50535 emaitza bilaketarentzat - [19351 - 19400] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
frantses(tu), frantsesten.
da/du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
Ipar. Pei.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1994-07-29 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-11-13 |
MAtx Gazt (frantzitar idazle ospetsuak), Mde Pr (frantzitar jaurlaritzak).
a1) Getxoberri (Fran Francés frantziarra"); a2) L. Dorronsoro ("La Condamine jakintsu frantzitarra), Elhuyar (matematikari frantziarraren ohoretan), Zer (Simone de Beauvoir idazle frantzetar ospetsua), B. Latiegi (mariñel frantziar batzu), F.M. Ugarte (egile frantziar), Egunk (Laurence Le Vert epaile frantziarrak), B. Latiegi (J. Fontaine edestilari frantziarraren ustez), M.E. Ituarte (idazle frantziar bat), H. Etxeberria (bidaiari txilipristo frantziar bat), Egunk (Jacques Hachuel finantzari frantziarra), I. Iñurrieta (Charles Richet fisiologo frantziarra), A. Irigoien (artista frantziarrak), Tx. Ramirez de la Piscina (Jules Verne idazle frantziarrak); a3) L. Egia (Frantzitar Quatre-fages de Breau jauna); A. Gerenabarrena (Prantziar gudariok), UZEI (Miterrand frantziar lehendakaria), X. Mendiguren B. (frantziar idazle batek), J.A. Agirre (bi frantziar esploratzaile), M. Ugalde (frantziar langileria), M. Onaindia (frantziar nekazaria), M. Pagola (fraintzitar librepentsatzaileak), J. Sarrionandia (frantziar eta espainiar kolonialisten aurka), Egunk (zenbait frantziar txirrindulari), B. Azpiri (Henri Vorins frantziar zuzendariak), I. Ruiz (frantziar itzultzaileek), I. Iñurrieta (Claude Bernard frantziar zientzialari ospetsua), 7 baietz (Frantziar Justizia eta Barne Ministroa), Historia eta Artea (Frantziar nekazariek), Filosofia/DBHO ("frantziar materialistek), J. Arruti (frantziar kolaborazionistek); b1) Gurutzadetara (lurralde frantziarrak), Egin (franko frantziarrak), Egunk (gotorleku zentralista frantziarrenean, telebista frantziarra), B. del Teso (Ekoizpen frantziar erraldoia), Orientalismoak (inperialismo ingeles eta frantziarrarengatik), Autonomoak (estatu frantziar), X. Etxaniz (argitaletxe frantziarra), J. Elberdin (flota frantziar handiago bat), J. Juaristi (Estatu frantziarra), UZEI (1.000 milioi franko frantziar), VozEusk (antzerki talde frantziar batentzat); b2) J-L. Davant (frantziar hiru euskal herriek, frantziar eta espainiar eskualde batzu, Frantziar Basa-Nabarrak eta Espainiar Nafarroak), M. Onaindia (frantziar Errepublika), Nazio arazoa (frantziar kultura, Frantziar nazionalismoak, Frantziar Estadupean, frantziar gobernua), Euskararen Liburu zuria (frantziar Estatu barruan), Argia (frantziar herria), J.A. Fernandez (frantziar plataformak), Azterketa Historikoak (frantziar Errepublika), J.R. Bengoetxea (frantziar eta italiar nekazaritza), J. Zubikarai (Frantziar makisardsen gudalburu batek eskiñiriko albistea), Egunk (Frantziar gobernua), I. Ruiz (frantziar kultur ereduez), I. Iñurrieta (Frantziar argitarapenean), 7 baietz (Frantziar legeak), I. Galarraga (frantziar gudaloste), J. Arruti (frantziar flota), Emakumeak eta feminismoa (frantziar liho-industria), Gara (frantziar Gobernua, Frantziar Estatua), Ttipi-ttapa (frantziar indar armatuak).
ZTC: frantziar 27.
(herritarra). Sin. frantses.
jentilizioen forma erabakitzea Onomastika batzordeari dagokio
-tar osaerakoak.
- [E124]: "Onomastika batzordeak forma biak, frantses eta frantziar onartuak ditu" (1995-06-16)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-05-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
frantzio 2: I. Irazabalbeitia (Frantzioaren isotopo egonkorrik ez da aurkitu); Harluxet (Taula periodikoko la taldeko elementuetako bakoitza: litioa, sodioa, potasioa, rubidioa, zesioa eta frantzioa). // Ez dugu aurkitu ap. OEH.
frantzio: LurE-Harluxet.
Laburtzapenen hiztegian: Fr.
frantzio: Zehazki, ElhHizt, HiruMila, HiztHand.
Elementu kimikoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): iz. Kim. markak gehitu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
izond. eta iz.
Ipar.
frantziskotarra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau69 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-11-13 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1994-07-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
SM Zirik (Frantzizkotar praillien abitxuakin), Vill Elorri (Frantziskotar-kutsu gozo-jatorra ere bai), Mde Pr (Frantziskotar fraide hainitz).
a1) DNoticias (Joxe Arregi Frantziskotar teologoa); a2) Aranzazu (Prantziskotar euskal-mixiolari), A. Lizartza (Pantzezkar mixiolariak), Argia (prantziskotar ereslari bikaña), Ker Urkiola (Pantzeskar lekaidia), K. Iturria (prantziskotar Mixiolarien taldekoa, frantziskotar Misiolariak), Sorarrain Lili (Prantziskotar Mixiolari, Maria'ren Prantziskotar Mixiolaritakoak), Vill (frantziskotar teologoa), I. Borda (frantziskotar fraile), FranMezaL (frantziskotar Anaia); a3) B. Gerra (frantziskotar lekaretxe bat), K. Iturria (prantziskotar jantzia), Onaind (prantziskotar komentuan), Vill (Frantziskotar Ordena), A. Zavala (frantziskotar komentua), FranMezaL (frantziskotar Ordena, frantziskotar onbidea, frantziskotar karisma); b1) Aranzazu (Joxe Beltran de Heredia prantziskotarra), JBDei (Aita Gorri Pantzeskatarra), K. Iturria (Aita Juan Antonio Ubillos, prantziskotarra), B. Latiegi (Aita Joxeluis Zurutuza frantziskotarra, Aita Balic frantziskotar kroaziarra), A. Sagarna (Domingo de Bordegaray frantziskotarra), OñatiLiB (Bitoriano Gandiaga frantziskotarra), X. Kintana (Gandiaga frantziskotarra, Aita Villasante frantziskotarra), BizkPresak (fray Francisco de Tembleque frantziskotarra), J.J. Agirre (Miguel de Aranburu frantziskotarra), J.A. Arana M. (Beda Kleinschmidt frantziskotarra), DNoticias (Juan Mari Iturria frantziskotarra), E. Agirretxe ("Karmelo Iturria frantziskotarra), A. Barandiaran (Kandido Izagirre frantziskotarra), Onaind (Aita Estarta prantziskotarra, Aita Azkoitia prantziskotarra), Vill (Aita Narziso frantziskotarra); b1') Aranzazu (Axpe ta Uribe'tar Tomas Gotzai prantziskotarra), La Cruz (Mitxelena aita franziskotarrak), KerUrkiola ("Andoni Deuna pantzezkatarra), Arragoa (pralle prantziskotar Gandiaga), K. Iturria (Domingo Parrondo Aita frantziskotarra), J. Agirre (Manuel Egiguren misiolari frantziskotarra), F. Mendizabal (Aita Frantziskotar Martin Mendizabal); b2) GMant (anai prantzizkotarrak), Aranzazu (Mondragoiko praille prantziskotar), ZArg (Mixiolari Prantziskotarrak), K. Iturria (fraile frantziskotar), Onaind (Aita frantziskotarra), Vill (euskal idazle frantziskotarra, Fraide franziskotarra), G. Nazabal (Aita Frantziskotar), P. Urkizu (fraide frantziskotar batek), E. Agirretxe (lau anaia frantziskotar), J.L Zurutuza (fraide frantziskotar), M.A. Elkoroberezibar (lau fraile frantzizkotar), A. Zavala (fraile frantziskotar).
-tar osaerakoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-03-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
Hizkl.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:20 | 1999-05-12 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. flasko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EArau186 | 2018-05-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu fratrizida formarik.
fratrizida 3, Berria (Izaera fratrizidan oinarritzen da, eta autoritate moduan legitimitaterik ukatzen ez diogun bakarraren, kanpokoaren oniritzi behar patologikora garamatza).
fratrizida 2: Iñaki Mendiguren (Romulo, beragatik deitzen direlarik erromatarrak horrela, fratrizida eta emagaldu baten semea zela), Iban Zaldua (mende batean zehar erreakzioa eta atzerakuntza ekonomikoa haragitzen zuten indar fratriziden aurka borrokatu ondoren, industri garapen izugarria bizi izan nahi duen oro, aldi berean burdina Britainia Handira esportatzeari, enpresa-izpiritua bultzatzeari, inmigratzaileen lana gogor ustiatzeari, Tubal, Aitor eta abertzaletasuna bezalako faltsukeriak asmatzeari, Unamuno edo Barojarrak bezalako intelektual handiak produzitzeari); fratizida 1, Berria (Etnien arteko gerra fratizida bat egotea zail izango da», adierazi zuen Bushek).
186. araua: Henrike II.a edo Henrike Fratrizida edo Henrike Trastamarakoa
Adierazle egokia eta erabilia. Nazioartekoa denez, sartzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1999-05-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
EEgunk: "free-lance".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
(herritarra).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: Ik. maiztasun
iz.
maiztasuna.
- [E301]: [nire ustez sartu beharrekoa da] (1995-04-18)
- [E208]: Fisikan ere bai?
- Erabakia: (H2.2 / 2009-09-21): Bere hartan utziko da lantaldeak proposatua (Fisikan ere erabiltzen da maiztasun forma).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:24 | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
balaztatu B 1 (Erkiag BatB: "Aldazbeeran, pedalari eragin joan, eta gero, zart! bat-batean balaztatu?"), eta OEH argitaratuan beste 1: Dv Is 48,9 ("Ene izenaren ariaz urrunduren dut ene sepha, eta ene ospeagatik balaztaturen zaitut, gal zaitezen beldurrez" 'Et laude mea infrenabo te, ne intereas'); Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko frenotu .
balazta egin G 1 (PMuj Mendi: "Nik ere lagunduko nien; kontuz ordea, ta noizean bein balazta egiñaz"); balaztatu EB 2 (J. Arzubiaga: "Indar berri hauek, frenatu, balaztatu egiten dute osasuna hobetzearen abiada eta gure bizia arriskutan jartzea"; Elhuyar: "Automobil bat balaztatu eta gelditzen denean"); balaztatze-indar EB 1 (J. Arregi: "H-ren balioa ia konstantea izango litzateke unibertsoaren dentsitatea oso txikia balitz, kasu horretan grabitatearen balaztatze-indarra oso txikia litzateke eta"); frenatu EB 9 (J. Arzubiaga: "Indar berri hauek, frenatu, balaztatu egiten dute osasuna hobetzearen abiada eta gure bizia arriskutan jartzea"; Fisika 1990 2, adib.: "Kotxeak frenatzen duenean"; Saioka/8: "abiadura txikiekin aritzean, beste era batetako oztopoak ager daitezke, hala nola marruskaduraren kausaz gerta daitekeen gehiegizko eragina, higidura laster frenatuz"; F. Mendizabal: "Indar-transmisioa delakoak eraginda oldar-hanka eta besoak bapatean frenatzen dira jauziaren azken fasean"; Ke arteko egunak: "Kepak zakarki frenatzen du"; Egin 1980: "Kreditoak lehen bezala ez dira ematen, frenatuak izan dira"; J.R. Etxebarria: "euskararen normalkuntza frenatuz edo galeraziz"; A. Cabazon: "Ez maniobrarako astirik, ez frenatzeko"); frenatze EB 1 (I. Uria: "Gune horretan galera prozesuaren ralentizazio edo frenatze bat ematen duk, hizkuntz komunitate batek kontzientzia hartzen duelako eta ez dagoelako prest desagertzeko").
frenatu : DFrec 16, AB38 8, AB50 2, Euskalterm 6; balaztatu : AB38 4 ('frenar'), HiztEn (abiadura txikiagotu), Euskalterm 5; baleztatu : HiztEn ik. balaztatu, LurE (balezta, galga ezarri); baleztatze : LurE.
balaztatu : EuskHizt (galgatu), HiruMila (frenar), ElhHizt (frenar), EskolaHE (balazta, galga ezarri), Casve EF (freiner), HaizeG BF (freiner), Lh DBF (freiner), PMuj DVC ((re)frenar, etab.); balaztatze : EuskHizt, HiruMila (acc. de frenar); balaztu : DRA (enfrenar); baleztatu : EuskHizt (galga ezarri), HiruMila ik. balaztatu, PMuj DVC (1 emballenar; 2 (en)frenar; 3 ballestear); baleztatze : EuskHizt; frenatu : HiruMila ik. balaztatu.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
frena, frenatzen.
du ad.
balaztatu, galga eman.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
izond.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau69 |
Ikus arrasta, balazta eta galga sarreretan, dagokien informazioa.
freno G 1 (Cb Eg II); preno G 1 (Uzt Sas); frenu 6: B 4 (Erkiag BatB); G 2 (Aran SIgn, Ugalde Iltz); freu B 1 (Astar II); prenu B 4 (fB Ic); frenukada B 1 (Erkiag BatB); frenupe B 1 (Erkiag BatB). Ik. OEH argitaratuan, gainera: freno (El 85; Inza NaEsZarr); frenu (Cap); frenu-gabe (Aran SIgn), eta frenogile (Lar), frenotu (AxN), frenozainte (JFlor).
EB dira freno 1 (Argia 1986: "Aspaldion eratu diren kale ekintzak ez dira arrazakeria eta faxismoaren gorataldi indartsuari frenoa jartzeko gai izan") eta frenu 7 (J. Lizarralde, M. Altuna, Oihenart Taldea, Hizkuntza 3. OHO, Rikardo Arregi, GAO 1989).
freno : DFrec 3, AB38 6, AB50 2; frenu : DFrec 1, AB38 2, Euskalterm 3 eta "ferra-frenu" 2); frenagailu: AB38 1; frenologia: HiztEn-LurE, Euskalterm 1; frenulu: HiztEn, Euskalterm 2. // 'freno' itzulitako besteak: arrasta: AB38 1, balazta: AB38 14, Euskalterm 45 (eta balaztadun 1, balaztagabe 1); azkoin-blokeagailu: Euskalterm 1; brida: Euskalterm 1; eskutailu: AB38 1; galga: AB50 1. // 'frenar' itzuliak: balaztatu: AB38 3, Euskalterm 4; frenatu: AB38 6, AB50 2, Euskalterm 4,; galgatu: AB38 1; geldiarazi: AB50 1, Euskalterm 1; geldirazi: AB50 1; moteldu: AB38 1, Euskalterm 1.
a) freno/frein erdarazkoen ordaintzat proposatuak hiztegietan: ElhHizt: "1 Balazta, galga, brida, peia. 2 Brida (zaldiena); txarrantxa (mandoena). 3 (Tecnol.) Balazta, galga (...)" // HiruMila: "1 balazta, galga, traba (...). 2 (de caballerías): ahoko, brida" // Lur CE: "Galga. Freno de caballo. ahoko" // Lur FE: "1. ahoko. 2. galga, peia, arrasta" // Casve FE: "(voiture) ixtinga, peia; (mulet, au cou) txarrantxa; (mors) ahoko" // HaizeG FB: "(voiture) balazta, arrasta; (mors) ahoko, aho-burdin" // PMuj DCV: "1 (bocado de las caballerías) txarrantxa, aoko, muturreko, musuko. 2 (brida, riendo) ede, ao-ugal, aoko, musuko; 3 (freno de los carros) eustaga, geldikai, traba, gel-arazle, sarrantxa, txarrantxa, galga, arrasta; 4 (continencia, sujeción) eliku, euskarri"; b) frenar/freiner formen ordaintzat proposatuak: ElhHizt: "1 Balaztatu, galgatu (...). 2 (fig.) Geldiarazi, gelditu; -i eutsi (...). 3 Bridatu (zaldiei buruz)" // HiruMila: "1 balazta(tu), galga eman, galga(tu), abiadura gutxi(tu) (...). 2 brida(tu)..." // Lur CE: galgatu. // Lur FE: galgatu, peiatu, arrastak eman // Casve FE: peiatü // HaizeG FB: arrasta tinkatu, ixtingatu, balaztatu // PMuj DCV: "1 (enfrenar) balaztatu, aokoa ezarri; 2 (moderar, refrenar) lotu, eutsi, galgatu, balaztatu, agatu; (frenar el llanto) malkoei eutsi".
- [E109]: galga proposatu du.
- Erabakia: BAgiria (1997-03-21): freno / galga auzia hurrengo bilerarako.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:35 | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
IE-Zu dira frera 11 (Elisb Fram: "Bai, framazonek khenduko dituzte eskolak frereri eta seroreri"; Ip Hil: "Ezpeitzian ükhen hatsarretik eskola handirik, lanetako frera edo anaietarik zen"; Arb Igand: "Jaun Aphezpikuak eskola girixtino guzietako irakasleri, Frera ala seroreri, manatu deraukote haurrak beren herriko mintzaiari jarraikaraz detzazten Erdarari bezala"; HU Aurp 8, adib.: "Oraikoan orroitu dire beren anitzen haurrak seroren eta freren eskuan iraganak zituztela"), eta freradun 1: HU Zez ("Hets-kitzue hortik freradun, seroradun eskola hoik").
frera IE 4: Iratz (adib.: "Aita predikariez bertzalde, baliteke anaiez edo frerez zer erran", "Trufatzen zuten erranez: 'Freren Abadea' Biziki saindua", "Berekin zuen orduan Fr. Rafael Aihertarra 'Bai, fiña zen: harek erakutsi zauzkun denak han frereri'").
Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
frera : EuskHizt (1890. Ipar. Fraidea, anaia) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
Ipar.
fraidea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1999-05-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. OEH argitaratuan fresa testu-lekukotasunik gabea, eta fresadore : SM EiTec2 ("Lenbiziko, erbestetik sartu ziran edo asmatu ziran lankai berrien izenak: [...] fresadore, limadore").
G 1 eta EB 49 dira fresa (eta formadun f., f.-ama, f.-etxe, f.-hortz) 18: TeknolMekan 10 (adib.: "altzairu lasterreko fresa batekin artekaketa burutu nahi da", "Ardatz fresa-etxean fresa bat muntatzen ikastea", "ale urragarri bakoitzak fresa-hortz txiki bat balitz bezala lan egiten du"), Elhuyar 6 (adib.: "piezaren zabalerak fresaren diametroaren 3/4 ez baditu gainditzen", "fresa eta arteka tipo arruntenak ikusiko ditugu"), I. Azkune ("formadun fresa eta zatigailuaz baliatzen dira"), A. Diaz de Lezana (beste iturri batzuk aipatuz: "zenbait erabileremutan, erraz aurki daitezke bide honetatik sortutako termino luzeak, hala nola Teknologian, bilkari-profileko horztun ardatzentzako fresa ama, edo Administrazioan, ibilgailuen zirkulazioari buruzko udal-zerga"); fresadora 1: A. Arrinda ("Aizkora, atxurra, mallua, zulakaitza (taladroa / berbikiña), jostorratza, torno ta fresadoren [soc] burnia jateko piezak..."); fresaketa 6: TeknolMekan 3 (adib.: "Torneaketa, fresaketa, mandrinaketa, eta abar", "pieza horrek torneaketa-fase bat eta beste fresaketa-fase bat behar dituela ikusten da"), Elhuyar 3 (adib.: "fresaren ardatza piezaren erdi ardatzetik diametroaren 1 /20 deszentratua egon dadila, kontranorantzako fresaketa egokiagotzeko"); fresatu 5: TeknolMekan 3 (adib.: "fresatu beharreko gainazala"), Elhuyar 2 (adib.: "batzu aldenik aldeko artekak fresatzeko erabiltzen dira eta besteak arteka itsuak egiteko"); fresatzeko makina 20: TeknolMek 19 (adib.: "Fresatzeko makina guztiak berdinak ez direnez...", "fresatzeko makinan pieza bat muntatzen ikastea", "Fresatzeko makinaren mahaian, zatigailua eta beronen kontrapuntua muntatu"), TeknMet/1 ("Txirbil kantitate handiak harrotzeko, hauen erabilkera asko murriztu da, lan bera makinen bidez egiten baita #mdash# karraskatzeko eta fresatzeko makinen bidez").
fresa : AB38 34 (hauetan ama-f., f. angeluar, f. zilindriko), HiztEn, LurE, Euskalterm 67 (hauetan f-etxe, f. prismatiko, f. zilindriko, etab.); fresaketa : AB38 12 (hauetan f. angeluar, f. muntaia, etab.), HiztEn, Euskalterm 10; fresari : AB38 1 ('fresador'); fresatu : AB38 4, HiztEn, Euskalterm 5; fresatzaile : HiztEn, Euskalterm 1; fresatzeko makina : AB38 5, Euskalterm 19; fresatzeko pieza : AB38 1 (fresatzeko piezen lerroketa eta nibelaketa) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.
fresa : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE; fresagailu : PMuj DVC; fresaketa : HiruMila, ElhHizt, PMuj DVC; fresatu : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt; fresatzaile : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, PMuj DVC; fresatze : EuskHizt // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
- [E115]: fresa eta fresatu sartzekoak.
- Erabakia: BAgiria (1997-03-21): hurrengo pasaldirako.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1999-05-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
fresa(tu), fresatzen.
fresatzeko makina.
du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1999-05-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: adib. / EskolaHE: -
makina.
fresatu sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau69 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1993-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-07-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: EHL | 2020-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
freskatu, freska, freskatzen. da/du ad.
freskatze aztertzean lantaldeak eskatu du freskatu sarreran adiera berria (3) egitea, Informatikari dagokiona.
freskatu, freska, freskatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau69 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-05-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau69 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-07-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau69 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-07-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
goizeko freskuran.
"Goizeko freskuran"
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2015-05-29 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-12-11 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
freudar, freudiar : A. Gabikagogeaskoa (freudar teorietan), PsikolSoz (Fokapen Freudiarrean oinarrituz); freudiano : Ostiela! (txikitan hatza zupatzen omen genuen [freudianoek diotenez titiburua]).
freudiar : Euskalterm ("freudiar teoria sexual" 4 fitxa); ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.
freudiar : a1) J. Gabiria ("psikoanalista freudiar"); J. Zulaika ("[hildako] aita freudiar " 4); a2) X. Olarra ("banaketa freudiar"); Berria 2006 ("kontzeptu freudiar"); Berria 2006 ("psikoanalisi freudiar" 3); Berria 2006 ("zentzu freudiar"); b) X. Kintana ("freudiar ikuskera"); freudiano : Berria 2004 ("maitasun harreman freudiano hori"); Azurm ("errepresio freudianoen baldintzen pean"); freudiano-lacanista : J. Zabaleta ("ikuspegi psikoanalitiko freudiano-lacanista").
freudiano maileguak betetzen du, noski, onartzekoen gutxienekoa (cf. fr freudien / freudienne); baina eskura ditugun datuen arabera, freudiar da hedatuena arloa lantzen dutenen artean, eta onartzekoa iruditzen zaio lantaldeari, nahiz erdararen eraginezkoa den -iar forma, honen antzeko hainbat kasutan bezala.
-tar osaerakoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-05-29): Onartua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-09-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): fribolitate 42: Berria 23 (adib.: Liburuaren aurkezpenean Olasagarrek aipatutakoaren ildotik, fribolitatea edo arinkeria omen da nobelaren giltzarrietako bat), EiTB 7 (adib.: Ingurugiroaren defentsaren atzean gordetzen diren fribolitateak agerian uzten ditu antzerkiak), Argia 10 (adib.: Fribolitate handiena entzuten den mahaiaren alboan dago eztabaida sakonena), DiarioVasco 2 (adib.: Dogmatismoaren eta fribolitatearen arteko espazioa aldarrikatu nahi du).
EPG: fribolitate 13: Berria 2 (adib.: Zerbait ez barkatzekotan, hori izanen da, akaso, amerikarrek Bushi barkatuko ez diotena: dolua ere ez errespetatu izana, fribolitaterako joera iraingarria), Joseba Zulaika 2 (Fribolitate pixka batekin esan genezake ETAri gaina hartu dion zakurra Puppy zakur neutroa izan dela, turista eta kontsumozaleen postaletako zakurtxoa), Joxerra Garzia (Gatz eta piperrez osatutako fribolitateak komentatu nahi nizkizueke sarriago, zuek ere nahikoa pena eta neke izango duzue-eta bestela ere), Itxaro Borda (Nonbait ene fribolitatea ez zitzaion gustatu Roberti), Ana Urkiza (Franco hil aurreko azken urte haietan literatura egitea fribolitate handi bat iruditzen zitzaidan), Joxean Sagaztizabal (Morgan, nik uste, ez zuen nire melokotoiak eskandalizatzen, borroka-kantak eta"fribolitateak" horrela nahasteak baizik.), Agurtzane Juanena (Ez nintzela gauza sentitzen aitortu nion paperak itzuli nizkionean, esperientzia hori ezagutu gabe fribolitatea irudituko zitzaidala halako gai bati buruz idaztea), Jose Angel Irigarai (Luxozko fribolitatea dirudizu), Koro Navarro (Halako fribolitateen gainean hausnarrean aritu nintzen, ozkiak hortzak erabat hartu zizkidan arte), Iñigo Aranbarri (Horra fribolitate onartezinez egindako titulua, egun oso onartua den bidetik, analogiaz ondua), Joxe Azurmendi (Intelektualki estupidokeria bat izateaz gain, deritzo Rortyk, holokaustoaren eta XX. mendeko biktima guztiekiko fribolitate bat da moralki, tragedia hori dena fikzioen historia batean banalizatuz).
BerriaEL2013: -.
es frivolidad / fr frivolité: Elhuyar: arinkeria, azalkeria; fribolitate / Nolaerran: arinkeria, funsgabekeria, pikabuztankeria (BL) / Zehazki: fribolitate, arinkeria / Labayru: buruarintasun, arintasun, ergeltasun, zuzikatasun; [hecho o cosa] buruarinkeria, arinkeria, ergelkeria, zuzikakeria / Adorez5000: ergelkeria, ergeltasun, arinkeria, buruarinkeria | [pl. cosas fútiles] huskeria, txikikeria, ezteuskeria.
Maileguen baldintza minimoa betetzen du, nahiz eta badituen ordainak ere; baina badu arinkeria bezalakoek ez duten beste ñabardura bat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-09-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): fribolo 40: Deia 2 (adib.: Gainera, friboloa eta sakratuaren arteko kinka horretan mugitzen den dantza da twista, bizitzako gauza gehienen antzera), Berria 21 (adib.: kantagintza ariketa friboloa bihurtua zuten jadanik), EiTB 8 (adib.: Izan ere, idazlea ikusita, irudi luke bon vivant-a besterik ez dela, aberaskume friboloa, baina literatuaz asko daki, eta idaztearen ofizioaz zer esanik ez), Jakin (Dena den, ez gaitezen friboloak izan), Argia 6 (adib.: Harentzat, oporraldietan bidaiak egitea ez zen jarduera friboloa edo luxu kapitalista, etorkizunean izango zituen borroka politikoei gogotsuago heltzeko bidea baizik), DiarioVasco 2 (adib.: jabetzea askotan friboloak garela, zenbaitetan dogmatikoak, neurri batean onartzea hori gaizki dagoela, eta erreibindikatzea bi mutur horien artean dagoen espazioa, non zalantzak bere lana egiten duen, non kritika, argudiatzea, arrazoitzea eta eztabaidatzea nagusitzen diren).
EPG: fribolo 10: Berria (ospakizun fribolo gisa), Hasier Etxeberria 2 (adib.: Urte batzuk lehenago Donostian ezagutu nuen Louise hark ezer gutxi zeukan ikustekorik nire alboan ijirijika zegoen emakume fribolo harekin), Koro Navarro 2 (adib.: Friboloa da nire gorrotoa - esan nuen, hantxe bertan hiltzeko gogoz, Bevanen hortzei begira), Itxaro Borda 2 (adib.: kulpabilizatzeko eskubiderik; euskaldunak gara, arinak, ilunak, friboloak, tragikoak eta munduaren errealitate nahasian jardutea gustatzen zaigu), Harkaitz Cano (Liburuak etxeak hezetasunetik babesteko oso sistema egokia zirela esan nuen txantxetan, baina esan orduko damutu nintzen mihi-kolpe fribolo hartaz), Joxe Azurmendi (Dantza sakratu dionisiakoa da hori noski, ez dantza friboloa), Karlos Linazasoro (esan beharrik ez dago keinu jostalari-fribolo honekin ikusle den-denak patrikaratu zituela).
BerriaEL2013: -.
es frívolo / fr frivole: Elhuyar: [cosa] azaleko; arin, sotil: fribolo | [persona] txolin, kaskarin, ergel, txoriburu; fribolo | [espectáculo] fribolo; arin, sotil / Nolaerran: funsgabe(ko), buruarin(eko), kaskarin, ttutta (lag.ar.), perttoli (BL) (lag.ar.) / Zehazki: fribolo, azaleko; kaskarin / Labayru: [cosa ligera o poco seria] azaleko, hutsal, baliogabe, arin, inozo, funsgabe; [sensual] sentsual, erotiko, haragizko (fig.) | [(persona) poco profunda o insustancial] arin, txatxu, ergel, inozo, aldakor (inconstante), zentzugabe (sin juicio), arduragabe (despreocupado), alferreko (banal); ref. sólo a pers. buruarin, buruloka, gogoarin, txoriburu, txolin, kaskarin / Adorez5000: [inconstante] ergel, buruarin, arin, txoriburu, total, txatxu, kaskarin | [fútil] ezerez, hutsal, txatxar, kaskar.
Maileguen baldintza minimoa betetzen du, nahiz eta badituen ordainak ere; baina badu txolin, kaskarin bezalakoek ez duten beste ñabardura bat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-12-11 |
Frigia / frigiar.
frigiar izlag. 1, K. Santisteban (frigiar oihu eta heiagorez).
frigiar : Azurm EspEusk 3 (eta frigio 3); ZTC 1, I. Iñurrieta (Vatikano muinoko jainkosa frigiarraren jainkotegian burutzen zen batez ere zezenaren odola isurtzearen bidezko jaiotza berria).
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Onomastika batzordeak argitzekoa.
-tar osaerakoak
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-05-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Zientzia-unitateak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh34 | 2020-04-21 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
frigorifiko iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, frigorifiko-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. hozkailu].
frigorifiko 34; hozkailu 1429.
frigorifiko 15; hozkailu 257.
HLEH: - / EuskHizt: Ik. hozkailu / HiztEn: Ik. hozkailu / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Prestas: 88 lek. (B 39 / G 49).
Debekua bere horretan uztea proposatu da. hozkailu forma finkatua dago tradizio idatzian, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.
Ik. hozkailu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
frijiarazi, frijiaraz, frijiarazten. dio ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh68 | 2022-07-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 67: Berria, EiTB 3, Elkar, Consumer 18, Laneki 15, UEU 27, Uztarria 2; ETC: 54
Elhuyar: frijigailu iz. freidora [utensilio]; Adorez: 0, Labayru: 0; NolaErran: friteuse frijigailu frijigailü (ZU) friteuse électrique frijigailu elektriko // Euskalterm: frijigailu elektrikoa (TN da).
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-07-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:11 |
frejitu : 1 (Volt); frijitu (eta frigitu): 29 (B: Ur Dial; G: It Fab, Lard; IE: Dh, Gy, Dv LEd, ECocin); prejitu : 16 (G: Cb, Bil, Alz, Iraola, Lab, ABar, Etxde, JAIraz, Ugalde; eta MEIG); prijitu (eta priji-priji egin, prijidu): 9 (B: Mg, Kk; G: NEtx; eta Osk); prixidu : 1 (Añ LoraS)
brixidu : 1 (B); frejitu : 2 (EB); frijitu : 23 (EB: 15, horietan 12 obra berekoak; EgAs: 8); prejitu : 5 (G: 4; EB: 1); prijitu (prijidu): 3 (B: 1; EB: 2)
DFrec: frijitu 2; AB38: frejitu 1, frijitu 12, prejitu 2; AB50: frijitu 8, prejitu 2, prijitu 4; Euskalterm: frijigailu, frijitu; HiztEn: frijigailu, frijitu; LurE: frijitu, frijitze
frijitu, friji, frijitzen. du ad.
Euskaltzaindiak proposatua berrestekoa da, B-Gko forma hedatuena pr- den arren
- [E302]: "Euskaltzaindiak proposatutako frijitu berresten da. Dena dela, esaten genuen gure artean, ez litzateke baztertu beharko prejitu forma, nahiz B eta G markarekin jarri; prejitu eskura edukitzeak izan dezake nolabaiteko garrantzia esamoldeeterako: preji-preji edo friji-friji egin daiteke arraina, baina pertsona bat haserreturik, amorrarazita dagoela esateko ez ote da ohizkoagoa preji-preji eginda dagoela esatea?" (1995-07-10)
- [I102]: "Ondokoak kontutan hartzea eskatuko nioke batzordeari: egia bada ere hegoalde osoan horren tankerako formak erabiltzen direna, iparraldeko fritatu forma - horko euskalkietan erabat orokorra nik uste - fonetikaren ikuspegitik askozaz errazagoa dela ekantzeko kontutan hartzen badugu, ez dut zalantzarik egiten fritatu hori jo beharko litzatekeela ontzat. Agerian dagoenez, hizkuntzaren korpusa proposatzen dihardugula hizkuntza manipulatzen/eskupilatzen ari gara. Beraz, hizkuntza batuak /X/ fonema ez daukala ontzat jota, hots hori dakarkiguten berba guztiak, ahal delarik, baztertu behar dira, edo eta egokitu. Hau da kasu nabaria. Horregatik diot ostera ere: fritatu onartu beharko litzatekeela, ezpabere ez dugu inoiz hots dialektal horren arazoa konponduko" (1995-06-29)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
Hizkl.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-09-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2017-01-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
LBeh (2016-10-26): freaky 22: Elkar (badirudi berea goi-mailako literatura dela eta gurea freakyen lau tontakeria), Berria 8 (adib.: Zalerik xumeenatik freaky edo informatikazale porrokatuena asetzeko moduko eskaintza, alegia), EiTB (Oinetako hauek nahiko "freaky"ak direla pentsatuko du batek baino gehiagok, baina, beharbada sare sozialak bisitatu gabe bizi ezin direnentzat Gabon festetarako opari aproposa izan daitezke), Argia 12 (adib.: Edo, gaur egungo freaky horietako bat besterik ez?); friki 109: Elkar 8, Deia 20, Elhuyar 3, Berria 30, EiTB 46, Argia 5, DiarioVasco 7; frikie 3: Consumer, Berria 2; frikismo 7: Deia, Consumer, Berria 2, EiTB 3; frikikeria 5: Deia 4, Berria.
EPG: freak (eta freaky) 5: Xabier Mendiguren Elizegi 2 (adib.: Freak hitz ingelesa erabiltzen dugu aspaldian tankera horretako jende basa eta munstro itxurakoa izendatzeko), Joseba Sarrionandia (Gure arbasoak freak hutsak ziren), Eider Rodriguez (Metroko pasadizoak horrelako hiri batek soilik erdi ditzakeen freaky eta kutreez ereinda daude), Bernardo Atxaga (San Frantziskoko freaky batek esango zuen bezala, "jaitsi gabe jarraitzen zuten denek, batez ere nekazariek"); ez dugu friki formarik aurkitu.
BerriaEL2013: friki (freaky*).
es friki, friqui / fr -: Elhuyar: friki / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: - .
Oraingoz ez da sartuko; erabilera mugatuko hitza da.
Aski nazioartekoa, oso hedatua eta jasotzekoa, baina grafia egokituta: friki.
adj.
Lgart.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-07-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
frikun IE 7 (Gy, Hb Esk, Zby, Barb Sup, Lf Murtuts); fripu Zu 1 (AstLas). Ik. OEH argitaratuko oharra: "Propio de la tradición septentrional. La forma documentada en los textos es frikun, salvo fripu en el único ej. suletino que hemos encontrado"; eta frikunkeria ("fikunkeria": Herr 1958), frikunki sarrerak.
ez dugu gure corpusean aurkitu.
frikun : HiztEn-LurE; frikunkeria : HiztEn-LurE.
Bestetakoak: frikon : Lh DBF, DRA; friku : Casve EF; frikukeri : Casve EF; frikükeria : Lh DBF; frikuki : Casve EF; frikun : Lh DBF, PMuj DVC, DRA; frikunkeria : PMuj DVC, DRA; fripun : Lh DBF.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Iparraldekoek esango dute bizirik dagoen
izond.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-05-12 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh17 | 2020-05-19 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
frikzio 1 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, frikzio-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori 'liskar' adieran ez erabiltzea gomendatzen du; ik. tirabira; liskar]. 2 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, frikzio-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori mekanikari dagokion adieran ez erabiltzea gomendatzen du; ik. marruskadura].
frikzio 17.
frikzio 5.
EEgunk: "† frikzioak e. tirabirak".
Saih. Ik. tirabira, liskar, etab.; mekanikan, marruskadura.
Debekua bere horretan uztea proposatu da. Baliokideek bere bidea egin dute, baina ageri dira oraindik ere frikzio batzuk.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-03-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-12-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
frisiar: Harluxet (Frisiakoa den behi-arraza); Ez dugu aurkitu ap. LurE.
frisiar: NekHizt (es frisona; fr frisonne); EHAA, 2008-04-22: "Euskal Autonomia Erkidegoan ohituraz hazi izan diren behi arrazetatik (herriko behi gorri edo pirenaikoa; limusina; suitzar arrea; blonda; txarolesa; haranetako asturiarra; mendietako asturiarra; terreña; montxina, betizua, eta frisiarra, bai eta haien arteko gurutzatzeak ere) datorren abelgorri okela freskoa" lautan; "Arraza hau asko erabiltzen da industriako gurutzatzeetan, behi frisiarrekin edo beste arraza batzuetako behiekin"; goimen.org Abeltzaintza: "Behi arrazak [...] / Esne behiak / Frisiarra [...] Jatorria Frisia-n (Holanda) du".
frisiar: Itzulpen teknikoak ("Lurralde historikoan zabalduen dauden bost behi-arrazak eraman zituzten lehiaketan parte hartzera: blonde, limousine, piriniar, suitzar eta frisiarra"); frisiar arraza: ivap.euskadi.net (Frisiar arrazako Arabako Federazioa), xxx ("Otegitarrek lehenengo hiru eta bi sariak irabazi zituzten frisiar arrazako atalean"); alava.net ("Frisiar arrazako abelgorrien hobekuntza genetikoa"); xxx ("Frisiar arrazako Euskadiko Federazioa"); frisiar azienda: alava.net ("Arabako Frisiar Aziendaren Abeltzainen Elkartea"); frisoi: Amurrio - Araudia ("Erakusketan hurrengo behi azienda arrazako ganaduak parte hartu ahal izango du: Frisoia, Pardo Alpina, Pirenaika, Limousina, Txarolesa, Terreña, eta beste batzuk"); Ingurua/LH ("Arraza gorri frisoi eta arraza holandarrekoak"); Urduña ("Behi azienda arrazako ganaduak [...] frisoia : 12 buru"); frisoi arraza: abelur ("frisoi arrazako buruen txapelketak"); Goimen ("Frisoi arrazako esne behi elkartea"); Hitza ("Suitza, Frisoi, Pirenaika, Blonda eta Limousin arrazako behiak epaimahaiaren aurretik pasa ziren"); Berria (GIFE Gipuzkoako Frisoi Elkarteak eta HEBE Herri Behi Elkarteak, esaterako, ez dute akordiorik izenpetu); frisona arraza: amurrio.org ("frisona arraza behi-azienda").
Ez dugu aurkitu.
frisiar 7, N. Goikoetxea (iz. 2, izlag. 4: frisiar hiztunekin harremanak; frisiar kultura bis, frisiar literatura, eta izond. 1.: hizkuntza frisiar dibertigarri hori); frisoi 1: Ingurua/LH ("Arraza gorri frisoi eta arraza holandarrekoak dira [behi] garrantzitsuenak").
behi frisiar lexia osoa dagokio (proposatua du lantaldeak frisiar forma, x-tar osaerakoak aztertzean).
Forma egokia da, lantaldearen ustez, erregularra baita, baina Onomastika batzordeari dagokio argitzea; arrazaren adierazle gisa ere hori proposatu du Nekazaritza Hiztegiak, eta ez frisoi posiblea.
-tar osaerakoak
Arrazak (hau onartu da: B)
izond. edo izlag.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): Onomastika / exonomastikarentzat utziak. // Exonomastika Batzordeak onartua (2021-09).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:025 | 2002-03-12 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Onomastika batzordeak argitzekoa.
-era.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:38 | 1999-05-12 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
PUrib: "friso / frisu".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-07-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar. 'bat-batean'.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-07-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
1) 'demostrazio / demostratu' gisa: aproba : 1 (EB); froga : 68 (IE: 8; EB-EgAs: 60); proba : 8 (B 1, G 1, IE 2, EB-EgAs 4); prueba : 2 (G); borogatu : 1 (IE); forogatu : 1 (IE); frogatu : 204 (G 5, IE 9, EB-EgAs 190); porogatu : 1 (G); probatu : 10 (G 5, EB 5); progatu : 1 (G); b) 'saio / saiatu' adieran: aproba : 11 (EB-EgAs); froga : 38 (IE 1, EB-EgAs 37); proba : 65 (B 1, G 5, EB-EgAs 59); prueba : 7 (B 1, G 3, IE 3); borogatu : 1 (IE); frogatu : 15 (IE 1, EB 14); probatu : 42 (B 2, G 14, IE 1, EB 18, EgAs 7)
frogantza, froga
'zerbait egia dela finkatzeko edo egiaztatzeko balio duena': euskararen antzinatasunaren frogarik ez dute aurkitu han; *liburuaren lehen frogak e. liburuaren lehen probak.
'demostrazio, demostratzeko balio duena' da froga; proba, berriz, 'saio' da
- [E109]: "Nik beti proba proposatuko nuke (bide batez: aproba espreski gaitzets)" (1993-02)
- [E124]: "froga da 'demostrazio' gisa darabilguna. Proba egin, aldiz, 'saio edo ahalegin egitea' da. Dena den, bien arteko mugak ez dira beti oso argi. Cfr. Unibertsitatera sartzeko hautaprobak 'selektibitatea'. Aproba baztertzekoa bada ere, aproban egin, edo zerbait aproban hartu esaldiak behintzat ontzat eman beharko lirateke" (1995-06-16)
- [I102]: "froga/proba bikote horri errendimendu funtzionala ateratzeari oso ondo deritzot, nahiz eta proba bakarrik ontzat joz gero, froga-ren ordez frogantza daukagun hor. Argi dagoena zera da, idi-frogak egon ez dagoena, idiprobak baino" (1995-06-29)
- [E210]: Zuzenbidearen arloan ere berebiziko garrantzia dauka hitz honek. Beraz, adibideren bat ematea, txarto ez: delituaren froga nabariak daude.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-09-21): Aipatu egingo da ohargileak proposatu duen adibidea, lehen itzulikoaren ondoren: «... ez dute aurkitu han; delituaren froga nabariak daude; *liburuaren...».