50535 emaitza bilaketarentzat - [6951 - 7000] bistaratzen.

baliogabe
adj. Baliorik ez duena. Hainbeste bertsoren artean gauza baliogabe asko ez ote da egongo? Agiri baliogabea. Baliogabe bihurtu.
Azpisarrerak

Aztergaia: baliogabe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: baliogabeko .

baliogabeko
adj. Baliogabea.
Loturak

Aztergaia: baliogabeko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:41 1998-02-10 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gabeko: lehen pasaldia aztertzean Euskaltzaindiak erabakia da, -gabeko osaerakoak -gabe osaerakoen azpisarrera gisa eskaintzea.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

baliogabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

baliogabetasun
iz. Baliogabea izatea, baliogabea denaren nolakotasuna. Fiskalak prozesuaren baliogabetasuna eskatu zuen. Kontratuen erregela orokorrek arautuko dute ezkontzako itunen baliogabetasuna.

Aztergaia: baliogabetasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2011-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

baliogabetasun 6: Jon Rejado, EiTB.com 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: baliogabetasun 10: Berria 5, Anjel Lertxundi 2, Joxe Azurmendi, Koldo Izagirre, Elizen arteko Biblia.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ongi eratua da

ongi eratua da.

baliogabetu, baliogabe/baliogabetu, baliogabetzen
da/du ad. Balioa galdu edo kendu, baliogabe bihurtu. Azterketa baliogabetzen duten aurreiritziak. Epaileak jokaldia baliogabetu du.

Aztergaia: baliogabetu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

baliogabetu, baliogabe(tu), baliogabetzen. da/du ad.

baliogabetze
iz. Baliorik gabe uztea, balioa galtzea. Ik. indargabetze. Ondoren, bost hilabeteko epea izango du auzitegiak baliogabetze hori berretsi edo atzera botatzeko. Dekretuaren baliogabetze agindua ez da oraindik Aldizkari Ofizialean argitaratu. Nola jakin dezake prozesadoreak baliogabetze guztiak burutu diren ala ez?

Aztergaia: baliogabetze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2011-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

baliogabetze 28: Aitziber Laskibar (“Baliogabetzeen ondorioz hainbat udaletan sortu ziren liskarrek frogatzen dute”), Berria 6 (adib.: “Gaur erabakiko du Gorenak baliogabetzeei buruz“, “Espainiako Gobernuak auzitegiei zerrenda horien baliogabetzea eskatuko diela”, “PSE-EE eta PPren ustez, demokrazia sendotuko dute baliogabetzeek; gainontzekoen aburuz, kalte egingo dio“), Allande Sokarros 3 (adib.: “Demokrazia eta Garapenerako Kontseilu Nazionalak Gobernuaren desegitea eta Konstituzioaren baliogabetzea iragarri du“), Ekaitz Goienetxea (“Espainiako Estatuan botere judizialaren eta legegilearen arteko banaketa mito bat da, gezur hutsa», esan zuen Legorburuk atzo zerrenden baliogabetzeen inguruan”), Xan Harriague (“Auzitegi Gorenak agindutako zerrenden baliogabetzea ez da nahikoa haren ustez”), EiTB.com 16 (adib.: “Erabaki hori betetzen ez dutenek isun ekonomikoei, lizentziaren baliogabetzeari eta epaiketei aurre egin beharko diete”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: baliogabetze 81: Berria 75 (adib.: “HZren baliogabetzea gaitzetsi zuen”, “hautagaitzaren baliogabetzea”), Koro Navarro 3 (adib.: “baliogabetze masiboaren ondoren”, “zorren baliogabetzea eskatzea”), Xabier Olarra (“egoaren parte baten baliogabetze edo atzera-pausoa”), Iñaki Mendiguren (“Atzera begiratu eta zu lurrean ikusi zaituenean, baliogabetzea eskatu du”), Iban Zaldua (“Dûpaquiertarrak boteretsuak ziren garai haietan, eta dibortzio zibila ez ezik, ezkontzaren baliogabetzea ere lortu zuten Erromarengandik”).

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ongi eratua da

ongi eratua da.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

baliokide
adj. Balio berekoa dena. Esaldi, multzo baliokideak. Baliokide ez diren zatikiak. Nik ez dut inon ibilgura hitza idoro: "ibilera" edo horrelako zerbaiten baliokide dirudi. Baliokideak dira esanahiaren aldetik.

Aztergaia: baliokide

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

bikote baliokideen klase; poligono baliokideak; zatiki baliokideak

baliokidetasun
1 iz. Baliokidea denaren nolakotasuna. Bi esaldiren baliokidetasuna. Horrelako alfabeto bakoitzaren funtsean partiketa bat datza; eta hotsen nolabaiteko baliokidetasunak tankeratzen du partiketa.
2 iz. (Matematikan). Baliokidetasun erlazioa. Baliokidetasun klaseak.

Aztergaia: baliokidetasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt
baliokidetu, baliokide/baliokidetu, baliokidetzen
du ad. Baliokide bihurtu, bereziki ikasketa, titulu eta kidekoak. Ik. baliozkotu 2. Eusko Jaurlaritzak apirilean baliokidetu zituen euskara egiaztagiriak.

Aztergaia: baliokidetu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

baliokidetu, baliokide(tu), baliokidetzen. du ad.

baliokidetza
iz. Baliokidetasuna. Gerora, urriaren 6ko 263/1998 Dekretuak Euskararen Gaitasun Agiriaren eta irakasle postuetarako hizkuntza eskakizunen baliokidetzak finkatu, eguneratu eta berretsi zituen, eta 1. artikuluaren arabera Euskaltzaindiaren D titulua Euskararen Gaitasun Agiriaren baliokidea da. Itzulpenen zehaztasuna eta baliokidetza juridikoa ziurtatuko duen zerbitzua.

Aztergaia: baliokidetza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak erabaki gabe utzia
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt
baliokidetze
iz. Baliokide bihurtzea, bereziki ikasketa, titulu eta kidekoak. Ik. baliozkotze 2. Euskara agirien baliokidetze prozesua.

Aztergaia: baliokidetze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

tradizioan erabili gabea da, eta, berez, librea; baina gero konbalidazio saihestekoaren ordaintzat proposatu du lantaldeak.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

balios
adj. Ipar. Baliotsua. Gordailu bat dugu, guretzat guztiz baliosa eta maitagarria dena. Harri zurizko aldare balios bat.

Aztergaia: balios

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Ipar.

baliotasun
iz. g. er. Balioa.

Aztergaia: baliotasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:19 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

balioa; baliagarritasuna.

baliotsu
adj. Balio handikoa, asko balio duena. Ik. baliozko. Aberastasunik baliotsuena. Jesusen Odol baliotsua. Urre eta zilarrezko pitxerrak, jantzi baliotsuak eta beste gauza eder asko. Urrea zenbat eta astunago, baliotsuago.
Azpisarrerak

Aztergaia: baliotsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
baliotu, balio/baliotu, baliotzen
du ad. g. er. Balioztatu.

Aztergaia: baliotu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

balio(tu), baliotzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

balioztatu; balioa eman.

baliozko
adj. Balio handia duena. Ik. baliotsu. Gelan dituen baliozko diru eta paperak. Eta Leturia heriotzak harrapatzen duenean, aurkitu berriak ditu helburu baliozkoagoak errukian, hurkoaren maitasunean, bere buruari uko egitean.
Loturak

Aztergaia: baliozko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Sarrera autonomoan ematekoa
baliozkotasun
iz. Balioduna denaren, eraginkorra denaren nolakotasuna. Garai hartan oso iritzi gutxi kaleratu ziren Parlamentuak onartutako legearen baliozkotasunaren edo egokitasunaren inguruan. Ikerketaren baliozkotasuna zalantzan jarriz.

Aztergaia: baliozkotasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:40 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

baliozkotu, baliozko/baliozkotu, baliozkotzen
1 du ad. Zerbait balioduntzat jo edo onartu. Ik. balioztatu 2. Kongresuak gaur Gobernuaren neurri berriak baliozkotuko ditu. Beste ekoizpen-eragiketa batzuetan gertatzen den bezala, hemen ere oinarrizko prozesu guztiak baliozkotu behar dira, eta premiazkotzat jotzen diren kontrol guztiak egin.
2 du ad. Herrialde edo ikastetxe batek, beste hezkuntza-sistema edo alor batean ikasitakoaren baliokidetasuna onartu. Ik. baliokidetu. Unibertsitatean lizentzia ateratzerik lortu ez dutenek Lanbide Heziketara pasatu eta unibertsitatean gainditutako gaiak baliozkotzeko aukera izan nahi dute.

Aztergaia: baliozkotu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2011-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

baliozkotasun 3 aldiz ageri da, EB: J. Zabaleta ("Oso gutxitan aurkitzen dira irudiak egin eta geroztik berritu eta eguneraturik, badirudielarik garai batean izan zuten baliozkotasuna garaiarekin batera bukatu zela"); U. Larramendi ("testaren espezifikazioa, beti bezala, fidagarritasun, baliozkotasun eta praktikagarritasunaren mugen barruan moldatu behar da"); Z-140 ordenadore p. ("Paretasuna: Gordetzen, transmititzen edo manipulatzen den datuaren baliozkotasuna aztertzeko metodo bat").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

baliozkotasun : HiztEn ("Baliozkoa denaren nolakotasuna"); baliozkotu : Euskalterm 2; baliozkotzapen : Euskalterm 1. baliozkotze : Euskalterm 3.

Sektore jakin bateko informazioa

AgAld: convalidación: sendespen, sendeste; convalidar: sendetsi, indarra eman, gauzazkotu, Lege-sendespena egin, balioa eman // AdminEL: convalidación: baliokidetze; convalidar: baliokidetu // AdminMila: baliozkotu // Ez dugu aurkitu ap. AdminHizt, LurraldeAntol, EurItune.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietakoak: HiruMila: baliozkotasun: "validez (se dice de leyes, domumentos etc.)", baliozkotu: "convalidar, validar", baliozkotzapen: "convalidación", baliozkotze: "convalidación" // ElhHizt: baliozkotasun (validez), baliozkotu (convalidar) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal convalidar / valider, ratifier formen ordainak: HiruMila: "1 baliozkotu. 2 baliokidetu, konbalidatu" // ElhHizt: baliozkotu // Lur EF/FE: ratifier: baietsi // XarHizt: ratifier: onartu, onetsi, berronetsi, berretsi // Casve FE: valider: (déclarer valide) honetsi; honartü; (rendre valide) honartü; ratifier: honartü, honetsi // HaizeG FB: ratifier: onetsi, sinatu // T-L LBF: valider: balitu; ratifier: sinatu, firmatu, finkatu // PMuj DCV: convalidar, confirmar: onartu, ontzakoa eman, ontzat eman // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Azkue Aurkibidea.

baliozkotu : Monika Madinabeitia (“aukera du aurretiazko ikaskuntza baliozkotzeko”), Berria (“euskalduntze eta alfabetatze arloan euskara maila agertzen den ziurtagiria baliozkotu bi lurraldeetan”), EiTB.com 5 (adib.: “Diputatuen Kongresuak ordainpeko Lurreko Telebista Digitalaren (LTD) Lege Dekretua baliozkotu du gaur, CiU, CC eta ERC alderdien laguntzarekin”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: baliozkotu 8: Berria 6 (adib.: “Katekesira doazenek, baliozkotuta”, “unibertsitatean lizentzia ateratzerik lortu ez dutenek Lanbide Heziketara pasatu eta unibertsitatean gainditutako gaiak baliozkotzeko aukera izatea nahi dutela azaldu zuten atzoko prentsaurrekoan”), Xabier Arregi 2 (“presentzia-eremu honetan ezarritako harremanak egiaztapen esperimentalaren motakoak izan daitezke, baliozkotze logikoaren motakoak”, “Enuntziatuen azaleratze-baldintzetan egon daitezke egon ere - eta zalantzarik gabe badaude beti - baztertzeak, mugak edo hutsuneak, zeintzuek euren erreferentziala ebakitzen duten, moduen sail bakarra baliozkotzen duten, koexistentzia taldeak zedarritzen eta ixten dituzten eta erabilera batzuk eragozten dituzten”).

Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: convalidar.

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

forma berri, egoki, premia bati erantzuten diona.

Ongi eratua da

ongi eratua da, nahiz ez den asko erabili.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

baliozkotu, baliozko/baliozkotu, baliozkotzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

atzerrian egindako ikasketak baliozkotu zizkioten.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]: sartzea eskatu du.

 - [E116]: "Ez dakit ongi zer premiari erantzuten dion. Idazleen artean ez da batere erabiltzen eta dauden adibideak administrazioak dira. Uste dut ez dugula inolako beharrik. Nahi duena erabil dezala".

 - [E123]: "Lehen itzulian onartua dugun baliokidetu ez al da nahikoa? Agian eman den adibideak nahastu nau (atzerrian egindako ikasketak baliozkotu zizkioten), baina iruditu zait adiera horretarako baliokidetu erabiltzen dela. Baina lantaldeak dioenez, premia bati erantzuten dio baliozkotu formak; hori da ikusi beharko litzatekeena".

 - Erabakia: EArau (1996-02-23): ez da onartu. // Erabakia (2004-07-23): "ez sartu". // Osoko Bilkura-OHJP (2016-07-22): baliozkotu, baliozko/baliozkotu, baliozkotzen. du ad.

baliozkotze
1 iz. Zerbait balioduntzat jotzea edo onartzea. Baliozkotze prozesuari esker, sendagai baten ekoizpenean erabilitako edozein lan-tresnaren fidagarritasuna ziurta daiteke. Baliozkotze batzordeak onetsi eta ziurtatu behar du txostena.
2 iz. Herrialde edo ikastetxe batek, beste hezkuntza-sistema edo alor batean ikasitakoaren baliokidetasuna onartzea. Ikasketen baliozkotzea.

Aztergaia: baliozkotze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: convalidación

Lantaldearen irizpideak
Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

balioztapen
iz. Balioztatzea, zerbaiten balioa zehaztea. Hiru epaile adituk eginiko balioztapenen batez besteko puntuazioa. Kalteen balioztapena. Goizegi delako oraino balioztapenak egiteko.

Aztergaia: balioztapen

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:14 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh131 2022-11-15 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LB: 160 (UEU 84); ETC: 204

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: balioztapen iz. valoración; evaluación / Adorez: balioztapen: iz. valoración / Labayru: balioztapen 1 iz. valoración, valorización / NolaErran: balioztapen estimation, évaluation.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

balioztatu, baliozta, balioztatzen 1 du ad. Zerbaiten balioa zehaztu. Ik. balioetsi 2. Gaur elkartuko dira lurrikarak egindako kalteak balioztatzeko. Unibertsitateak irakaslearen curriculuma balioztatuko du eta, ona bada, aurrera pasatzeko baimena emango dio. 2 du ad. Balioduntzat jo. Ik. baliozkotu. Nazioarteko ikuskari eta epaileek balioztatu dituzte emaitzak; beraz, erreferenduma garbia izan dela ez dago zalantzan jartzerik.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

balioztatu arautuaren bidetik, jasotzekoa.

balioztatu, baliozta, balioztatzen
1 du ad. Zerbaiten balioa zehaztu. Ik. balioetsi 2. Gaur elkartuko dira lurrikarak egindako kalteak balioztatzeko. Unibertsitateak irakaslearen curriculuma balioztatuko du eta, ona bada, aurrera pasatzeko baimena emango dio.
2 du ad. Balioduntzat jo. Ik. baliozkotu. Nazioarteko ikuskari eta epaileek balioztatu dituzte emaitzak; beraz, erreferenduma garbia izan dela ez dago zalantzan jartzerik.

Aztergaia: balioztatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:15 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

baliozta, balioztatzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

balistika
iz. Jakintza mota, suzko armen jaurtigaien higidura eta horien ondorioak aztertzen dituena. Horrela argitu du balistika-txostenak. Balistika-probek baieztatu dute Sousak eta Oliveirak elkar hil zutela.

Aztergaia: balistika

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: EHL 2022-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

balistiko aztertzean jasotzeko proposatua.

balistiko
adj. Balistikari dagokiona. Proba balistikoak.

Aztergaia: balistiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh50 2022-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 50 (misil balistiko dira gehienak), ETC: 206.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: balistiko izond. balístico, -a; Adorez: balistiko: adj. balístico/ca; Labayru: balistiko adj. balístico; NolaErran: [balistique] balistiko, misil balistiko.

Bestelakoak

EHn ez dago balistika formarik.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa. Bide batez, balistika forma ere jasotzekoa da.

baliteke, badaiteke
Litekeena da. —Uste dut nonbait ikusi zaitudala... —Ni?, baliteke. Bai, baliteke hartu dudan bidea okerrekoa izatea. Gaixotasunak birikei eragiten die batik bat, baina badaiteke giltzurrunetan ere agertzea. Ez dakit, badaiteke.
Loturak
baliza
1 iz. Ipar. Maleta. Ene baliza Euskal Herriko kultura zati batez bete-betea zen.
2 iz. Itsasoan igeri dagoen seinalea. Biak batean balizan buelta, arraun kolpea zorrotza. Berehalaxe eman zioten bere balizari jira.

Aztergaia: baliza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Maileguak baldintza minimoa betetzen du

Iparraldean onartzeko modukoa al da, Hegoaldean aski erabilia den estropadetakoa adierazteko? Ordezkorik ba al du?

Forma arautuaren azalpenaz oharra

bi hitz gisa emateko eskatuz, sarrera banatan: baliza 1 Ipar. iz. 'maleta' / baliza 2 iz. '(itsasoko) seinalea'.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [I102]: "frantsesez ere 'baliser' esaten da, beraz ontzat jotzen bada Euskal Herri osoan ulertuko litzateke. Ez dakit baina ordezkorik ote daukan, eta estropaden hizkuntza teknikoan onartu beharrekoa" (1995-01-10)

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: BAgiria (1998-07-23) s.u. maleta: 'zerrendaren azterketa amaitzen denean, B- letran baliza sarrera ikusi eta han honako oharrok ezarriko dira: baliza, 1. 'maleta'; 2. 'estropadetako zera''.

balizko
adj. Litzatekeenari baina ez denari dagokiona. Ik. menturazko. Izan ere balizko errotak urik ez, eta hobea onaren etsai da. Estatu ez diren nazioen balizko eskubideak. Balizko hipotesi horren kontra.

Esaera zaharrak

Balizko olak burdinarik ez.

Aztergaia: balizko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

izlag.

Informazio osagarria
Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
balkarera
iz. Kabardino-Balkariako Errepublika Federatuan mintzatzen den hizkuntza. Ik. karatxaiera.
balkoi
iz. Eraikin baten kanpoko horman solairutik gora egindako leiho barandaduna, gehienetan aurrean irtengune hesitua izaten duena. Udaletxeko balkoi nagusian. Balkoira atera. Balkoitik begira. Zurezko balkoi zabala du etxe aurreak alderen alde.

Aztergaia: balkoi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

ballet
1 iz. Dantzari talde batek musikaz lagunduta antzezturiko dantza-ikuskizuna. Balletera gonbidatu gaitu. Balleteko dantzaria. Balletaren koreografia.
2 iz. Ballet ikuskizunak antzezten dituen dantzari taldea. Moldaviako Ballet Nazionala.
3 iz. Ballet ikuskizun baterako ondutako musika-lana. Ch.W. Gluck-en Don Juan Balleta 1761. urtean jokatu zen lehen aldiz Vienan.

Aztergaia: ballet

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 1998-02-10 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

MEIG dira OEHko 2 balet : "Baletak jarri ahal du (opera) gal-zorian"; "Ez; baleta ere, opera bezala, laguntza beharrean da".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Agerraldi bana dute balet (M. Zarate) eta balett (F. Krutwig) formek; ballet 18 aldiz agertu da, EB (E. Garmendia 2, P. Urkizu; Kirolak eta ikuskariak 3; Egin 1977 eta 1989 eta DV 1990, 10 ager.)

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

balet : DFrec 2; HiztEn; Euskalterm 8. ballet : DFrec 4; AB38 3; AB50 6; LurE.

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietako informazioa: balet : ElhHizt; ballet : EuskHizt, EskolaHE, HiruMila (eta balet). Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF eta FE, HaizeG BF eta FB, T-L LFB, Lh DBF, DRA, PMuj DVC eta DCV, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

es ballet; fr (DLLF): ballet; it (S. Carbonell): ø; ca (DCC): ballet; en (Collins): ballet; de (Langenscheidts): ballet.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: ballet / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Botoen berri emango da adostasunik gabeko erabakietan

zalantzekin, -l- bakarraren alde egingo lukete 3 kidek, -ll- bikoitzaren alde beste hiruk.

Informazio osagarria
Lexemen erregulartasuna

"ll" grafiari ahoskapen ez-sabaikaria egokituko litzaiokeen kasu bakarra ote?

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

 - [P008]: dantza" [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'balet: nazioarteko forma ballet izanik, guk ere era hori onartu beharko genukeela dirudi'.

 - [E116]: 'Ni ere ballet-en alde nago eta hori proposatuko nuke. Erdal hitza da, eta erdaratik hartuz gero, hola hartuko nuke (gainera, balet beste zerbait da erdara horretan berean)'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-05-28/2004-06-25/2004-07-23): 'ballet iz.'.

balmasedar
1 adj. Balmasedakoa, Balmasedari dagokiona.
2 iz. Balmasedako herritarra.

Aztergaia: balmasedar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2004-07-23
Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [I202]: 'balmasedar (1979ko Euskal Herriko Udalen Izendegia-n onartua, eta ondoren Euskal Autonomia Erkidegoko Biztanle-Entitateak liburuan (Eudel, 2001) berretsia)'.

 - [E116]: Hau Onomastika batzordeak ikusteko da'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-07-23): 'Onomastikaren esku'.

balneario
iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, balneario-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bainuetxe].

Aztergaia: balneario

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2002-10-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh22 2020-03-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

balneario 1, Altuna (ohar gisa: "Itxuraz, igeretxe [balneario] dotoria dok, ta ona bidaldu nabe osatuten").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

balneario (eta balneario ohi) 4: SEIE 2 ("Balnearioa. Zestoa [Gip.]. Turismo klimatiko izenekoa ere indar haundia hartzen ari da", "Isaac Albéniz musikaria Kanboko balnearioan hil zen"), K. Izagirre ("Ikusia zegoen alferrik etorria zela, balnearioko bezeroak ez ziren bazkalostean mendiratzen"), D. Martiartu ("Doluminez, soilik zuhaiska okerrek, putzu zikinek, mazusta sasi, gardalatz eta beste belar ziztrinen batzuk zirauten gaubelan balneario ohiaren hezurdurari konpainia egiten").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

balneario : AB38 1, AB50 2, HiztEn; balneografia : LurE; balneoterapia : HiztEn, LurE, Euskalterm 1 // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec // 'balneario' itzulitako besteak: bainuetxe : AB38 1, AB50 1 (bañu-etxe), Euskalterm 2; urberoetxe : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

balneario : ElhHizt; EskolaHE (ik. bainuetxe); Lur EG/CE eta EF/FE; balneoterapia : ElhHizt; EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, HiruMila, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

balneario/balnéaire formen ordainak: bainu etxe : HiruMila (bainuetxe); Lur EF/FE; Vox es-eu; balneario : ElhHizt; Lur EG/CE eta EF/FE; igeretxe : PMuj DCV (casa de natación); mainü : Casve FE; mainu-etxe : HaizeG FB; PMuj DCV (maiñu-etxe: establecimiento de baños); mainütako : Casve FE; T-L LFB (mainhutako); mainutako etxe : HaizeG FB; terma : HiruMila; urastegi : PMuj DCV (de aguas sulfurosas); urberoaga , urberoetxe , urberotegi : HiruMila; ur-etxe : HaizeG FB, PMuj DCV (establecimiento de baños) // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt.

Erdaretako formak

fr (DLLF): adj. balnéaire; m. station balnéaire, établissement de bains, bains; station thermale; en (Collins): 1 adj. estación thermal, medicinal; spa, health (atr.); 2 nm spa, health resort; it (S. Carbonell): adj. balneare, balneario; m. stabilimento balneare, o balneario; de (Langenscheidts): I adj. Bade...; II Bad, Kurort; Kurhaus.

balneario iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, balneario-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bainuetxe].

balneario 21; bainuetxe 570; bainu(-)etxe 25.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

balneario 23; bainuetxe 80; bainu(-)etxe 6.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: ik. bainuetxe

Lantaldearen irizpideak
Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

ez dago maileguaren premiarik, bainuetxe bezalakoak eskura izanik.

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Badirudi bainuetxe zabalduz doala baita ahozkoan ere, baina komeni da gomendioa mantentzea balneario formak ez duelako gutxienekoa betetzen.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E123]: '"Ez dago maileguaren premiarik" dio lantaldeak, eta bat nator. Baina ez ote da hobe, aipatu gabe utzi beharrean, gaitzetsi eta forma zuzena zein den erakustea: balneario* e. bainuetxe'.

 - [E116]: 'Bat nator MArekin. Nik ere lerro hori sartuko nuke'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-07-23): 'sartu lerroa, proposamenaren arabera'.

baloi
1 iz. Pilota handia, airez betea gehienetan, hainbat kiroletan erabiltzen dena. Futboleko baloia.
2 iz. pl. (Jokaldiaren edo joko-aukeraren irudi bezala). Ia baloi guztiak ziren bilbotarrentzat.
3 iz. Berotutako airez edo airea baino arinagoa den gas batez (hidrogenoz, helioz) beteriko aireontzia, atmosferan berez gora daitekeena. Ik. globo 3. Laster gizonak airatuko dira eta ibiliko baloietan! Kea sartzean barna atorrei, hantu ziren eta goiti abiatu: berehala emazteari gogoratu zitzaion baloia.

Aztergaia: baloi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

balorapen
iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, balorapen-ek euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. balorazio].

Aztergaia: balorapen

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:19 1998-02-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh19 2020-03-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

balorapen iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, balorapen-ek euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. balorazio].

balorapen 19 (Argia 2, Berria 9, EiTB, Elkar, Jakin 6); balorazio 4563.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

balorapen 13 (Herria 5, Berria 6, Pello Salaburu, Menane Oxandabaratz); balorazio 538.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak

Debekua bere horretan uztea proposatu da. balorazio erabat zabaldu da, baina komeni da gomendioa mantentzea.

Informazio osagarria
Maileguaren beste forma, gaizki edo erdizka egokituaren ordez

Ik. balorazio.

baloratu, balora, baloratzen
du ad. Balioetsi; balioztatu. Txiroek jakingo dute etorkizun oparoari uko egin zioten gazte haien sakrifizioa ulertzen eta baloratzen.

Aztergaia: baloratu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:08 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

baloratu, balora, baloratzen. du ad. h. balioetsi

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

"h. balioetsi" nahasgarri gerta daitekeelakoan, "h. balioetsi; balioztatu" forman osatzea eskatuz.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

baloratu, balora, baloratzen

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: "baloratu Hegoaldekoek, bederen, balorazio izena erabiliko dute, eta, horren aditz modura, baloratu egingo dute, koherentzia hautsiko baita balioetsi inposatuz gero. Aitzitik, balioetsi aditza darabilenak ez du arazorik izango izen moduan balioeste erabiltzeko (balioespen erabili gabe)". ["baloraketa* e. balorazio".; "balorapen* e. balorazio".; "baloratu | EArau: balora, baloratzen. du ad. h. balioetsi, "h. balioetsi" nahasgarri gerta daitekeelakoan, "h. balioetsi; balioztatu" forman osatzea eskatuz".; "balorazio iz. Heg.".]

 - [E116]: "uste dut balorazio onartu behar dugula eta hemen sartu, aski erabailia baita, Hegoaldean bederen. "Baloraketa" dela eta, lantaldeak proposatzen duena onartuko nuke. Arazo bat bada, hala ere: "baloraketa" ez erabiltzeko erabakitzen da, eta arautzen da gero 'Heg' marka daraman forma (balorazio). Hori ez da batere normala, holakorik ez egiten saiatzen gara, baina ez dut beste irtenbiderik ikusten. Horrekin batera, baloratu ere aski erabilia da. Beraz, hau da proposamena: baloraketa* e. balorazio; balorapen* e. balorazio; baloratu | EArau: balora, baloratzen. du ad. h. balioetsi, balioztatu; balorazio iz. Heg.

 - Erabakia: Erabakia (2004-07-23): "proposamena onartu".

balorazio
iz. Heg. Balioztatzea; horren ondorioa. Aholku-emaile zuhurraren balorazio ongi neurtuak.
Ohiko lexiak

Aztergaia: balorazio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:12 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zio/-keta/-pen.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: "baloratu Hegoaldekoek, bederen, balorazio izena erabiliko dute, eta, horren aditz modura, baloratu egingo dute, koherentzia hautsiko baita balioetsi inposatuz gero. Aitzitik, balioetsi aditza darabilenak ez du arazorik izango izen moduan balioeste erabiltzeko (balioespen erabili gabe)". ["baloraketa* e. balorazio".; "balorapen* e. balorazio".; "baloratu | EArau: balora, baloratzen. du ad. h. balioetsi, "h. balioetsi" nahasgarri gerta daitekeelakoan, "h. balioetsi; balioztatu" forman osatzea eskatuz".] ["balorazio iz. Heg.".]

 - [E116]: "uste dut balorazio onartu behar dugula eta hemen sartu, aski erabailia baita, Hegoaldean bederen. "Baloraketa" dela eta, lantaldeak proposatzen duena onartuko nuke. Arazo bat bada, hala ere: "baloraketa" ez erabiltzeko erabakitzen da, eta arautzen da gero 'Heg' marka daraman forma (balorazio). Hori ez da batere normala, holakorik ez egiten saiatzen gara, baina ez dut beste irtenbiderik ikusten. Horrekin batera, baloratu ere aski erabilia da. Beraz, hau da proposamena: baloraketa* e. balorazio; balorapen* e. balorazio; baloratu | EArau: balora, baloratzen. du ad. h. balioetsi, balioztatu; balorazio iz. Heg.

 - Erabakia: Erabakia (2004-07-23): "proposamena onartu".

balorazioa egin
du ad.-lok. Urteko lehen sei hilabeteotan antolatutako ekimenen balorazioa egin du sailburuak, eta proiektua arrakastatsua izan dela esan du.
Ohiko lexiak

Aztergaia: balorazioa egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2022-11-15 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

balore merkatu, balore-merkatu
iz. ekon. Burtsan kotizatzen duten enpresen akzioak eta gainerako baloreak saltzen eta erosten diren merkatua. Adituen usteak betetzen badira, 2004a ere urte ona izango da balore-merkatuentzat. Erakunde horietako administrazio-kontseiluko kideak eta zuzendari nagusiak izendatzeko, ezinbestekoa izango da Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalaren aldez aurreko onarpena.

Aztergaia: balore-merkatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh134 2020-07-14 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu balore(-)merkatu formarik.

balore(-)merkatu 967: Argia 8, Berria 2, Deustuko Unibertsitatea 58, Euskal Herriko Agintaritza, EiTB 44, Elkar, Consumer 2, Espainiako Gobernua 851.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

balore(-)merkatu 3: Berria, Patxi Iturritegi, Iñaki Heras.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, azpisarrera gisa jaso liteke.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa balore sarreran.

balore2
iz. ekon. Diru kopuru baten ordain den titulu edo agiria. Ik. obligazio; akzio. Balore-burtsa.
balorizazio
iz. ekol. Birziklatu ezin daitezkeen hondakinak errekuntzaren bidez energia iturri bihurtzea. Errauste bidezko balorizazio energetikoa. Hondakinen balorizaziotik (erretzetik) ateratzen den energia berriztagarria dela esaten dute.

Aztergaia: balorizazio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh51 2020-07-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu balorizazio formarik.

balorizazio 51: Argia 8, Berria 25, Deia, EiTB, Elhuyar, Consumer, Espainiako Gobernua 4, Euskaltzaindia, Goiena 2, Jakin 2, Laneki 3, UEU 2.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

balorizazio 7, Berria.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta jasotzekoa.

balota
iz. Ipar. beh. Fardela.

Aztergaia: balota

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

NekHizt: balot. Ik. fardo.

Informazio osagarria
Maileguen egokitzapen sistematikoa

-a.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Mailak

Beh.

Forma baten adiera(k)

fardela.

balotzara
iz. bizk. Otarre estalkiduna.

Aztergaia: balotzara

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

otarre eskalkiduna.

bals
1 iz. mus. Hiru aldiko dantza bizia, jatorriz alemaniarra, bikoteari helduta biraka dantzatzen dena.
2 iz. mus. Dantza horren musika.

Aztergaia: bals

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

bina agerraldikoak dira bals (Izt C, Sor Gabon); balts(e) (Tx B eta Xe) eta OEH argitaratuko balts (Urruz in Bertsol).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bals 2 (P.A. Orkaiztegi: "nik ikusi dizkiñat eskalaproi gaberik dantzan prantzes ariñak: bals eta polkak, baita rigodoyak, ez al ditun euskel-dantz auxen bezin piñak?", "Zertako bals-polkak gazte menditarren artian?"); vals 3 (M. Atxaga: "polka, valsa, jota, fandango eta arin-arin doinuak entzuten dira"; Egin 1988: "Bigarren bideo honetarako, vals, minue eta polkak dantzatzen ikasi behar izan zuten"; S. Garmendia: "Argiak piztuta eta pianolaz jo vals zerrenda luzea gibelean utziz joan zen untzia"); balts 1 (P.A. Orkaiztegi: "Polkak, rigodoi eta baltsak badakin ez dirala, euskel-saltsak..."); balts(a) 1 (Hezkuntza Saila: "Dantzaren bigarren zatian, musikaren erritmoa aldatu egiten da baltsaren sarrera bat hasiaz"); baltseo 2 eta baltzeo 1 (Anab: "Toki guztietan or ari dira apaizak iñon diran eragozpenak berek baltseoa deitzen dioten dantzari jartzen"; K. Basabe: "Naste-dantza edo baltsiua berez eztirudi pekatu, astuna beintzat"; J.M. Olaizola: "Oek bezelako toki ta eran sortu ziran ba, baltzeo ta beste dantza lotuak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bals : LurE; balts : Euskalterm 1; baltse : HiztEn; vals : AB38 1. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

beste hiztegietan jaso dena: bals : EuskHizt, Lur EF/FE; baltsa , balsio : DRA; baltse : ElhHizt; baltseo : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE; baltzeo : Casve EF. Ez dugu aurkitu ap. HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal vals/valse formen ordainak: bals : HiruMila, Lur EF/FE; baltse : ElhHizt; baltseo : Lur EG/CE; baltza : Casve FE, HaizeG BF, T-L LBF; eta dantza nastu, dantza lotu, nasta-dantza: PMuj DCV.

Erdaretako formak

erdaretako formak: fr (DLLF): valse / it (S. Carbonell): valzer / en (Collins): waltz / de (Langenscheidts): Walzer.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(dantza-mota).

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K201]: "'dantza' eta 'itsas ontzia' adierazteko ere bai?" (1993-02)

baltiko
adj. Itsaso Baltikoari dagokiona. Herrialde Baltikoak.

Aztergaia: baltiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

izond.: Itsaso Baltikoa.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: BAgiria (2000-02-24): izond. oharraz horniturik emango da.

baltsa1
iz. Ipar. Lagunartea, taldea. (Batez ere lekuzko kasuetan erabiltzen da). Saindurik handienak urrundu dira ahal guztiaz gizonen baltsatik. Bakarrak dira zeruko bide hertsiari darraizkionak: izan zaitezte baltsa hartako.
Azpisarrerak
baltsa2
1 iz. Euri ura pilatzen den sakonera eta azalera txikiko ur bilgunea. Etxearen paretik igarota, ur baltsara iritsiko gara berehala.
2 iz. Ipar. Lohia, lokatza. Lurreko gauza guztiak baltsaren pare dauzkana.
baltsa3
iz. Zuhaitz-enborrak elkarrekin egoki lotuz egindako ontzi zapala. Baltsa ondo egin ezean, batek baino gehiagok igerian iritsi beharko du.
baltsamarazi, baltsamaraz, baltsamarazten
du ad. Baltsamatzera behartu. Gorputz hila baltsamarazi zuen, gero noizbait Kanaanera eramateko.

Aztergaia: baltsamarazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

baltsamarazi, baltsamaraz, baltsamarazten. du ad.

baltsamatu, baltsama, baltsamatzen
du ad. Hilotzak, ustel ez daitezen, baltsamoz prestatu. Bere zerbitzuko sendagileei aitaren hilotza baltsamatzeko agindu zien. Egiptoarrek hilak baltsamatzen zituzten.

Aztergaia: baltsamatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

baltsamatu, baltsama, baltsamatzen. du ad.

baltsamiko
adj. Baltsamoa duena edo baltsamoaren ezaugarriak dituena. Maitasunaren eragin baltsamikoaz. Olio baltsamikoak, suabe eta neutroak.
Azpisarrerak

Aztergaia: baltsamiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh50 2022-06-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 50, ETC: 97.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: baltsamiko izond. balsámico, -a botika baltsamikoak: medicamentos balsámicos; Adorez: baltsamiko: adj. balsámico/ca; Labayru: 0, NolaErran: 0.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

baltsamo
1 iz. Zenbait landareri darion usain gozoko erretxina. Kanadako baltsamoa, Peruko baltsamoa. Berekin zeraman baltsamo usain gozokoarekin.
2 iz. Baltsamo gaiez prestatutako sendagarria, zauriak osatzeko larruazal gainean ezartzen dena. Baltsamoz gantzutu, igurtzi.
3 iz. Baltsamoa darien zenbait landareren izena, bereziki Toluifera pereirae zuhaitzarena.

Aztergaia: baltsamo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-05-28 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Mailegu onartzekoa da, sistemaren arabera egokituz

baltsamu forma hobetsi da: ik. OEH eta HLEH; cf. baltsamuztatu

Informazio osagarria
Maileguen egokitzapen sistematikoa

-amo/-amu

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A104]: "Ez dut "baltsamu" hobesteko arrazoirik ikusten. Erabilerari dagokionez, biak agiri dira OEHan. Petit Robert-ek dioenez, latinez "balsamum", grekoz "balsamon". Araua, grekotikoetan -o egitekoa" (1994-08-02)

 - [I102]: sinonimotzat, baina, ukendu aipatu beharko litzateke" (1995-01-10)

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: EBB (1995-10): baltsamu baztertu da.

Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper