50535 emaitza bilaketarentzat - [20151 - 20200] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garatu, gara, garatzen. da/du ad.
garatu, gara, garatzen
- [E302]: ik. oharra s.u. tontortu (1997-04-16)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
garatxo (Mg PAb); karatxa (Or Eus)
garatxo(dun) : 13 ager. (denak M. Lordaren Euskal Herriko onddoak IV/V)
Euskalterm: garatxo, garatxodun
garatxo forma hau dateke batasuna egiteko irtenbidea, baina ikus erabilerak (cf. garitxu, karatxo, etab.)
AS gisa gehituz: garatxo(-)belar .
g-/k-
- [E124]: "ez dut inoiz entzun, ez eta irakurri ere. Bizkaian garatxa esaten da, Gernika inguruan behintzat" (1995-06-16)
- [E302]: "garatxo / garitxu / garitxo / karatxo / karatxa / bekatxu / bekatxo. Ez da erraza hitz bakarra hautatzea, baina aukeraketa egiterakoan bikoteak kontutan eduki beharko dira: garitxu / begi-garitxu edo garatxo / bekatxo, esate baterako" (1995-07-10)
- [K201]: "karatxo eta garitxa hartu ditu Hauta-Lanerakoak" (1995-03-27)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
eratorri egokia da, berria izan arren
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | 1993-03-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garaurik ere ez da gelditu. Sin. ale, bihi.
ale, bihi
- [E109]: garaurik sartuko nuke, adibide batekin.
- [E210]: Azpisarrera (berria): garaurik ere ez (bat ere ez).
- Erabakia: EArau (1997-05-30): garaurik ere ez da gelditu adibidea sartu da.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Ez da azpisarrera berririk erantsiko, aski baita adibidean jasoa dagoena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
cf. supra "aletsu izond. Sin. bihitsu, garautsu".
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Sin. aletsu, bihitsu.
-tsu.
izond.
g.er. (idazle bakarrak erabili du, baina gorago aipatua da).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 1999-06-16 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-12-11 |
garaztar 19: IE 18 (Hb Esk: "Larre garaztar bat da, Nafarroa goran / izatu aiphatua erregen denboran"; Laph: "Aitaren aldetik garaztarra zen, amaren aldetik baztandarra"; Arb Igand: "Horrela egin du berriki Garaztar laborari on batek"; HU 2, adib.: "Badu zenbeit egun, Garaztar adixkide batek erran zaundala hemen aipatzera noana"; JE Bur: "Xoko batean gorderik dago Joannes Garaztarra"; Barb Sup 4, adib.: "Garaztar gizonak joan ziren gaztelura"; Ox: "Garaztar artzain xotilak harat heltzean izerdi"; Etcham 2, adib.: "Atorra xuri, gerriko gorri, gainetik xamarra, Lerden eta bipilik beti garaztarra"; Zub 2, adib.: "Guk, Luzaidekoek, Garaztarrek eta aldudarrek errexki ulertzen dugu"; Iratz 2, adib.: "Bi Garaztar fraidetu egunean"; Ardoy SFran: "Joanes Mayorga Garaztar dohatsua eta haren lagun Zudaireko Esteban dohatsua"); EB 1 (MEIG VII: "Begira zer dioen Salaberry garaztarrak"); Ik. OEH argitaratuan aipatuak: Lf ELit, Egunaria 15-7-1962 ap. DRA.
garaztar 16, IE-EB: JE Bur, OEHko testuinguru berean; Barb: "doi doia xukatu zuten kopeta gure bi Garaztarrek"; Satr: "Donibaneko plazara orduko, garaztar"; AIr: "Pastural baten egile garaztarra"; Otoizlari 1985 3, adib.: "Bazen orduan, Patronaja deitua, Garaztarren Etxean"; Herr 1969-1992 bitartekoak 7, adib.: "garaztarrek galdu dute partida 14 eta 25", "Hor kausituko dituzte garaztarrak"; J.B. Orpustan 2: "XVI-garren mendeko bertze olerkari garaztarrak", "etzen bere nahitan gelditu guk uste dugun bezain garaztarrari hurbil!".
garaztar : LurE // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, Euskalterm.
garaztar : EskolaHE, DRA (habitante de Cize) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
ik. EArauak 122 (garaztar / Garazi / izen ofiziala: Cize); eta oharra: «Donibanegaraztar, Donibane Garazikoak beste donibandarrengandik eta, uhartegaraztar Uharte Garazikoak beste uhartearrengandik, bereizteko erabil daitezke. Donibanegaraztar, uhartegaraztar eta errepikatzen diren antzerako herritar izenak, Euskal Herri osoko zerrendak orokorki aztertuz, premien arabera, erabat arautuko dira».
Onomastika batzordeak argitzekoa (hots: itzulia amaitzean, besteekin batera txertatzekoa; dagoeneko eskainia du 122. arauak, eta cf. horko donibanegaraztar, uhartegaraztar).
-tar osaerakoak
- [E124]: Onomastika alorrekoa. Arautua da, Nafarroa Behereko Garazi eskualdekoei dagokien herritar izena.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Kendu lerroa (itzulia amaitzean jasoko dira, denak batera, Onomastika batzordeak landu eta Euskaltzaindiak onartu dituenak).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Bigarren mailan onartzekoa |
ez dugu garuztatu forma aurkitu gure corpusetan.
G dira corpuseko garastatu 1 (Zait Sof) eta garaztatu 4 (Zait Sof, Ibiñ Virgil, Or Aitork). Ik. OEH argitaratuan, gainera, bina garastatu (Ol Has 2,6.10) eta garaztatu (Amez Hamlet; Atutxa Mugarra); eta garazpen (Alth in Lander; T-L); garazta (Or QA); garastada (Ker Ez 17,7b).
garastatu EB 2 (M. Aurrekoetxea: "Horregatik, bada, ura behar dute eta ez baditugu garastatzen, hil egiten dira"; I. Tapia: "Okina da bere ur gardenek garastatzen duten lehen herria").
garastatu : DFrec 5, AB38 14, AB50 2, HiztEn ("ik. garaztatu"), Euskalterm 1; garastatze : AB38 2 (eta garastatze-gune, garastatze-kamioi, garastatze-sistema bana); garastu : AB38 2; garazkatu : DFrec 1; garaztatu : AB38 1, HiztEn-LurE; garaztatze : LurE.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
garazta, garaztatzen.
Ik. ureztatu.
du ad.
- [E208]: ureztatu eta garaztatu bi hitz ezberdin dira eta ez da bata besteagatik hobetsi behar. Bestalde, esanguraz ere ezberdinak dira. Landareak ureztatzea horiei ura ematea da, mauka batekin, ureztontzi edo kanal batetik bertaraino eramanez zein horien gainetik ura lainoztaturik. Garaztatu, ordea, ur tanta finak gainetik botatzea da.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Bere soilean jasoko da aditza, hobetsitzat ageri zen forma isilduz: «garaztatu, garazta, garaztatzen. du ad.»
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'garrama, tresna'.
garba 1 garrama, tresna; 2 azaoa; gerba 'intxaurrondoarena edo haritzarena bezalako lore arren multzo zintzilikaria'
- [E302]: "... ez daude hain garbi gure ustez (...) garba eta gerba. Esanahia zehaztu beharra. (UZEI Botanika hiztegia)" (1993-02)
- [E410]: "Hitzak dauzkan esanahien artean bat lorearena da (gaztainarena, etab.). Nik ez dut deus esatekorik bestelako esanahietarako garba forma proposatzen bada, baina lorearen esanahian gerba forma kontutan hartzea eskatuko nuke. / - garba esanahi honetan badirudi bizkaierakoa dela (Azkuek jasoa lekuko). Dena dela, Kandido Izagirreren Arantzazuko hiztegian kébra ere jasotzen da. / - gerba, berriz, Azkuek dioenez, Nafarroa garaian, Gipuzkoan eta Lapurdin erabiltzen da. Azkuek kerba (Lapurdikoa) ere badakar. Nik neronek gerba entzun izan diet baserritarrei Errezil aldean, 'intxaurrondoaren eta gaztainondoaren lore arra' adieraziz. (1993-02-17)
- [E126]: belar edo lasto sorta. Ikus AL.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Sarrera berria proposatuko da, euskaltzain osoek onar dezaten: «garba 2 iz. 'azaoa, bala'» (eta lehendik arautuari "1" eta "iz." erantsiko zaizkio: «garba 1 iz. 'garrama, tresna'»).
- Erabakia: (Osoko Batzarra, 2010-03-26): "garba 1 iz. 'garrama, tresna'"; eta "garba 2 iz. 'azaoa'". Eta bere hartan utziko da lehen itzulian onarturiko gerba.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'garrama, tresna'.
garba 1 garrama, tresna; 2 azaoa; gerba 'intxaurrondoarena edo haritzarena bezalako lore arren multzo zintzilikaria'
- [E302]: "... ez daude hain garbi gure ustez (...) garba eta gerba. Esanahia zehaztu beharra. (UZEI Botanika hiztegia)" (1993-02)
- [E410]: "Hitzak dauzkan esanahien artean bat lorearena da (gaztainarena, etab.). Nik ez dut deus esatekorik bestelako esanahietarako garba forma proposatzen bada, baina lorearen esanahian gerba forma kontutan hartzea eskatuko nuke. / - garba esanahi honetan badirudi bizkaierakoa dela (Azkuek jasoa lekuko). Dena dela, Kandido Izagirreren Arantzazuko hiztegian kébra ere jasotzen da. / - gerba, berriz, Azkuek dioenez, Nafarroa garaian, Gipuzkoan eta Lapurdin erabiltzen da. Azkuek kerba (Lapurdikoa) ere badakar. Nik neronek gerba entzun izan diet baserritarrei Errezil aldean, 'intxaurrondoaren eta gaztainondoaren lore arra' adieraziz. (1993-02-17)
- [E126]: belar edo lasto sorta. Ikus AL.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Sarrera berria proposatuko da, euskaltzain osoek onar dezaten: «garba 2 iz. 'azaoa, bala'» (eta lehendik arautuari "1" eta "iz." erantsiko zaizkio: «garba 1 iz. 'garrama, tresna'»).
- Erabakia: (Osoko Batzarra, 2010-03-26): "garba 1 iz. 'garrama, tresna'"; eta "garba 2 iz. 'azaoa'". Eta bere hartan utziko da lehen itzulian onarturiko gerba.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Bizk. 'damua'.
damua
Bizk.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garbaitu, garbai(tu), garbaitzen. Bizk. da ad. 'damutu'.
damutu
garbaitu, garbai(tu), garbaitzen
Bizk.
- [E409]: Bizkaieraz damutu sinonimoarekin baliokidea, hiztunen artean bizi dena, garbatu da. Nik ez dut entzun garbaitu. Berdin gertatzen da zematu aditzaz, zemai izenaren gainean. / Gutxienez eskatuko nukeena garbaitu arautua baitago da: garbatu damutu. e. garbaitu.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Bere horretan utziko da lehen itzulikoa (eta garbatu sarreran aipatuko da ohargilearen eskabidea).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
izond.
g.er.
- [E115]: Garbai, ez dela erabiltzen? Nik ez dut besterik idazten.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Bere horretan utziko da lantaldearen proposamena (garbai forma arautuaz ari da ohargilea, ez hemengo garbal formaz).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-11-11 | Bigarren mailan onartzekoa |
h. txitxirio.
ik. txitxirio
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1999-06-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garbatu, garba(tu), garbatzen. du ad. 'lihoa zehatu'.
garbatu, garba(tu), garbatzen
- [E409]: Bizkaieraz damutu sinonimoarekin baliokidea, hiztunen artean bizi dena, garbatu da. Nik ez dut entzun garbaitu. Berdin gertatzen da zematu aditzaz, zemai izenaren gainean. / Gutxienez eskatuko nukeena garbaitu arautua baitago da: garbatu damutu. e. garbaitu.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Lehen itzulikoa osatu egingo da, ohargilearena jasotzeko: «garbatu, garba(tu), garbatzen. 1 du ad. 'lihoa zehatu'. 2 'damutu' adierazteko, erabil garbaitu».
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
izond. eta adlag.: garbi azaldu digu auzia. / AS: argi eta garbi, garbi-ikuzi iz.
AS gisa gehituz: garbirik .
argi eta garbi
izond. / adlag. ("garbi azaldu digu auzia")
- [E409]: Garbikuzi dena batera idaztea proposatzen dut. Darabiltenentzat hitz bakarra, guztiz lexikalizatua dago hor; irribarre bezalatsu.
- [E210]: Azpisarrera (berria): garbirik hara (garbitu berri).
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Bere hartan utziko dira lehen itzulian arautuak eta lantaldeak proposatu duen azpisarrera; gainera, sarrera honetan jasoko da, azpisarrera gisa, garbi-garbi egin esapidea; baina ez da orain forma berririk erantsiko. Honela: garbi izond. eta adlag.: garbi azaldu digu auzia. argi eta garbi; garbi-garbi egin; garbi-ikuzi iz.; garbirik adlag.: garbia nintzen, garbirik nago.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2009-10-19 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ik. OEH argitaratuan: Mg PAb ("Garbi garbi egiteko [...] galbaatu bihar da ardura andi bategaz", "Garbi garbi eginik"), Añ EL ("Arimea garbi garbi eginik, izateko zeure yar leku"), Lard ("Gorputz-illa artu, garbi-garbi egin eta [...]"), Alz Burr ("Burruntziya, zillarra bezela garbi-garbi egin"), Ir YKBiz ("Legen-arra kendu zitzaion ta garbi garbi egin zan"), Salav ("Oxijenada urez garbi-garbi eginda", "kartutxoak nere galtzatan garbi-garbi egin eta ematen nizkan"), ArgiDL ("Jaungoikoak asko maite ditu anima aiek[;] ez ditu, alaz ere, zerura eramango Garbitokiko oñazetan garbi-garbi egin bitartean"), NEtx LBB ("Zaude pixka batean, eta or bertan degun potzura eramango ditut garbi-garbi eginda jan ditzazun"), Berron Kijote ("Arma txuri-garbiekiko artan, garbi-garbi egiteko ustea ba zuan txolarteren batean, katatxuriaren larrua baiño txuriago utzi arte").
garbi garbi egin 2, Argia 1923 ("botikakoaz urtutako urarekin garbi garbi egin", "Nekazaritzan ibiltzen diran tresna edo tramakullu, goldeak eta orren antzeko gañerakoak ere, garbi garbi egin bear dira").
garbi garbi egin : LurE (adib. gisa) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, Euskalterm.
garbi-garbi egin : EuskHizt (AS: 1802, erabat garbitu) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HLEH: adib. / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: adib. / ElhHizt: - / EskolaHE: -
egin, bikoiztapenekin (ik. HitzElk/4, 51): zehazteko dago hauetako zeini dagokion hiztegi-sarrera edo azpisarrera; hemengo hau, beste kasu batzuetan egin den bezala, garbitu aditzaren azpisarrera gisa eman liteke.
- [E409]: Garbi hitzaren AS legez sartuko nuke. Egitura errepikatua hain zuzen ere, besteak (garbi egin) nekezago funtzionatzen baitu. Honek bai, ostera.
- [E210]: Kokapena: garbi sarreraren barruan, edo bestela, bera sarrera nagusitzat hartuta.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): garbi sarreran jasoko da azpisarrera gisa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-05-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: GARBI-GARBIA (Con valor adv.). "Errazu garbi garbia, dites tout net" Dv. Mentaberriren zintzurrak / xahutzen tu garbi-garbia / Bardozko etxe-bazterrak. Monho 36. Eta niri hurbil, garbi garbia, entzuten dut oihu bat. Barb Leg 149. Garbi garbia ageri zen: Circus-Circus! [avionaren] bi hegalpetan. JEtchep 41. Elhe alferrik gabe dio, garbi garbia: "Frantses, badakizu [...]". Ardoy SFran 141. Etzutena [...] garbi garbia atxiki behar Frantsesek [...] erein fedea? Ib. 241s
Ez dugu adberbio kategoriako garbi-garbia formarik aurkitu.
garbi-garbia 6: Herria 3 (Dirudianez Bizkaiko edo Gaskoinako golkoko zola gelditzen da garbi-garbia kutsadurik gabe), Berria 1 (Zergatik dugu maite dena hain garbi-garbia izatea?), Marzel Etxehandi (Orduan bakarrik, garbi-garbia sartu ginen block 45ean, handik aitzinako ene egoitzan.), Piarres Aintziart (Historio luze batek beztitua zuen, historio labur batek garbi garbia hemen erakusten digu, bere perfekzio geometrikoan lau dorre, arrosetoi bat, sinplea, eta elizate propia).
Adierazle egokia, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa adberbio mugatua delako.
Azpisarrera gisa jasotzekoa garbi sarreran.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1994-09-22 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
garbiketak, garbi-ikuziak
AS: iz.
nahiz hitz elkartua den, tautologiazko edo geminatu semantiko urrien adibide gisa, eta Bko hizkera mintzatuan behintzat bizirik dirauelako
garbi sarreraren azpisarrera gisa ematekoa da
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-i(tu)+a-
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-05-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: GARBIAN a) "En substancia" Lar. v. GARBI-GARBIAN (a). Kintalak garbian 15; dozenak 1. HerVal 203. Eun ta berrogetamar milla pezeta garbian geratu zirala-ta nago. Gerrika 153. Ortara, kolpeak jaso eta ezpailuke garbian ezer aterako. Etxde JJ 128. b) (Poner) en claro. Aspaldi garbin jarri uan Irizartarra zala. Ez al da onela? Lab EEguna 86. c) En limpio, en copia limpia. Lau bertso edo poesia, eskutitzian garbian ipiñi baño leen, pentsu zaku baten idatzi nituanak. Gerrika 229.
garbian 5: Consumer (arroz edo pasta zati bat esaten denean, 60-80 gramo arroz edo pasta esan nahi da -gordinik eta garbian pisatuta-; ogi zati bat, 40-60 gramo; eta patata zati bat, 150-200 gramo), EiTB 2 (Futbol Club Barcelona kenduta da bere jokalariei garbian ordaintzen dien klub bakarra), Karmel (Orduen Liturgiako irakurgai hauek idazkera zabarrez, zirrimarra ulergaitzez eginak daude, geroago idazmakinaz garbian kopiatzeko asmotan), Erlea (Bazkalondoan apunteak garbian berrituko nituen eta gero pin-ponean izerdituko ginen apur bat).
garbian 7: Berria (Etekin garbian horrek izango duen emaitza 230 milioi euro dira, aurreko urtean baino %14 gehiago), Josu Zabaleta 4 (Ordu arte hartutako oharrak berriro lantzen eta garbian jartzen hasi zen), Itxaro Borda (Bide beretik Golde aldizkariaren testu teoriko eta ideologikoak idazten zituen Bozek, bere lantokiko ordenadore performanteaz baliatuz, gero garbian ezartzen zituela Frantxisek), Joxerra Garzia (Garbian atera duzun bakarra, zera: bi galtzerdi dituzula orain jira-biraka).
Adierazle egokia, erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
a) 1. adierako oharra kendu eta bi adiera egin: lehenengoa orain artekoa eta utzi hor orain dagoen adibidea (Nahaspila handia zen, zaila zen garbian ezer ateratzea), eta ezarri osaerako beste bat gehitu, oharrean zegoena. Bigarren adiera, irabazian formarekin definitu eta Horretara, kolpeak jaso eta ez bailuke garbian ezer aterako adibidea jaso. b) 2. adiera zena 3. adiera egin, oharra kendu eta adibideren bat gehitu (oharreko jarri falta da) (2021-11-23).
Azpisarrera gisa jasotzekoa garbi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garbiarazi, garbiaraz, garbiarazten. du ad.
garbiarazi, garbiaraz, garbiarazten
-i(tu)+a-
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-i(tu)+g-
- Erabakia: BAgiria (1997-05-30): 'H. Knörrek aurkeztutako oharrak [...] Garbigailu-ren ondoan ikuzkailu hitza ere sartzea eskatzen du ohargileak. Honek, hala ere, arazo bat du, ikuzgailu/ikuzkailu formen arteko hautua egin behar baita. Bestetik, ikuzi hitzaren estatusa ere erabaki beharko litzateke. P. Xarrittonek azaldu du ikuzi eta garbitu ez direla gauza bera: ikuztea urez egiten da. Horrenbestez, gero ikusi beharko da kontu hau'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
garbi gela 3: L. Etxezaharreta ("Arats batez, garbi gelako lavabotik hurbiltzean, mirailaren zolan zutik zen forma xuria ikusi zuen", "Reeves anderea garbi gelan harrapatu zuten, kurioski kokorikatua", "Garbi gelako miraila puskatua zela ohartu ziren"); garbigela 7: UZEI ("Garbigela: zerbitzuko gela sanitarioa..."); GAO 1990 eta 1991 6 ("Bulego, garbigela eta aldageletara destinatuta", "Sare honetatik datorren ura, bai eta garbigela eta abarretatik datorrena ere...", etab.).
garbigela : AB38 2 (aseo, cuarto de aseo); HiztEn (garbitzeko gela berezia, komuna, lababo eta beste zenbait sanitarioz hornitua); Euskalterm 4 (aseo, servicio de aseo) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec; AB50; LurE.
garbigela : HiruMila (habitación, cuarto de aseo); ElhHizt (cuarto de aseo, cuarto de baño, servicio); PMuj DVC (garbi-gela: cuarto de baño, de tocador, de aseo, servicio) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; Casve EF; EskolaHE; Lh DBF; Lur EG/CE eta EF/FE; HaizeG BF; DRA.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
HezkAdmin: aseo.
forma berri-egokia.
-gela.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2003-03-12 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2011-05-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh247 | 2020-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2011-03-03): garbigune 15 ager.: Berria 12 (adib.: Gipuzkoako garbigune kopurua bikoizteko, garbigune berriak eraikitzeko, Bizkaiko garbiguneei erabiltzaileek ematen dieten nota), JJ. Agirre (Garbigune deitu diete udal agintariek zabor bereziak biltzeko zabortegiei), Ainara Arratibel (Horrekin batera, kamioiak heltzen ez diren lekuetako auzotarrek hondakinak eraman ditzaten sei gune, larrialdi gune bat eta garbigune bat jarriko dituzte), EiTB.com (Txapelketa Bergarako Barri Angiozar auzotik abiatuko da [Garbigune ondotik, hain zuzen]). // (2020): garbigune 247 (asko, oraindik ere, izen propio mailakoak).
EPG: garbigune 6: Iñigo Bilbao 3 (Garbiguneetara eramandakoak eta ontziak eta tamaina handiko zaborrak batzeko etxerik etxeko zerbitzu espezializatuen esku utzitakoak, Zabalgarbi errauskailua martxan ipintzea eta beste hiru Garbigune gehiago egitea baino ez da behar, Falta diren Garbiguneak Bakion, Ondarroan eta Arratian egingo dituzte), Berria (Atzo goizean pertsona baten hilotza aurkitu zuten Muskizen, Kobarongo Garbigunearen ondoan aparkatuta zegoen auto baten barruan), Josu Zabaleta (Eseri ziren garbigune batean, eta patriketan zuten ogia eta salamia jaten hasi ziren), Pako Aristi (Eta eskimalek esaten dute haizeak ilentiari ateratzen zizkion txinpartak zeruko izar bilakatu zirela; neskak zeraman ilentia eguzki bilakatu zela, eta mutila gau, eta bere aurpegi beltzaren garbigune apur haietatik sortu zela ilargiaren distira apala, zikindua bezala).
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Izen propioaren ingurukoak dira testuetan jaso direnak, bestela, ez dago hedatua.
ongi eratua da, baina bere bidea egin gabea.
Izen propioaren mugakoa izan da, baina arrunt bihurtu da. Gaur hori besterik ez da erabiltzen.
-gune.
- [E208]: Ez dakit bere bidea egina duen, baina Bizkaian behintzat herri askotan ageri dira izen horretako tokiak, zaborrak eta hondakin bereziak uzteko. Eta jendeak, bai eta erdaraz ere, bidegorri-en antzera, euskal izenaz deitzen ditu.
- [E210]: Hiztegiak ekarri beharrekoa, adierazgarria baita. Zehaztapenak: Admin. eta Merk.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-10-19): Kendu lerroa (oraingoz ez da aipatuko, eta ikusiko da hedatzen den)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 |
garbiketa eta koipeztaketa; garbiketak, garbi-ikuziak
etxeko garbiketak egiten ari da; garbiketak egiteko ontziak.
etxeko garbiketak egiten ari da; garbiketak egiteko ontziak
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar. 'garbi'.
Ipar. Cf. garbi
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1994-09-22 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. OEH
ur-garbikuntza
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
garbiketa erabiltzen da, eta ez dago besteren beharrik
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-leku.
iz.
garbitegia; garbitokia.
- Erabakia: EBB (1997-04): kendu egin da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-min.
iz.
garbiminak jota daudenen garbizaletasuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-i(tu)+o-
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: +
-ik.
garbi sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
garbia nintzen, garbirik nago.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- Erabakia: BAgiria (1997-05-30): 'H. Knörrek aurkeztutako oharrak [...] Garbitasun hitzaren bigarren adiera bat ('documentos personales') ezartzeko eskaria ez da ontzat eman, lehenbiziko buelta honetarako behintzat'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Erl.: garbitokiko arimen bederatziurrena.
- [E124]: "nolako adierarekin? 'Purgatorio' eta 'garbitzeko lekua' 'lavadero'?" (1995-06-16)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 | 1994-09-22 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
garbitu, garbi(tu), garbitzen. da/du ad.
garbitu, garbi(tu), garbitzen
garbitu / ikuzi banaketa argitu beharra egongo da
- [K201]: "Izena ere bai: "Garbitu ederra eman zion etxeari, arropari..."" (2006-03-03)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-03-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-pen/-tzapen.
iz.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. OEH
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2009-11-02 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-06-16 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Baztertua dirudi (izan du bere tradiziotxoa, Hegoaldean; baina gaztelaniaz bakarrik erabiltzen denez, eta horren premiarik ez dagoenez, lantaldeak uste du ez dela hiztegian jasotzekoa).
- [E123]: Oraindik ere ageri da, 12 agerraldi, esaterako, Ereduzko prosa gaur corpusean, besteak beste Koro Navarrok, Iñaki Iñurrietak, Harkaitz Canok edo Fernando Rey-k erabilia. Ez ote du merezi Heg. marka eman eta jasotzea?
- [E210]: Hiztegiak onartu beharrekoa. Proposamena: h. indar. / Zehaztapena: Heg.
- Erabakia: (H2.2 / 2009-11-02): Jaso egingo da, gutxieneko azalpenekin: «garbo iz. Heg.»