Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

NekHizt: Sin. landare-osasunerako.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: fitsik.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

fitsik

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

fitxaketa (eta fitxaketa multzo) 4: M. Lopez ("Jaun hauek teniseko klub garrantzitsu bateko begiraleak dira, eta nor eta Sergio semea begiz jo dute etorkizun handiko fitxaketa egiteko"), Hemen 1988 ("Udaren atariko fitxaketa multzoak gorabehera anitz sortu du futbolaren inguruan"), Egin 1996 2 ("Roberto Carlosen fitxaketak zailtasun handiak jarri al dizkizu postu horri eusteko? [...] Zer irizten diezu aurten Realak egin dituen fitxaketei?").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fitxaketa : HiztEn (fitxatzearen ekintza eta ondorioa), Euskalterm 3 (fichaje) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fitxaketa : ElhHizt (fichaje), HiruMila (acción de fichar), Casve EF (fichage) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

erabili den forma eskaintzen da, nahiz kirolarien kontratua adierazteko erabili den (eta adiera hau arrotza da, noski, Iparraldekoentzat).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

fitxatu EB 6: KultUrtekaria 1985: "Izen sonatuak fitxatu"; Habe: "Biztanle guztiak bezala, gure haur basatia ere fitxaturik zegoen"; R. Saizarbitoria: "Hire anaia nagusiak Ascensores Ismo Hispaniako porterian, egunero bezala fitxatzen dik"; Hemen 1988: "Barcelonak, kasu, Jose Mari Bakero eta Txiki Begiristain fitxatu ditu jadanik"; K. Linazasoro: "Banco Provincial Agrícola taldeak fitxatu zuen, batik-bat hantxe korritzen zutelako estatuko ziklistarik onenek"; EstiLib: "engaiatu = konprometitu / fitxatu (kirolari bat kontratatu)".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fitxatu : DFrec 2, AB38 1 ('poner en ficha'), AB50 ('kirolari batekin akordioa izenpetu'), HiztEn (1 fitxa bat bete; 2 kirolari batekin akordioa izenpetu; 3 langileek fitxa berezi bat mekanismo automatiko batean sartu), Euskalterm 4 (hauetan 1 'langileek fitxa berezi bat mekanismo automatiko batean sartu', 2 'kirolari batekin akordioa izenpetu', 1 'mettre sous fiche') // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fitxatu : HiruMila (fichar), ElhHizt (1 fichar #mdash# rellenar una ficha; ordenar algo mediante el sistema de fichas; 2 fichar #mdash# contratar a alguien para que forme parte de un club); 3 fichar (marcar los empleados las horas de trabajo), Lur EF/FE (1 mettre sur fiche; 2 engager #mdash# norbait"), Casve EF (fitxatü: ficher) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

fitxa(tu), fitxatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

flagelo 6: J. Auzmendi 5 ("Flagelatuek, flagelo bat edo gehiago izaten dituzte, berauek iraunkorki edo ziklo biologikoko fase mugatuetan agertzen direlarik", "Flageloak, daudenean, garapen faseetara murriztuta daude", "Esporozooek esporak aurkezten dituzte eta ez dute zilio eta flagelorik"), X. Kintana ("zilio edo flageloz horniturik"); flagelu 2, X. Kintana (adib.: "Harrapakariek harrapakinak beren pseudopodoez hartuz edo beren zilio eta flageluez inguratuz eskuratzen dituzte, horrela zitostomara bideratzeko").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

flagelo : AB38 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 10; flagelodun : Euskalterm 3 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

flagelo : EskolaHE, flagelu : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

g/j; -o/-u: -elo amaierakoak ageri dira Biologian eta; cf. zerebelo arautua, eta bitelo, eskutelo, flagelo, karpelo, klitelo, labelo, ozelo, pedizelo bezalakoak (ik. Maileguzko hitzak 1982, 102. or.: "Euskaraz -alo, -elo, -ilo eta -olo erabili ditugu batetik, baina -ulu bestetik"; Euskaltzaindiaren arauak -ulu amaierakoak erabaki zituen, baina ez besteak #mdash# ik. Maileg 29).

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biol.

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Biol.

Euskaltzaindiaren Arauak

flakarazi, flakaraz, flakarazten. Ipar. du ad. 'ahularazi'.

Euskaltzaindiaren Arauak

flakatu, flaka, flakatzen. da/du ad. 1 Batez ere Ipar. 'ahuldu'. 2 Heg. 'argaldu'.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

(Ipar.) ahuldu; (Heg.) argaldu, mehetu

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

flakatu, flaka, flakatzen

Euskaltzaindiaren Arauak

batez ere Gip. Herr.

Erabileremu dialektala

Batez ere Gip.

Mailak

Herr.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

'ahul' adieran 6 aldiz agertu da flako (IE 5; EB 1) eta behin plako (EgAs); 'mehe'adieran 3 aldiz flako (EB)

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

AB38: flako 'mehe' (2).; AB50: flaku 'mehe' (1).

Euskaltzaindiaren Arauak

Batez ere Ipar. 'ahula'.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

(Ipar.) ahul; (Heg.) argal, mehe

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "flamenco / flandriar / flamenko".

Mailegu baztertzekoa da, beste forma bat baitagokio

Ik. flamenko.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

c.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

flan EB 3: K. Bizkarra ("Izozki, flan, natila industrialak, sustantzi kimiko artifizial edukin handia daukate"), A. Cazabon ("Postretarako soilik mamia / beteko al da kupela, / bizkotxo pixkat, ta flan txiki bat / gehiegizkoa ez dela"), P. Zubizarreta ("Flanen moduan dardar egiten zuen, gelatinazko gozoki baten antzera").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

flan : HiztEn, Euskalterm 6 (hauetan arrautza-f., bainilla-f., f.-ontzi, flana chantilly edo karameluarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

flan : EuskHizt ([esp.] Ik. budin), ElhHizt, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal flan formaren ordainak: HiruMila: flan; flan quemada: budina, koka; flan de huevo: arrautza-flana; flan de vainilla: bainilla-flana // ElhHizt: flan // Lur EG/CE: budin // Lur EF/FE: budin, koka, esne opil // XarHizt: esne-opil, koka // Casve FE: ezneopil // HaizeG FB: esne-opil, koka // T-L LBF: koka, esne-ophil // PMuj DCV: budin, koka, kloka // Azkue Aurkibidea: budin (bn, r); koka (l).

Erdaretako formak

fr (DLLF): crème, caramel (dulce); flan (pastel), flan de arena: pâte de sable (en la playa); it (S. Carbonell): flan, sformato (dolce); disco di metallo pronto per la coniatura (di monete); ca (DCC): flam; en (Collins): caramel cream; estar hecho (o estar como) un flan: to shake like a jelly; de (Langenscheidts): 1 Kchk. (bsd. Karamel-) Pudding; 2 Münzplatte.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. budin / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

Prestas: 36 lek. (B 14 / G 22).

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Ik. budin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

flandestar 5 (izond. 2): Bitez (“pintore flandestar”); L. Fernandez ("bi eskola bereizten dira: italiarra eta flandestarra", "Eskola flandestarra"); Gasteiz ("Carlos V.a ideiez eta heziketaz flandestarra da").

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Atzizkien araberako erabakiak

-tar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

Oinarriaren eta eratorriaren forma erabakitzea Onomastika batzordeari dagokio; cf. Flandria / flandriar, eta fr flamand/flamande.

Kategoria

izond. edo izlag.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

flandriar 4 (izlag. 2, izond. 1): EEM HizkLiter (“flandiar hirira”, “flandriar hiri atseginean”), Markina-Xemein (“eskultore flandriar ospetsuen tailerra”), Enbata 1998 (“Flandriarrak ere eredugarri ditugu”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

flandriar : Azurm EspEusk 3 (2 iz. eta "andre flandriar aberats bat"); ZTC 1, A. Angulo ("espainiarrak, portugaldarrak, flandriarrak edo frantsesak badaudela").

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "flamenco / flandriar / flamenko".

Atzizkien araberako erabakiak

-tar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

ik. flandestar.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: franelografo.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: franelograma.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "flash".

Maileguen egokitzapen sistematikoa

sh.

LBeh (2016-10-26): flashback : Deia, Consumer, Berria 10, EiTB 35, Jakin 3, Argia 8; flash(-)back 343: Berria 3, EiTB 335 (Goenkalekoak), Argia 4, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: flashback 3: Berria 2, Patxi Iturritegi; flash(-)back : Berria 3, Javi Cillero, Anjel Lertxundi, Harkaitz Cano.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: flash back; atzerabegiratu.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: flashback Filmetan, istorioaren ordena kronologikoa hautsiz iragana erakusten duen eszena.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es flashback / fr flashback: Elhuyar: flashback / NolaErran: - / Zehazki: - / Labayru: flashback / Adorez5000: -.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioartekoa da; oso hedatua, eta beste gabe onartzekoa.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Zehazki (eta txirulari, txirula-jotzaile).

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-ista.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-s: -itis

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. da ad. 'sasoian izan': pilotari hori fleitean da egun.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

"Pilotari hori fleitean da egun"

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-gm-/-m-.

Euskaltzaindiaren Arauak

Gram.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

Gramatikaren arloan ez ezik, Gimnastikarenean ere onartzekoa dela uste du lantaldeak ("zortzi flexio egin" modukoetan, alegia): ik. oharra s.u. flexionatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 33 (Argia 2, Berria 3, DiarioVasco 1, EiTB 4, Elkar 17, Consumer 2, Euskaltzaindia 1, Jakin 1, Laneki 2); ETC 105

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: flexo iz. (Heg.) flexo / Adorez: 0 / Labayru: flexo iz. / NolaErran: 0. / Euskalterm: 0.

Erdaretako formak

es flexo / fr lampe ajustable: Elhuyar: Heg. flexo / Adorez: flexo / Labayru: flexo / NolaErran: 0 / Euskalterm: bulego-lanpara (TN).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta jasotzekoa, baina ez ditu gutxienekoak betetzen. Dagokion markarekin jaso.

Erabileremu dialektala

Heg.

LBeh (2016-10-26): flipatu 111: Elkar 19, Berria 14, EiTB 67 (ETBko serieetakoak), Argia 9, DiarioVasco 2; ez dugu flipa egin aurkitu.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

flipatu 19: Sonia Gonzalez 5, Unai Iturriaga 3, Iñaki Segurola 2, Pablo Sastre 2, Jon Arretxe, Patxi Iturritegi, Ramuntxo Etxeberri, Jesus Mari Mendizabal, Pako Aristi 2, Xabier Mendiguren Elizegi; flipa egin 1: Pako Aristi.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu flipatu formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es flipar / fr kiffer, halluciner: Elhuyar: 1 [drogarse] (col.) flipatu; 2 [asombrarse] (col.) (ikaragarri) harritu, txunditu, zur eta lur gelditu, harri eta zur gelditu, sor eta lor gelditu; flipa egin, flipatu; 3 [asombrar] (col.) (ikaragarri) harritu, txunditu, zur eta lur utzi, harri eta zur utzi, sor eta lor utzi; flipa eginda utzi, flipatu; 4 [entusiasmar] (col.) liluratu, izugarri gustatu / NolaErran: -; halunizazioak ukan – haluzinatu / Zehazki: 1 izugarri gustatu; 2 flipa egin: era increíble, yo flipaba con lo que decía, ez zen sinestekoa, flipa egiten nuen hark zioenarekin; 3 zopatu / Labayru: 1 liluratu, zoratu, xarmatu, zoroen moduan | lez paratu, zoroak bezala ipini | jarri | paratu; 2 zurtz eginda itxi/utzi, sor eta gor (eginda) | harri eta zur (eginda) | zur eta lur (eginda) itxi/utzi, harritu, zurtu, txunditu, liluratu, konkortu; asombrarse zurtz eginda gelditu | lotu, harri eta zur (eginda) | sor eta gor (eginda) | zur eta lur (eginda) gelditu, aho zabalik gelditu | lotu; 3 flipatu, drogatu, drogak hartu, drogari eman; embriagarse (burua) arindu, txolindu, zarbeldu, mozkortu, horditu / Adorez5000: 1 drogarse: zopatu, flipatu; 2 asombrarse: harritu, txunditu, zur eta lur gelditu, flipa egin, flipatu; 3 gustar mucho: izugarri gustatu.

Ez du "baldintza minimoa" betetzen, baina onartzekoa da

Ez du guztiz gutxieneko baldintza betetzen (beste adiera bat baitu iparraldekoentzat) baina oso erabilia da Hegoaldean, batez ere ahozkoan. Heg. markarekin jasotzekoa.

Erabileremu dialektala

Heg.

Kategoria

Beh.

Aditzoinaren erabilerak

flipatu, flipa, flipatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

SP, Tt, ES, Dh, MarIl, Hb, Elsb zaharragoenez gain, XX. mendeko lekukotasunok ditu: Barb Leg, JE Ber, Lf Murtuts, Zub

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ez da agertu

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.

Iritzi-emaileen oharrak ezagutu behar dira

erabiltzen al da gaur?

Erabileremu dialektala

Ipar.

Jatorrizko forma

flora (faunaren osagarria)

Euskaltzaindiaren Arauak

Sin. landaredi.

Erdaretako formak

OfQuLF: ensemble des végétaux || Flora || déesse des Fleurs dans la mythologie romaine.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ik. ap. EPG florin 3, I. Iñurrieta: "Holandan florin deritzan txanpona dute; florinak hogei sos balio ditu, edota berrogei sos-erdi. Ideiak sinpletzeko, imajina dezagun ez dela florinik Holandan, eta sos-erdiak besterik ez dituztela: mila florin dituen norbaitek berrogei mila sos-erdi izango ditu, eta abar".

Euskaltzaindiaren Arauak

(dirua).

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

azpisarrera gisa gehituz: florin herbeheretar eta florin surinamdar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

florin sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Herbehereak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

florin herbeherear: HiztEn; florin (edo gulden): LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

euro: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

florin sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Surinam.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

florin surinamdar: HiztEn, Surinamgo gilder: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

dolar surinamdar: Estilo Liburua.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

florin sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

ontzidia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

MilaHitz: flotagailu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan IBe Act 27,17: "Bota zuten aingura flotagarria eta noragabe jarraitu ziren".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

flotagarri EB 9 dira: a) izond.: J.A. Berriotxoa ("itsasora jaurtitzen diren plastiko eta estruktura flotagarri ugari erabiltzen dituzte substratu bezala"), GAO 1990 ("sedimentazio putzu bat eta separazio flotagarri bat (pribatua eta bere lursailaren barnealdean kokatua) exigituko dira"), EHHA 1988 2 (adib.: "Ezartegiarekin batera, eta osagarri gisa, araztaile flotagarria kokatuko litzateke"); b) iz.: M. Gomendio 5 (adib.: "Zangoetan flotagarriren bat ipini laguntzeko (ohola, pulla, koltxoia, barratxoak...)", "Nor egon daiteke denbora luzeagoan oreka bertikalean, zangartean eutsitako flotagarriren baten laguntzaz?").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

flotagarri : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 5 (otxabu f., mandril f., tabako-kontrako kandela f., zola f., irla f.); flotagarritasun : HiztEn, Euskalterm 1; flotakor : Euskalterm 1 (dibisa f.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

flotagarri : HiruMila, ElhHizt, PMuj DVC ('flotante'); flotagarritasun : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

MilaHitz: flotatu.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

flota, flotatzen.

Aditz-erregimena

du ad. (nor kasurik gabea).