50535 emaitza bilaketarentzat - [5151 - 5200] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-01-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1997-12-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-iko izond. erref.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Lematizazio eta adierak bereizteko saio bat egin da.
Ik. OEH argitaratuan astun eta larri formak.
astun a) 'garrantzi handikoa, larria' adierakoa 62 ager.: B 44 (KristiñauIkasbidea 1921 8, K. Basabe 4, Urteco Domeca 1903 4, J.A. Goiria 2, Ibarg 20, D.M. Bernaola, El Día 1931, Zubk, Onaind, J. Arregi, Gure Erria 1990), G 10 (KIkG 3, J.A. Orbegozo, Manzi 2, Onaind, X. Euskitze, El Pueblo Vasco 1935, D. Irigoyen), EB 8 (Kristau Ikasbidea 1974, UZEI, F. Olariaga, G. Nazabal, GAO 1989 3, J. Urkiza); b) 'larritasuna' adierakoa 2 ager.: B 1 (F. Zenarruzabeitia), EB 1 (Azurm/JMMuj); larri a) 'larritasuna' adierakoa 33 ager.: B 6, G 9, EB 13, EgAs 5; b) 'garrantzi handikoa; ondoez edo kezka sortzen duena, estua, hertsia' adierakoa 591 ager.: B 41, G 101, IE 8, EgAs 152, EB 289; estu(-)larri 4 ager.: B 1, G 3.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
astundu, astun(du), astuntzen. da/du ad.
astundu, astun(du), astuntzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz. eta izond.
Anton. aringarri.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-ki.
adlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EArau174 | 2018-09-25 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu astur formarik.
astur : Deia (Batetik, Erromako enperadoreak kristautasuna zabaltzearen xedez frankoen eta asturren erresuma bultzatu zituen; bestetik, Damaskoko Kalifa Hispaniako arabiar armadaren babesle izan zen xede berberarekin, baina Islama zabaltzeko); astur-leondar 1, Deia (beste batzuetan, berriz, euren kabuz borrokatzen dute frankoen erresumaren kontra, astur-leondarren kontra eta 711n iritsi ziren arabiar inperioaren kontra); astur-leones 3, Argia (Galegoak mugak, baina zeinekin? Partez, astur-leonesarekin, eta, partez, gaztelaniarekin Hizkuntzak antz handikoak izanik, ez da erabateko mugarik, continuum bat baizik).
Ez dugu aurkitu astur formarik.
Elhuyar: asturleondar // Ez dugu aurkitu astur formarik ap. Labayru, Adorez.
Adierazle egokia eta erabilia. Jasotzekoa sarrera gisa Historia markarekin.
Hist.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-03-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
NekHizt: asturiar (behi-arraza); asturiar: EHAA, 2008-04-22: "asturiar zezen gibelalde-bikoitzek, produktuari giharreria oparoa emateaz gain, okelari zentzumen kalitate bikaina ere eransten diote"; haranetako asturiar: EHAA, 2008-04-22: "herriko behi gorri edo pirenaikoa; limusina; suitzar arrea; blonda; txarolesa; haranetako asturiarra; mendietako asturiarra; terreña; montxina, betizua, eta frisiarra, bai eta haien arteko gurutzatzeak ere" lautan; mendietako asturiar: EHAA, 2008-04-22: "haranetako asturiarra; mendietako asturiarra"; "Mendietako asturiarra edo casina deritzon arraza Asturiasko bertako behi arraza da, eta haragitarako hazten da erregimen estentsiboan, batez ere Asturiasko ekialdean"; Asturiasko behi arraza: EHAA, 2008-04-22: "Asturiasko behi arrazak [...] Mendietako asturiarra edo casina deritzon arraza Asturiasko bertako behi arraza da [...] Haranetako asturiarra delako arraza Espainiako arraza autoktonoa da".
asturiar arraza: zamudiokoudala.net ("asturiar arrazako behiak"). // Ez dugu aurkitu ap. EPG.
asturiar 7 (3 izond.): Berron Kijote (Burugabekeri-otan ari zalarik, bada, orduantxe bete zan, bai ariñ bete ere beretzat, aako asturiar ura etortzeko ordua, Maritornes asturiarrak galde, Maritornes asturiarrak sendatu zuan Santxo, asturiarrak beste norbaitengatik saldu ote zuan irudikortua), NEtx LBB (Anton asturiarra), ES (baldinetariak eskualdunak, eta asturiarrak, Espainiako bi jendaki hagitz borthitzak uzten bazituen bere libertatetan gozatzera), Hb Esk (Pelaio Asturiarren errege).
asturiar 7 (2 izond. eta izlag. 1): Lantziri (pikotx asturiarrak), J. Kalzada (Asturiarrek etxe biribilak egiten zituzten eta etxe multzo ttipitan bizi ziren), Oihenart Taldea (asturiar monarkia), Hemen 1987 (hamaika urtetako Celina Rodriguez neskato asturiarra bortxatze eta hiltzearena), Bitez (LEssor taldearekin erakusketa batean parte hartu zuen asturiarra), J.A. G. de Cortazar (asturiarrek kasu honetan), 15 gertaera (Frankoek, musulmanek, asturiar eta leondarrek).
asturiar: HiztEn, LurE.
asturiar: ZTC 1.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan behi-arrazari dagokion asturiar, Asturias(e)ko, asturiano bezalako formarik, ezta LurE-Harluxet entziklopedietan ere.
Onomastika batzordeak lantzekoa.
behi asturiar sintagman jasotzekoa da eta, beraz, behi sarreran.
Nahiz ez den Asturias -s-dunaren eratorri erregularra, forma hori dagokio, hori erabili baita (eta cf. asturiera arautua, hau ere -s gabea; halaber andetar edo alpetar).
Egokia dirudi eta Onomastika batzordeak besterik erabaki ezean onartzekoa.
Arrazak eta -tar osaerakoak
iz. eta izond. edo izlag.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): Onomastikak aztertzeko utzia.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): iz. eta izond. edo izlag. [Exonomastikako herritarren izenen txostenean jasoa].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Zah.
zoria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-gaitz.
iz.
Zah.
zorigaitza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
adlag.
Zah.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1997-12-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2011-05-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh134 | 2020-12-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez da ageri corpusean, ez OEH argitaratuan.
asumitu 8 aldiz ageri da, EB: DV Zabalik 1986 ("Nork bere bizitza osoa asumitu behar duela esan nahi da"), G. Nazabal 2 ("Guzti horrek, noski, ordurarte pentsakeraz eta kulturaz asumitua zegoen irudiarekin batere zerikusirik ez zuen berri bat azaltzen zuen"; "Klasikoetara itzultzea, lehengo prozedura teknikoak asumitzea, historiaren "birziklapena" delakoa"), J. Landa ("Berak egindako kritika gehienak iadanik asumituak dituela"), J. Kalzada ("Herriak gogor asumituko duen proiekto hori"), P. Sastre ("Eta esperantzaren buruan hitz berri batzu hasi nintzen esaten, inkonsziente lehenik, asumiturik ondoan"), Amatiño ("Eta nik behar dena asumitzeko gertu nago, baina mutilak, ez gaitezen beti inoren papera interpretatzen bizi"), Larrun 1988 ("Eta asumitzen da ezen nazioarteko sistemaren egiturak garrantziko aldaketarik gabe iraun egingo duela").
asumierazi : AB50 1; asumitu : DFrec 7; AB38 1; AB50 5; Euskalterm 2. Ez dugu aurkitu ap. HiztEn-LurE. // 'asumir' itzulitako besteak: ahartu: AB50 1; beratzakotu: AB50 1; bere gain hartu: AB50 1; Euskalterm 3; beregain hartu: Euskalterm 1; beregaindu: Euskalterm 1; bereganatu: AB50 2; beretu: Euskalterm 2; beretzakotu: AB50 10; eskuratu: AB50 16; gain hartu: AB50 1; gureganatu: AB50 1; hartu: Euskalterm 2; AB50 2; jabetu: AB50 3; jaso: AB50 3; onartu: AB38 1; AB50 1.
asumitu ez dugu aurkitu hiztegiotan: EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; XarHizt; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.
erdal asumir, assumer formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "1 onartu, nork bere egin; neurtu (eta antzekoak) (...) 2 Nork bere gain hartu, hartu (ardurak, erantzukizunak, etab.)" // HiruMila: "Jaso, hartu, (variable según la persona) bereganatu, bere (neure, zeure...) gain hartu" // Casve FE: "Bere gain hartü, bere bizkar hartü, egari" // HaizeG FB: "Bere gain hartu, erakarri; (lui) beretu; (vous) zuretu, (moi) neretu..." // PMuj DCV: "1 arrogarse, atraer hacia sí: erakarri, jaso; asumir él: beretzakotu, bereganatu, beretu, beretzat artu; asumir tú: zuretzakotu, zureganatu, zuretu, zuretzat artu; asumir yo: neretzakotu, nereganatu, neretu, neretzat artu; 2 levantar, ensalzar: jaso, goratu, upatu, goititu, eraiki". Ez dugu aurkitu ondokoetan: Lur EG/CE eta EF/FE; T-L LFB.
asumitu 29: Mikel Asurmendi 8 (adib.: Esaterako, hogeitaka urteko gazteek ez dute asumitzen bertako jendeak adineko pertsonak zaindu behar dituela, EAJk asumitu behar du aurrerantzean bestelako rola dagokiola, EAJk, negoziazioa emango balitz, galtzaile atera daitekeela asumitu behar du, eraginkorra izateko hainbat pauso asumitu behar dira lehenik), Sustrai Colina (Hori eginik arrisku txikiak asumituz irabaziak bikoiztu ditzakezu), Iñigo Astiz (Yeye estiloa guztiz asumitu), Gorka Bereziartua 2 (bera baino gehiago den osotasunaren ordezkaritza asumitu izan duela, kondentsazio prozesu baten bidez, nahiko modu akritikoan asumitzen da teknologia gehienetan), Nekane Goikoetxea (asumituta dauka belaunaldi gazteek euskara ikasi behar dutela), Josu Larrinaga 2 (asumitu behar dute bestelako Euskal Herria eraikitzeko sobran dagoela garapenkeria, obra publikoak egiten zor toxiko handia asumitu duten bertako enpresen ihesa...), Aitor Renteria (ez dute erabakiaren erantzukizuna asumitu nahi), Eneko Bidegain 3 (Horrek erran nahi du GAL asumitzen dutela?, "erabat asumitutako operazio batean, asumitzen dute, inolako lotsarik gabe), Ane Muñoz (nire amodio platonikoak ordu luze haietan sentitu ere ez ninduela asumituta, betiko etsitzea erabaki nuen), Berria (Espainiaren defentsak dakarren erantzukizuna asumitu"), Xan Harriague (sozialistak gai izan direlako asumitzeko eta herria aurrera eramateko), Itxaro Borda (Kanoi haragi edo demagun gurasoak asumitzera ausartzen ez diren betekizun linguistikoen eramaile amesten ditugu), Fredi Paia (herri honetan aspaldi asumitu genuen), Ane Muñoz (nire zorte txarra asumituta), Irune Lasa (teknologiak dituen arriskuak eta ziurgabetasunak asumitzeko), Eneritz Zabaleta (Perpinyak bere ardurak asumitu beharko ditu). // asumitu 159: Argia 47, Berria 57, Deia 5, Deustuko Unibertsitatea, DiarioVasco 12, Euskal Herriko Agintaritza, EiTB 6, Elkar 6, Erlea 7, Jakin 11, Uztarria.
EPG: asumitu 36: Herria 14, Berria 15, Iñaki Heras 2 (Gizakiaren ongizatea areagotzea, gizakiaren diru-errenta edo eskura duen produktu kopurua areagotzea dela asumitzen baitu, ekonomilariek errazegi asumitzen duten hipotesia da), Joxe Azurmendi 2 (kontzientziaren garapenerako eta gure erabaki pertsonalen erantzukizuna geuk ausarkiago asumitzeko eskaintza bat, naturaltasuna arrazoimenak asumitu du), Iñaki Segurola (errealitatea normaltasunez asumitzen, irensten, jaten erakutsi gaixoari edo gaixo-ustekoari), Txema Ramirez de la Piscina (errepresioaren ondorio diren kalte pertsonalak asumitzea), Koro Navarro (bankuek berek bakarrik asumitu beharko dituzte berezkoak ez dituzten jardueren gaineko arriskuen ondorioak).
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. onartu, nork bere egin, nork bere gain hartu; etsi, etab.
Badu lehiakide hedatuagorik (cf. onartu, bere gain hartu...), eta hauek aski dira.
Erabilia eta jasotzekoa. Adierak bereiztea komeni da, ez baita onartu bakarrik (onartu, bere gain hartu ).
- [I102]: 'Literatura zientifikoan badago hitz honen zentzu bat beharbada aipatu gabe utz daitekeena, baina emandako sinonimoetan sartzen ez dena: "hatsarre bat asumitu/hipotesi bat asumitu", alegia, "hatsarre/hipotesi bat ontzat jo". Dakusadan konponbide bakarra beharbada "ontzat jo/eman" ematea da adibide argi batekin: "gaur egungo biologo guztiek Darwinen bilakaera-teoria ontzat jotzen dute". Esamolde horretatik sorturiko (edo asmaturiko) forma nominala ere kontuan hartu beharko litzateke, bestela, "asuntzio" hitzari zentzu hori eman beharko litzaiokeelako. "Aurreonarpen" izan daiteke berba egokia: "gaur egungo biologiaren aurreonarpenak XIX. mendean finkatu ziren"'.
- [E116]: 'Uste dut AE-k dioena hala dela, baina ez dut uste hau den hori konpontzeko tokia. Hori gramatika kontuetan ari direnei utzi behar zaie. Nik ez nizkioke inola ere aurreonarpen edo dena delakoari orain ateak irekiko hemen. Hau ez da tokia. Lan taldeak dioen gisa, lerro hori kentzea da hoberena, eta bakoitza molda dadila ahal duen bezala, euskarak bai baititu aski baliabide asumitu-ren ordezkoak aurkitzeko'.
- Erabakia: Erabakia (2003-12-19): 'ez aipatu'.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): Kendua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
asun da gaur erabiliena (Izendegia>-k ere hori proposatzen du)
asu(i)n, ausin
asun Urtica.
asun da forma komun>hedatuena (B, G eta Ipar.)
AS gisa gehituz: asun beltz .
Urtica
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. Izendegia: asunbeltz: Urtica urens; eta asun borta: Lamium maculatum; asun handi: Urtica dioica;
HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: asunbeltz / LurE: AS / ElhHizt: asunbeltz / EskolaHE: AS
-beltz.
asun sarrerari dagokion azpisarrera.
Urtica urens.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
asunciondar (herritarra).
- [I102]: 'Asuncion hiriko herritarra'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:14 | 1997-12-09 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh193 | 2020-05-19 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
asunto iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, asunto-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. gai; kontu].
asunto 156: Argia 20, Berria 28, Deia 2, DiarioVasco 12, EiTB 37, Elkar 40, Erlea 5, Goiena 2, Jakin 4, Karmel 4, UEU, Uztarria; asuntu 40: Argia 2, Berria 5, Deia, DiarioVasco 2, EiTB, Elkar 23, Erlea, Goiena, Jakin, Karmel 2, UEU.
asunto 40: Berria 3, Harkaitz Cano 12, Patxi Iturritegi 5, Iñaki Segurola 4, Jon Alonso 2, Unai Iturriaga 2, Joanes Urkixo 2, Fernando Rey 2, Juan Garzia, Pello Zabala 2, Xabier Mendiguren Elizegi, Josu Landa, Matias Mugica, Joseba Sarrionandia, Koldo Izagirre; asuntu 7: Jon Alonso 4, Iñaki Zabaleta, Xabier Mendiguren Elizegi, Joxe Austin Arrieta.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Saih. Ik. gai (eta aztergai bezalakoak), kontu , etab.
Baztertutako forma onartzea proposatu da. Asko erabiltzen da, baina Heg. marka ezarri beharko zaio. Definitzerakoan, adierak bereizi beharko dira: 1 kontua; 2 gaia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1993-01-27 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
asurantza Ipar. 'asegurua' / AS: asurantza hartu.
- [E306]: "'aseguru-etxe' azpisarrera onartzen bada, 'asurantza-etxe' ere bai (eta kontuan izan beste batzuk eranstea proposatu dugula; horiek onartuz gero, 'asurantza' hitzarekin sortuak ere sartu behar lirateke, ahal den Ipar. /Heg. simetria handiena lortzearren" (2002-09-02)
- [E208]: 'Iparraldeko hitza da, bai, baina azken orduan frantsesetik jasoa, han ere, segur/seguratu jatorragoak baitira. Hegoaldean seguru/aseguratu erabiltzen ditugunez gero, ene ustez aseguru/aseguratu bikotea hobestean, -berauek erabiltzen baititugu besteak definitzeko- azken horiei ematen diegu lehentasuna. Hori dela eta, ez genituzke geure ezberdintasunak handiagotu behar, berez bigarren mailakoak diren asurantza hartu, asurantza-etxe, asurantza-poliza ere, hiztegi batuan sartuz'.
- [I102]: 'Iparraldekotzat jo da berba hau aurreko argitalpenean. Badauka zentzurik horren eratorriak ere sartzea? Ez litzateke hobe izanen eratorri eta elkartuentzat aseguru bakarrik uztea [cf. aseguru-etxe, aseguru-poliza, aseguru-agentzia...]?'
- [E116]: 'Uste dut hau Iparraldekoei galdetu behar zaien. Lehendik arautuak ditu Euskaltzaindiak asurantza eta asurantza hartu. Hori ez da eztabaidan. Nik asurantza-etxe eta asurantza-poliza sartzea proposatzen dut, baina Iparraldekoei eman behar zaie hitza. Nire ustez, XK-k dioenak ez du ez bataren ez bestearen alde egiten. Egia da tradizioan segur/seguratu hitzek dutela tradizioa (Iparraldean aski handia), baina hortik Hegoaldean aseguru egin dugu, eta Iparraldean asurantza. Hitz hauek, bai bata bai bestea, berriak dira, tradizio gabeak. Kontua da aseguru oinarri hartuz aseguru-etxe onartzen bada, ea Iparraldean aseguru-etxe behar duten nahitaez eta ez duten eskubiderik asurantza-etxe erabiltzeko. Baina hori, berek erabaki behar dute, nire ustez. Hori da egiten dudan proposamena'.
- [I102]: Nire ustez denon Erabakia da arazoa, euskaldun guztiok "seguru" hitzaren aldagarriren bat erabiltzen dugulako. Beraz, bat nator PSk dioenarekin izen elkartuak sortzeko orduan "aseguru" bakarrik erabiltzea. Nik neurez 'asurantza' bera kenduko nuke baina prozedurak debekatzen du. Ez dugu ahaztu behar "euskara batua" egiten ari garela, ez "euskara bikoitza"'.
- Erabakia: Erabakia (2003-12-19): 'ez aipatu nik proposatzen ditudan ASak'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1993-01-27 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
hurrengo pasaldirako utzia.
asura, asuratzen.
Ipar.
du ad.
aseguratu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 |
Asur / asurtar.
-tar osaerakoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | 1993-01-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-sz-
- [I102]: "asketika [grafia hobesten dut], astakeria galanta Euskaltziandiak erabaki zuena. Edo asketika, edo azetika, eta azken hau absurdua litzateke. Ez baina dizipulu eta diziplina tradizioz horrela heldu zaizkigunak" (1995-01-10)
- [K204]: as-zetika hizkatzen ote duzue, ala azetika?" (1995-01-13)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2002-10-08 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
aszetiko (eta aszetiko-erlijioso) 5: J.M. Lekuona ("Disziplina bat dakarrena, bakardadearen lege seraila, hutsarte kontrolatuaren mezu aszetikoa"), HizkLiter/UBI ("literatura aszetikoaren punterengo emaitza"), P. Iztueta (izenburu bezala, "Borroka aszetikoa"), P. Salaberri 2 ("Espero zitekeen bezala, Gero-ren ornatuaren ezaugarri nagusiak ere liburuaren izaera aszetikoak berak bideratuko zituen oro har", "Hauek biak izan dira literatura aszetiko-erlijiosoak maizen erabili dituenak eta irakurleak hunkitzera iristeko dramatismoa lortzen hobekien laguntzen dutenak").
aszetiko : HiztEn (izond. aszetismoari edo aszetei dagokiena), LurE (adj. aszetismoarena dena edo hari dagokiona), Euskalterm 3 (cf. ariketa aszetiko, aszesi-ariketa sinonimoarekin; teologia aszetiko) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.
aszetiko : ElhHizt (izond. ascético, -a), EskolaHE (izond. aszetismoarena dena edo hari dagokiona) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-iko izond. erref.
- [E306]: "sartzea proposatzen dugu (izond.)" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Katal.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
NekHizt (Abeltzaintza. Gaitzak; es ascitis / fr ascite).
-itis.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:24 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Batez ere Bizk.
iz.
- [I102]: 'Bizkaiko berba bat izan arren oso egokia da hautestontzi hitzaren sinonimo gisa. Horregatik "batez ere Bizk." hori kenduko nuke'.
- [E116]: 'Bizkaieraz bakarrik erabili izan da, leku jakin batzuetan bakarrik: Markina, Bergara, Leintz-Gatzaga. Beraz, informazio hori da hemen eman behar dena. Gero, bakoitzak nahi duen gisa erabil dezala, bizkaieraz nahiz beste edozein euskalkiz'.
- [I102]: 'Ez nator bat. Berba hori beste edonongoa balitz ez litzateke horrelako aipamenik eginen erabilera orokorrerako egokia bada'.
- Erabakia: Erabakia (2003-12-19): 'atabaka Batez ere Bizk.'
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-10-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2023-12-12 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera gisa jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-ari/-ero.
iz.
atabal-jotzailea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
atabala, atabalatzen.
-tu/-atu.
du ad.
atabala jo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh58 | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB: 58; ETC: 185
Elhuyar: atabiko 1 izond. Biol; 2 izond. hed.; Adorez: 0; Labayru: 0; NolaErran: 0.
es atávico; fr atavique: Elhuyar: 1 adj. (Biol.) atabiko 2 adj. (fig.) zaharkitu; antzinako; atabiko hizo un discurso atávico, lleno de referencias a la época del imperio: inperio-garaiari buruzko erreferentziaz betetako hitzaldi atabikoa bota zuen / Adorez: 1 (Biol.) atabiko. 2 fig. zaharkitu, antzinako / Labayru: adj. antzinako, arbasoengandiko, zahar(kitu) / NolaErran: 0.
Erabilia eta jasotzekoa. Gutxienez bi adiera jaso beharko lirateke: 1 orokorra; 2 Biol. Bide batez, atabismo ere jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2022-06-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
atabiko forma aztertzean jasotzeko proposatua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
ik. OEH; EEBSko agerraldiak: ate-buru (2 ager.: B, G); ateburu (3 ager.: G, EB); AB38koak: ateburu (2 lib.)
ataburu* e. ateburu.
cf. ateburu
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
adlag.
g.er.
zelatan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-07-14 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
atakamita: Harluxet-LurE.
Ez dugu aurkitu ap. ZTC-EPG.
es (RAE): atacamita; it (S. Carbonell): atacamite; de (Langenscheidts): Atacamit // Ez dugu aurkitu ap. fr (DLLF; ap. WebMineral: atacamite), en (Collins).
Izen propiotikoak (Atakama basamortua), eta Mineralak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
ataka, atakatzen.
du ad.
g.g.er.
eraso, oldartu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:19 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
a) 'erasoa': atake G 7 (Izt C, AzpPr, Arr May, Urruz Urz, Noe, Or SCruz 2), B 2 (Kk Ab); ataka Zav Fab 1, EZ Man 2; OEH argitaratuan gainera: ataka (Arg DevB, Ip Imit); b) 'gaixotasun baten krisi larria': biotz atake G (Ugalde Iltz).
atake 14 aldiz jaso da: a) 'erasoa' adierako 7: G 1 (S. Onaindia), EB 6 (J.A. Agirre, J. Azurmendi, X. Gereño 2, J. Aranalde, P. Zabala); b) 'gaixotasun baten krisi larria' adierako beste 7: B 1 (J. Gorostiza), G 2 (A. Zavala, I. Atxukarro: "Gauean nunbait pasa zaio atake lo ura" #mdash# sic), EB 4 (J. Etxaide, M. Aramendi, X. Mendiguren B.; X. Kintana: bihotz atake).
a) 'erasoa': DFrec 10, Euskalterm 3; b) 'gaixotasun baten krisi larria': DFrec 2, HiztEn, Euskalterm 4 (eta krisi, akzesu); eta atake 'ataque': AB38 3, AB50 8. Ez dugu aurkitu ap. LurE.
beste hiztegietan atake jaso dutenak: EuskHizt eta HiruMila ('erasoa'), ElhHizt (Med.), Lur EF/FE ('attaque'). Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdaretako formak: fr (DLLF): attaque, (ataque por sorpresa) attaque par surprise, (ataque de apoplejía) attaque d'apoplexie, crise (de nervios, epiléptico); it (S. Carbonell): (Mil.) attacco, approccio; (Fig.) attacco, colpo; en (Collins): (Mil. etc) attack, strike, raid; (Med. etc) attack, fit; de (Langenscheidts): (Mil. etc) Angriff; (Med.) Anfall.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
Beh.
g.g.er.
erasoa.
- [E306]: "'eraso'-ren adierarekin onartzea merezi? ('beh.' eta 'g.g.er.'); bestetik, komenigarria izan daiteke esatea medikuntzan 'krisi' dela hobestekoa" (2002-09-02)
- [E116]: 'ez dugu gogokoa izango, baina hitz hau asko erabilia da, hitz egitean eta literaturan ere (EEBSn badira hogei adibide: Azurmendi, Mendiguren, Aranalde, Zabala, Gereño, Gorostiza, Etxaide...). Beraz, ezin da esan Beh eta 'gutxi erabilia' dela. Nik Heg marka jarriko nioke, besterik gabe'.
- [I102]: 'Bat nator PSrekin ezin daitekeela [g.g.er.]-tzat jo, bai ordea [Beh.]-tzat, hala delako'.
- [E116]: Beraz, hau litzateke proposamena: atake iz. Beh. 'erasoa''.
- Erabakia: Erabakia (2003-12-19): 'atake iz. Beh. g.g.er. 'erasoa''.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1993-01-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-12-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-haga.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
atalburua.