OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

fontanela EB 5 ager.: Arti Mundu: "Pistiak haurraren fontanelatik sartu zuen musturra, eta haurrari jan zizkion sesuak!"; Kuxkux/5 2: "Fontanela izenarekin ezagutzen dira haurren buruhezurreko zirriku horiek", "Nabariena burugainekoa da, baina alboetan ere egon daitezke fontanela txikiagoak"; J. Agirre 2, adib.: "Larruazala aldatzen da, begi-inguruek likidoa galtzen dute, fontanelak hondoratuak azaltzen dira jaioberrietan".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fontanela : HiztEn, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fontanela : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Anat.

Jatorrizko forma

foralak (Bizkaia Nafarroa)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

foraminifero 3: J. Auzmendi ("Talde honetakoak dira Errizopodoak #mdash# hauen artean Foraminiferoak"), X. Kintana ("Protozoo batzuk gainean oskola dute, berek sortua, karekizko oskola duten foraminifero hauen antzera"), J.A. Berriotxoa ("Gehien agertzen den harkaitza kreta dugu, foraminiferoen maskorrek osatua nagusiki").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

foraminiferido : Euskalterm 1; foraminifero : AB38 1, HiztEn (iz. eta izond. Mikrob. Errizopodoen klaseko zenbait protozooren izen arrunta...), LurE (adj. Zool. Rizopodoen klaseko izen bereko ordenako animaliez esaten da), Euskalterm 1 // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

foraminifero : ElhHizt (iz./izond. Mikrob.), HiruMila (izond.), EskolaHE (foraminiferoak iz. Pl. Zool. Errizopodoen klaseko protozoo ordena...) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: foraminiferoak

Kategoria

iz. eta izond.

Jakite-arloak

Zool.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

forense 5: G 1 (B. Latiegi, erabilera markatuan: "guk 'forense' esaten diogun legezko-sendagilleak erio-ebakuntza egin dionean..."); EB 4 (K. Santisteban 3: "Mediku forense berak ikusi ninduen Intxaurrondon eta Madrilen", "ez nekien benetan forensea ala goardia zibila ote zen", "Argigarria da dena dela Danimarkako emakume forenseari zenbat oztopo jarri dioten ikustea"; ArrPress 1993: "Gero nola depositoa oso zaharra geratu den, forenseak esan zuen konpontzen ez bazuten, Zumarragara eroateko").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

forense : Euskalterm 1 (medikuntza prebentibo, sozial eta forense; prebentzio-, gizarte-, eta auzitegi-medikuntza sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

EEgunk: "forense († forentse)".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

forense : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal forense / légiste; médecin légiste formen ordainak: HiruMila: auzitegi-, auzitegiko, forense: médico forense: auzitegiko mediku // ElhHizt: auzitegiko; (hitz-elkarteetan) auzitegi- // Casve FE: legegizon, aderegizon; (adj.) legezko, aderezko / Ø // HaizeG FB: lege-gizon, lege-zale, lege-jakin, legelari / Ø // PMuj DCV: (del foro, judicial) auziko, auzitegiko, auzi-, auzitegi- // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, T-L LBF, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

fr (DLLF): rélatif au tribunal; légiste; médico f.: médecin légiste; it (S. Carbonell): forense; médico f.: perito settore; ca (DCC): forense; en (Collins): 1 forensic, legal; médico f.: pathologist; de (Langenscheidts): 1 gerichtlich, Gerichts...; lenguaje f.: Rechtssprache, juristiche Fachsprache; 2 médico f.: Gerichts-arzt, -mediziner.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "forense († forentse)".

Geroago erabakitzekoa da

Bbehin, edo onarpen eske: ez da nazioartekoa eta ez du mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen; gehienetan ordezka liteke (cf. auzitegiko mediku, lege-mediku bezalakoak), baina beti egiterik ez ote dagoen uste du lantaldeak.

LBeh (2014-04-03): forfait 34: Consumer 12 (adib.: “Estazioa aukeratzeko, etxetik daukagun distantziari begiratu behar diogu (kontuz autobus, erregai eta autobideen kostuarekin), baita forfaitaren prezioari ere”), Berria 2 (adib.: “Cauterets herrian bertan hartu dute ostatu, eta parte hartzaileen adinaren arabera jarri dituzte prezioak -bidaia, afaria, lo egitea eta gosaria barne, ez forfaita”), Argia 2 (adib.: “hori ere ezin dugu ongi eraman, nahiz eta forfaita euro mordoxka ordainduta gozatzera joaten gareneko berbera izan!”), DiarioVasco 18 (adib.: “Forfaitaren kostua 50 eurokoa da”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: forfait 2: Berria (“2.400.000 forfait saldu dira aurten Kataluniako eski estazioetan”), Joxan Elosegi (“Saioa hasi orduko jartzen ziren dena nahi zutela, horrela, bat-batean, konbinatu berezia eta Haute Technicité forfaita, olioak, dardaragailua eta guzti, arrunt garestia izanagatik ere, baina berehala ohartu nintzen olioen kontuak bost axola ziela, eta eskutik kentzen zidaten dardaragailua, harekin hagitz gauza bitxiak egiteko, egia”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: forfait. Abonamendua, batez ere eskian.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es forfait / fr forfait: Elhuyar: - / Nolaerran: prezio finko (forfait-skieur(s): eski-pistako txartel orokor; abonnement à forfait illimité: erabilera mugagabeko harpide) / Zehazki: forfait / Labayru: forfait / Adorez5000: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta hedatua. Inongo markarik gabe jasotzekoa Iparraldean eta Hegoaldean erabiltzen baita forma, nahiz Hegoaldeko adiera mugatua izan.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

eski-estazioko forfaita.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak: Hungaria.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

forint: HiztEn; florin: LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

forint: Estilo Liburua.

Erdaretako formak

Wikipedia: (es) florín húngaro (en húngaro forint).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Monetak: iz. (Hungariako dirua). Oharra: forma -t-duna da ofiziala, eta nazioartekoa; horrela onartzekoa da, lantaldearen ustez, florin historiakoaren ondoan (antzeko bitasun bat aipatzeko, cf. shekel / siklo).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

forjagarri 4: TeknMet/1 2 ("Funtsean metal guziak dira forjagarriak: - Altzairuak oso forjagarriak dira"), TeknolMekan 2 ("Soldagarri eta forjagarria", "Metal gorrixka, distiratsua [...] forjagarria eta ijezgarria").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

forjagarri : AB38 1 (forjable), Euskalterm 2 (forjable); forjagarritasun : HiztEn (materialak forjatua izan dadin eskaintzen duen erraztasuna. Horretarako, plastikotasun handia izan behar du), Euskalterm 1 (forjabilidad) // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Teknol.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Teknol.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

forja(tu), forjatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Jakite-arloak

Teknol.

Jatorrizko forma

eite geometriko, forma geometriko

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

formakuntza (eta f. ikasketa) 10: HerrizH 1988 ("Inginadoreak etortzen ziren [...] formakuntza hobetzera"), Tantak 1990 ("Dozentearen etengabeko formakuntza"), Jakingarriak 1991 2 (adib.: "Irakaslearen formakuntza"), A. Gabikagogeaskoa ("Gauzen formakuntzatik libertate, adimen eta asmo oro kendu"), J-L. Davant ("Euskararen arduradunak xaz formakuntza bat antolatu du Batuaz erakasleentzat"), Aretxagazeta 1996 2 ("Eskatzen den etengabeko formakuntza eta jakituria [...] Unibertsitatean eta baita bestelako formakuntza ikasketetan ere"), Ibiltzen 1997 ("Umearen formakuntza"), Goierritarra 1998 ("Ikasleen formakuntza").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

hezkuntza, heziketa.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'formazkoa, formari dagokiona' 2 Heg. Herr. 'zintzoa'.

Euskaltzaindiaren Arauak

formaldatu, formalda, formaldatzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

formaldatu, formalda, formaldatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ido.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

Euskaltzaindiaren Arauak

formaldu, formal(du), formaltzen. Heg. da/du ad. Herr. 'formal, zintzo bihurtu'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

formaldu, formal(du), formaltzen

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-izatu

Erabileremu dialektala

Heg.

Mailak

Herr.

Forma baten adiera(k)

formal bihurtu

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tate/-dade.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Mailak

Beh.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

formalidade (eta pormalidade 1) 9: Balad ("Ala disponiturik jarri ziran biak, / kartaz entenditzeko alkarren berriak / formalidadiakin jartzeko egiak"), PE ("Begira zagun ondo / mundu zabalian, / zurekin zein daguan / igualdadian, / jantzi eta mantendu / formalidadian, / ederragua pranko / badago kalian"), Ud 3 (adib.: "obe zala gelditu / guztiok onroso, / formalidadez egin / nai zuten preziso", "izan du itzegiten / abillidadia, / errespetua eta / formalidadia"), EusJok 3 (adib.: "zortzi librako palenka oraingo legean, iru aziotara formalidadean", "formalidade aundiz"), NEtx LBB ("Jatordu asieran etzan neurririk galdu, baiña bazkaria aurreratzen ari zala, poliki-poliki gizon aien pormalidadea berdoxkatzen asi zan"); formalitate 1, HU Zez ("Bertze nonbeit, ahal duten bezala bizitzeko, berriz elgarretara biltzerat ez haizu, non ez duten ehun mila formalitate, zerga berri, patenta berri, zer nahi despendio berri egiten lege berriaren uztarriari jartzeko") // Ik. OEH argitaratuan, gainera: Uzt EBT ("Gu arrantzale txarrak, / Irigoyen, gaude; / askotan ibiltzen gera / formalida gabe" #mdash# esta forma se debe sin duda a licencia métrica).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

formalidade 1, Zer 1996 ("Euskaltzaindia'k informe bat bialdu zuen Udal-etxera Iraillean bear diran formalidaderik gabe, alkatearekin egon aurretik"); formalitate 4: UZEI 2 ("formalitate-mailan", "Seigarren Xedapen Gehigarrian manatzen diren ukanbehar eta formalitate guztiak"), BAO 1998 ("hardware eta software mikroinformatikoa erosteko ezarrita dauden formalitateak eta betekizunak bete beharko dituzte"), I. Iñurrieta ("pretore bat jarriko zela haien nahiak formalitaterik gabe epaitzeko"); eta informalitate 1, M.A. Elkoroberezibar ("ez du Pott-ek zuen informalitate bitxi hura edukiko").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

formalitate : AB50 1; formalitateak : Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

formalidade : EuskHizt (Heg. Beh. formal dabilenaren, gauzak taxuz egiten dituenaren jokaera), ElhHizt (Heg. formalidad, seriedad, compostura); formalitate : ElhHizt (formalidad, requisito), HiruMila (pl. formalidades) // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tate/-dade.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(betebehar arautua).

Euskaltzaindiaren Arauak

formalizatu, formaliza, formalizatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

formalizatu, formaliza, formalizatzen

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-izatu

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: formalización

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ki izond. erref.ekin.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "† forman egon, forma ona... Euskara jatorrez: sasoia, sasoian egotea".

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. sasoian egon, trenpuan izan, fleitean izan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

formante EB 12: UZEI 10 (adib.: "Fonazioan, ahots-aparatuko bi durundigile nagusiek, faringeak eta ahoak hain zuzen berrindarturiko maiztasunak dira bi formante nagusiak", "Ahoko formantearenaren goitiko maiztasunetan aurkitzen diren formanteak ere garaiak deitzen dira"); P. Salaburu ("hitzen eta formante sintaktikoen markak urratzen dituztenak"), HezkSaila Batx 1994 ("jatorri grekolatindarreko formanteek zeregin nagusia dutenez bere ama-hizkuntzan eta ezagutzen dituen beste hizkuntzetan gauza bera gertatzen dela konturatzen ote den ere egiaztatu nahi da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

formante : HiztEn, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

formakin : Txillardegi Euskal Fonologia (passim; ik. hiztegia, 445. or.); P. Salaburu Arau Fonologikoak (ik. hiztegia, 27. or.).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioartekoa da.

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

formateatu 13, Informatika (adib.: "Disketeak formateatzea gero eta gutxiago egiten den eragiketa da; gaur egun saltzen diren diskete gehienak formateatuta etortzen dira").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

formateaketa : Euskalterm 1; formateatu : HiztEn (Inform. Disko bat informazioa jasotzeko prestatu edo egokitu, pista, sektore eta zilindrotan antolatzen delarik), Euskalterm 8 // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

formateatu : ElhHizt (Inform.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

formatear / formater formen ordainak: formatatu : HiztHand; formateatu : ElhHizt - HiruMila (Inform.) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV.

LB: 54; formatatu 6; ETC: 163, formatatu 31.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: formateatu du ad. (Inform.) formatear / Adorez: formateatu, formatea(tu), formateatzen du ad. (Inform.) formatear / Labayru: formarteatu 1 ad. dau Inform. formatear / NolaErran: formatua eman.

Erdaretako formak

es formatear / fr formater: Elhuyar: formateatu (Inform.) / Adorez: formateatu (Inform.) / Labayru: formateatu (Inform.) // Euskalterm: formateatu (Informatika).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ezin erabaki daiteke lantaldearen datu-irizpideen arabera

ez du baldintza minimoa betetzen (gaztelaniazkoa da -ea- formakoa; frantsesezko formater-i, berriz, formatatu legokioke).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jasotzekoa, berez formatatu beharko bazuen ere, baina hori da dabilena.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Definitzaile da orain, baina azpisarrera gisa jasotzea komeni da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

formulario 2, Lç ABC ("Iesus Krist gure Iaunak eman ukhan drauku formulario bat [...] Eta othoitzeko formulario horrek, somarioki erraitera, zer dakarke?").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

formulario 5: Zientzia eta Teknika 1986 ("gutunak, formularioak, testuak, etab."), AEK ("formularioa betetzeko adinako informazioa jaso"), J. de Txurruka ("Aipatutako legezko formularioek Cn. Flaviusek argitaratuak izan arren ez zen epaibildumaren Prometeoa izatera bultzatuko zuen hainbesteko aurrerapausua izan"), E. Jimenez 2 ("errenta aitorpenaren formulario osoa euskaraz [...] Gure helburua da formulario hori burutzea eta besteei erakustea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

formulario : AB50 1, HiztEn, Euskalterm 3 (hauetan txeke-formulario, fede-formulario agerraldi banarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

formulario : ElhHizt, HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(inprimaki-mota).

Euskaltzaindiaren Arauak

formulatu, formula(tu), formulatzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

formulatu, formula(tu), formulatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

foro 15: M. Onaindia ("Gudaloste, Unibertsitate, Eliza, Foro, Akademia eta Prentsako dignatari haundiak, nahiz neurri ezberdinez, alor biotan banatzen ziren"), L. Uruburu ("nire asmoa ez da foro honetan Erreformea goitik behera jorratzea"), Aretxagazeta 1996 ("Udal honek parte hartu dezala horretarako diseinatutako foroetan"), ELAO 1997 ("Esaniko foroan adostutako testuak erabateko debekua ezarri zuen pertsonen aurkako edonolako minentzat eta daitezkeen zirkunstantzia guztietan"), AE Ituna ("foro guztietan ETAren aurkako dekalogo bezala bataiatua izan zen, aldarrikapena"), I. Galarraga ("Hiriarentzako foro berri bat garatu behar zen"), Koalizio-akordioa ("Erakundearteko izaera izango duen foro berri honek gai jakin batek erakunde publiko guztien partehartze aktiboa eskatzen duen kasuetan jardungo du"), Ararteko 1998 ("gosaldu ondoren erabiltzaileek eta koordinatzaileak bilerak egiten dituzte, eta foro modukoak dira"), Egunk 1998-1999 4 (adib.: "Ipar Euskal Herriko gaiak uki ditzakeen eztabaidagune edo foro bat sortu berri da Interneten [...] Euskal Herria hartuko lukeen pays-basque izeneko foro bat", "Laneko Arriskuen Prebentziorako Foroa egin zen herenegun Gasteizen"), P. Urzelai ("Bilera ez da oso luzea izan, eta gehienbat foroaren barne antolaketari buruz jardun dute"), DV 1999 ("Lizarra-Garazi foroko kide den Egizan taldeak deituta"), SM ("bidezkoa ikusten da organo misto bat eratzea Administrazioaren eta gizarte nafarraren artean elkarretaratu, parte hartu eta elkarrizketatzeko foro modura").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

foro : AB38 3, AB50 1, HiztEn (1 Antzinako Erroman, herritarrak elkartzen ziren plaza, hiriko gune komertzial, erlijioso eta judiridikoa zena; 2 hed. arazo edo negozio publikoak tratatzen diren lekua), Euskalterm 6 (hauetan foro-oihal, foro-kontratu, informazio-foro, proposamenak eztabaidatzeko foro); forotxo : Euskalterm 1 (forillo) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

foro : ElhHizt, HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta adiera argituz onartzekoa

beharrezkotzat dauka lantaldeak, Hist. arlokoa eta gaurko eztabaidaguneak izendatzeko.

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ager. guztiak IE-Zu dira; forradura 'estalkia' adierako 2 (HU Zez: "Bainan eskualdunak bere sinaduratzat dakarren izena bera berik aski izen da da gehiagoko forradura[ra]rik gabe"; Barb Sup 2: "Eta forradura! Jaun erretor xaharrak lephoan erabiltzen zuen fularño hura ere ez zen segur gero, forradura hori bezen gozoa eta eztia"), eta OEH argitaratuan 'trama, conjunto de hilos' adierako beste 1, Dv ("Irazkian eta forraduran, edo larruzkoa bada, edo larrukiz egina den zerbait, palpa zuriaz edo gorrastaz thonatua bada, plapa hura legentzat ekharria izanen da"); furradura 'estalkia' adierako 1 (Volt: "- Zer behar duzu? -Satin ebakia, (...) kroxetak, furradurak, fustania"); horradura 'estalkia' adierako 3 (Hb Egia, adib.: "Zimendu gabeko sinhesteak ez du horradurarik") eta OEH argitaratuan 'forro, vaina de la espada' adierako beste 1, TB ("Ezarrazu zure ezpata bere orraduran"); forratu 'zerbaiti forrua ezarri' adierako 2 (Ax: "Zamarrik edo arropa forraturik"; Barb Sup: "Ereman diot sendagailu zerbait, eta, harek ni haurrean bezala, nik hura forratu pulliki eta pulliki"); (h)orratu 7 (Gy: "Biak billdu direnean Maiestate orratu haren aitzinean; gripaminok baderroie: Zathozte, haurrak, zathozte, Othoi, hurbillago yar zakizkidate Urthek arras gorthu naute"; Hb 6, adib.: "Oihal horratu gabeak bezala litzaizkote bere buruak, ez balute horratzen yakitatea, yende xehek ezdituzten egintza eta solasez", "Yakitatez horratuak dauzkate, zeren izan diren herriz kanpo, ungi aphaintzen direlakotz, eta errexki mintzo besta, bazkari eta atseginez!") eta OEH argitaratuan gainera beste hauek: Lg I 151 ("Egina zen ezin ustelduzko uzt- zur batez, zeina baitzen horratua, kanpotik eta barnetik, urre garbizko zathi lodiz"), Prop 1908 ("Athorra bat zuen askitto xuria, eta haren gainetik kapa seda beltz bat, satin gorriz horratua"); furreu 2 (Tt Onsa: "Ezpata baitzian bere saihetsia, idokirik eta buluzirik bere magiñatik eta bere furreuotik hora hil zian ezpata kolpu bat emanik"; Ip Hil: "Ikhusi beitzien ordian aingürü bat gaztelü gainian ezpataren furrebian sartzen, markatzeko ürhentü zela Jinkoaren gaztigia") eta OEH argitaratuan gainera beste 1, Normandi ap. DRA ("Zerentako arren / idoki düt ezpata / bere fureueti -net- / eta hartü eskiala?").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

forratu EB 2 (NekazArkit: "Bao txiki batetik joaten da ardandegira daraman pasabidea, zeinaren kalatua harlanduzko piezaz forraturik bait dago"; J.M. Suraso: "eskularru forratuak"); forru-zelula EB 1 (K. Altonaga: "... [liseri-guruinen konduktuetako] forru-zelulek intrazelularki liseritzen dituztelarik") // Ik. gainera jorratu eta jorra(txo) formen aldaerak in I. Gaminde Larraskitu: forratu 6 (adib.: "patatie erein, forratu, gero betatu"), forra(txo) 4 (adib: "patatie soliten doa, a esta ona, eta oin estu iten lenengoko forratxue da betatu eta patatie koxu, patatie koxu, bigarren forrie txarra da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

forradura : Euskalterm 1 (forro); forratu : AB38 3 (forrar, forrado), HiztEn (forrua ezarri), LurE (forratu, azpikotu, gaineztatu), Euskalterm 5 (forrar, forrado); forratze : Euskalterm 1 (hebila-f.: forrado de hebillas); forro : AB38 1 (forro); forru : AB50 1 (forro), HiztEn (zerbaiti ezartzen zaion estalkia), Euskalterm 7 (forro); horratu : HiztEn (forratu, gaineztatu); orratu : DFrec 1 (adiera erabakigaitzekoa).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

forradura : EuskHizt (forrua), Lur EF/FE (doblure: jantziena), HaizeG BF (doublure), Casve EF (-düra doublure de vêtement), Lh DBF (doublure de vêtement), DRA (1 trama, conjunto de hilos; 2 forro, forradura), PMuj DVC (1 trama, conj. de hilos; 2 aforro, forro, forradura); forratu : EuskHizt (forrua ezarri), HiruMila (forrar), ElhHizt (forrar), Lur EG/CE (forrar), Casve EF (-tü mettre une doublure), Lur EF/FE (fourrer, couvrir, mettre une doublure à un vêtement), HaizeG BF (doubler un vêtement), Lh DBF (doubler un vêtement, lui mettre une doublure), PMuj DVC (forrar, aforrar); forru : EuskHizt (forradura), HiruMila (forro), ElhHizt (forro), Lur EG/CE (forro) eta EF/FE (housse, doublure, couverture); horradura : Lh DBF (doublure, fourrure de vètement), DRA (forro; eta orradura: forra, vaina, funda), PMuj DVC (viso, forro de las telas); horraduragai : Lh DBF (ce qui sert à doubler); horragai : DRA (eta horrakai: cosa que sirve para forrar), PMuj DVC (crehuela, crea para forros; eta orrakai: frisa, tela de lana); horragailu : DRA (forro); horratu : EuskHizt (forratu, gaineztatu), HiruMila (forrar: 3. adiera), ElhHizt (forrar), EskolaHE (forratu, gaineztatu), HaizeG BF (double un vêtement), Lh DBF (doubler un vêtement), DRA (forrar: 3. adiera; eta orratu: forrar, 3. adiera) // eta PMuj DVC: forragai (holandilla, holandeta, tela para forros, etab.), forruztatu (forrar).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

forra, forratzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

'zoria'.

Erdaretako formak

OfQuLF: chance, hasard, richesse || Fortuna || divinité du Destin dans la mythologie romaine.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: fortuna egin .

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Forma baten adiera(k)

zoria

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

fortuna sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

aberastu.

Euskaltzaindiaren Arauak

fortunatu, fortuna(tu), fortunatzen. da ad. Lgart. 'gertatu, suertatu': fortunatu da horien etxetik dama gazte bat joatea.