50535 emaitza bilaketarentzat - [3901 - 3950] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
argitara ilki, argitara irten (parean ematekoak dira)
-ra: -tara.
atera: -tara.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:35 | 1997-10-14 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ARGITARA EKARRI. a) Dar a luz. Ara, neskak sabelean seme sortu ta argitara ekarriko du. Ol Mt 1, 23. b) (V-oroz-m ap. EI 304). Sacar a la luz. [Olerki] guziak dakarzkigu argitara. Ldi IL 4. Nere ixilgordeak argitara ekartzean eta aietaz neri akar egitean, arriturik utzi nindun bere iakintasunez. Or QA 180. Benveniste-ren artikuluak ukitu ere gabe [...] uzten duena ilunbetik argitara dakar. MEIG VII 109. Auspoak argitara dakarren Senperen gertatua. MEIG III 130. Nork bere barnetik egia argitara erakar lezan. Zait Plat 84.
argitara ekarri 27: Deia 2, Consumer, Berria 13, EiTB 2, Jakin 2, Karmel, Argia 6.
argitara ekarri 22: Berria 7, Itziar Laka 4, Anjel Lertxundi 2, Ibon Uribarri 2, Asisko Frantzizko 2, Iñaki Segurola, Juan Garzia, Ander Irizar, Felipe Juaristi, Anton Garikano.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
eraikuntza librea dirudi, edo libreagoa argitara atera (ilki, irten) baino; oraingoz hauek jasotzea aski dela uste du lantaldeak.
Erabili da eta jasotzekoa izan liteke azpisarrera gisa argitara atera, eman, ilki bezala.
azpisarrera gisa jasotzekoa argi sarreran.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): Kendua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 | 1993-10-28 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS: argi(ta)ra ilki / EskolaHE: -
argitara atera, argitara irten.
ilki: -tara.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
argitara atera, argitara ilki.
irten: -tara.
argi sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-gabe.
izond.
eskuizkribu argitaragabeak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
argitararazi, argitararaz, argitararazten. dio ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
argitaratu, argitara, argitaratzen. du ad.
argitaratu, argitara, argitaratzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1992-12-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:37 | 1997-10-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2023-11-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
argiztatze publiko forma aztertzean, azpisarrera gisa proposatua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
argitu, argi(tu), argitzen I ad. 1 du ad. 'argi egin': eguzkiak argitzen du mundua. 2 da eta du ad. 'eguna zabaldu'. 3 da/du ad. 'argiago bihurtu'. 4 du ad. 'ikusmena bihurtu'. II izond. '(pertsona) aditu, ikasia'.
argitu, argi(tu), argitzen
I. ad.: 1 'argi egin'; 2. 'eguna zabaldu'; 3. 'argiago bihurtu'; 4. 'ikusmena bihurtu'; II. izond. '(pertsona) aditu, ikasia'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
argitu, argi(tu), argitzen I ad. 1 du ad. 'argi egin': eguzkiak argitzen du mundua. 2 da eta du ad. 'eguna zabaldu'. 3 da/du ad. 'argiago bihurtu'. 4 du ad. 'ikusmena bihurtu'. II izond. '(pertsona) aditu, ikasia'.
argitu, argi(tu), argitzen
I. ad.: 1 'argi egin'; 2. 'eguna zabaldu'; 3. 'argiago bihurtu'; 4. 'ikusmena bihurtu'; II. izond. '(pertsona) aditu, ikasia'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1997-10-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz. eta izond.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
OEH argitaratuan 2 argitzapen jaso dira (Vill Aranzazu: "Argitzapena ematen zaion bezain laster, Mariak posible ez dirudiena sinesten eta baiezkoa ematen du"; eta Asp Leiz).
argitzapen 1, EB (Argia 1983: "[GALEUSCAk argitaratutako agiriaren] lehenengo puntua honela hasten da: 'Azkeneko hogei urte honetan, argitzapenean eta eraikuntzan saiatzen diren herri-taldeak sortu direla gure herrialdeetan'").
argitzapen : DFrec 1 ('azalpena'), AB38 1 ("iluminación"), AB50 1 ("iluminación"), HiztEn ("1. Azalpena. 2. Erl. Esperientzia aszetiko eta mistikoetako argialdia, gauza izpiritualen ezagutza ituitiboa bideratzen duena"), Euskalterm 3 (erl.). Ez dugu aurkitu ap. LurE.
argitzapen jaso duten beste hiztegiak: EuskHizt ("(1961). Argitzea"), HiruMila ("1 aclaración, clarificación. 2 alumbrado"), ElhHizt ("1 aclaración, clarificación. 2 (Erl.) Iluminación"), Casve EF ("illumination"), PMuj DVC ("aclaración"), DRA (aclaración: "Tolosara Eskurrabengana yoan da, baño ez omen dio argitzapenik eman" Aspiroz, Euskerea). Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF eta Lh DBF.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
egunsentia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 1997-10-15 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-gune/-une.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. argigune.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-xka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-01-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
astro, (argizagi)
argizagi Sin. astro
maila berean onartzekoak dira argizagi eta astro
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
bildumena biltzeko ohola, gehienetan landua.
- [I102]: 'Berba horrek /-a/ organikoa dauka: argizaiola'.
- [E116]: 'ez dugu lekukotasunik 'a' organikoa duela esateko. Dauden adibide bakarrak 'a' gabekoak dira OEHn, eta EEBSn ez da ageri adibiderik. Harluxetek ere 'argizaiol' ematen du. Beraz, proposamena dagoen horretan utziko nuke'.
- Erabakia: Erabakia (2003-07): 'OK'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:25 | 1997-10-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
argiz hornitzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1997-10-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
argizta, argiztatzen.
du ad.
argiz hornitu.
gure auzoko kaleak argiztatu dituzte.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Ez dugu aurkitu.
argiztatze 1: BAO (Lana burutzen deneko aretoek naturazko argiztatze eta haizeztatzea izango dute, beharrezkoa izatearen kasuan argi artifizialaz lagunduta).
argiztatze 28: Consumer (Eta baloraziorik txarrena NGS-rentzat eta Creative-rentzat izan zen (bientzako nota "normala" izan zen), lehenengoa eszenaren argiztatze eskasagatik eta bigarrena gardentasuna txikiagatik), Berria 27 (Bakoitzak bere kabuz landatzeko azken argiztatze sistema ere ikus daiteke azokan, leeds argiak).
argiztatze 12: Berria 8 (Dekoratu dotoreak eta argiztatze egokia prestatu zituen), Irene Aldasoro 2 (adib.: Sistema horretan, ikusmen-zelulen argiztatze biziak auzoko zelulen sentikortasun-galera eragiten du), Jon Muñoz (Telefonoa oihanaren erdi-erdian; argiztatze elektrikoa, XIX. mende amaieraz geroztik), Josu Zabaleta (Argiztatze-desberdintasunak).
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): Onartua: argiztatze iz. Kaleetako argiztatze publikoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 |
Argolida / argolidar.
kategoriak aipatzea komeni da, lantaldearen ustez: «iz. eta izond. edo izlag.» (2007-09-19).
-tar osaerakoak
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): argolidar iz. eta izond. edo izlag. (herritarra). [kategoriak gehitu dira]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-09-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-05-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
argon (eta argon atomo 1, potasio-argon 1) 6: EHHistoriaz ("... Prehistoriak kronologi munduan murgiltzeko dituen medioengatik #mdash# Karbono hamalau, Potasio-Argon, dendrokronologia, Fluor metodua, etab. datapen absolutoak lortzeko; estratigrafia, tipologia, korologia etab. datapen erlatiboak finkatzeko"), Fisika ("Lor bedi argon atomoen batezbesteko abiadura koadratikoa, beraren mol bat litro batetako ontzi batetan edukiz, presioa 10 at. izanik"), Kimikako Problemak ("ur-baporetan saturatua, 1 g argon duen 500 ml-tako ganbara batetan sartzen da"), FisKim/DBH ("Marraztu sektore-diagrama bat airea eratzen duten gasen proportzioekin: oxigenoa: % 21, nitrogenoa: % 78, argona: % 0,93, karbono dioxidoa: % 0,03 beste batzuk, gainerakoa"), J. Agirre ("Metodo bakoitzak bere berezitasun propioak ditu; horrela batek aukera ematen du denboraldi berrietako datazioak egiteko [C-14arenak], eta beste batek, berriz, periodorik zaharrenetarako balio du [potasio, argonarenarenak]"), J.R. Etxebarria ("Ondoko elementuak emanik, bil itzazu bikoteka talde berekoak izanik antzeko propietateak eduki behar dituztenak: germanioa, sodioa, argona, silizioa, kaltzioa, potasioa, teluroa, magnesioa, helioa eta selenioa").
argoi : AB38 3 (hauetan argoi gas 'gas argón'), LurE (Kim.); argon : AB38 3, HiztEn (Kim.), Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.
argon : ElhHizt (Kim. argón), HiruMila (Kim. argón; argon-atmosfera AS: atmósfera de argón); argoi : EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Laburtzapenen hiztegian: Ar.
Lantaldeak proposatua du, bigarren itzuliko osagarrietan.
ap. EPG argoi 3, Juan Garzia 3 ("Argoi [...] Gas noble esaten zaie [...] haietako bat, argoi delakoa [...] argoia baino hogeita hamar aldiz urriagoa"); argon formarik ez dugu aurkitu. // ap. ZTC argoi 1 (J. Garziarena aipatuz-kritikatuz); argon 40.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-on/-oi gas nobleetan. -on/-oi: ik. Maileguzko hitzak (UZEI, 1982), 113-114; cf. kripton, neon, radon, xenon.
Elementu kimikoak.
Kim.
iz.
- [E306]: "sartzea proposatzen dugu; elementu kimiko guztiak sartu behar lirateke, ez baitira hainbeste: (finkatuak 109 dira, eta badira beste batzuk, aurkitu berriak, Hiztegi Batuan sartuko ez genituzkeenak); lantaldeak interesa badu, Elhuyarrek berehala bidal dezake elementu kimikoen zerrenda" (2002-09-02)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): argon iz. Kim.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ik. Izendegia: argonauta: Argonauta argo.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: argonautak
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Katal: "Argota: Argot"; EEgunk: "argot. Argotez hitz egin, argota erabili".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh94 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 93; ETC: 340
Elhuyar: argudiaketa; Adorez: 0; Labayru: 0; NolaErran: 0.
es argumentación; fr argumentation: Elhuyar: s.f. argudiaketa, argudiatze; arrazoitze, arrazoiketa, arrazoibide hizo una argumentación tan clara de sus ideas que dejó a todos sorprendidos: denak harrituta utzi zituen, hain izan zen argia bere arrazoibidea! / Adorez: 1 razonamiento: argudio, arrazoibide. 2 acto: argudiatze, arrazoiketa, arrazoitze / Labayru: arrazoitze, argudiatze, arrazoibide, argudiaketa, arrazoiketa / NolaErran: argumentatze argudiatze.
argudiatze iz. Eztabaida batean argudioak azaltzea. Tesi horrek, dena den, argudiatze serioa behar du.
Erabilia eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
argudiatu, argudia, argudiatzen. du ad.
argudiatu, argudia, argudiatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
IparKazet (Justizia): "argudiatze: plaidoirie".
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-04-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
argudio, -rio
argudio nagusitua da
-d-/-r-
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1992-12-16 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
argumentu, arrazoi(n)
- [I102]: 'Beharrezkoa da? Ez da argudio nahikoa?'
- [E116]: 'uste dut utzi behar dela. Leizarragak erabiltzen zuen. Eta Duvoisinek, Mirandek, Villasantek... Beraz, uste dut utzi behar dela. Hori da nire proposamena'.
- [I102]: '(EBB) PS definizioan gutxienez argudio eman beharko litzateke. Gainera, nire ustez, gramatikarako utzi beharko litzateke (cf.: aditz baten argumentuak)'.
- Erabakia: Erabakia (2003-07): 'utzi zegoen moduan'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-08-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:005 | 2002-09-11 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan (h)ari sarrera: Ldi IL ("Alabaña: are gizakiaren aria ere, yaretasun-utsezkoa ezik, erdi-oldezko danik badasakegu", "Aren muin eta ariak gaurkotasun-usaia bear du"), Estefania in Or BM ("Bere ariko guziei edo guzitsuei alde au kentzen die [Orixek]: ez-ikasientzat ere erritar, adi-errez izatea"), TAg Uzt ("Zugatzetik urtumea bezela, ama Joseberen arikoa irten zan Libe"), Zait Sof ("Ari oneko aitorralaba ok! nere lorrak arintzera zatozte!"), Mde Pr ("Ari jatorreko emakume gazte eta eder batekin mintzo duk, behin ere hilen edo zahartuko ez dena").
ari , Karmel 1989 ("Mari, esan... Zein ete zure izari, / Zure ben-benetako gogai ta ari?").
ari : HiztEn (iharduna, lana) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, LurE, Euskalterm.
ari : ElhHizt (tarea, ocupación, labor, trabajo, faena), Lh DBF (5. adieran: var. de aria dans toutes ses acceptions. Ari gaixtoko gizona, C. personne de mauvaise venue), DRA (1 carnero; 2 caso, oportunidad, ocasión; 3 fácil; 4 causa, motivo; 5 activo, trabajador; [...] 7 fibra; 8 frenillo de la lengua; 9 línea, vía de comunicación; 10 circunstancia; 11 rosca; 12 hilo etab.), PMuj DVC (1 hilo de coser; 2 fibra, brizna, hebra, filamento; 3 nervio, cuerda; [...] 5 frenilla de la lengua; 6 veta, filón; 8 estambre de una flor; 9 sedal, aparejo de pesca; 10 soga, cuerda; 11 casta, raza, linaje, generación; 12 casta, familia tribu; 13 género, especie, clase; 14 calidad, clase rango; 15 causa, motivo, pie, asidero, ocasión; 16 asunto, negocio, cuestión; [...] 19 carácter, índole, condición, humor; 20 objeto, fin, finalidad; 21 propósito, intención, proyecto; 22 ocupación, asunto; 23 chupón, vastago [...]) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.
(V-gip ap. Etxba Eib). (Sust.). Ocupación, actividad. (Es posible que en alguno de los ejs. se trate de hari 'hilo', etc.). "Ocupación, asunto. Ari onetan daroiat egun guztia" Etxba Eib. Cf. ari izan. Bigarren pelea onetan gaizki irten bazan ere etsaia, etzuan utzi bere aria. AA III 566. Entzutekoa zan, ta parrez lerregin-bearrekoa, ango aria. Ldi IL 49. Ala, joera makur ta esan eziñekoaren menpe jarriko dau, gazteak, bere bizitzako aria, jarduna. Erkiag BatB 153. Zenbait nobelista gailen berez jaio omen dira nobelista. Badaiteke. Gehienak horratik etengabeko ariak eta ikasiak egin ditu. MEIG II 50.
BerriaEL2013: -.
Elhuyar: tarea, ocupación, labor, trabajo, faena (borroka honetan gaizki irten bazen ere, ez zuen utzi bere aria) / Labayru: ocupación, actividad, tarea, asunto (Batzuetan txarto egiten badu ere, ez du etsiko, ez du bere aria uzten. Entzutekoa zen hango aria.) / Adorez5000: -.
ari (jardun)
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
forma gutxi erabilia, baina onartzekoa testigantza fidagarriak dituenez.
Iluna eta nahasgarria iruditzen zaio lantaldeari 'jarduna, aritzea' adierakoa.
iz.
g.g.er.
jarduna.
- [E115]: "aria, Zuberoan eta uste dut hegoaldean ere, 'leinua' adierazteko erabilia da, beraz 'familia harreman'" (1993-02)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): ari iz. g.g.er. 'jarduna'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ari izan, ari, ariko. 1 da ad.: labeari su ematen ari zirenak. 2 eguraldiaz eta, du ad.: euria, haizea, elurra ari du.
AS gisa gehituz: ariz-ariz .
- [E202]: "ari izan / aritu: 42.13: Honen 'enuntziatua' ere eman beharko litzateke (cf. s.v. ahal izan). Bi aukera daude: aritu, aritzen, ari(tu)ko eta ari izan, ari izaten, ari izango. Nik lehena hobetsiko nuke, bigarrena baztertu gabe" (1995-01-09)
- [E210]: 'Kasu horretan, ez da hurrenkera alfabetikoa gorde'.
- [E116]: 'Ez dakit zer esan nahi duen AUk, sarrera hau 'ariel' eta 'ariketa'ren artean dagoelako. Hori kendurik, proposamena onartu behar da, ez baitu inork ere oharrik egin'.
- Erabakia: Erabakia (2003-07): 'utzi dagoen moduan'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
arian-arian.
-n.
adlag.
arituz.
- [E306]: "'ariz-ariz' esapidea 'ari izan' sarreraren azpisarrera bada, aztertu behar litzateke ea 'arian-arian' ere berdin tratatu behar litzatekeen, OEHn egiten eran; gainera, OEHn 'ariz' soila ere agertzen da, 'ariz-ariz'-ekin batera; beraz, beharbada hobe da 'ari' sarrera onartzea (horrela dago OEHn eta Euskal Hiztegian), eta 'arian', 'arian-arian', 'ariz' eta 'ariz-ariz' azpisarrerak sartzea" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:19 | 1997-10-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
arian sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-07-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
arrianismo 1, SM Gogoz ("Arrianismoaren ondorean Atanasio-ren doktrinak onhartzean...").
-r- bakunekoa da inguruko hizkuntzetan hedatuena (eta ez gaztelaniazko -rr- bikunekoa), eta ariotar jaso zen, x-tar osaerakoak aztertzean, azalpenarekin: 'arianismoari dagokiona'.
Izen propiotikoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-04-24): Onartua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-10-15 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ariotar 1, Onaind ("euskaldunen inguruan bizi diran indieuropar edo ariotarren izkerak"); aryar: A. Gabikagogeaskoa (haien kontserbazio-senak ez daukala aryarren domeinurako jauginean aurki daitekeen ezaugarri idealistarik).
ariar: Azurm Gazte ("ariar puru odolgarbiak"); ZTC 5 (Urrezko abarra I eta II: ariar familia, ariar senide guztiekin, ariar herri guztiek, iparraldeko ariar barbaro", "Erritoa ariarrek antzina egiten zuten haritzaren gurtzaren ezaugarri funtsezkoa bide zen).
ario: HiztEn; ariar: LurE ("Asia barnealdean bizi izan zen herri zahar bateko kideez esaten da. Dena dela, helburu politiko jakinak gogoan hartuta erabili izan dute, Alemaniako nazismoak batez ere, beste arraza eta herri batzuk desagerterazteko").
es ario, fr aryen formen ordainak: Zehazki: ariar // ElhHizt: ario // HiruMila: ario // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, Casve FB, PMuj DCV.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: Ik. ario / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Onomastika batzordeak argitzekoa.
Onartzekoa iruditzen zaio lantaldeari, erdal formek (es ario / fr aryen) ez baitute euskaraz onartzeko gutxienekoa betetzen, eta euskarazko oinarririk gabeko eratorria den arren (cf. sanskritozko arya etimoa).
Egokia dirudi eta Onomastika batzordeak besterik erabaki ezean onartzekoa.
-tar osaerakoak.
iz. eta izond. edo izlag.
antzinako herri bateko kidea.
- [I102]: 'Ondo dago, sanskritoko 'arya'etik dator, hau da, 'noble''.
- [E116]: 'Bai, baina uste dut hau Onomasti batzordeari dagokiola. Berak egin ditzala proposamen hauek. Nire proposamena da ez aipatzea zerrendan oraingoz'.
- [I102]: '(EBB) PS ondo zagok. Zertako itxaronen dugu exonomastika-azpibatzordeak berea eman arte?'
- Erabakia: Erabakia (2003-07): 'OK, Onomastika batzordeak egingo du'.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): Onomastikak aztertzeko utzia.