50535 emaitza bilaketarentzat - [4651 - 4700] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-10-08 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh105 | 2020-12-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu artefaktu formarik.
artefaktu 3: G. Nazabal ("bere aurkezpen ofiziala, ordea, gehiago mintzo zen bere aportazio zientifikoaz, ezen ez "infernuko artefaktu" hark bere barnean gordetzen zuen izaera artistiko posibleaz"), BAO 1990 ("Merkatal edo industri instalazioak, hala nola eustarriak, biltzontziak, zamategiak, etab., makina aparatu edo artefaktuaren kontzeptuan barik, eraikuntzarenean sar daitezkeenean"), ELAO 1997 ("Minek eragindako uka ezinezko giza hondamendiaz mundu guzti-guztian den ardura berria dela-eta, gero eta beharrezkoagoa da presako neurriak hartzea artefaktu makur horiek berehalaxe ezereztu daitezen").
artefaktu : HiztEn (prestaketa-metodoaren eraginez mikroskopioan ikusten den itxurazko egitura, benetako egitura ez dena), Euskalterm 3 (hauetan 1 jaurtigai eta jaurti-tresna sinonimoekin; 1 artefaktua askatze, jaurtigaia askatze sinonimoarekin; 1 artefaktuak edukitzeko euskarriak); artefakto : AB50 2 ('artefacto') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE // Eta 'artefacto' itzuliak beste hauek: tresna : Euskalterm 1 (tresna berezi: 'artefacto especial'); tramankulu : AB50 1.
artefaktu : ElhHizt (Biol. artefacto), HiruMila (artefacto) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal artefacto / machine, engin formen ordainak: HiruMila: artefaktu // ElhHizt: 1 tresna, makina; tramankulu; 2 lehergailu; 3 Biol. artefaktu // Lur EG/CE: tramankulu eta EF/FE: makina, tresna, mekanika / tramankulu // XarHizt: mekanika, makina, maxina, tresna, lanabes, -gailu, -tailu; à écrire: idaz-makina; à coudre: josteko makina, etab. / tresna, tramankulu, lanabes, arnes [NL] // Casve FE: atxemarte, lanabes, tresna, mekanika; à laver: üküzkailü; à écrire: idazkailu, etab. / arnes, tresna, langailü; piège: atxemarte, segada // HaizeG FB: tresna, atxemarta, lanabesa; à imprimer: prentsa; à écrire: idaz-tresna; à laver: boketaria / tresna, lanabesa, atxemarta, harma; pêche: arrai-sare, apaillu // T-L LBF: lanabesa, tresna, atxemarta, mekanika / tresna, lanbesa, atxemarta, arma,zizpa // PMuj DCV: 1 aparato: tramankulu, tresna, lanbesa, artefacto manual: esku-tresna, eskugailu; 2 obra mecánica: esku-lan, indar-lan.
fr (DLLF): machine; engin; (Le Petit Robert): "artefact (...) Méd. Toute altération produite artificiellement lors d'un examen de laboratoire"; it (S. Carbonell): artefatto; en (Collins): 1 Téc appliance, device, contrivance; explosivo device; artefactos de alumbrado light fittings, lights fixtures [US]; artefacto explosivo, artefacto infernal bomb, explosive device; artefacto nuclear nuclear device; 2 esp arqueológico artefact; 3 Aut old crock, jalopy; de (Langenscheidts): Artefakt; mechanisches Kuntswerk; Gerät, Apparat; Sprengkörper; iron. Möbel.
LBeh (2013-11-06): artefaktu (artefakto 1) 45: Deia (ezin deskriba daitezkeen sentimenduzko artefaktuen bidez), Berria 7 (adib.: Nobela artefaktu bikaina da oraindik), EiTB 7 (adib.: Ondoren artefaktu su-eragile bat jaurti zuten barruan, sutea sortu), Jakin 24 (adib.: Zientzia eta Teknologia Ikerketen (ZTI) adituek eta teknologiaren filosofoek proposaturiko artefaktu teknologikoen rol sozialaren inguruko ideiak ere hartzen ditu kontuan), Argia 6 (adib.: Efemerideak aitzakia paregabea ematen du Bernardo Atxagak, Jimu Iturraldek eta Ruper Ordorikak sortutako artefaktua zaharberritzeko). // artefaktu 106: Aizu, Argia 7, Berria 23, Deia 6, Deustuko Unibertsitatea, EiTB 7, Elkar 2, Erlea 2, Consumer 2, Euskaltzaindia, Jakin 31, Laneki 3, UEU 20.
EPG: artefaktu 9: Berria 5 (adib.: Artefaktu horretan gurpil ziklikoak ikus ditzakegu), Filosofiako gida 2 (adib.: Bellek ezetz dio, batik bat berak artelana artefaktu moduan ikusten duelako, forma esanguratsua duen tramankulu baten gisa hain zuzen), Iban Zaldua (Guduak orduak eta orduak ziraukeen, baina azken emaitza berbera zen beti: sobietarrak artefaktua zegoen base sekretura iristen ziren, eta irabazten zuten), Mikel Hernandez Abaitua (Ez dakit aitak gaizki begiratu eta azpiko aldean ote zegoen eta Isabelen pisuagatik lehertu ote zen artefaktua, ez dakit, eta ez nuen sekula galdetu).
es artefacto / fr appareil, engin; artefact (Biol.): Elhuyar: tresna, makina; tramankulu; lehergailu; artefaktu (Biol.) / Nolaerran: aparatu (Med.) / Zehazki: trepeta, tresna; lehergailu (artefacto explosivo) / Labayru: tresna, makina, aparatu, apareju, adrezu, tramankulu (trasto), gailu; lehergailu, zartagailu, bonba / Adorez5000: tresna, gailu; lehergailu (artefacto explosivo).
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Nazioartekoa da, formaz; baina "hedamen arriskutsukoa" izan liteke, ongi mugatzen ez bada: Med. (ala Biol.?) arlokoa izan liteke onartzekoa.
Teknizismo mugakoa izan daiteke onar daitekeen eremukoa.
Nazioartekoa da eta jasotzekoa.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): Kendua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
artega adlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh50 | 2020-07-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu artegagarri formarik.
artegagarri 51: Aizu, Argia 3, Berria 30, Deia 2, EiTB, Elkar 10, Erlea 2, Jakin 2.
artegagarri 15: Berria 3, Oskar Arana 3, Julen Gabiria 2, Iñaki Segurola, Xabier Mendiguren Elizegi, Juan Luis Zabala, Txiliku, Matias Mugica, Monika Etxebarria
Erabilia da, ondo eratua dago eta jasotzekoa izan liteke.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
artegatu, artega(tu), artegatzen. da/du ad.
artegatu, artega(tu), artegatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1993-10-28 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Teknol.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1997-11-05 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH; + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-10-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Ez dugu aurkitu.
artekaritza (eta artekaritza kontrol 1, artekaritza-artezkaritza 2, artekaritza-zaingo 1) 7: EHAA 1982-1992 bitartekoak 4 ("agindua, Lurralde-Antolaketa eta Herrilan-Saileko Akurapen-Mahairako Artekaritza-Artezkaritzaren ordezkari bat izendatuz", "Ekonomia eta Herriogasun-Saileko Artekaritza-Artezkaritzaren ordezkari, Juan José Bereziartua Rubio Jauna izendatzen dut", "Herriogasun eta Dirubide-Sailak artekaritza-zaingoari buruz, bere agintepekoa denez, ematen dituen arau eta artezpideak betetzearen jarraipena", "gastu publikoan eragina izan dezaketen alde guztiak, Euskal Autonomi Elkarteko Ogasuntza Nagusia Antolatzeko Printzipioei buruz indarrean dauden Xedapenei buruzko maiatzaren 17ko 1/1988 Legegintza-Dekretuko 60. atalean ezartzen den artekaritza kontrolaren kaltetan gabe"), LanSaila 1993 ("ezein Arduralaritza ihardunetan beharrezko diren artekaritza eta zaingoa egiteko behar den arduralaritza-egitura antolatzen da"), Ttipi-ttapa 1995-1999 2 (izenburu bezala, biak testuinguru berean: "Artekaritza Ekonomiko Eta Laborala"); arartekaritza-sari 1, EHAA 1992 ("Euskal Herri-Arduralaritzaren zerbitzuko herrilanariek ez dute dagokien ordainsari-jaurpideen araberako sariaz bestekorik eskuratuko, eta ez dute Arduralaritzak jaso ditzan zerga, arartekaritza-sari edo nolanahiko beste ezein diru-eskuraketatan partzuer izaterik izango").
artekaritza : AB50 16 (hauetan 4 'dirección' itzulia; 1 'intervención'; 1 artekaritza-artezkaritza 'dirección de intervención'; 1 artekaritza eta suztapena 'dirección e impulsión'; 1 artekaritza sailordetza 'viceconsejería de intervención'; 1 artekaritza-sailburuorde 'viceconsejero de intervención'; 1 Bizkaiko probintzia-artekaritza 'dirección provincial de Vizcaya'; 1 diruegitamu eta artekaritza 'presupuestos e intervención', etab.), HiztEn (artekariaren eginkizun eta lanbidea), Euskalterm 2 (hauetan 1 'corretaje' itzulia; 1 aseguru-artekaritza, 'correduría de seguros'); arartekaritza : AB50 2 (hauetan 1 'agencia' itzulia, 1 'intermediarios') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE.
artekaritza : ElhHizt (1 mediación, intersección; 2 [artekariaren jarduera] corretaje), HiruMila (corretaje); arartekaritza : PMuj DVC (1 correduría, corretaje; 2 tercería, alcahuetería; 3 trujamanía) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
- [E306]: "sartzea proposatzen dugu (Ik. Euskalterm)" (2002-09-02)
- [E109]: 'PS jaunaren iritzikide naiz; sar liteke' (2002-12-16).
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): 'artekaritza'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1993-10-28 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
arteko iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1992-12-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
artelan, artegai
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-08-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
tortotxondo, artelatz
artelatz Quercus suber
Quercus suber.
- [E208]: artelatz eta artelazki puristen ganberradak.
- Erabakia: EArau (1995-11-24): ez da onartu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1993-08-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
artelazki Sin. kortxo
cf. kortxo
- [E306]: "Hegoalderako 'kortxo' sinonimotzat onartzen bada, ez al litzateke Iparraldean erabiltzen den hitza ere onartu behar (ala 'artelazki' esaten da Iparraldean?); gure datuen arabera, Ipar. markarekin onar litekeen hitza 'tortotx(-azal)' da (ez dakigu oso hitz erabilia den, Iparraldekoek esan beharko dute hori, baina Euskal Hiztegian behintzat adibide bat badago)" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan, ez ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
arterago forma jaso dutenak: DRA ("B más antes. arteragorik de más antes"); PMuj DVC ("B anteriormente, precedentemente, antes"). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
BizBerba: "Artekoa, arteragokoa".
ahoz erabilia, idatziz jaso ez den arren.
Bizk.
izlag.
lehenagokoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-05 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
-raino.
arte 1 sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1993-10-28 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
- [E410T]: "arteria hitza internazionala da: arteria (gazt.), artère (fr.), artery (ing.), Arteria (al.), artery (ital.), artéria (port.); euskaraz egin nahi izan dira intento batzuk zaingorri-rekin (GOENA, arteri ere bai), edo zain-etik abiatuz (OLABIDE, biotzetikako zain = biotzetiko zain = dardartzain, etab.). Baina UZEIn, hasiera-hasieratik arteria hartu zen. Anatomi Atlasean ere (Ed. Marfil, 1989) arteria erabiltzen da. Bestalde, arteria hitzaren inguruan oso familia ugaria dago, eta horiek ere erabileraz oso normalak dira: arteriografía, arteriola, arteriomalacia, arteriomotor, arteriopatia, arterioplastía, arterioso, arteriosclerosis, arteriovenoso, arteritis... (eta guztira, 51 sarrera, SALVATen) (Jabier Agirre, 1994-05-25)
- [E208]: zer problema du hitz honek ba?
- Erabakia: EArau (1995-11-24): onartu egin da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu.
koronario 1 adj. Anat. Koroa modura inguratzen duena. Arteria koronarioa: bihotzeko arteria.
Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Baina honek koronario sarrera berrikustea eskatuko du.
Azpisarrera gisa jasotzekoa arteria eta koronario sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-al izond. erref.
izond.
Tekn. (Med.)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Tekn.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-s.
Tekn.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Gip.-Naf.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1997-11-05 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.
artesiar : AB38 1, HiztEn ("Zuloa inguruko lurrazpiko uren maila baino beherago dagoelako, ura presio hidrostatikoaren eraginez kanpora ateratzen deneko putzua"). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE, Euskalterm.
artesiar : ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal artesiano formaren ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "1 Artoistar, Artoisko; 2 (Geol.) Artesiar. Pozo artesiano: putzu artesiar" // PMuj DCV: pozo formaren AS: "pozo artesiano: gaio, urtegi" // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve FE, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.
es artesiano; fr (DLLF/Le Petit Robert): ø / artèsien, ienne; it (S. Carbonell): "artesiano, a; agua -: acqua artesiana; pozo -: pozzo artesiano"; ca (DCC): ø; en (Collins): "pozo -: artesian well"; de (Langenscheidts): "pozo -: artesicher Brunnen".
Bakan bada ere, forma hori jaso da arloa lantzen dutenengan (eta hori ageri da hiztegietan), eta onartzekoa iruditzen zaio lantaldeari, osaerak osaera (euskarazko oinarririk gabeko "eratorria" da).
Saih. Ik. artesiano.
oinarririk gabeko eratorria.
-tar osaerakoak
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): Onartua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:24 | 1997-11-05 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
-n: -tan.
arte 2 sarrerari dagokion azpisarrera.
Ipar.
batzuetan, noizbehinka.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:37 | 1997-11-05 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: AS
-tik.
arte 2 sarrerari dagokion azpisarrera.
bidenabar.
artetik erran esapidean erabiltzen da ia beti.
- [E306]: "bere horretan ematekoa?; ez al da '-en artetik' formarekin batera ematekoa? (izan ere, normalean postposizioan erabiltzen da); gainera, 'artetik' esplizitatuz gero, 'artera' (edo '-en artera') eta gainerakoak ez? (Euskal Hiztegiko adibideak: 'Entzuleen artera erori zen. Hilen artetik biztu zena.')" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-10-19 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
1 arte * Artetik esan behar dizut bertso auek egin ala gipuzkoeraz jarrita daudela; zerbait olatsuko nere artean ibiliak nituen, eta. Xa EzinB 60. ARTETIK e) Incidentalmente, de paso. "Parlant ou agissant, après une interruption subite d'une conversation, d'un travail, ou bien en les interrompant" VocBN. "(Par) parenthèse, artetik erraiteko" T-L. v. ARTEAN (g), ARTERA (c), bidenabar. * Eta hemen artetik erran dezadan egia, solasak dakarrenez geroz. HU Aurp 126. Ba eta "eskuara mintzatzen da" beren etxe-sartzean emana duten saltzaletara. Artetik erran dezadan, ahal den eskuara baita hor den hori. Ib. 208s. Artetik erran dezagun, zendako ez litazke hiri bakotxean Facultés derizaten eskolategi handiak oro elgarri eratxik? JE Bur 49. Biarnes seme aberatser (aberastasunez, artetik erran dezadan, nausi omen baitira bertze tokietarik jin eta han finkatu aberatsener). Ib. 211. Delako eskoletan, ez litake artetik hitz bat aipha gure lurrak jasanik dauzkan gertakariez. Ib. 180. Artetik erraiteko, ez zaitzue bitxi gure Itsasuar guziak zubiaz hunaindian baitzauden? Lf Murtuts 22. Artetik erraiteko, ez dugu senditzen hainbertze sustengatzailerik. Herr 21-12-1961 (ap. DRA). Artetik erraiteko, Frantses "Encyclopedites" deitueri ez zaiote ahantziko Platonkeria hori. Lf in Zait Plat XVI. Artetik erran dezadan, nik molde hori ez dutala nehoiz gogokoa izan. Xa Odol 63. Artetik esan behar dizut bertso auek egin ala gipuzkoeraz jarrita daudela. Xa EzinB 60. Artetik erran dezagun, agertzen zaizkun satanak ez dira mamu itsusi ikaragarri batzu. Lf in Casve SGrazi 10. Egin nuen bikarioen etxea eta gero joan nintzan Esnausuko elizaren emokatzera. Eta artetik egin nituen ere herriko lanak. Etchebarne 97. -- "Artetik mintzatzea, glisser la parole entre deux interlocuteurs ou davantage" Dv. "Artetik sartu (noribait), interrumpir a alguno" Or Eusk 1926, 37 (con una referencia a Eskual 1323).
LB: 16 Artetik errateko, hor ere buru berri anitz. Esperantzaz beterik eta nahikari handiarekin etorriak (Berria); EPG: Abendo izen hori, artetik erraiteko, ez dugu baitezpada hain xuxena (Herria), Bidaia luzea zuan, baina gehien-gehiena autobidez, zera baino garestiagoa, artetik errateko. (Aingeru Epaltza); ETC: Artetik erran da Baionako auzapezak berriz ere jakin-arazi duela Euskaltzaindiak bere egoitzañoa ukanen duela Gazteluberrin, bainan noiz hori ezin segurta, obra batzu akulatu behar-eta lehenik... (Herria).
Elhuyar: [artetik] artetik erran dezagun, arrapostua ez dela erraza: digamos de paso, que la respuesta no es fácil; Adorez: artetik 2 loc. a su de paso, aprovechando la ocasión; artetik erran zion: le dijo de paso; Labayru: 0.
[arte2] artetik adb. Ipar. Bidenabar. (artetik erran esapidean erabiltzen da ia beti). Artetik erran dezadan, nik molde hori ez dudala nehoiz gogokoa izan.
Azpisarrera egitea proposatu da, Ipar. markarekin. Bestetik, artetik soilari adibide bat eranstea komeni da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa da arte eta erran sarreretan.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:11 |
artez izond.: biderik artezena aukeratu; artez eta zuzen erabiltzeko.
- Erabakia: EH-HB bateratzea (2015-09-07): artez 1 izond. 'zuzena': biderik artezena aukeratu; artez eta zuzen erabiltzeko. artez 2 izond. trebea
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:11 |
artez izond.: biderik artezena aukeratu; artez eta zuzen erabiltzeko.
- Erabakia: EH-HB bateratzea (2015-09-07): artez 1 izond. 'zuzena': biderik artezena aukeratu; artez eta zuzen erabiltzeko. artez 2 izond. trebea
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh37 | 2023-06-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
artezale Aficionado al arte. Lendik yakiguk erti-zaliak (arte-zaliak) berekoiak dirala. Altuna 36. Artezalia, ointxe bere zaletasuna lagunak konprendiduko ebala-ta, pozan-pozez egon ezin-da, preguntau ei zetsan. SM Zirik 17. Nik ez dut gehiago goraipatuko, beharrik ere ez du eta, elezahar berritzaile, artezale eta euskal idazle umil ahaztuen historiolari hau. MEIG III 152.
LB 31 (Argia 4, Berria 17, EiTB 4, Elkar 3, Erlea 1, Euskaltzaindia 1, Jakin 1); ETC 137
Elhuyar: artezale iz./izond. aficionado, -a al arte / Adorez: 0 / Labayru: artezale 1 adj. amante del arte / NolaErran: amateur d'art/de musique artezale/musikazale.
Jasotzekoa da -zale osaerako askorekin egin den bezala.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
artezbide B 1 (Añ EL: "Utseginen artezbidea").
artezpide EB 4: Euskal Autonomi Elkarteko Administrazio-Zerbitzuen...: "Dirulaguntzei buruzko artezpideak zehaztea"; J. Oregi: "Folklore-ikerketa egiteko artezpide laburrak".
artezpide : AB50 7 ('directriz, director'; eta "artezpide-egitasmo" 2). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn-LurE, Euskalterm.
artezbide : DRA ("Corrección. (B) Archu, Ms"); artezpide : PMuj DVC ('directorio, norma o regla de dirección'). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-bide.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh 64 | 2020-06-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
artezgailu 50 (horietatik 47 Laneki).
Ez dugu aurkitu artezgailu formarik.
Euskalterm: artezgailu rectificador (Elektr.) (TN).
es rectificador / fr redresseur: Adorez: zuzentzaile, arteztaile. 3 m. (Tecnol.) aparato o máquina rectificadora: artezgailu, artezteko makina; rectificadora de superficies planas: gainazal lauak artezteko makina; rectificador de corriente: korrontearen artezgailua; rectificador de media onda: uhin-erdiko artezgailua / Elhuyar: (Electr.) artezgailu; (Tecnol.) artezteko makina / Labayru: - / Zehazki: 1 zuzentzaile: 2 elek (dispositivo) artezgailu / NolaErran: -.
arteztu forma ere sartua dago. Beraz, tresna sartzea egokia da. Elektr. markarekin jasotzekoa izan liteke.
Tekn. (Elektr.)
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E116]: 'hau kentzea proposatzen dut, gauzak oso ilun daudelako puntu honetan ('rectificador' horrek beste zerbait esan nahi du elektrizitatean)'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
trebetasuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
EEgunk: "artezilari / artezkari / artekari. Artezilari: lehergailuak desegiten dituena. Artezkari: zuzendaria. Artekari: bitartekaria".
onartzekoa da, lantaldearen ustez: ordezko hoberik ez baitugu, eta erabilia baita prentsa idatzi-ahozkoetan, nahiz eta osaera bitxikoa den (edo kalko bidezkoa: es artificio + -ero = eu artezia + -lari).
- [E306]: "ados lantaldearekin: erabide bitxikoa da, baina erabilia eta ordezko hoberik gabea" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:22 | 1997-11-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
kategoria sartzea proposatu da: iz.
Tekn. (Mekan. eta Elektr.)
- [E116]: gorago 'artezgailu'rekin egin dudan gisa, orain ere lerroa kentzea proposatzen dut, oso nahasgarria izan daitekeelako'.
- [I102]: 'ez dut arrazoia ulertzen hau kentzeko'.
- [E116]: 'biak, artezgailu eta artezketa, batera jarri ditut. Hau "rectificador" adierazteko asmatua da. Eta "rectificar" hori "arteztu" gisa euskaratu izan da. Baina teknikariek diotenez, kontzeptu horrek ez omen du zerikusirik, teknikoki "rectificar" horrek beste esanahi bat omen baitu. Uste dut gauzak ez daudela garbi eta horregatik hoberena da ez aipatzea ez bata ez bestea. Hori da nire proposamena'.
- Erabakia: Erabakia (2003-10, 2003-11): 'ez aipatu oraingoz'.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): artezketa iz. Mekan., Elektr.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-10-08 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ez dugu aurkitu artezle, arteztaile formarik; ik. OEH argitaratuan arteztzaille (Eusk 1919-1920: "Altube [...] lenik Gernikako Eres-Batz, ta gero bertako Abes-batzaren arteztzaillea").
artezle 5: I. Laspiur 2 ("Hortik, gehienen erabakiz Artezle Batzordea sortuko da", "Artezle batzorde hau ekintzaren arau eta jokabide orokorren eta ejekutibu dateken Zuzendaritza bidez egiteratzen den goi-jestio atala da"); Berrietan 1996 3 ("Urdabaiko [sic] Plan Artezlea [tit.] / Plan Rector de Uso y Gestión edo Plan Artezlean Urdabaiko leku bakoitzean zer egin leiken azaltzen da eta zer ez", "Gogoratu, besterik ez, Plan Artezlea _Plan Rector de Uso y Gestión_ idatzi zenean eztabaida sakonak egon zirela Aldundi eta Jaurlaritzaren artean"); arteztaile 1, EHAA 1982 ("Arduratze-Batzordeko Lehendakaria izango da bilkuretan mahaipuru eta arteztaile").
artezle : AB38 1 (buru a. 'cabezal rectificador'); Euskalterm 2 (koefiziente artezle 'coeficiente corrector'; neurri artezle 'medida correctora', n. zuzentzaile sinonimoarekin); arteztaile : AB38 1, AB50 4, Euskalterm 2 (diodo a.; zubi a. #mdash# zubi errektifikatzaile sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, HiztEn, LurE.
Admin. eremukoetan ez dugu aurkitu (AdmMila, AdminEL, AdmHizt, EurItune, HezkAdmin, LurraldeAntol, AdmProz).
PMuj DVC: artezle (1 director, rector 2 guía, conductor, reformador), arteztaile (rectificador, -a) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-z(tu)+l- (cf. antzezle, aurkezle, etab.)
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): artezle