Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: AS: aldapan egon / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

egon: -n.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldapa sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan aldaparo 1 (Ayerb EEs: "Suez-ko aldaparo"); andapara 1 (Laux AB); antapara IE 3 (He, Lg, BertsZB); antapera (He "ap. H sg. DRA").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aldaparo EB 1 (F. Larrea in Egin); andapara B 2 (S. Muniategi); antepara EB 1 (J. Aizpurua).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aldaparo : HiztEn-LurE; andapara : HiztEn ("ik. antepara"); antapara : HiztEn ("ik. antepara"), antepara : HiztEn-LurE. Hauetan ez da ageri: DFrec, AB38, AB50, Euskalterm. Cf. Gand Gabon 69: "Aitaren Hitza da (...) egia, bidea eta bizitzaren antapara".

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: aldaparo : ElhHizt, EuskHizt, HLEH, Lur EG/CE eta EF/FE; antapara : HiruMila, EuskHizt, Casve EF; antepara : ElhHizt, EskolaHE, HLEH, EuskHizt ("ik. antapara"); Lur EG/CE eta EF/FE. Cf. PMuj: aldaparo, aldaporo, andapara, antapara, antapera, antepara; DRA: aldaparo, aldaporo, andapara, antapara, antapera, antepara. Ez dugu aurkitu HaizeG, Lh DBF hiztegietan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aldeko arrazoi handirik ez dago

arrazoi sendorik gabe hobetsi da forma hau (gaurko hiztegietan usuen ageri dena), tradizioak ez baitu deus agintzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aldarapen forma aurkitu; ik. aldaradura (Dv), aldaragarri (Lç), aldarakunde, aldaramendu, aldaratzapen, aldarazione eta aldaratu, aldararazi.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aldarapen EB 3 (J.M. Angulo; eta aldarapen elektriko, I. Irazabalbeitia: "Honen zergatia, bi elektroi horien aldarapen elektrikoan dagoela pentsatu ohi da"; aldarapen elektrostatiko, M. Ensunza: "Fusio-prozesua gerta dadin, nukleo biek daukaten energiak, kargek sorterazitako aldarapen elektrostatikoa gainditzeko modukoa izan behar du"). Cf. aldarazpen EB 2 (BEO: "katastroko balioen zehaztapen nahiz aldarazpena ahalbidetu"; Elhuyar: "Egungo narrastien artean, saurioak dira aldarazpen adaptatiboen espektrorik zabalena dutenak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aldaraketa : AB38 1; aldarapen : AB38 5 (eta aldarapen elektriko), HiztEn ("1. Aldaratzearen ekintza; 2. Fis. Bi gorputz indar baten eraginez elkarrengandik urruntzea"); Euskalterm 2 ('repulsión' eta aldarapen-energia 'energía de repulsión'); aldaratze : AB38 2; Euskalterm 1 (aldaratze-indar 'fuerza de repulsión'). Cf. 'repulsión' itzulitako besteak: aldarazpen : AB38 2, aldentze : AB38 1, hastandura : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

aldarapen : DRA ("mudanza, traslación. Dv Dic."); PMuj DVC ("1. ahorro, ahorramiento; 2. disponibilidad, economía"). Ez dugu aurkitu besteotan: EskolaHE, EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG EF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

repulsión / répulsion formen ordainak hiztegietan: HiruMila: "1. Fís. hastandura, urruntze, aldentze, aldarapen; 2. repugnancia: higuin, nazka, narda, nakaitz, okaztadura". // ElhHizt: "1. nazka, narda, higuin, nakaitz, higuintza, higuindura; 2. gaitzespen, gorroto, higuin; con repugnancia: gogoz bestera, desgogora, gogoz kontra". // Casve FE: "baztertze, hürrüntze, gibeleratze; (aversión) hügün, hügüngoa, greütarzün, narda; (phys.) bultzaldi". // HaizeG FB: "(action) bulka, zunka; (répugnance) narda, higuindura, nakaizdura, okaztadura". // T-L LFB: "bulka, zunkaldi, zunka; Fig. narda, higuintza, okastadura, nakaizdura". // PMuj DCV: "1. acc. de repeler: bulka, bulkaldi, zunka, zunkaldi, astandu; 2. Cfr. repulsa; 3. repugnancia, aversión: iguin, narda, nakaitz, nakaizkeria, nakaizdura". // Azkue Aurkibidea: hastandura.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Jakite-arloak

Tekn. Fis.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldararaz, aldararazten.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-ra(tu)+arazi.

Aditz-erregimena

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

urrunarazi.

Euskaltzaindiaren Arauak

aldaratu, aldara, aldaratzen. da/du ad. 'urrundu': aldara hadi ene bidetik; maiz aldara zaitez zure bihotzaren bakar-tokira; Anton. alderatu.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldaratu, aldara, aldaratzen

Forma baten adiera(k)

'urrundu' (anton. alderatu 'hurbildu')

Aditz-erregimena

-tik aldaratu ("aldara hadi ene bidetik"); -ra aldaratu ("maiz aldara zaitez zure bihotzaren bakar-tokira"); -z aldaratu ("neu ere tokiz aldaratu naiz frankotan")

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da; kirol munduan erabiliena.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kirol.

Euskaltzaindiaren Arauak

aldarazi, aldaraz, aldarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldarazi, aldaraz, aldarazten

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: aldare nagusi ; eta adib. gisa: aldareko sakramentu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

nagusi.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldare sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

aldare sarreran adibide gisa ematekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

aldarera(tu), aldareratzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

a1) 'jantziaren beheko ertzean gertatzen diren altuera-desberdintasunak' adierako aldaro 1 jaso da OEH argitaratuan (AA CCErac: "Albaren beko ertzak ipiñiko diozkatzu berdin eta aldarorik gabe"); a2) 'makurdura' adierako aldaro (M.I. Iñarra Ezale: "Etxe, teillape ta ordu berean onlako aldaruak [= 'diferencia'] gerta baditez...") eta aldero (Ldi IL: "bekain-lerroa aldero-antxa") bana; b1) 'pauso eragabea, balantza' adierako aldaro (eta aldarotxo) 3 dira (Or Eus: "Gogoan daukat Tomax Aldaro #mdash# Moxkorra", "Ez da moskor arraillik [purrukatua] naiz aldarotxo egiñik"; JKort EuskOl: "Aurreko asto zarra ere... / uraxe bazan bai, astotxo! / Aize aisitak, aldarotxo / Egiñazten zion"); aldero 4 (JanEd I: "Edari gustokua matsaren zumua [...], gutxi izana dute batzuek damua, naiz egindezatela nun-nai alderoa", Moc Damu: "sarreran egiten du aldero txiki bat, eranian pasatuba dagoela adieraziaz"; Urki Baserritarra: "'Korreo-kale' guzia beretzako aña ez zuela. Aiek alderoak!"); b2) 'balantzaka' adierako aldaroka 3 dira (Zait Sof: "Odol-yario ta itsu ateratzen da Oidipu, antzokian zear oin kolokaz aldaroka aurreratuaz"; LE Urt: "angabeturik edo naigabeturik, aldaroka: erori zen bere gurutzearekin iru bider"; Asp Leiz: "Ostatutik atera ta or yoan da aldaroka"); alderoka (eta aldeoka 1) 13 (Or Mi 5: "Alderoka asten da basazia", "dio arraunlari batek, ontzia alderoka asi da, begira", "Ontzi zarra alderoka zebillen", "ontzia kalakan eta alderoka zerabilte", "Ekaitz-aize zakarrak ontzixka alderoka zabilen"; Ldi BB: "Baratz-erdian dut arki amona: alderoka dator, begi galduak nora-nai"; TAg Uzt 3: "asi zan lenengoz ontzia alderoka", "[itsasuntzia] alderoka noizbait asten ba'zan", "iparbeltzak alderoka daragion ontzitxoa bezela", EA OlBe: "zartzez alderoka nabil"; EgutTo ap. DRA: "alderoka ta zalapartaka atarira atera ziran"; EgutAr ap. DRA: "Bapo edanda, aldeoka ta balantzaka", Atutxa ap. DRA: "Bertarakoan baña burua / nerabillan alderoka / ikusiz ango mendi eskerga, / gizadi arrotz, azoka").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira 3 aldaro ('makurdura, inklinazioa', Etxegintzatikako oztopoak kentzeko araupidea: "aldapa guztiak irrila-bidez gaindituko dira, ehuneko 6tik beherako aldaroaren [= 'pendiente'] gomendioa egiten dela"; 'aldea', EHAA 1986: "Dekreto honetan ahaldutako zenbatekoen eta (...) 25eko 4/1984 Aginduaren babespean emandako dirulaguntzen arteko aldarotik [= 'diferencia'] atera ahal daitezen diruizendapenak"; 'desoreka', EHAA 1986: "ustiatze-gosteak gehitzeak, goste horietan ekonomia-aldaro [= 'desequilibrio económico'] bat sortarazi dute") eta aldaroka 'balantzaka' 1 (Heraklito-ren "Izadiari buruz": "moskortu denean (...) hor doa alderoka, nondik dabilen arrastorik gabe").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aldaro : AB50 8 ('desoreka' 5: "ekonomia-aldaro", "lurraldeen arteko aldaro"; 'pendiente' 2 eta aldaro-zehaztapen 'balance'); HiztEn (eta Harluxet: "iz. 1 Jantziaren beheko ertzean gertatzen diren altuera-desberdintasunak. 2 Zutik ezin egon denak aldamenka egiten dituen pauso eragabeak, balantzak"); LurE (eta EskolaHE: "iz. Jantzien beheko ertzean gertatzen diren gaiera desberdintasunak / Pl. Zutik egon ezin denak aldamenka egiten dituen pauso eragabeak, balantzak); aldaroka : HiztEn/Harluxet; LurE/EskolaHE; aldarotu : Euskalterm 2 ('deplomar'); alderoka : AB38 2.

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: aldaro : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE; aldaroka : EuskHizt, HiruMila; aldero : EuskHizt ("ik. aldaro"), Lh DBF ('lunatique, maniaque'); alderoka : ElhHizt. Cf. PMuj DVC: aldaro, aldaroa, aldaroka, aldarotu, aldero, alderoka, alderokatu, alderotu ('obstinarse, tomar una manía'), alderozka. // BeraLzM: aldaro, aldero ('lunático, simple / bamboleo, tambaleo'). // A: aldaro, aldero ('persona que habla sin fundamento, simple, lunática'), aldaroka, alderoka. // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF eta HaizeG FB.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 Zah. g.er. jantziaren beheko ertzeko gorabehera. 2 balantza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS.

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Forma baten adiera(k)

balantzaka.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

aldarri egin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldarri sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

aldarrikatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS.

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

aldarri eginez.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskaltzaindiaren Arauak

aldarrikatu, aldarrika, aldarrikatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldarrikatu, aldarrika, aldarrikatzen

Aditz-erregimena

du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

aldartez.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldarte sarrerari dagokion azpisarrera.

Diakronia

Zah.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

aldarteka.

Euskalki batek eraberritzean sortu da bitasuna

ik. OEH: "Los textos antiguos apuntan inconfundiblemente a -ts. La tendencia a emplear -tz aparece primero en V, por la temprana confusión de sibilantes"

Forma arautuaren azalpenaz oharra

'aldapa, malda' adiera gehitzeko eskatuz, eta AS gisa: aldats egin , aldats iruditu ; eta adib. gisa: aldats behera, aldats gora.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: +

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldats sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

zail egin.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

iruditu.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldats sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

zail iruditu.

Euskaltzaindiaren Arauak

aldatu, alda, aldatzen. da/du ad.

Zerrenda osagarriak

IparKazet (Justizia): commuer: aldatu .

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: -ra aldatu, -z aldatu .

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldatu, alda, aldatzen

Aditz-erregimena

da-du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

diru-aldatzailea; porru-aldatzailea; testu-aldatzailea.

Zerrenda osagarriak

IparKazet (Gizartea): plaque tournante: eskuz aldatzea (kontrabandan).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ko izengilea: -tzeko.

Forma baten adiera(k)

aldatzen den arropa.

Euskaltzaindiaren Arauak

aldaxka Sin. kimu

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: aldaskatu / LurE: aldaskatu / ElhHizt: aldaskatu / EskolaHE: aldaskatu

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

aldaxka(tu), aldaxkatzen.

Aditz-erregimena

da ad.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "alde biko, alde anitzeko".

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara batuan hobestekoa

Ik. aldez aurretik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

alde 2 sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Euskara batuan hobestekoa

Ik. aldez aurretik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

alde 2 sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

LBeh (2014-04-03): alde batera eta bestera 39: Elhuyar 3 (adib.: “Hortaz, presa bat egiteak eragiten du presatik alde batera eta bestera gelditu diren populazioak bakartuta gelditzea”), Consumer 3 (adib.: “Jakinaraz iezaiozu eserita joan behar duela, burua alde batera eta bestera etengabe mugitu gabe”), Berria 22 (“Bai, baina ez leku bakarrean. Beraz, beharrezkoa da alde batera eta bestera ibiltzea azterketa sakona eta egokia egiteko”), EiTB 6 (adib.: “Markagailua alde batera eta bestera desorekatu da”), Argia 3 (adib.: “Alde batera eta bestera zabiltza dokumentala aurkezten, arrakasta izan duenaren seinale”), DiarioVasco 2 (adib.: “Arreba Madalenak «au ere gurean ikusi bear» esaten omen zuen. Eta alde batera eta bestera negar batean omen zebillen”). // alde batera eta bestera 220.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: alde batera eta bestera 124: Berria 7, Fernando Rey 11, Oskar Arana 11, Josu Zabaleta 5, Pello Lizarralde 5, Joxemari Iturralde 4, Ibon Uribarri 4, Jokin Urain 4, Rafa Egiguren 3, Jon Muñoz 3, Josu Landa 3, Joseba Sarrionandia 3, Iñaki Mendiguren 2, Pello Salaburu 2, Karlos Zabala 2, Patxi Iturritegi, Juan Kruz Igerabide, etab. // alde batera eta bestera 145.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

adib: alde2 1 iz. Zerbaiten zatia, beste zati bati edo batzuei kontrajarria; gauza edo puntu bati buruz, haren ingurua; inguru horretatik nolabait bereizten den zatia. Ik. aldetik 4; aldean 2; aldean 3; aldera. Mendiaren alde honetan. Goiko, beheko, eskuineko aldea (Ik. behealde; goialde...). Infernu hartan egongo dira kondenatu guztiak alde guztietarik suz inguratuak. 2 iz. (Bereziki bi zati bereizten direnean). Txanponaren bi aldeak. Alde batean eta beste aldean. Alde batetik bestera igarotzen du. Alde batera eta bestera begiratzen dugula. Ni alde batetik joan nintzen eta bera bestetik etorri. Bi aldeetako euskaldunen batasuna. Itzultzen dute orria beste aldera. || Uraz beste aldean. Itsasoz beste aldera joan ez dadin. Mendiez hemengo aldean // def: [s.u. bat] batera eta bestera adb. Alde batera eta bestera. Ik. batetik bestera. Batera eta bestera begiratzen dute eta burua goratzen dute. Umea, beroaren beroz, arterik hartu ezinik, batera eta bestera, ohean zebilen.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da; eta erabilia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Lokuzio oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa, batera eta bestera arautua bezala.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa ematekoa da alde sarreraren barruan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bat sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

LBeh (2014-04-03): alde batetik bestera 217: Aizu! (“Jendea dagoen bakoitzean joaten dira alde batetik bestera”), Deia 2 (adib.: “Krisi bat behar da lubaki horretan alde batetik bestera igarotzeko”), Elhuyar 8 (adib.: “ubide guztiek badituzte alde batetik bestera gurutzatzeko zubiak”), Consumer 4 (adib.: “Alde batetik bestera eraman eta egun osoan zehar gure pisuari eusten diote”), Berria 103 (adib.: “Sri Lankan alde batetik bestera askatasunez mugitzeko eskubidea maiz urratzen zaie”), EiTB 45 (adib.: “Realak alde batetik bestera mugitzen zuen baloia”), Jakin (“Etxebarreko hilerri harresi gainean alde batetik bestera ibilita”), Argia 36 (adib.: “Ahoan alde batetik bestera zarabilen tabako xehatuarena gainzuritzeko egokia”), DiarioVasco 17 (adib.: “afaria eta edaria doan izan zituzten eta gustura ibili ziren gaztetxoak alde batetik bestera, lagunartean eta dantzan”). // alde batetik bestera 527.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: alde batetik bestera 225: Berria 63 (adib.: “Duen kasta atera, eta Bereikua dantzan jarri zuen kantxaren alde batetik bestera”), Herria (“Ximeleta baten hegalkada bakar batek sekulako zirimola altxarazten ahal omen dik lurraren alde batetik bestera...”), Joseba Sarrionandia 15 (adib.: “Ataurrean, kalearen alde batetik bestera zeuden harlauzak kontatu zituen, aldebatetik bestera hamahiru, bestaldetik bueltan berriro kontatuta hamaika”), Bernardo Atxaga 11 (adib.: “Badakizu zenbat ibili behar den miradorearen alde batetik bestera joateko”), Lopez de Arana 10 (adib.: “Bidearen erdian tomate-pote pitzatu bat alde batetik bestera zebilen”), Rafa Egiguren 7 (adib.: “Panpina ematen duzu alde batetik bestera, dingili-dangolo, pareta jo arte”), Xabier Paya 6 (adib.: Oso urduri dago; arnasestuka dabil alde batetik bestera, presaka), Karlos Zabala 10, Ilaki Mendiguren 3, Ramon Saizarbitoria 3, Elizen arteko Biblia 3, Xabier Mendiguren Elizegi 3, Josu Zabaleta 3, Luis Elberdin 3, Sonia Gonzalez 3, Irene Aldasoro 3, Ana Urkiza 2, Ramuntxo Etxeberri 2, Inazio Mujika Iraola 2, Anton Garikano 2, Joxe Austin Arrieta, Jokin Urain, etab.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da; eta asko erabilia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Lokuzio oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa batera eta bestera arautua bezala.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa ematekoa da alde sarreraren barruan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bat sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: alde egin