50535 emaitza bilaketarentzat - [22251 - 22300] bistaratzen.

gustuan
adb. Ipar. Gustura. Gustuan bizi dira.
Loturak

Aztergaia: gustuan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:24 1999-10-05 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gustu sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

gustura.

gustuko
adj. Gogokoa. Gustuko aldapan nekerik ez. Eguna laster doa gustuko zeretan. Esango dut zein dudan gustukoen. Ez zen bere gustukoa.
Loturak

Aztergaia: gustuko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko

gustura
adb. Gogara. Gustura emango nioke. Ez dago gustura lantegian. Gustura asko joaten ginen. Gustu-gustura gelditu ziren.
Loturak

Aztergaia: gustura

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

gustuz
adb. Atseginez. Gogoz eta gustuz entzuten.
Loturak

Aztergaia: gustuz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-10-05 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: adib. / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gustu sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

gutar
iz. Gure familiakoa, artekoa, aldekoa edo alderdikoa den pertsona; gurekin bat datorren pertsona, gure iritziak dituena. Gora gu eta gutarrak. Hi ez haiz mendikoa, ez dirudik gutarra, joan zaizkik hemengo garo usainak.
gutartean
adb. Ipar. eta naf. Gure artean. Gutartean ere ikusten ditugu guraso zoroak.

Aztergaia: gutartean

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. eta Naf. 'gure artean' / AS: gutarteko.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: gutartera .

Informazio lexikografikoa
Formatu erabaki gabeak

gerora erabakiko da sarrera ala azpisarrera gisa emango den

gutarteko
adj. Ipar. eta naf. Gure artekoa. Gutarteko solasak.
Loturak

Aztergaia: gutarteko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko

gutartera
adb. Ipar. eta naf. Gure artera. Ez gaituela ahanzten eta gutartera berriz etorriko dela.
Loturak

Aztergaia: gutartera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:27 1999-10-05 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ra.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gutartean sarrerari dagokion azpisarrera.

gutasun
iz. Gu izateko nolakotasuna. Batik bat gazteei transmititu nahi diete auzolanaren garrantzia; nitasunaren eta gutasunaren arteko oreka bilatzen du programak, nitasunean ezin baitzara zoriontsu izan gutasunean ez baduzu parte hartzen. Eta hizkuntza hiltzean gu ere hil egiten gaituztela, gutasunaren ezin berezizko osagarria delako hizkuntza.

Aztergaia: gutasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh62 2022-09-15 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 60; ETC: 151

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: gutasun iz. cualidad del nosotros; Adorez: 0, Labayru: 0; NolaErran: 0 / Euskalterm: 0.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa da, nitasun formarekin egin den bezala.

guti
zenbtz. Ipar. eta naf. Gutxi.

Aztergaia: guti

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1994-11-24 Bigarren mailan onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

guti, gutxi

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. 'gutxi' / AS: gutiz gehienak 'ia denak'.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: guti edo aski, gutien ustean .

Informazio osagarria
Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. gutxi

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

gutixko, gutiz gehienak

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E113]: ik. ohar luzea (1993-02)

 - [E301]: [nire ustez kentzekoa da] (1995-04-18)

Euskaltzainen oharrak

 - [E115]: 'gutxi: "gutti" fonetika zaharrean eta iparraldean. Ez ote da "guti"ren txikigarria? Ezpada hala, izen bezala gutxitze, gutximen sar genetzazke aditz soilekin ez egoteko, baita gutxizgehienetan, aski erabilia dena'

 - [E126]: Nafarroan ere ibiltzen da, jakina. Guti bat ‘pixka bat’ (Lizarraga, Erroibar, EEH), guti bana ‘pixkanaka’ (Lizarraga), gutiko bat ‘pixka bat’ (Elizalde)… Ikus, gutik egin ez bait-, gutitarik egin du ez bait- delakoaren karietara gutxi-n diodana.

 - Erabakia: BAgiria (1997-06-27): 'Guti/gutxi forma parea dela eta, biak ontzat ematea erabaki da. Horrenbestez, zerrendan, guti-ren sarreran ageri den oharra aldatu egingo da, 'h.' oharra kenduz'.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-01-25): a) "eta Naf." euskalki-marka erantsiko da; b) honela moldatuko da lehen itzuliko azpisarrera: «gutiz gehien 'ia dena' (Gehienetan pluralean erabiltzen da)»; c) lantaldeak proposatu dituen azpisarrera biak jasoko dira; d) H1.1 lantaldearen eskutik argituko dira ohargilearen beste proposamenak.

guti bada guti
Ipar. Gutxi bada ere. Guti bada guti, emendatuz doazela. Afganistanen badira, guti bada guti, musulmanak ez diren batzuk.

Aztergaia: guti bada guti

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2018-06-12 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GUTI BADA GUTI Por poco que sea. "Guti bada ere guti, ez da utzi behar, si peu qu'il se soit" Dv. Guti bada guti, emendatuz doatzila. Prop 1881, 193. Berak ere lan berri zerbaiten egiten; handi edo ttipi, guti bada guti, bethi zerbait. Arb Igand 30. Guti bada guti, zonbat atsegin eman daukun guti horrek. JE Ber 84. Azkaindar batek egun nahi dio lan hori, guti bada guti, errextu. Zerb Azk 111. Bieri ere berea uzten, guti bada guti! Larre ArtzainE 294. v. tbn. HU Aurp 219. Ox 203

Ez dugu aurkitu guti bada guti formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

guti bada guti 7: Herria 6, Xipri Arbelbide (“berak ere lan berri zerbaiten egiten, handi edo ttipi, guti bada guti, beti zerbait; ez balitz ere egiteko dituzketen predikuak ahalaz Eskuara garbiz egitea baizik!”).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, bereziki Iparraldean; jasotzekoa izan liteke azpisarrera gisa.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoaguti sarreran.

Erabileremu dialektala

Ipar.

guti edo aski
adb. Ipar. eta naf. Gutxiago edo gehiago, gutxi-asko. Eskoletan, guti edo aski, burua alhatu dutenek ez dakite gehiago festa zer den.

Aztergaia: guti edo aski

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:012 2003-04-08 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

gut(x)i(-)aski 6: FIr 4 ("dela k... pikor tipi bat, dela azi edo zizari, guti aski bidea esteko eta mutur aldera gelditzen dena gaiztatzeko", "gauza zalla eri-handi baten ezagutza guti aski ilundurik dagonean, noraraño dagon ilundurik jakitea [...] ikusi eta ikasi dutanez, eri-handi gehienen buruak guti-aski ilundurik dagotzi", "ezagutza guti-aski galtzen dutenak"), Etcham ("Entzuleak guti-aski / hor ditu inarrosi"), Ldi IL ("Gure ustez, euskal-errotak ur gutxi-aski darama leen ere, ta abertzaletasun-apurrak [...] albora uzteko ez gaude"); gut(x)i edo aski 36: EZ Man I 2 ("Sentituren du iustuak ere garratztasuna, / Bekhatuen satisfatu ez baldin badu pena, / Edo guti edo aski / zorraren arauera, / Iaunak behatzen duela merezi harenera", "Ezen eztik nihoiz uzten bekhatu nabarbena / Eman gabetarik guti edo aski den pena"), Dv Lab ("bazkak khutsatzen dituzte guti edo aski, batzuetan hainitz"), HU 10 (adib.: "hamar egunez, guti edo aski iraun du lur-ikarak", "Halere azken eguneraino, guti edo aski, zerbeit egin du"), JE 9 (adib.: "Eskoletan guti edo aski burua alhatu dutenek ez dakite gehiago phesta zer den"), Zerb 4 (adib.: "Orduan bere baitan sartu zen guti edo aski eta othoitzean hasi"), Lf Murtuts 6 (adib.: "San Frututsu'ren izena guti edo aski andeatu eta markestu dute"), JEtchep ("Denak guti edo aski eri, bixtan da"), Zait Plat ("Eztabaida galdu ondoren, beti oi da, izan ere, gutxi edo aski esateko, guziak obekienik ioanik ere"), Ardoy SFran 2 (adib.: "Eskualdun guziek beren barnean guti edo aski daukaten bihotzeko kexua").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

guti aski 6: Lf 2 ("aitor dugu kapituluak guti aski nahasiak direla", "Kuskak [...] arruntago emaiten du kanpuz, hazkarrago, bortitz aire batez, gura mintza, jestua errex, guti aski jauzteko, ez haalik irurikorra, bezperako hasarren bultak aise ahanzten"), Herr 1957-1996 bitarteko 4 ("hiru kosmolari horiek ukan zuten zonbeit buru-hauste, muntadura batzu guti aski makurtuak izanez", "Haste hartan izan zen osagarrian guti aski hunkia", "Lan-eskasa guti aski eztitu omen da azken denbora hotan", "japones batzuek erosia zuten etxe hori, aintzineko jabea guti aski partzuer geldituz"); guti edo aski 12: Herr 1944-1973 bitarteko 4 ("denak guti edo aski ukitu gaituena", "Guti edo aski nahasiak girela diote", "aintzur giderra bezain lodia zen, bainan behera lodixagoa, guti edo aski kakotua, eta behereko kako hori suan gogortu", "gehienak, oro guti edo aski, gisa batez edo bertzez, Rusiari edo Amerikari baitira lotuak"), Zabal 1973 ("Gauza jakina da munduko estado gehienetako poliziak preso-politikoak guti edo aski, gaizki erabiltzen eta torturatzen dituela"), Ardoy GH 1973 ("Aski zauku mementoan jakitea, guti edo aski mahometano badira jende horiek, aski urrun daudela haatik Cordobatik"), Lantziri 4 ("legez bortxatuak izan dira guti edo aski eskolatuak izaitera", "Burgesia zen herri guztietan, hau guti edo aski eskolatua baitzen, honek kontrolatzen zuen bizi zen tokietako herrigidaritza edo administrazionea", "Hirurogei bat harriz osatua da, bizpahiru ilara guti edo aski kontzentrikotan finkatuak direnak eta guti edo aski bakoiztuak"), SoEg ("ezinbertze horrek zaurtu dauta guti edo aski bihotza"), Leon ("Jaun Otso, guti edo aski abokata, / mintzazu zen, denak ixildu-eta").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

guti-aski : DRA (adib. gisa, bastante, ni poco ni mucho; eta gutidaski: bastante); guti edo aski : PMuj DVC (más o menos) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

guti sarrerari dagokion azpisarrera.

gutien ustean
adb. Ipar. eta naf. Gutxien uste denean. Ausikiko gaituzte gutien ustean.

Aztergaia: gutien ustean

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHL 2022-04-12 Adibide gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak

[guti] gutien ustean adb. Ipar. eta Naf. Gutxien uste denean. Ausikiko gaituzte gutien ustean: ausikiko gaituzte gutxien uste dugunean.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide soil gisa utzi, azalpena kenduta.

gutixko
zenbtz./adb. Gutxitxo. Jende gutixko jin da ortziraleko bilkura horretara.

Aztergaia: gutixko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Eratorri egokia

oinarri hobetsia gutxi den arren, eratorri hau Iparraldekoa denez, bigarren mailako guti formaren gain eraikia proposatu da

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-sko/-xko

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: [nire ustez kentzekoa da] (1995-04-18)

gutiz gehien
Ipar. eta naf. Ia dena. (Batez ere pluralean erabiltzen da). Hamabi jokalari berri ekarri dituzte, gutiz gehienak lehen mailan ari zirenak orain arte.

Aztergaia: gutiz gehien

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 'ia denak'.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalpenaren forma aldatzeko eskatuz, ez baita beti pluralean ageri, gehienetan hala ageri bada ere; cf. jende gutiz gehiena, Arabako probintzia gutiz gehiena bezalakoak (gutiz gehien forman eskaintzekoa da, lantaldearen ustez).

Informazio osagarria
Eratorri egokia

oinarri hobetsia gutxi den arren, orain arte behintzat Iparraldean bakarrik erabili denez, bigarren mailako guti formaren gain eraikitako eratorria proposatu da, marka hauekin emateko:

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

gehienak, ia denak

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: [nire ustez kentzekoa da] (1995-04-18)

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: (EH2016): guztiz gehien* e. gutiz gehien proposatu da.

gutizia
1 iz. Nahi bizia, guraria; zerbait izateko edo zerbaitez jabetzeko desira gehiegizkoa. Ik. kutixi. Ondasunen gutiziak itsutua. Aberastasunen neurrigabeko gutizia. Gutizia gaiztoak edo eragabeak. Gutizia aseezina. Higuin ditu haragiaren gutizia lohiak. Haragia jateko gutizia etorri zitzaien. Ikasteko gutizia piztu. Gutizia onak ere behar ditugula bridatu. Bada esaten duenik emakume haurdunen apeta edo gutiziak ez direla orokorrak edo naturalak, eta gure artean asko gutxitu den ohitura dela ere bai.
2 iz. Gauza gutiziatua, bereziki janari edo edari gutiziatua. Ez naiz ni bereziki gozozalea, baina tarteka muturraren aurrean jartzen didaten gutizia dastatzeari ezin uko egin. Gutizia-denda bat izan dut hogeita hamabost urtean.

Aztergaia: gutizia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:08 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua
gutiziagarri
adj. Gutiziatzea merezi duena. Ik. desiragarri. Urrea baino gutiziagarriagoa den ondasuna. Adam eta Eva ezarri zituen toki gutiziagarri batean.

Aztergaia: gutiziagarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua
gutiziarazi, gutiziaraz, gutiziarazten
du ad. Gutiziatzera behartu. Zeruko ondasunak gutiziarazteko.

Aztergaia: gutiziarazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

gutiziarazi, gutiziaraz, gutiziarazten. du ad.

gutiziatsu
1 adj. Gutiziatzera makurtua; gutizia adierazten duena. Aberats gutiziatsua. Begi gutiziatsuak. Zorigaiztokoak gutiziatsuak.
2 (-en atzizkiaren eskuinean). Ez zaitez izan besteren gauzen gutiziatsu.

Aztergaia: gutiziatsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu

gutiziatu, gutizia/gutiziatu, gutiziatzen
1 du ad. Biziki desiratu. Ez duzu lagun hurkoaren etxea, ez emaztea eta ez beste gauzarik gutiziatuko.
2 da/du ad. Gutiziaz bete. Ene saio apur honek kilika eta gutizia zaitzan saio hobeago bat egitera. Besteak jaten ikusteaz gutiziatu zen hura ere. Entzun zuenean errege hark haren fama, gutiziatu zen.

Aztergaia: gutiziatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

gutiziatu, gutizia(tu), gutiziatzen. 1 du ad. 'biziki desiratu'. 2 da/du ad. 'gutiziaz bete'.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

gutiziatu, gutizia(tu), gutiziatzen

gutizios
adj. Gutiziatsua.

Aztergaia: gutizios

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

h. gutiziatsu.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-os(o)/-tsu

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a org. eratorpenean

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E124]: "hegoaldean behintzat gutizioso beharko genuke" (1995-06-16)

gutizioso
adj. Gutiziatsua.

Aztergaia: gutizios

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

h. gutiziatsu.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-os(o)/-tsu

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a org. eratorpenean

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E124]: "hegoaldean behintzat gutizioso beharko genuke" (1995-06-16)

gutti
zenbtz. [Oharra: Euskaltzaindiak, gutti-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. gutxi].

Aztergaia: gutti

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-10-05 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: Ik. gutxi / HiztEn: + / LurE: Ik. gutxi / ElhHizt: - / EskolaHE: Ik. gutxi.

Informazio osagarria
Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. gutxi.

gutun
iz. Eskutitza. Gomendiozko gutuna. Gasteizko Gotzainaren artzain gutuna. J.P Ulibarriren gutun liburua.

Aztergaia: gutun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:04 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: gutun-azal.

gutun azal, gutun-azal
iz. Eskutitzei jartzen zaien estalkia. Gutun-azaletako zigiluak. Gutun-azalean amonaren izena irakurri nuen.
gutuna bidali
du ad.-lok. Ia urtebete pasatu zen gutuna bidali eta erantzuna jaso bitartean. Oso gutun hunkigarria bidali zidan Koldo hil zenean. Gogoratzen dut guraso elkartekoek egunkarira gutuna bidali zutela.
Ohiko lexiak

Aztergaia: gutuna bidali

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2023-02-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

gutuna idatzi
du ad.-lok. Olentzerori gutuna idazteko garaia da. Gauza bat da irakasle batekin amets egitea, eta beste bat maitasun gutunak idaztea. Soldaduskari eta ordezko gizarte-lanei uko eginez gutuna idatzi zuten.
Ohiko lexiak

Aztergaia: gutuna idatzi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2023-02-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

gutuna igorri
du ad.-lok. Gotzain berriari gutuna igorri diote egoeraren berri emateko. Gutuna igorri dute komunikabideetara. Anaiari gutun bat igorri zion.
Ohiko lexiak

Aztergaia: gutuna igorri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2023-02-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

gutuna irakurri
du ad.-lok. Harri baten gainean eseri, eta gutuna irakurri nuen. Hark eskuz idatzitako gutunak irakur ditzaket oraindik.
Ohiko lexiak

Aztergaia: gutuna irakurri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2023-02-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

gutuna jaso
du ad.-lok. Gutuna jaso nuenean miresle batena izango zela pentsatu nuen, baina bai zera!
Ohiko lexiak

Aztergaia: gutuna jaso

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2023-02-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

gutuneria
iz. Gutunak, gutun multzoa. Ik. korrespondentzia 2. Txostenak eta gutuneria.

Aztergaia: gutuneria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-10-05 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

gutuneria behin jaso da: H. Knörr ("Odon Apraizen argitaratuak eta argitaragabeak laster izango ditugu kalean, haren gutuneria eta euskaltzale andana batek eskaini gorazarre-liburuarekin batera").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ez dugu gutuneria aurkitu ap. DFrec; AB38; AB50; HiztEn; LurE; Euskalterm // 'correspondencia' itzulitakoak: bidaritza : AB50 2; eskutizketa : Euskalterm 2; idatzizko harreman : AB50 1; korrespondentzi(a) : AB50 1; Euskalterm 1; posta bidezko : Euskalterm 3 (por correspondencia); postatruke : AB50 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gutuneria : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; ElhHizt;EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.

Sektore jakin bateko informazioa

Admin. eremukoak: AgAld hitz-bilduma: correspondencia: harremanak; idatzizko harremanak; servicio de correspondencia: bidaritza-zerbitzu; bidalgo // HezkAdmin: korrespondentzia, gutuneria ; correspondencia postal: postazko korrespondentzia, posta-truke // AdminEL: eskutitzak; correspondencia oficial: agintaritzaren eskutitzak // Ez dugu aurkitu ap. AdmMila, EurItune, LurraldeAntol, AdmHizt.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

correspondencia, correspondance formen ordainak hiztegietan: bidaritza : PMuj DCV; eskütizka : Casve FE; gütün trük : Casve FE; gutunak : ElhHizt; Casve FE (gütünak); HaizeG FB; T-L LFB (-th-); korrespondentzia : ElhHizt; letrak : HaizeG FB; T-L LFB; postatruke : ElhHizt; HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: correspondencia; gutuneriaren irteera: salida de correspondencia; gutuneriaren sarrera: entrada de correspondencia. / Katal: Gutuneria: Correspondencia.

Ongi eratua da

forma berri, ongi eratua, lantaldearen ustez: onarpen eske aurkeztua.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-teria.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

gutunak, gutun saila.

gutunontzi
iz. Postontzia (adiera guztietan). Oharra gutun-azal batean sartu, eta kale kantoiko gutunontzira jaitsi nintzen. Badaezpada ere eskailerapean zeuden gutunontzietako izen-abizenak begiratu nituen.

Aztergaia: gutunontzi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-10-05 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

gutunontzi (eta -txo) B-EB 2: E. Urkiola ("gutunontzitxoa harrezkero amaraunen bizitoki bihurtu zan"), Ke arteko egunak ("gutunontzietako txartelak errepasatzen ditu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

gutun-ontzi : AB38 1; gutunontzi : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE, Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

HitzIrud: "gutunontzia = buzón".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gutun-ontzi : HiruMila, PMuj DVC; gutunontzi : ElhHizt, Casve EF (gütünuntzi) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal buzón / boîte aux lettres formen ordainak: buzoi : Lur EG/CE eta EF/FE; gutunontzi : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE, XarHizt; postontzi : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE // HiruMila: buzón de correos: postontzi; buzón nocturno: gau-buzoia // Casve FE: Ø // HaizeG FB: Ø // T-L LBF: Ø // PMuj DCV: 1 conducto de desagüe: ixurbide, ur-odi; 2 sumidero: xurruta, txurrusta, xurrutegi, zurrutegi, ur-zulo, ur-obi, ur-leize; 3 b. de cartas: buzoi, idazki-kutxa, karta-kutxa // Azkue Aurkibidea: Ø.

Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "gutunontzia = buzón".

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

postontzia.

gutxi
1 zenbtz. Kopuru txiki zehaztugabea adierazten duen hitza. (Izen sintagmaren eskuinean doa eta mugagabean erabiltzen da; dagokion izena zenbakarria denean, aditzarekiko komunztadura singularrean nahiz pluralean egin daiteke). Anton. asko; anitz. Liburu gutxi erosi genituen. Duela urte gutxi gertatua. Egun gutxi barru. Ogi gutxi jaten du. Lotsa gutxi dute. Eskola gutxi ikasia. Egur gutxi den tokietan. Janari gutxi da hori lau lagunentzat. Euskaldun gutxi da horren berri ez dakiena. Berri on gutxi. Buruhausterik asko eta nahigabe ez gutxi. Zabaldu omen dira munduan ohitura gaizto ez gutxi. Edale on gutxi langile on. Oso gauza gutxi. Mihi gutxik dute hain dohain ederra. Sineste gutxiko gizona. Indar gutxirekin. Aste gutxiren buruan. Hitz gutxitan esateko. Denbora gutxian. Bertute hori gauza gutxitzat daukate. Denbora gutxiz egiten du anitz. || Eta sudurrak ere ez zion arazo gutxi-gutxi ematen.
2 izord. Kopuru txiki zehaztugabea. Horrelakorik gutxi ageri da gure artean. Anitz dira deituak, baina gutxi hautatuak. Benetako nekazariak gutxi dira han. Esnea ere gutxi izaten zen. Ez da gutxi. Giza eredu jatorra dugu, gutxi bezalakoa. Gutxik ezagutzen duten hizkuntza. Gutxiri gustatzen zaiona. Gutxiren gose dena gutxik asetzen omen du.
3 adb. Kopuru txiki zehaztugabean. Gutxi edaten du. Gutxi landutako idazlana. Gutxi balio duten liburuak. Gutxi axola dio. Haietako askok pairatu beharko dute ez gutxi. Oso gutxi daki horretaz. Hain gutxi maite badugu. Ahal bezain gutxi.
4 adj. Urria. Jateko laburra eta lo gutxia. Zuen sineste gutxiagatik.
5 iz. Kopuru txiki zehaztugabea. Ikaskizun gutxi utzi digute aurrekoek, eta utzi diguten gutxia ere aise zuzen dezakegu. Gutxi baduzu, eman ezazu gutxi hartatik zerbait.
6 (Orduak adierazteko). Hamarrak hamar gutxi. Hamarrak hamar gutxitan. Hamarrak hamar gutxiago. Hamarrak hamar gutxiagotan.

Esaera zaharrak

Aditzaile onari, hitz gutxi. Ahuntzaren buztanpean geriza gutxi. Edale on gutxi irule on, irule on gutxi edale on. Edertasuna, iraute gutxiko ondasuna. Eguzki haizeak beroki gutxi, gizon behartsuak adiskide gutxi. Eli doilorrean ez da zer hautu, eta bizar-gorritan gutxi zer sinistu. Ulertzaile onari, hitz gutxi.
gutxi bat
1 Pixka bat, apur bat. Eman ur gutxi bat edatera. Orain gutxi bat jasatea, gero guztia baino, ez ote da hobe?
2 (Denborari dagokiola). Entzun nazazu gutxi bat arreta handiarekin. (Denbora) gutxi batean horri buruz pentsatzen.

Aztergaia: gutxi bat

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

AS: 'pixka bat, xorta bat'.

gutxi batzuk
Heg. Batzuk, bakar batzuk. Ik. bakarren batzuk. Lagun on asko ez dago gaizki; adiskide gutxi batzuk askoz hobe. Gutxi batzuei mesede eta gehienei kalte egin ohi dien legea.

Aztergaia: gutxi batzuk

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-10-08 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2013-06-10): gutxi batzuk 874: Deia 12 (Adib.: “Batzuek esan dute zinismo ariketa huts bat izan dela negar hori, malko horiek erabat faltsuak direla idatzi dute beste batzuek, politika balioesteko seinalea ikusi dute gutxi batzuek eta ez da falta emakumeen sentsibilitate bereziaz idatzi duenik”), Elhuyar 70 (adib.: “112. elementuaren kasuan, milisegundo gutxi batzuk baino ez du irauten”), Consumer 26 (adib.: “Nolanahi ere, merkatuan askozaz ere aukera zabalagoa dago baina, ongi ez ezagutzearren edo eroso jarduteagatik, espezie gutxi batzuk aukeratu ohi du jendeak”), Berria 404 (adib.: “nahikoa luke bi hautagaiak berdinduta azaltzen diren estatu gutxi batzuk bereganatzea”), EiTB 144 (adib.: “atentatua gertatu baino ordu gutxi batzuk lehenago”), Jakin 44 (adib.: “enpresa gutxi batzuk ziurtatzen dutela argitalgintzaren zatirik handiena”), Argia 134 (adib.: “Ezagutzen ditugun gauza guztiek lege sinple gutxi batzuen arabera funtzionatzen dute”), DiarioVasco 40 (adib.: “metro gutxi batzuk kendu zizkion Xabier Lasa azpeitiararri”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: gutxi batzuk : Berria 194, Asisko Frantzizko 13, Jon Muñoz 8, Oskar Arana 5, Patxi Zubizarreta 5, Karlos Zabala 5, Joan Mari Irigoien 5, Joxan Elosegi 5, Unai Iturriaga 4, Edorta Jimenez 4, Bat-bateko bertsolaritza 4, Imanol Zurutuza 4, Urtzi Urrutikoetxea 4, Elizen arteko Biblia 4, Patxi Zubizarreta 4, Fernando Morillo 4, Rafa Egiguren 3, Iban Zaldua 3, Ibon Uribarri 3, Jon Alonso 3, Xabier Kintana 3, Iñaki Heras.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta horren premia dago. Honekin batera, bakar batzuk azpisarrera gehitzea ere proposatu da.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa sartzekoa gutxi sarreraren barruan.

Erabileremu dialektala

Heg.

gutxi edo asko
adb. Gutxiago edo gehiago. Ik. gutxi-asko. Denok dugu, gutxi edo asko, Mendebalde Urrun hartako euskal artzainaren berri. Errimak beti lotu egiten du, gutxi edo asko, neurtizgilea. || Gure iritziak denborak gutxi edo gehiago aldatzen baditu ere.

Aztergaia: gutxi edo asko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:25 1999-10-05 Adibide gisa onartzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2018-05-15 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GUTXI EDO ASKO, GUTXI EDO ASKI. Mucho o poco, más o menos. Konsiderazioari gutxi edo asko jarraio gabe, laster pekatura biurtuko zerate. Gco I 393. Guztiak gitxi edo asko edan dabeela. fB Olg 48. Bazkak kutsatzen dituzte guti edo aski, batzuetan hainitz. Dv Lab 218. Eskoletan guti edo aski burua alhatu dutenek ez dakite gehiago phesta zer den. JE Bur 91. Basa dentista harek etzakiela hortzen antolatzen, guti edo aski atheratzen balin bazazkiten ere. Ib. 193. Puntuak beti lotu egiten du gutxi edo asko. Or Poem 519. Denak guti edo aski eri, bixtan da. JEtchep 103. Eta zenbait kalapita erabilirik, horra nun guti edo aski arrañatzen giren. Etchebarne 102v. tbn. Vill Jaink 143. Gutxi edo aski: Zait Plat 151. Guti edo asko: Mde Pr 204. Gitxi edo asko: Echta Jos 124. Guti edo aski: HU Aurp 123. Lf Murtuts 3. Zerb IxtS 62. Ardoy SFran 285.

adib: gutxi 3 (Adizlagun gisa). Gutxi edaten du. Gutxi landutako idazlana. Gutxi balio duten liburuak. Gutxi axola dio. Puntuak beti lotu egiten du, gutxi edo asko. Gure iritziak denborak gutxi edo gehiago aldatzen baditu ere. Haietako askok pairatu beharko dute ez gutxi. Oso gutxi daki horretaz. Hain gutxi maite badugu. Ahal bezain gutxi.

gutxi edo asko 22: Deia 2, HABE, Berria 6, EiTB, Jakin 5, Argia 4, Laneki, Erlea, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

gutxi edo asko 14: Berria 5, Jon Muñoz 3, Hasier Etxeberria 2, Xabier Mendiguren Elizegi, Jenaro Garate, Andoni Egaña, Fernando Rey.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: adib.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa gutxi-asko bezala.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adibide gisa eskaintzekoa, gutxi sarreran.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa gutxi sarreran.

gutxi goiti-beheiti
adb. Ipar. eta naf. Gutxi gorabehera. Gogoan dudanez, honako hau esan zuen, gutxi goiti-beheiti: (...).
gutxi gorabehera
Egiatik aski hurbil dagoen esaldi bati ezartzen zaion adizlaguna. Hogeiren bat, gutxi gorabehera. Bi litro, gutxi gorabehera. Denak, gutxi gorabehera, berdin samarrak. Hau esan zuen, gutxi gorabehera. Bazekiten, gutxi gorabehera, zertaz ari zen.

Aztergaia: gutxi gorabehera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Idazkera egoki(en)a eskainiko da

grafia honen aldeko dira batzordekide gehienak, baina ez denak: gutxi gora-behera eta gutxi-gorabehera formen aldekorik ere bada, azentu-unitatean oinarrituz

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E124]: "nik ere, ebakera kontuagatik, gutxi gora behera edo gutxi gora-behera idaztea nahiago nuke" (1995-06-16)

 - [E301]: gutxi gora-behera [da nire ustez hobesteko grafia] (1995-04-18)

 - [A106]: "Goikoarekin [ik. gorabehera] bat eginez, honen idazkera logiko bakarra marra ipintzea da. Ez dakit azentu unitateak zer zerikusi duen idazkera erabakitzeko. Bai, ordea, marraren esanahia: edo. Hots: 'gutxi gora edo gutxi behera'" (1995-04-10)

gutxi gorabeherako
adj. Ezkontzaren betikotasuna ez da gutxi gorabeherako gauza, hil edo biziko baldintza baizik.

Aztergaia: gutxi gorabeherako

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:21 1999-10-05 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gutxi sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

gutxi-asko
1 adb. g. er. Gutxi gorabehera; gutxiago edo gehiago. Asmatuko nuke, gutxi-asko, zertaz ari diren. Begiak etengabe ari zaizkigu gutxi-asko mugitzen.
2 (Izenondo baten ezkerrean). Grina gutxi-asko tristeak. Argitasunaren edo koloreen aldakuntza gutxi-asko jarraituak.

Aztergaia: gutxi-asko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-10-05 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 25 (II.2.c): "Marrarekin idaztekoak [dira (...)] seme-alabak, zuri-gorri moduko elkarteak (...) gutxi-asko. Ikus AAAren 2. atala".

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

dvandva.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gutxi sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

gutxiago
1 zenbtz. Errazago eta neke gutxiagorekin. Hitz gutxiagotan esateko. Gutxiagok uler dezaten. Orain gutxiago idazten du. Ez dik gutxiagoan emango. Gutxiagotan entzun ditugu horrelakoak. Ez zuen gutxiagorik merezi. Arta gutxiagoz antolatuak. Askoz gutxiago. Amore eman beharrean aurkituko gara guztiok, zeinek gehiago, zeinek gutxiago. Zuk baino diru gutxiago dut.
2 (Ezezko esaldietan, izenondoaren ezkerrean). Beste bat, ez gutxiago ederra.
Loturak

Aztergaia: gutxiago

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ago

gutxiago edo gehiago
adb. Ik. gutxi-asko. Gutxiago edo gehiago, denek zuten zer egin. Hala eta guztiz ere, gutxiago edo gehiago, bikote egonkorrak osatzen ditugu.

Aztergaia: gutxiago edo gehiago

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:006 2003-04-08 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gutxi sarrerari dagokion azpisarrera.

gutxiago izan
ad.-lok. Maila apalagokoa izan. Ik. gehiago izan. Bere idazlanak beti izan dira zorrotz eta trinkoak, eta oraingoa ez da gutxiago. Eurek etxean jokatuko dutela, alde horixe ikusten dut nik, baina kirol arloan ez gara gutxiago.

Aztergaia: gutxiago izan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2018-05-15 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GUTXIAGO IZAN Ser menos, ser inferior. Cf. GEHIAGO IZAN. Sinetsten ezpaduzu guziak baino gutiago zarela. SP Imit II 2, 2. Soldaduz eta harmaz gutiago izan arren. ES 113. Apaiz asko txit erraz eskribitzera nere konsejuz egin dira: zu gutxiago etzera. Cb EBO 28s. Gutxiyo danak gaizki ematen du / geiago dana tentatzen. Tx B I 225. Ia Europan nun diran gu baño gitxiago jakintza-zaletasunian. Kk Ab II 106. Eibar-en be, gutxiago ez izatearren edo, amaika badira kaleko bautizu ori artutakoak. SM Zirik 56. Eta ni beti izan naz bestiek baño gitxiago ez izetekue. Gerrika 27. Bere idazlanak beti izan dira gihar, zorrotz eta trinkoak, eta oraingo liburua ez da gutxiago. MIH 333. v. tbn. It Fab 59. Ag G 319. Lab EEguna 102. Vill Jaink 161. Zait Plat 129. Balad 213. Gutiago: Brtc 76. Hb Esk 54. Gitxiago: JJMg BasEsc 173. Bilbao IpuiB 150. Gutxigo: ArgiDL 127. JAIraz Bizia 61

adib: gutxiago 1 Errazago eta neke gutxiagorekin. Hitz gutxiagotan esateko. Gutxiagok uler dezaten. Orain gutxiago idazten du. Ez dik gutxiagoan emango. Gutxiagotan entzun ditugu horrelakoak. Ez zuen gutxiagorik merezi. Arta gutxiagoz antolatuak. Bere idazlanak beti izan dira zorrotz eta trinkoak, eta oraingoa ez da gutxiago.

gutxiago izan 1731: Aizu 16 (“Emakume izateagatik gutxiago izatea”), ElCorreo (Etxean, aldiz, askoz gutxiago dira euskaraz aritzen direnak”), Deia (“Donostiak ez baitu Bilbok baino gutxiago izan nahi”)…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

gutxiago izan : Berria (“Denboraldian bere herkideak baino gutxiago da”), Xanti Iruretagoiena (“trebetasunez edo talentuz gutxiago zirelako”), Asisko Frantzizko (“aberastasunean bere hirikidea baino gutxiago bazen, gehiago zen eskuzabaltasunean”), Joseba Urteaga (“Barnetegian ezin zuten esan ni besteak baino gutxiago nintzenik, nik lur-jabeen eta botikariaren alabek adina nuen”), Iñaki Iñurrieta (“gutxiago baitzen indarrez”)…

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa gehiago izan bezala.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa gutxiago sarreran.

gutxiagoko
adj. Gehiagoko edo gutxiagoko neurrian. Berori oso-oso erotzat daukala kaleko jendeak eta ni ez gutxiagoko inozotzat. Bera baino gutxiagokoa izateagatik jaiotzez. || (Izen baten eskuinean). Estatua baino bihotz gutxiagoko ugazabarik ez dagoela. Hau barexeagoa da bestea baino, zalaparta gutxiagokoa.
Loturak

Aztergaia: gutxiagoko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:11 1999-10-05 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko: -ago-ko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gutxi sarrerari dagokion azpisarrera.

gutxiagorako ez izan
ad.-lok. (Singularreko 3. pertsonan, aipaturiko jokaera (poza, beldurra, haserrea...) ulergarria eta egoerari dagokiona dela adierazteko). Pozez zoratzen nago, eta ez da gutxiagorako, munduko txapelketa batean parte hartzea itzela delako. Zeharo ikaratuta zeuden; eta, egia esan, ez zen gutxiagorako: ikusi egin behar ziren aurpegi gorrotozko haiek.

Aztergaia: gutxiagorako ez izan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2018-06-12 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GUTXIAGO(TA)RAKO EZ IZAN No ser para menos. Ez da gitxiagotarako. JJMg BasEsc 60. Sartzen jakon biotzeraño, ez zan gutxiagorako. Etxba Ibilt 463. Berak be monja edo beste bideren bat artu biarko ete eban, ez zan gitxiagorako burubide ain aldrebes ori eta. Gerrika 114. Ango jendeak sentitu zuan, baña neuk ere negar egin nuan, eta etzan gutxiagotarako ere. Albeniz 195 v. tbn. Gutxiagorako: Munita 80. NEtx Antz 59. Gutxiagotarako: NEtx Antz 156. TxGarm BordaB 90. Insausti 28. Gutxigotako: Insausti 53. Gitxiagotarako: Ag AL 141. Gitxiagorako: Bilbao IpuiB 17. Gutxiyotako: Sor Bar 69

gutxiagorako ez izan 3: Deia (“Balentria gutxiagorako ez dela dirudi”), Berria 2 (“Moreno «oso kontent» agertu da, eta ez da gutxiagorako, ez baita zinemaren garairik onena”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

gutxiagorako ez izan 1, Berria (“Ikustekoa izan zen jokalarien ospakizuna partida amaieran: gutxiagorako ez zen”).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta gutxiagorako ez izan forman jasotzekoa izan liteke.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa gutxi sarreran.

gutxiagotasun
iz. g. er. Gutxiago denaren nolakotasuna. Hori emakumearen gutxiagotasuna frogatzeko erabili izan da. Izan ere, inolako gutxiagotasun usterik izateko batere motiborik ez nik.

Aztergaia: gutxiagotasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-10-05 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

gutxiagotu, gutxiago/gutxiagotu, gutxiagotzen
du/da ad. Gutxitu, areago gutxitu. Beldurra gutxiagotzen zihoakion eran. Eskariari eusteak ezin izan zuen langabezia gutxiagotu. Inguruetako gaztetxoak gutxiagotzen ari zirela.

Aztergaia: gutxiagotu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

gutxiagotu, gutxiago(tu), gutxiagotzen. du ad.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

gutxiagotu, gutxiago(tu), gutxiagotzen

gutxiarazi, gutxiaraz, gutxiarazten
du ad. Gutxitzera behartu. Deusek ere ezin gutxiaraziko duen maitasuna.

Aztergaia: gutxiarazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-11-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

gutxiarazi, gutxiaraz, gutxiarazten. du ad.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

gutxiarazi, gutxiaraz, gutxiarazten

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-i(tu)+a-

gutxiegi
1 zenbtz. Anton. gehiegi. Xehetasun gutxiegi dugu hartaz. Gehiegi ikasten duk, ala gutxiegi jaten?
2 iz. hezk. Ikasketetan, azterketa edo proba gainditu ez dela adierazten duen kalifikazioa. Matematikan gutxiegi atera duen lehen aldia da.
Loturak

Aztergaia: gutxiegi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau74
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:11 1994-11-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-egi

gutxiegitasun
iz. Gutxiegi izateko nolakotasuna. Ik. urritasun. Giza arrazoimenaren gutxiegitasuna.

Aztergaia: gutxiegitasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2010-01-25
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2004-11-09 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

lantaldeak aipatua du aurrerago ["intsufizientzia* e. gutxiegitasun (baldin onartuko balitz)"]; forma berria da, egokia; baina bidea egin gabea.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: Hiztegiak ekarri beharrekoa, lexikalizazio maila altua baitu, hizkuntza teknikoan batez ere.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-01-25): Onartu egin da forma, eta bere soilean aipatuko.

Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper