50535 emaitza bilaketarentzat - [3401 - 3450] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
g.er. Ik. mendekatzaile.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
zerbaiti eusteko jartzen den zurezko zutabea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:32 | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
aperitibo 2 jaso dira (HABE Glotodidaktika; J.M. Irigoien); IE ager. banakoak dira aperetif(a) (Herria 1984), aperitif(a) (A. Hillau in Gure Herria 1936) eta aperitifa (Herriz Herri 1988: "aperitifa denbora").
aperitibo : AB50 1; HiztEn; Euskalterm 5; aperitif : DFrec 1; 'aperitivo' itzulitako besteak: bixigarri : AB50 1; otordu-aurre : AB38 1.
Beste hiztegietakoak: aperitibo : ElhHizt; HiruMila; aperitifa : Lur EF/FE. // Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EuskHizt; EskolaHE; Lur EG/CE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.
Ik. Banaketa eta kontsumoko hiztegia (Eroski): aperitibo (aperitivo).
erdal aperitibo / apéritif formen ordainak beste hiztegietan: aperitibo : ElhHizt (Heg.); HiruMila; aperitifa : ElhHizt (Ipar.); Lur EF/FE; bazkal aitzineko : Lur EF/FE; HaizeG FB eta T-L LFB ("bazkal-aintzineko"); gazigarri : HiruMila; PMuj DCV; gosegarri : ElhHizt; Lur EG/CE; Casve FE; janaurreko : ElhHizt; HiruMila. Eta gainera: Lur EF/FE: afal aitzineko; Casve FE: jataitzin; HaizeG FB: baso-alxatze, topa; T-L LFB: hameketako; PMuj DCV: gose-pizgarri, gogogarri, zalekor, bizigarri, bazkal-aurreko; tomar un aperitivo: agoa garbitu, ago-bizarra kendu, bidea egin.
Erdaretako formak: fr (DLLF): apéritif, ive; apéritif (bebida) // amuse-gueule (comida); it (S. Carbonell): aperitivo, a // aperitivo; ca (DCF/FC): aperitiu; en (Collins): appetizer, snack; (bebida) aperitif; de (Langenscheidts): I appetitanregend; II Aperitif; appetitanregende Speise; kl. pikante Vorspeise; 3 Aperitivum.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
mailegu onartu beharrekoa da, lantaldearen ustez; formaz, berriz, -ibo erregularra dagokio (nahiz -ifa bukaerakoa erabiliagoa izan daitekeen).
-ibo.
iz.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E306]: "aperitibo / aperitifa: biak onartzea proposatzen dugu; Elhuyarren hiztegietan biak sartu ditugu, lehena 'Heg.' markarekin eta bigarrena 'Ipar.' markarekin; izan ere, lantaldeak dioenez, 'aperitifa erabiliagoa izan daiteke'" (2002-09-02)
- [I102]: 'Nire ustez berba hau ez da orain sartu behar, aukera bat eman behar diogu geure buruari ordezko bat aurkitzeko'.
- [E116]: 'Azken ohar egile batek (E306), hau dio: "aperitibo / aperitifa: biak onartzea proposatzen dugu; Elhuyarren hiztegietan biak sartu ditugu, lehena 'Heg.' markarekin eta bigarrena 'Ipar.' markarekin; izan ere, lantaldeak dioenez, 'aperitifa erabiliagoa izan daiteke'" (2002-09-02). Nik ez dut iritzirik honetaz, baina gogor egiten zait sartzea ('gose pizgarri' ere hor dugu eskura). Sarrera honek badu txostena. Zuek ikusi'.
- Erabakia: Erabakia (2003-06): 'aperitibo iz.'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2013-06-10): aperitifa 23 (guztira 899): Deia (Sorozabalen Minuetoak izan ziren gaueko aperitifa), Elhuyar (Mikroformatuak, web semantikoaren aperitifa), Consumer (Aperitifan garagardoa, bazkari edo afarian ardoa, postrean cava), Berria 11 (adib.: Zelaia Sari banaketako aperitifa, jarraian, aperitifa eta taloak izango dira bertaratzen diren guztientzat), EiTB 4 (Datorren astean emango dute han jasotako gehiena baina aperitifa erakutsiko dute asteon, Behar bezalako aperitifa hartuko dute Euskadi Irratiko "Aperitifa" saioan), Argia 3 (aita pasieran, sonbreirua jantzita, aperitifa hartzen...), DiarioVasco 2 (adib.: Ordu erdi geroago [13:30ean], aperitifa hartu ahalizango da) // Beste agerraldi guztiak Aperitifa irratsaioari dagozkio.
EPG: aperitifa 272: Herria 246, Berria 6, Itxaro Borda 7, Monika Etxebarria 3, Anjel Lertxundi 2, Ramuntxo Etxeberri 2, Eneko Bidegain 2, Piarres Aintziart, Daniel Landart, Joxemari Iturralde, Joxerra Garzia.
BerriaEL2013: ez dugu aurkitu.
es aperitivo / fr apéritif: Elhuyar: gosegarri // janaurreko, aperitibo (Heg.), aperitifa (Ipar.) / Nolaerran: aperitibo, aperitifa, aperitibo / Zehazki: aperitibo, janaurreko // gose-pizgarri, gosegarri // atariko / Labayru: janaurreko, bazkari txiki, jan-arin; hamaiketako, hamarretako, barauskarri, barausteko // kopau, mokadu, otamen; zizka-mizkak, izkirimiriak, gazigarriak, gazikiak, ezgauzak / Adorez5000: aperitibo, gazigarri, jan aurreko, gose-pizgarri // atariko.
aperitibo araua da.
onartzekoa da Ipar. markarekin. Lehendik araututako aperitibo formari, berriz, Heg. marka ezartzea eskatu da.
iz.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-aldi.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-tsu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-itu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. argitaratuan ('señuelo, reclamo'): apeu : A, Herr 1960, Zait Plat; "apeu-gei": Ip Hil; apheu : Dass GH 1924; aphego : Herr 1957; apego : Herr 1962; apio : Arburu EEs 1916.
Ez dugu gure corpusean aurkitu.
apeu : HiztEn. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.
Bestetakoak: apeu : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, HaizeG BF; PMuj DVC (eta apeu-eize, apeu-eiztari, apeutegi); apeü : Lh DBF, DRA. Ez dugu aurkitu ap. HLEH, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
usoak sareetara erakartzeko hegazti-irudia, abata.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ipar.
tximeleta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-28 | Bigarren mailan onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat |
apez, ik. apaiz [apaiz hobestekoa da]
apez h. apaiz
apez (Ipar., Naf.): ik. apaiz
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1992-12-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 |
adib. gisa gehitzeko eskatuz: apezpiku laguntzaile, apezpiku-hiri.
- [K204]: "apaiz hobetu behar bada, zergatik apezpiku bakarrik eta ez apaizpiku? (1995-01-13)
- [E116]: 'Azken ohar egile batek (E306) dioena: 'horrelakoak [apezpiku laguntzaile, apezpiku-hiri] sartzen hasiz gero…; administrazioko 'laguntzaile' guztiak egongo dira?; zergatik elizakoak?' (2002-09-02). Niri berdin zait bide bat nahiz bestea'.
- Erabakia: Erabakia (2003-06): 'sartu adibideak'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2022-01-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu.
LB: 2; EPG: 7; ETC: 92.
Elhuyar: apezpiku-konferentzia; Adorez: apezpiku batzarra; Labayru: 0; NolaErran: 0.
apezpiku 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Apezpiku hiria. Osasun ministroa Elizatik kanpo uzteko prest agertu da Apezpiku Batzarra.
Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa erakundea izendatzeko. Horrekin batera apezpiku-konferentzia ere jasotzekoa da azpisarrera gisa. apezpiku 2 adiera erabat ezabatzekoa da. Oraingo adibidea jaso azpisarreran: Osasun ministroa Elizatik kanpo uzteko prest agertu da Apezpiku Batzarra.
Azpisarrera gisa jasotzekoa apezpiku eta batzar sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-12-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu.
LB: 29; EPG: 1; ETC: 23.
Elhuyar: apezpiku-hiri; Adorez: apezpiku-hiri: iz. obispado (sede), sede episcopal (población); Labayru: 0; NolaErran: 0.
apezpiku 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Apezpiku hiria. Osasun ministroa Elizatik kanpo uzteko prest agertu da Apezpiku Batzarra.
Azpisarrera gisa jasotzekoa da termino gisa erabili delako.
-hiri.
adibide gisa ematekoa, apezpiku sarreran.
Azpisarrera gisa jasotzekoa apezpiku eta hiri sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2022-01-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
apezpiku-batzar aztertzerakoan azpisarrera gisa jasotzeko proposatua erakundea izendatzeko. Konferentzia 2 adiera erabat ezabatzekoa da. Bide batez, orain arteko konferentzia 1 adieran Afrikako herrien konferentzia bezalako adibide bat gehitu.
Azpisarrera gisa jasotzekoa apezpiku eta konferentzia sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-go/-tasun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tasun/-go.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:24 | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh62 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
apezpikutza Obispado. Baimena. Bitoriako apezpikutzan. Aztertua izandu dan ezkero nere aginduz [...]. In. Aran SIgn I.
LB: 62; ETC: 264
Elhuyar: apezpikutza iz. (Erl.) obispado, episcopado [dignidad]; Adorez apezpikutza 1 (tiempo) episcopado. 2 (cargo) obispado, episcopado, pontificado; Labayru apezpikutza obispado; NolaErran: apezpikutza épiscopat.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:34 | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
a) biologia-medikuntzaren eremukoak dira apikal 4 (I.A. Berriotxoa: "11-12 tentakulu dituzten 16 taldetan bananduriko tentakuluak. Gelatina apikala oso sendoa: Botrynema brucei"; eta Medikuntza/2 (UZEI) 3: "Eskuin-goiko gingilak hiru segmentu ditu: apikala edo puntakoa, bentrala edo aurrekoa eta dortsala edo atzekoa"; "Eta beheko gingilak bost: apikala, aurreko basala (edo aurreko oinaldekoa)..."; "segmentu apiko-dortsala, hau da, segmentu apikalaren eta dortsalaren baturaz osaturikoa"); eta apiko-dortsal 1 (cf. supra); b) Hizkl. dira ager. banako apikari (Txill in Jakin 1984: "Nola uler daiteke, bide beretik, Ondarroan "[zeu]" entzutea, bizkarkariaz, beraz; eta Markinan aldiz "[seu]", apikariaz?") eta apiko-albeolare (L.M. Mujika: "gure tz (afrikari bizkar-albeolare gorra), ts (afrikari apiko-albeolare gorra), x (frikari aurresabaikari gorra) eta z (aurrebizkarkaria)").
apikal (Biol.): HiztEn; Euskalterm 2; apikari (Hizkl.): HiztEn; Euskalterm 2. Ez dugu aurkitu ohiko hiztegi-iturriotan: DFrec; AB38; AB50; LurE // 'apical' itzulitako beste bat: punta(ko) : Euskalterm 8 (7 Biol., 1 Med.).
Beste hiztegietakoak: ElhHizt: apikal: (Biol.) apical; apikari: (Hizkl.) apical // HiruMila: apikal. Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EuskHizt; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.
Ik. Hizkuntzalaritza/2 (UZEI): apikari (es apical fr apical en apical); apiko-albeolar(e) (es apico-alveolar fr apico-alvéolaire en apico-alveolar); apiko-aurresabaikari (es apico-prepalatal fr apico-prépalatal en apico-prepalatal); apiko-horzkari (es apico-dental fr apico-dental en apico-dental). // M.L. Oñederrak apikari darabil, Euskal fonologia... tesian.
erdal apical-en ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: 1 (Ling.) apikari; 2 (Biol.) apikal; 3 erpineko, muturreko, gaineko // HiruMila: "1 (Leng.) apikal; 2 (Bot.) apikal, muturreko; las hojas apicales: muturreko orriak". // Ez dugu aurkitu hiztegiotan: Lur EG/CE eta EF/FE; Casve FE; HaizeG FB; T-L LFB; PMuj DCV.
Erdaretako formak: fr (Le Petit Robert): apical, ale, aux: "1 Relatif à l'apex. Croissance apicale: croissance d'un organe à partir de cellules spécialisées, localisées dans l'apex; 2 Dont l'articulation est caractérisée par l'application de la pointe de la langue contre les dents, ou les alvéoles, ou la voûte du palais"; it (S. Carbonell): apicilare; ca (DCF/FC): prop/gram apical; en (Webster): 1 apical: "1 at or belonging to an apex, tip, or summit; 2 phonetics: of, relating to, or formed with the participation of the tip of the tongue"; 2 apical: an apical speech sound; de (Langenscheidts): Phon apikal.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
izond.
Tekn.
- [E306]: "hizkuntzalaritzako adierarako, 'apikari' erabiltzen dute askoak oraindik ere (horrela dator Euskalterm-en eta Elhuyarren hiztegietan; 3000 Hiztegian, 'apikal'); erabat ados gaude 'apikari' hibridoa baztertu eta 'apikal' mailegua onartzearekin (beste hainbeste egin behar litzateke fonemak izendatzeko '-ari' atzizkidun hibrido batzuekin: 'afrikari' eta frikari', gutxienez; arazoa da 'afrikari' Euskal Hiztegian dagoela, eta 'frikari', Euskal Hiztegian eta Hiztegi Batuan); biologiako adiera dela eta, oso teknikoa dela uste dugu, eta litekeena da beharrezkoa ez izatea Hiztegi Batuan sartzea" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
Ik. Izendegia: apio; perrexil heze: Apium graveolens; apio zuri: Apium graveolens var. Dulce; arbi-apio: Apium graveolens var. Rapaceum; mendi-apio: Levisticum officinale.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Apium graveolens.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ipar.
iz.
ataria, bereziki arkupekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HilIz | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
AS gisa gehitzeko eskatuz: apirileko arrain .
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
EEgunk: "Apirileko Arraina, apirilak 1 (Iparraldean). Inuzente Eguna, abenduak 28 (Hegoaldean)".
apiril sarrerari dagokion azpisarrera.
Ipar.
- [E116]: 'Baina hori onartzekotan 'Iparraldean, Hegoaldeko Inuzente Egunaren kidea' sartuko nuke nik azalpen gisa, bestela nekez ulertzen baita'.
- Erabakia: Erabakia (2003-06): 'apiril [eta AS gisa] apiril arrain Zub 'apirilaren lehenean egiten den txantxa''.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
g.er.
aldapa handia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-09-11 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aplikaezin
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
izond.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1997-09-10 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh64 | 2022-11-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LB: 64; ETC: 42
Elhuyar: aplikagarritasun iz. aplicabilidad / Adorez: aplikagarritasun: iz. aplicabilidad / Labayru: 0 / NolaErran: 0.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
behar al da? Lantaldeak ezetz uste du.
Erabilia eta jasotzekoa. Hiztegi orokorretan ere ageri da.
- [E210]: 'Lantaldearekin bat eginez, ez du ematen halako zerrenda batean hitz hori beharrezkoa denik, aplikagarri izenondoa jasota dagoen heinean'.
- [E116]: 'bat nator'.
- Erabakia: Erabakia (2003-06): 'OK'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
aplikarazi, aplikaraz, aplikarazten. dio ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
aplikatu, aplika, aplikatzen. du ad.
aplikatu, aplika, aplikatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-06-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): apnea 90: Elhuyar 21 (Kontzentrazioa eta lasaitasuna ezinbestekoak dira apnea kirola egiteko; kontrola ere bai), Consumer 39 (adib.: Aipatzen ari garen gaixotasuna Loaren Apnea da, loaldian zehar era intermitentean eta behin eta berriz goiko arnasbideak ixtea eragiten duen sindromea), Berria 3 (adib.: Loaren apnea atzeman dieten euskal herritarren kopurua), EiTB 15 (adib.: Loaren apneaz arituko dira Andoni Bueno medikuarekin), Argia 8 (adib.: Sarritan loditasunarekin lotzen da apnea, baina ikerlariok adierazi dutenez gaitz hori dutenen %60 ez dira lodiak), DiarioVasco 4 (adib.: Mara Varelak ez zuen huts egin eta landutako bi urrezko domina irabazi zituen, 50 apnea eta 100 eskafandrako probetan).
EPG: apnea 5: Berria 3 (adib.: Apneak arnas hartze behartu bati jarraikion arnasketaren etenaldi iragankorra dituztenek ezin dute lo sakon egin.), Alberto Barandiaran 2 (adib.: Eta hortxe, bere arnasa gero eta lasaiagoarekin naretuta, apneaz gogoratu da aita).
BerriaEL2013: -.
es apnea / fr apnée: Elhuyar: apnea (Med.) / Nolaerran: apnean izan, apnean murgildu, apnean pulunpatu / Zehazki: apnea (Med.). / Labayru: - / Adorez5000: apnea (Med.).
Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.
iz.
Med.
- [E210]: 'Hitz hori nazioartekoa denez gero, zerrendan sartzea komenigarri izan daiteke (frantsesez, apnée, suspension de la respiration, asphyxie; ingelesez, apnœa; alemanez, apnöe, atemstillstand)'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-07-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
APO BISAIA (det.) (Interj. empleada como maldición). * Xakhur handi eta ttipi demonio horiek eihararaziko dixie, ez bada yadanik idortua; bai eta errorik egin badu, apho bisaia!; erro hek erreak izanen ditutxu. Elsb Fram 143.
LB: 0; EPG: 0; ETC: 0
Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0
bisaia 2 iz. (Harridura edo haserrea adierazteko esapideetan). Deabruen bisaia! Apo bisaia!
Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa, Interj. markarekin. Ezabatu bisaia 2 adiera.
Azpisarrera gisa jasotzekoa bisaia eta apo sarreretan.
Interj.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Bizk.
adlag.
nekez, ozta-ozta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1992-12-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan apoarmatu sarrera (dortoka sarreran ez da testurik aipatzen); hor jasotako lekukotasunak dira: apoarmatu Gy 2, apoharmatu Gy, apoharmatu Ox 2, apho-harmatu Barb 2, apho harmatu Herr, apo harmatu MEIG (metahizk.). Corpuseko informazioa: a) 'ORD. TESTUDINATA + CHELONIA': apoarmatu IE 11 (Gy 7; Ox 4: -oha-); b) adiera erabakigaitzeko apho-harmatu IE 3 (Barb Leg); c) apo-harmatu metahizkuntzazko erabileran (MEIG: "Egunoro aipatzen ez diren gauzak (...) erdal hitzez izendatzen dira [Galesen]: morgi (marraxua), macrell (berdela), crwban (apo-harmatua)").
guztiak adiera erabakigaitzekoak dira, eta ager. banakoak: apo harmatu begi IE (Zerb in Gure Herria 1971); apo-armatu IE (Gexan Lantziri); apoarmatu EB (A. Martinez Lizarduikoa); apoharmatu EB (Txillardegi).
apoarmatu 'ur gezatako dortoka': HiztEn; 'dortoka': LurE; 'Fam. Emydidae': Euskalterm 3; 'Ord. Testudinata + Chelonia': Euskalterm 1; apoharmatu 'dortoka': AB38 10; adiera erabakigaitzekoa: DFrec 1.
Ik. Izendegia eta horko lekukotasunak: dortoka (orokorki); apoarmatu (bereziki ur gezatakoak): Testudinata (ord.) + Chelonia; apoarmatu; ur gezatako dortoka: Emydidae; apoarmatu diamantedun: Malaclemys terrapin; apoarmatu istilzale: Emys orbicularis; apoarmatu korrontezale: Mauremys caspica; dortoka berde: Chelonia mydas; dortoka erraldoi: Testudo sp.; dortoka ertz-zabal: Testudo marginata; dortoka greziar: Testudo graeca; dortoka pinto: Pseudemys scripta; Carolinako kaxa-dortoka: Terrapene carolina carolina; Galapagoetako dortoka erraldoi: Testudo elephantopus; Hermann dortoka: Testudo hermanni; itsas dortoka: Cheloniidae + dermochelydae (fam.); kaxa-dortoka: Terrapene sp.; Kemp dortoka: Lepidochelys Kempii; larruzko dortoka: Dermochelys coriacea; lehorreko dortoka: Testudinidae; Seychelletako dortoka erraldoi: Testudo gigantea. Ik. Izendegiaren hustuketako lekukotasunak: A) ORD. TESTUDINATA + CHELONIA: apo armatu : PMuj DCV; appo armatu (Pouvreauren Hiztegia); apo-harmatu 4 (S. Garmendia, Izadiaren gauza harrigarriak; J. Apalategi, Animalien bizitza izkutua; S. Garmendia, Lurraren kondaira; Azkue DVEF); apoharmatu 9 (Natur Zientziak 6; Eguneroko gauzak; Saioka 1. Projektuak eta gaiak; Saioka II; Saioka 5; X. Kintana, Hiztegia 80; Larresoro, Matematika. Bigarren maila); lehorreko apoharmatu (Saioka 6); uretako apoharmatu (Saioka 6); dordoka (Izarraizpe, Buruketak. 2. maila; Irakur 5; Matematika 3. O.H.O.); dortoka 13 (J. F. Setien, Esperientziak 3; Matematika 2. O.H.O.; SEIE, Euskara mailaka. Ariketak; P. Alkain, B.B.B. 1erako Natur Zientziak. Apunteak; Kosmos 3'gna; Saioka 6. Sozial Arloa; SEIE, Euskara Mailaka 4. Metodologia; X. Kintana, Hiztegia 80; LMuj DGT; PMuj DCV); carey dortoka (P. Iztueta, Aquarium-eko eskuliburua), dortoka berde (Aramendi, Animali mundua); dortoka erraldoi (Aramendi, Animali mundua); dortoka gaitz (M. Ariztia, Abereen mundua); dortoka handi (Irakur 5); dortoka legortar (Mendiak I); dortoka tzar (Aramendi, Animali mundua); Grezia'tar dortoka (M. Ariztia, Abereen mundua); itsas dortoka (M. Ariztia, Abereen mundua;P. Iztueta, Aquarium-eko eskuliburua; X. Kintana, Hiztegia 80); itsas-dortoka (Aramendi, Animali mundua; Kosmos 3'gna); itsasoko dortoka (J.L. Zendoia - J. Sakana, Animali Mundua; Aramendi, Animali mundua); itxas-dortoka (M. Ariztia, Abereen mundua); karei dortoka (Aramendi, Animali mundua); laud dortoka (Aramendi, Animali mundua); lehorreko dortoka (Aramendi, Animali mundua); lur-dortoka (M. Ariztia, Abereen mundua); kare (Euzko-Gogoa); karei (M. Ariztia, Abereen mundua); bero-maskorti (Euzko-Gogoa); its-maskorti (Euzko-Gogoa); talo-maskorti (Nortasunaren psikologiaz, UEU); tortoka (Aise 1. Irakaslearen Gida liburua); tortu (Euzko-Gogoa); bero-tortu (Euzko-Gogoa); its-tortu (Euzko-Gogoa); itsas-tortu (Euzko-Gogoa); lur-tortu (Euzko-Gogoa); turtu (Azkue DVEF; PMuj DCV); turtube (Azkue DVEF), txabarama (Kosmos 3'gna.), xaberama (Kosmos 3'gna.). B) FAM. EMYDIDAE: ibai-maskorti (Euzko-Gogoa); ibai-tortu (Euzko-Gogoa); itsasapo (LMuj DGT; PMuj DCV); izapo (PMuj DCV); turtu (PMuj DCV); txaberama (PMuj DCV); ur gezatako terrapenak (J.L. Zendoia - J. Sakana, Animali Mundua); xaberama (PMuj DCV).
apoarmatu 'dortoka'
- [E410T]: "Erabiliak erabili eta eginak egin, hitz honek ba al du inolako etorkizunik beste "dortoka" zabal eta unibertsalagoaren ondoan?" (Xanti Iruretagoiena, 1994-05-25)
- [K204]: apoarmatu eta dordoka, zoin hobesten da?" (1995-01-13)
- [E306]: "hizkera arruntean 'apoarmatu' eta 'dortoka' sinonimoak dira, baina alor teknikoan proposatu eta aski finkatu den espezializazio bat kontuan hartzekoa dela dugu: UZEIren Izendegia egin zenean, 'apoarmatu' ur gezatako dortoka adierazteko erabili zen (Ik. Euskalterm)" (2002-09-02)
- [E210]: 'Horren zientzia-izena gaineratu beharko litzateke: emys orbicularis'.
- [E116]: 'azken ohar egile batek (E306) hau dio: "hizkera arruntean 'apoarmatu' eta 'dortoka' sinonimoak dira, baina alor teknikoan proposatu eta aski finkatu den espezializazio bat kontuan hartzekoa dela dugu: UZEIren Izendegia egin zenean, 'apoarmatu' ur gezatako dortoka adierazteko erabili zen (Ik. Euskalterm)" (2002-09-02). Nik ez dakit hain garbi ikusten dudan bigarren kontu hau, ezin ditugulako hiztegiak bakarrik erabili holako kontuetan Erabakiak hartzeko. Baina, egia esan, berdin zait. Sarrera honek badu bere txostena, baina ez du gauza berririk esaten'.
- Erabakia: Erabakia (2003-06): 'apoarmatu 'dortoka' Emys orbicularis'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan ager. banako apobelatz (Dass-Eliss GH 1923; 'cernícalo, milano; alcaraván') eta apalatz (JE Ber; 'ave de rapiña, cernícalo, gavilán, etc.').
Gure corpusean ez ditugu aurkitu.
apobelatz : HiztEn ("ik. belatz 1"), LurE.
Ik. Izendegiko miru (Milvus sp., es milano, fr milan) fitxako hustuketa: PMuj DCV: ollo-jale , apo-belats , ulantxa , gabilare , apalatz , ulain , ilantxa , usoborreo ;Azkue DVEF: apobelats , aphobelatz , oilojale .Eta forma bakarra eman dutenak: miru : Eiza-iztia, Euzko Gogoa 1956-IX-X, Ker Biblia, Azkue DVEF, Arzdi Aves, PMuj DCV, X. Kintana Hizt80, LMuj DGT, Gordailu IkastHiztegia, ilain : Euzko Gogoa 1956-IX-X, PMuj DCV.
Bestetan apobelatz : EuskHizt; ElhHizt ("Zool. Halcón. Ik. 1 belatz"); EskolaHE; Casve EF; HaizeG BF (apobelatx); Lh DBF (aphobelatz); apalatz : ElhHizt ("Zool. Ratonero. Ik. zapelatz"); HiruMila ("ik. zapalaitz"); Lh DBF (aphalatz v. aphobelatz) // DRA: apalatz, aphobelatz, apobelats // PMuj DVC: apalatz, apalats, apo-belatz. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. belatz / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ipar.
iz.
zapelatza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
apobikoitz 5 jaso dira (Ol Lb 11,3-7: "lauroñekoetatik, ausnartzalle apobikoitz guziak yan ditzakezute. Baña, ausnartzalle naiz apobikoitz dirala ere, ez yan urrenok: kamelua, ausnartzalle izan arren, apobikoitz ez dalako; satsu bego zuentzat; usintxa, ausnartzalle izan arren, apobikoitz ez dalako; satsu bego zuentzat; erbia, ausnartzalle izan arren, apobikoitz ez dalako; satsu bego zuentzat").
Pasarte horren (Lb 11,3-7) beste itzulpenetan jasoak: Dv: behatza urratua dutenak; Ur (BOEg 236): beatzala arrakaturik duen guztia [oh. "Bonapartek: "azkazala partiturik""]; Ker: apatx-bikoitz 3, apatx-ausi 1; Bibl-2: hatza bi behatz dutenak; BiblE: bitan banaturiko apatxak dituztenak.
Ez dugu aurkitu: DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
Bestetakoak: DRA: apo bikoitz ; PMuj DVC: apo-bikoitz . Hiztegiotan ez dugu aurkitu: EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Erdal bisulco / fissipède formen ordainak: PMuj DCV:zango-sarde, azkazal-bikoitz, azkazal-autsi, apatx-ausi, apo-artesi. Ez dugu aurkitu hiztegiotan: HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF, Azkue Aurkibidea.
Erdaretakoak: fr (Amador): bisulce ou bisulque, fissipède, qui a le pied fourchu; it (S. Carbonell): bisulco, a (che ha le unghie fesse, divise in due come i ruminanti), fissipede; en (Amador): bisulcous, bisulcate, clovenhoffed; de (Langenscheidts): Zweihufer, Paarhufer.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-bikoitz.
izond.
apoa bitan banaturik duena.
- [E306]: "OEHn ez dago; XX. mendeko corpusean, bi agerraldi ditu, Erraimun Olabideren 'Itun zar eta Berria' liburukoak biak ere; ez dugu ezer 'apobikoitz' hitzaren kontra, baina, testuinguruek eta erabiltze-eremuek zerikusirik ez badute ere, kontuan izan zoologian 'artiodaktilo' erabiltzen dela" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-09-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
apodosi 3: EGLU II ("Ohart gaitezen, bidenabar, apodosian ekialdeko gaurko euskaldunek poztuko ginateke bezalako formak *edin / ezan erroko formez ordezkatzen dituztela"), EGLab 2 ("Lehenbiziko zatiari, baldintza jartzen duenari alegia, protasia deitzen zaio, eta baldintzaren ondorioari apodosia", "Protasiak eta apodosiak bestelako hurrenkera ere erakuts dezakete").
apodosi : HiztEn (Hizkl. baldintzazko perpausean, menpeko proposizio baten ondoren dagoen proposizio nagusia), LurE (Hizkl. balditzazko mendeko perpausari [protasi] dagokion perpaus nagusia), Euskalterm 1 ('apódosis') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.
apodosi : ElhHizt (Hizkl. apódosis), EskolaHE (Hizkl. Baldintzako perpausetan, mendekoari [protasi] dagokion perpaus nagusia) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Hizkl.
iz.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): apodosi iz. Hizkl.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-dun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
apogeo bakarra aurkitu dugu corpusean, metahizkuntza edo arroztasuna markatuz erabilia (MEIG: "Zer arraiotarako behar du euskaldun berriak jakin nola esaten diren "apogeo" eta "perigeo"?").
Ez dugu aurkitu.
apogeo : HiztEn-LurE, Euskalterm 1.
apogeo eman dutenak: ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Harluxet. // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdarazko apogeo/apogée formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "1. (Astron.) apogeo; 2. goren une/aldi/maila...; goieneko une/aldi/maila...; tener su máximo apogeo: goiena jo, goren aldia/unea izan, goren mailara heldu" // HiruMila: "apogeo, gune goren; está en el apogeo: goren-gorenean dago" // Casve FE: gorapen, goren, goihen // HaizeG FB: goren-gorenean // PMuj DCV: "1. (Astr.) andikalde; 2. grado sumo: goi-mail, goren, goien-aldi" // Azkue Aurkibidea: andikaldi, andikoaldi; goren (c). // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, T-L LFB.
Erdaretako formak: fr (DLLF): "Astr. apogée; Fig. apogée" / it (S. Carbonell): "Astr.apogeo; Fig. apice, colmo, sommità; estar en el - de la gloria: essere all'apice, al colmo della gloria" / ca (DCC): apogeu / en (Collins): "(Astron) apogee; (fig.) peak, summit, top" / de (Langenscheidts): "Astr. Erdferne f, Apogäum n; fig. Höhepunkt m; fig. estar en su -: den Gipfel erreicht haben".
Nart.
g/j.
Tekn. (Astron.)
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
g.er.
behartasun larria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Katal: "Apokalipsia: Apocalipsis".
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +