50535 emaitza bilaketarentzat - [3851 - 3900] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
AS
Utzi dagoena, baina kendu oharra eta gehitu adibide gehiago beste aditz batzuekin (egon ). (2021-10-19)
eta.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
garbi sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS
ibili.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
erne, kontuz ibili.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:35 | 1997-10-14 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS
Azpisarrera gisa jasotzekoa (adb.+aditz osaerakoa bada ere).
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): Kendua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh56 | 2020-07-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu argi-puntu formarik.
argi(-)puntu 67: Argia, Berria 3, DiarioVasco 2, EiTB, Elhuyar 5, Elkar 5, Erlea, Consumer 7, Jakin 2, Laneki 40.
argi(-)puntu 9: Berria, Josu Zabaleta 4, Pako Aristi 2, Karlos Zabala, Joanes Urkixo.
Erabilia da eta, beraz, azpisarrera gisa jaso liteke, elektrizitateari dagokion adieran.
Azpisarrera gisa jasotzekoa argi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh32 | 2023-06-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu.
LB 24 (Argia 1, EiTB 3, Elkar 2, Consumer 3, Espainiako Gobernua 2, Laneki 13); ETC 119
Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 // Euskalterm: argi-seinale (Lan-harremanak, Merkat TN da).
Terminoa eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
A.u.: Harluxet.
argi-urte: HiztEn; ez dugu aurkitu ap. LurE.
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: argi-urte / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
-urte.
Zientzia-unitateak.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
(luzera-neurria).
- Erabakia: ZTHB-HB bateratzea - Osoko Bilkura (2015-11-27): argi-urte edo argi urte (luzera-unitatea). [AS s.u. argi; azalpena zuzendu]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
emaile.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
izond.
argi-egilea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:008 | 2002-09-11 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
argi ilun segidako 10: a) Or Mi ("Argi-illunean ageri zaiek pilpilka gorbelak zikindutako bulartea" #mdash# dins la sournuro clarinello / dans l'obscurité diaphane), Mde Pr ("So egin zion beriz ere, bere ohean zetzan emakumeari: itxusi zen benetan goizñabarreko argi ilunean, ahoa erdi zabalik, kulunka lo"), MEIG 2 ("Ez da, hitz batean, argi-ilunik, eta argi-ilunean dago maiz gizatasun mardula"); b) iz. + izond.: Gç ("Nihor ezin ziaitek handi / Lekhu ttipito batean; / Argi ilhun bat baizen eztuk / Hire gloria lurrean"), Lar SAgust ("Oraindaño sortu diran argiak izan dira argi au edo ori, argi bata edo bestea, argi illunago edo arraiago, argi gutxi edo iori; baña ez argi-utsaren izena eta izana duanik; ez onena, ez arena, ez iñorena danik: ez da ori eginkizuna, ezinkizuna baizikan"), Apaol ("Ez, ikusi bear dut zer dan ori, esan zuan bere artean, eta eskopeta artuaz joan zan sukaldera, nun zegoan argi illun bat, katillu baten olioaz jartzen zuana egunero andra Josepak, Anjel eritu zan ezkero"), NEtx LBB ("Gau t'egun, argi illun baten azpian zaudela, garaia nola urtu, asma bearra dezu"); c) dvandva: Or ("Onela, etzera Zu bakarrik Zure epai izkutuan, ortzantza egin aurretik argi illunak bereizten dituzuna" #mdash# ut... dividas inter lucem et tenebras); d) '(ilunean) argi egin'?: AB AmaE ("Mari, nik ez dot gura / Argi illunean, / Egin daiden atzetik / Noiala bidean; / Izan daitezan nai dot / Oraingo limosnak, / Mundutik noianean / Aurreko farolak") // Ik. gainera, OEH argitaratuan 'linterna' adierako argi illun , JFlor ("Makill bat esku batian ta argi illun [linterna] bat bestian") // Ik. ap. DRA: argi-ilunen usaia (olor de luz y sombra; A "Bide kurtzetan sarri egun sentian ta illunkeran orio-usina lakoa, atsa, egoten da, eta Purgatorioko arimak an prikiduten egoten diralako, errezau egin bear dake. Amezketan "argi-ilunen usaia" esaten zitzaion oni").
argilun (eta argilune) 7: J. Intxausti ("Aita Sainduak erlijio-politikaren eztabaidan argiluneak azpimarkatu nahi ditu"), J.J. Uranga ("Testigoen erreakzioen deskripzio zaharrenetan argilun misteriotsu hauxe nabari da: batzutan ez dute berpiztua ezagutzen, bestetan haren zerutar dizdirak itsutu egiten ditu, mamu bat dakusten inpresioa dute..."), GaztEntz/7 2 ("Bizitzako azken urteetan, Rembrandten obrak geroz eta bisionarioagoak dira, eta teknika librea eta argilun dramatikoa azken muturreraino eraman zituen", "Urte horietan bere arteak malenkoniaren bidea hartu zuen: irudiak gorri bero dirdiratsuz jantziak daude eta argiluna nagusi da"), M.L. Odriozola ("Gorroto zion trempe-l'oeil izeneko teknikari, baina ez zen bete-betean bat etortzen inpresionismoarekin ere, bere ustez funtsezkoa zen argilunak tokirik ez zuelako"), P. Zubizarreta ("Sukaldea, izkina bateko sua izan ezik, argilunez beterik zegoen"), I. Irazabalbeitia ("Txikitan, luze egoten zen arkuen harriei begira, ormako leiho estu luzexketatik sartzen zen argi-izpien argilunetan"); argi-ilun dvandva 1, X. Kintana ("Horrek, noski, txikitandik ezagutarazi zizkion gizartearen beheko mailen egoera eta beharginen bizimodua, bere handitasun eta miserien argi-ilunekin").
argi-ilun : AB38 2 ('claroscuro' itzulia 1, eta argi-ilunetako jaialdi 'festival de luces y sombras'); argilun : AB38 1 (claro oscuro), HiztEn (Art. Erliebea eta sakontasuna iradokitzeko moduan, itzal-hondo batean argia banatzeko prozedura), Euskalterm 1 (claroscuro); ilun-argi : AB38 1 (claro oscuro) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.
argilun : ElhHizt (Pint. claroscuro), HiruMila, PMuj DVC (media luz); argi-ilun : DRA (argi-ilunen usaia: olor de luz y sombra); argilune : PMuj DVC (eta argi-ilune: claroscuro) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
LBeh (2013-11-06): argilun 12: Berria 6 (adib.: Barruan ere argilunak dira alderdi estetikorik azpimarragarriena), EiTB 2 (adib.: Zuzenbide eskolak ematen ditu, irizpide moral egokiak ditu eta zurian zein beltzean ikusten ditu gauza, grisik edo argilunik gabe), Argia 4 (adib.: Argilunen liburua); argi-ilun 45: Elhuyar (oraindik argi-ilunak badauden arren), Berria 26 (adib.: azken hogeita bost urteotako argi-ilunak nabarmentzen dira), EiTB 4 (adib.: Argi-ilunez beteriko bidea), Jakin 3 (adib.: argi-ilun guztietatik haratago), Argia 11 (adib.: Arrasateko esperientziak argi-ilun asko dauzka).
EPG: argilun 21: Berria 6 (adib.: trazu fineko pintzelada emanez, nortasunaren argilun-jolasen bidez pertsonaiak altoerliebean sortuz), Urtzi Urrutikoetxea 2 (Gero tarte batez denda argilunez eta zurrumurruz betetzen da - kontakizunen ordua da, iraganaz, etorkizunaz, askatasunaz), Koldo Izagirre 2 (adib.: Gelak eta dendak argilun liluragarriz beteriko leizeak dira), Joseba Sarrionandia 2 (adib.: larruz jantzia eta argilun arraro horretan zure aurpegiak kartoiharrizko mozorro zuria dirudiela), Fernando Morillo 2 (Mahai azpitik, piztutako gailuek eta kanpoko farolek eratutako argilunari esker, gizon bat ikusi zuen laborategian sartzen), Jon Alonso (gelako argiluna ez litzateke hain trinkoa izango alpendearengatik ez balitz), Joxean Agirre (gizakiaren argilunak umore handiz baina gordintasunez begiratzen dituen ipuin hori bigarren aldiz irakurtzeko), Joxerra Garzia, Josu Zabaleta (Argiluna darabilten pintoreak, esate baterako, asko baliatu izan dira ezaugarri horretaz"), Patxi Zubizarreta (eguzki izpiek arteketatik sartu, eta sortutako argilunak), Pako Aristi 2 (adib.: Pausoak sentitu ditu korridorean, eta senarraren aurpegi horia agertu da atearenargilunean); argi-ilun 74: Berria 26 (adib.: bere biografian agertzen diren argi-ilunak), Herria (gure Elizaren argi-ilunetan), Iñaki Heras 5 (adib.: Gai honi buruz ere bada argi-ilun nabarmenik), Pello Lizarralde 3 (adib.: Argi ilunaren azpian, bi gizonen itzalak eskuinean den muinora abiatu dira larrarte urdinduan barrena), Ana Urkiza 2 (adib.: Lagun horiek ez dute inolako lotsarik esateko izaki benetan zoragarria, erliebeduna, argi-ilunak dituena), Felipe Juaristi 2 (adib.: argi-ilunen arteko mundu koloretsu eta usaintsua), Juan Garzia 2 (adib.: maite argi-ilun baten maitez), Edorta Jimenez 2 (adib.: Eszenatokia Munduko Hiriburua izango da, eszenatokiko atzealdeko argi-ilunetan maitasuna eta espioitza izango dira), Joan Mari Irigoien 2 (adib.: Eta gelaren argi-ilunean amaraun handi bat ikusi nuen lehenik), Josu Zabaleta 2, Xabier Olarra, Agustin Otsoa, Jenaro Garate, Karlos Zabala, Elizen arteko Biblia, Jon Muñoz, Aingeru Epaltza, Patxi Ezkiaga, Unai Iturriaga, Jokin Muñoz, Koro Navarro, Xabier Amuriza, Iñaki Mendiguren, Piarres Aintziart, J.M. Olaizola, Juan Kruz Igerabide, Fernando Rey, Joxean Agirre, Daniel Landart, Joanes Urkixo, Matias Mugica, Josetxo Akona, Karlos Linazasoro.
BerriaEL2013: argi-ilun (argilun*). Gai horren argi-ilunak.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
adierazle egokia da, eta onartzekoa.
Ik. oharra s.u. argitzal.
Azpisarrera gisa sartzekoa argi sarreran.
1 iz. argiantza. 2 iz. pl.: gai horren argi-ilunak.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): argi-ilun 1 iz. 'argiantza' 2 iz. pl.: gai horren argi-ilunak. [azpisarrera gehitu]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-30 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
argi(-)txinta 'argi-izpia'.
-txinta.
txinta 2 sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera gisa jasotzekoa, adierak bereiziz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2023-02-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Adiera bat baino gehiago du eta azpisarrera gisa jasotzekoa da atea ireki formarekin egin bezala.
Azpisarrera gisa jasotzekoa argi eta piztu sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
argiago(tu), argiagotzen.
-tu: -ago-tu.
da/du ad.
argiago bihurtu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-aldi.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Bazt.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
argiarazi, argiaraz, argiarazten. du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-11-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa argibide eta eman sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-dun.
izond.
oldar berri eta argiduna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:40 | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ipar.
iz.
g.er.
argitasuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:13 | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
izond. eta iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Ik. OEH argitaratuan 2 -g-dun eta 6 -g- gabe; bina ager.koak dira argi une (AA III, NEtx LBB); argi-une (Jaukol Biozk, Ibiñ Virgil); argiune (Or Aitork; Etxba Eib: "argiuna"; eta corpusean beste 2: Ibiñ Virgil, MEIG); argigune (Or Eus).
argiune 7 (E. Erkiaga; J. Oregi, J. Garate, S. Ariztondo, P. Aristi, G. Etxeberria, Hezkuntza saila); argiunetxo 1 (X. Mendiguren B.). Ez dugu argigune forma aurkitu.
argi-une : AB38 1; argiune : AB38 1, HiztEn-LurE. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, Euskalterm.
Bestetakoak: argi-une : PMuj DVC; argiune : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, DRA; argigune : DRA. // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF, Lh DBF, HaizeG BF.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: argiune / LurE: - / ElhHizt: argiune / EskolaHE: argiune
Ik. argiune.
-gune/-une.
- [E208]: 'argigune/argiune: lehenagoko auzi bera: argigune 'argia dagoen tokia', argiune 'argialdia''.
- [E116]: 'Lehen emandako arrazoiengatik, uste dut komeni dela sarrera bat bakarra aukeratzea. Kasu honetan, gainera, ez dakit nola izan daitekeen argiune bat argigunerik gabe, edo argigune bat argiunerik gabe. Horregatik, bat aukeratuko nuke, 'argigune''.
- [E208]: '(EBB) Argigune/argiune: Renoiren pintura inpresionistan argiguneak non-nahi ageri dira. Oihan ilunaren erdian bazen argigune bat, zuhaitzik gabea, eta hantxe zuen amonak bere etxea / Gaixoa, sukarrak zorabiaturik, konorte gabe egon zen hiru egunetan, baina laugarrenean, hil aurretxoan, argiune bat izan zuen eta bere senideei mintzatu eta azken nahi esan zien. Geure bizitza aspergarri eta monotonoan guztiok ditugu geure argiuneak'.
- [I102]: '(EBB) PS honako honetan XK-k proposatzen duen diferentziari eustea komeni dela uste diat, h.d., argigune "argia dagoen tokia" eta argiune: "argialdia". Edozelan ere, kontuan har, argiunerik ederrenak ere ez zaizkiola norberari zertan argigune baten gertatu behar'.
- Erabakia: Erabakia (2003-07): 'argigune 'argia dagoen tokia' / argiune Sin. argialdia'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:007 | 2002-09-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2011-05-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
argiketa 1, SMitx Aranz ("Elizaren alde bat eta bestean / Pasio-irudiak, beren aldaretan / Ta krisallu-tzarrak aien argiketan, / leñuru orizta banatuaz ketan").
argiketa (eta argiketa-maila 1, komisaldegi argiketa 1) 8: a) Urruz ("Santa Jertrudis'en argiketa edo errebelazioetan irakurtzen degu, Salbatzalleak eskeintzen duala bere burua"); b) J.M. Angulo ("Indar elektrikoaren kostua [...] zer potentzia itundu eta kontsumitzen den, zertarako erabilia den #mdash# etxerako, argiketarako, industriarako e.a."), BAO 1997 2 ("Argiketa eta haizeztatzearen baldintza orokorrak", "Kaleko argiteriaren diseinu, dimentsionamendu, argiketa-maila eta bateratasunari gagozkiela, Berriatuko Egitamuketazko Ordezko Arauen #mdash#Kaleko argiteriaren sarea#mdash# 56 artikuluan zehazten dena bete beharko da"); c) AdminLan (zerrenda batean, "bidezaingo ertzaintza / komisaldegi argiketak / sos-deiak"); EHAA 1993 3 (denak antzeko testuinguruan, "Puntuak: lehergailuak dtb: 0'35; eskolten zerbitzua: 0'35; talde mugikorra: 0'35; [...] sos-deiak: 0'05; argiketak: 0'05").
argiketa : Euskalterm 1 (atestatu sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.
argiketa : ElhHizt (atestado), HiruMila (1 atestado, información; 2 iluminación), DRA (1 haz de luz; 2 revelación; 3 información, encuesta), PMuj DVC (encuesta, averiguación, investigación, pesquisa) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
argiketa 10, EiTB (adib.: Orotara, 160 argiketa ireki dira, 21 lagun inputatu dituzte eta 11 atxilotu. 2008ko epe berean 14 argiketa ireki ziren, Gertatutakoa argitzen lagun dezakeen edozein datu emateko moduan diren guztiei Ertzaintzaren Argiketa Sailarekin harremanetan jartzeko eskatu diete, Ertzaintzak argiketa bat ireki du zer gertatu den jakiteko).
EPG: argiketa 71: Mikel Lizarralde (300 baino gehiago dira hilketen argiketarako eskabideak egin dituzten familiak), Berria (Argiketak abian), Ibon Uribarri 66 (adib.: Hala ere, argiketa-oinarriaren ilararen osotasun absolutuari dagokionez, honek ezin die oztoporik sortu munduko objektuei, zeren hauek agerpenak baino ez direnez, beraietan ezin baita inoiz itxaron baldintzen ilararen sintesian osatua den zerbait lortzea, Beraz, erabilera honek ematen genuen argiketa egiaztatzen du, Izan ere, adigaian barnebildua dagoenean geratuz gero, orduan judizioa analitikoa litzateke, hots, bertan errealki barnebildua dagoenaren araberako pentsamenduaren argiketa bat besterik ez litzateke, Erabil daitezke bai gauzen ahalgarritasunaren argiketarako sentsuen munduan, baina ez mundu-osokiaren ahalgarritasunaren argiketan, zeren argiketa-oinarri hau mundutik at baitago, eta beraz, esperientzia ahalgarriaren objektua ezingo bailuke izan), Joxe Azurmendi 2 (Herrien Psikologiak bitartean Espainian duen oihartzun zabala konstatatzen da, Volksgeist kontzeptuaren argiketa saio berri bat edireten dugu, Lore Jokoetako esaldi hauen argiketa), Iñaki Iñurrieta (Ageriko zen dena, ezkutuko bihurtu zen; galdeketak, argiketak, frogaketak, aurrez aurrekoak, alderdi publikoaren konklusioak; eta horixe da egungo jardunbidea).
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
forma egokia eta hedatua da; atestatu maileguarekin batera onartzekoa.
iz.
Batez ere Admin.
- [E306]: "Ikus 'atestatu' hitzaren oharra" (2002-09-02)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): argiketa iz. Batez ere Admin.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. atestatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:34 | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-ki.
adlag.
argiro, argi (hots: -ki gabea ere bada adlag.).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu aurkitu.
argikor 2 (K. Altonaga: "Animalia kitzikatzen denean, hodei argikor bat jaurtikitzen du"; "Argia, animaliak berak sort dezake ehun fotogenikoetan, edo bestela, bakterio sinbionte argikorren bidez").
argikor : HiztEn ("ik. lumineszente"), LurE. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.
argikor jaso duten hiztegiak: EuskHizt ("gori egon gabe argia igortzen duena; ik. fosforeszente"), ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, DRA, PMuj DVC. // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Erdarazko fosforescente/luminescente formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: fosforeszente / argikor, lumineszente // HiruMila: fosforeszente/argikor, luminiszente // PMuj DCV: dirdaitsu, dirdaidun, dirdiratsu, dirdiradun/dirdaitsu, dirdaidun, dirdiratsu. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Azkue Aurkibidea.
fosforescente/luminescente formen ordainak beste erdaretan: fr (DLLF): phosphorescent/luminescent; it (S. Carbonell): fosforescente; ca (DCC): fosforescent; en (Collins): phosphorescent/luminescent; de (Langenscheidts): phosphoreszierend/lumineszierend.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. lumineszente / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
lumineszente.
-kor.
izond.
- [E306]: "'lumineszente' adierarekin erabili da, ala 'luminoso' adierazteko?; OEHn ez dago, Euskal Hiztegian ez du adibiderik, eta XX. mendeko corpuseko hiru adibideetan, gure ustez behinik behin, 'luminoso' da (argi egiten duena); nabarmendu nahi genuke Euskal Hiztegian 1916ko agerraldiari 'distiratsu' oharra erantsi zaiola, eta 'Gori egon gabe argia igortzen duena' definizioaren ondoren, 'Ik. fosforeszente' bidaltze-oharra dagoela. Argi ibili 'lumineszentzia', 'fluoreszentzia' eta 'fosforeszentzia' kontzeptuekin! (desberdinak dira!!!); gure ustez, hiru mailegu horiek beharrezkoak dira, eta 'argikor' hitza 'argitsu'-ren sinonimotzat onartzea litzateke zentzuzkoena" (2002-09-02)
- [E116]: 'hemen luminiszente, fosforeszente jarri beharko litzateke, hori delako. Hitz hauek beste hizkuntzetako hiztegietan nahiko nahasirik ageri dira'.
- [I102]: 'Ez dut uste zientzilarien aholkurik gabe luminiszente, fosforeszente ontzat jo behar ditugunik. Hobe itxaroten badugu'.
- [E208]: 'zergatik hitz erabili hau baztertu? Bego luminiszente hori bere tokian, baina euskal hitz jator honi kalterik egiteke. Fosforeszente esateko, fosforo-argitsu-z gainera, argi-jariotsu ere bada'.
- [E116]: 'beraz, proposamena izango litzateke besterik gabe ontzat ematea argikor, beste azalpenik eman gabe'.
- Erabakia: Erabakia (2003-07): 'OK'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
BiblE: 71 ager.; argi-mutil 1.
iz.
kandelaren euskarria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
loturik idatzia hobetsi da, oso lexikalizatua delako.
-i+i-.
-indar.
iz.
elektrizitatea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1992-12-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
argiontzi, kriseilu, lanpa
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ARGIRA ATERA, ILKI, EZARRI... Sacar a la luz, publicar. v. ARGITARA ATERA, ARGITARA ILKI. Hala inprimaturik argira ilkitzeko digne dela. P. de Guilantena in Mat XX. [Antekristo] Babilonia Caldeako hirian da sorthuren / Eta Danen odoletik argira da ilkhiren. EZ Man I 65 (cf. infra ARGITARA). Hala iuiatzen dut digne dela giristinoen probetxutan argira ilkhitzeko. Harb ã 5v. Introdukzione hau ezta ilkhi argira nik neure buruz edo oldez nahirik. SP Phil 1r. Igaren urthian egin dut eta ezarri argira libruto bat euskaraz. Tt Arima 8 (90 argira ialgi). Atrebitü izan da üskarazko librü gaxoñu hunen argiala ager erazitzera. Mst XVI. Konfesino ona. [...] Ateraten dau argira Bizkaiko euskeran. Mg CO I. Urteten dau argira bigarren aldiz. CatBus 1. Bertso-sorta bat jarri / dezadan argira. Zendoia 108.
argira atera 19: Deia, Elhuyar, Berria 7, EiTB, Jakin, Karmel, Argia 6, DiarioVasco.
argira atera 14: Berria 5, Jon Alonso 2, Txiliku, Elizen arteko Biblia, Aingeru Epaltza, Matias Mujika, Xabier Mendiguren Elizegi, Juan Martin Elexpuru, Juan Garzia.
Erabili da eta jasotzekoa izan liteke azpisarrera gisa.
azpisarrera gisa jasotzekoa argi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
argira(tu), argiratzen.
du ad.
- [E116]: 'Ez da erraza hemen 'argitu', 'argiratu', 'argitaratu' eta holakoen artean bereiztea zenbait kasutan. Badirudi 'argitaratu' liburuekin-edo lotu beharko genukeela. Orduan, kasu honetan nik adbide argigarriren bat jarriko nuke. Agian honako hau: auzia argiratu zenean. Eta gero, 'argitaratu' aditzean beste adibide bat edizio kontuekin lotua'.
- [E208]: 'hitz hau azaltzeko argitara ekarri, argitara atera, argitara irten sinonimoak ere erabil daitezke'.
- [E116]: 'Ez dut ikusten hain argi XK-k dioena, horrek nahastea sor baitezake irakurleen artean: batetik 'argiratu' eta 'argitaratu' bereizi nahi ditugu, baina bestetik 'argitara ekarri, atera, irten' jartzen badugu 'argiratu' aditzaren esanahia argitzeko, horrek nahasketa sortzen du, nire ustez. Nik, esan bezala, adibide bat emango nuke, edo esanahia argitu nahi bada 'argira ekarri, atera' jarriko nuke, ez 'argitara atera'. Nire proposamena hau da: argiratu, argira(tu), argiratzen. du ad. auzia argiratu zenean'.
- Erabakia: Erabakia (2003-07): 'argiratu, argira(tu), argiratzen. du ad. 'ezkutuan zegoena jendartean agertu''.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:14 | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
1 argitaratzailea. 2 argitaletxea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E208]: argitarapen beharko luke.
- Erabakia: EArau (1995-10-27): ez da onartu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
-n: -tan.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
adlag.
1 '(zerbaitek) argi egiten duela': kandelaren argitan irakurri zuen. 2 'nabarmen, ikusten dela': Plazan, argitan egiten diren dantzak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1992-12-16 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
argian egon IE 1 (Lç: "Bere anaierik on daritzana argian dago, eta skandalorik ezta hura baithan"); argitan egon 6: B 1 (Azc PB: "Andra bakarra dago argitan ilunik; ezpaduko munduan bizitza-lagunik"), G 4 (Ir YKBIz: "Zure gorputz osoak argia badu, alderdi bat ere illun ezpadu, guzia argitan egongo da, argi-zuzi batek bere diztiaz argitzen zaituenean bezelaxe", Ag G 2: "obe dek lur azalean arlotu, eguzkiaren argitan auala ta zeruaren edertasuna dakuskala", "Izarrik ezta / Goietan, baña / Argitan dago / Lur guztia", NEtx LBB: "Eta nere barrua, argitan dago zure ondoan"), EB 1 (Arti MaldanB: "Orain ezta problema, ezta misterio, Joanerentzako: Argitan dago oro, agiri ta klaro").
argitan egon 4: G 3 (SMitx Ama-semeak: "batezere gauez argitan dagonean, zerutik jetxitako ikuskai mirarizkoa dirudi"; Kristau-ikasbidea. 4: "Bere anaia maite duana, argitan dago"; J. Azpeitia: "andik ikusten zan Ama Birjiña'ren irudi politta, eta beti argitan egon zediñ, andik botatzen zituzten bidez zijoazenak txanpon batzuek"; M. Zarate: "Argitan dagoz etxeetako lehio guztiak ere"); ik. x-ren/-ko argitan egon osaerako beste bi (Koro Navarro: "Elkarrekin hizketan egon ziren biak, fokoen argitan zeudela ondo jakinik"; Oskillaso: "Kaleko argitan egondako begiak apur apurka ohitu ziran gelaren iluntasunean ikusten").
Ez dugu aurkitu ap.: DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
ElhHizt: "1 A la luz (de) (precedido de nombre indeterminado o sintagma nominal con el sufijo -en) (...) 2 A la luz, con luz; iluminado (...) Argitan dago Lur guztia: toda la Tierra está iluminada". // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE, Lur EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC, DRA.
egon: -tan.
argi sarreran eman liteke azpisarrera gisa, edo argitan azpisarreraren erabilera moduan (cf. argitan ipini bezalakoak).
argitan daude etxeetako leihoak.