Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: establecimiento.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen/-tze.

Euskaltzaindiaren Arauak

finkarazi, finkaraz, finkarazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

finkarazi, finkaraz, finkarazten

Euskaltzaindiaren Arauak

finkatu, finka, finkatzen. du ad.: Saulek bere erregetza finkatu zuenean; zangoak non finkatzen zituen ikusi ere gabe; bere egoitza Bilbon finkatzeko; *Donostian finkatu dira e. Donostian kokatu dira.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

finkatu, finka, finkatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

finketa 6: MetalurFisi 2 ("Altzairuaren kalitatea hobea izan dadin, finketaren prozesuan bigarren zepa erabiltzen da", "desoxidazioa edo finketa"), Ekaia 1995 ("Altzairuen erresistentzia igotzeko erabil daitezkeen mekanismo desberdinen artean, garrantzitsuena ferritaren ale-tamainaren finketa da"), Elhuyar 1995 3 (adib.: "mikroegituraren finketaren ondorioz").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

finketa : HiztEn (Teknol.), Euskalterm 7 ('afino' 5, 'afinado' 1, 'refinamiento' 1) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

finketa : ElhHizt (1 Inform. refinamiento; 2 Teknol. atino; 3 Kim. refino, refinado) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Beste bat hobesteko arrazoi pisuzkorik ez dago

gutxitan erabili izan da, baina -keta osaerakoa erabili da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan finki sarrera (eta hor ziñki eta fiñki eta zintkienik eta fintkienik bana): Mat 236s ("Deliberatzen dut finki eta fermuki"), Ax ("Guztiak tentatzeintu deabruak, baina zintkienik eta fintkienik zaharrak"), Hm ("Kanta bekizko Iaunari, / finki kanta berriak"), He Gudu ("Gogoan finki har-zazu", "Gerla huntan ziñki eta fiñki trabaillatu nahi dutela"), Lg ("Nahi zaitut orai danik finki maitatu eta leihalki zerbitzatu"), Monho ("Sion, zutaz erran zaizkidan / on guziak / finki dagozkat nik gogoan / ezarriak"), Arb Igand ("Hartu zituzten jandarmek eta burdin-khadena batez zango besoetarik finki estekatu"), Barb Sup ("Holakorik aski badelakotz gaur-gehiago, hezi behar ditugu ororen artean, bainan, finki eta behin bethikoz..."), Mattin ("Hunek zerratzen hasi tu finki / zeruetako gakoak"); eta aip. SP Phil, AR, Brtc, Prop 1876-77, Lap.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

finki 6: J-L. Davant ("Honek ezinago finki haztorratu berotu eta akuilatu zituen Garat anaiak"), Herr 1946-1972 3 ("laburzki bainan finki", "oro zinez eta finki ari zirela", "Beldurtzeko, Messmer-ek ez duela libro utziko, eta zaldia kraxturutik atxikiko duela finki!"), E. Gil Bera ("ongi idazteak eskatzen duen senezko tentsioari eusten zion finki"), Iratz ("finkiago: Zoazte, zoazte"); eta fineki 1, I. Antiguedad ("materia organikoa erdi ustelduta eta fineki zatituta").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

finki : DFrec 4 (Zehatz, Egin, J-L. Davant 2), HiztEn, LurE // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

finki : EuskHizt (1617), ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, HaizeG BF, Casve EF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. 'fermuki, irmoki'.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

fermuki, irmoki

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

finlandiar 3 izlag., Alzola Atalak (“Finlandiar idazleak”, “finlandiar diplomatiku bat”, “finlandiar olerkia”).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

finlandiar izond. 1, J.M. Iturralde (“neska finlandiar bat”); Oihenart Taldea (“Finlandiarrak / Errumanoak / Serbiarrak“), X. Iruretagoiena (“finlandiarrak gehienak”), Elhuyar (“finlandiarren erara”), J.M. Iturralde (“erabat finlandiartzat jotzea edota finlandianizaturik ikustea”, “Ez zen finlandiarra”), J.A. Sagastizabal (“Finlandiar andaluza”), Arrazakeria (“finlandiar guztiak”), A. Sagarna (“Finlandiarren historia”, “finlandiarren aurkako gurutzada”, “esperantza sortu zuen finlandiarrengan”); cf. finlandes (izlag. 1), E. Gerrikagoitia (“Done Petersburgo eta egungo ekialdeko finlandes muga artean”; “finlandesek ez zuten errusifikatu nahi”, “Galdurik dutela horrela finlandesek Kareliaren ekialdea”, “finlandesek goraki erraiten ohi zuten”, “gauden beraz finlandiar”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ZTC: finlandiar 3.

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Euskaltzaindiaren Arauak

(hizkuntza) Sin. suomiera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

fido izan : 1 (Ax); fio izan : 9 (Mb, JanEd, Noe, Jaukol, Lab, Etxde, MEIG); fiyo izan : 3 (Tx); pio izan : 3 (EusJok, Ldi, Urruz); piyo izan : 7 (AzpPr, Ud, Tx, EusJok, Uzt)

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

fido izan : 3 (EB); fio izan : 2 (EgAs); pio izan : 1 (G)

Euskaltzaindiaren Arauak

Gip. da ad. Lgart. 'fidatu'.

Euskalki-banaketa desberdineko forma parekoa

bakoitzaren erabileremuak argituz onartzekoak dira fida izan / fidatu / fio izan

Erabileremu dialektala

Gip.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira fiord 5 (J.M. Apalategi: "'Fiord', 'Meson' letreroak irakurtzen dizkiot. Atea irekita dauka"; I. Zaldua 4: "fiord-eko ur hotzetan bainatzen zen", "Bere landetxeak (...) fiord sakon eta luze baten azkenean eraikiak", "Udaberrian, fiord batetan sartu eta Erikfiord-en kokatu zen", "Haurrek, fiord-eko txoriak heltzen dituzte"); fiordo 1 (Geografia orokorra: "hegoaldean oso ugari diren golko eta fiordotarik batere ez dugu aurkitzen"), fjord 1 (J. Madariaga: "Danimarkako fjord batean").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fiord : AB38 2; fiordo : LurE; fjord : AB38 1, HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fiordo : EuskHizt, EskolaHE; fjord : HiruMila, ElhHiz // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal fiord(o) / fjord, fiord formen ordainak: fjord : HiruMila, ElhHizt; fiorde : Casve FE; fiordo , itsas-zirritu : PMuj DCV // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

es fiord; fiordo; fr (DLLF): fjord, fiord; it (S. Carbonell): fiordo; ca (DCC): fiord; en (Collins): fiord; de (Langenscheidts): Fjord.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 Heg. sinadura. 2 enpresa [oharra: nazioartekoa da bigarren adierakoa].

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

irmoa.

Txostenaren laburpena

corpusetakoak dira firrila 2 (EZ 'gurpila'; Lf 'maratila') eta pirril 3 (Or '?' eta 'gurpila'; J. Bergaretxe 'gurpila').

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH argitaratuan jasoak: firrila a) 'gurpila': EZ Man I: "Nola baitu gurdiari iratxaki firrila / uztarriak aitzinera itzultzen biribilla"; Prop 1911 ap. DRA: "Arroda edo firrilen gainean inhadea bezala nindoalarik"; Darric RIEV 1912: "Izar andana hari berari atzeman zioten [...] arkera edo karriota (firrilarik gabeko) baten aintzura edo itxura"; eta pirrillaka 'rodando' (A); firrilatze 'rodaje, rodamiento (?)': Prop 1899: "Ohartu ginen zuhamu etzanikakoa trenkatu zela. Ez zitzaukun handiagoko makhurrik gerthatzen ahal, zuhamu hari zaioenaz geroz lotzen tresneria guzia eta hari esker denaz geroz ur lanhoaren hats ukhaldia firrillatze guzietarat heltzen"; b) 'maratila': Arch ap. DRA: "Zerra zazu leihoa firillaz", eta firrilatu: Prop 1882: "Etxeko athea firrilaturik jarraikitzen da bere familia guziari"; c) 'alperra': NekIr: "Lur-lanak dira ere, naitz-eta osa-lanak, aretu ta pirrila-ibiltzea. [...] Pirrila lur-landuaren gañean ibiltzean koskorrak autsi egiten dira eta lurra berdindu"; pirril : Or Eus: "Makil'ek eskatzen du bere burni-makil, inguru begira ta arontz-onontz ibil; zuin-olaren ondoan zangoak ditu bil; olaan barrena zuzen egiten du pirril"; QA: "Arri koxkor bakoitzak, pulunpatzean, pirril bat egiten du uretan").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

firrila IE 1: Lf ("Bere heiatik jalgi zen ahuntz zaharra, / Bere ume maitea barnean utzirik / Eta athea firrilaz hets-arazirik, / Pittikari erran ondoan beharrira: 'Nehori ere idek Jainkoak begira..."); pirril-goma G 1: J. Bergaretxe ("Leenagoko larru gordiñezko abarken tokian, beste iltzatu batzuk azaldu dira, eta azken aldera beribillen pirril-gomaz egindakoak sortu zaizkigu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

pirrila : DFrec 1 (P. Loidi: pirrilla), AB38 1 (polea) 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ik. M. Ostolaiz 71: "gurdi zaarra esaten genioan tresna zaar bat prestatu bear izaten zen (...) Pirril gaiñean akerrak", eta 72: "Eztera, pirrilla antzeko, Jaizkibel-arria esaten zioten arri latz batekin egiña izaten zen".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

firrila : EuskHizt (1 (1627) gurpila; 2 (XVII) kisketa), Lur EF/FE (roue), Lh DBF (1 roue; 2 poulie de l'ancien tourne-broche mécanique; 3 jouet d'enfant, quille; 4 birloir, petite pièce de bois tournant sur soi et qui sert à fermer un châssis, une porte; 5 traquet de moulin), PMuj DVC (1 carrillo, polea, garrucha; 2 cama, camba, pina de la rueda, calza(dura); firrilak ipini = escambar, poner las cambas a una rueda); 3 firrila ozkatu = rueda del trinquete); pirril : PMuj DVC (1 rueda; 2 rodaja, pieza circular y plana; 3 arandela, disco, corona; 4 cama, calza, calzadura, pina de la rueda, trozo curvo de rueda; 5 círculo, circunferencia, circuito, contorno, periferia; 6 birla, bolo, bola); pirrila : HiruMila (1 polea; 2 rueda), DRA (1 polea; 2 rueda), PMuj DVC (1 redondel; 2 polea; 3 rueda), pirrilean (rodando) // PMuj DVC: pirril-bakar (monopastos, polea simple), pirrilaka (a vuelcos) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lexemen erregulartasuna

f-/p-.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

1 gurpila; 2 maratila.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. / AS: firrindan.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

firrindan

Erabileremu dialektala

Ipar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

firrindan.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: firurikan .

Erabileremu dialektala

Ipar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

firurika sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

firurikatu, firurika(tu), firurikatzen. Ipar. da/du ad. 'birarazi'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

firurikatu, firurika(tu), firurikatzen

Erabileremu dialektala

Ipar.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Jatorrizko forma

geografia fisika (sic; 13. or., tit.)

Jatorrizko forma

gorputz fisiko

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fis.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira fisionomia 1 (Euskal Margolariak: "Soinekoaren deskripzio zehatz hau Erreginaren fisionomia latzarekin kontrastean agertzen da") eta fisonomia 7 (HizkLiter/BBB/1 2: "pertsonaiaren fisonomia, jazkera, izaera, jarrera, jakintza", "Bere fisonomia zehazten digu zertzelada gutxi batzuez"; NekazArkit: "Kareztadurak, solairu hegaldunen eta adreiluzko itxiduraren bidez eta hegalkin-buruak agerian utziz, aldaturik dauka beraren lehengo fisonomia"; Hemen 1987: "garaian garaiz historikoa bilakatu den talde katalanaren fisonomia"; B. Urkizu: "Keinuz, fisonomi aldaketaz, mogimenduz pentsamendu, sentimendu, ekintza eta jarrerak adieraztea"; Zipristin/7: "Auzoa aldatu egin zen fisonomiaz"; P. Iztueta: "Irakaslego honen soziologi fisonomia, 1960-79 epealdiari dagokionez, hauxe da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fisionomia : HiztEn; fisionomiko : Euskalterm 1 ('fisonómico'); fisionomista : HiztEn; fisonomia : AB38 1, Euskalterm 3 ('fisonomía' 2, 'fisionomía' 1) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fisionomia : ElhHizt, HiruMila (ik. fisonomia); fisionomista : ElhHizt; fisonomia , fisonomista : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) Erdal fisonomía / physionomie formen ordainak: HiruMila: 1 (ecol.) fisionomia ; 2 aspecto: eite, itxura, karantza; 3 rostro: begitarte, aurpegi // ElhHizt: fisionomia // Lur EG/CE: begitarte, aurpegiera // Lur EF/FE: 1 aurpegiera, begitarte; 2 traka (allure) // XarHizt: aurpegi, begitarte, kara, itxura // Casve FE: arpegi, begitarte, orraze; aspect: betxuste; caractère distinctif: berezgoa // HaizeG FB: aurpegi, begitarte, karantz; aspect particulier: traka; (extérieux) itxura // T-L LBF: begitarte, aurpegi, bisai; aspect particulier: traka // PMuj DCV: arpegi, eite, karantz, orraze, begitarte, arpegikera // Azkue Aurkibidea: bethikartze, karantz; b) eta fisonomista / physionomiste formenak: HiruMila: fisionomista // ElhHizt: fisionomista // Casve FE: begistari, oharkari // HaizeG FB: aurpegi-ezagutzaile // PMuj DCV: zaupegidun, ezaupegi oneko, arpegi-ezaule // Azkue Aurkibidea: zaupegidun // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, T-L LBF.

Erdaretako formak

a) es fis(i)onomía; fr (DLLF): physionomie; it (S. Carbonell): fisionomia, fisonomia; ca (DCC): fesonomia, fisonomia; en (Collins): a) physiognomy, face; features; b) la f. de la ciudad: the appearance of the city; de (Langenscheidts): Physiognomie, Gesichtsausdruck; Gepräge; b) es fis(i)onomista; fr (DLLF): physionomiste; it (S. Carbonell): fisionomista, fisonomista; ca (DCC): fisonomista; en (Collins): ser buen f.: to have a good memory for faces; de (Langenscheidts): ser buen f.: gut an Gesichter erinnern können; c) es fis(i)onómico; fr (DLLF): physionomique; it (S. Carbonell): fisonomico; ca (DCC): Ø; en (Collins): Ø; de (Langenscheidts): physiognomisch; Physiognomik; d) es fis(i)onomo; fr (DLLF): Ø; it (S. Carbonell): fisionomo (v. fisionomista); ca (DCC): Ø; en (Collins): Ø; de (Langenscheidts): Physiognom(iker).

Nazioarteko formaren hurbilena da hobestekoa

-io- formakoa da nazioartekoena (fr, en, de).

Kategoria

iz.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: fisioterapeuta

LBeh (2014-04-03): fiskalburu 79: Berria 34 (adib.: “Eta guztiok dakigu, Probintzia Auzitegiko fiskalburuak izan ezik, zer gertatu zen”), EiTB 44 (adib.: “Hori adierazten du Javier Zaragoza fiskalburuaren ondorioen agiriak”), Argia (“Gipuzkoako fiskalburuaren lana ona izan da”); fiskal buru 20: Berria 4 (adib.: “Aleksander Bastrikin fiskal buruak jakinarazi du, hilketa agindu zuena identifikatu ez badute ere, esku artean hainbat aukera dituztela”), EiTB 12 (adib.: “Auzitegi Nazionaleko fiskal buruak, bere aldetik, "erabateko laguntza" eskaini die Frantziako agintariei legez-kanporatzeko "prozesu penala" abiarazteko”), Argia 4 (adib.: “ETA existitu bitartean, Sortuk ez luke legezko izan behar”. Hori esan zuen Cándido Conde-Pumpido Estatuko fiskal buruak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ez dugu aurkitu fiskalburu formarik; fiskal(-)buru 4, Berria (adib.: “Ildo horretan, Ministerio Fiskalaren eta Nafarroako fiskal buruaren jarrera gogor kritikatu zuen alderdi abertzaleak”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Euskalterm: fiskalburu.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es fiscal jefe / fr: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabilia.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Jakite-arloak

Zuz.

LBeh (2013-06-10): fiskalitate 162: Deia 2 (adib.: “bere borondate eza fiskalitate progresiboa ezartzeko”), Consumer 21 (adib.: “fiskalitate berria 2007an”), Berria 33 (adib.: “Iazko fiskalitate txostena aurkeztu zuen atzo Muñoak”), EiTB 78 (adib.: “gizarteak dakien bezala, Britania Handian fiskalitate arloan aldaketa handiak egin behar direla”), Jakin (“salmenta estrategiak diseinatu behar dira, fiskalitatea”), Argia 27 (adib.: “Baina diputazioetan fiskalitateaz dauden planteamenduak oso ezberdinak dira”); fiskaltasun 4: EiTB (“lurraldeen fiskaltasunaren harmonizazio handiago baten alde agertu da”), Argia 3 (adib.: “Fiskaltasuna eta pobrezia EAEn”). (+ 34 zerga-sistema , 144 zerga sistema ). // (2020): fiskalitate 328; zerga(-)sistema 479

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: fiskalitate : Berria 37 (adib.: “Hego Euskal Herriko fiskalitatea «atzerakoia» dela eta, batez ere, «langile apalenak» zigortzen dituela gaitzetsi du LABek”), Herria 5 (adib.: “Bustingorrik inbestizamenduen gehitzea fiskalitatea neurtuz erreusitu dutela agertu du”). // (2020): fiskalitate 42; zerga(-)sistema 34.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es fiscalidad / fr fiscalité: Elhuyar: - / Nolaerran: zerga sistema; zergak / Zehazki: zerga sistema / Labayru: - / Adorez5000: -.

[s.u. zerga] zerga sistema, zerga-sistema Leku jakin bateko zergak arautzen dituen sistema. Zerga-sistemaren erreforma.

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

ez da ikusten oraingoz maileguaren beharrik, eta dabilen zerga-sistema sartzea erabaki da, azpisarrera gisa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Oso erabilia, eta onartzeko moduko mailegua, zerga(-)sistema arautuarekin batera. Gutxienekoa betetzen du.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: 0

LB: 54: Argia 3, Berria 15, Deia, Deustuko Unibertsitatea 3, DiarioVasco, Euskal Herriko Agintaritza 6, Elkar, Consumer 2, Espainiako Gobernua 4, Gipuzkoako Batzar Nagusiak, Jakin, Nafarroako Gobernua 10, UEU 6; ETC: 196.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0; NolaErran: 0 // Euskalterm: 0

Erdaretako formak

es fiscalizar: Elhuyar: 1 v.tr. [controlar, vigilar] kontrolatu ¡no me fiscalices, no te metas en mis asuntos!: ez nazazu kontrolatu, nire aferetan ez sartu! 2 v.tr. [inspeccionar, revisar] ikuskatu el estado fiscalizará a las empresas sospechosas: estatuak enpresa susmagarriak ikuskatuko ditu; Adorez: fiskalizatu; Labayru: vb. ikertu, aztarnak | aztarrenak atera (tb. con batu); inspeccionar ikuskatu, aztertu; escudriñar miatu, arakatu, aratu, sidurriak batu (seguir el rastro) / NolaErran: 0.

fiskalizazio iz. Zuz., Admin. Ikuskatzea, kontrolatzea. Ik. kontrol. Gerora, Kontuen Ganberak erakusketaren gaineko fiskalizazio txostena atera zuen, eta hainbat irregulartasun izan zirela azalarazi zuen. Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren fiskalizazio eta kontrol lana egitea Legebiltzarrari dagokio.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa dagokion markarekin.

Jakite-arloak

Zuz.

Zerrenda osagarriak

BarnErrot: "Gastuaren fiskalizazioa: Fiscalización del gasto"; "Sarreren fiskalizazioa: Fiscalización de ingresos"; "Sarreren Fiskalizazio Atala: Sección de Fiscalización de Ingresos"; "Gastuaren Fiskalizazio Zerbitzua: Servicio de Fiscalización del Gasto".

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

aski dira ikuskatu, kontrolatu, aztertu aditzen gain eraikiak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

fiskaltza 6: Egunk 1993-1995 3 ("Fiskaltzak eta akusazio partikularrak", "Boloniako Fiskaltzak atzo zabaldu zuenez...", "... Fiskaltzak KASen burukideak omen direnen aurka zabaldutako eginbide judizialetan"), Ararteko 1998 3 (adib., "Estatuko Fiskaltza Nagusiaren 1/1993 instrukzioa").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fiskaltza : HiztEn (fiskalaren kargu eta iharduera), Euskalterm 3 (hauetan Estatuko Fiskaltza Nagusi) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fiskaltza : ElhHizt (fiscalía), HiruMila (fiscalía, ministerio fiscal) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

fiskaltza 1035: Argia 5, Berria 512, EiTB 518.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: fiskaltza : Berria 837, Markos Zapiain 3.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Mailegu baztertzekoa da, ez baitu baldintza minimoa betetzen

ez du mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen, eta saihestekoa da, fiskal bezala (ordaina, berriz, salataritza publiko izan liteke).

Eratorri-konposatu egokia da, beste gabe onartzekoa

beste gabe onartzekoa; ongi eratua eta erabilia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

fisura 16 aldiz jaso da, UZEI Medikuntza/2 liburuan; adib.: "Eskuineko birikan, hiru gingil edo lobulu (goikoa, erdikoa eta behekoa) eta bi fisura nabaritzen dira (Fisura Lapran Nagusia edo Fisura Nagusia eta Fisura Txikia edo Horizontala)", "Ezkerreko birikan, fisura batez (ezkerreko fisura lapranaz) bananduriko lobulu besterik ez daude, ezker-goiko eta ezker-beheko lobuluak alegia", "Fisura handiak, beheko gingila goikotik eta erdikotik banantzen duen bitartean, fisura txikiak, goiko gingila erdikotik banantzen du".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fisura : HiztEn (Anat. eta Med.), Euskalterm 3 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fisura : HiruMila, ElhHizt (Anat. eta Med. markekin, bietan) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

baldintza minimoa betetzen du.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Anat., Med.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. eta Naf.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: fitopatología.