50535 emaitza bilaketarentzat - [4551 - 4600] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-04-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 |
Ik. Izendegia: Siriako larrosa: Hibiscus syriacus; eta cf. azpiarrosa izeneko perretxikoak; izond. gisa, adib. errotari marroi-arrosa: Clitopilus truncatus; mokozabal arrosa: Ajaja ajaja.
AS gisa emateko eskatuz: arrosa-leiho .
- [E210]: 'Proposamenak adierazten duen moduan, corpusetan arrosa-lili ageri da arrosa hitzaren azpisarrera gisa (kontsulta bitez, esate baterako, Mujikaren hiztegia eta Azkuerena). Horren inguruko lekukotasunak anitz direla aintzat hartuta, zerrendaratu beharko litzateke: / #mdash#O usain on Zerukoak! / O arrosa liliak! / Nolakorikan iasaten ez baitu uda berriak (Etcheberri, Joannes, Manual devotionezcoa, I, 135). / #mdash#Iguzkia baño tutzu / Bi begiak argiago, / Arrosalilia baño / Kolorea ederrago (Gasteluçar, Bernard, Eguia Catholicac, 74). / #mdash#Gain behera, sare batetarik erortzen zeiezten arrosa liliak, haukien usain eztiarekin ondarra elgarren besoetan hordi ziten (Etchepare, Jean, Buruchkak, 93)' (2002-12-19).
- Erabakia: EArau 131: arrosa [eta AS gisa] arrosa-landare / arrosa-leiho / arrosa-lili / arrosa-lore.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-10-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
arrosadi 1, Arti MaldanB ("Zentzu gabe nintzen lur gainean erori, / arrosadi bateko aihenaren kontra").
arrosadi (eta la- 1) 3: A. Arkotxa ("Nahiko luke basamortuan atxeman duen arrosadi fresko honetan gelditu betiko"), G. Aulestia (erdal hiztegi-sarreraren ordain bezala, "rosebush n. [bot.] larrosadi"), J. Arretxe ("Egun gutxitan arrosadiak hil egin ziren, gereziondo sendoei loreak zimeldu egin zitzaizkien eta beste horrenbeste gertatu zen lorategiko gainerako landare, lore eta arbolekin").
arrosadi : HiztEn ("arrosa-landaren multzoa; multzoa dagoen lekua") // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.
Ez dugu aurkitu Izendegiaren hustuketan.
arrosadi : ElhHizt (rosaleda), HiruMila (Bot. rosaleda), PMuj DVC (rosaleda) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
- [E208]: falta da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-28 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 |
lehendiko erabakia aldatzeko arrazoi sendorik ez dagoelakoan; baina ikus
AS gisa gehitzeko eskatuz: arrosario-belar .
- [A106]: "Uste dut errosario formaren alde jarri beharko ginatekeela, errezatu, erretore, erregu... bezala". (1993-02-10)
- [K201]: errosario nik, ez?" (1993-02)
- [E208]: arrosario proposatzen du.
- Erabakia: EArau (1995-11-24): onartu egin da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2003-11 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ik. OEH argitaratuan arrosategi 'cañaveral' adierakoa: Urt Ex 2,3: "Ezarri zuen haurra hartan barna eta phausatu zuen arrosategi batean ibaiaren gañean" (Ur kañaberadian, Dv ur-hegiko ihien artean / BiblE: kanaberen artean).
arrosategi 1 (B. Atxaga Obabakoak 377. or.: "Haranera itzuli zirenean, eta Wei Lie Deshangek agindutakoaren arabera beti, arrosategi batez mugaturiko erreka ttiki baten ondoan etzan zuten annamitar bahitu berria").
Ez dugu ohiko iturriotan aurkitu: DFrec, AB38, AB50, HiztEn-LurE, Euskalterm.
arrosategi : EuskHizt ("arrosa-landareak dauden lorategi zatia"), DRA ("Cañaveral (de roseau, cañal)" eta Urte-ren aip.). // Ez dugu aurkitu besteotan: ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
adiera ilunekoa da guretzat, eta argitzeko bide erosorik ez dugu.
- [E116]: 'nik sartuko nuke, Atxagak erabiltzen du, adibidez, Obabakoak liburuan. Adiera aldetik ez dut uste inolako 'liburutegi'k baino arazo gehiago sortzen duen'.
- [E208]: 'zer esateko, erdarazko rosaleda/roseraie ote? Landare-multzoa adierazteko baldin bada, hobe legokioke #mdash#di atzizkia, arrosadi alegia, Iruñeko toponimo ezagunean behintzat erabilia. Nik behintzat ez dut ezagutzen landare edo zuhaitz multzorik #mdash#tegi atzizkidunik (*hariztegi, *pagotegi, *lizartegi, *urkitegi...)' (2002-12-19).
- [I102]: 'PSk dioen legez B. Atxagak badarabil ondo deritzot sartzeari. Edozelan ere, eta oker ez banago, Iruñean badago toponimo bat horixe berori esan gura duena: Arrosadia'.
- [E116]: 'Egia da gutxi erabili izan dela, baina adibideak ez dira falta, Atxagarenaz gain badirelako Interneten beste batzuk ere. Bestetik, "ariztegui"/"aristegui" aski deitura arrunta da Nafarroako zenbait tokitan bederen. Eta honen adibide nahiko ageri dira OEHn ere: Urte, Duvoisin, Babier, Jean Etxepare,… (bide batez, ez dut ulertzen nola ez dugun sartzen bigarren itzulian, gure irizpideen arabera nahitaez sartu behar baikenuen) "Loretegi" ere aski erabilia da. Nire proposamena izango litzateke, horrenbestez, arrosategi onartzea. Esan behar da, hala ere, OEHn beste esanahi bat duela ("cañaveral"). Nire proposamena: arrosategi'.
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): 'Proposamena: arrosategi eta arrosadi sinonimo bezala sartu, bakoitza bere tokian'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
arrosa(tu), arrosatzen.
Ipar.
du ad.
Beh.
ureztatu.
- [E208]: 'azken orduko frantses mailegua dirudi. Ene ustez, Ipar eta Beh. jartzeaz gainera hobe 'ureztatu' jarri beharko genuke' (2002-12-19).
- [E116]: 'OEHn zenbait adibide ageri dira, nire ustez nahikoak direnak hemen sartzeko, orain arte erabilitako prozedura aldatzen ez badugu behintzat: Etxeberri Ziburukoa, Escualdun cocinera, Larzabal, … Nire proposamena: onartu lan taldeak dioena'.
- [I102]: 'XK-k arrazoia du, frantseskeria bat da. Izartxoa jarrita, "e. ureztatu" jarriko nuke'.
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): 'Proposamena: arrosatu, arrosa(tu), arrosatzen. Ipar. du ad. Beh. 'ureztatu''.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 |
- [E210]: izen teknikoa ez da ageri: Pagellus centrodontus.
- Erabakia: Batzordea (JAA, M.A, I.S) eta BAgiria (2000-03-30): Pagellus centrodontus izen teknikoa ezarriko zaio.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ez dugu arrosatze formarik aurkitu. Ik. s.u. arrosa-landare, dagokion informazioa.
arros'ondo IE 1 (Ox); larronsondo (eta larros-ondo 2) B-G 4 (Laux BBa, Gand Elorri; Ibiñ Virgil).
arrosondo EB 1 (Natur Zientziak. Erdiko zikloa 3. OHO). larrosondo 2 (S. Onaindia; L. Dorronsoro).
arrosatze : HiztEn; arrosondo : AB38 2, HiztEn; larros ondo : AB38 1.
Ik. Izendegiko hustuketan arrosa (Rosa) fitxa: alkarakatx : JIr OnomBot; Euzko Gogoa 1956-I-II; andarrai : G. Larrañaga LandareJak;Bouda-Baum; arkakarats : Bouda-Baum; Azkue DVEF;PMuj DCV, X. Irigarai: arkakaratx, JIr OnomBot: arkakaratx (eta alkarakatxe); arkarakats : Bouda-Baum; Azkue DVEF; arkasats : Bähr Plantas; arrosa : Carreras y Gandi GGPVN; Saioka 7/NaturA;Txill EBatua; NZ;Lcq; Gordailu IkastHiztegia;Bouda-Baum; X. Kintana Hizt80;PMuj DCV; EHArauemailea;PMuj DCV; arrosondo : Polunin Flores de Europa;X. Kintana Hizt80; asta larrosa : B. Mujika, PMuj DCV: asta-larrosa, astarrosa; asto arrosa : Zerb Landare, Bouda-Baum (asto-(l)arrosa); larrosa : Carreras y Gandi GGPVN;Mg PAb;M. Aizpurua Arbaiun;Lcq; Gordailu IkastHiztegia;Bouda-Baum; LMuj DGT;PMuj DCV; EHArauemailea; luisalea : Ortiz del Portillo; M. Fernández: Las plantas en la medicina popular.1. Navarra húmeda del noroeste, Eusko Ikaskuntza, 1981; otsalar (oh: frambuesa): X. Irigarai; Azkue DVEF; // Eta PMuj DCV: arrosa-lili, lili-arrosa, basarrosa, sapa-larrosa // Bouda-Baum: itsu-larrosa, otso-lapar, otso-nahar // Ortiz del Portillo: arkakarate, otsotapar, arkava, txapala // Lcc Landare-izenak: errosal, errosea // LMuj DGT: sasiarrosa // M. Fernández: saparlarra.
Beste hiztegietan: arrosatze : HiruMila, ElhHizt, Lh DBF, PMuj DCV; arrosondo : ElhHizt, Lh DBF (arrosaondo), PMuj DCV (arros-ondo); larrosondo : HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, DRA, Muj DCV (larros-ondo) // Ez dugu aurkitu ap.: EuskHizt, EskolaHE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-a+o-.
-ondo.
iz.
arrosa-landarea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-06-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 |
adierak emateko eskatuz: 1 'atzerritarra, atzerrikoa'; 'ezezaguna'. 2 g.g.er. 'ostatuz hartzen den pertsona'. Eta AS gisa gehituz: arrotz-etxe , arrotz-herri .
- [E115]: "kontuz bi esan baditu: etxean atosten dena huespŽd eta herriko eztena, forastero" (1993-02)
- [K204]: huesped dena ez ote da ere forastero?" (1995-01-13)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): arrotz-gela g.g.er. [azpisarrera gehitu]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera gisa jasotzea proposatu da, baina zaio aditz-motakoa. EHn arrotz 1-en eta nor 5-en ageri diren adibideak ezabatzekoak dira.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-aldi.
iz.
g.g.er.
atzerrialdia, erbestealdia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1992-12-16 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
irris, arroz
arroz Sin. irris / AS: arroz(-)esne
arroz-zahi azpisarrera gisa jasotzeko eskatuz, irris sarreran aipatu baita.
- [E208]: arroz proposatzen du.
- Erabakia: EArau (1995-11-24): onartu egin da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
arroz-esne G 1 (Etxde JJ: "gazta ederra, arroz-esne ta arnari zenbait"); esne-arroz B 1 (Ag Kr: "Esne-arroz gozotua gañean, aotik atzamarra sartu ezkero ikututeraño").
Corpusean ez ditugu aurkitu.
arroz esne : AB38 1; arroz-esne : AB38 1; arrozesne : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 1; esne arroza : LurE (AS); esne-arroz : AB50 1. Ez dugu aurkitu ap. DFrec.
Etniker Alimentación: irris esne (Irulegi; 74 or.) // DenSuk: arroz-esne, arroz-esnezko pastela (142 or.) // Banaketa eta Kontsumoko Hiztegia I: arrozesne (152 or.).
arrozesne : ElhHizt, HiruMila, Casve EF (arrozezne); arroz esne : EuskHizt (AS); arroz-esne : PMuj DVC; arroza eta esnia : DRA ("Arroza eta esnia jai aundixetan. Arroz con leche en las grandes festividades. Echebarria, Léx. Arrate 78"). Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, HaizeG BF, Lh DBF.
Erdarazko arroz con leche/riz au lait-en ordainak hiztegietan: arrozesne : ElhHizt, HiruMila; irrisa-esnean : HaizeG FB. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve FE, T-L LFB, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.
AS
- [E208]: arroz(-)esnea edo arrozesnea proposatzen du azpisarrera gisa.
- Erabakia: BAgiria (2000-02-25): arroz(-)esne azpisarrera sartzea onartu da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1992-12-16 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
arroztegi 'etxegabeentzat eta izan ohi den ostatu doakoa'.
ostatu
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
arroztu, arrotz/arroztu, arrozten. da/du ad.
arroztu, arrotz/arroztu, arrozten
'atzendu', etab.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Labur: 'landarea' adierakoak IE dira (ruta Lç; arruta Mong; arruda Urt eta StJul; rua TB Lc 11,42; errua Dv) eta HM 3 (ruda Oteiza; errura A; erruda And); 'bidea' adierakoa arruta da, IE; 'gurpila' adierakoak IE dira: arroda, arrota, arruda. Ik. OEH argitaratuan: a) 'ruda' ("Ruda hierba") adierako ruta 1 (Lç: "Ezen detxematzen dituzue menthá eta rutá, eta baratze belhar guzia"); arruta 2 (Mong: "Hartarakotz har zazue arruta eta kamarmilla, ahur bana"; "Porrua, arruta, kapiua, salboia"); arruda 3 (Urt 2: "Arrudak eta fikoak badute bata bertzearen (...) iduri"; "Arruda eta fikoa adiskide dire"; StJul 1: "siropa eta arruda"); rua 1 (TB Lc 11,42: "Ezen pagatzen duzue mentharen eta ruaren eta belhar suerte guzien detxema"); ruda 1 (Oteiza: "Belar ona, ruda eta hortaliza gustia"); errua 1 (Dv: "Hamarrena mendatik, erruatik eta baratzekari orotarik ematen baituzue"); errura 1 (A: "errura (usain andiduna), asentzioa, apioa"); erruda 1 (And: "Errudia eta aapixua ziran etsaia botatzeko indarra zeukaten belarrak"); b) 'camino, ruta' adierako arruta : EZ (+ 1 corpusean), Arg 3, INav 3 (+ 61 corpusean), Brtc 2, BertsZB, Gy; c) 'rueda' adierako arroda : EZ, Ax 2, SP 2, He 2, Dv, Prop 1906; arrota : Egiat 3; arruda : EgunO VII, Gy 2, Hb 3 (+ 2 corpusean).
ager. banakoak dira 'ruda' adierako erruda (I. Aizpuru: "Erruda - Mulu bizikorrak , oinean +- zurezkoak , eta hostoak txandakatuak...") eta 'ruta' adierako arruta (X. Mendiguren B.: "Osa ezazu koadro hau: Errepidea / Arruta / Gurutzatzen dituen hiriburuak...").
a) 'gurpila' arroda : AB38 2; HiztEn; LurE; b) 'bidea' arruta : HiztEn; c) 'ruda (belarra)' arruta : HiztEn ("ik. erruda"); erruda : AB38 1; HiztEn-LurE; Euskalterm 1 (eta errudaren familia, horma-erruda); erruda usaindun 'bortusaina': HiztEn; Euskalterm 2; errutaleak : Euskalterm 1; errutazeoak : Euskalterm 1.
Izendegiko informazioa: a) erruda (Ruta sp.) fitxakoak: belarmin : Peillen; bortusa PMuj DCV; bortusaya : Lar DT; boskoitz : X. Kintana Hizt80; PMuj DCV; B. Mujika; boskond : PMuj DCV; boskote : PMuj DCV; moskatxa : Azkue DVEF; G. Larrañaga Landarejaleak; erruda : Polunin Flores de Europa; X. Kintana Hizt80; Azkue DVEF; LMuj DGT; errura-belar : X. Irigarai; usa-belar : PMuj DCV; usabelar : LMuj DGT; b) erruda usaindun 'bortusaina' (Ruta graveolens) fitxakoak: albortusai : Font Quer PlantMed; PMuj DCV; bortusai : Font Quer PlantMed; PMuj DCV; Azkue DVEF; Guía PlantMed; bortusaia : Carreras y Gandi GGPVN; Fernández, M. Las plantas en la medicina; Lcq; Irigaray Landareak; boskoitz : Font Quer PlantMed; boskotx PMuj DCV; X. Irigarai; boskonde : PMuj DCV; boskote : PMujDCV; moskatxa : Font Quer PlantMed; PMuj DCV; Guía PlantMed; arroda : Lcq; Font Quer PlantMed; Irigaray Landareak; erruda : Font Quer PlantMed; Polunin Flores de Europa; PMuj DCV; LCC Landare-izenak; erruda belarra : Fernández, M. Las plantas en la medicina; izusta : Bouda-Baum; usa-belar : PMuj DCV; c) horma-erruda 'iturri-belar zuria' (Asplenium ruta-muraria) fitxakoak: iturribelar : Herval; txarrangila : Caton Sataren, B. Mapa de vegetación; G. Larrañaga Landarejaleak; Lcq; txarrangil zuri : Bouda-Baum; Font Quer PlantMed; txarrangil: Font Quer PlantMed.
a) 'gurpila': arroda : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, HaizeG BF, Lh DBF, DRA; arruda : Lh DBF ("ik. arroda"); erroda : Lh DBF; b) 'bortusaia': arruda : EuskHizt; arruta : EuskHizt ("ik. arruda"); ElhHizt ("ik. erruda"); erruda : EuskHizt (ik. arruda), ElhHizt, EskolaHE, DRA, PMuj DVC; erruda usaindun : ElhHizt (AS), HiruMila; c) 'bidea': arruda : HiruMila ("ik. arruta"); arruta : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, DRA // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. erruda (forma bakarra aski delakoan, eta gehienek hau proposatzen dutenez).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Zub.
iz.
pagausoa.
- [E115]: 'Zub. ez da pagausoa, etxe-usoaren mota ibildaria baizik' (2002-12-06).
- [E116]: 'OEH-k "paloma torcaz", "pigeon ramier" bezala definitzen du. Txomin zuzen dago, agian, badelako Dassanceren adibide hau: Phago-usoa baino txipiago da xoloma edo 'zoluma' edo 'arruketa'". Beraz, badirudi beste definizio bat eman beharko litzatekeela. Nik, badaezpada, hau jarriko nuke: arruket Zub. iz. (uso mota bat)'.
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): 'Proposamena: arruket Zub. iz. (uso mota bat)'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ipar.
iz.
Zah.
1 erronda. 2 zerra.
- [E116]: 'hor ez da 'zerra' esan nahi, baizik 'xerra' ('haragi xerra', 'ogi xerra...). Beraz, -x-rekin behar du'.
- [E115]: 'bigarren esangura kentzea hobe, zeren iparraldean, ogi zerra baitiogu, eta zerra berdin tresnari "sega" esaten hobe da ez aipatzea bigarrena sasi horretan sartu gabe egurrik ez biltzeko eta lehen esangurarekin bakarrik eman' (2002-12-06).
- [E116]: 'Lehenbiziko itzulian xerra onartu genuen, adiera honetan eta, gainera, zerra gaitzetsi espresuki, Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko desberdintasunik egin gabe. Beraz, uste dut hori ezin den zalantzan jarri. Bestetik, arrunda sarrerak bi esanahi argi ditu, eta xerra-ren adierarekin ageri da OEHn, zenbait adibidetan. Hori ere ezin da baztertu, orduan. Koherentzia pixka nahi baldin badugu orain arte egindakoarekin, uste dut hau dela onartu behar duguna: arrunda Ipar. iz. Zah. 1 'erronda'. 2 'xerra''.
- [I102]: 'PS uste dut okertu zarela proposamen ematean, ezta? Alegia "xerra" behar dela, eta ez "zerra", osterantzean ez dut ezer ulertu'.
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): 'Proposamena: arrunda Ipar. iz. Zah. h. erronda'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 1997-11-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-nt+k-.
- Erabakia: BAgiria (2000-05-5): laburdura arazotsua da arruntkeria ala arrunkeria behar duen erabaki ezean. Eztabaida txiki baten ondoren arrunkeria hitza sartzea onartu da eta laburdura gisa arrunk. emango da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-03-24 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
AS: arruntean 'eskuarki, gehienetan'
cf. arront (Ipar.)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 |
AS: arruntean 'eskuarki, gehienetan'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Ipar.
izond.
Zah.
arrunta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
arrunt(u), arruntzen.
-nt+t-.
da/du ad.
arrunt bihurtu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Er. gabea. Ik. artalde.
-saldo.
- [E116]: 'ez da egia erabili gabea denik. OEHn badira adibideak'.
- [E208]: 'nik ez nuke baztertuko, hitz ezberdina baita. Hobe genuke artalde hitz ezagunagoaz definitzea'.
- [I102]: 'ondo eratua dago, zaharra da [ar vs. ardi] eta gainera lekukotasunak daude. Ontzat joko nuke zalantzarik bat ere gabe'.
- [E116]: 'Beraz, proposamen hau egiten dut: arsaldo iz. 'artaldea''.
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): 'Proposamena: arsaldo iz. 'artaldea''.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
arta 'arreta, ardura'
AS gisa gehitzeko eskatuz: arta eduki , arta hartu , arta izan .
- [K204]: "arta hartzen baldin bada artorentzat, bigarren arta bat bada, "h"rekin derabilaguna; artha : cuidado" (1995-01-13)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
eduki.
arta sarrerari dagokion azpisarrera.
Zah.
arta izan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-10-10 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ARTA EMAN. Ocuparse (de), preocuparse (de). "Observer" Ht VocGr. Bakhotxak bere artha prinzipala eman behar du, Jaiñkoak partikularrean galdegiten diotzan gauzen konplitzen. He Gudu 38. Hari zure lagunzen eta arthen emateko. Mih 52. Zer denbora, zer atentzione, zer artha eman diot [salbamenduko egitekoari]? Brtc 137. Yakizu bada gauzak balio duela ematen zaioen artha. Dv Dial 91 (It arreta, Ur arduriagaz, Ip axola). Landa ilhinditsua nahi da baitezpada garbitu gisuz eta artha emanez. Dv Lab 54. Baduzu untzi bat ur erakitu suaren gainian; hauts zaitzu arroltze freskuak barnerat, artha emanez gogor ez diten. ECocin 27. Erier eta presunerer artha berak emaiten zituen, amodio bera erakusten. Laph 200. Eta zunbat nahi artha eman dian lan horri, ezta nahi bezala burutan joan. UNLilia 2
arta eman 2, Berria (Astean hirutan sartzen da Zaballako espetxera (Araba), hango presoei arta ematera).
arta eman , Herria (Alor eta kabaler arta emaiteko).
Adierazle egokia eta adibide gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa, arreta eman formarekin egin den bezala.
Adibide gisa jasotzekoa arta sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1997-11-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
hartu.
arta sarrerari dagokion azpisarrera.
arta izan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1997-11-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
arta sarrerari dagokion azpisarrera.
du ad.
Nitaz arta duzun Jainkoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-11-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. Izendegia: artaberde; zuhain-arto: Zea mays.
arto-berde (Etxba Eib).
artaberde G-EB 5 (M. Oñatibia: "arta berde", "arta-berde", R. Zapirain 2; Esne eta haragi sortzearen azterketa).
artaberde : DFrec 4, AB38 2, HiztEn-LurE, Euskalterm 1.
artaberde : EuskHizt († ik. arto berde), HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, DRA, PMuj DVC; artaberde-saltzaile : PMuj DVC; artoberde : Lh DBF (arthoferde), DRA (arto-berde, artoferde), PMuj DVC (arto-berde, arto-ferde).
HLEH: + / EuskHizt: † Ik. arto-berde / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
bazka-arto.
-berde.
- [E210]: "artaberde Sin. bazka-arto. Ongi iruditzen zait, baina kontuan izan beharko da gerorako, 1. itzulian ez baitzen Hiztegi Batuan jaso "bazka-arto" hori" (2002-12-19). PS: "[...] oharrak eta argudioak kontuan hartuta, hau da nik proposatzen dudana [...] artaberde Sin. bazka-arto".
- Erabakia: (2003-10, 2003-11): ados
- Bidalketa: ik. oh. s.u. artabahe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
artaburu 17: B 2 (A BGuzur, Gand Elorri), G 15 (A Ardi, Or Eus 3, Ldi BB, TAg Uzt 8, EA OlBe, NEtx LBB) eta OEH argitaratuan beste 3 (EgutAr 1957, Etxba Eib); arto-buru 6: B 1 (Alzola Atalak: "artoburu"), G 2 (AA II: "artoburu", Ud), IE 3 (JE Bur; "arto buru": Dv Lab, Zub), eta OEH argitaratuan EgutAr 1958; artho buruketa IE 1 (Dv Lab).
artaburu 18: B 8 (Gure Erria 1957 5, horietan "arta-buru" eta "artaburutxo" bana; K. Gisasola, X. Kaltzakorta, Zubk), G 3 (Zait in Euzko Gogoa 1950 eta Egan 1963, A ArdiG OEHko testuinguru berean), EB 5 (EGLU-II eta III, R. Garate, S. Garmendia, A. Ezeiza), arto buru 6: B 4 (X. Kaltzakorta: "arto-buru" eta "arto buruxka" 3), IE 2 (Zerb in GH 1927, JE Bur OEHko testuinguru berean).
artaburu : DFrec 1, AB38 9, HiztEn-LurE, Euskalterm 2; arto buru : DFrec 2; artoburu : AB38 1.
artaburu : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Lur EF/FE, XarHizt, Casve EF, DRA, PMuj DVC (arta-buru); artoburu : HaizeG BF, Casve EF (artobürü), Lh DBF (arthoburu), DRA (arto-buru), PMuj DVC (arto-buru); arta-burutxa : PMuj DVC.
eta arto(-)buru .
arta- da B eta G batera
- [I102]: "arto-buru*: hau kendu eginen nuke artaburu ohiko, zaharrago eta zabalduaren fabore".
- [E116]: "nik uste hau eman behar den, baina ez hemen, baizik 'arto'ren AS gisa. Hala eman genuen lehenbiziko itzulian. Horrenbestez, hemendik kendu egin behar da".
- [E115]: "PSrekin bat nago kentzeko" (2002-12-06).
- [E208]: "Ez dut ulertzen auzia zertan den. Ene ustez artaburu da euskaldun gehienok erabiltzen dugun hitz bakarra, bai artoaren fruituari esateko eta bai adiera figuratuan ere. Zer dela eta eman behar diogu sarrera forma etimologiko gutxi erabili horri? Ikus OEH".
- [E116]: "Egin diren oharrak eta argudioak kontuan hartuta, hau da nik proposatzen dudana (ahalegin handi bat egin dut batzuen eta besteen argudioak alkarretarat ekartzen): [...] artaburu [...] arto(-)buru"
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): "artaburu edo arto(-)buru".
- Bidalketa: ik. oh. s.u. artabahe.