, gainera, Egunaria 1882 (ap. DRA: "Begira emazue hirietako ohoin, filusak deitzen dituztenei") eta filuskeria (ap. DRA: Elsb LehE: "Bat mintzo da azti batez, eta haren filuskeriez eta tronperiez"; Eskual 1908: "Erranik ere filuskeriaz, ez dutela gehiago Pauerat joan nahi, zenator izendatzerat").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

filus : EuskHizt, HaizeG BF (câlin, roublard, retors, fripon), Lh DBF (1 câlin, persuasif, filou; 2 roublard, retors; 3 filosine), DRA (1 zalamero; 2 ratero; 3 filosine; 4 taimado, maulón), PMuj DVC (1 taimado, astuto, solapado; 2 pillo, pícaro, bribón, etab.; 3 estafador, timador, etab.); filusa: PMuj DVC (1 caricia fingida; 2 hiladillo, cadarzo, etab.); filuskeria : EuskHizt, DRA (filuskeri: engaño), PMuj DVC (estafa, etab.) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

fin sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

Kirol. / AS: final-laurden, final-zortziren.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Arauak soildu egin du HBBak jasotako adiera: 'kirol-lehiaketa bateko azken saioa, irabazlea erabakitzen duena'.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

finalaurreko/finalerdi (lehena hobetsiko lukeenik baden arren, biak erabiltzen dira), final-laurden, final-zortziren,... (ohartaraztekoa da eraikuntzok aski nazioartekoak direla #mdash# cf. 33.222 irizpidea: es semifinal, cuartos de final, octavos de final,...; fr demi-finale, quart-de-finale, huitième de finale,... en semi(final), quarter-final, eighth of finals,...

Forma baten adiera(k)

kirol-lehiaketa bateko azken saioa, irabazlea erabakitzen duena

LBeh (2013-06-10): final-hamaiseiren 191: Berria 94 (adib.: “Itxakok eta Akabak EHF Kopako final-hamaseirenetako itzulikoak jokatuko dituzte etzi Kikinda eta Rostov Donen aurka”), EiTB 97 (adib.: “Europa Leagueko final-hamaseirenetako zozketa egin da”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: final-hamaseiren 160, Berria (adib.: “Lehen fasean final-hamaseirenak izango dira”).

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

ikus final(-)laurden eta final(-)zortziren arautuak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ongi eratua dago eta final-laurden, final-zortziren arautuekin batera onartzekoa da azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa sartzekoa final sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

Sin. finalerdi.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

Sin. finalaurreko.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

finalis EB 6, guztiak ap. B. Arana M., musikako testu-liburuan; adib.: "Modu autentikoetan tonika edo finalis-a eskalaren muturretan dago", "Fundamentala edo finalis-a RE", "Fundamentala edo finalis-a MI".

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ohiko hiztegietan (EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Mus.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

finalista 9: S. Lasa (“Araban erabaki dira finalistak 640 kiloko sokatiran”), HizkLiter/UBI (“Europa sarirako finalisten artean kokatzea ere lortu zuen”), A. Alonso (“Bi finalistak, Soroa, Oreja II.a, Piérola, Ogeta eta Nalda II.a ziren frontoira afizionaturik gehien eramaten zituzten pilotariak”), R. Iraola (“Euskal Herriko bertsolari txapelketa gehienetan finalista izan ondoren, azkenekoan berak atera zuen txapela”, “Hamalau urtetik hamazortzira bitartekoetan honako hauek dira finalistak”), Aurrekontuak 1995 (“Partida finalisten soberazko kredituak, araudi bereziren bat ezartzerakoan izendaturiko kreditu dutenak, ez dira beste gastuen finantzaketarako erabiliko”), JA. Agirre (“Hiru horiez gainera, puntuaketa onena lortu duten beste bostak ere sartuko dira saio horretan, aipaturiko hiru finalistez gainera beste bost aukeratu ahal izateko”), DNoticias 1997 (“Espainiako Literatur Sari Nazionalean finalista gertatu dena”), ELAO 1997 (“gutxienez ere % 3 jaso dezatela nahitaez I+G helburu finalistarako destinatzeko”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

finalista : HiztEn-Euskalterm; ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

finalista : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

finalista : ElhHizt, HiruMila, Zehazki (eta finaleko).

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-ista.

Euskaltzaindiaren Arauak

finantza: finantza arazoak.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

finantza-arazoak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: 0

LB: 102; aktibo finantzario 66; ETC: 273; aktibo finantzario 82.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0; NolaErran: 0 // Euskalterm: finantza-aktibo eta aktibo finantzario (TN dira biak).

Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Finantz aktibo: Activo financiero".

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa dagokion markarekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa finantza eta aktibo sarreretan.

Jakite-arloak

Ekon.

LBeh (2014-04-03): finantza-erakunde 68: Deia 2 (adib.: “HOGEI urterekin sartu nintzen lehen aldiz finantza-erakunde batera diru eske”), Consumer 23 (adib.: “zerbitzua kontratatu edo produktua erosteaz gainera, halako finantza-erakundearekin eta hainbesteko interesarekin kontsumorako kreditu bat kontratatu duela argi eta garbi jakinarazten ez zaionean”), Berria 8 (adib.: “Diru publikotik milaka milioi euro, susmagarri jokatzen duten banku eta finantza-erakundeak salbatzeko”), EiTB 29 (adib.: “Euskadin hipotekak eskaintzeko gaitasuna duten finantza-erakundeek bat egin dute gaur goizean Jaurlaritzak kaleratzeak galarazteko duen bitartekaritza zerbitzuarekin”), Argia 6 (adib.: “Jendea nazka-nazka egina dago herritarrei lagundu beharrean bankuak erreskatatzen dituzten gobernuekin, finantza-erakundeen diktadurarekin, etorkizunik eskaintzen ez dien sistemarekin”); finantza erakunde 973: Consumer 138 (adib.: “Moneta berria ez da indarrean sartuko 2002ko urtarrilaren 1era arte eta inork ez dauzka euroak oraindik, finantza erakundeek eta banaketa zentroek izan ezik”), Berria 644 (adib.: “Europako Bankuen Federazioak, berriz, finantza erakundeek elkarri kobratutako interesen batez bestekoa kalkulatu eta Euriborra finkatzen du”), EiTB 114 (adib.: “Wall Streeteko finantza erakundeek ez dituztela pairatu krisiaren ondorioakuste dugu denok”), Jakin 3 (adib.: “denboraren poderioz, Arrasateko Kooperatiba Taldearen oinarri eta ardatz izatera helduko zen finantza erakunde hori”), Argia 64 (adib.: “osagai, makinaria edota zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresak, hornitzaile espezializatu eta fabrikatzaileak, finantza erakundeak, gobernu instituzioak, heziketa edota ikerketa zentroak…”), DiarioVasco 10 (adib.: “Aurtengoan, errenta aitorpena egiteko zerbitzua eskaintzen ez duten finantza erakundeek ere beren ekarpena egin nahi izan diote kanpaina honi eta euren establezimenduetan errenta aitorpena euskaraz egin dezakezu mahai-gainekoak jarriko dituztela bezeroen bistan esan dute”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: finantza(-)erakunde 87: Berria 76 (adib.: “Kazetariek 200 afiliatuen errolda zenbakiak aukeratu eta kuotak ordaintzen ari direla egiaztatu zuten finantza erakundeek”), Koro Navarro 6 (adib.: “nazio bakoitzaren barruan, finantza-erakundeen arteko konkurrentzia”), Iñaki Heras 4 (adib.: "lehenik eta behin finantza erakundeen bidez salduko du bere akzio harpidetza"), Iñaki Arranz (“Aurrezki Putza, Euskadiko Putza irakurtzen dugunean (MASS), finantzaerakunde ezagun baten izena datorkigu gogora”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: banku txar. Finantza sistema onbideratu nahian aktibo toxikoak erosten dituen finantza erakundea.

Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Finantz erakunde: Institución financiera".

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Euskaltzaindiak lehenengo itzulian elkarketa libre gisa utzia.

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta hedatua dago.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa finantza sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 34 (Argia 2, Berria 6, EiTB 1, Elhuyar 2, Consumer 1, Espainiako Gobernua 4, Laneki 5, UEU 13); ETC 50.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 // Euskalterm: finantza-inbertsio (Ekon. TN da).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Termino gardena da, eta ohiko lexia gisa jaso liteke.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 47 (Argia 6, Berria 10, EiTB 2, Jakin 4, UEU 25); ETC 110

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: finantza kapitalismoaren gehiegikerien ondorio da egungo ekonomia gaitzaldia. / Euskalterm: 0.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa.

LBeh (2016-10-26): finantza(-)sektore 295: Consumer 2, Berria 188, EiTB 81, Argia 24.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: finantza sektore 5, Berria.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu finantza(-)sektore formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta jasotzekoa adibide gisa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa finantza sarreran: finantza-sektorea.

LBeh (2013-06-10): finantza(-)sistema 380: Deia 4 (adib.: “Finantza sistemak porrot egin du”), Elhuyar (“klimaren krisiak, biodibertsitatearenak, erregaiarenak, elikagaienak eta, azkenik, finantza-sistemarenak eta ekonomiaren multzo osoarenak”), Consumer 5 (adib.: “egun daukagun finantza-sistema”), Berria 154 (adib.: “Espainiako finantza-sistemari mesede egiten jarraitu nahi du”), EiTB 168 (adib.: “aurrekoa baino finantza-sistema indartsuagoa egitera behartuta”), Jakin 3 (adib.: “finantza-sisteman kontrolak areagotu beharra eskatuz”), Argia 45 (adib.: “Espainiako finantza-sistema eraldatzen ari da”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: finantza(-)sistema 31: Berria 9 (adib.: “Hegazti gripearena, esaterako, ez da probablea, baina gertatzen bada finantza sistema globalari eragingo lioke”), Koro Navarro 15 (adib.: “Bigarren Mundu Gerraren ondoren abian jarri zen finantza-sistema, funtsean, nazioarteko ordainketen desorekak finantzatzeko sistema publikoa da”), Iñaki Heras 7 (adib.: “nazioarteko finantza sisteman maileguak ematen dituen erakundea da”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: finantzario h. finantza(-). Sistema finantzarioa* [e.] Finantza sistema // Plan finantzarioa* [e.] Finantza plana. || banku txar. Finantza sistema onbideratu nahian aktibo toxikoak erosten dituen finantza erakundea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ongi eratua dago eta beste gabe onartzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa sartzekoa finantza sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 92 (Argia 5, Berria 29, Deia 1, Deustuko Unibertsitatea, Europar Batasuna 6, EiTB 7, Consumer 9, , Espainiako Gobernua 8, Jakin 1, Laneki 1, Nafarroako Gobernua 5, UEU 19); ETC 286

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0. // Euskalterm: finantza-zerbitzu (Zuz. Termino onartua da).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Termino gardena da, eta ohiko lexia gisa jaso liteke.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira finantzabide 12 (horietan finantziabide 4; J. Setien, J.A. Agirre, EGA 1984, M. Navarro, Herria 2000 Eliza 1978 3, BatzAgiriak 1985, Ene Bada! 1990, L.M. Bandres, GAO 1992, Egunk 1991); finantzaketa 60 (horietan finantziaketa 5, eta f. alor, f. iturri, f. lege, f.-modu, f. publiko, f. sistema; UZEI, J.M. Torrealdai, I. Fernandez 3, B. Bakaikoa, A. Artiñano, J.M: Ormaetxea, Zebitzuan 1986 3, KultUrtekaria 1985, EkonHastapenak, Irakaskuntza 1986-87, GAO 1990 4, AAO 1989 4, BEO 1990, NPAO 1994 17, EHAA 1992 eta 1994, Gaur express 1989 3, EGA 1984, MerkatalEZ 1987 2, Eustat 1990-1991 7, Egunk 1993-1994 4, Deia 1994; finantzamendu eta finantziamentu bana (NPAO 1994, Lurgintza); finantzapen 4 (Elhuyar, M. Navarro 3); finantziazio 6 (horietan f.-iturri, finantzazio, finanziazio bana; I. Fernandez, B. Bakaikoa, X. Iruretagoiena, L.M. Bandres, UnescoAlb 1992, B. Urkizu) // Testuinguru batzuk: finantzabide : J.A. Agirre ("Etxeko bankaren finantzabide eta ahalmenaz baliaturik, 1921ean Estatu Batuetako gizon aberetsenetakoa egin zen"); M. Navarro ("Azpimarratzekoa da, azkenik, Elkartearen eta ohizko nazioarteko erakundeen finantzabideen artean dagoen ezberdintasuna"); Ene Bada! 1990 ("Beraz, Gau Eskola hori martxan jartzeko gaude, nahiz eta finantziabideak zeintzu izango diren oraindik zehaztu gabe egon"); finantzaketa : Zerbitzuan 1986 ("Lehen aipatu dudan bezala, Udaletxeek finantzaketan ez dute gehiegi begiratu kultura edo kirola bezalako zerbitzu saltzailegoak zirenean"); GAO 1990 ("Proposamen hauetan zehatz-mehatz adieraziko da finantzaketari esleitzen zaion zenbatekoa"); B. Bakaikoa ("Era horretara, Estatuak finantziaketa horiek egiteko diru beharrean aurkitzen da eta diru hau, normalean, zergen bidez edo fondo publikoak emitituz lortzen du"); A. Artiñano ("Lauetan #mdash#Eskozian, Wales-en, Ingalaterran eta Iparraldeko Irlandan#mdash# bera da finantzaketa sistema"); finantzamendu : NPAO 1994 ("Foru Lege honek nahitaez egin beharreko interes orokorreko obren finantzamendua dakar"); Lurgintza ("finantziamentu, teknika eta ekonomia ezaupide neurriak"); finantzapen : Elhuyar ("Kontabilitate-egite guztietan, bi alde guztiz mugatuak bereiz daitezke: 1.- Jatorria, zioa edo finantzapena"); finantziazio : L.M. Bandres ("finantzazioaren ardura esku pribatuetatik Estatura, Unibertsitatetara edo Industriara pasa da"); B. Bakaikoa ("kapitala 3.094 milioiera iristen da; 2/3ren finantziazioa Export-Import bankuak egin zuelarik"); X. Iruretagoiena ("kontabilidade teknikei, antolaketari, finanziazioari, prestamuei eta abarri buruzko berriak zabaltzen dituzte").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

finantzabide : DFrec 2 (hauetan finantziabide 1), AB38 2, AB50 3 (finantziabide), Euskalterm 1; finantzaketa : DFrec 21 (hauetan finantziaketa 15, finanziaketa 1), AB38 2 (hauetan finantziaketa 1), AB50 11 (hauetan f.-sistema, kanpotiko finantzaketaren zerbitzu; eta finantziaketa 5 (hauetan f. galdagarri, kanpotiko f.)), HiztEn, Euskalterm 55 (hauetan finantzaketarako kreditu, atzerritiko f., f.-iturri, etab.); finantzamendu : HiztEn; finantzapen : AB38 4, AB50 4 (hauetan finantziapen 1), Euskalterm 6 (hauetan epe laburrerako f., f.-gastuak, etab.); finantziazio DFrec 6 (-nz- 1), AB50 3, HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

EEgunk: "finantza, finantzaketa, finantzabide, finantzari" // HezkAdmin: "finantzaketa: financiación", "finantzaketa eta kontabilitate-tutoretza: financiación y tutor de contabilidad" // PFGZ: "Nazioarteko finantzaketa: Financiación internacional" // BarnErrot: "Nekazaritzako finantzaketa: Financiación agraria".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

finantzabide : HiruMila; finantzaketa : HiruMila, ElhHizt, Casve EF; finantzamendu : ElhHizt; finantzapen : HiruMila (ik. finantziazio), Casve EF; finantziazio : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "finantza, finantzaketa, finantzabide, finantzari".

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri-egokia.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-bide.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: "finantzaketa: financiación"; "finantzaketa eta kontabilitate-tutoretza: financiación y tutor de contabilidad" / EEgunk: "finantza, finantzaketa, finantzabide, finantzari" / PFGZ: "Nazioarteko finantzaketa: Financiación internacional" / BarnErrot: "Nekazaritzako finantzaketa: Financiación agraria".

Eratorri-konposatu berria hobestekoa da, lehiakidea baino hedatuagoa baita

-keta osaerakoa proposatzen da, hau baita hedatu-erabiliena, eta bakarra aski delakoan.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-zio.

Kategoria

iz.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "finantza, finantzaketa, finantzabide, finantzari".

Kategoria

iz.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: financiero (adj.).

Kategoria

izond.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Arazo tekniko eta finantzarioak

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: financiar.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

finantza(tu), finantzatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

finantzatzaile 2: Ospitalez 1987 ("Erakunde finantzatzailearen arabera"), L.M. Bandres ("finantzabide horiek lor ditzakeen zientzilariak, finantzatzailearentzat konfidantzazkoa izan behar du"); finanziatzaile 1, Gara 1999 ("Lucent telekomunikazio enpresak eta Charles Schwab finanziatzaileak bere sistemak asteburuan zehar kutsatu zizkietela ikusi zuten").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

finantzatzaile : AB38 1, Euskalterm 1 (jarduera finantzatzaile #mdash# finantzaketa-jarduera sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "findegi († birfindegi) h. iraztegi".

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri-egokia.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tegi aditzoinekin.

Euskaltzaindiaren Arauak

findu, fin(du), fintzen. da/du ad.: petrolioa findu.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

findu, fin(du), fintzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: FINEAN (Lcc, H). Al fin, al final, en último término. "À la fin" H. v. AZKENEAN, AZKEN FINEAN. Tr. Documentado en la tradición septentrional. Apenas hay ejs. del s. XX. Onsa hari gomend'adi, nik diotsat egia: / finian ere eztik uzten hark galtzera beria. E 99. Baina finean ethorririk bi testimonio falsuk erran zezaten. Lç Mt 26, 60 (He, TB, Dv azkenean, Ol azkenez). Kreatura guztiek zuten / damu hartu fiñean, / zergatik Salbatzaillea / itzatu zen habean. EZ Noel 98. Finean, [...] oraikotz azken erremedioa da konsideratzea [...]. Ax 319 (V 212). Fiñean hil da, utzi gaitu, / galdu du bere bizia. Gç 156. Eta fiñean gizonen ernetasun guzia ezta deus baliatzen zure artha gabe. Ch III 14, 2. Elizako entrada, batheuko grazia, eta finian zeruko gloria. CatLan 127. Finean gaizki dena ohitu gaztean, / zaharrean bioa zakua soiñean. Gy 4. Bethikotz bakean izaiteko Birjina-Amarekin, zure apostoluekin, martirekin, Saindu eta Sainda guziekin eta finean eternitate guzian zurekin. Arb Igand 200. Ahalgetua nago / Nigarra begian / Zertako egon nintzan / Zuretzat finian. (1915). LuzKant 142. Bildur emoten eutsan aguazillari berba egitiek, eta ni finien nenbillen lagundu naiez. Gerrika 129. v. tbn. Mat 222. Harb 241. Hm 65. SP Phil 350. Tt Onsa 24. Mong 592. ES 150. He Gudu 31. AR 323. Brtc 236. JesBih 447. MarIl 46. Jaur 120.

adib: hebaindu, hebain/hebaindu, hebaintzen 2 da/du ad. Guztiz ahuldu. Gogorki unatua naiz, hebaindua kasik, eta bizkitartean goizean bezain arin dut gogoa. Eta bere guduetan hain da hebaindu finean, non, akitua, ahitua, muturraz lurrean baitago ezindua.

finean : Aizu (“Finean, beren burua bidegurutzearen erdian topatzen duten pertsonaiak nagusitzen dira liburuan”), ElCorreo (“Leinukeriak, sektarismoak finean, itzal zabalegia duen inguruotan, berak burua altxatzen eta urrunago ikusten jakin izan du”), Deia (“Finean, disko bat ibilbide baten emaitza da”), Elhuyar (“Horrek indartu egiten du organulu horiek behinola zelula eukarioto batean sartu ziren prokariotoak direlako ustea, finean”), Elkar (“Nahiz eta, finean, bidaiak ez diren guztiz errealak, pertsonaien amets modukoak baizik”), Consumer (“Finean, dudarik gabe, horrek denen ongizatea finkatzen du”), HABE (“Finean, 1936an saldu zuten, etxea inguruko arbola eta belardirik gabe geratu baitzen, etxe berri itsusiek itota”), Berria (“Finean, 3.600 milioiren salerosketa eta, ia aho batez, zenbaki gorriak”), EiTB (“finean, gertatzen zaizkionak baino ez ditu papereratu nahi”), Euskaltzaindia 8” Finean, kritika guztietan nabarmentzen zen Lipusen aktore lan bikaina”), Jakin (“Finean, adiera honetan, tresna eta baliabide guztiak, une eta baldintza jakinetan, izan daitezke irakaskuntza-ikaskuntza prozesua laguntzeko ikasmaterialak. Ikasmateriala ulertzeko era hori zabalegia da eta ez da operatiboa”), Karmel (“Finean, Julen Urkizak azken urte luze hauetan egindako lanak izan duen oihartzuna eta eraginaren erakusgarri”), Argia (“Finean, Parisko zentralismoa eguneroko nekazari lanarekin zalantzan jartzen duelako. Horra bekatu eta atrebentzia nagusia”), Laneki (“Finean, diru-fluxu bat eragiten du”), Erlea (“Finean, leku ezagutu bakoak, deskubrimendu goiztuen eskutik izandako munduratze bat, tarteka bortitza, tarteka gozoa, baina beti harrigarria”), DiarioVasco (“Ulergarriago da, beste oiar-tzuar bikoteari, Garmendia eta Juanes gertatutakoa, finean, oraindik oso gazteak direlako eta esperientzia falta zaielako”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

finean : Berria (“Finean, Adamsen esanetan, huts-zatiak, zaborra, bat-batean hizketan hasten dena”), Joan Mari Irigoien (“Finean, nola aitona Nikolasek printzipalki frantsesez ikasi baitzuen, eta nola behin batean, bere izebetarik bat, Parisko handiki baten etxerat ezkondu behar zuela-eta, Parisen egon baitzen eta Parisko handitasunarekin liluraturik itzuli baitzen, hala miresten zituen Paristik eta Frantziatik zetozen kasik gauza guztiak”), Jon Muñoz (“Finean, sinets nazakezu, nehor ez zaio nehoiz sentikorragoa izan zentzumenen ezusteko bati”), Iñaki Heras (“Finean, gizartean dirauen aipatu sokatira horren argitan”), Jon Alonso (“bere burua betetzen duten pentsamenduetan eskegirik, ez zuen ijitorik ikusi, mairua baizik, beharraren lehen orduan, oraindik nori eskatua bazegoen orduan, zakurrek, katuek eta saguek berez hil arteko bizimodua, gaixotasunaz edo espezieen arteko gerraz hil arteko bizimodu segurua bazutela uste zutenean, finean aurrerapena egiazkoa da eta gaur egun inor ez dabil Lisboan hau bezalako piztiak ehiztatu nahian gero jatek”)…

Forma berria da, edo erabilera urrikoa

ez da erabiltzen bera soilik, eta hala berretsi du P. Xarritonek (azken finean, aldiz, erabilia da, ororen buruan eta bezala).

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Oso erabilia, eta azpisarrera gisa jasotzekoa azken finean bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

fin sarrerari dagokion azpisarrera

OEHko datuak [laburduren azalpena]

HM/IE banaketa argikoak dira 'fintasuna' adierako 6 fineza/pinezia eta 'amarrua' adierako 34 finezia; a) fineza (eta p-, fiñez) 4, B-G (Añ LoraS: "Irakurri egizuez amoreaz Jesusaren finezak; bada oneek berez dakarde zaletutea bere amorio maitegarrira"; fB Ic 2: "Baina nok amaitu, Jauna, zeure adiskidiai egin deutseezuzan pineezak, ta karinua?", "euren esposo maitiaren ontasunak, ta pinezak"; Arr May: "amodiozko milla itz esanaz fiñez asko") eta OEH argitaratuan gainera: LE Ong ("Zer itzuli diot nik alako finezaengatik? Deus guti onik"); pinezia B 2 (fB Ic I: "Jaungoikuak geugaz daukan ontasuna, pinezia, ta pazienzija neurri bagakua"; Enb: "Mutillen piñezia orraitik aundi dok esnez janaritzeko etxeko guztiok"); b) finezia IE-Zu 34 (Lç 12, adib.: "aditurik haien finezia, erran ziezen, Zergatik tentatzen nauzue?", "deabruaren finezia eta enganioa"; SP: "mihikotasunak eta fineziak"; Tt 4, adib.: "oro ioan zirela haren ikhustera, zer uste duzu lehoiñ hark, zer finezia, eta ioko egiten ziala", "Badu gure etsaiek mila artifizio, mila inbenzione, mila finezia", "S. Epifaniok, iesan du eta enpruntatu fineziaz harritu hari soma handi bat", eta 'kalkulu ona' adierako beste hau: "Iinkoaren zuhurtziaren, eta szienziaren aberastarzunen handitarzuna, ala baitira inkonprehensible, eta adorable, zure manamendiak eta zure bide saindiak, orotarat ere fineziarik handiena da gizonari, Iinkoaren zerbitzian ordu honez hastia obra honetan gazterik hastia, zeren poetak erran dian bezala lanaren erdia egin du, onsa hasi denak"; Gç: "Mesprezatu izan zituen Munduaren fiñeziak, Fazak, ponpak, plazer gaxtoak Eta hunen maleziak"; AstLas / XVIII: "Eman ezadak bi arrapostu, hire finezien handietarik"; Mst 3: "Ordian goratürenago da obedienzia sinple bat, eziez mündü huntako finaziak oro", "maleziarik, eta finaziarik batere gabe", "enazan debriak, ez haren finaziak eror erazi"; He Gudu 5, adib.: "Deabruaren fiñezia eta arthea", "Izpiritu gaxtoaren fiñezia eta artifizio kaltekorra"; Brtc: "Bertzeren ontasuna bortxaz edo fineziaz hartzen dutenek"; Xarlem 5, adib.: "Zapartatü izan baliz khiristi arraza, horik eztie baizik bethi finazia", "Emazte badie hanitz finazia batek hun bestek gaizto nun izan beita representatia"; Izeta DirG 2: "Lanpide oietan oitua nago eta finezien yokatu zaite, Mainkerra", "Zu beti izanen zara azolagabe bat; bañan ni gai auetan finezien yokatzen naiz") eta OEH argitaratuan gainera beste fiñezia 1 (He, testu-lekukotasunik gabekoa), Urt ("Norbait altxatzen baldinbada bere nahiz espresuki bere lagun proximoaren kontra haren hiltzeko fiñeziaz (...)", eta aldaera zehaztu gabeko beste 2 ager. (CatLav, AR); finazius eta finezioski ager. banakoak dira corpusean (ES: "Isak patriarka handi hura itsutu zenean Iakob bere semea finezioski Esau bere anajaren arropez edo soinekoez beztiturik joan zitzaion Isak aita zaharrari benedizinoaren galdegitera"; Mst: "Natüra finazius da, bereganat hanitx jente thiratzen dütü, lazuetan hartzen, eta inganatzen, eta berauri bethi azkenik so egiten dü"), baina ikus OEH argitaratuan beste 2 finezios : Ch ("Naturaleza fineziosa da, gizon gehienak irabazten ditu eta bereganatzen, enganatzen eta bere saretarat erorasten"), He Phil ("Begirautzu niholere ihardukitzetik etsai finezios harekin") // Ik. gainera adiera erabakigaitzeko fiñezeko (Xe: "Prenda ederra ori Alkizakua, Pasaian dago serbitzen, dama orrengan fiñezekonbat sekula ezta arkitzen") eta testu-lekukotasunik gabeko beste hauek: fineziadun , fineziatsu , fineziatxo .

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

finezia 'fintasuna' adierakoa EB 4 ager. (J. Urrujulegi: "Zuzendariari buruz, autoritatea eta klasea baduela esan daiteke eta berdin halako finezia bat, musika intuizio berezia nabarmentzen duena"; I. Mendiguren: "Delikadezak, sentiberatasunak, fineziak... izuturik, hemendik ihes egin dutela ematen du"; X. Mendiguren B.: "Finezia gehiagorekin, itzulinguruka iritsi behar da gai horretara"; Gurutzadetara: "poema eta kantak idazten eta gorteko finezia guztiak ikasi zituen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

finezia : HiztEn (amarrua), LurE (amarrua); finezios : HiztEn (maltzurra) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

finezia : EuskHizt (amarrua), HiruMila (1 astucia, engaño; 2 ik. fintasun), ElhHizt (astucia, engaño; eta finezios astuto), EskolaHE (amarrua), Lur EG/CE (delicadeza) eta EF/FE (délicatesse, mignardise, politesse), HaizeG BF (finesse), Lh DBF (finesse), DRA (astucia, engaño); finzia : Lh DBF (habilité, roublardise), DRA (habilidad, astucia); finziadün : Lh DBF (madré), DRA (astuto); finzius : Lh DBF (madré) // eta DRA: finazia (engaño), finazius (engañador, astuto), finezios (astuto), finzius (astuto, fino) // Ez dugu aurkitu ap. PMuj DVC, Casve EF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Heg. Ik. fintasun.

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

amarrua.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. da/du ad. 'amaitu, bukatu'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS (nahiz adibide) gisa gehituz: eta fini .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

Euskaltzaindiaren Arauak

'finkatzen duena'.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

"Amodio-finkagarria"