Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

bai sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

baia(tu), baiatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: baiduria / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: baiduria / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

baimena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

baiets, baiesten.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalpenak gehitzeko eskatuz "1 adlag. 2 iz."

Beste sarrera batean argitzekoa

baietz sarreran jaso liteke iz. kategoriakoa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

ezetz egin lantzean baietz egin ere azpisarrera gisa jasotzea proposatua. Orain adibidea da baietz sarreran.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa baietz eta egin sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko Lexien atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da ezetz esan formarekin egin bezala.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BAIETZ ETA BAIETZ. (Intens. de baietz). Onduko zara zere bizi guzirako? [...] Baietz ta baietz juramentaturik eriak esan. Mb IArg II 333. Alde askotan itandu eban egia ete zan albistea, ta alde guztietan ao batetik zirautsen baietz da baietz. Ag Kr 114. Bada ango musikero arrek itz egin ziyon amoriyo kontu eta neskak [...] abisatu ziyon baietz eta baietz. Iraola 70. Biharamunagoan bazkariterat jitea baietz eta baietz hitz-emanik, berehala utzi nuen. JE Bur 129. Iya nerekin konforme zegon / asi nazaion galdian, / baietz ta baietz erantzun ziran. Tx B I 75. "Ba, gaur norbeit loriatzekotz, hura eginen duk, puska hauk oro guk etxerat eremaitearekin". Baietz eta baietz, heltzen dire holaxet Kamieten-bordako parrera. Barb Leg 136. Baietz eta baietz, guarda-ondoa bera bidali zuten. Lf Murtuts 18. Dantzan eragiteko txilibitu bat lortu bear ebala emon eutsan buruak. Baietz eta baietz. Bilbao IpuiB 153. Ain zorrotz zion Don Kijotek baietz ta baietz gudalosteak zirala. Berron Kijote 195.

baietz eta baietz 1, Erlea (“baietz eta baietz denak elgarrekin joan ginen pilotaplazara“).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

baietz eta baietz 15: Herria 5 (“Berak baietz eta baietz errepikaturik ere...”), Joan Mari Irigoien 3 (“Haserretu eta koleratu nintzaioan, eta ezetz erran... baina hark baietz eta baietz”), Anjel Lertxundi (“Neskak, baietz, baietz eta baietz”), Bat-bateko bertsolaritza (“Oralistek baietz eta baietz esan arren, ezinezkoa da ia onomatopeiak inprobisatzea, aurrez formulatu eta formulen artean egokitzeko saioak egin ez badira”), Karlos Zabala (“Paulinek baietz eta baietz besterik ez zion erantzuten”), Michel Oronoz (“Eta denek baietz eta baietz”), Elizen arteko Biblia (“Haiek, ordea, baietz eta baietz ari zitzaizkionez, azkenean esan zien”), Hasier Etxeberria (“Eta Petriquilloac baietz eta baietz, bein eta berriz”), Janbattitt Dirassar (“Baietz eta baietz, ez zuela horretaz duda mikorik”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia indargarri gisa, egokia eta komeni da jasotzea.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa bai sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

1 eztabaida. 2 zalantza, ezbaia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

adlag.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: baiezkoan .

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

ezezkoa eman forma aztertzean sartzeko proposatua.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa baiezko eta eman sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS: baiezkoan egon / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an/-tan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

baiezko sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

1 'baiezkoa delakoan' (baiezkoan nago). 2 'erantzuna baiezkoa bada'.

Euskaltzaindiaren Arauak

baieztatu, baiezta, baieztatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

baieztatu, baiezta, baieztatzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

baigorriar izond. 1, Zub (“artzain-mutil eskualdun Baigorriar batekin”).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

baigorriar 17 (eta baigorritar 2; izlag. 2, izond. 3): Etxde (“Baigorritar irakasle saiatuak”), Herr (“Erramun Martikorena baigorriar kantari gustagarria”); Herr ("Anne-Marie Mendibil Baigorriarra"), Lf (“Jaun artxapezpiku baigorriar zenari”), P. Urkizu (“Baionako apezpiku baigorriarrak eskaturik”); Herr 11 (adib.: “Hola leku gehiago izan dezakete baigorriarrek”, “Baigorriarrak Frantses iraultzaren alde”, “Denbora berean Baigorriarrak eta Baigorriko ibarrean bizi zirenak”, “Eyheralde Pierre, Baïgorriarrak”), Vill (“Joanis, baigorriarra”), J.M. Lekuona (“Chahoren eta Peillenen bide bera darama baigorriarrak”), B. Urgell (“baigorritarrari dagozkionez gain”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ZTC: baigorriar 1.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak erabakitzekoa.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

Kategoriak aipa litezke: «iz. eta izond. edo izlag.»

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak

Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

baiko 3: Etch ("Mündü huntaik bestila baiko, han denak gira bardintzen"; eta testu hori jasotzen duen Etxde JJ); Mde HaurB ("Hura itzali baiko liburua utzi zuen"), eta OEH argitaratuan beste 1 (Herr 1962: "Jean Rospide denbora llaburretan barnen bi atzident ükhenik, orai azken huntarik untsa sendotü baiko jun behartzen zeio Verdun-erat"); baikoz 10: IE-Zu 2, testuinguru berean (Etch eta ChantP : "besarkagiala baikoz baraxtü ürhatsa"); G 7 (Zait 5: "gizonaren dei ozena entzun baikoz, badoa arrandiz dirdaitsu"; Ibiñ Virgil 2: "Arren ardura utzi baikoz, onatx berriz ere emeekiko arretak", "laugarren udaldira iritxi baikoz, inguruka ibilten asi bedi"); EB 1 (Mde HaurB: "Olatuek haren ikusmenetik kendu zuten baikoz, orroa bat egotzi zuen gizonak"); eta OEH argitaratuan beste 4 (Hual 2: "Kaur entzun baikoz erregeari, partitu zren", "Batixatu baikoz bada Jesus, uretik erkin zen istantian"; A 2: "Jin baikoz loak artu du"; "Jaten hasi baikoz ützi düzü").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

baiko Zu 3: J-L. Davant 2 ("Haurrak sortü baiko eskolan", "Gero hazi baiko hirilat joan behar haboroxek!"); A. Agergarai ("Ene lagünak zütiet / üzten urthe batentako / Jin gei düt zien ganat,/ Eskolak ürhentü baiko"); baikoz Zait 2 (Euzko Gogoa 1955: "Akileu bertara eldu baikoz, turtubea beste nonbait litzake"; Bidalien egiñak: "Geroztik, onbidera baikoz, beraren izangoa ezagun zun").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegiak: baiko : HiruMila, DRA; baikoz : Lur EF/FE, Lh DBF, DRA (bai-koz), PMuj DVC (eta baikotz). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Zub.

Forma baten adiera(k)

bezain laster, orduko.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

etzan baiko, loak hartu du.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Sarrera autonomoan ematekoa

Euskaltzaindiaren Arauak

bailara Gip. 'eskualde txikia'.

Formen arteko bereizketa semantikoak

batez ere eskualde edo haran txikia (Nilo-rena, adibidez, "harana" da, ez "bailara")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. bakoitz sarreraren barruan: "Kartak. [...] Erregea, anderea, baileta, bakoitza (S)" Gte Erd.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. Zehazki, ElhHizt, HiruMila.

Erdaretako formak

fr (DLLF) valet; en (Collins) jack; de (Langenscheidts): Bube.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

kartak: ik. oharra s.u. bateko.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

‘ezkutaria’ (frantses karta-jokoko irudia).

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bailet diamantea.

Jatorrizko forma

gidabaimen

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: baimena eman.

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

baimena eman

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa baimen eta eskatu sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EHAA-koak baimendun 3, bitan 'titular' itzuliz erabilia ("Baimenduna: Esclavas del Amor Misericordioso"; "Baimenduna: Hijas de la Caridad") eta behin 'concesionaria' ("Horren ondorioz, baimendunak egindako eskea..."); baimendun-agiri 1 (M. Olazar: "Cambridge'ko Ikastetxe Nagusi ospetsuan atera eban Anglotarren Filoloji arloan Baimendun-agiria").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

baimendun : AB50 28 ('titular', 'autorizado', 'concesionario' itzulia). Ez dugu aurkitu ohiko hiztegi-iturriotan: DFrec; AB38; HiztEn; LurE; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

baimendun : ElhHizt 'autorizado, que tiene permiso'; PMuj DVC 'licenciado, exento, libre de'. // Ez dugu aurkitu ondokoetan: EuskHizt; EskolaHE; HiruMila; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA.

Hiztegi berezituetako datuak

baimendun Admin. eremuan: EurItune 1428: eu baimenduna; es concesionario (licencia); fr licencié (licence); de Lizenznehmer; en licensee; it concessionario (licenza). // LurraldeAntol: baimenduna: beneficiario de la licencia, concesionario, titular de la licencia. // Ez dugu aurkitu ap. HezkAdmin, AdmMila.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ongi eratua da

forma berri, egokia.

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

Kategoria

iz. eta izond.

Atzizkien araberako erabakiak

-gia.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

batez ere Zub.

Forma baten adiera(k)

bainuontzia.

Euskaltzaindiaren Arauak

bainatu, baina, bainatzen. da/du ad.

bainera iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bainera-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bainuontzi].

bainera 86; bainuontzi 356.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bainera 64; bainuontzi 147.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. bainuontzi finkatua dagoela dirudi, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.

Mailegu baztertuaren ordaina

Ik. bainuontzi, bainagia.

Erdaretako batetikoa onartu da, bakarra aski delakoan

baini- gaztelaniazkoaren forma berekoa hobetsi zen urtarrileko bileran, eta ez frantsesak gaztelaniatik hartu eta aldaturiko bani-; otsailekoan, berriz, bani- honen alde egingo zuten 4 kidek, eta baini- haren alde bik.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ll-.