OEHko datuak [laburduren azalpena]

ATEZUAN "Atezuan dago (V-m), está tirante" A.

LB: “Etorkizun ezezagunerantz jausten diren protagonisten bilakaera psikologiko eta fisikoak atezuan mantentzen du ikuslea, eta geroz eta handiagoa da estutasuna, zirrara” (Argia); EPG: “Urteak egin ditiat abagunearen zain, nire gaitasuna frogatuko zuen hilketa baten atezuan, eta hara!” (Joxean Agirre); ETC: “Lokuzioetarako, hor dira konparazioetarako atezuan: adan, barrabas, kain, kaifas, madalena, mardokeo, matusalen eta pilatos” (Iñigo Aranbarri).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: atezuan bizi dira: viven en tensión; Adorez: 0; Labayru: Horreek koitaduok, diru barik atezuan bizi dira.

atezu 2 (atezuan jarri, egon eta kideko esapideetan). Ik. erne2. Soinu batek atezuan jarri zituen biak. Andereñoak ez du xehetasunik galtzen, atezuan dago beti bezala. Atezuan bizi beharra dago hitzekin, beti berritzen, beti aldatzen ari baitira.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

atezuan forma azpisarrera gisa jasotzekoa da eta batez ere egon, jarri aditzekin erabiltzen dela gehitu ohar bidez. atezu 2 adierako adibideak gehitu azpisarrera proposatu berrian eta ezabatu 2. adiera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa atezu sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: -x- / EuskHizt: + / HiztEn: -x- / LurE: - / ElhHizt: -x- / EskolaHE: -

Lexemen erregulartasuna

j/x.

Erabileremu dialektala

Naf.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

usina, doministikua.

Euskaltzaindiaren Arauak

Atika / atikar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

atipiko 12: Urko Apaolaza (“Beste lurralde batzuetan mugikortasuna erradialagoa da eta hemen guztiz atipikoak gara zentzu horretan”), Gorka Bereziartua (“Saio erabat atipikoa da”), Aitor Abaroa (“Durangoko azoka atipikoa da”), Itxaro Borda (“Kitoff eta bere animazio taldeak asteburu aberatsak eskaintzen dizkigute Heletan, antzerkia, musika, dantza, ahots atelierrak eta bi urteetarik behin munduko ospea errausten dukeen poteo atipikoaren ekimena egitarautzen dituztela”), Edorta Agirre (“Afari eroso, arin, merke, erraz, azkar eta atipikoak“), Aizpea Amas 2 (“Urte atipikoak”, “Irigoienek 2008a urte atipikotzat jo du”), Nora Arbelbide (“Apez atipikoa, langileen alde”), EiTB4 (adib.: “kontzertu atipikoak”, “toki atipiko batzuetan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atipiko 108: Berria 96 (adib.: “Pneumonia atipikoaren birusak alerta egoeran jarri du berriz Txina”), Herria 6 (adib.: “Zinez atipikoa Pierre Duny Petre garaztarra”, “Poteo atipiko arrakastatsua”), Joan Mari Irigoien 2 (“aingeru atipiko bat”, “Futbolari atipikoa izan naiz”), Itxaro Borda (“erabat atipikoa eta apatikoa”), Unai Elorriaga (“Esatariaren esanetan "... ikerlari ospetsuenen azken azterketek diotenez" gugandik "hurbil" dagoen izar baten jokaera atipikoa zela-eta, "ondorio latzak paira ditzake gure planetak”), Patziku Perurena (“euskaraz atipikoa den umore eder zentzagarria baizik”), Juan Garzia (“Interesgarria zen egokiera, baina baita atipikoa ere: aldez bakarrik zuen antza gaizkina epailearen aurrean gertatzen denekoarekin”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

aski nazioartekoa da; baldintza minimoa betetzen du (ezohiko ere erabiltzen da).

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Saih. Ik. ez-ohiko.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Ipar.

Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

aukera, abagunea.

Erdaretako formak

OfQuLF: océan || Atlas || géant de la mythologie grecque.

Euskaltzaindiaren Arauak

atlantiko izond.: Ozeano Atlantikoa.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Erdaretako formak

OfQuLF: recueil de cartes || Atlas || géant de la mythologie grecque.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

atletismoan azpisarrera egitekoa da. Eta azpisarreran atletismoan aritu, ibili adibideak jaso. Eta atletismo sarreran atletismoa egin adibidea jaso.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

atmosfera: HiztEn-LurE.

Erdaretako formak

Le Petit Robert: atmosphère; Collins: atmosphere.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Zientzia-unitateak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Tekn.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

motor atmosferikoa.

Txostenaren laburpena

Ik. informazioa s.u. atuan.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Kategoria

adlag.

Mailak

Lgart.

Forma baten adiera(k)

berehala.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

atoean (Azc PB 103s); atoez (artu) (Anab Eusk 1933, 121); atoian (Ag Kr 40; Ldi Y 1933, 86; Zait Sof 131); EEBS: atoi-ekipo (ager. 1); atoian eraman (ager. 1); atoitu (ager. 1)

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: atoian eraman

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: atoi-ontzi .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

atoian eraman

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atoi sarrerari dagokion azpisarrera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

eraman 1 sarrerari dagokion azpisarrera.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ontzi.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atoi sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

atoma, atomatzen.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

eraso.

Euskaltzaindiaren Arauak

atomiko: bonba atomikoa.

Zerrendakoaren oinarri bereko eratorriak-eta

konposizio bidezko atomo- mugatzailea eta atomiko izenlagun mailegatua, biak dira onartzekoak; adjetibo erreferentzialen arazo orokorra aipatu da, eta "lehen mailako / bigarren mailako erreferentzia" argitu beharra

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

NekHizt: Sin. bisusgailu.

Zalantzazkoa da mailegua, lantaldeak zalantzak baititu horren premiaz

ez dakigu horren premiarik baden.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

atomiza, atomizatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

LBeh (2013-11-06): atomizazio 32: Consumer (“sektorearen atomizazioa”), Berria 12 (adib.: “Egun, politikak duen atomizazio, zatiketa eta kokapen berrien uneetan lidergoari eusteko prest agertu da Urkullu”), EiTB 2 (adib.: “Legea aldatuta, zerrenda bozkatuenari mesede egingo zaio, eta, hala, ganbera italiarraren atomizazio tradizionala murriztuko litzateke eta bipartidismorako trantsizioa erraztuko”), Jakin 10 (adib.: “Oro har, atomizazio bat gertatzen ari dela iruditzen zait”), Argia 7 (adib.: “Gaur egun hizkuntzak bizirauteko beharrezkoa du hiztun masa bat eta hizkuntzaren atomizazioa da hizkuntza txikitzeko modurik eraginkorrenetakoa”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atomizazio : Berria 8 (adib.: “Baina pentsalariak bere kasa aritzen dira, atomizazioa da nagusi alor horretan eta ondorioz, berez kalitatezkoak diren lan horiek izan lezaketen ahalmena bidean galtzen da”), Iñaki Heras 2 (adib.: “erosleen eta saltzaileen atomizazioa gertatuko da”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es atomización / fr atomisation: Elhuyar: atomizazio, langartze / Nolaerran: - / Zehazki: atomizazio, zatikatze / Labayru: - / Adorez5000: atomizazio, bisusketa.

Zerrenda osagarriak

NekHizt: Sin.: bisusketa.

Zalantzazkoa da mailegua, lantaldeak zalantzak baititu horren premiaz

lantaldeak ez daki horren premiarik baden.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

atomo: atomo bonba, atomo egitura.

Zerrenda osagarriak

Katal: atomo-energia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ATOMO-BONBA Bomba atómica. Lehen atomo bonbekin edo zebiltzanean [...], inoiz irakurri nuela uste dut halako zerbait, alegia uranioak [...] behar zuela tamaina bat izan. MEIG IV 54

adib.: atomo 1 iz. Greziar filosofian, materia osatzen duen elementu zatiezina eta homogeneoa. 2 iz. Kim. Gai bakun baten zatikia, haren ezaugarriak atxikitzen dituen txikiena dena. Burdinaren atomoa. Atomo egiturari buruzko teoriak. Atomo bonba: bonba atomikoa.

Ez dugu aurkitu atomo(-)bonba formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atomo-bonba 10: Pello Salaburu, Iñaki Mendiguren, Koro Navarro, Gotzon Garate.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

nazioartekoa denez

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta sartzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako forma osatua(k) baztertuz, osagaietako bat jaso da

bonba onartzekoa da

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa jasotzekoa atomo eta bonba sarreretan.

Euskaltzaindiaren Arauak

atondu, aton, atontzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

atondu, aton, atontzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

B. Kapanagaren Euskera, erro eta gara obran jaso dira atondura (14 aldiz, 'osaera' edo: "azkor ere, esanahiz eta atonduraz, arau onekoa dugu: az-kor, "bizkor" edo "aserrekor" bezela") eta atonduradun (behin: "Beraz arlota ere logika zuzeneko atonduraduna dugu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

atondura : AB38 1 ('preparación'), Euskalterm 2 ("onibar-atondura": acondicionamiento de inmuebles; "lurren atondura": acondicionamiento de terrenos). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn-LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Er. gabea (hots, corpusetako autore bakarrak erabilia: B. Kapanaga; eta testu-liburu batean).

Zerrenda osagarriak

NekHizt

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Tekn. (Fisiol.)

atontze 11: Aizu 2 (“Lehen emisioaren astean bertan amaitu dituzte azken atontze lanak”), Berria 4 (“Atontze lanak amaitu ostean, denon gozamenerako utzi dute eraikin ederra, hots, behiala berebiziko garrantzia izan zuen egitura aparta”), DiarioVasco 2 (“Mudantza egin berria dutenez, etxea oraindik hankaz gora dago, kutxak eta altzariak han hemenka sakabanatuta, eta atontze lanak ez badira nahiko, bikotea beste arazo baten aurrean izango da etxean gizon ikusezin baten presentziaz ohartzen baita”), Elhuyar (“Aintzat hartu dira kobazuloetako bizidunak, eta atontze lanak egin aurretik bertan dauden izakiak aztertu eta deskribatu dira”), Goiena 2 (“asa den astean amaitu ziren Gureia auzoko atontze lanak. Excavaciones Arrasate enpresak egin ditu, eta Martin Arriolabengoak azaldu duenez auzokideak pozik geratu dira emaitzarekin”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

atontze : Berria 2 (“Gandiagaren adiskideen atontze lanak tarteko direla, Elkar eta Arantzazu argitaletxeek kalean jarri dute orain liburu hori: Adio”), Mirentxu Larrañaga (“Erizain tituluduna zen Wilmarth andereñoa, miragarriro trebea, ziurra, eta patxadatsua eta nekaezina, ikaragarri gustu onekoa loreak pitxerretan eta lorontzietan atontze-lanetan”), Iban Zaldua (“Egia esan, nire leihotik bulego berria ireki aurretiko atontze-lanak egiten hasi zirela ikusi nuenean, mesfidantzaz begiratu nion ETTari, eta ziur nengoen handik ez zela ezer onik aterako”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Elkarteetan ageri da, batez ere atontze-lanak forman. Adibide gisa jaso liteke.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa jasotzekoa atondu eta lan sarreretan.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: atorra-has, atorra hutsik .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-huts-ik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atorra sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-has.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atorra sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Euskaltzaindiaren Arauak

atotsi, atots(i), atosten. Gip. 1 dio ad. 'deitu'. 2 du ad. 'erakarri, onartu'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

atotsi, atots(i), atosten

Txostenaren laburpena

atraka(tu), atreka(tu) eta eratorriak. Ik. atrako txostena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

atrakatu G 1, erabilera markatuan (Anab Poli: "Goxoz "atrakatu" zan ta aiek min egin"); ik. OEH argitaratuan lekukotasunik gabeko atraka, atreka.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

atrakatzaile 1 (Egin 1983: "beste nonnahi bezala bada lapurrik, atrakatzailerik, biolatzailerik eta antzekorik"); atrake 1 (EHAA 1987: "atrakerako 100 m. linealeko kaiaren zati bat").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

a) 'lapurtu' adierakoak: atrakatu : DFrec 1, HiztEn, Euskalterm 1; atrakatzaile : DFrec 1, AB50 2, HiztEn; b) 'lehorreratu' adierakoak: atrakaleku : DFrec 2, HiztEn; atrakatu : HiztEn; atrakatze : Euskalterm 1; atrekaketa : Euskalterm 1; atrekatu : AB38 1 (atreka(tu)), Euskalterm 1; c) 'atracar' itzulitako beste atrakatu 1: AB50.

Euskaltzaindiaren Arauak

ik. E. Barrutia: Bermeo eta Mundakako arrantzaleen hiztegia: " atraka (B-a-o, M, O) ad. intr. Estiborretik/estiborres, baborretik/baborres, atzes..."

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

hiztegiek jaso dituztenak a) 'lapurreta' adierako atrakatu (HiruMila, eta atrakatzaile). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta Lur EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC; b) 'lehorreratu' adierako atrakaldi (HiruMila), atrakaleku (HiruMila, ElhHizt), atrakatu (HiruMila, ElhHizt); atraka (DRA, PMuj DVC); atrakalari (PMuj DVC); atreka (DRA: "atracar (una lancha) Es voz extraña, como muchas de nuestros pescadores"; PMuj DVC); atrekaldi (PMuj DVC), atrekatu (PMuj DVC) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) 'lapurtu' (atracar / attaquer, dévaliser, voler à main armée formen ordainak): HiruMila: (asaltar a un atracador) atraka(tu). // ElhHizt: lapurtu, lapurreta egin. Lur EF/FE: attaquer: oldartu, erasan; jazarri; voler: ebatsi, ohostu, lapurtu. // XarHizt: attaquer: eraso, oldartu, jazarri, ohildu, etsetsi (BG); dévaliser: ebatsi, lapurtu, arroatu; voler: ebatsi, lapurtu, arrobatu, atzipetu, atzipe egin, ostu. // Casve FE: attaquer: bürratatü, oldartü; dévaliser: elki, hartü; voler: ebatsi. // HaizeG FB: attaquer: jazarri, oldartu; dévaliser: ebatsi, atzipatu, bipildu, arroatu; voler: ebatsi. // T-L LBF: attaquer: norbaiti jazarri, oldartu; dévaliser: ebatsi, arrobatu; voler: ebatsi. // PMuj DCV: saltear en poblado: kalean (errian, agirian) lapurtu. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta Azkue Aurkibidea. b) 'lehorreratu' (atracar / amarrer le bateau / accoster formen ordainak): HiruMila: lehorreratu, porturatu, atrakatu. // ElhHizt: atrakatu; porturatu. // Lur EF/FE: amarrer: lotu, amarratu / accoster: kairatu. // XarHizt: amarratu / accoster: leihorreratu, porturatu, kairatu, alderatu. // Casve FE: amarrer: estekatü, lotü. // HaizeG FB: amarrer: amarratu, estekatu / accoster: leihorreratu; (au fig.) hurbildu, hurrandu. // T-L LBF: amarrer: amarratu, estekatu. // PMuj DCV: kairatu, porturatu, lurreratu, legorreratu, ertzeratu; arrimar una barca a otra: atreka, alderatu, ondoratu, urreratu. // Azkue Aurkibidea: atraka, atreka, legorreratu, leihorreratu. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE. c) 'ase' (atracar, hartarse / bourrer formen ordainak): HiruMila: galkatu, asebete. // ElhHizt: ase, asebete; betekada, asealdia izan; galkatu. // Lur EF/FE: asetu. // XarHizt: sakatu, galkatu, engorkatu, bete. // Casve FE: ase, letatü. // HaizeG FB: ase, galkatu. // T-L LBF: ase. // PMuj DCV: asebete, estebete, ase-arazi, galkatu; empacharse: ase, kok egin, zipot egin, ok egin. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta Azkue Aurkibidea.

LB: 51; ETC: 187.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: atrakatu du ad. (Itsas.) atracar / Adorez: atrakatu 1 (ikus porturatu, kairatu) atracar un barco. 2 e. lapurtu, lapurreta egin / Labayru: atrakatu 1 ad. da, ad. dau Itsas. atracar una embarcación. Estiborrez atrakako gara / NolaErran: 0 // Euskalterm: atrakatu, porturatu (Kirol. Termino onartuak dira).

Erdaretako formak

es atracar; fr accoster: Elhuyar: 1 v.prnl./v.tr. ase, asebete; betekada/asealdia izan; galkatu se atracaron de angulas: angulekin asebete ziren atracar 2 1 v.intr./v.tr. (Mar.) atrakatu; porturatu; ertzeratu han atracado dos vapores en el muelle nuevo: bi baporek atrakatu dute kai berrian atracaremos en Lisboa: Lisboan porturatuko gara 2 v.tr. lapurtu, lapurreta egin han atracado el banco de la esquina: izkinako bankuan lapurreta egin dute / Adorez: 1 asaltar: lapurtu, lapurreta egin. 2 abarloar: lehorreratu, porturatu, portua hartu. 3 hartarse (de comida): bete-bete egin, asebete, betekada izan / Labayru: 1 -(r)i eraso | oldartu, jauki; robar ostu, lapurre(ta)n egin, lapurtu; 2 bete-bete | ase-ase egin; col.; expr okotzeraino/kokotseraino | samaraino | leporaino bete, errementau/errementatu, jan eta jan ibili (ref. sólo a la comida), edan eta edan ibili (ref. sólo a la bebida); empacharse ok/oka | nahia egin, bapo | pot | zipot egin, betekadea/betekada egin 3 atrakatu, porturatu, lehorreratu, amarratu, ertzeratu; acercarse ondoratu, hurreratu, hurbildu, alderatu / NolaErran: navire lehorreratu le bateau a accosté à Hendaye itsasontzia Hendaian lehorreratu da.

Zerrenda osagarriak

PUrib: "atrekatu / atrakatu; atrekaleku / atrakaleku".

Zalantzazkoa da mailegua, lantaldeak zalantzak baititu horren premiaz

ez du minimoa betetzen; Heg.an eta ahoz aski erabilia da, eta Ipar.an zer darabilten ez dakigu; ez al dira aski porturatu, kairatu edo, ingelesaren bidetik, lotu, alderatu bezalakoak?

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ez du gutxienekoa betetzen, baina porturatu hitzak ez duen ñabardura bat du, eta jasotzekoa da dagozkion markekin.

Erabileremu dialektala

Heg.

Jakite-arloak

Itsas.

Txostenaren laburpena

Ik. atrakatu txostena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

atraku EB 1 (Egin 1983: "Dena dela, azkeneko hilabete hauetan, atraku krimen ugari izan bide da Txinan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

atrako : DFrec 6, HiztEn; atraku : Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

atrako : HiruMila. // Ez dugu aurkitu besteotan: EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Lur EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal atraco / agression, vol, attaque à main armée formen ordainak: HiruMila: atraku // ElhHizt: lapurreta // Lur EF/FE: agression: eraso; vol: ebasketa, ohointza, lapurreta; attaque: eraso, erasoaldi; erauzi; jazarraldi; ekinaldi // XarHizt: agression: oldartze, jaukitze, erasoaldi, jazarraldi; vol: ohointza, lapurreta, harrapaketa, ebaste; attaque: oldar, eraso, erasoaldi // Casve FE: agression: oldartze, oldar; vol: ebaste, ohointza, ohoinkeria; attaque: builta, bürrata, oldar; jauki // HaizeG FB: agression: oldartze, jazartze; vol: ebaste, ohointza, lapurkeri; attaque:oldar, jazar-aldi // T-L LBF: volerie: ebaskeria // PMuj DCV: kale-lapurreta // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta Azkue Aurkibidea.

Zerrenda osagarriak

PUrib: "atrako / atraku" / EEgunk: "†  atraku e. lapurreta, lapurreta armatua".

Mailegu baztertzekoa da, ez baitu baldintza minimoa betetzen

gaztelaniazkoa bakarrik da; ez du minimoa betetzen.

LBeh (2014-04-03): atrakzio 85: Deia 2 (adib.: “Areetako Geltokia plazan atrakzio eta simulagailuen gunea egongo da”), Consumer 5 (adib.: “Beste kasu batzuetan, auzitegiek ulertu dutenez, atrakzioaren izaera bera dela eta, informazio gehigarririk gabe ere nabari izan daiteke begi-bistako arriskua sortzen duela eta, beraz, erabiltzen duenak onartua”), Berria 38 (adib.: “Atrakzio batzuek beste batzuek baino hobeto gorde dute erakarmena; mendiko trenetik pozik jaisten dira gehienak”), EiTB 29 (adib.: “hildakoa eta beste hiru zaurituak 'Pendulu' izeneko atrakzioan zeuden eta honen beso giltzatua "Mina de Oro" izeneko beste atrakzio baten gainera jausi da”), Argia 2 (adib.: “garai horretan hasi zirelako publikoari ateak zabaltzen eta Bedlam atrakzio turistiko bihurtzen”), DiarioVasco 9 (adib.: “Larunbatean Sendaviva jolas parkean izan ziren, eta bertan, parkeak atrakziorako, entretenimendurako eta naturarekin bat egiteko eskaintzen dituen hainbat jokotan parte hartu zuten”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atrakzio 7: Juan Kruz Igerabide (“berpiztu egiten ninduen, ferietako atrakzioetan igo eta jira-biran hasten zarenean bezala”), Jokin Muñoz (“Pozik dago Gabi faro aldera jo izanaz, handik atrakzio parkera joango dira-eta”), Aingeru Epaltza (“Errai guztiak azpikoz goiti ezarriak neuzkan, ingeniari pitzatu batek diseinaturiko atrakzio deabruzkoak irauliak”), Anton Garikano (“Batetik azukrearen gozotasuna, eta bestetik inguruko jendeak bera atrakzio nagusitzat ez hartzeak - noizean behin "Kaixo, Denver" esaten zioten -, horrek poza eman zion”), Patxi Zubizarreta (“denok berriro elkartu eta pizzeria batera afaltzera joan garenean, jendeak zein atrakziotan ibili garen jakin nahi izan du”), Jon Muñoz (“Ruche-jasogailuaren kremailera-hotsak gogora ekarri zion Foire du Trône-ko ferietan ipintzen zuten Zortzi Handia izeneko atrakzioarena”), Fernando Rey (“Hainbesteko atrakzioa sentitzen du, ezen managerrari lur azpitik ateratzeko eskatu baitio”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es atracción / fr attraction: Elhuyar: 1 erakarpen; 2 ikuskizun; 3 jolas, atrakzio / Nolaerran: erakarpen; ikusgarri, josteta / Zehazki: 1 erakartze, erakarpen: sentía atracción por su jefe, bere nagusiak erakartzen zuen; atracción mutua, elkarzaletasuna, elkarmina, 2 (de feria) josteta(k), atrakzio(ak) / Labayru: 1 erakarketa, -(e)ganatze/-[(r)en]ganatze; 2 erakar(garri)tasun, interes, erakarmen, elkarmin, liluratasun. 3 ikuskizun, atrakzio, jolas / Adorez5000: 1 erakarpen, erakartze, tira, erakargarritasun. 2 (Fís.) erakarpen, erakartze-indar. 3 pl. ikuskizunak. 4 parque de atracciones: jolas-parkea, olgeta-parkea.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa jolas-parkeetako atracción/attraction adierarako. Beste adieretarako baditugu euskal ordain egokiak.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

atrakzioetan igo eta jira eta bira hasten zara.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Bizk.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.g.er.

Forma baten adiera(k)

liskarra, errieta.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Bizk.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.g.er.

Forma baten adiera(k)

liskartia.