Harremana

    50535 emaitza bilaketarentzat - [6801 - 6850] bistaratzen.

    baketi
    adj. g. er. Baketsua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baketi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Lantaldearen irizpideak
    Tradizioak baztertu duen forma

    Bazt.

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ti.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: 'baketi | H: Bazt. Egia da baketsu izenondoa askoz erabiliagoa izan dela, baina gero beharti g.er. 'behartsua' ematen bada, zergatik ez hemen berdin jokatu?'.

     - [E116]: 'nik ere biak onartuko nituzke, besteetan bezala'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-05-28): 'OK'.

    baketiar
    adj. Ipar. Baketsua. Dohatsu baketiarrak, ezen haientzat dago bihotzeko bakea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baketiar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2007-10-02

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    -tar osaerakoak.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Forma baten adiera(k)

    baketsua.

    baketsu
    1 adj. Bakea maite duena, liskarra gogoko ez duena. Baketsua eta bakezalea zen, soldaduen artean bakeak erraz eta guztien nahierara egin ohi zituen. Esaneko, isil, baketsu eta ona. Baketsuen adiskidea.
    2 adj. Bakez betea. Beldur eta kezka gabeko bizitza baketsua. Garbi zegoen zerua; urdin, bare eta baketsu ur-zelai galant ederra. Torpin-en bekoki baketsu goiargiz betea. Baserri baketsuak. Toki baketsua zuhaizti hau. Urteko egunik baketsuena izan zen. Herrialde baketsuagoetara.
    3 adb. Bakean. Baketsu bizi omen ziren erromatarrekin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baketsu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
    baketu, bake/baketu, baketzen
    1 da/du ad. Bakeak egin edo eginarazi. Ik. adiskidetu. Baina dardoa ematurik, zauria ere sendoturik, bere graziaz ezartzen ditu elkarrekin baketurik. Lehenik Jainkoarekin behar dugula baketu. Zaude lehenik bakean zerori eta, ondorioz, besteak baketzen ahalko dituzu. Horra nola baketu ziren bi anaiak.
    2 da/du ad. Baretu. Ezinegonak joa zegoena baketu da. Baketu dira lehengo borrokalariak. Gaur badakigu astindu gaituzten lurrikarak sortuak zirela ordurako, eta ez direla berehalakoan baketuko. Bere emaztea zegoen deabruak hartuta, ez gurutzeak eta ez ur bedeinkatuak baketzen zutela.
    3 du ad. (Herri bat) bakezko egoerara eraman. Inguruko lurraldeak baketu zituena. Indarrez baketu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baketu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    baketu, bake(tu), baketzen. da/du ad.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    baketu, bake(tu), baketzen

    Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
    baketzaile
    adj./iz. Bakegilea. Aita santu baketzailea izan zen hura, eta hori da munduak behar zuena eta behar duena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baketzaile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    baketze
    iz. baketu aditzari dagokion ekintza. Errusiako armadak baketze lanak egingo ditu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baketze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tze.

    bakez
    adb. Bakean, liskarrik gabe. Elkarrekin bakez bizi daitezen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak

    Aztergaia: bakez

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH: AS

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -z.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    bake sarrerari dagokion azpisarrera.

    bakezale
    1 iz./adj. Bakea maite duena; bereziki, gerra eta indarrezko bideak inola ere onartzen ez dituena. Gizon bakezalea naiz ni, otzana, barea. Bakezaleen doktrina. Bakezale taldeak. Hogei bakezale atxilotu zituzten. Gandhi, bakezale handia.
    2 adj. Gauzez mintzatuz, bakearen aldekoa dena. Gobernuaren jokabide bakezalea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakezale

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
    bakezaletasun
    iz. Bakezalea denaren nolakotasuna; bakezaleen doktrina. B. Russell-en bakezaletasunaren aldeko idazkiak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakezaletasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    bakezko
    adj. Ik. baketsu. Ezkondu zirenetik, ez dakit bakezko egun bat igaro zuten. Bakezko hitzak. Guztiek emango diote bakezko musua. Bakezko irtenbide bat aurkitzeko ahalegina.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Loturak

    Aztergaia: bakezko

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:14 1998-01-14 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH: AS

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -zko.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    bake sarrerari dagokion azpisarrera.

    Kategoria

    izlag.

    bakezkoak egin
    du ad.-lok. Bakeak egin. Bakezkoak egin nahirik etorri zitzaion.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakezkoak egin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

    Lantaldearen irizpideak
    Hobeto aztertzekoa da eratorri-konposatu berria

    zalantzazkoa da tradizioko bermea (OEHn ez dugu jaso; behin EEBSn: Karmel 1971; ap. BiblE 7 aldiz: 2 Sm 10,19; 2 Erg 18,31; Is 27,5; 36,16; Dn 11,6; 1 Kro 19,19; Lk 12,57 tit.; behin ap. Vill KFedea), baina onartzekoa iruditzen zaio lantaldeari.

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    egin: -ak.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    bake sarrerari dagokion azpisarrera.

    bakiotar
    1 adj. Bakiokoa, Bakiori dagokiona.
    2 iz. Bakioko herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakiotar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2004-05-28
    Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [I202]: 'bakiotar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua, eta ondoren Euskal Autonomia Erkidegoko Biztanle-Entitateak liburuan (Eudel, 2001) berretsia)'.

     - [E116]: 'sartu hitz hau'.

     - [E116]: 'ez sartu Onomastika batzordeak ikusi arte'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-05-28): 'OK'.

    bako
    adj. bizk. Gabekoa. Ondo argitu bako arazoa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bako

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-01-14 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: Ik. gabeko / HiztEn: Ik. gabeko / LurE: Ik. gabeko / ElhHizt: Ik. gabeko / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Lexema baztertuaren ordaina

    Ik. gabeko.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [A107]: "Zergatik ez onartu "barik" sartzen badugu?" (1994-07-07)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: "bako* e. gabeko. bako: Bizkai osoan erabiltzen da eta eratorri ezagunak dauzka: ardurabako, ganorabako, lotsabako etab. Barik Bizk. marka jarrita onartu badugu, ez dakusat arrazoirik berau baztertzeko. Aski litzateke, hortaz, bako Bizk. 'gabeko' jartzea azken honi lehentasuna emanez".

     - [E116]: "Nik ere proposamen hori egiten dut: bako Bizk 'gabeko'".

     - Erabakia: Erabakia (2004-05-28): "OK".

    bakoiti
    1 adj. Bi zenbakiaz zatitzean zenbaki osoa ematen ez duena. Anton. bikoiti. Zenbaki bakoitiak. Hirua bakoitia da, bosta bezala.
    2 adb. Multzo bakoitietan. Urliak ez dizkio oilalokari ipini nahi arrautzak bakoiti baizik, zeren uste duen txita gutxi jaioko direla pareka ipintzen bazaizkio.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bakoiti

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1993-11-11 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    zenbaki bakoiti

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: "impair [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

    bakoitz
    1 adj. Bakarra. Jainkoaren seme bakoitza. Hasierako hizkuntza bakoitz hura. Espiritu bakoitz bat.
    2 adj. Multzo bateko gauzez mintzatuz, banaka hartzen dena. Pertsona bakoitzak bere iritziak ditu. Herri bakoitzari berea ezagutuz. Euskalki bakoitzak bere iturburuetara joaz. Aditz bakoitzaren erabilera. Etxe bakoitzean bat. Birao bakoitzeko, eskukada gorotza ematen zion ahora. Kilo haragi bakoitzeko, hogei pezeta galduz.
    3 (Izenordain gisa; zenbait adibidetan, subjektua modu ez pertsonal eta orokor batean izendatzeko erabiltzen da). Bakoitza bakoitz garela. Erraz ikus dezakegu bakoitzaren latinezko ordaina zein den. Haietako bakoitzak. Gutarik bakoitzak bere barnean duen sinestea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Bakoitzari berea, hori da legea.

    Aztergaia: bakoitz

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-07-23 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Proposatua da eta (ia) erabat nagusitua

    nagusitutzat berresten da, nahiz Ipar. eta Bn bakotx agertu

    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa gehitzeko eskatuz: bakoitzean .

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    erabilera zaharretan 'bakar' adierazten zuela esan?

    bakoitzean
    postpos. Aldi bakoitzean. (Perpaus erlatibo baten eskuinean). Ik. guztietan. Natorren bakoitzean ahal duen guztia itxaronarazten dit. Eztula egiten duen bakoitzean, badirudi kristal guztiak hautsi behar dituela. Bilbora joan naizen bakoitzean.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak

    Aztergaia: bakoitzean

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:07 1998-02-10 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH: AS

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -n: -an.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    bakoitz sarrerari dagokion azpisarrera.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    Bilbora joan naizen bakoitzean.

    bakoizka
    adb. g. er. Banaka.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bakoizka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ka.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    adlag.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    banaka.

    bakoizki
    adb. Ipar. zah. Bakarrik.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakoizki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHIzt: + / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ki.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    adlag.

    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Diakronia

    Zah.

    Forma baten adiera(k)

    bakarrik.

    bakoiztasun
    iz. jas. Bakoitza denaren, bakarra denaren nolakotasuna. Bakoiztasunaren eta aniztasunaren auzia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakoiztasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Mailak

    Goi.

    Forma baten adiera(k)

    bakoitza, bakarra denaren nolakotasuna.

    bakoiztu, bakoitz/bakoiztu, bakoizten
    da/du ad. g. er. Bakoitz, bakar bihurtu; zerbaiti ezaugarri bereizgarriren bat eman, zerbaitek ezaugarri bereizgarriren bat hartu. Hitz bakoitzak bere adierazia badu, eta hitz egitean besterengandik ondo bereizten ez badugu, bakoizten ez badugu, euskara motela aterako dugu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakoiztu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:24 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    bakoitz/bakoiztu, bakoizten.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    da/du ad.

    Maiztasuna

    g.er.

    bakotx
    adj. [Oharra: Euskaltzaindiak, bakotx-ek euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bakoitz].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bakotx

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: †  Ik. bakoitz / HiztEn: Ik. bakoitz / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

    Ik. bakoitz.

    bakteria
    iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bakteria-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bakterio].
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakteria

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-11-11 Lantaldeak erabaki gabe utzia
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh113 2020-03-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak

    bakteria iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bakteria-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bakterio].

    bakteria 108; bakterio 2016.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    bakteria 8; bakterio 242.

    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bakteria h. bakterio.

    Lantaldearen irizpideak
    Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

    zientzietako erabileremuan, bakterio darabilte, dirudienez; batzordeak -o amaieraduna hobetsiko luke, hori balitz erabiliena.

    Debekua bere horretan uztea proposatu da. bakterio finkatua dagoela dirudi, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E124]: "Egia da gure zientzilariek bakterio era hobesten dutela. Edonola ere, nik neuk, oraingoz bakterio proposatuz ere, bakteria bai ipar eta bai hegoaldean erabiltzen dugula kontutan harturik, gutxienez B2 gisa utziko nuke" (1995-01-25)

     - [E301]: bakterio [proposatzen dut, ordez]" (1994-11-02)

     - [E302]: Lehen aipatutako zenbait hitzetan bezala, astakeria handia ez den neurrian, azken aldian erabili den bakterio nahiago berriz aldatzen hastea baino" (1994-07-22)

     - [E410T]: UZEI: 12 bakterio, bakterio- (C, D, E, W); HiztEn: Bakterio; Lur: Bakteria. Baina Leioan, nik uste, argi dagoela eta aspalditik gainera, bakterio" (J. agirre, 1995-03-21)

     - [K104]:  bakterio azaltzen da hiztegi batzuetan baina gehienetan bestela. Arrazoia ez dut ezagutzen (bakterio-rena) eta errazago zait bakteria" (1994-06-28)

    bakterio
    iz. Izaki bizidun zelulabakarra, nukleorik gabea, oso egitura bakunekoa. Makulu itxurako bakterioak. Bakterio eritasunak. Bakterio azterketa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakterio

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: BAgiria (1996-02-23): eta bakteria biak onartu dira baina hobe bakterio.

    bakteriologia
    iz. Mikrobiologiaren adarra, bakterioak aztertzen dituena. Mikrobiologiaren eta bakteriologiaren aitatzat hartzen da Pasteur.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakteriologia

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

    bakteriologiko
    1 adj. Bakteriologiarena, bakteriologiari dagokiona. Zazpi laginei egin zitzaien azterketa bakteriologikoa. Uraren kalitate bakteriologikoa aztertzen ari dira.
    2 adj. Gerrez, armez eta kidekoez mintzatuz, etsaien artean eritasunak hedatzeko, bakterioak erabiltzen dituena. Jujeek ez dituzte onartu gerra bakteriologikoaren ustezko biktima izandako 180 txinatarren eskaerak. Arma bakteriologikoak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakteriologiko

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh33 2023-10-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ez dugu aurkitu bakteriologiko formarik.

    LB 33 (Argia 1, Berria 9, EiTB 3, Elkar 5, Consumer 6, Laneki 7, UEU 2); ETC 229.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    Elhuyar: bakteriologiko izond. bacteriológico, -a gerra bakteriologikoa: guerra bacteriológica / Adorez: bakteriologiko adj. bacteriológico/ca / Labayru: bakteriologiko 1 adj. Biol. bacteriológico. Konposizinoan: bakteriologia-* edo bakteriologi. Diagnostiko bakteriologikoa: Diagnóstico bacteriológico / NolaErran: bakteriologiko – bakterio- // Euskalterm: gerra bakteriologiko; lagin bakteriologiko.

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Adjektibo erreferentzial beharrezkoa. Sartu.

    bakterizida
    1 adj./iz. biol. Gaiez mintzatuz, bakterioak suntsitzen dituena. Alkohola bera ere bakterizida indartsua da.
    2 adj. biol. Bakterioen suntsipenari dagokiona. Eragin bakterizida.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakterizida

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z8:LBeh 2016-11-29 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak

    LBeh (2016-10-26): bakterizida 25: Elhuyar 4 (adib.: “Izan ere, Aguirrezabalek argitzen duenez, "hortzetako pastek dituzten bakterizidek ez dute askorako balio, bakterioak berehala birsortzen baitira ahoan"”), Consumer 15 (adib.: “Selenioa: selenioaren gabeziak ere inmunitatean du eragina; besteak beste, jarduera bakterizida, hainbat toxikoren aurrean antigorputzen erantzuna eta linfozitoen garapena apaldu, eragotzi egiten du”), Berria (“fungizida eta bakterizidak”), EiTB (“eragin bakterizida duten milioi eta erdi esku-oihal heze”), Argia 4 (adib.: “Intsektua itsatsi eta erabat jan artean usteldu ez dadin, gai bakterizida bat du, otordu lasaiak asko balio duela!”). Ez dugu aurkitu bakterio(-)hiltzaile formarik.

    Beste (edozein) iturritako erabilerak

    EPG: Ez dugu aurkitu bakterizida, bakterio(-)hiltzaile formarik. || ZTH: bakterizida.

    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    Euskalterm: bakterizida.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    es bactericida / fr bactéricide: Elhuyar: bakterizida / NolaErran: - / Zehazki: bakterizida, bakterio-hiltzaile / Labayru: bakterizida / Adorez5000: bakterizida, bakterio-hiltzaile.

    Lantaldearen irizpideak
    Zerrenda osagarriak

    BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu bakterizida formarik.

    Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

    Nazioarteko forma da, eta jasotzekoa.

    baktriar
    1 adj. Baktrianakoa, Baktrianari dagokiona.
    2 iz. Baktrianako herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: baktriar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2007-10-02

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    Baktriana (Baktria) / baktriar.

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    -tar osaerakoak.

    baku
    iz. zub. g. g. er. Merkatua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: baku

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Forma baztertua

    Bazt. Ik. merkatu.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: "baku* Bazt. e. merkatu. baku: Oihenartek dakarren forma hau ezin da horrela baztertu, gure ondareko hitza baita.Ipintzekotan honelako zerbait jartzea hobe: baku Zah. g.g.e. h. merkatu".

     - [E116]: "Nik ere proposamen hori egiten dut: baku g. g. er. Ipar 'merkatua'".

     - Erabakia: Erabakia (2004-05-28): "baku g.g.er. Zub. 'merkatua'".

    bakun
    1 adj. Osagai bakarra duena. Hari bakuna. Hitz, esaldi, perpaus bakuna. Kontsonante bakunak eta bikunak.
    2 adj. Osagai gutxi dituena. Tresna bakuna.
    3 adj. Ulertzeko erraza dena. Zure hitz bakunari sineste gehiago emango diola. Burutapen garai guztiak bezala, bakuna da, sinplea, zoroak ere igarriko liokeena.
    4 adj. Pertsonez mintzatuz, tolesgabea, xaloa. Ez gaitezen bakunegiak izan horretan gehiegi sinesteko. Gizon bakuna. Bakunak eta inozenteak izan ohi garela sarritan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Azpisarrerak

    Aztergaia: bakun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
    bakundu, bakun/bakundu, bakuntzen
    du ad. Bakun edo bakunago bihurtu. Bokal bikoitzak bakuntzen dituen erregela. Beste poeta batzuek idazkera bakundu nahi izan dute.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bakundu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bakundu, bakun(du), bakuntzen. du ad.

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    bakundu, bakun(du), bakuntzen

    Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
    bakuntasun
    iz. Bakuna denaren nolakotasuna. Haren gogo bakuntasuna. Frai Luisen poemen bakuntasun engainagarria.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakuntasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
    bakuntza
    iz. g. er. Ituna, elkartzea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bakuntza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    batasuna, ituna; elkartzea.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E116]: 'bakuntza iz. g.er. 'batasuna, ituna; elkartzea. Honek 'alianza' esan nahi du, dirudienez. 'Batasuna' kendu, bestela oso nahasgarria baita'.

     - [E103]: 'kentzea hobe'.

     - [E116]: 'oso nahasgarria izan daitekeenez, 'batasuna' definitzailea kentzea proposatzen dut. Bestea dagoen bezala uztea'.

     - Erabakia: Erabakia (2004-05-28): 'bakuntza iz. g.er. 'ituna, elkartzea''.

    bakuntze
    iz. Bakun edo bakunago bihurtzea. Kontsonante taldeen bakuntze horien aldia aspaldi iragan dugu euskalki guztietan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakuntze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tze.

    bakutar
    1 adj. Bakukoa, Bakuri dagokiona. Bakutar ikasleak.
    2 iz. Bakuko herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: bakutar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    bakutar (herritarra).

    bal
    iz. Ipar. g. er. Dantzaldia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bal

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: bal(a) / LurE: - / ElhHizt: bal(a) / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    dantzaldia.

    bala zorro, bala-zorro
    iz. Metalezko kartutxo hutsa. Poliziak 9 eta 11,43 milimetroko bala zorroak aurkitu ditu hilketaren lekuan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    bala-bala
    adb. Berrien hedatzeari buruz mintzatuz, laster. Berri pozgarriak bala-bala, tximista baino lehen, zabaldu ziren herri osoan. Albistea bala-bala zebilen herrian.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bala-bala

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    adlag.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    berri pozgarriak bala-bala, tximista baino lehen, zabaldu ziren herri osoan.

    bala1
    iz. Su armetako jaurtigaia, gehienetan berunezkoa. Kanoi bala. Bala zauria. Balaz joa gertatu. Balaz josia. Balak jaurti. Galdu-gordean datoz bala buru-motzak. Hona izterra bi balaz igaroa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bala

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    1 'jaurtigaia'. 2 'uzta-sorta lotua': gari bala.

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    1 jaurtigaia; 2 uzta-sorta lotua ("gari-bala")

    bala2
    iz. Uzta sorta lotua. Ik. azao. Soroan gari balak egiten. Balak bildu. Emakume bala-lotzaileek inguratu zuten agurka. Ehunka kotoi-bala zeuden pilaturik ontzi gainean.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: bala

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    1 'jaurtigaia'. 2 'uzta-sorta lotua': gari bala.

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    1 jaurtigaia; 2 uzta-sorta lotua ("gari-bala")

    balada
    iz. Hitz neurtuzko kontakizuna, eskuarki gaitzat antzinako gertaera bat duena. Schiller-en baladak. Euskal herri literaturako baladak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: balada

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
    baladre
    iz. Ranunculaceae familiako belar landare bizikorra, sendagintzan erabiltzen diren sustraiak dituena. Baladrea, errosta eta irabelarra dira Zalama mendian hazten diren hosto zabaleko landareetako batzuk.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Baladrea, sendoen hilgarri, eroen sendogarri.

    Aztergaia: baladre

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. otsababa / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: ik. lupu-belar.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    (belar-mota).

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: "ellebore blanche (bot) [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

    balaka
    iz. g. er. Marraka.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: balaka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    beea, marraka.

    balakagarri
    adj. Balakatzen duena. Ik. lausengari. Hitz balakagarriak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: balakagarri

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    balakari
    adj. Lausengaria, losintxaria. Ik. balakatzaile.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: balakari

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Forma baten adiera(k)

    balakatzailea, losintxaria.

    balakatu, balaka/balakatu, balakatzen
    du ad. Lausengatu. Ik. losintxatu. Hitz eztiz balakatu. Horrelako emazteak, lehenbizian lausengatzen eta balakatzen badu ere, ordea, azkenean larrutzen eta desegiten du. Euskal Herria: lausengatzen eta balakatzen hauenak, horrek engainatzen hau. Ikusleak astindu nahi ditu eta lazki marruskatu, ez balakatu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: balakatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    balakatu, balaka, balakatzen. du ad. Sin. losintxatu.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    balakatu, balaka, balakatzen

    Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)

    ik. losintxatu

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [K204]: "perekatu, lausengatu. Balaka hitzetik dator bainan balaka hitza behin ere ez dut entzun" (1995-03-03)

    balakatzaile
    adj./iz. g. er. Balakaria.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: balakatzaile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

    balaku
    iz. Lausengua. Ik. losintxa. Emakumearen balakuak. Balakuzko solasak. Balakuz lortutako gauza. Inorentzat zurikeria eta balakurik gabe. Nire inguruan jauziak eta balakuak egiten jarraitzen zuen. Lausengu eta balaku asko egitea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Astoaren balakuak, ostikoak eta ausikiak. Gure orak buztanaz daki balaku egiten, eta ahoaz ausikitzen.

    Aztergaia: balaku

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau54
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-08-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
    balakuka
    adb. Balakuak eginez, balakuak egiten. Txakurra sartu zen, eta nagusi zaharrari isatsarekin balakuka hasi zitzaion.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: balakuka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ka.

    balanbatu, balanba, balanbatzen
    da ad. g. er. Kulunkatu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: balanbatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    balanba, balanbatzen.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    da ad.

    Maiztasuna

    g.er.

    Forma baten adiera(k)

    kulunkatu.

    balantza
    1 iz. Pisatzeko tresna, alde batera eta bestera makur daitekeen atal zurrun batek eta atal horren muturretan zintzilik dauden plater moduko bi ontziz osatua. Aingeru bat agertu zen eskuan balantza bat zuela. Amodioak erabiltzen du batbedera nahi duen lekura, pisuak balantza erabiltzen duen bezala. Erromatar balantza.
    2 iz. Orekan ezin egon denak alde batera eta bestera egiten duen mugimendua. Ik. kulunka. Hordiak egiten dituen balantzak. Uhinen balantza.
    3 iz. Zodiakoko konstelazioa. (B larriz). Ik. libra 2. Uztai antzeko izar-gerrikoa ageri baita hamabi izar mordorekin: Aharia, Zezena, Bikiak, Karramarroa, Lehoia, Birjina, Balantza, Eskorpioia, Sagitarioa, Kaprikornioa, Akuarioa eta Arrainak; han ikusten nuen guztia batean.
    4 iz. Zodiakoa banatzen den hamabi zatietako zazpigarrena, eguzkia Libra konstelazioaren aurrean ikusten den aldiari (irailaren 23tik urriaren 22 artekoari) dagokiona; zati horri dagokion ikurra. Ik. libra 3.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: balantza

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-10-29 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:11

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa emateko eskatuz: balantzan .

    Informazio osagarria
    Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

    balantzaka

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko Bilkura (2015-10-30): Onartua: balantza 1 iz. ‘pisatzeko tresna’. 2 iz. Sin. libra

    Orrialde guztiak:
     

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper