Euskaltzaindiaren Arauak

arrazoitu, arrazoi(tu), arrazoitzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

arrazoitu, arrazoi(tu), arrazoitzen

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: arreba ‘hermana (de hombre)’: ConTAV, Lç, Ax, O Pr, SP Phil, Gç, ES, Gamiz, Mb IArg, Cb Eg, Lg, LE Ong, Mercy, Brtc, Mg CC, Añ LoraS, AA, fB, JJMg BasEsc, JesBih, Etch, Izt C, Gy, Lard, ChantP, Bv AsL, Ip Hil, Arb Igand, Azc PB, Ag AL, Balad, Mdg, Echta Jos, JE Bur, Altuna, JE Ber, Or BM, Zerb IxtS, Zait Sof, Etxde JJ, Txill Let, Erkiag Arran, Arti MaldanB, JEtchep, Alzola Atalak, Uzt Sas, Xa Odol, Etxba Eib.

Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

Arauak jasoa du forma, inolako azalpenik gabe, eta oraingoz ez dago zer erantsirik.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

Arauak jasoa du forma, inolako azalpenik gabe, eta oraingoz ez dago zer erantsirik.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-orde.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: arrebatzako ‘hermana adoptiva’: A Ardi, Amez Hamlet, Etxba Eib.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

Arauak jasoa du forma, adiera zehaztu gabe, eta oraingoz ez dago zer erantsirik.

Atzizkien araberako erabakiak

-tzat+-ko.

x-tzako osaerakoez ik. oharra nebatzako sarreran.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

arreba-erdi (V-gip; A; arreberdi V, G; Hb ap. Lh, Dv, H). Ref.: A; Etxba Eib;Elexp Berg. Hermanastra. "Sœur d'un frère germain ou utérin" Dv. "Media hermana" A. "Arrebaérdi, arrebaerdíxa [...]. Esan bi hitzetan ere bai: arréba erdíxa" Elexp Berg. Amnon David-en seme zarrenak bere arreba-erdi Tamar zeritzaganako amorio galduari biotzean leku eman. Lard 194.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Ez dugu aurkitu.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-erdi: ez legoke hiztegi batuan jaso beharrik, erabili ez denez, baina ik. -erdi osaerakoei dagokien oharra ahizperdi sarreran.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Ipar.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

marrubia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Corpusean: arregatu L 12 dira: Lç 5; SP Imit; Dh 2; MarIl 2; Jaur 2; erregatu G 2: Aran SIgn; Lard. Argitaratuan gainera: arragatu 2: TB; erregadu : CatAnz; erregadiatu : JanEd I; erregariatu 2: fB Ic II, fB Ic III.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

erregatu , erregaketa bana: J.M. Iraolagoitia; Egin 1987; arregaketa , arregaketa 3: Ingurunea esperientzi-arloa; Egin 1987; erregadiatu 2: J. Zabaleta; R. Etxezarreta; erregaiatu 1: A. Lertxundi, erregariatu 1: J. Agirre.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

arregaketa : HiztEn; arregatu : HiztEn; erregariatu : DFrec 2; AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

EuskHizt: arregaketa : ik. ureztapen; arregatu : "Ipar. (Zah.). Ureztatu, garaztatu"; erregadiatu : "Heg. (G. er.). Ureztatu"; erregatu : "Heg. (Zah.; g. er.). Ureztatu, garaztatu" // ElhHizt: arregaketa ; arregatu // HiruMila: arregaketa : ik. ureztaketa // Lh DBF: arraigatu // DRA: arraigatu . Ez dugu aurkitu ondokoetan: EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

arrega, arregatzen.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Aditz-erregimena

du ad.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

ureztatu.

arreglatu ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, arreglatu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. antolatu; prestatu; konpondu].

arreglatu 11: Berria 3, EiTB 4, Elkar 2, Erlea, Uztarria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

arreglatu 2: Berria, Matias Mugica.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Egokiak dira proposatutako ordezko baliokideak.

Forma baztertua

Bazt. Ik. antolatu, prestatu.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: arren egin

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

arren egin

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

arren(du), arrentzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

arren egin, erregutu, otoiztu.

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Jatorrizko forma

arrenkura, -gura

Euskaltzaindiaren Arauak

arrenkura* e. arrangura

Baztertzekoa da, beste bat nagusitu baita

arrangura

Forma berriagoa, bere euskalkian berritu-nagusitua

OEHko datuak [laburduren azalpena]

arrentza 2: KIkV ("Arrentza edo letaniak"), ArgiDL ("Arrentza #mdash# Letaniya").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

arrentza 3: J. Agerre ("Arrentza da hemen iñun bezin latza"), Zeleta (""Kirie eleison" arrentzak eta "Ave, maris stella" gogotsu kantatuz"), E. Bustintza ("Abadeak, barriz, ango larrialdi ta estutasuna ikusi ebanean, berbalditxo baten bidez, arrentza edo errogatiba bat egiñaz, santuaren billa joatea ondo izan zeiketela adierazo eutsen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

arrentza : DFrec 2 (Zer: "santuen arrentza abestuez", "arrentza edo errogatibea") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

arrentza : HiruMila (1 letanía; 2 rogativa), DRA (1 rogativa; 2 rezo), PMuj DVC (1 súplica, ruego, petición, deprecación, imploración; 2 pl. arrentzak: velaciones, letanías, rogativas, preces, oraciones, súplicas) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskal osaerazko forma onarpenik gabearen lekuan onartzekoa den mailegua

Ik. letania.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

HM dira denak: arreo 12: B 1 (Azc PB); G 10 (AA, PE, Or, NEtx LBB; eta "dote-arreo" behin PE); EB 1 (MEIG); arrio 6: B 1 (Erkiag Arran); G 5 (Xe, Ag G, Urruz Zer, And AUzta).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

arreo EB-EgAs 2 (Azkue: "Ontzitxo onetantxe edaten da ardoa arreoa baratutakoan"; SEIE Taldea: "Garai batez andregaiaren arreoa gurdian eraman ohi zen"); arrio B 1 (J.J. Arrizabalaga: "Andik sei edo zazpi illebetera, deixek, arriue, ezkontzie").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

arreo : HiztEn, Euskalterm 2; arreotari : HiztEn; arrio : HiztEn ("ik. arreo"). Bestetakoak: arreo : ElhHizt; arrio : HiruMila, PMuj DVC, PMuj DCV, DRA; arriotari : PMuj DVC, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

ezkonsaria, dotea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Zub.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

erabili gabea da, baina adierazle baten premia dago.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

arreske egon, arreske ibili.

Kategoria

adlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: arretaz, arretazko

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

arretaz, arretazko

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Esapideei dagokien sistematika

hartu.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

arreta sarrerari dagokion azpisarrera.

Esapideei dagokien sistematika

ipini.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

arreta sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

arreta artu 12: AA 2 (adib.: "Irugarren frutua, Jaunak aditzera ematen diguna gogoan ongi erabiltzea, eta egiteko arreta artzea"), It Dial ("Argatik bear da arreta andia artu osasuna izan dezan"), Bv AsL 3 (adib.: "Nere arreta artutzen duana"), Or Aitork ("Aunitz aberatsagoko erritarrek etzuten semeengatik ainbeste arreta artzen"), NEtx 4 (adib.: "Anai zarrari arreta geiegi artzeko astirik etzuten"), MAtx Gazt ("Beti jakiñarekin aitortzen bazera, arreta geiago artuko dizu"); arreta e(d)uki 4: Bv AsL ("Mendi ta zelaietako txorien arreta daukanak, eztu agian izango gizonarena?"), Arr May ("Birjiña txit santak beraizko kontu eta arreta dauka bere debotoak sakramentu gabe hill ez ditezen"), Ag G ("Patxikoren ingurukoak parrez aidira, ta pelota lekuko guztiak len baño arreta geiago daukate"), Basarri ("Anai arreba biotzekoak / euki zazute arreta, / Obe dezute gustoko gauzak / toki onean gordeta"); arreta egin 2: AA ("Beartua dago gurasoa bostgarren lekuan, aurrari garai onean bataioa emateko, arreta egitera"), Anab Aprika ("Nik ez nion arreta aundirik egiten"); arreta eman 1, It Dial ("Bada jakin bear dezu gauzak balio duela arreta ematen zaio ura bera"); arreta ipini (eta a. ipiñi) 7: AA 4 (adib.: "Gauz oek egin bear lirakeanak dira, baña anbesteraño lasaitua dago mundua, non gauz oetan bear litzakean arreta ipintzen ez dan"), Ag 2 (adib.: "Itandu eutsan Riktrudisek senarrari, bere iardunean arreta andirik ipiñi baga"), Vill Jaink ("Arreta berdiña ipiñiko dizu buruan sakulako tontor bat sortzen edo garuntegi bat, zerebro bat moldatzen"); arreta jarri (a. iarri) 4: Bil ("Naiz plazara juan bedi / naiz juan iturrira, / nork ez du arreta jartzen / aren ibillira?"), Ibiñ Virgil ("Erdi ondoren kumeetan iarri bear duzu arreta guztia"), Berron Kijote 2 (adib.: "Ez bait-dira beiñ-ere jatorriz duten goiko mailla artaraiño igoko, naiz-ta arreta osoa jarri eta taju-tajuz ari"); arreta laga 1, Ag G ("Elizara sartu diranak, zelaikoen arreta lageaz, gogamen ta begiak Malentxogan jarrita dauzkate").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

arreta (h)artu 8: ZArg 1965, Or, R. Murua, M. Gorospe, A. Sagarna, SM, EuskEgoeraIpar, P. Aristi // adib.: "Nitaz arreta aundia artzen du", "Goitia zenaren paperetaz arreta har zezan"; arreta bereganatu 6: I. Iñurrieta 2, Eusko Ikaskuntza, Goenkale, O. Maiz, I. Goikoetxea // adib.: "Segurtatu bide egokiak ezagutzen dituztela, hala hizkuntzari nola kulturari dagokienean, norbaiten arreta bereganatu eta nor diren eta zer nahi duten azaltzeko", "Ikasleak norbaiten arreta bereganatzeko, beren buruak aurkezteko eta zertan ari diren azaltzeko bideak asmatzen saiatuko dira"; arreta egin 4: J. Oregi, EHAA 1988, Matematika/LH, NPAO 1999 // adib.: "Azken ekoizkiaren erabilkerari eta batazbesteko iraupenari begira gintza merkeagotzeari buruzko alderdiei arreta egitea ere metalariaren ardurapekoa da", "Haurrei, gazteei, ermaindunei eta zaharrei berarizko arreta egitea"; arreta eman 4: M.L. Odriozola, U. Larramendi, Latxaga, I. Iñurrieta // adib.: "Bai Daniel-en ikasleak eta bai Dora-k belarriz jasotakoari arreta inkontzientea ematen zioten", "Euskarari arreta ona ematen diote gaur Nafarroa'n"; arreta erakarri 10: EHHistoriaz, X. Portugal, P. Arregi, J. Eizagirre, J. Lartategi, J.K. Igerabide, Esaizu/DBH, M.J. Eceizabarrena, A. Barandiaran, J. Arretxe // adib.: "Gure arreta erakartzen duen lehenengo datoa hau da: %95,67k euskara ikastea ez dute alperrikakotzat jotzen", "Bere arreta erakarri zuena"; arreta eskaini 21 (eta a. eskeini): G. Nazabal, Zer egin dezaket/1989, Osabide Hezkuntza 1989, Kuxkux/6, UnescoAlb 1990, Lur eta Ingurugiro, U. Larramendi, Koalizio-akordio, Haur eta Gazte, EHAA 1998 2, G. Piedra, Birusak, F.J. San Martin, A. Lertxundi, Galtzaundi 1995, Egunk 1996, Esaizu/DBH, J. Maia, I. Iñurrieta, L. Alberro // adib.: "Arreta berezia eskaintzen diogu atal honetan, barnegitura, kanpokaldea eta baserriaren lurraldeak nolakoak izaten diren aztertuz", "Arreta berezia eskaini genion Aurrezki-Kutxa Munizipalean"; arreta eskatu 6: Beleko/LH, F. Arbizu, J. Bergara, J.A. Abrisketa, EUSTAT 1993, EstiLib // adib.: "Zenbait hitzen bukaerak arreta berezia eskatuko du", "Ariketa eta iharduera horietan bakoitzari eskatuko diogun arreta"; arreta galdu 5: J.L. Iriarte, Kantutik jolasera, Pocahontas, J.A. Ormazabal, Esaizu/DBH // adib.: "Emenditxek ikus aal izango dugu, ederki askorik, zeintzuk diran Euskaltzaindiaz arreta galtzen geienbat nabarmendu diranak"; arreta ipini 5: Muj, NekazArkit, M. Arrue, Hizkuntza/6, Berrietan 1996 // adib.: "Bere itzaldian aurrera zijoala, geroz ta arreta geiago ipintzen zuten", "Herriak eskaintzen duen itxura inbidiagarria da, habetzanen garbitasunagatik eta etxeak apaintzen herritarrek ipintzen duten arretagatik", "Kontalariak ematen dion entonazio, tono eta tinbre ezberdinetan arreta ipini"; arreta jarri 51: Euzkadi 1930, P. Iztueta, KatekesiLagung, UZEI 2, EEM HizkLiter, SEIE, IMuj AzBel, Geogr/BBB, U. Larramendi 2, A. Lertxundi 2, Eskolarteko bertso VIII 2, I. Iñurrieta, Tx. Preciado, Eutsi/2, Emakunde 1993-1996, B. Oihartzabal, HezkSaila Batx 1994, Elhuyar, EstiLib, J. Garzia, Ama, A.I.Morales, J.I. Basterretxea, Esaizu 3, Suetena Belfasten, R. Saizarbitoria, G. Markuleta 2, M. Elorza, GAO 1997, X. Arregi, J. Garzia, HezkAraudia 1999 4, HizkLiter, P. Huizi, X. Erize, Musika 2, Beleko/LH, Nortasunaren psikologia, J.M. Muxika // adib.: "Beren egite ta esanetan arretarik ez dutela jartzen?", "Xabiertxo konturatzen da arreta gutxi jartzen duela ikusteko eta entzuteko, bere erruz", "Galileo-k higiduren ezaugarrietan arreta osoa jarriko du"; arreta jaso 2: J.M. Muxika ("Hedabideek gizakien zati handi baten arreta jasotzen dute"), IMuj ("katu akabatuaren aurpegia jarrita inoren arreta jaso arteko onik izango ez zutenak"); arreta piztu (eta a. biztu) 3: Euskararen Liburu Zuria 1978, Txiliku, K. Gorrindo // adib.: "Ez da, bada, harritzekoa euskarak hainbat laterritako hizkuntzalarien, jakintsuen eta gizon kultoen arreta biztea", "Begi batek nire arreta piztu zuen arte"; arreta zuzendu 2: I. Iñurrieta ("Ikasleen arreta zuzentzeko giltza, sarritan, Bretch-engan inspiratua legokeen Telebista Epikoaren teknika hartzea izaten da"), Axelko ("Ingurunean ikus ditzakegun atal ezberdin horietako bakoitzari gure arreta zuzentzeko bidea izango da"); Eta gainera: arreta baztertu 1, B. Otazua; arreta bideratu 1, A. Gabikagogeaskoa; arreta desbideratu 1, K. Navarro; arreta eduki 1, E.J. Zubillaga; arreta esijitu 1, M. Aramendi; arreta esnatu 1, L. Goienetxe; arreta hasi 1, M. Garikano; arreta irabazi 1, Artea eta gizona; arreta lortu 1, A. Sarasua; arreta mantendu 1, Kantutik jolasera; arreta sentitu 1, Pio Baroja; arreta sortu 1, B. Urkizu; arreta zor 1, X. Mendiguren B.; arreta zuzpertu 1, Suetena Belfasten // adib.: "karaktere sozialera bideratu beharko dugu geure arreta", "gaixoagandik bere arreta baztertu eban".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

arreta eman : DFrec 1 (G. Trintxerpe), Euskalterm 1; arreta jarri : DFrec 3 (Vill, Jakin, Goiz argi), AB38 1, AB50 1, HiztEn (eta a. ipini/hartu adib. gisa), LurE (adib. gisa), Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

arreta jarri : EuskHizt (eta a. hartu/ipini) - ElhHizt - EskolaHE (adib. gisa), Lur EF/FE (AS: -ri arreta jarri) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: adib. / ElhHizt: - / EskolaHE: adib.

Jatorri-osaerak gorabehera, hedatu-nagusitua da

Hedatua da gaur, eta onartzekoa, nahiz arreta ipini esapideak tradizio hobekoa dirudien.

Esapideei dagokien sistematika

jarri.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

arreta sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu arreta(-)zerbitzu formarik.

arreta(-)zerbitzu 210: Aizu 2, Argia 9, Berria 47, Deia 2, DiarioVasco 4, Euskal Herriko Agintaritza 10, EiTB 57, Consumer 37, Espainiako Gobernua 3, Goiena 11, Laneki 25, UEU 2, Uztarria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

arreta(-)zerbitzu 17, Berria.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, azpisarrera gisa jaso liteke.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa arreta sarreran.

LBeh (2016-10-26): arretagune 23: Elkar (“1996ko denboraldiaz geroztik, indusketaren arretagune nagusia Pompeia Valentina -ren domus edo etxearen inguruan jarri zuten arkeologoek”), Consumer (“Alegia, norberak pentsatzen du bera dela arretagune nagusia, berak zer egingo begira daudela beste guztiak, eta, ondorioz, edozein gizarte-egoerak estutzen eta larritzen du”), HABE (“Zerbaiten gainean arreta jartzen dugunean, arretagune hori hazi egiten da”), Berria 11 (adib.: “Atzoko testuan asteko arretaguneak zein izan diren aipatu nuen”), EiTB 4 (adib.: “Energiaren Euskal Erakundearen ekimenez eratutako instalazioa aitzindaria da mundu osoan, eta Euskadin bilerak egiten ari diren ENAko Ozeanografia Ataleko kideentzat arretagune handia da”), Jakin (“Dagoeneko, jarrera eta intentzioak izango dira arretagunea, eta ez ekintza”), Argia (“Arretagune asko izan dituzu: hizkuntzalaritzan doktore, Andeetako antropologian aditu, soziolinguistikan eta etnolinguistikan aritu zara”), DiarioVasco 3 (adib.: “Gaueko arretagunea frontoia izango da”); arreta gune 62: Aizu (“Hasiera batean, liburutegia zuen arreta gune, baina laster ekin zion Euskal Herriari, euskal kulturari eta euskarari buruz argitaratu edo kaleratzen zen ahalik eta material gehien jaso eta sailkatzeari”), Consumer (“Bidaiariek idatzitako gida, turistei zuzendua, mundu zabaleko ziberkafeak arreta gune hartuta”), Berria 40 (adib.: “Baina bera ez da izango arreta gune bakarra”), EiTB 16 (adib.: “Hala, Haurren Xokora bertaratu direnek Betizu Guneaz gozatzeko aukera izan dute, eta, bertan, bazkideen arreta guneaz gain, puzgarriak ere egon dira, haurren gozamenerako”), Argia 4 (adib.: “Erreformak, makina bat aldaketaren artean, egin nahi duena da Nafarroan dauden 45 Etengabeko Arreta Guneetatik –non presentzia fisikoa bermatua dagoen gaur egun– 20 gune baino gehiagotan asmatu duten sistema berria ezarri: Arreta Azkarrerako Sistema”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: arretagune 13: Berria 5, Xabier Olarra 4, Mirentxu Larrañaga, Iñaki Mendiguren, Bat-bateko bertsolaritza, Txillardegi; arreta(-)gune 8: Berria 7, Xabier Arregi.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu arretagune, arreta gune formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta hedatua

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH : + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

uraren arretasuna.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

arre(tu), arretzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. arreska / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-xka.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

arrezife 18 aldiz jaso da: G 2 (L. Dorronsoro), EB 16 (E. Garmendia 5, J.A. Agirre, J.A. Berriotxoa 2, J.M. Sarasola, UZEI 5, eta barrera-arrezife 2).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

arrezife : AB38, HiztEn, Euskalterm 1 (eta arrezife-eraikitzaile 1); baratze-kardu : Euskalterm 2. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

arrezife jaso dutenak beste hiztegietan: EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE. // Ez dugu aurkitu besteotan: HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal arrecife/récif-en ordainak: uharri : HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV (ugarri). // Beste batzuk: HiruMila: baiza(di), harralde; ElhHizt: galtzada, bide, errepide; Casve FE: arta, hurbotxe; PMuj DCV: baiza(di), galtzara, arbide, arri-bide, arpausu, bidarri, atxarri, aizkondo.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguaren aldean hobestekoa

Ik. uharri.

Txostenaren laburpena

G. E. Larousse: arribada "Acción de arribar, llegar la nave a puerto: (...); Bordada que da un buque, dejándose ir con el viento: (...)".

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan arribada : a) 'llegada, venida; arribada' adierakoak: Bordel ("Gu bida gibeletik beldurrez engana: arribada hunian sartzeko orena" eta "Arribada baneza ongi manifesta, lastima ez laitenik konpañian ezta"); CatAst ap. DRA ("Zer aditzen da Jesu-kristoren lehen arribadaz?"); Arrantz ("Kanpuan egualdiya txartzen bazaiote, iñon anparo gabe arriban datozte"); Ag ("Kantauriko uretatik eztot urten, nai ta naiezean edo arribadaren baten izan ezik"; "Oraiñ al zan portura sartu bearko, naita naiezean, arribadan"); b) Urt I 256 "Arrivée (des acteurs dans une pastorale). (Il) n'est usité que dans cet emploi occasionnel; on dit heltze, arrivée"; Lrq. Herr 1957: "Herritar dantzari gazteak jauner egin deie batzarri edo arribadako uhure-dantza". Corpusean gainera: Sor Gabon: "Ez dek ori etorriko, zeatik aitai zigarruak ostu ta fumatzen topatu dik kai-arriban eta etxea eaman dik".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

arribada : DFrec 1 ("laster-aldiaren arribada"). Ez dugu aurkitu iturriotan: AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

arribada 'portura iristea' ageri da ap. Berriat Bermeo (ik. ap. ItsasNi: arribadan joan #mdash# 132, 158; arribadan sartu #mdash# 44, 164, 165) eta Barrutia BermeoMundaka. Ez dugu aurkitu ap. Pz. Bilbao Bermeo HH eta Zubk ItxasA.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

arribada jaso dutenak: Casve EF: ("arrivée #mdash# mascarade"); HaizeG BF, Lh DBF: ("terme de mascarade: arrivée"), DRA. // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko arribada, arrivée (arrivage) formen ordainak hiztegietan: ElhHizt: porturatze, lehorreratze // HiruMila: porturatze, iriste; arribada forzosa: derrigorrezko porturatzea / iristea // Lur EF/FB: 1 etorrera, helduera, heltze. 2 Helmuga // XarHizt: etorrera, helduera (heltze, etortze) // Casve FE: heltze, jite; (au port) portualatze // HaizeG FB: etortze, etorpen, etortzapen, arribada, jite (heltze, etortze) // PMuj DCV: 1 (al puerto) kairaldi, kairatze, legorreratze; 2 arribo, llegada: elduera, etorrera, etorraldi, etortze; de arribada: beste kaira. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, T-L LFB, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

es arribada formaren ordainak: fr (DLLF): Mar. accostage, arrivée (llegada de un barco); bordée (bordada); arrivage (de marchandises); it (S. Carbonell): Mar. arrivo, approdo; bordata; ca (DCC): arribada; en (Collins): arrival, entry into harbour; de (Langenscheidts): Einlaufen.

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bbehin edo onarpen eske, eta azalduz:

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 Zub. (pastoraletan) arizaleen iritsiera. 2 (itsasontzia) portuan geratzea, eguraldi txarra dela eta.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

arriba, arribatzen.

Erabileremu dialektala

Lap. eta BNaf.

Aditz-erregimena

da ad.

Forma baten adiera(k)

heldu, iritsi.

Euskaltzaindiaren Arauak

arrimarazi, arrimaraz, arrimarazten. da/du ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

arrimatu, arrima, arrimatzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

arrimatu, arrima, arrimatzen

Forma baten adiera(k)

Euskaltzaindiaren Arauak

arrimu 1 Heg. 'laguntza'. 2 Ipar. Zah. 'ordena, moldaketa'.

Forma baten adiera(k)

1. Heg. 'laguntza'; 2. Ipar. (Zah.) 'ordena, moldaketa'