Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

geldiarazi, geldiaraz, geldiarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

geldiarazi, geldiaraz, geldiarazten

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: paralización.

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-arte.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

geldiunea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ezin/-gaitz.

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gaitz/-ezin.

Kategoria

izond.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Ahozko erabileraren testigantza fidagarria du

ahozko erabileraren testigantza fidagarria du (Kandido Izagirre), idatzizkoarena urria izan arren (eremua, dirudienez, "Gipuzkoako partean egiten den Bizk." da, baina ez da horrelako markarik erabili izan hiztegi honetan, OEHn ohikoa bada ere).

Kategoria

izond.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

haur geldigorra.

Euskaltzaindiaren Arauak

'apurka, pittinka'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

kategoria gehituz ("adlag."), eta AS gisa: geldi-geldika , geldika-geldika .

Atzizkien araberako erabakiak

-ka

Forma baten adiera(k)

apurka, pittinka

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

geldika sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Bizk.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu geldiketa forma ezta gelditu forma izen gisa ere.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

geldiketa (eta geldiketa giro, langeldiketa) 9: Txill ("Han ere geldiketa giro bera: igande goiz batez egon zitekeena"), GBarand Gauzaki ("bigarren ezagueraldia likina izan denaren gogorketa da, bizi izan denaren hilketa, higikuna izan denaren geldiketa"), V. Huici ("langeldiketaren aurka"), Mundua 1993 ("elektrizitate eta ikatz eskasiek geldiketak sortzen dituzte industrian"), Deia 1994 ("agian [...] atzerakadaren behinbehineko geldiketaz hitz egin beharko genuke"), Argia 1997 4 (adib.: "Zentrala ezagutzeko bisitaldi antolatuak jasotzen dituzte bertako Informazio Zentroko arduradunek [...] baina egunotan errekargarako geldiketa egin dute eta ez dago bisitaldirik"). // Ez dugu aurkitu izen gisa erabilitako gelditu formarik.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

geldiketa : DFrec 5 (ZArg, adib.: "haragi eta esnearen greba ordu bateko geldiketarekin hasi zen"), AB38 1 (lan-geldiketa: 'paralización del trabajo'), HiztEn (Kir. gelditua), Euskalterm 4; gelditu [iz.]: HiztEn (Kirol), Euskalterm 5 // Ez dugu aurkitu ap. AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

geldiketa : ElhHizt (Kir. parada) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC // gelditu [iz.]: ElhHizt (Kirol.) // Ez dugu aurkitu gelditu [iz.] ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ik. EPG corpusean geldiketa 86: Berria (Kirola sailean 84; adib. "Meritu handiko lau geldiketa egin zituen Realeko atezainak"); gelditze 25: X. Amuriza, J. Garzia, X. Montoia 2, M. Oxandabaratz 2; Herria 13 (adib., "Gelditze baten ondotik berriz hasi da Hasier Olaizola"; "gibelerat itzultzea Otsondoko lepotik, Dantxarinean azken gelditze bat eginez"); Berria 5 (adib., "Instituzioen gainbeherari gelditze bat ematea ez bada lortzen...") // Ez dugu aurkitu EPG-ZTC corpusetan izen gisa erabilitako gelditu formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Zehazki: s.u. parada (“4. Kir. del portero”) gelditu, geldiketa (hizo una gran parada), gelditu bikaina egin zuen // HiruMila: s.u. parada ("13 Dep. parada”) geldiketa // ElhHizt: s.u. parada (Dep.) gelditu, geldiketa (La parada del portero fue espectacular) Atezainaren gelditua ikusgarria izan zen // Ez dugu aurkitu kiroletako “parada” adiera ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Jatorri-osaerak gorabehera, hedatu-nagusitua da

hedatu samarra da Kirol. eremuan, eta onartzekoa iruditzen zaio lantaldeari, gelditu aditzetiko izenak bestela ere aski ugariak diren arren.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kirol.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kin osaerako berri-egokia.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

gelditzen dena, hondakina.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

geldikor 10: J.M. Agirregabiria ("Demagun, karga eta korronte geldikor batzuk sorturiko eremu elektromagnetikoa"), J.A. Irabien 3 (adib.: "erreakzio kimikoa arintsua den kasuetan, aurreko difusio-pelikuletan [geruza geldikorrak] gertatzen diren fenomenoek erauzketa-abiadura kontrolatzen dute", "Honegatik, bi geruza likido geldikorrek, bata fase akuosoan eta bigarrena fase organikoan difusio-prozesua kontrolatzen dute"), NZ/BBB1 ("Burua gutxiago ala gehiago garatu eta ezberdindurik egon daiteke, eta horrek bizitz mota higikorra ala geldikorra izatea baldintzatzen du"), Zinetika 3 (adib.: "Komenigarria da, eskema hau eta egoera geldikorraren tratamendua aipatzean etanoaren deskonposaketarentzat proposatu den eskema alderatzea", "Azaldu den azkeneko erreakzio-eskemarentzat ondorengo egoera geldikorreko ekuazioak idatz daitezke"), J.A. Irigarai ("euskarak, izkuntza nagusi gisa eta ez 'elebitasun orekatuaren' sasi soluzionean, bere lurraldea behar du oraintxe; eta lurralde horrek ez luke ertsi eta geldikorra izan behar, ideki, emankor eta edakorra baizik"), UZEI ("Perturbazio-metodoa: Atmosferako mugimenduen ekuazioentzat ebazpen hurbildu bat lortzeko, egoera geldikor bati desbiderapen txiki bat gainezartzen dion metodoa").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

geldikor : AB38 7, HiztEn (1 geldirik egoteko joera duena; 2 egoera berean, aurrerapen edo atzerapenik egin gabe mantentzen dena), Euskalterm 9; geldikortasun : cf. infra; geldikortu : AB38 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

geldikor : HiruMila (sedentario, estacionario), ElhHizt (1 sedentario, que tiende a estarse quieto; 2 estacionario), PMuj DVC (estacionario, inmóvil) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal estable; estacionario / stable; stationnaire formen ordainak: HiztHand: egonkor; (trabajador) finko / egonkor, estazionario // ElhHizt: egonkor / egonkor, geldikor // Lur EG: egonkor, iraunkor / Ø // eta EF/FE: egonkor, iraunkor, tinko / Ø // HaizeG FB: iraunkor, ongi jarri, iraupentsu, iraungarri / geldi, geldikoi // Casve FE: irainkor, iraipus, ontsa jarri, plomü / ekürü, igitügabe // PMuj DCV: 1 iraunkor, irauti, iraugarri, iraungarri, irauteko, betiereko, betiko, iraupeko, iraunkoi, iraunbear, iraupetsu, luzakor, luzaroko, iraupeneko, iraupentsu; 2 aldakaitz, aldatu-ezin, alda-ezin, eziñ-aldatuzko / geldi-geldi, mugigaitz, igigaitz, mugigabe, geldikor, bere-artan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

eratorri berria da; eta, osaera zuzenekoa izan arren, ez dirudi egokia, formaz antzekoegia den geldigor kontrako adierakoa baitu ondoan; egonkor arautua aski ote den aipatu da, baina zalantzekin: cf. es estable / estacionario, fr stable / stationnaire.

Atzizkien araberako erabakiak

-kor.

Zerrenda osagarriak

RENFE: "Geldilekua: Parada (Punto de parada)".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-leku.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: geldi-geldirik.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

geldi-geldirik

Atzizkien araberako erabakiak

-rik

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: geldi(ro)-geldiro.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

geldi-geldiro, geldiro-geldiro

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

gelditu, geldi, gelditzen. da/du ad.

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

AS gisa gehituz: - (e)tik gelditu .

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

gelditu, geldi, gelditzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-txo.

Kategoria

izond. eta adlag.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: paralización. / IparKazet (Justizia): suspension d'audience: auzi eten / gelditze; dépôt de bilan: konduen uztea / gelditze;liquidation judiciaire: legez heste / gelditze.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gune/-une

Euskaltzaindiaren Arauak

adlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

geldotu, geldo(tu), geldotzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

geldotu, geldo(tu), geldotzen

Jatorrizko forma

(auto)busen geltoki; itsas geltoki

Jatorrizko forma

taxi-geltoki

Euskaltzaindiaren Arauak

tren-geltokia; autobus-geltokia.

Forma baten adiera(k)

Zerrenda osagarriak

RENFE: "Geltokiburua: Jefe de estación".

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-buru.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du 'harribitxia' adierakoak; Biol. eremukoa, berriz, ez dirudi frantsesez erabiltzen denik (bourgeon formak ordezkatu duelako edo).

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

harribitxia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biol.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

geminatu 5: a ) Hitz-Elkarketa/1 ("A. Irigoienen [...] geminatu semantikoak #mdash# hemengo terminologian tautologiazko dvandvak"), LMuj 2 ("Latineko geminatuek, gehienetan, soilkapena jasaten dute euskarara igarotzean", "-LL+l geminatu latinoa"), R.M. Pagola ("ez da batere garbi bereizten geminatua ala luzatua den bokala"); b ) J.A. Berriotxoa ("bao gehiago dago goiko solairuetan [ez bait dira jadanik defentsarako edifizioak], mainelekin geminaturiko leihoekin").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

geminatu : HiztEn, Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

geminatu : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Hizkl.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan bikieta ("Creado por AG en 1896 de biki y –eta: “Bikietan ilbarrija” AG"); biritxiak Lar ("Géminis, signo del Zodíaco, Biritxiak").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

geminis 1, Baietz/2 ("Geminis Maiatzaren 22-tik Ekainaren 21-era. Ateak itxi tristurari"), gemini 3: Habe 1988 ("Gemini Maiatzaren 21etik Ekainaren 21ra"), U. Agirre ("Gemini maiatzak 21 - ekainak 20: Pentsatu al duzu pentsatu beharrekoa? Gero eta denbora gutxiago falta da"), Egunk 1996 ("Gemini: maiatzak 21 - ekainak 20: Santu fina zara bai. Etxean uso eta kanpoan otso"). Ez dugu aurkitu biki formarik zodiakoko zeinu hau izendatzeko; jemin 1, Lç Cal ("Iguzkia Jeminean "). Ez dugu aurkitu biki formarik zodiakoko zeinu hau izendatzeko.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

gemini : HiztEn, Euskalterm 1; geminis : LurE; gemini: HiztEn, HiruMila, Zehazki; geminis: LurE; Bikiak: Zehazki. // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gemini : ElhHizt, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sektore jakin bateko informazioa

Berria 2005-08-25: Aries / Taurus / Gemini / Cancer / Leo / Virgo / Libra / Scorpius / Sagitarius / Capricornus / Aquarius / Piscis.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Gemini ZTC 4: Eider Carton (“Gemini konstelazioan disko-itxurako objektu bat ikusi zuen”), Jesus Arregi Bengoa (“Eguzkia maiatzaren 21ean sartzen da Geminin”, “Luzera ekliptikoa 100º da, Geminin”), Joxerra Aizpurua (“itzala Gemini-n zegoela ikus daiteke”); Geminis ZTC 13: Eduardo Artamendi (adib.: “Geminisen sartzen denean””Geministik Cancerrera sartzen denean”, “Txakur txikiak Geminisi jarraitzen dio”), Jesus Arregi Bengoa (“Maiatzaren 21ean Geminis-en sartzen da”), Jon Andoni Boneta (“maiatzaren 21ean Geminis-en sartzen da”) // EPG: M. Lizarralde (“Geminis on batek bezala bi aurpegi ditu Juan Carlos Perezek”), X. Iruretagoiena (adib.: “Taurotik irten eta Geminisen sartzen denean”, “Geminisen egiten zuen bide berdina”, “Geminisen puntuetan barrena”), Edorta Jimenez (“Geminis konstelazio bilakaraziz”), Pello Zabala (“Geminis duzu hurrengoa”). // Ez dugu aurkitu zodiakoko zeinua adierako biki edo antzeko formarik.

Erdaretako formak

es (RAE): Géminis; fr (Larousse): les Gémeaux; en (Collins): Gemini; de (Langenscheidts): Zwillinge.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Onartzekoa da Gemini forma horoskopokoa aipatzeko eta konstelazioa edo zodiakoko zeinua izendatzeko; ez dirudi biki ordaina aipatu behar denik, ez baita adiera horretakorik aurkitu inongo testutan (ez OEH-EEBS eta ez EPG-ZTC corpusetan).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Zodiakoari dagozkionak batera berrikustekoak dira.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "gene, genetika".

LBeh (2014-04-03): gene-terapia 40: Elhuyar 31 (adib.: “Erretinosi pigmentario gaitzak utzi zuen itsu, duela 7 urte gene-terapiak ikusmena berreskuratzen lagundu zion arte”), Jakin 9 (“Egun hartan, 1990eko irailaren 14an hasitako gene-terapia bidezko saio klinikoek lehen biktima eragin zuten”); terapia geniko 10: Elhuyar 3 (adib.: “Esate baterako, terapia genikoetarako erabili ahal izango direla aipatu du Alkortak”), Berria 6 (adib.: “Gaitza nola garatzen zen, sintomatologia eta terapia genikoa egiteko erabili zuten prozedura"), Jakin (“energi politikak, airearen kutsadura, nekazaritza iraunkorra, elikagaien irradiazioa, ingurumenarentzako arrisku kimikoak, garraio pribatuaren etorkizuna, terapia genikoa, klonazioa, genetikoki eraldatutako organismoak (GEO), informazioaren gizartea, hondakin nuklearren kudeaketa, naturaren balioak”); terapia genetiko 19: Elhuyar (“Jakintza horrek terapia genetikoari atea irekiko lioke. Bide horretan egin da zerbait?”), Berria 17 (adib.: “Terapia genetikoaren historia Pirinioetako etapa ziklista baten parekoa izan da orain arte, gorabehera handiak izan dituena”), EiTB (“Terapia genetikoetan informatikak duen paperaz, ostiraleko 'Forum'ean”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: gene terapia 5: Berria (adib.: “Gantza gutxitzeko gene terapia aztertzen ari dira AEBetako eta Suitzako zientzialariak”); terapia geniko 13: Berria 5 (adib.: “Terapia genikoa erabiliz, bi anaia sendatzea lortu dute Alemania”), Juan Garzia 8 (adib.: “Terapia genikotik, nahiz hastapen toteletan baino ez dagoen oraindik, uste osoz espero ditugun aurrerapenek bide horretatik joan behar dute noski”); terapia genetiko 5, Berria (adib.: “Pilulez gain, etorkizun batean kirolariak gen aldaketa horretan oinarritutako terapiagenetiko bat egin ahal izango dutela uste dute zientzialariek”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ZTH: gene-terapia (Genet./Med.) sin. genoterapia, terapia geniko.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es terapia génica, terapia genética / fr thérapie génique, thérapie génétique: Elhuyar: - / Nolaerran: gene terapia / Zehazki: geneekiko terapia / Labayru: - / Adorez5000: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta erabilia terapia geniko osaerarekin batera. Geniko ere sartzea proposatu da.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa onartzekoa gene sarreran.

Zerrenda osagarriak

Katal: Genealogia: Genealogía .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

generadore (eta j- 3) EB 9: P. Alkain 3 (adib.: "Generadore termoelektriko eta aparatu termoionikoak"), I. Iñurrieta 2 (adib: "Marraztu zirkuitu elektrikoa generadore, eroale eta hartzailearekin"), FisKim/BBB ("Bere potentzial diferentziak konstante dirauen generadore baten poloei..."), P. Ezkiaga 3 (adib.: "Bordara ez zen argindarra iristen eta jeneradore baten bitartez lortzen zuten bertarako argia").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

generadore : AB38 6 (hauetan 2 g. elektriko), LurE, Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

generadore : HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF; jeneratore : Lur EG/CE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal generador, -a / générateur formen ordainak: HiruMila: 1 sortzaile, sortarazle; 2 (aparato) generadore, sorgailu; generador eléctrico: sorgailu elektrikoa // ElhHizt: 1 adj. sortzaile; 2 Electr./Fís. sorgailu // Lur EG/CE: 1 sortzaile; 2 indar emaile; 3 generadore // Lur EF/FE: 1 sortzaile; 2 indar emaile; 3 jeneratore // XarHizt: sortzaile, aita; techn. sorgailu // Casve FE: aita, sorzale; tech. sorgailü // HaizeG FB: aita, sortzaile, ernatzaile // T-L LBF: aita // PMuj DCV: emartzaile, ernatzaile, sortzaile, aita, guraso // Ez dugu aurkitu ap. Azkue Aurkibidea.

generadore iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, generadore-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. sorgailu].

generadore 61 (Argia 9, Berria 22, DiarioVasco 4, EiTB 15, Elkar 3, Consumer 7, Elkar 1, Laneki 1); sorgailu 215.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

generadore 7; sorgailu 19.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. sorgailu / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Egokia da debekua, eta baliokideak bere bidea egin du.

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. sorgailu.

Txostenaren laburpena

ager.ak OEH / EEBS segidan: gen- 58 / 72; jen- 629 / 244; ien- 11 / 0.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

a) iz.ak: general 12: G 5 (Or SCruz); IE-ZuAm 7 (EZ Man II, Tt Onsa, JE Bur); ieneral IE 1 (JesBih); jeneral 127: B 19 (JJMg BasEsc, AB AmaE, Azc PB, Itz Azald, Kk Ab II, Balad, Alzola Atalak); G 59 (Mb IArg II, Cb, Echag, Izt C 33, JanEd I, Arr May, Iraola, Or SCruz, Tx, NEtx LBB, Munita, Anab, Salav); IE-ZuAm 46 (Lç, EZ Man I, Tt, ES, Xarlem, Bordel, Ip Hil, Arb Igand, HU, Barb Sup, Etcham, Zerb IxtS, Zerb Azk, StPierre, Casve SGrazi); EB 3 (MEIG); eta almirante jeneral G 1 (Izt C); buru-jeneral G 1 (Mb IArg I); intendente jeneral G 1 (Izt C); kapita(i)n jeneral G 15 (Izt C); IE 3 (Lç, ES); EB 1 (MEIG); komandante jeneral G 3 (Izt C); jeneral - seme EB 1 (MEIG); teniente jeneral G 5 (Izt C); jeneraltasun IE 2 (Mat); EB 1 (MEIG); jeneraltza EB 1 (MEIG); b) izond.ak: general 36: IE-ZuAm 35 (EZ Man II, Harb, Hm, Tt Onsa); EB 1 (MEIG); ieneral IE 10 (CatLuz, JesBih); jeneral 404: B 93 (Cb CatV, Añ, Mg CO, JJMg BasEsc, Astar II, Cat, Itz Azald); G 144 (Mb IArg I, Cb, Mg CC 102, Gco, AA II, Izt C, Arr May, Aran SIgn, PE, ArgiDL, Uzt Sas, Vill Jaink); IE-ZuAm 164 (E, Lç, Mat, EZ, Harb, Ax, SP, Tt, Gç, Bp, ES, Ch, Mst, CatLan, Monho, Añ CatAN, Dh, Cat, UskLiB, MarIl, Jaur, Laph, CatAe, CatSal, CatS, Ip Hil, HU, Arb Igand, Zerb Azk); EB 3 (MEIG); eta jenerale IE 1 (LE Prog); nagusi-jeneral G 1 (Mb IArg II); c) eratorriak: generalki IE 9 (EZ Man II, Harb); generalkiro G 1 (Gco II); jeneralean G 3 (PE, Uzt Sas); jeneralian G 10 (Arrantz, EusJok, Tx B II, Uzt); Zu 3 (UskLiB, CatS); jeneralki 44: G 2 (Vill Jaink); IE-ZuAm 41 (Lç, Mat, EZ Noel, SP, Tt Arima, Bp II, ES, Ch, CatLan, UskLiB, CatS); EB 1 (MEIG); jeneralkiro G 1 (Gco II).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) iz.ak: general 28: B 3 (Kirikiño, B. Aurre-Apraiz, B. de Arrizabalaga); IE 9 (M. Ariztia); EB 16 (M. Goihenetxe, J. Agirre, J. Sudupe, X. Gereño, J.A. Agirre, S. Garmendia, J.M. Irigoien, D. Urbistondo, X. Amuriza, Egin, Deia, Unesco-ren Albistaria); jeneral 86: B 1 (J. Zubikarai); G 4 (G. Aresti, A. Zavala, B. Latiegi); IE 14 (Catichima edo Fedea..., Eskualduna, D. Soubelet, Otoizlari, D. Landart, Herria); EB 67 (L. Mitxelena, J. San Martin, U. Larramendi, Historia eta ..., Saioka, Euskadi jaietan, J. Hiriart-Urruty, E. Etxebarria Legina, M. Onaindia, X. Gereño, I. Aldabe, J.L. Agote, A. Valdes, Txill, X. Mendiguren Bereziartu, I. Zubiri, Gabai, J. Etxaide, I. Tapia, X. Arbelbide, A. Arozena, Hemen); jenerale EB 12 (I. Aldabe, X. Arzelus 11); b) izond.ak: general 15: B 1 (J. Garitaonaindia); IE 2 (M. Ariztia, F. Krutwig); EB 12 (J. Apecechea, J.R. Etxebarria, Fisika Orokorra, G. Nazabal, M.A. Barcenilla, E.J., Egin); jeneral 69: B 1 (Oñati); G 8 (Jesus'en biotzaren..., J.M. Arzallus, A. Arrinda, R. Bozas-Urrutia, Vill); IE 7 (J. Elissalde, Catichima edo Fedea..., Eskualduna, Otoizlari, M. Goihenetxe, Herria); EB 53 (El Día, T. Barrenetxea, J.M. Zabaleta, J. San Martin, J.L. Davant, Euskal kulturaren urtekaria, J.M. Arrieta, J. Sudupe, Alderdi Komunistaren manifestua, Sakramentinoak, Euskaltzaindia, J. Azurmendi, G. Garate, Pio Baroja, E.J., S. Garmendia, J. Hiriart-Urruty, Egin, J.M. Elexpuru, K. Aulestia, I. Salbidegoitia, J.B. Dirassarre); c) eratorriak: generalean EB 12 (Oihenart Taldea, B. Astobiza, Zinetika Kimikoa, J.M. Txurruka, V. Cortes Alonso, U. Larramendi, I. Aldabe, J. Arregi); generalki 10: G 1 (P. Iztueta); EB 9 (X. Iturpe, P. Alkain, Oihenart Taldea, J.M. Irazola, J.A. Agirre, Amaiur); jeneralean 47: G 1 (Vill); EB 46 (J.I. Iglesias, J. Garzia Garmendia, X. Amuriza, J. Bergara, Euskal Estatistika-Erakundea, E.J., Oihenart Taldea, Elhuyar, I. Irazabalbeitia, M. Ausin, J. Arregi, J. Azurmendi, F. Mendizabal, X. Kintana, F. Arbizu, J. Setien, Elhuyar, UZEI, G. Nazabal, J. Zabaleta, Euskaltzaindia, I. Aizpuru, J.I. Abrisketa, I. Mujika Iraola, B. Atxaga, DV, Gaur express, F. Larrea, F. Ibargutxi); jeneralki EB 14 (I. Ibarrola, M. Murua, J. Amenabar, X. Iruretagoiena, J.I. Paul Arzak, J. Azurmendi, B. Bakaikoa, X. Kintana, X. Gereño, Sagardoa); jeneraltasun EB 1 (J.M. Zabaleta); jeneraltza EB 1 (L. Mitxelena); generalpen EB 1 (J.R. Etxebarria); generalizatu EB 2 (Saioka, I. Aldabe); generalizazio EB 3 (J.M. Goñi, P. Esnal); jeneraldu EB 1 (J. Azurmendi); jeneralizatu EB 6 (M. Pagola, G. Nazabal, Gipuzkoako Ekonomia, P. Arregi, E.J., Amatiño); jeneralizazio EB 6 (J.M. Zabaleta, UZEI, P. Salaburu, Eguna); generalitate EB 1 (I. Aldabe); jeneralidade EB 1 (X. Amuriza).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

a) iz.ak: general : DFrec 1, AB38 1, AB50 34; kapita(i)n general: AB50 2; teniente general: AB50 5; jeneral : DFrec 14, AB50 10, HiztEn-LurE, Euskalterm 4; jeneraltza: HiztEn-LurE; kapitan jeneral: AB50 1; jeneralisimo: Euskalterm 1; b) izond.ak: general : DFrec 20, AB38 11, AB50 9; jeneral : DFrec 53, AB50 14, HiztEn-LurE, Euskalterm 69; c) eratorriak: generalki : DFrec 4, AB38 1; generaltasun : AB38 1; generalizatu : AB38 3, AB50 1; generalizazio : AB38 4; jeneralki : DFrec 3, AB50 2, HiztEn-LurE; jeneraltasun : Euskalterm 1; jeneraldu : DFrec 1; jeneralizatu : DFrec 2, AB50 2, HiztEn, Euskalterm 8; jeneralizagarri : Euskalterm 1; jeneralizatzaile : Euskalterm 2; jeneralizazio : HiztEn, Euskalterm 6; jeneralista : HiztEn, Euskalterm 1; jeneralitate : Euskalterm 1.

Euskaltzaindiaren Arauak

general* e. jeneral.

Mailegu onartzekoa da, sistemaren arabera egokituz

ik. jeneral

Maileguen egokitzapen sistematikoa

g/j, -al(e)

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "† generiko e. jeneriko".

Maileguen egokitzapen sistematikoa

g/j.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

genero (izu genero, literatur genero) forma 87 aldiz ageri da, EB-EgAs (R. Manjón, J. Azurmendi, K. Altonaga, J. Auzmendi, Agenda HABE, UZEI, Elhuyar, A. Etxeberria, X. Kintana, M.A. Unanua, J.A. Berriotxoa, J. Aldabe, M. Lorda, I. Tapia, BITEZ, I. Aizpuru, J.A. Agirre; BEO, Egin, J. Lizarralde, J. Muñoz, Argia, Herriz Herri); generokide EB 1 (JA. Berriotxoa); jenero (jeneru, literatur jenero) 53 aldiz: G 1 (A. Zabala), EB-EgAs 52 (J. Zulaika, A. Lertxundi, Jakin, K. Santamaria, I. Aizpuru, Y. Iguaran, Euskal hizkuntza eta literatura, J.I. Paul, Agenda HABE, J. Zabaleta, Lurgintza, X. Galarreta, Hizkuntza 8, Pio Baroja, J.M. Torrealdai, Deia, Gaur Express, Argia, Zeruko Argia, DV Zabalik, HABE, Hemen, Gure Erria, J. Otaegi).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

genero : DFrec 5, AB38 2, AB50 3, HiztEn (hau azalduz), Euskalterm 25; generokide : Euskalterm 1; jenero : DFrec 21, AB38 4, AB50 13, HiztEn ("1 Heg. Herr. salgaia; 2 ik. genero"), LurE, Euskalterm 11.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. EGLab: genero (50-51); balio generiko (90).

Euskaltzaindiaren Arauak

g / j

Maileguen egokitzapen sistematikoa

g/j

LBeh (2014-04-03): genero-indarkeria 87: Berria 10 (adib.: “Maitatzen irakasten du Pilar Sampedrok; bikote harremanetan genero-indarkeria egoerak identifikatzen irakasten die gazteei, eta errespetuan oinarritutako erlazioak eraikitzen”), EiTB 69 (adib.: “Ustezko egileak erasoaldia aitortu zuen ertzainen aurrean eta hau ikusita, atxilotu egin zuten genero-indarkeria delitu bat leporatuta”), Argia 2 (adib.: “Izugarrizko nahaspila dago genero-indarkeriaren inguruan, eta korapilo hori askatzen saiatzen gara gako batzuk emanda”), DiarioVasco 6 (adib.: “Babes bereziko gizarte-sektoreak: 10 etxebizitza, beren kargura adin txikikoak dituzten guraso bakarreko bizikidetzaunitateak, genero-indarkeriaren biktimak, bananduak, dibortziatuak eta alargunak, ezintasun psikikoa dutela egiaztatzen duten pertsonak”); genero indarkeria 1136: AEK (“Genero indarkeria. Gero eta sexu eraso gehiago jasaten dituzte AEB-etako armadako emakumeek“), Deia 3 (adib.: “Azken sei hilabeteetako lanari sinadura batekin eman zioten atzo amaiera Bermeon, aurrerantzean genero indarkeriari aurre egingo dion protokoloaren sinaketarekin”), Consumer 3 (adib.: “Genero Indarkeriari buruzko Legeak berariaz debekatzen du bitartekaritzaren aukera”), Berria 914 (adib.: “Erakundeek eta herritarrek gogor salatu zuten atzo ustez genero indarkeriagatik Euskal Herrian gertatu den azken hilketa”), EiTB 166 (adib.: “Zafrako Udalak dolu eguna ezarri du biharko, astelehena, genero indarkeriak eragindako azken biktima omentzako”), Argia 43 (adib.: “Memoria, amatasuna, nazioa, genero indarkeria eta sexu identitatea izan dira aztertutako gaiak”), DiarioVasco 6 (adib.: “EHUk nerabeen eta gazteen harremanen eta genero indarkeriaren arteko lotura ikertu du eta genero estereotipo sexistak oraindik ere oso errotuta daudela, eta genero indarkeriarekin lotutako egoerak detektatzeko eta horri aurre egiteko baliabiderik ez dutela ondorioztatu du”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: genero-indarkeria 238, Berria (adib.: “Azken lau urteetan genero indarkeriaren ondorioz hil den emakume kopurua bikoiztu egin da”, “Nola jarri daitezke genero indarkeriaren kontrako politikak abian, errealitatea zein den ezagutu gabe?”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: genero indarkeria Ikus 'Deontologia' atala | genero 2. Kulturak eta gizarteak sexu bakoitzari ezartzen dioten rola. Ez nahasi sexuarekin. Genero indarkeria emakumeen kontrakoa izan ohi da, eta haurren kontrakoa ere bai. | sexu abusu edo sexu gehiegikeria, sexu eraso, sexu jazarpen. Sexu askatasunaren kontrako delituak. Ez nahasi sexu erasoak eta genero indarkeria: 'genero indarkeria' terminoa zabalagoa da, eta, sexu erasoak ez ezik, bestelako tratu txarrak ere izendatzen ditu.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es violencia de género / fr violence de genre: Elhuyar: genero-indarkeria / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta erabilia.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa genero sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Mailak

Jas.

LBeh (2014-04-03): genetikari 28: Elhuyar 26 (adib.: “Thomas Kunkel genetikariak eta haren kideek kadmio kloruroarekin tratatu zituzten giza zelulak, eta ikusi zuten berezko akatsen % 28 ez zirela konpontzen”), Jakin (“Charles Davenport genetikari estatubatuarra”), Argia (“Motoo Kimura genetikari japoniarrak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: genetikari , Herria (“Ana Maria Cobo genetikariarekin elkarrizketa”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es genetista / fr généticien: Elhuyar: genetista / Nolaerran: genetikalari / Zehazki: genetikalari / Labayru: genetista / Adorez5000: genetista.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

cf. genetista beherago.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta erabilia.

genetikoki 48: Pello Zubiria, Mikel Asurmendi, Joxerra Aizpurua, Gorka Berasategi 2, Garbiñe Ubeda, Edorta Agirre 3, Berria 6, Ixiar Zubiaurre 5, Ainara Arratibel, Jabier Agirre, Irune Lasa 4, Uxua Larretxea, Irati Elorrieta, Mikel Peruarena 4, Arantza Quecedo, Ainara Rodriguez, Maite Asensio 4, Unai Zubeldia, EiTB 9. // genetikoki 421: Aizu 2, Argia 52, Berria 98, Deia 5, Deustuko Unibertsitatea 2, DiarioVasco 4, EiTB 41, Elhuyar 91, Elkar 6, Erlea 3, Consumer 94, Espainiako Gobernua 4, HABE, Jakin 8, Karmel, Laneki 8, Uztarria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: genetikoki 125: Berria 102, Herria 4, Edorta Agirre 8, Filosofiako gida 3, Xabier Olarra 2, Juan Garzia 2, Itxaro Borda, Ana Urkiza, Xabier Mendiguren Elizegi, Patxi Zubizarreta.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-ki osaerako librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Maiztasun handikoa eta jasotzekoa.