OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an ez (erabat) automatikoa; cf. 'elkarrekin, batera' adiera-ñabardurak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

baltsa 1 sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: baltse(o) / LurE: baltse(o) / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Mailak

Beh.

Forma baten adiera(k)

dantza lotua.

balutx 3, Berria 2 (“Egun berean, izan ere, Quettako Terrorismoaren Aurkako Auzitegiak atzera bota du presidente ohia aske uzteko eskaera, Akbar Jan Bugti buruzagi balutxaren hilketari buruzko auzian”), Argia (“Gauza jakina da Quettan dagoela. Baina guri ez bezala, berari ez diote ile bat ere ukituko zerbitzu sekretuek”, dio Mengalek, buruzagi talibanaren guardia pertsonala balutxez osatua dela gogoratuz aldi berean”); balutxe 37: Berria 21 (“Balutxeak bi aldetan bizi dira eta zatituta daude. 700 kilometro izango ditu harresiak”), Argia 16 (“Mugako hiriaren paradigma da Quetta, nahikoa da paseotxo bat bere bazarretik horretaz jabetzeko: balutxeak euren kaskete gorriekin; “chitral” izeneko txapel antzekoa daramaten tajikoak; uzbekiar beltzaranak edota mongoliar itxurako hazarak…”); balutxi 7: Berria 3 (“Pakistango Gobernuak, bestalde, hiru buruzagi nazionalista balutxiren bahiketa eta hilketa argitzeko goi mailako batzordea eratu du”), EiTB 4 (“Badira suniak ere eta horien artean hiru minoria bereizten dira: kurduak, arabeak eta balutxiak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

balutxe 1, Berria (“Azeriarrak populazioaren %22 dira, kurduak %8, gilaki eta mazandaraniak %7, luriak %3, ahuazi tribu arabiarrak %3, balutxeak %2 eta turkmenak %1,5.”); balutxi 1, Iñaki Mendiguren (“Indiako Britainiar Inperioaren ipar-mendebaldeko mugan 1890etik aurrera, "errifle eta munizioa tribuen lurraldera sartzeak... erabat aldatu zuen mugako gerraren izaera"50; eta mugaz bestaldeko pathan eta balutxien Mendebaldeko arma txiki modernoen lehenengo hornidura-iturria Indiako britainiar armadei lerroaz bestaldean egindako lapurreta sistematikoa zen bitartean, "kezkatzeko arrazoi gutxi izango zen, gero arma-trafikoa ikaragarri hazi ez balitz Pertsiar golkoan, trafiko hori, Bushiran nahiz Muskaten, britainiar merkatarien esku zegoelarik hasieran"51: hori inperioaren mendekoek”).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. Labayru, Elhuyar, Adorez.

Exon.: balutx

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta erabilia.

Euskaltzaindiaren Arauak

bamakoar (herritarra).

Txostenaren laburpena

bana izenondo 'distinto, diferente' adierakoa landu da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan 22 ager.: CatBurg ("hiru persona bana diranak"), Mb 2 ("Hiru Persona banak edo distintoak"), Cb 2 ("iru persona distinto edo bana"), Oe ("bana direala"), Ub ("Aitatasuna, Semetasuna, ta Espiritu Santutasuna gauza bana edo bereziak izanagatik"), Mg ("Konsagrazio banaak edo apartekoak"), Añ 4, CatBus, CatG, Itz 2, Legaz, A, KIkV, Or 2, Gte.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Hiru aldiz agertu da, mende-hasierako 3 Kristau-ikasbidetan, Hirutasuneko pertsonei dagokiela: Kristiñau-ikasbidea ("Irutasun edo Trinidade guztiz Santua Jaungoikoa bera da; iru notin edo persona banak, baña Jaungoiko bakar bat"); B. Garitaonaindia ("Da Jaungoikua bera, Aita, Semia ta Espiritu Santua, iru persona distinta edo banak, baña Jaungoiko egiyasko bakar bat"); Kristiñau dotriñea ("Zegaitik Personak banak edo diferenteak direan, izanarren Jaungoiko egiazko bakar bat").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko iturriotan: DFrec, AB38, AB50, HiztEn-LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bana 'distinto, diferente': DRA eta PMuj DVC. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, LurEG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: bana-banako: bana-banako erlazioa; bana bertze Ipar. 'batez beste'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

gehitzeko eskatuz: a) kategoria-adierak: "1 banatz[ailea]. 2 izond. 'desberdina': Jaungoikoa, hiru pertsona banatan bat dena"; b) bana-banako ASren azalpena (ik. beherago), eta c) AS gisa: bana-banaka .

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: Ipar. 'batez beste'.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: bana-banako erlazioa.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

arauak jasotako adieraz gain, beste bi ere aipatzeko eskatuz: "2 'berezia': oso zen liburu-zalea, eta liburutegi bana-banakoa zeukan. 3 'banakakoa': etorri ziren bana-banako zerrendan, bakoitza bestearen atzetik"; eta arautuaren sinonimo gisa: biuniboko .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. baberrun / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Naf.

Forma baten adiera(k)

babarruna.

Txostenaren laburpena

banadio: I. Irazabalbeitia (“Honela manganesoa eta banadioaren moduko metalak sufre eta kloro ez-metalen azpian kokatzea baztertu zen”). // Ez dugu aurkitu ap. OEH.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

banadio: LurE-Harluxet.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenen hiztegian: V.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

banadio: Zehazki, ElhHizt, HiruMila, HiztHand.

Erdaretako formak

ik. Le Petit Robert: «vanadium [...] de Vanadis, divinité scand.»

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Elementu kimikoak eta Izen propiotikoak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu banagailu formarik.

banagailu 142: Consumer, Laneki 141.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu banagailu formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: banagailu (distribuidor; repartidor) (TN).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta jasotzekoa izan liteke.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: banaka-banaka, banakaren bat, banakaren batzuk, banaketan .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 25 (II.2.b): "Marrarekin idaztekoak [dira (...)] apurka-apurka moduko bikoiztapenak (bi osagaiek atzizki berbera): tarteka-tarteka, banaka-banaka; launaka-launaka; aldian-aldian, ezarian-ezarian; egunero-egunero; astero­-astero; emeki-emeki, polito-polito, astiro-astiro. Ikus AAAren 1. atala".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

bikoiztapenak: sasi-amreditak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

banaka sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izlag.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

bat: -en bat.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

banaka sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: banakaren batzu(k)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

batzuk.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

banaka sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

banatzailea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

banaka(tu), banakatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Txostenaren laburpena

Begiratu dira 'aditibo' adierako aditibo, batuketa-, batukor, emendailü, emendatzeko, eransgarri, eraskor, gehigarri, gehikor, gehitzaile; eta 'distributibo' adierako bana-, banakari, banaketa, banaketazko, banakor, banatzaile, banatze-, distributibo eta zatikari.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

banaketa-lege EB 1 (MEIG: "Banaketa-legea aurkitua balego, arrazoia ere agerian legoke, noski").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira banagarri 1 (Irakaskuntza ertainen erreforma: "Berreketa eta erroketa banagarriak dira, biderkadura eta zatidurari dagokionean"); banaketa- osaerako 3 (Zabal: "Produkzio funkzioa posibilitate teorikoen deskripzioa izatea, eta esan honetan finkatuz errentaren banaketa legeak fundatzea"; Elhuyar Fisika eta kimikazko ariketak: "Banaketa-legea: Solutu bat harremanetan dauden bi disolbatzaile nahastezinen artean banatzen denean, disolbatzaile desberdinetan dagoen solutuaren kontzentrazioa, solutuak bi disolbatzaile horietan dituen disolbagarritasunaren proportzionala da [...] Erlazio hauen balioari banaketa-koefiziente esaten zaio"); banakor 1 (Matematika 8: "Beraz, batuketa ez da banakorra biderkaketarekiko"); banatze- osaerako 7: banatze-propietate 5 (Matematika 8: "Biderkaketaren batuketarekiko banatze-propietatea: biderkaketatik batuketara pasatzeko propietatea ; biderkagaiak batugaiak banan-banan hartzeko ahalmena"; "Biderkaketaren propietate honi banatze-propietatea esaten zaio, biderkaketak batuketaren gai guztiak hartzen bait ditu hurrenez hurren"; "Aipaturiko banatze-propietate hau N multzoko elementu guztientzat gertatzen da"; "Banatze-propietatearen formula"; "biderkaketaren banatze-propietatea") eta banatze-lege 2 (Irakaskuntza ertainen erreforma: "Batura bat zenbaki batez biderkatzerakoan, edo alderantziz, aplika daiteke banatze-legea "; "Batura bat zenbaki batez zatitzerakoan, banatze-legea aplika daiteke"); batukorki 2 (Estatistika deskribatzailea: "Puntu bakoitzerako [form] eta puntu guztientzako [form] hodeiaren baterako inertzia batukorki deskonposatzea, Pitagoras-en teoremaren aplikatzeaz zuzenki eratortzen delarik"; "Era berean, hodeiaren baterako inertzia batukorki deskonposatzea, 'Pitagoras-en Teorema Espazioan' aplikatzeaz zuzenki eratortzen da"); distributibo 1 (Helduen alfabetatzerako programazioa: "nahiz... nahiz distributiboa / Bihar (nahiz) zinera nahiz afaltzera joan gintezke"); gehigarri 5 (J.M. Angulo: "Uger kentzaile hoiek aipatu ditugun egokitasunak dituzten arren, elektronikako Kits-ak egiten dituzten zenbait enpresa nagusik, ohar hau egiten dute muntaia aurrez erosleak zirkuituak soldatzean ezelako pasta nahiz gehigarrik erabilten badu, galdua duela edozein garantia"; K. Bizkarra: "Oso noizbehinka erabil daitezkeen kontserba bakarrak etxean gehigarri kimiko, gatz eta azukre gabe eginikoak dira"; "sustantzi kimiko edo gehigarriz ematen zaie zaporea"; Kontsumoari buruzko hezkuntzarako proiektuak...: "Merkatuan salgai dauden mermeladez baliatuz, etiketen azterketa egin genuen [betetzen diren ala ez arauak, osagaiak, gehigarriak...]"; Txill Jendeak eta Bizilekuak: "esnea ontzi haunditara isurtzen du, gehigarri bat erasten gatzatzen laguntzeko"); gehitzaile 1 (P. Esnal: "aurtzaroko elebitatea, aztarokoa eta helduarokoa; elebitate gehitzailea eta kentzailea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

a) 'aditivo' adierakoak: aditibo : AB38 1, HiztEn (Kim.: Substantzia bati, haren ezaugarriak hobetzeko edo ez dituenak hartzeko eransten zaion substantzia), Euskalterm 5; batukor : AB38 1, Euskalterm 2; emendailu : HiztEn-LurE (zerbaiti emendatzen edo gehitzen zaiona); eransgarri : HiztEn (erants daitekeena); gehigarri : DFrec 1, AB50 1, HiztEn (zerbaiti, oinarrizko denari bereziki, gehitzen zaiona / eranskina / ik. aditibo), LurE (gehitzen duen zera / eraskina), Euskalterm 6; gehitzaile : HiztEn (gehitzen duena); b) 'distributivo' adierakoak: banakari : HiztEn (administratzen duena / banatzailea); banaketa- : Euskalterm 2; banakeztazko : Euskalterm 1; banakor : AB38 5, HiztEn (mat.: A multzo batean definitutako ^ eragiketaz esaten da, multzo berean definitutako T beste eragiketa batekiko, baldin a ^ (b T c) = (a ^ b) T (a ^ c) betetzen bada), Euskalterm 2; banatzaile : HiztEn (banatzen duena / barreiatzailea / hizkl.: zenbakizko adjektiboei -na atzizkia erantsiz sorten den hitza, banaketa-zentzua duena / hizkl.: Distributiboa), LurE ( barreiatzailea / zerbait banatzen duen pertsona / gram.: zenbatzaile zehaztuei -na atzizkia erantsiz sorten den hitza, banaketa zentzua duena), Euskalterm 2; banatze(-) : AB38 9, Euskalterm 2; banatze-propietate : AB38 11; batze-modu : AB50 1; distributibo : DFrec 1, AB50 1, HiztEn (hizkl.: distributiboari dagokiona / koordinazio distributiboa ahalbidetzen duen juntagailuez eta honela elkartutako perpausez esaten da).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

a) aditivo/additif formen ordainak beste hiztegietan: aditibo : HiruMila (mat.), ElhHizt (kim.); batukor : HiruMila (mat.), ElhHizt (mat.); gehigarri : HiruMila (aditivo; kim.: adicional), ElhHizt (kim.), Lur EF/FE (additionel), PMuj DVC (geigarri: aumentativo, aumentable, adicional, aditivo, supererogación ??), Casve EF // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA; b) distributivo/distributif formenak: banakor : HiruMila (mat.), ElhHizt (mat.), PMuj DVC; distributibo : HiruMila (oración; numeral), ElhHizt (hizkl.); banatzaile : ElhHizt (hizkl.), PMuj DVC: izenorde banatzaileak (AS: pronombres distributivos) // Eta beste hauek: ElhHizt: banakari (hizkl. ), banatze-lege (mat. ley distributiva) // PMuj DVC: banakortasun (distributividad) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdaretako formak

a) Erdal aditivo / additif formen ordainak: HiruMila: 1 mat. batukor, aditibo; 2 mat gehigarri, eransgarri; 3 aditibo // ElhHizt: 1 gehigarri, eransgarri; 2 mat. batukor; 3 kim. gehigarri, aditibo // Casve FE: emendailü, emendatzeko // PMuj DCV: geigarri, eransgarri // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF; b) Erdal distributivo / distributif formen ordainak: HiruMila: 1 ling. distributibo; 2 mat. banaketa-, banakor // ElhHizt: 1 ling. banakari, distributibo; 2 ling. banatzaile; 3 mat. banakor, (hitz-elkarteetan) banatze- // Casve FE: zatikari // HaizeG FB: banatzeko // PMuj DCV: banakor, banatzaile; ley distributiva: bana-lege // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, T-L LBF.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -etan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

banaka sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

gutxitan, bakan.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu banakor eta batukor formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

banakor 2, Elhuyar ("Egitura C-ren baitan: Propietate hauetatik zera ateratzen dugu, baldin eta C zenbaki konplexuen multzoa bada, [0,0] ezik, [C,.] bikotea talde abeldarra da. Eta, horretzaz gainera, biderkaketa batuketarekiko banakorra denez gero, [C, +, .] "gorputz abeldarra" dugu"); batukor 1, PsikolSoz ("Hemen, ikuskera batukorrean ez bezala, nortasun-bereizgarriek harreman dinamikoak dituzte elkarren artean, halako moldez non haietako bat aldatzeak eragina bait du besteetan"); batukorki 2, K. Fernandez ("Era berean, hodeiaren baterako inertzia batukorki deskonposatzea, "Pitagoras-en Teorema Espazioan" aplikatzeaz zuzenki eratortzen da", "...hodeiaren baterako inertzia batukorki deskonposatzea, Pitagoras-en teoremaren aplikatzeaz zuzenki eratortzen delarik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

banakor : AB38 10 (hauetan 3 kanpo-eragiketa b.; 1 saretxo b., eta 1 b. propietate), HiztEn (Mat.), Euskalterm 2 (hauetan 1 distributibo eta banatze- sinonimoarekin; eta 1 termino b.); banakortasun : Euskalterm 1 ('distributividad'); batukor : AB38 3 (hauetan 1 barne-lege b., 1 talde b.), Euskalterm 2 (hauetan 1 morfema b.; 1 propietate b.: batugarritasun propietate sinonimoarekin); batukortasun : Euskalterm 2 (hauetan 1 gehikortasun sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE // a) 'distributivo' itzulitako beste hauek: banaketazko : Euskalterm 1 (b. koordinazio: coordinación distributiva); banatze- : AB38 29 (hauetan 20 b.[-]propietate), AB50 1, Euskalterm 2 (hauetan 1 b.-lege); banatzaile : Euskalterm 3 (hauetan 1 proposizio koordinatu b. eta 1 oinarri espazio-b.); banaketa- : Euskalterm 2 (hauetan 1 b.-justizia, b.-espazio); batze- : AB50 1 (b.-modu: aplicabilidad distributiva); distributivo : AB50 1; banagarritasun : AB38 1 ('propiedad distributiva'); b) eta 'aditivo' itzuliak: aditibo : Euskalterm 2; batuketa- : Euskalterm 1 (b.-lege); batukor : AB38 3, Euskalterm 2 (hauetan 1 morfema b.; eta 1 propietate b.: batugarritasun propietate sinonimoarekin); gehigarri : AB38 11, AB50 1, Euskalterm 8 (hauetan 4 aditibo sinonimoarekin, eta 1 elebitasun gehigarri: bilingüismo aditivo); gehitze- : Euskalterm 1 (gehitze-erregela).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

banakor : HiruMila (1 fácil de separar; 2 Mat. distributivo, -va), ElhHizt (Mat. distributivo, -a), EskolaHE (Mat. lege banakorra), Casve EF (séparable), PMuj DVC (distributivo); banakortasun : HiruMila: (Mat. distributividad), PMuj DVC (distributividad); batukor : HiruMila (Mat. aditivo, va), ElhHizt (Mat. aditivo, -a); batukortasun : HiruMila (Mat. aditividad) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) Erdal distributivo, -a / distributif, -ive formen ordainak: HiruMila: 1 Ling. distributibo; 2 Mat. banaketa-, banakor // ElhHizt: 1 Ling. banakari, distributibo; 2 Mat. banakor, (hitz-elkarteetan) banatze-; Ling. banatzaile; ley distributiva: Mat. banatze-lege // XarHizt: (Gram.) banatzaile // Casve FE: zatikari // HaizeG FB: banatzeko // PMuj DCV: banakor, banatzaile; ley distributiva: bana-lege // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, T-L LBF; b) eta erdal aditivo, -a / additif ,-ive formenak: HiruMila: 1 Mat. batukor, aditibo; 2 Mat. gehigarri, eransgarri; 3 aditibo // ElhHizt: 1 gehigarri, eransgarri; 2 Mat. batukor; 3 Quím. gehigarri, aditibo // XarHizt: gehigarri, emendagailu // Casve FE: emendailü, emendatzeko // PMuj DCV: geigarri, eransgarri // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, T-L LBF.

Jatorrizko forma

biderkaketa banakorra da batuketarekiko; ik. eragiketa banakor

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Mat.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Txostenaren laburpena

ik. informazio-oharrak, s.u. dibisoria.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-lerro.

LBeh (2016-10-26): banalizatu 26: Elkar (“Alta, irakurleak ez du kausituko urtean zehar agitu diren gertakari nagusien kronika objektibo bat, baina etengabe topatuko ditu begi-kliskak eta hitz-erdiak, debekuaren marra horia doi-doia hunkitzen duten eguneroko hitzen eta ekintzen aipuak, matxinada banalizatzeko asmatu kodeak…”), Berria 19 (adib.: “Alargunak zubia hartu zuen hizpide, eta Laboak urte luzez zubi bat izaten jarraitzea nahiko lukeela azpimarratu, eta bere obra ez dadila inoiz banalizatu”), Jakin (“Idazleok etsai, idazleok, argazkiz. Gure irudian ez da ageri geure lana, lanarekiko daukagun distantzia baizik (kopetilun edo barrez, ustetsua ala ezaxolatua, zimur bera da funtsean), hots, bat egiten dugu bisitariarekin, irakurlea ikusle bihurtzen dugu, hari so gu ere, magnifikatuak (hara, Susako estandean dagoen hori ez al da Elkarreko estandean daukaten argazki horretakoa? Saltzailea zela uste nuen...) eta aldi berean banalizatuak”), Argia 5 (adib.: “Hori egingo banu nire marrazkiak banalizatuko lirateke, eta nik nire sinesgarritasuna galduko nuke”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: banalizatu 4: Herria (“Bestela galdüko da eta hilen, Grezia zaharreko tragedia hil zen bezala, Euripides batek banalizatü züalarik”), Berria (“Dena sinplifikatu, nahastu, distortsionatu eta banalizatu nahi du Inperioak, moldeko bizimoldea eskainiz, eta bakoitzaren nortasuna ergelkeria orokor eta lauso batera ekarriz, tolerantziaz mozorrotutako indiferentzia orokor bat proposatuz”), Itxaro Borda (“Bere maskara berriaren atzean halaber maite zuen, karrikan auto trikolorean edo banalizatuan zebilenean Kerguelen komisarioaren soaren gurutzatzea.”), Joxe Azurmendi (“Intelektualki estupidokeria bat izateaz gain, deritzo Rortyk, holokaustoaren eta XX. mendeko biktima guztiekiko fribolitate bat da moralki, tragedia hori dena fikzioen historia batean banalizatuz”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu banalizatu formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es banalizar / fr banaliser: Elhuyar: hutsaldu, ezereztu / NolaErran: ohiko bilakarazi – arrunt bilakarazi – biziki hedatu – orokortu; arrunt bilakatu – hedatu / Zehazki: banalizatu, hutsaldu / Labayru: - / Adorez5000: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ondo osatua eta hedatua; gutxienekoa betetzen du eta badirudi proposatu diren ordainek ez dutela testuinguru guztietarako balio.

Aditzoinaren erabilerak

banalizatu, banaliza, banalizatzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 32 (Argia 8, Berria 10, Deia 2, EiTB 2, Elkar 1, Jakin 5, UEU 4); ETC 93.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 // Euskalterm:

Erdaretako formak

es banalización; fr banalisation: Elhuyar: s.f. hutsaltze, ezerezte la cuestión es que hay una banalización enorme de la música: kontua da musikaren hutsaltze izugarria dagoela / Adorez: 0 / Labayru: 1 s.f. hutsaltze. No entiendo la banalización de lo ocurrido: Ez dut ulertzen gertatu diren gauzen hutsaltzea / NolaErran: ohiko bilakatze – arrunt bilakatze le maire a fait savoir qu'il n'accepte pas la banalisation de la drogue parmi les jeunes; auzapezak jakinarazi du ez duela onartzen droga gazteen artean ohiko bilakatzea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

3Gutxienekoa betetzen du, baina badugu hutsaltze arautua ere. Sartu eta ‘Hutsaltzea’ gisa definitu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: banan-banan.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: personalizado.

Aldaera baztertuaren ordaina

Ik. bana-banako.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: banana (F), bananondo (L): Musa paradisiaca.

Euskaltzaindiaren Arauak

banandu, banan(du), banantzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

banandu, banan(du), banantzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

banango 4 aldiz ageri da, B: KIkV ("Nora joango da gure arimea banango epaikunde-ostean?", "Banango epaikunde-ostean gure arimea edo inpernura edo garbitokira edo zerura joango da; berak irabazi dauanez"), EusJok ("Proba zarratu dabe Gerniken eiteko, erridien lepoak osatu orduko; banango idiekaz erridien kontra, arri nagosi eta akulari bana", "Sartu dire goizian banango idiok, egin ditue arek al dituen markok; gure izen dabe artu arri ori sarran, indar gitxi dauke ta beti ausietan"); OEH argitaratuan, gainera, msOñ; eta 'excepcional' adierako banango 1 (EgutAr 1957) eta banan-banango 2 (Ag AL, Ayerb EEs 1915).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

4 aldiz jaso da banango , B: KIkV (OEHko testuinguru beretan); F. Belaustegi in Euzkadi 1931 ("Augaitik, Euzko-Araudija Uzkurtzalez zuzenetsi dauanak Uzkutz osua bere banango biarkun eta gusti adiraldu beti"); G. Barandiaran ("haren sistemagintzaren ordez bizkizunen eta banango somakizunen azterketa hobetsiko du") eta banan-banango 2 aldiz, B, izlag. eta iz. gisa: B. Larrakoetxea ("nireak egin dau papel onetakoagaz: nire neure onerako batu izan dodan ondasuntzarraren banan-banango azalpena dakar"); F. Belaustegi in Euzkadi 1930 ("Ostian, dantzarijak banan-banangua Gotzañak ikusi eikian bikainki ta txairo egin eben").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu banango forma aurkitu ohiko iturrietan: DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

banango forma eman dutenak: DRA (raro); PMuj DVC (banango zenbaki 'número singular'). Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aldaera baztertuaren ordaina

Ik. banako.

Euskaltzaindiaren Arauak

Musa paradisiaca.

banantze 8: Uxua Larretxea 4 (adib.: “Arrazoi horiek medio, dibortzioak eta banantzeak oso gatazkatsuak izaten ari dira etxebizitzari dagokionez”), Julen Nafarrete 2 (adib.: “Dibortzio edo banantze kasuetan”), Berria (“Banantze ia denak, %95, dibortzioak izan ziren”), EiTB.com (“Euskal Autonomia Erkidegoan, 3.566 dibortzio eta banantze izan ziren”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: banantze : Berria 9 (adib.: “Estatistikek banantze eta dibortzio kopuruaren etengabeko gorakada erakusten digute”), Andres Urrutia 9, Asisko Frantzizko, Karlos Zabala, Agustin Otsoa 2, Aingeru Epaltza 4, Aritz Gorrotxategi 2, Harkaitz Cano...

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Ongi eratua da

ongi eratua eta erabilia.

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

Euskaltzaindiaren Arauak

banarazi, banaraz, banarazten. du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

banasta 1, Ag G ("Ara emen _zion_ bi banasta, berri berriak, lanerako..."); ik. OEH argitaratuan gainera lekukotasunik gabeko banasta-laineko (AS), banastatxo // Ez dugu manasta formakorik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

banasta 5, Txondorrak (adib.: "Ba paliakin eo bestela sesto ero banasta txikixakin", "burdira kargatzen, ba, eo paliakin eo banastiakin"); banastakada 1, Txondorrak ("dana be igual ixengo san banastakada bat, ero, bi ero, ori atzeneko ondarreko sea ixate san da"); ez dugu manasta formakorik aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez eta 'banasta' itzulitakorik ere.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

banasta : F. Altube Murgia (13 ager., eta banastaka 2: 51. or.); banastagintza : Alustiza Lihoa (162: "Banastagintzan eman omen zituen honek ere bere azken urteak"), F. Altube Murgia (ik. 124-125, eta banastagile 2: 125. or.)

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

banasta : DRA (cesta muy pequeña [en castellano banasta es cesto grande]); PMuj DVC (G cesta muy pequeña); banasta-laiñeko : DRA (B-mond cestos anchos en que se lleva la vendeja a la plaza); PMuj DVC (banasta-laineko: B cesto ancho para llevar la vendeja a la plaza); manasta : DRA (B-el banasta, cesto que se lleva al hombro); PMuj DVC (B banasta, cesto, canasta) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es banasta formaren ordainak: manasta : HiruMila; otarrandi : ElhHizt, HiruMila; otarre , otzara : PMuj DCV; saski : PMuj DCV; saski handi : ElhHizt; zaran , zare : PMuj DCV // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Vox es-eu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskalkia baino eremu mugatuagokoa

euskalkia baino eremu mugatuagokoa da, dirudienez (Gipuzkoako Bizkaiera edo), baina oso arraunta eremu horretan.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk. (Gipuzkoakoa, dirudienez).

Forma baten adiera(k)

otarrea.

Euskaltzaindiaren Arauak

banatu, bana(tu), banatzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

banatu, bana, banatzen