Euskaltzaindiaren Arauak

AS: Foru Aldundi, Foru Diputazio

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 10; EPG: 2; ETC: 41.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0.

foru 3 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Foru eskubideen aurka. Arabako Foru Aldundia. Foru Diputazioa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa; orain arteko foru 3 adiera erabat ezabatzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa foru eta eskubide sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-lege.

LB: 214 (Argia 9, Berria 48, Deustuko Unibertsitatea 11, DiarioVasco 9, Euskal Herrik Agintaritza 4, EiTB 19, Elkar 2, Consumer 1, Espainiako Gobernua 1, Goiena 9, Laneki 7, UEU 87, Uztarria 7); ETC: 682

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: foru-ogasun hacienda foral / Adorez: foru ogasuna: hacienda foral / Labayru: 0 / NolaErran: 0. / Euskalterm: foru-ogasun (Herri-ogasun TN da).

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: hacienda foral.

ogasun 2 iz. Admin. Estatuari edo bestelako administrazio publiko bati dagozkion ondasunen multzoa. Bizkaiko Foru Aldundiko Ogasun Saila. || Gipuzkoako Foru Ogasuna. // [zerga] zuzeneko zerga iz. Ondasunengatik edo mozkinengatik ordaindu behar den zerga. Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Foru Ogasunek badute zuzeneko zergak arautzeko eskumena. Zuzeneko zergen bidez, % 4,5 gehiago jaso du aldundiak; zeharkako zergen bilketak, berriz, % 13,7 egin du behera.

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzea proposatu da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan forudun azpisarrera: AB AmaE ("Laurokin [lau probintziokin] lazo bat egiñikan / fuerodun izan gaitean").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

forudun 2, A. Urrutia ("Forudun herrialdeko erakundeen arau erregulatzaileen indar eta aplikagarritasunaren azterketak ez du, ez Bizkaian ez eta Araban, arazo funtsezkorik planteatzen", "Horretarako badut, eduki ere, forudunak diren lurraldeetako eskribau izateak eman dezakeen hamar urteotako esperientzia apurra").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

forudun : DFrec 1 (Liburu zuria) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

forudun : PMuj DVC (aforado) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF.

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

behin erabili da lantaldearen corpusetako testuetan; baina egokia da.

LBeh (2013-06-10): foruzain 228: Berria 203 (adib.: “foruzainek ospitalera eraman zuten emakumea”), EiTB 25 (adib.: “Hainbat foruzain zihoazen auto bati molotov koktelak jaurtitzea leporatzen diote gazte nafarrari”); foru zain 1, EiTB (“Ertzaintzak eta Foruzaingoak kontuz ibiltzeko gomendioa egiten digute Ertzaintzatik eta Nafarroako Foru Zainek").

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: foruzain 101: Berria 91 (adib.: “Tuterako foruzainen esanetan, gizona aurreko gauean hil zela adierazten dute arrastoek”), Herria 1 (“Itoizko solidarioen okupazio ekintzak ahal guttikoak agertu dira parean zaukaten buldozer eta foruzainen indarkeriaren kontra”), Edurne Elizondo 9 (adib.: “Sukaldean zegoen foruzain batek aurkitu zuen”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: foruzain. Foruzaingoko kidea.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es policía foral / fr : Elhuyar: polizia foral / Nolaerran: - / Zehazki: (cuerpo) foru polizia, foruzaingo; (agente) foru poliziako, foruzain / Labayru: - / Adorez5000: -

Tradizioko erabilerek bermatzen dute

forma hedatua da.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

Nafarroako polizia.

LBeh (2016-10-26): foruzaingo 539: Elkar 9, Consumer, Berria 332, EiTB 197.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: foruzaingo 265: Berria 231, Edurne Elizondo 33, Hasier Etxeberria.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: foral 2* e. foruzain. Foruzaingoko kidea; foruzain. Foruzaingoko kidea

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

Nafarroako Foru Komunitateko polizia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu fosa formarik.

fosa 41: Argia 2 (“Nork hil zuen, bada, gure aitona Brujulako gainean [Burgos hiriburutik hurbil] fosa batean lurperatuta dagoena?”), Berria 6 (“gurago baitot hemen bilatu eta ez fosa komunetan“, “Urrunetik gidatuta hiru alditan jaitsi zen fosara, 1995 eta 1998 urteen artean”), DiarioVasco 2 (“Lehen postua lortu zuen larunbatean Donostian, luzera jauzian 5,91 metro saltatuaz. Ikaragarria da Rubenek lortu duena, kontutan izanda, Zarauzko herriak ez duela atletismoko pistarik eta ondorioz, ez duela fosarik luzera jauzia entrenatzeko”), EiTB 7 (“itsasoko fosak, artxipelagoko ekialdean eta mendebaldean”), Elhuyar 8 (“Japoniako eta Ingalaterrako biologo talde batek errekor bat lortu du itsaspean: arrainak filmatu dituzte orain arteko sakonera handienean. Irudiak 7.700 metrora hartu dituzte, Japoniako fosan”), Elkar 12 (“itsas fosaren ertzen”), Consumer (“Gastu orokorrez gainera, formula honetan erraustea bera eta errautsak gordetzeko kutxatilarena erantsi behar zaizkio fakturari; beste aldetik, ordea, hilotza ehorztearena eta hilobi, fosa edo nitxoarena aurrezten da”), Goiena 2 (“Duintasunaren Kolunbarioan lurperatutako 27 gorpuzkietatik bederatzi dira Elgetan aurkitutakoak; sei Antsuategi baserriko hobian eta hiru Intxorta mendiko fosan”), Jakin (“Lehenengoz urpeko izakiak, ondoren, oso gero, lehorraldekoak eta airekoak, Lur oso osoa kolonizatu arte. Izaki bakunak, izaki konplexuak, izugarri ederrak zein itxurabakoak, bizirik airean, Lurraren azalean zein lur azpian 3.000 metrotara, pozik poloetako izotzetan eta 113º zentigradoko uretan, mendien tontorretan eta ozeano-fosetan izugarrizko presio barometrikoen pean eta iluntasun ilunenean”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

fosa 1, Berria (“Ni, berriz, entrenatzailearekin gelditu nintzen fosan”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

ZTHB-LZOL: fosa ozeaniko, fosa tektoniko, ozeano-fosa proposatuak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Geologiarako behar dela dirudi. Marka eta guzti jasotzekoa.

Jakite-arloak

Geol.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Mineralak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fosforo: LurE-Harluxet.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenen hiztegian: P.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fosforo: Zehazki, ElhHizt, HiruMila, HiztHand.

Lexemen erregulartasuna

f-/p-

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Elementu kimikoak.

Euskaltzaindiaren Arauak

fosildu, fosil(du), fosiltzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

fosildu, fosil(du), fosiltzen

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-izatu

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-zio.

Jatorrizko forma

foto(grafia), argazki

Nazioarteko forma da, euskal baliokidearekin batera onartzekoa

cf. argazki

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

depilatu eta depilazio itzuli honetan bertan onartuak.

LBeh (2016-10-26): fotodepilazio 23: Laneki 8, Consumer 13, EiTB 2.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ez dugu aurkitu fotodepilazio formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu fotodepilazio formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es fotodepilación / fr photo-épilation: Elhuyar: - / NolaErran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa.

Aski nazioartekoa da

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du (es, fr, en).

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: fotograbado.

Jatorrizko forma

foto(grafia), argazki

Jatorrizko forma

fotografia, argazkilaritza

Euskaltzaindiaren Arauak

fotografiatu, fotografia(tu), fotografiatzen. du ad.

Jatorrizko forma

fotografo, argazkilari

Nazioarteko forma da, euskal baliokidearekin batera onartzekoa

cf. argazkilari

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(filmekoa).

Euskaltzaindiaren Arauak

Fis.

LBeh (2016-10-26): fotokazetaritza 23: Berria 12, EiTB 4, Argia 7.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ez dugu aurkitu fotokazetaritza formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu fotokazetaritza formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa, espezializatu samarra bada ere.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-zio / -keta, -pen, etc. bidezko ordezkapenak: oro har, -zio da hobestekoa, axaleko itxura-aldaketen kaltetan

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: fotocopiadora / HitzIrud: "fotokopiagailua = fotocopiadora" / BarnErrot: "Fotokopiagailua: Fotocopiadora".

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gailu vs. -dora/-euse.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

fotokopia(tu), fotokopiatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: fotolito.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ito.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

LBeh (2014-04-03): fototeka 42: Elhuyar (“Lanaren Nazioarteko Bulegoaren Fototeka”), Berria 21 (adib.: “Kutxaren fototekak orain dela gutxi erositako funtsak ere jarri dituzte”), EiTB 4 (adib.: “Hiru ataletan sailkatu dute web horretako dokumentazioa: Dokumentuak, Bibliografia eta Fototeka”), Jakin 2 (adib.: “Datu-base honen bitartez Antso Jakituna Fundazioaren artxiboen (1333-1989) agiriak eta Vital Kutxaren fototekaren agiriak kontsulta daitezke”), DiarioVasco 14 (adib.: “Euren fototekako argazki asko "Gure Gipuzkoa" gunean denon eskura eta libre jartzeaz gain, euren egituraren barruan ere zabaldu eta uztartu dute txip aldaketa hori”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: fototeka , Berria (“Argazki berriez gain, Kutxaren Fototekakoak ikus daitezke”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es fototeca / fr photothèque: Elhuyar: fototeka / Nolaerran: fototeka*, argazkitegi / Zehazki: fototeka / Labayru: fototeka / Adorez5000: fototeka.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabilia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

fotoboltaiko (eta fotovoltaik[o] 2) 8: A. Sagarna ("Fotovoltaik efektoa da eguzki energia elektra energia bilakatzeko beste bide bat"), Elhuyar ("eragin fotovoltaikoa P-N lotura erdieroale batetan"), P. Alkain 6 (adib.: "Efektu fotoboltaikoaren oinharri fisikoak [...] Lehenengo sistema fotoboltaikoak espaziorako programei esker hasten dira garatzen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fotovoltaiko : HiztEn, LurE (fotoboltaiko), Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

fotovoltaiko : ElhHizt (Fis.), HiruMila (fotoboltaiko), EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Osaeraz argibideren bat eskaini nahi da

oraingo itzuli honetan proposatua dago voltaiko izenondoa.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-v-.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Fis.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Fox-terrier: E. Azkue (“Behar bada ile gogorreko Fox-terrier bat”, “Ile gogorreko Fox-terrierra, bai, badakit!”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

fox-terrier: Harluxet (Terrier arrazako txakurra, jatorriz ingelesa) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

Ez dugu aurkitu ap. NekHizt; fox terrier (eta Fox-t.): EhiztEskulib (171: "Txakur-arraza horrek oso ondo egiten du lan mendian, Fox-terrierrarekin batera"; 173: "Lur-azpiko ehiza [...] Alemaniako ehizarako terrierrak —jagdterrierrak—, fox terrierrak eta Jack Russell terrierrak erabiltzen dira gehien ehiza-mota horretan"); Foxterrier: EhizAzter 82 ("542. Jagdterrierra eta Foxterrierra [...] zulo-txakurrak dira").

Beste (edozein) iturritako erabilerak

fox terrier: M. Hernandez (“bere txakurtxoari, fox terrier bat”), guaixe.net (“Alberto Velascoren ile gogorreko fox terrier batek kume onenaren 2. saria eskuratu zuen ere”), Berria (“ez da galgo, San Bernardo, Pekines, Boxer, Fox Terrier, Husky siberiar, Rottweiler”); fox-terrier: K. Izagirre (“Holandar batean alde egin zuen Marinak, herrian fox-terrier batekin promenatzen eta denokin hitz egiten astebete eman zuen kapitain bilo-horiak eramanda”), euskadi.net (“Ehiza- txakurrak fox-terrierra, terrier eskoziarra”), etab. fox terrier arraza: hitza.info (“Fox terrier arrazako txakur bat galdu da”), ikasbil.net (“Komikietako heroia, fox terrier arrazakoa”).

fox terrier (eta Fox Terrier) 4: Berria (“’Bizi-bizia den emetxo txikia’, adoptatu ezazu Fox Terrier bat (gaztelaniaz)”), DiarioVasco 2 (adib.: “Eta Fox Terrierrai txubaskeroa janztea?”), EiTB (“33 txakur hil ditu, ustez bere fox terrier maskotaren heriotzaren mendeku gisa”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL: txakur arrazak. Afganiar, alano, american pitbull terrier, american staffordshire terrier, arratoi txakur, artzain txakur aleman / ardi txakur aleman (otso txakur*), basset, Bernako bouvier edo Bernako mendiko txakurra (Bouvier Bernois*), border collie, border terrier, boxer, brako, bull terrier, bulldog, bullmastiff, kanixe (poodle toy*), chihuahua, chow-chow, cocker spaniel, collie, dalmaziar, daniar handi (Great Dane*), doberman, dogo (dobatxakur*), dogo argentinar, dogo bordeles, Enkarterriko billano (villano*), Enkarterriko billanuko (villanuco*), erbi txakur edo xarlango, Espainiako galgo (gainerakoak, oro har, 'erbi txakur' dira), euskal artzain txakur, fila brasildar, fox terrier, Gasteizko patxoi, grifoi, husky edo husky siberiar, labrador, labrit txakur, mastin, Nafarroako patxoi, patxoi, pitbull, pointer, presa kanariar, retriever, rottweiler, sanbernardo, setter, spaniel, terrier, txakur pekindar, untxari, urtxakur.

Erdaretako formak

es fox terrier; fr fox-terrier; en Fox Terrier; de Foxterrier.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak