OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

gladiadore : AB50 1, HiztEn, LurE // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gladiadore : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE (gladiatore) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal gladiador / gladiateur formen ordainak: ezpatari : HiruMila, Casve FE, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea (b, g) // ezpatakari : HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV // ezpatalari : XarHizt, HaizeG FB, PMuj DCV // gladiadore : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE (gladiatore).

Erdaretako formak

fr (DLLF): gladiateur; it (S. Carbonell): gladiatore; ca (DCC): Ø; en (Collins): gladiator; de (Langenscheidts): Gladiator; Raufbold.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioartekoa da.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-tore dagokio forma nazioartekoari.

Kategoria

iz.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: gladiolo; ezpata-lore: Gladiolus sp.

Zerrenda osagarriak

NekHizt: Sin. ezpata-lore.

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

ezpata(-)lore.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-olo.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

Gladiolus sp.

glamour 50: Sustrai Colina 2, Mikel Asurmendi, Katixa Agirre, Aritz Galarraga 2, Uxue Apaolaza, Berria, Xabier Martin, Maider Eizmendi, Naiara Elola, Irati Elorrieta, Andoni Urbistondo, Idoia Etxeberria, Edurne Begiristain, Edorta Agirre, EiTB 34.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

glamour 31: Berria 18, Patxi Iturritegi 3, Joxean Agirre 2, Harkaitz Cano 2, Edorta Jimenez, Ramuntxo Etxeberri, Migel Angel Mintegi, Bernardo Atxaga, Harkaitz Cano, Jasone Osoro.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "glamour h. xarma".

Geroago erabakitzekoa da

Bebil: egokitu gabea da, eta, euskarazko testuinguruan erabili arren, erdara geratzen da; ez dago, beraz, hiztegi honetan jaso beharrik (oharra: gerora, letra etzanetan idaztekoak direla honelakoak, aipatu izan du lantaldeak).

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta oso erabilia.

LBeh (2014-04-03): glaukoma 48: Consumer 28 (adib.: “Jaiotzetiko glaukoma”), Berria (“Bertsolariak, Emeterio Arrese parkean, 19:30ean. Glaukoma eta Iratzar taldeen kontzertuak, 23:30ean”), EiTB 4 (adib.: “arrainak uretan flotatzearen zergatia, ekosistemak eta giza ongizatea, glaukoma tratatzeko balbula berritzailea, landare estaldurak mahatsaren kalitatea hobetzeko eta 3D teknologia etxeko egongelan, besteak beste”), Argia 15 (adib.: “Azalean eragindako orbain eta bestelako arrasto sakonetatik eta ekzematik abiatu eta begietako glaukoma edo diabetesa edo hipertentsioa arteraino zerrenda luzean”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: glaukoma 11: Berria 9 (adib.: “Beste gaixotasun batzuk tratatzeko ere balio dezake; adibidez, glaukoma daukatenei begi barneko presioa jaisteko eta endekapenezko gaixotasun batzueta”), Josetxo Azkona (“Glaukoma dauka aspaldi, gizajoak”), Felipe Juarista (“Gaixotasunaren sintomak begietan irakurtzeko ohitura dut, glaukomak, begi-lausoak”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es glaucoma / fr glaucome: Elhuyar: glaukoma / Nolaerran: - / Zehazki: glaukoma / Labayru: glaukoma / Adorez5000: glaukoma.

Nazioarteko forma da

Nazioarteko forma da eta beste gabe onartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Med.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

glazial EB 1: OinEntz/5 ("zona glazialetako tenperatura eramankorrago bihurtzen da"); glaziar (eta glaziare 5) 21: G 1 (J. Lekuona: "Alpe-mendiak eta glaziar batzuen egoera ikusi nai ditut"); EB 16 (Saioka/3 3, adib.: "Glaziarrak izotz hibaiak dira"; Kuxkux/6, zerrendatu batean: "lurmuturra / delta / sapalda / glaziarra albufera / mendikatea / uhartea"; J.A. Fernandez 4, adib.: "glaziaren haztarnak izan ziren"; I. Zaldua 4, adib.: "glaziar haundiak hedatzen dira"; UZEI: "glaziar baten edo eremu elurtu baten azaletik elurra edo izotza kentzen duten prozesuen multzoa"; SGarm Izadia 2, adib.: "Glaziar aldiko animalietarik dituzu"; Gizakia: "glaziareek bi kilometroko lodiera ikaragarria izatera heldu ziren"; Elhuyar 3, adib.: "glaziareak iparraldera atzeratu zirenean espezie askok jarraitu zieten", "glaziare-garaiko erlikia bat dugu"; HezkSaila 1985: "erakuntza kapritxosoak, glaziareak, estalaktitak"); glaziazio (eta g.-aldi) EB 9: M. Aizpurua 4 (adib.: "Glaziazioen arteko tarteak epelagoak izan ziren", "Glaziazio-aldietan agian, ez zen erlerik bizi"); Gizakia 4 (adib.: "Glaziazio hura ez zen lehenengoa izan"); A. Martinez ("glaziazioak edo klimak eraginda"); glaziazioarteko EB 1: M. Aizpurua ("glaziazioarteko garaietan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

glaziabitarte : AB38 1 ('época interglaciar'); glazial : AB38 2, Euskalterm 1; glaziar : AB38 7 (hauetan g. bolada, g.-barruti), AB50 2, HiztEn, LurE (ik. hormategi), Euskalterm 10 (hauetan fase g., g.-haize); glaziare : AB38 6 (hauetan g. lokal, g. alpino, g. alpetar), HiztEn; glaziarismo : Euskalterm 1; glaziarketa : AB38 1 ('glaciación'); glaziarte : AB38 1 ('período interglaciar'); glaziazio : HiztEn, Euskalterm 3 (hauetan Riss g., Würm g.); glaziazioarte : Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec.

Sektore jakin bateko informazioa

EEgunk: "glaziar (†glaziare), glaziazio".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

glaziar : EuskHizt (glaziare* 1977; [erd.] Hormagunea), HiruMila, ElhHizt, EskolaHE (ik. hormategi); glaziaraldi : HiruMila; glaziare : HiruMila; glaziazio : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE (ik. izotzaldi); glaziazioarteko : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal glaciar / glacier formen ordainak: elurtegi : Lur EG/CE eta EF/FE, Casve FE, PMuj DCV // HiruMila: 1 glaziareko, glaziar; 2 Geol. glaziare // ElhHizt: 1 Geol. glaziar; 2 Geol. glaziar; (hitz-elkarteetan) glaziar- // Casve FE: (marchand) izozkikari; (magasin) izozkitegi // HaizeG FB: horma-gune; (marchand de glaces) izozki-saltzale // T-L LBF: hormagune // PMuj DCV: izoztegi, elurtza // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

fr (DLLF): m glacier; adj glaciaire; período glaciar: période glaciaire; it (S. Carbonell): ghiacciaio; ca (DCC): glacial; Océano glaciar: oceà glacial; geol. glacera, gelera; en (Collins): glacier; de (Langenscheidts): Gletscher.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: Ik. hormategi / ElhHizt: + / EskolaHE: Ik. hormategi

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "glaziar († glaziare), glaziazio".

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta beste gabe onartzekoa

mailegu onartzekoen minimoa betetzen du (bere lekuan eta garaian ikusiko da hormagune, adib., baliokidetzat eskaintzekoa den; oharra: forma soil gisa, oharrik gabe, proposatu da gero hormagune).

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-r(e): -ar(e).

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: Ik. izotzaldi

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "glaziar († glaziare), glaziazio".

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Geol.

LBeh (2016-10-26): glizerol 29: Elkar 3, Consumer 25, EiTB.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: glizerol 1, Berria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: glizerol, glizerina: Muztioaren hartzidura alkoholikoan legamiek sortzen duen konposatua, C3H8O3 formula kimikoa duena. Bakterio laktikoek metabolizatzen badute ozpintze akroleikoa eragin dezake (es glicerol; glicerina).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu glizerol formarik.

LB: 87; ETC: 283

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: glizerol iz. (Kim.) glicerina / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0. // Euskalterm: glizerol (Med. eta Industr. TN da).

Teknizismo hiztegi honen mailari ez dagokiona

Teknizismo hiztegi honen mailari ez dagokiona.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jaso liteke ‘glizerina’ definitzailearekin eta Kim. markarekin.

Jakite-arloak

Kim.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Forma baten adiera(k)

iz. Bot. (landarea; lorea). 2 Biokim. (aminoazidoa).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira global (eta estrukturo-g.) 55: U. Larramendi, Larrun 1988, Zabal 1976, J.M. Torrealdai, KontuEkon 1983, Zinetika 2, J.A. Fernandez, SEIE, UZEI, Industri kontuak 1985 2, Programazioa 1984 5, LanIntel, Azurm, E. Osa 3, M. Ensunza 3, Kimikako Problemak 2, Egin 1983-1993 bitarteko 6, GAO 1989-1991 3, BEO 1990 2, P. Sastre 4, Hemen 1988, Elhuyar 1990, Axelko 3, Beleko, J. Gabilondo 2, F.J. San Martin, Mundua 1993, Elhuyar, EHAA 1992, Jakingarriak 1991; globalizante 1: KontsumProi 1990; globalizapen 1: HezkSaila 1982; globalizatu 4: Deia 1983 2, T. Erkizia, EHAA 1986; globalizatzaile 15: HezkSaila 1982 2, Bi eta Bi/4 12, F.J. San Martin; globalizazio (eta g. hastapen) 12: SEIE 3, HezkSaila 1982, EuskararenProgr 1982 4, Axelko 2, Beleko 2; globalki 8: A. Biteri, Programazioa 1984, GAO 1989 2, Euskadi Obrera 1978, HizkLiter 1, EHAA 2; globaltasun 3: F. Azorin, P. Sastre, Axelko. Ik. ondoan testuinguruak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

global : DFrec 6, AB50 14 (hauetan eboluzio g., eskema g., politika g.), HiztEn, Euskalterm 40 (metodo estruktural-g., ulerpen g., eskari g., etab.); globalki : DFrec 3, AB38 1, AB50 1 // Euskalterm: globalismo 1, globalizazio 1, globalizatu 2, globalizatzaile 1, globaldu 1 ('globalizar') // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

HezkAdmin: global.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

global : HiruMila, ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: global.

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

aski erabili-hedatua den arren, lantaldearen ustez ez dago hiztegi honetan jaso beharrik, pasakorra izan bailiteke eta normalean aski baitira (arazo) orokor, (planteamendu) zabal bezalakoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

cf. global.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 73; ETC: 161.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0; NolaErran:0 / Euskalterm: 0.

Erdaretako formak

es globalizador / fr de mondialisation: Elhuyar: orohartzaile / Adorez: globalizatzaile / Labayru: 0 / NolaErran: 0; Euskalterm: orohartzaile (enfoque globalizador ikusmolde orohartzaile).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

cf. global.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 53; ETC: 79.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0; NolaErran: 0 / Euskalterm: 0. es globalidad / fr globalité: Elhuyar: osotasun, osogune / Adorez: osotasun, orobatasun, globaltasun / Labayru: osotasun / NolaErran: osotasun; Euskalterm: 0.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

globo (eta globodun 1) 'esfera' adierako 10: B 6 (Azc PB: "Globo baten neurtuten / neurri ziurragaz / izar-bide guztiak / dago konpasagaz"; A BGuzur 3, adib.: "ke guztie globoan sartute, globoa gora ta gora"; Altuna: "Agur! -suzko borobillak (globuak) esan eban"; Erkiag BatB: "Erriko mutiko ederzaleagoak, globodun galtzak eukazala burla egiten eutsen"); EB 4 (MEIG 2: "Mutiko baten eta globo gorriaren arteko adiskidetasuna besterik ez da", "Globoa ez da nolanahikoa, gaurko gure begiek ikusten dituztenen antzeko maxkuri haizatua"; Osk Kurl 2: "globo musikadun bat (...) globoak tutua joten zuan hustu artean").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) 'esfera' adierako globo (eta begi(-)g., g. istripu, g. saltzaile, g. itxura, g. saltzen, g. sonda, g.-arrai, haize-g.) 73: Azurm 2, B. Hidalgo, Egin 1984 eta 1985, F. Olariaga 5, Fisika 1990 3, Gaur express 1989, I. Aldabe, I. Borda 2, I. Salbidegoitia, J. Agirre, J.A. Berriotxoa, J.A. Ormazabal 2, J.M. Irigoien 5, J.M. Torrealdai, Kaskarintxo 15, K. Santisteban, Kimika 1990 2, Kirolak 1975, L. Dorronsoro 3, Lasa, M. Billelabeitia 3, UZEI, Zipristin/1, 3 eta 7 8, Ingurua/LH, Bene-benetan/1 2, M. Gomendio, BidaiaZient, P. Zubizarreta 3, ArrPress 1993, Ttipi-ttapa 1994 // Testuinguru batzuk: ArrPress 1993: "globo bat puztu eta behatzarekin raka-raka egitean bezala, zimurtuta geratzen da"; Azurm: "Txaloak, izan ere, ez dira gure arrokeriaren aparrak ateratzen dituen globo xoro huts"; B. Hidalgo: "globo itxura zuten bi zeramika ontzi"; Bene-benetan/1: "Globoz urrunera"; BidaiaZient: "Globoan joanda bezain bakar sentitzen ginen"; Egin: "zepelin, globo, delta, areoplano", "trakak eta globoak"; F. Olariaga: "Globoa astiro-astiro gora ta behera dabil"; Fisika 1990: "Globoa puztu eta askatzen baduzu, ziztu bizian aterako da"; Gaur express 1989: "zintzilik bezala gelditu zen mendiaren puntan, globo bat bezala"; I. Aldabe: "Zefalopodoen artean oso berezkoak diren begitako organo argidunak, begi globuaren inguruan banatzen dira, batzutan, errosario baten gisako katea itxuratuz"; I. Borda: "Ametsaren globoak kariziatu ninduen"; I. Salbidegoitia: "globoz loturiko ikurrin izugarri bat"; J. Agirre: "Begi-globoak sakonera sartuak, oso bigunak"; J.A. Berriotxoa: "oso metale pisutsu batez eginiko globo batzu"; J.A. Ormazabal: "Pixka bat harrotzen zenean globo bat bezala jarri arte puzten zitzaion deabru hari bere buztana"; J.M. Irigoien: "Globo bat ematen dun, globo bat haiz baina buelta emana", "aitarekin zeppelinez egindako hegaldi hura oroitu zuen, globo gidagarriak grabitatearen legeak hautsi zituenean", "'Globo sonda' bat zirudien"; K. Santisteban: "haizerik gabeko arratsaldeetan eskapatzen diren globoei eginikako Soak"; Kaskarintxo: "Zenbat globo puztu ote zuen gizon hark bere bizitzan zehar?"; L. Dorronsoro: "Zingiraren ur-gañean, globo aundi bat ageri da"; Lasa: "globo edo puztuki bat lehertzen den bezala"; M. Billelabeitia: "globoz atera berri dira ezkon-bidaia egiteko asmoz"; M. Gomendio: "baloiak, globoak, oholak"; P. Zubizarreta: "Gero txoferra jaitsi da eta ertzainek globo bat eman diote, puzteko"; Ttipi-ttapa 1994: "Bera eta zirkuitoa airetik ikusteko, bertzalde, 3 haize-globo ibiliko dira egun osoan goiti eta beheiti"; Zipristin/1: "Globo polit bat erosi nuen"; globoso 1 (Zoologia: "Hodiaren paretatik, oso argi ikus daiteke dilatazio globoso bat lakain bakoitzean: gongoil bentral segmentarioa"); globotsu 2 (I. Aldabe: "Maskor leuna, iridestzentea, erdigardena, bira globotsuak; erdian nukleodun operkulua, zeinak, bere barne kaldean 3 gandor dituen", "Bira globotsuak dituen maskorra"); globotxo 3 (Zipristin/1 2: "Laster hasi zen gora ta gora / globotxo hegalaria", "nire globotxo txuri-gorria"; Txiliku: "kakalardoa hari muturrean agertu zen eta urre gorriz apaindutako globotxo baten antzera diz-diz egin zuen"); b) 'Lurra' adierako globo 2 (AKManifestua 1980: "burjeseriak globo guztia inbaditzen du"; J. Elorza: "Makurdura hori dela eta Lurrean zona klimatiko desberdinak ditugu, urte sasoi desberdinetan, zeren globoko zati guztiek Eguzkiarekiko jarrera berdina bait daukate"); lur(-)globo 4 (J. Elorza: "lur globoaren barruari buruz dugun ezagupena ez da batera zihurra"; G. Nazabal: "Lehenbiziko hegaldia lur-globoaren biran"; Sirimiri/6 2, adib.: "har itzazu berriro ere lur-globoa eta lanpara").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

globo : DFrec 11, AB38 29, AB50 9, HiztEn, LurE, Euskalterm 15 (hauetan globo zunda, begi-globo, etab.); globoarrain : HiztEn; globo-arrain : LurE, Euskalterm 2; globoidal : Euskalterm 1; globoide : Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

globo : EuskHizt, HiruMila (1 globo, cuerpo redondo y vacío por dentro; 2 globo), ElhHizt (1 globo, esfera; 2 globo #mdash# para jugar), EskolaHE, XarHizt (globe); globo-arrain : EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal globo / globe, ballon formen ordainak: HiruMila: globo, esfera; globo ocular: begi-globoa, etab. // ElhHizt: 1 globo, puxika; 2 globo (gorputz esferikoa); 3 Mundu, Lur // Lur EG/CE: globo; globo terráqueo: lurbira // Lur EF/FE: 1 biribil; 2 ontzi; globe terrestre: lurbira / baloi // XarHizt: borobil, globo (le globe terrestre: borobila, lur globoa) / baloi // Casve FE: biribil; (terrestre) lürbiribil, leihor, lülobo / balu, haxe // HaizeG FB: borobil, boronbil; (terrestre) leihor / baloin // T-L LBF: borobil / baloin // PMuj DCV: 1 esfera, orbe: borobil, boil; globo aerostático; egutontzi; etab.; 2 globo terráqueo; lur-bira, lur-biribil, lur-boil; 3 globo celeste: ortzi-bira, ortzi-boil; 4 globo-sonda: sunda-ontzi; 5 globo cautivo: egutontzi lotu // Azkue Aurkibidea: Ø.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

MilaHitz.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta adiera argituz onartzekoa

mailegu onartzekoen minimoa betetzen du, eta onartzekoa da, adierak eta eremuak zehaztuz; cf. begi-globoa, lur-globoa, etab. #mdash# baina baloi aerostatiko, baloi gidatu.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

globulu gorri, globulu zuri.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ulu.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biol.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS: globulu gorria / ElhHizt: adib. / EskolaHE: adib.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-gorri.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

globulu sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS: globulu zuria / ElhHizt: adib. / EskolaHE: adib.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-zuri.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

globulu sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

glomerular 15: I. Egurbide ("Beste zelula batzuekin ez da hori gertatzen; adibidez, giltzurrun hoditxoetakoekin [tarteka erreplikatzen bait dira] edota muskulu, neurona eta zelula glomerularrekin [hauek ez bait dira inoiz erreplikatzen]"), A. Garro 14 (adib.: "bi eremu orokor bereiz ditzakegu: glomerularra eta kapilar peritubularra [...] iragazketa glomerularra [...] Likido horri iragazi glomerularra esaten zaio").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

glomerular : Euskalterm 3 (kapsula g. #mdash# Bowman-en kapsula sinonimoarekin; autoantigorputz anti mintz basal glomerular; iragazkin glomerular #mdash# glomerulu-iragazkin sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE // Eta 'glomerular' itzulia: glomerulu- : Euskalterm 1 (giltzurruneko glomerulu-iragazketa).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu erdal glomerular formaren ordainik ap. HiztHand, ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE, PMuj DCV.

Erdaretako formak

fr (PRobert): glomérulaire // Ez dugu aurkitu ap. en (Collins), it (S. Carbonell), de (Langenscheidts).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ulu.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Anat., Bot.

Jatorrizko forma

gloria, loria

Euskaltzaindiaren Arauak

'otoitz-izena' (beste adierazkizunetarako, ik. aintza, loria).

Formen arteko bereizketa semantikoak

otoitz-izena; beste adierazkizunetarako, ik. aintza, loria

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. lorifikatu; goretsi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu glosario-glosategi formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

glosario 12: A. Diaz de Lezana ("Hau garrantzitsua da hiztegi, lexiko eta glosariorik ez duen hizkuntza batentzat"), R.M. Pagola 2 ("Frantzian hirurogeitamar urteko epean 18 glosario eta hiztegi egin ziren, batez ere hegoaldeko dialektoenak", "Gehienbat materialak biltzeko zaletasuna sortzen da, eta horren ondorioz, goian esan bezala, glosarioak, hiztegiak eta gramatikak asko gehitzen dira mende horretan"), Jugoslavia (hitz-zerrenda baten titulu gisa), Ovniak (hitz-zerrenda baten titulu gisa), J. Lartategi ("Ez dut egin nahi abezedarium bukowskianorik [...], ez eta ere glosariorik"), Argi idazteko 6 (adib.: "Testua hitz berezituez josia dagoenean, komenigarria izan daiteke definizioen zerrenda edo glosarioa erastea, idazkia azalpenez betetzeak irakurketa astundu eta ilundu egin baitezake"); ez dugu glosategi formarik aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

glosario : AB50 2, LurE (hitzak azalpenez osatuak ematen dituen hitz zerrenda // zalantzazko hitzak argitzeko hitz zerrendak), Euskalterm 1; glosategi : HiztEn (1 glosa-bilduma 2 idatzizko obra baten bukaeran definitu edo argitutako hitzen, edo itzulitako erdal hitzen zerrenda), Euskalterm 1; hitz-glosario : AB50 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

glosario : EskolaHE (hitzak azalpenez osatuak ematen dituen hitz zerrenda // zalantzazko hitzak argitzeko hitz zerrenda); glosategi : ElhHizt (glosario), HiruMila (glosario) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es glosario / fr glossaire: Elhuyar: glosario / Nolaerran: glosategi (g.er.), glosario / Zehazki: glosategi / Labayru: glosario / Adorez5000: glosategi, glosa-bilduma.

Erdaretako formak

fr (DLLF): glossaire; it (S. Carbonell): glossario; ca (DCC): glossari; en (Collins): glossary; de (Langenscheidts): Glossar.

LBeh glosario 39: Deia 10 (adib.: “Izan ere, glosarioan ez dago berba berririk eta hedabideetan askotan erabiltzen direnak daude”), Consumer 2 (adib.: “A-tik Z-rainoko oinarrizko glosarioa“), Berria 11 (“Orain dela urtebete inguru hasi zuten glosarioa aurrera ateratzeko lana”), EiTB 5 (“Sukaldaritzako terminoen glosario bat da”), Jakin 2 (adib.: “Glosarioak honako atal hauek lantzen ditu: diseinua, ikus-entzunezko komunikazioa, informatika, Internet, kazetaritza, komunikazioa, komunikazio korporatiboa eta tipografia”), Argia 5 (adib.: “Guk 400 terminoko glosario desmitifikatzailea egin dugu: gaztelaniaz jaso ditugu, bakoitzari dagokion azalpen laburrarekin”), DiarioVasco 4 (adib.: “Euskaraz ondo moldatzen ez direnentzat, glosario bat eramango dute fakturek lagungarri, euskaraz eta gaztelaniaz”); glosategi 31: Consumer 3 (adib.: “Ikastetxeetan jazotzen ari den gertakari tamalezkoenetako bat, irakurtzeko testuek beren glosategia atxikita edukitzea da”), HABE (“Euskararen erabilera eta presentzia indartzea da helburu garrantzitsuenetako bat, eta artikulu guztiak euskaraz dira, baina glosategiak eta gaztelaniazko laburpentxoak ere badira”), Berria 13 (adib.: “Wikia hiztegiko hizkien arabera antolatu dugu. Orrialde bakoitzean hizki bat, horrela kontsultatzeko errazagoa da eta», azaldu du Joxe Aranzabal Huheziko irakasleak (Arrasate, 1952). Aranzabalekin batera, irakasle hauek hornitu dute glosategia”; agerraldi gehienak Joxe Aranzabalenak dira), EiTB (“Terminoen glosategia“), Jakin 13 (adib.: “Wiki bat glosategi bat osatzeko”; agerraldi gehienak Joxe Aranzabalenak dira).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: glosario 6: Berria (“Horretarako, baina, Bertsozale Elkarteak glosario bat prestatu zuen bertsolaritzaren terminologia bateratu eta definitu zuena”), Ibon Uribarri 2 (adib.: “Gurean jatorrizko kultura horren markak erakusten saiatu gara, eta gainera amaieran glosarioa prestatu dugu informazio gehigarria nahi duen irakurlearentzat”), Iñaki Iñurrieta 2 ("Ragueauren Zuzenbide frantsesaren glosarioa-n .360 parlamentuak Amiensko apezpikuaren kontra egindako dekretua ageri da”, “Horregatik, diosku .546 lege ingelesen glosarioak .547 saxoniarrek coples deitzen zituztenak, normandiarrek konde, kide deitzen zituztela”), Koro Navarro (“glosarioa"); glosategi 1, Filosofiako gida (“Beraz, lerro hauen helburua ez da nolabaiteko mapa orokor bat eskaintzea, gida azkar baten funtzioa beteko lukeen glosategi antzeko baten modura”).

Hiztegi berezituetako datuak

Terminologia Hiztegia: glosario 2 Sin. lexiko: Erabileremu bateko terminoak eta horien baliokodeak ematen dituen hiztegi terminologikoa. Terminoen baliokideak hizkuntza batean edo gehiagotan eskaintzen dira; hiztegi: Informazio semantiko, erreferentzial, gramatikal edo fonetikoa eskaintzen duten unitate lexikalen bilduma; lexiko Ik. glosario.

Nazioarteko forma da

nazioarteko forma da, eta erabilia; proposatu izan den glosategi, berriz, ez da ageri lantaldearen testuetan.

nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.

Kategoria

iz.

LBeh (2011-03-03): glosategi 3 ager.: Edorta Agirre (“Oraino Garizuman bete-betean sartuak ez gaudenez, lardaskan edo ibiltzeko ikurren glosategi modukoa ekarri dugu gaur hona”), Berria (“Bukaerako glosategia argigarria da”), EiTB.com (“Terminoen glosategia“).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

glosategi 1, Filosofiako gida (“Beraz, lerro hauen helburua ez da nolabaiteko mapa orokor bat eskaintzea, gida azkar baten funtzioa beteko lukeen glosategi antzeko baten modura”).

Maileguaren erdizkako egokitzapena da

Maileguaren erdizkako egokitzapena da. Aski da glosario formarekin.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Hizkl.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

glotis (eta epiglotis 2) 5: UZEI 4 (denak antzeko zerrendetan, "faringea / epiglotisa / glotisa"), I. Laka ("Zenbait hizkuntzak arnaskari glotalduak dituzte [glotisaren hersketaz lagundurik, aurretik, aldi berean edo ondotik]"); glotal , glotaldu , glotaltze 3, I. Laka ("Areagoko arnaskari glotal bikotea", cf. supra, "Ameriketako zenbait hizkuntzak badute albokari sorta osoa, egoera, glotaltze edo sudurketa ñabardurekin").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

epiglotis : HiztEn - LurE (Anat.); glotal : HiztEn (Hizkl.), LurE; glotis : HiztEn - LurE (Anat.), Euskalterm 2 (hauetan glotiseko edema; glotisaren espasmo #mdash# laringoespasmo sinonimoarekin); glotisaren itxialdia : LurE (AS, Fon.); glotis-kolpe : HiztEn (AS, Hizkl.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

epiglotis : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE (hiruretan Anat.), Casve EF (epigloti: épiglotte); glotal : ElhHizt (Hizkl.), EskolaHE; glotis : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE (hiruretan Anat.) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal glotis / glotte formen ordainak: gangar : XarHizt, HaizeG FB, T-L LFB; glotis : HiztHand, ElhHizt (Anat.), HiruMila (Anat.); kontrako-xilo : XarHizt; kontrako zintzur : PMuj DCV; kontratzüntzür , kontraxilo : Casve FE; zintzur-kontra : XarHizt, HaizeG FB, T-L LFB (zintzurkontra) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Erdaretako formak

fr (DLLF): glotte; en (Collins): glottis; it (S. Carbonell): glottide; de (Langenscheidts): Glottis.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-s grekotikoetan.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Anat.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: glotodidáctica / BarnErrot: "Glotodidaktika Bulegoa: Negociado de Glotodidáctica".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biokim.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biokim.

LBeh (2014-04-03): glutamato 150: Elhuyar 19 (adib.: “untzio kognitibo gehienak egiten dituen garunaren zatian, neurotransmisoreen % 80 baino gehiago da glutamatoa”), Consumer 130 (adib.: “Bakarren batek almidoia (Gallo, Hero, Helios eta Heinz) edo patata-fekula (Starlux), azidulatzailea (Helios, Starlux) eta glutamato monosodikoa (zaporea indartzen duen aditibo hau Helios markakoak bakarrik zeukan) erantsi ditu”), Berria (“Eta etiketetan sodio izena daramaten gehigarriak dituzten janariak: sodio bikarbonatoa, glutamato monosodikoa...”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: glutamato 1, Edorta Agirre (“Gatza: harri jangarri honen kontsumo gastronomikoa ugalduz doa; lehen gatz larria eta xehea baizik ez genuela, egun Camargue, Maldon, Guèrande eta beste hainbat tokitakoa kontsumitzen dugu, hainbat agerpenetan: gemma, kristal larritan, lurrinduak, sodio-glutamatoa, gesala, gatz urdin edo grisa, itsas gatza, etc”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es glutamato / fr glutamate: Elhuyar: glutamato / Nolaerran: - / Zehazki: glutamato / Labayru: - / Adorez5000: -.

Nazioarteko forma da

Nazioarteko forma da eta beste gabe onartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biokim.

LBeh (2013-06-10): gluten 155: Consumer 84, Berria 9, EiTB 26, Argia 36.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: gluten 13: Berria 10, Edorta Agirre 3.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es gluten / fr gluten: Elhuyar: gluten / Nolaerran: gluten / Zehazki: gluten / Labayru: gluten / Adorez5000: gluten.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.

LBeh (2016-10-26): gluzemia 26: Elhuyar 2, Consumer 18, Berria 4, EiTB, Argia 2; glizemia 1, Argia.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: gluzemia 7: Berria, Juan Garzia 6; ez dugu glizemia formarik aurkitu. ZTH: gluzemia .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: gluzemia (es glucemia; fr glycémie; en glycemia).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu gluzemia formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es glucemia / fr glycémie: Elhuyar: gluzemia / NolaErran: glizemia / Zehazki: glizemia / Labayru: gluzemia / Adorez5000: gluzemia.

Ez du "baldintza minimoa" betetzen, baina onartzekoa da

Ez du baldintza minimoa betetzen, baina -u-dun forma da dabilena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Biokim.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira gnoseologia 2: UZEI: "Bere gnoseologian enpirismoaren eta Descartes-en razionalismoaren hutsuneak gainditzea bilatzen du Leibniz-ek"; Azurm: "Metafisika aristotelikoan bi puntu eroriko dira batera: errealitatea esentzia aldaezinez eta genero eta espezietan hierarkizatuz osatzen dela dioen teoria ontologikoa (ontologia), eta esentziok ezagutzera iristeko moduaz irakatsi duen teoria gnoseologikoa (gnoseologia)"; gnoseologiko (eta -u) 3: Azurm 2: "problematika gnoseologikoa"; M. Pagola: "gizonak Jainkoaren atzemateko, kondizio gnoseologiku bereziak (...) eta ekonomiazko giro konkretu bat (...) beharrezkoak izan baditu ere, ez dago Jainkoaren kontrako hauzia erabakia".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

gnoseologia : HiztEn, LurE, Euskalterm 2; gnoseologiko : HiztEn, Euskalterm 3 (hauetan 1 gnoseologi- sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gnoseologia : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE; gnoseologiko : ElhHizt // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal gnoseología, gnoséologie / gnoseológico, gnoséologique formen ordainak: HiruMila: gnoseologia / Ø // ElhHizt: gnoseologia / gnoseologiko; (hitz-elkarteetan) gnoseologi(a-) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE. XarHizt, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: gnoseología.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fil.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Fil.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: gnosi / LurE: + / ElhHizt: gnosi / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-s grekotiko silaba bikoetan (ik. Maileg 31-32).

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Fil.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond. eta iz.

Jakite-arloak

Fil.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu guaje, koaje formarik aurkitu; gaia 3 (Gy, Hb Esk, Lap); goaia (EZ Man II, INav, CatLav, He Gudu, LE-Ir, Izt C, Jauregui) eta Gazt MusIx ("poesi-goaia"); guaia 1, ES; ik. OEH argitaratuan goaikiro (Izt D) eta goailiar (Dv Has 35,5).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

kondaira-goaia bakarra jaso da, EB (Kondaira-Lurraldeei Buruzko Legea: "Kondairarekiko begirunea eta Kondaira noberetzakotzea, Kondaira-goaiaren barruan eta unean-uneangotuz egin behar da"); ez dugu guaia, gaia, guaje, koaje formarik aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

goai : DFrec 1; goaia : AB38 1, AB50 5 (eta "aize-goaia" 1), HiztEn-LurE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

itsasoko, ibaiko (ur-)lasterra.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. 'zain, erne, adi'. / AS: goaitean 'zelatan'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: goait egon .

Erabileremu dialektala

Ipar. (ez osoa)

Euskaltzaindiaren Arauak

goaitatu, goaita, goaitatzen. Ipar. du ad. 1 'zain egon': goaitatzen zaitut. 2 'zaindu'.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

goaitatu, goaita, goaitatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

zelataria.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: goaitean `zelatan'.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

guardi(a) forma da ager. gehien dituena,162: G 102 (Cb, Echag, Izt, Xe, Noe, Arr, Lard, Tx, Arrantz, Goñi, Urruz, Basarri, Uzt, It, Ub, Vill, SMitx, And; Ugalde Iltz: 67 guardiazibil); B 10 (JJMg, Balad, Alzola, Añ, Bilbao IpuiB, SM Zirik, Kk); IE 41 (EZ, Ox, Elsb, SP, Ch, ES, Monho, Bordel, JEtchep, Larz, Xa, INav, ChantP, Mong, Dv, Elzb, Zby); guarda aldaerak 151 agerraldi ditu: B 6 (guardasobil formakoa: Bilbao IpuiB); G 24 (Ub, Bv, Or, Iraola, Uzt, Etxde, Lek, Lab); IE 122 (Bordel,ChantP, Barb, JE, Lf Murtuts, Etcham, Dv; 61 kasu INav (izar jakin batzuk izendatzeko), eta beste 38 ager. Ox; ZuAm behin (Etch); goardi(a) 31 aldiz jaso da: G 10 (horietan 9 XX. mendean: Or, Noe, Tx, Salav); IE 19 (Lç, Tt, Volt, Ch, Elzb, Arb, Jnn, INav, He, Lg, Dh, JesBih, MarIl, Jaur); EB 2 (Arti, MEIG); goarda forma 15 aldiz azaldu da (XX. mendean behin bakarrik): G 2 (Cb, Uzt); IE-ZuAm 13 (Lç, E, INav, Tt); aingeru-ren ondoan gehien agertu den forma guardako da, 33 aldiz: B (Mg, Astar, Añ, CatBus, AB, CatLlo) eta G (Cb, AA, Gco, Xe, Bil, Moc, Salav, Mg); bi euskalkiotan goardako, goardiako formek 7 ager. dituzte (CatBus, AB; Cb, Mg); guardia(ko) forma 7 aldiz aurkitu da: B 4 (Astar) eta IE 3 (CatLuz, CatUlz, CatB). guardatu forma 218 aldiz jaso da (horietan 181 IEari dagozkio, eta 139 EZri): B 1 (Gamiz); G 35 (Ub, Lar, It, Xe, Arrantz, JanEd, AzpPr, Bv, Sor, Tx, Anab); IE 181 (E, EZ, Hm, INav, ES, CatB, Añ, CatLuz, CatR, Mdg, CatUlz); eta ZuAm 1 (Tt); goardatu 52 aldiz agertu da: G 4 (It, Lar, AA, PE); IE 48 (E, Volt, INav, Tt, Ch, ES, He, LE, Añ, Gy, Arb, Legaz, CatAe, CatSal). Beste formak: guardarazi 2 (EZ), guardari 3 (EZ), guardatzaile 2 (EZ); goardari 1 (Gy); guardiatu 4 (Ax, Bordel, Larz); goardiatu 2 (Dh), goardiakor 5 (Ch), goardiari 1 (Gy). goardia eman 21 aldiz jaso da (INav, He, Lg, Dh, JesBih, MarIl, Jaur, Arb); goardia egin bitan (INav); guardi(a) eman(arazi) 39 aldiz: G 1 (Ub); IE 38 (Ox, EZ, SP, Mong, ES, AstLas, Zby, Dv, ChantP, Elsb; INav 17); guardi(a) egin 36 aldiz: B 3 (Añ, Bilbao), G 4 (It, Uzt), IE 29 (EZ, Ax, SP, INav, ES, ChantP). garde 15 (Hb, Const), gardia (eta gardia eman, gardian egon, gardiatu) 22 (He, Mih, Hb).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: goarda (1)goardazibil (1); goardia (32)goardia zibil (38), goardia-zibil (1), goardiazibil (26); guarda (3); guarda errepublikano (1); guarda zibil (1); guardi (1); guardia (4); guardian egon (1); guardizibil (5); guardia zibil (9), guardiazibil (9); guardian (1); AB38: goarda (2); goarda munizipal (1); goardazibil (1); goardia (7); goardia gorri (1); goardia zibil (3); guardia munizipal (1); AB50:goardi (1); goardi munizipal (1); goardi zibil (1); goardia (34); goardia juzkatu (1); goardia mobil (1); goardia nazional (1); goardia zibil (29), goardiazibil (1); guardi (3); guardi zibil (1); guardia (5); guardia nazional (1); guardia zibil (2), guardiazibil (3); HiztEn: goarda, goardatu, goardia, goardia zibil; LurE: goarda, mendi-goarda, goardatu, goardatze, goardia.

Euskara batuak hautsi du bideraturik zegoen batasuna

euskara batuaren aldiko erabilera zaindu-diziplinatuek hautsi dute bideratua zegoen batasuna, eta, beraz:

Jatorrizko forma

(goardia) zibil, zibilak

Euskaltzaindiaren Arauak

goardia* e. guardia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

erretagoardia aztertzean goardia (goardia iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, goardia-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. guardia].) isiltzea proposatu da, nahasgarria izan daiteke eta. Nolanahi ere, bilatzaileak guardia bueltatuko du, azken eguneratzean hainbat forma bazterturekin egin den bezala.

Aldaera baztertuaren ordaina

ik. guardia

Lexemen erregulartasuna

-oa-/-ua-

OEHko datuak [laburduren azalpena]

gardiano 2: Harb ("kustodioek, gardianoek edo bothere dutenek hautatuko dituzten bezalakoak"), Gy ("goan zen sereno haiñ / Gardiano aita bat bezaiñ"); guardian 7: Cb Eg II ("Aita Guardianak [...] Jainkoaren izenean esan zezala agindu zion"), Arr May 2 ("komentuan orduan Guardian zegoenak", "zoaz Guardian zorrotz ori billatzera") SMitx Aranz ("Jaun alkateak Guardianari"), And AUzta 3 ("elizatik irteeran Guardianak esaten dio", "Guardianari iges egin zion", "Guardian orrek egun batean pulpitutik auxe esan zuen"); guardiano 1, Barb Sup ("Guardianoaren ttattolan pint'erdi bat edan"), guardiana 1, Añ LoraS ("ikusirik kolejio onetako guardiana batek, beinbere fruturik ez ekarrela len esan dodan almendro eroak, (...) agindu eban, jo sustraitik, ta bota egieela surtara"); eta OEH argitaratuan gardian : in Mat XIX ("Aita Materra, San Franziskoren ordenako fraide eta Reuleko gardianak egin duen Dotrina Cristana"); guardiau : ConTAV ("Estakit zer egingo degun guardiau onekin").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

guardian 5: A.A. Cardaberaz 2 ("Egun orretan Aita Guardianari benaz eskatu zion, Komunio Santua artzeko baimena", "Esker onak emanik Aita Guardian eta beste erlijiosoai egun ortan San Inazioren Kolejiora eraman zuten"), Vill 3 ("Aita Guardiana bera izango zen", "Aita Añibarroren Escu liburua-ren hirugarren argitalpena, esate baterako, bera Guardian zelarik egin zen", "Arantzazun Guardian, Donostian Kustodio etab. izan zen"); guardiano 1, M. Ariztia ("Gizon horiek izan ziren puska bat burua hartua eta jarri ziren lo, posta hartako guardianoak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

guardian : DFrec 1; goardiano : Euskalterm 1 (frantziskotarrena) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

tradizioko erabileren argitan, guardian forma dagokio; frantziskotarren gaurko idazkietan, berriz, goardiano ageri da, eta aski maiz.

Lexemen erregulartasuna

-oa-/-ua-.

Euskaltzaindiaren Arauak

'lixiba'.

LBeh (2016-10-26): gobernabide 33, Berria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: gobernabide 1, Berria.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: gobernagarritasun* e. gobernabide. Kubako gobernagarritasuna ez dago Fidel Castroren esku bakarrik*[e.] Kubako gobernabidea ez dago Fidel Castroren esku bakarrik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es gobernabilidad / fr gouvernance: Elhuyar: gobernagarritasun / Nolaerran: gobernantza / Zehazki: gobernagarritasun / Labayru: gobernagarritasun / Adorez5000: gobernagarritasun.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ondo eratua dago, eta erabilgarria da.