50535 emaitza bilaketarentzat - [5201 - 5250] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:32 | 1997-12-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
atalas : Ol Is 57,8; Amez Plat; atalas(e) (+ -th-): Or Mi; TAg Uzt; Ol Iud 19,27; SP Imit I, 13,5; atalaz(e) : Erkiag; atalax(e) : Inzag RIEV 1923; atalatz(e) (+ -th-): Canc. pop.; Ox; athelas : Dv 1 Sam 5,5; athelas(e) : Dv Gen 43,19s, Dv Soph 2,14.
atalas(e) 2 (A EY I, X. Mendiguren Bereziartu); atalase EB 10 (Zutabe, G. Nazabal, P. Iztueta; atalase(-)maila: P. Esnal, Helduen euskalduntzerako P.).
atalase : HiztEn ("1 Sarrerako ate edo bao baten behealdeko eskailera-maila edo azala; 2 Ik. atari"; eta AS: atalase-maila), Euskalterm 14. Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec, AB50, LurE.
atalas : EuskHizt, DRA, PMuj DVC; atalase : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, PMuj DVC; atalatz : PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
HLEH: - / EuskHizt: atalas / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-e-duna hobetsi da, hori gailendu baita gaur (glotodidaktikan, adib.), eta tradiziokoa ez da argia.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [I202]: 'M. Izetak atalasa dakar'.
- [E116]: 'atalas, atalasa, atalase, atalatz… denak ageri dira. Nik uste, lekukoen arabera atalase dela nagusi eta, beraz, hori gomendatuko nuke besterik aipatu gabe'.
- Erabakia: Erabakia (2003-12-19): 'atalase'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
cf. infra atari-aurre.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-aurre.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:41 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
atal(du), ataltzen.
du ad.
ataletan banatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:32 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-ka.
adlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:41 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. Izendegia: atalo; ilargiarrain: Mola mola.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Mola mola.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 1997-12-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-ondo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Ipar.
iz.
Zah.
atezaina.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
g.er.
danborra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Katal: ataria: portada.
AS gisa gehituz: atari-aurre .
- [E210]: 'Azpisarrera gisa atari-aurre gehitzeko eskatu da, eta nahitaez hala egin behar, "ataurre" sarreran horren sinonimo moduan ageri baita; hala egin ezean, "ataurre" horren sinonimo gisa "atalaurre" jar daiteke'.
- [E210]: 'Horren azpisarrera gisa atari zabal gehi daiteke, "kanpoan, estalperik gabe, aterperik gabe, atari zabalean" guztiak ere pareko direlako. Elhuyar Hiztegiak eta Mujikaren hiztegiak hala jasotzen dute, eta badira lekukotasunak Orotariko Euskal Hiztegian: / #mdash#Ateri zabalean, eguratsean, mai-inguruan zeuden, illunabarreko urre-dirdaiean bildurik (Orixe, Mireio, 902). / #mdash#Gure apaiza etzegoan aisa bere txokoan, atari zabalera atera gabe (Orixe, Santa Cruz apaiza, 23). / #mdash#Zenbat gabez atari zabalean lo egiten zuela, ta bordetan zakurrek ozkatu egin zutela noiz edo bein, eta zauri-ondoak an zeduzkala (Orixe, Mireio, 54)'.
- [E116]: 'Uste dut lekukotasun gutxi dela atari zabal onartzeko, besterik gabe, dauden adibide guztiak Orixerenak bakarrik baitira. Esanahiak ere zalantzak sortzen dizkit. Bestetik, atari-ondo sarrerak lekukotasun gehiago ditu, eta ez dugu sartu. Nik, oraingoz, bazterrean utziko nituzke'.
- Erabakia: Erabakia (2003-12-19): 'ados'.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): atariko proba [azpisarrera gehitu]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Katal: atariaurrea: anteportada; atariaurre-ostea: contraportada.
-aurre.
atari sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:35 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-ko izengilea.
iz.
hitzaurrea, sarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-12-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HezkAdmin: prueba inicial.
eraikuntza librea.
adierazle egokia da, eta onartzekoa.
atari sarreraren azpisarrera gisa onartzekoa.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): atariko proba [azpisarrera gehitu]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
atarira(tu), atariratzen.
da ad.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
g.er.
1 adlag. zalapartaka. 2 iz. zalaparta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
atarra, atarratzen.
du ad.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:32 | 1997-12-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh12 | 2020-05-19 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Ez dugu aurkitu.
'auto-ilara' adierakoak dira 3 atasko (J. Agirre: "Bezperako euriak parking bezala prestaturik genituen zelairen bat edo beste erabiltzeko ez direla utzi ditu eta horregatik sortu dira ataskoak"; A. Loidi: "Sistema berriak manipulazio, trafiko eta bidalketako arazoak konpontzen ditu, mugimendu handiko momentuetan sortu ohi ziren "ataskoak" arinduaz"; J.M. Suraso: "Trafiko atasko ikaragarria zegoen") eta 2 atasku (I. Iñurrieta: "Ataskua / Trafiko ataskua hiru kilometrotan zehar luzatzen zen").
ataskatu : AB38 1; AB50 1; HiztEn; atasko : AB38 2; HiztEn; Euskalterm 2; atasku : AB50 1. Ez dira azaldu ap. DFrec, LurE. // 'atascar', 'atasco' itzulitako besteak: ikatu : Euskalterm 1; itopen : AB38 1; makeztu : Euskalterm 2; poxelamendu : Euskalterm 1; trabatu : Euskalterm 1; zipozketa : Euskalterm 1.
HiruMila: ataskatu ; atasko : ikus butxadura. // Ez dugu aurkitu ondokoetan: EuskHizt; ElhHizt; EskolaHE; Casve EF; HaizeG BF; Lur EG/CE eta EF/FE; DRA; Lh DBF; PMuj DVC.
gaztelaniazko atascar, atasco formen ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: "1 Butxatu (...); 2 Oztopatu, eragotzi, trabatu (...); 3 Trabatu (...)"; "Butxadura; (auto)-ilarak" // HiruMila: "1 atascar un conducto: butxatu, itxi, zarratu, intsugitu, poxelatu, ataskatu; 2 meterse en un lodazal: zoko egin, ikatu, trabatu"; "Butxadura, poxelamendu, atasku" // Lur EG/CE: Trabatu; Oztopo // PMuj DCV: "1 tapar con tascos una hendidura: mistillutu; 2 obstruir, cegar un conducto: itsugindu, poxelatu, opilatu, takau, trabatu; 3 meter un carro en un ladazal: ikatu, makeztu, zoko eragin, loian sartu, trabatu; 4 -se, meterse en un lodazal: ikatu, zoko egin, tankan sartu, loiean gelditu; 5 -se, confundirse: toton egin, ixildu, mututu, naboa egin, poto egin"; "1 obstáculo: eragozpen, eragozpide, esteku, koska, oztopo, atzerapide; 2 Cfr. atascamiento".
atasko 1 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, atasko-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. auto ilara]. 2 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, atasko-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. buxatze; buxadura].
atasko 11: a) auto-ilara Argia, EiTB 2, Berria 6, b) buxatze, buxadura DiarioVasco 2.
Ez dugu aurkitu adiera horretako atasko formarik.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
ez du mailegu onartzekoen minimoa betetzen (atasko / buxoin); ordain egokirik ere ez dugu, ordea.
Debekua bere horretan uztea proposatu da. Horren ordez proposatutako aukerak arrakastatsu samarrak izan dira.
- [E306]: "gaztelaniazko 'atasco'-ren ordainak Elhuyar Hiztegian: "atasco. s.m. 1. [embotellamiento] Auto-ilarak. 2. [obstrucción] Trabatze; buxatze"" (2002-09-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 1997-12-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Onomastika batzordeak argitzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:35 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-aurre.
iz.
g.er.
atari-aurrea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
zerraldoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2015-02-27 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EOh |
aitabitxi (V, AN, L; SP, Ht VocGr 397, Lar, Añ, H), aitabutxa (AN-egüés-ilzarb), aitabutxi (H), aitagutxi (AN-ulz-erro, Ae; H; atta- AN-gip; aite- AN-ulz), aitaitxi (ArchVocGr, H), aitapitxi (G-goi), aitautxi (AN-gip-5vill-ulz, Ae; aitta- AN-larr; aite- AN-ulz-erro), aitautsi (AN-gip), aitagutxa (Ae), aitebutxe (AN-olza), aitegutxe (AN-araq),aitutxi (AN-ulz), atautxi (AN-5vill-larr-ulz; atta- AN-larr; atte- AN-larr-araq). Ref.: Bon-Ond 139; VocPir 189; A (aita besoetako, aitautxi); A Apend (aitagutxi, aitapitxi); AspLeiz (atautxi); Iz Ulz (aitutxi); Echaide Nav 216; CEEN 1970, 359; Gte Erd 59. Etim. Se suele aceptar desde Bähr que aitabitxi es sencillamente aita + bitxi.
atautxi 1, Pper (Aita Indalezio, Bilintx sonatuaren tokaioa, Pello Txotxa albientearen anaia zuen. Ama Emilia berriz, Garagartzako alaba Teresa Zabaleta Oterminen alaba. Amaren aldeko aitona Isidro atautxiaren bigarren emazte Vicenta, berriz, Sebastian Ayenekoaren arreba. Gero, Zabaletan bizpairu urte egin ondoren pasako ziren Dendarinera, eta han jaio eta bizitu dira egundaino Isidroren arrebek, Luisa eta Paulina, etxearen izen zaharrari ohore eginez, beren joste lanetan.ezkeoztik gurekin bizittu zen Dendarinen).
Ez dugu aurkitu.
atautxi 5, PPerurena (Atautxi-amautxiak, "ambos de los godos" dio gurasoez; atautxi-amautxiak).
Familia-loturak
- Erabakia: Osoko bilkura (2015-02-27): atautxi iz. Naf. aitona [forma berria, aztergaian etorri ez dena]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:41 | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ataza : Ayerb EEs 1912 ("Gizonarekiko ataza [cuidado, dedicación] bañan Goikuaren ardurarik larriena..."); Atutxa Mug ("...bizitekoa baña non ebas, da beti orren ataza"); Zait Sof ("...nere eskubideen aldezko zure atazaren ordañez"; "Beraz nerekiko zure ataza baño ezkontza aintzagarriagorik ez dut yasoko"); Erkiag BatB ("Ataza barriztuaz diardu orain. Zorioneko dirua!").
ataza EB 3 (UZEI: "Ikasleak eman behar duen erantzun-motaren arabera taldekatuko dira iharduerak: Ataza fisikoak burutzea (irudiak aukeratzea, adib.)"; U. Larramendi: "Hau ez da (...) intentsiboki irakurtzeko, etab. esanaz lortzen, baizik eta estilo hauek eragiten dituzten atazak ipiniz"; "Atazek ikasleari helburu bat ematen diote eta, ikaslearen hizkuntza egokia izanik, estiloa praktikatzen eta garatzen laguntzen diote").
ataza : HiztEn ("1 Egiteko dagoen lana edo eginkizuna. 2 Inform. Konputagailuaren sistemak ezagutzen duen oinarrizko eginkizuna"), Euskalterm 6 ('tarea'). Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec, AB38, AB50, LurE.
Informatika Hiztegia: ataza ("Multiprogramazioan laneko unitate moduan aurkez daitekeen programa edo programa-zatia. es tarea fr tâche en task"), atazen gestio ("Ik. atazen kudeaketa"), atazen kudeaketa ("Sin.: atazen gestio").
ataza : ElhHizt, HiruMila, Casve EF, DRA, PMuj DVC (eta atazatu, atazaz). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
eginkizuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-09-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez da gardena eta azpisarrera gisa jasotzekoa da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ate eta giltzatu sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-09-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Adibidea da gaur egun EHn (hetsi sarreran), baina komeni da azpisarrera gisa jasotzea Ipar. eta Naf. markekin. Bide batez, hetsi sarrera adibiderik gabe geratuko denez, berria jaso beharko da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-09-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Adiera bat baino gehiago du eta azpisarrera gisa jasotzekoa da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ate eta ireki sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-06-15 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2023-03-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
1 itxi -- Las exprs. más empleadas son atea(k) itxi 'cerrar la(s) puerta(s)' y begiak itxi 'cerrar los ojos'; se encuentra tbn. con cierta frecuencia bidea(k) itxi 'cerrar el paso' y belarriak itxi 'no prestar oídos'. Se emplea tbn. en exprs. como zuloa itxi 'tapar un agujero' o zauria itxi 'cerrar(se) una herida'. * Agura onari ez ateak itsi [issi]. RS 26. Mutil, itsi (ysi) egizu atea gilsas. Mic 6. Infernuko putzuaren atea nere gañera itxi ez dedilla. Cb Eg II 52. Itxi zezala atea barrendik. AA III 493. Itxi bijotzeko atiak pensamentu txarrai. fB Ic II 281. Ate bigaz itxita emon eutskula Jaungoikuak miina. Ib. 183 . 1 ate * Ate-zaiak, Elizako ateak idiki behar zaiztenai zabaltzeko, ta itxi behar zaiztenai itxitzeko kontua duenak. Ub 218. Ate guztiak itxi dizkiolako [Larramendiren hiztegiari], haren berririk ere jakin nahi ez duelako. MEIG VII 54.
itxi1 1 da/du ad. Leiho, ate eta kidekoez mintzatuz, norabaiteko sarrera edo irteera eragozteko eran jarri. Ik. hetsi; zerratu1; zarratu1. Anton. ireki1. Atea itxi. Leihoa itxirik aurkitu zuten. Miserikordiaren atea zuretzat itxi zen. Atea itxi zion: ez zion sartzen utzi. ate1 3 iz. Ate batetiko igarobidea ixten edo irekitzen duen orria edo orri bikotea. Atea ireki, zabaldu. Atea itxi. Atea giltzaz itxi. Burdinazko atea. Ate nagusia. Ate isil batetik. Bi alderdiko atea. Ate langa. Ate morroiloa. || Zenbat ate, hainbat maratila.
Adibide soil gisa utzi, azalpena kenduta.
Adiera bat baino gehiago du eta azpisarrera gisa jasotzekoa da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ate eta itxi sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ATEA JO (V-arr-gip, G-azp, AN-gip-5vill, B, BN-lab; Lcc, Ht VocGr (athe-). Ref.: Gte Erd 50, 27. Llamar a la puerta. "Bean atea jo dute (V-gip, G-azp, AN-gip)" Gte Erd 50. v. ATEAN JO. Ez, geiago ez jagot joko / kontereagaz atea. Lazarraga 1195v. Io dut atea eta oihu egin dut hiruretan. Volt 220. Ene borondatearen atheak ioiten dituzten gogoeta gaixtoei erraiten derauet: Ea tentagarriak, iragan aitzinat. Ib. 368 (V 242). Sein onek xaio bear dau, xo bidi atea. Acto 115. Zure iraupenak bigunduko dau Zeruba; jo atia, egin oles ostera ta ostera, ta edegiko jatzu. Mg CO 282. Joten eban neskatillatxu onek Marijaren atia, bere bitartez ikusteko Jesus. Ur MarIl 98. Kristau on asko bilduta zeuden, San Pedro-gatik Jainkoari erregutzen, Apostuoluak atea jo zienean. Lard 504. Hainitz athe, zor derautenetan, yo ondoan, deus ezin bildu dut. Hb Egia 21. Dran, dran atea jota dator neskatxea. AB AmaE 225. Amak jo zuan atea Kaxillen etxean deadar egiñaz. Urruz Zer 79. Onetan ginala, Isabelek atea jo zigun. A Ardi 112. Atia kox kox jo nion eta / laixter iriki ziguten. JanEd II 135. Eskaliak ogi-eske atia joten eben bittartian. Altuna 23. Aterik jotzeke sartuta iñoren etxean! NEtx Antz 124. Eska, bila, io atea. Or QA 130. Baña ezan ausartu bada-ezpadan be aterik joten. Bilbao IpuiB 202. Diru batzalliak atia jo eban. SM Zirik 42. Aterik jo gabe, oi zuan bezela, sartu zan. Ugalde Iltz 23. Gizonezko batek etxera etorri nai badu, atea jo ta eztula egiten du. Anab Aprika 18. Athea jo eta idekitzen dute. Larz Senper 128. Ta San Pedrori atia jo diot / ustez puliki puliki. Mattin 130. Atea jo ta an azaldu zan. BBarand 135. v. tbn. Astar II 141. PE 37. Sor AKaik 120. Muj PAm 36. Enb 201. Lek EunD 27. Ir YKBiz 291. Etxde JJ 222. BEnb NereA 59. Osk Kurl 59. Lab SuEm 183. (Ateari jo). Bilha zazue eta kausituko duzue, jo zozue atheari eta idekiko zaitzue. Dh 80. Kask, kask, kask jo zuten etxe txar batetako atheari. Barb Leg 71.
adib.: ate1 1 iz. Harresi, horma, pareta edo kideko batean, alde batetik bestera igaro ahal izateko irekidura. Ate hori igarotzen duena. Ate gain batean josita. Atez ate ibili. Ate txakurra. Sarrera atea. 2 iz. Mendi arteko igarobidea. 3 iz. Ate batetiko igarobidea ixten edo irekitzen duen orria edo orri bikotea. Atea ireki, zabaldu. Atea itxi. Atea giltzaz itxi. Burdinazko atea. Ate nagusia. Atea jo. Ate isil batetik. Bi alderdiko atea. Ate langa. Ate morroiloa. || Zenbat ate, hainbat maratila.
atea jo 960: Ortzadar 3, Deia 8, Elhuyar 2, Elkar, Berria 53, EiTB 866, Jakin, Argia 11, Erlea 3, DiarioVasco10.
EPG: atea jo 309: Berria, Joseba Sarrionandia, Joxemari Urteaga, Anjel Lertxundi, Josu Zabaleta, Javi Cillero, Patxi Zubizarreta, Irene Aldasoro, Iñaki Mendiguren, Gotzon Garate
Adierazle egokia da eta sartzekoa azpisarrera gisa.
azpisarrera gisa jasotzekoa ate sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-09-15 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Adiera bat baino gehiago du eta azpisarrera gisa jasotzekoa da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ate eta zabaldu sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-10-10 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: ATEAN JO. Llamar a la puerta. En Gte Erd 27 se rechaza esta expresión. v. ATEA JO. Yende beharrek ez dute yotzen / gure etxeko atean / Non ez duten mahainean, / Othoruntz ordua denean, / Lekua gure aldean. Elzb Po 197. Denbora berean yotzen ditek athean kask, kask, kask. Elzb PAd 80. Mutilla su-onduan jezarritta egualarik, atian jo eben. Altuna 66. Atean yotzen duenari idekitzen baitzaio. Ir YKBiz 137. Athean jo du norbaitek. Mde Po 13. Apaizburu Jaunaren atean / jo nai degu gaur aurrena. NEtx LBB 368.
adib: xeheria 1 iz. Ipar. Gauza xeheen multzoa. Arropa, oinetako, xeheria eta beste saltzeko. 2 iz. Ipar. Ume taldea. Jausten gara, besoez baztertuz xeheria ausarta. || Atean jo bezain sarri, han zuten nagusia, haur xeheria bat ondotik. // xuxurlatu, xuxurla/xuxurlatu, xuxurlatzen du ad. Ahapeka, ia ezpainak higitu gabe hitz egin. Soldadu bat sartu zen, atean jo eta, aretora; zerbait xuxurlatzen hasi zitzaizun, nik ez entzuteko moduan.
atean jo 37: Deia, Elkar, Berria 5, EiTB 28, Argia, DiarioVasco.
atean jo : Herria 2, Berria, Lopez de Arana 5, Anjel Lertxundi 5, Joan Mari Irigoien 5, Jon Muñoz 4, Oskar Arana 4, Koldo Izagirre 6, Bego Montorio 3, etab.
Erabilia eta adibide gisa jasotzekoa dagokion sarreran.
Adibide gisa jasotzekoa ate sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau48 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
cf. ataburu
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-12-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
ateetara, ateetaratzen.
-ratu: -etaratu.
da ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)