50535 emaitza bilaketarentzat - [7051 - 7100] bistaratzen.

banatzaile
1 iz./adj. Barreiatzailea. Zahiaren biltzaile eta irinaren banatzaile. Baserritarrak eta kaletarrak, eutsiak eta banatzaileak, apalak eta harroxkoak. Ebanjelioaren banatzaileak.
2 iz. Aipatzen dena banatzen duen pertsona. Liburu-banatzailea. Astoa espartzuzko bizkar-ordeekin, azaldu zen ohi bezala ardo-banatzailea. Argitaletxearen eta banatzailearen aurkako salaketa jarri zuen idazleak.
3 iz. (Tresnez mintzatuz). Indar-banatzailea instalatu.
4 adj. Banatzen, bereizten duena. Sailak aise bereizten ditu marra banatzaile batekin.
5 iz. hizkl. Zenbatzaile zehaztuei -na atzizkia erantsiz sortzen den hitza, banaketa zentzua duena. Bana, bina eta gainerako banatzaileak.

Aztergaia: banatzaile

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Merkat 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

liburu-banatzaile

Jatorrizko forma

prentsa-banatzaile; propano-banatzaile, -saltzaile

banatze
1 iz. Barreiatzea, zabaltzea, sakabanatzea; bereiztea. Gure hutsegite guztiak etorri ohi dira bihotzaren banatze horretatik.
2 iz. Zerbaiten zati bana zenbait laguni ematea edo zenbait tokitan ezartzea. Ik. banaketa. Lur banatzearen ondorioz. Ondasunen banatze zuzena.

Aztergaia: banatze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Forma onartuaren aldaera baztergarriak

ik. oharra, s.u. bidebieta, bidarte

banazka
adb. Ipar. Banaka. Multzoan hala-holakoak izanik ere, banazka, hobeak oro.
Azpisarrerak

Aztergaia: banazka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: Ik. banaka / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ka/-zka.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K204]: "bederazka [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

banba
onomat. Kolpe edo tiro baten onomatopeia. Ik. danba. Horretan gure fraideak, banba! botatzen du bere zaku alimalea xendra erdi-erdian.

Aztergaia: banba

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Hiztegiaren mugako forma

onomatopeia, mugakoa, oraingoz hiztegian sarbiderik emango ez zaiona.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K204]: "binbi-banba: leihoa binbi banba ari da haizearekin [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'banba | H: onomatopeia, mugakoa, oraingoz hiztegian sarbiderik emango ez zaiona. banba: onomatopeia ezagunaz gainera, dantza bat ere bada. Sartzekoa da, nik uste'.

 - [E116]: 'bai, sar daiteke'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): 'banba Onomat.'.

banbu
iz. Lastodunen familiako landarea, zurtoin luzea, malgua eta iraunkorra duena (Bambusa sp. , Arundinaria sp. eta Dendrocalamus sp. ). Karroza banbu makilaz estalia zen. Banbuzko txabolak. Banbu kanabera baten antzera.

Aztergaia: banbu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:37 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: banbu: Bambusa sp. + Arundinaria sp. + Dendrocalamus sp.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Bambusa sp. eta Arundinaria sp. eta Dendrocalamus sp.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)

banda
1 iz. Multzoa, aldra, taldea. Txori banda.
2 iz. Haize eta perkusio instrumentuak jotzen dituzten musikarien taldea. Bertako musika banda ere izaten zen herrian. Hileta martxak jo zituen udal bandak.
3 iz. Zerrenda edo xingola zabala. Alkatearen banda.
4 iz. Bi muga jakinen arteko maiztasun multzoa. Itsas nabigaziorako maiztasun banda 100-1500 kHz bitartean kokatzen da. Zenbat eta banda zabalagoa, orduan eta gaitasun handiagoa informazioa igortzeko.
5 iz. Erroa, ateak eta kidekoak finkatzen diren atala. Ateko banden kirrinka.

Aztergaia: banda

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

-banda, -saldo

Jatorrizko forma

musika banda, banda

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K204]: "lavande (bot) [Lhande-renetik hartu ditut...]" (1995-03-03)

banda zabalera, banda-zabalera
1 iz. Informatikan eta telekomunikazio-sistemetan, denbora-unitate jakin batean igor daitekeen datu-kopurua. Konpainiek gero eta banda-zabalera handiagoa eskaintzen dute bai datuak bidaltzeko eta bai jasotzeko. Megabyte bateko banda zabalera.
2 iz. Seinale igorpen batek hartzen duen maiztasun tartea. Telebista digitalak abantaila tekniko batzuk dauzka: banda-zabaleraren aprobetxamendu egokiagoa duenez gero, kanal analogiko batek betetzen zuen espazioan hamabi kanal digital sar daitezke.

Aztergaia: banda-zabalera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh194 2020-07-14 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu banda(-)zabalera formarik.

banda(-)zabalera 181: Aizu 2, Argia 2, Berria 15, DiarioVasco 6, EiTB 2, Elhuyar 9, Consumer 12, Espainiako Gobernua 107, Jakin, Laneki 25.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

banda zabalera 3, Berria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: banda-zabalera (TN, ancho de banda).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, azpisarrera gisa jaso liteke.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa banda sarreran.

bandalismo
iz. Jarrera basati eta apurtzailea, jabetza pribatuko nahiz publikoko gauzak hondatzea eta txikitzea dakarrena; jarrera horren ondorioz gertatzen den hondatzea bera. Lege berria bandalismoa saihesteko eta bizikidetza sustatzeko tresna izango dela esan dute. Grafitia artea dela eta ez bandalismo hutsa.

Aztergaia: bandalismo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2009-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

bandal 2 (Hb Esk: "Suebo, Alan, Bandal, sarthu Españian, / Min handi egin gabe behin Kantabrian"; Casve SGrazi: "Bandalak eta Zuebak, bosgerren mente hastian, / Zütien gibelerazi Eüskaldünek alkharrian"); bandalü 1 (Egiat: "Gunderik Bandalien erregia").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

vandalo 1 (Balerdi); bandalo 2 (UZEI, Orhipean).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bandaliko: HiztEn; bandalismo: HiztEn; bandalo: HiztEn-LurE // Ez ditugu aurkitu ap. Euskalterm.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ik. EPG corpusean bandalismo 10 (O. Arana, J. Arretxe, Azurm, J. Elosegi, PPer, Berria); bandaliko 4 (F. Morillo, J. Urain, Berria); bandalo 6 (I. Iñurrieta, I. Mendiguren, I. Unzurrunzaga, Berria). // Ez dugu vandal- formakorik aurkitu.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ElhHizt-HiruMila: bandaliko; bandalismo; bandalo; EskolaHE: bandaloak; PMuj DVC: bandalkeria; bandalu // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

HiztHand: bandalismo; 1 bandalo (Hist.); 2 bandalo, basati; ElhHizt: 1 bandalo 2 bandalo, basati; bandaliko; bandalismo; HiruMila: bandaliko; bandalismo; bandalo; Casve FE: xehekazale, suntsizale, suntsierazle; basakeria, suntsikeria; HaizeG FB: basa, bazter-ondatzale, bazter-funditzale; ondatzalekeri, tzarkeri, gaxtakeri, galdukeri; PMuj DCV: ondatzaile, errausle, suntsikor; bandalkeria, onda-zalekeria; anker, mairu, saierre, biotz-gabe, biotz-gogor, basa // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Erdaretako formak

fr (DLLF): vandalique; vandalisme; vandale; en (Collins):Vandal(ic); (fig) loutish, destructive; vandalism; 1 vandal(ic) 2 Vandal; (fig) vandal; it (S. Carbonell): vandalico; vandalismo; vandalo, vandalico (fig) barbaro, distruttore, devastatore; de (Langenscheidts): wandalisch; Zerstörungswut; Wandalismus; Wandale.

Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2015-03-27): bandalismo

bandalo
adj./iz. hist. Antzinako herri germaniar bateko kidea; herri horri dagokiona. Godoak eta bandaloak.

Aztergaia: bandalo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2002-10-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2008-07-08

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

bandal(a) 2: Hb Esk ("Suebo, Alan, Bandal, sarthu Españian, / Min handi egin gabe behin Kantabrian"), Casve SGrazi ("Bandalak eta Zuebak, bosgerren mente hastian, / Zütien gibelerazi Eüskaldünek alkharrian"); bandalü 1, Egiat ("Gunderik Bandalien erregia").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bandalo 2: UZEI ("Gotu, bandalo eta sueboen historiak"), Orhipean ("Iparraldetik etorririk, suebo, bandalo eta alano herriek zelten bide bera hartu zuten, bizitoki gisa lur berriak menperatuz penintsulan"); vandalo 1, Balerdi ("Garai bateko igarleak bezela itzegin digu egun auetan, gizonen ankerkeriak negartuaz eta San Gregorio vandaloen aurrean eta Kalisto irugarrena turkoen aurrean gogora ekarriaz").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bandaliar : Euskalterm 1 (bandalo sinonimoarekin); bandalismo : HiztEn; bandalo : AB38 3, HiztEn (jatorri germaniarreko herri barbaro bateko kidea), LurE (III. mendean, Vistula eta Oder ibaien artean bizi zen herri germaniarreko kidea), Euskalterm 1 (bandaliar sinonimoarekin); bandaloar : AB38 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bandaliko : ElhHizt, HiruMila; bandalismo : ElhHizt, HiruMila; bandalo : ElhHizt, HiruMila (vándalo, la: en sentido propio y figurado); bandaloak : EskolaHE (Pl. Hist. III. mendean, Vistula eta Oder ibaien artean bizi zen herri germaniarra) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal vándalo / vandale formen ordainak: HiruMila: bandalo // ElhHizt: 1 bandalo; 2 persona: bandalo, basati // Casve FE: xehekazale, suntsizale, suntsierazle // HaizeG FB: basa, bazter-ondatzale, bazter-funditzale // T-L LBF: bandalo; au fig. basa, bazter-funditzale // PMuj DCV: anker, mairu, saierre, biotz-gabe, biotz-gogor, basa // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Vox es-eu, XarHizt.

Erdaretako formak

fr (DLLF): vandale; it (S. Carbonell): vandalo, vandalico, a; fig. barbaro, distruttore, devastatore; los vándalos: i vandali; en (Collins): 1 Vandal(ic); 2 Hist. Vandal, fig. vandal; de (Langenscheidts): Wandale.

Erdaretako formak

OfQuLF: personne qui endommage ou détruit des choses || Vandales || peuple germanique qui a envahi la Gaule, l'Espagne et l'Afrique du Nord au Ve siècle.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: bandaloak

Lantaldearen irizpideak
Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E124]: 'bandalo | H: Onomastika batzordeak argitzekoa'

 - [E123]: 'Txostena ikusi ondoren, nik sartu egingo nuke, agian adibide bat emanaz, zertaz ari garen ikusteko'.

 - [I202]: 'erabaki gabe dago'

 - [E116]: 'Onomastika batzordeak ikusteko da'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): 'bandalo'.

bandatu, banda/bandatu, bandatzen
du ad. g. er. Tenkatu. Banda ezazu Apoloren balezta.

Aztergaia: bandatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

banda(tu), bandatzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

teinkatu.

bandeja
iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bandeja-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. erretilu; azpil].

Aztergaia: bandeja

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:25 1998-02-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z10: LBeh166 2020-05-19 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

bandeja G 5 (Uzt Sas; And AUzta; Lab SuEm 3); bendeja 8 (Osk Kurl).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bandeja (eta te bandeja, bandejatxo bana) 9 aldiz jaso da: E. Akordagoitia 3; J. Agirre; I. Atxukarro 2; P. Zabaleta; J. Apalategi; B. Hidalgo.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bandeja : AB38 1; AB50 1; Euskalterm 11; 'bandeja' itzulitako besteak: apal : Euskalterm 1; azpil : AB38 1; erretilu : AB38 2; Euskalterm 6.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

bandeja-ren ordainak hiztegietan: azpil : ElhHizt; HiruMila; PMuj DCV; erretilu : ElhHizt; HiruMila; Lur EG/CE; PMuj DCV (erratillu); mazkelo , sabil : PMuj DCV.

bandeja iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bandeja-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. erretilu; azpil].

bandeja 169 (Argia 2, Berria 9, DiarioVasco 16, EiTB 102 (ia denak Goenkale), Elhuyar, Elkar 24, Erlea, Consumer 11, Espainiako Gobernua 2); erretilu 462; azpil 103.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bandeja 8; erretilu 216; azpil 710.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak

Debekua bere horretan uztea proposatu da, erregistro ez-formalean oraindik asko erabiltzen da eta.

Informazio osagarria
Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Saih. Ik. erretilu, azpil.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A107]: "[sar litekeen hitza; cf.] EOH p 5. 68" (1994-07-07)

bandera
1 iz. Ehun zatia, albo batetik masta edo makila bati atxikia, nazio edo talde baten koloreak edo armarria dituena, eta ikurtzat erabiltzen dena. Bandera-ekarle duela Mikel Aingerua. Txispaz armaturik, bandera zabalik. Banderari haizean eragiten. Beren bandera jasorik gora. Hitzematen dio haren banderari jarraikiko zaiola.
2 iz. Tostako arrauneko estropadetan ematen den sari nagusia. Zortzi traineru onenek Kontxako Bandera jokatuko dute. Astillerok irabazi du dotore Moañako bandera.

Aztergaia: bandera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-08-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [I108]: "'Ikurrin', 'bandera' guztientzat, oker? Mitxelenak: "poloniarren ikurrina"" (1993-02)

 - [E124]:  bandera eta ikurrina gaurko usarioan jadanik berezirik daude. Mitxelenaren behialako adibide hori gora behera, gaur ez zaigu Espainiako ikurrina gisakorik irteten. Ikurrina gurea da, banderak, aldiz, guztiak, gurea zein kanpokoenak. Ikastola/eskola hitzetan bezalaxe. Badira, gainera, Mari bandera, neska bandera moduko esaerak 'nabarmen, mutiri' adieran" (1995-01-25)

 - [I102]: arazo honetan, nire ustez, behin eta betiko erabaki bat hartu behar da, eta murritza izanez ondokoak agerian utzi. Bandera dela berba orokorra eta ikurriña, ostera, iparraldean esaten duten legez euskal bandera. Berdintsu gudari berbarekin gertatuko litzateke, eta zoritxarrez hertzain-ik sortzen ez den bitartean ertzain-arekin: ertzain = euskal hertzain, euskal polizigizon/poliziemankume / gudari: euskal soldadua / ikurriña: euskal bandera. Beste guztiak, aldiz, orokorki erabili beharko lirateke, hala nola lehendakari, legebiltzar, legebiltzarkide, sailburu e.a" (1995-01-10)

bandera ontzi, bandera-ontzi
1 iz. Ontzidi bateko ontzi nagusia. Greenpeaceren bandera-ontzia Bilbon dago.
2 iz. Talde, enpresa edo erakunde baten adierazgarri edo erakusgarri nagusia edo garrantzitsuena den produktua edo zerbitzua. Argia, Euskaldunon Egunkaria eta Herria ziren garai hartan euskal prentsaren bandera ontzi nagusiak. Ikastolen bandera-ontzi bihurtu da Eleanitz proiektua.

Aztergaia: bandera-ontzi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh30 2023-10-10 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 21 (Berria 4, Euskal Herriko Agintaritza 1, EiTB 3, Elkar 7, Euskaltzaindia 1, Jakin 1, UEU 4); ETC 58

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: bandera-ontzi buque insignia / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 // Euskalterm: 0.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kontzeptu zehatza da eta jasotzekoa.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa.

bandera zuri
iz. Gerra, gudu eta kidekoetan, errenditzeko, su-etena eskatzeko edo bakezkoak egiteko jasotzen den bandera. Erasoari eusteko ezer gutxi egin dezaketela jabetuta, bandera zuria astindu dute.

Aztergaia: bandera zuri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHL 2021-04-20 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

bandera * Beren buruak galdurik ikusi zitutenean, bandera zuria atera zuten pake-zantzuan. Or SCruz 103s;

LB: bandera zuri 38; EPG: bandera zuri 11; ETC: Kalean ibiltzea oso arriskutsua da, eta bloke batean sartu gara bandera zuri batekin; Baina gainera, negoziaketetan ere berak hartu zuen parte: berak kontatu zigun nola joaten zen bandera zuria jasota, soldadu frankistekin bide erdira arte, handik beste bide erdia soldadu errepublikarren artean, eta gero buelta (Argia)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Labayru: 0; Adorez: 0.

Bestelakoak

bandera 1 iz. Ehun zatia, albo batetik masta edo makila bati atxikia, nazio edo talde baten koloreak edo armarria dituena, eta ikurtzat erabiltzen dena. Bandera-ekarle duela Mikel Aingerua. Txispaz armaturik, bandera zabalik. Banderari haizean eragiten. Beren bandera jasorik gora. Hitzematen dio haren banderari jarraikiko zaiola. Bandera zuria: bakezkoak egin nahi dituenaren ikurra.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Adibidea, beraz, bandera sarreratik kentzekoa da.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bandera eta zuri sarreretan.

bandera zuria atera
du ad.-lok. Beren buruak galdurik ikusi zituztenean, bandera zuria atera zuten.

Aztergaia: bandera zuria atera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHadib [2] 2023-05-16 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

banderadun
1 adj./iz. Bandera duena edo daramana. Ik. banderari. Txalupa banderadunak.
2 adj. Zerbaiten alde aurren agertzen dena. Determinismoaren banderadun gelditu zen Einstein.

Aztergaia: banderadun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:30 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

banderape
iz. Armada; taldea, alderdia. (Leku atzizkiekin, singularrean, -en edo -ko atzizkien eskuinean). Karlisten banderapean. Bere banderape sakratuan. Utzirik guztia, jarri zen Frantziskoren banderapean. Frantziako banderapeko gerraontzi batean.
Loturak
banderari
iz. Ipar. Banderaduna. Martxel kapitainaren inguruan, zapurrak, banderariak eta soldadu alde polita ikusten dira. San Frantses, Elizaren habe sostengatzailea eta ordena debotoaren banderaria.

Aztergaia: banderari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ari/-dun.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

banderaduna.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E123]: 'banderari Gutxi erabilia izanik (badirudi hiztegietako forma dela nagusiki), ez al da hobe banderadun bakarrik sartzea? Oraingoz behintzat'.

 - [E116]: 'guztiz bat nator'

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): 'banderari Ipar. 'banderaduna'.

banderatxo
iz. Bandera txikia. Hogei mila bandera banatu nahi dituzte zaleen artean etxeko leihoetan zintzilikatzeko, baita bi mila kamiseta eta hamar mila banderatxo ere.

Aztergaia: banderatxo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:40 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-txo.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

bandera txikia.

banderilla
iz. Zerrenda koloretsuz apainduriko makila, burdinazko punta duena eta zezenketetan zezenari lepo aldean sartzen zaiona. Zezenari banderillak sartu, jarri.

Aztergaia: banderilla

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:26 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Sukal [2]

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

banderilla Banderilla. Egiten due onelakoak zezenak plazan suzko banderillakin beiñ baño geiagotan egiñ izan duena. AA III 423. Iru egunez dira / iltzeko zezenak, / Nafarroan arkitzen / diran oberenak: / Españian autubak / arteko gizonak, / pika, banderilla ta / ezpata onenak. Echag 87. Eninduten sartuko aiñ errez gaur plazan / Jakin banu zertako berau egiña zan / Banderillak gorderik zuk ederki kapan / Sartu dizkidatzu bai noizik bein espaldan. AB AmaE 410. Guk sei zezenen kontuben dirua eman genduan, eta nola seigarrena etzan jokatu ez kapa, pika ta banderill edo makill paper kizkurrezkuekiñ, eskatu genduan beste zezena, ojuka ta indarrian. Sor Bar 74. Ni naiz Fraskueloren banderilla partitzallien anaia. Iraola 134. Zer izan biar dik! Suzko banderillen usaia emendik aitzen ziyuat. Ib. 36. Begira, begira, suzko banderillak sartu dizkio. Urruz Zer 140. Bi banderillak zezenari jarri bearrean, bat jarri dio. Ib. 139. Ez nindun utzi nai pa- / -radero itxusian / banderilla ederra / iye sartu zian. Auspoa 95-96, 200. Banderillak lurreratu naian burua bultzatuz eta buelta-jiraz [zezena]. Karmel 1961, 141. Dirudi banderilla / sartuta zezena. Zendoia 206. Banderilla, tapa de aperitivo. Banderill ta bermutez / oiek nola ornitu? Yanzi 217.

LB 35 (24 zezenketetan erabiltzen direnak eta 11 jatekoa (Berria 2, Deia 1, DiarioVasco 3, EiTB 1, Elkar 3, Consumer 1) / ETC: 25 / Dabilena: 25

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: banderilla 1 iz. (Taurom.) banderilla 2 iz. (Heg.) pincho, tapa / Adorez: banderilla 1 f. (Taurom.) banderilla, zezen-ziri. 2 f. aperitivo: pintxo. 3 loc. poner banderillas a uno: norbaiti eztenkada sartu, tileta sartu / Labayru: 1 banderilla iz. Taurom. banderilla / NolaErran: 0 / Euskalterm: 0 / LeioaOstalaritza: 0.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: -ill- / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: -ill- / EskolaHE: -

banderilla: Pintxoa, banderilla, tapa / zer da pintxoa (barandilla ikur duen Donostian, banderilla eta Ipar Euskal Herriko frantses turistikoan tapa) hori?

pintxo iz. Bereziki tabernetan, mokadu modura hartzen den jakia, osagaiak ogi xerra baten gainean edo zotz edo ziri batean sartuak izaten dituena. Bi euroren truke ardoa edo garagardoa eta pintxo bat eskuratzeko aukera izango da. Kafea hartu, tortilla pintxo bat jan eta egunkaria irakurtzen dut goizerdi aldera.

Informazio osagarria
Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ll-.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E302]: "Zertaz ari gara? Zezenketa kontua al da? Edo zerbait gehiago? Tabernetako barra gainean ba al dago banderillarik? Noiz edo noiz heldu beharko zaio, bada, terminologia kontuari... Banderilla, pincho, canapé, sandwich, bocadillo, bocadito, tentenpié, lunch... nola ote dira euskara estandarrean?" (2003-09-22)

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "banderilla, banderillero: espainol kultura basati horretako terminologia berezi hau ez nuke nik euskarazko hiztegian sartuko, hitz horien funtsezko espainoltasuna nabarmentzeko. Bide horretatik traje de luces, pikador, eta buelta al ruedo ere sartu beharko genituzke".

 - [E116]: "niri ere ez zaizkit gustatzen, baina beldur naiz hizkuntza guztiek badituztela hitz batzuk bere horretan hartzen direnak. Hizkuntza gehienek hartu dute zuzenean 'banderilla', eta euskaraz ere hala erabili izan da (Agirre Asteasukoa, Arrese Beitia, Echagaray, Iraola, Urruzuno, K. Izagirre, Zubizarreta, Azkune) eta, beldur naiz, hala erabiliko dugu. Nik, hortaz, banderilla sartuko nuke, azalpenarekin ('zezen-plazetakoa'), baina ez nuke banderillero aipatuko".

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): "OK proposamena".

banderola
iz. Ipar. Pankarta. Ikastetxeko ikasle eta irakasle guztiak bildu dira jostalekuan, bakea aldarrikatzeko, "Bakea da geroa" dioen banderola handi baten pean. Banderola atera orduko, poliziak bultzaka hasi zaizkie.

Aztergaia: banderola

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-09-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak

LBeh (2013-06-10): banderola 57: Berria 48 (adib.: “Aldian aldi, manifestazioetako banderola eta ikurrinek kolore gehiago emanen diote herriari”), Argia 3 (adib.: “plastikozko banderola errepikakor berde-beltzak“), DiarioVasco 6 (adib.: “balkoietan zintzilikatzeko banderolak eta zapiak“).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: banderola 59: Berria 37 (adib.: “euskal presoak Euskal Herriratzeko eskatzen duen banderola”), Herria 16 (adib.: “Sindikata guziak hor ziren beren banderolekin”), Itxaro Borda 5 (adib.: “Adiskidearen beribil handi eta erosoan Baionara heldu zirenean, komisariaren aurrean jende multzoa begimendu zuten, Iker eta Txupas askatu idatzirik zeraman banderolaren gibelean zutik, ikurrinak gora zatxizkatela”), Txillardegi (“Don Carlosen egoitza apalean, bereziki, harrigarria zen ikurren eta banderolen koloreen hordialdia”)

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es banderola / fr banderole: Elhuyar: bandera, banderatxo / Nolaerran: banderola / Zehazki: banderaxka / Labayru: banderatxo, marka / Adorez5000: banderaxka.

Lantaldearen irizpideak
Onartzekoa da, Heg. edo Ipar. markarekin

onartzekoa da, Ipar. markarekin eta adiera argituz.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

‘pankarta’.

bando
1 iz. Aldea, alderdia. Galtzaileen bandoan egon arren, beti pentsatzen dugu irabaziko dugula.
2 iz. Udal deia. Bandoa egin, eman, irakurri, entzun. Jarri zuten bandoa kale kantoi guztietan.
3 postpos. -en alde. (Artikulurik eta kasu markarik gabe, -en atzizkiaren eskuinean). Nire bando ez dena nire kontra da.
Azpisarrerak

Aztergaia: bando

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: -en bando '-en alde': nire bando ez dena nire kontra da.

Informazio osagarria
Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

-ren bando ('x-ren alde') ("nire bando ez dena nire kontra da")

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 'Horrekin batera, bandokide jaso beharko litzateke, gure herrian bandokideen arteko borrokek zer-nolako garrantzia izan zuten kontuan hartuta. Izan ere, nekazaritza-giroko euskal nobleziaren barne-borrokei bando deritze, eta bando bateko kideek izena behar dute'.

 - [E116]: 'Hala ere, ez dago ia-ia adibiderik. Ez dut aurkitu ezer ez OEHn, ez EEBS, ez gaurko prosan. Hiztegiren batean dator, eta Internet irekian badira adibide bakan batzuk. Nahi duzuena egin'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): 'OK, ez sartu'.

bandoa jo
du ad.-lok. Udal dei bat aldarrikatu. Udaletxean hartu ditugun erabakiak jakinarazteko, herrian kalez kale bandoa jo behar duzu.

Aztergaia: bandoa jo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH-AS 2017-10-10 Adibide gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BANDOA JO (V-gip, G-azp). Ref.: Gketx Loiola; Elexp Berg. Pregonar un bando. Etzitzaion on-iritzi, jakin zuanian bere asko semek osasuna galtzeraño zatitzen zutela gorputza. Ona zergatik, bandua jorik, agindu zien bere semiai, gorputza ilduratzeko ta zatitzeko. Bv AsL 193. Adierazi naian / jo zuan bandua. MendaroTx 184. Bandua jotzen zan markatzeko / nola dira errienak, / danak ez nuke esan nahi baña / ala dirade geienak. Uzt Sas 79.

adib: bando 2 iz. Udal deia. Bandoa jo. Bandoa egin, eman, irakurri, entzun. Jarri zuten bandoa kale kantoi guztietan.

bandoa jo 6: Berria 2, EiTB 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bandoa jo 2: Pablo Sastre, Anjel Lertxundi.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide gisa jasoa dago jada.

Informazio lexikografikoa
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa mantentzekoa da bando sarreran.

bandurria
iz. Lautearen antzeko musika-tresna, ziri batez jotzen diren sei hari bikoitz dituena, batez ere Espainiako herri musikan erabiltzen dena. Herriko bandurria taldea ariko da giroa alaitzen.

Aztergaia: bandurria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bandurria forma behin ageri da, G (J.M. Azkue: "Biozpera zanez ereslari ta musika zale purrakatua zan, ta bere abots bigun gozo garbiaz gitarra ta bandurria joaz errieresiak kantatzen zituan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bandurria : DFrec 1, AB38 2, HiztEn, LurE, Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bandurria jaso dutenak: HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, PMuj DVC (eta bandurrilari). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdaretako formak

Erdaretako formak: fr (DLLF): mandore, mandole, mandoline espagnole; it (S. Carbonell): mandolino; en (Collins): bandurria; de (Langenscheidts): Bandurria.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

 - [P008]: [Sartzeko proposatzen dut] (1994-07-29)

Euskaltzainen oharrak

 - [E103]: 'bai?'.

 - [E116]: 'Segur aski, bai, ez baitugu izango beste modurik'

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): 'OK'.

bangiar
1 adj. Bangikoa, Bangiri dagokiona. Bangiar musikaria.
2 iz. Bangiko herritarra.

Aztergaia: bangiar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bangiar (herritarra).

bangkokar
1 adj. Bangkokekoa, Bangkoki dagokiona. Bangkokar agintariak.
2 iz. Bangkokeko herritarra.

Aztergaia: bangkokar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bangkokar (herritarra).

bangladeshtar
1 adj. Bangladeshkoa, Bangladeshi dagokiona. Bangladeshtar idazlea.
2 iz. Bangladeshko herritarra.

Aztergaia: bangladeshtar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bangladeshtar (herritarra).

banilla
iz. Banilla-landarearen leka usaintsua, janariak lurrintzeko erabiltzen dena. Jarri esnea egosten banilla pixka batekin. Banillazko izozkia.

Aztergaia: banilla

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2004-09-17
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

banilla (eta banilla gostu 1) 16 aldiz ageri da (ECocin); bainilla behin (Osk Kurl).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bainilla 1 (X. Gereño).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bainila : AB38 2; HiztEn; LurE (eta bainiliko, bainilina, bainilismo); bainilla : Euskalterm 10 (eta bainillina 2). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietakoak: bainila : ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; banilla : EuskHizt ("nart."; eta banillatu; "†bainila: Ik. banilla") // Ez dugu aurkitu ondokoetan: Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.

Hiztegi berezituetako datuak

Ik. Banaketa eta kontsumoko hiztegia (UZEI): bainilla , bainillina ; DenSuk: bainila 3 (143, 162); azukre bainilatu 4 (162, 164); "Maite" in Karmel 1970: banilla autsa , banilla zotz 2.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

erdal vainilla; vanille, vaniller, é formen ordainak beste hiztegietan: bainila : ElhHizt; HiruMila; banilla : Casve FE; HaizeG FB; T-L LFB; banillatu : Casve FE (-tü); HaizeG FB; T-L LFB. // PMuj DCV: 1 illar-leka; 2 magintxa, ileka, lekatxo, zeruka; 3 cfr. vaisica. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Erdaretako formak

Erdaretako formak: fr (DLLF): vanille; it (S. Carbonell): vainiglia, vaniglia; vaniglina; ca (DCC): vainilla; en (Collins): vanilla; vanillin; de (Langenscheidts): Vanille; Vanillin.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Botoen berri emango da adostasunik gabeko erabakietan

banilla formaren alde dira 4 kide, bainilla-ren alde 2.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "banilla/banillatu: nazioarteko forma banilla gisakoa da. Nik ere hauxe proposatuko nuke".

 - [E123]: "banilla / bainilla. Datuak ikusirik, hor dago txostena, banilla da nazioartekoa. Banillatu F; Behar al dugu?".

 - [E116]: "Nire proposamena: sartu banilla eta ez sartu banillatu (ikus, dena den, gorago, 'bainilla' sarreran, zer erabaki dugun)".

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): "banilla".

banilla landare, banilla-landare
iz. Amerikan, Asian eta Afrikan hazten den landare igokaria, fruitutzat banilla ematen duena (Vanilla fragans).
banitate
iz. zah. Harrokeria, harrotasuna; hutsalkeria.

Aztergaia: banitate

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Forma baztertua

Bazt. Ik. handizalekeria, harrokeria; hutsalkeria, etab.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "banitate: ezin da horrela baztertu. Zah. G.g.e.-rekin baizik, sinonimo hobeak eskainiz".

 - [E123]: "Banitate* e. handizalekeria, harrokeria; hutsalkeria OEHn nolako lekukotasuna duen ilusita, izartxoa eman al diezaiokegu? Horrelakoetan, Zah. marka eman eta definitu egiten ditugu, ala?".

 - [E116]: "Guztiz bat nator. Hemen ondoan emango ditut sinonimo batzuk, horien artean aukeratzeko (horietako zenbait ez daude hiztegi batuan). Proposamena: banitate Zah h. handizalekeria, harrokeria, hutsalkeria, hantukeria, hanpuruskeria, hutsalkeria, etab.".

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): "banitate Zah. h. harrokeria, harrotasun, hutsalkeria, etab.".

banjo
iz. Gitarraren antzeko musika-tresna, hura baino txikiagoa, kutxa biribila eta larru zati tenkatu batez estalia duena. Banjo-jotzailea.

Aztergaia: banjo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

banjo : HiztEn, LurE, Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Hiztegietako informazioa

banjo : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE. // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF eta FE, HaizeG BF eta FE, T-L LFB, Lh DBF, DRA, PMuj DVC eta DCV, Azkue Aurkibidea.

Hiztegi berezituetako datuak

banjo : EEgunk. Ez dugu aurkitu ap. Musika Hiztegia.

Erdaretako formak

fr (DLLF): banjo; it (S. Carbonell): banjo; ca (DCC): banjo; en (Collins): banjo; de (Langenscheidts): banjo.

Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

EEgunk: "banjo. Musika tresna".

Lantaldearen irizpideak
Nazioarteko forma da

Nart.

banjuldar
1 adj. Banjulgoa, Banjuli dagokiona.
2 iz. Banjulgo herritarra.

Aztergaia: banjuldar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

banjuldar (herritarra).

banka
iz. Bankuak; bankuen jarduera.

Aztergaia: banka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:HBB 1993-11-11 Lantaldeak erabaki gabe utzia
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:11

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

banka h. bankuak.

Lantaldearen irizpideak
Zer erabiltzen den aztertuko da

adierazkizun biei dagozkien adierazleak beharrezkoak direla uste du batzordeak; baina, batetik, banketxe onartzekoa da, eta bestetik:

Baldintza minimoa betetzen duen ikusi behar da

zein hizkuntzatan egiten da banka/banku bereizketa? Frantsesez, kasurako, ez da egiten.

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

batzordeak ez du erabaki bereizketa egin ala baztertu; eta leialki adierazten du, esatekorik duenak esan dezan (sektorekoek, adib.).

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [I102]: "nik dakidanez, alemanez eta ingelesez diferentzia egiten da banca eta banco-ren artean: ingelesez: bench = jezarlekua / bank = banketxea, bankua / alemanez (pluralean egiten da): die Bank/die Bänke: jezarlekua / die Bank/die Banken: banketxea. Edozelan ere, banka sartzea erdarakada bat sartzea litzateke, edo hobeto esan, gaztelaniakada bat. Hona proposamendu bat: diru-erakundea: banketxe, banku / jezarlekua: banku" (1995-01-10)

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]:  banka, banko, banku formen artean banka proposatzen du.

 - Erabakia: EArau (1996-02-23): ez da onartu.

bankar
1 adj. Bankakoa, Bankari dagokiona.
2 iz. Bankako herritarra.

Aztergaia: bankar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2002-10-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2007-10-02

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

bankar 4: Ox 2 ("Frantses horrek baditu Bankarrak lotsatzen, / Bankarrek badakite eskuaraz mintzatzen"), Zub ("Bankarrak, Baigorriarrak, Urepeldarrak, Aldudarrak, Ezterenzubiarrak, mendiz gaindi, eta denak, yakina, barurik, yauna-hartzeko Orriagan"), JE Ber ("Jausteko eskualdeaz ez, beren begitarte zimailaz ere ez, bainan garaitiko zer guziez Baigorritik etxerat itzultzen diren Bankar batzuentzat hartzeko litazke"), eta ap. DRA, Herr 1960 ("Konda baginitza Bordaleko komentuan eta hortan pasaturik bazterretan diren Bankar serorak, nonbre ederra atxeman ginezake").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bankar 3, Herr 1968-1989 artekoak ("Gaston Carricaburu, sortzez Bankarra", "Aita du Bankarra, ama Baigorriarra", "Bankar guzien izenean goresmenak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bankar : HiztEn-LurE (s.u. Banka) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bankar : EskolaHE (s.u. Banka), DRA (habitante de la Fonderie) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E124]: 'bankar | H: Onomastika batzordeak argitzekoa'.

 - [I202]: 'bankar (ik. 122. araua)'.

 - [E116]: 'hau Onomastika batzordeak erabakitzeko da'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): 'OK'.

bankari
iz. Banku baten jabe edo zuzendaria. Adiskide bat zuen bankaria.

Aztergaia: bankari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Merkat 1993-01-27 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

bankero (5 ager.: Gy (2), Kk Ab I (2), Munita); banker (1: Gy); bankier (2: Hb Egia, HU Aurp); bankari ez da ageri.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bankari (11 ager., 7 Urraspide aldizkarikoak, guztiak EBkoak); bankero (2, EB); bankeru (1, EB); banku gizon (2, EB).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: bankari (2), bankero (1), banku gizon (1), banku-gizon (1); Irakasmundua: bankari (6), bankulari (1); Komunikabideak: bankari (2), bankero (1); HiztEn: bankari; LurEn: bankari; Euskalterm: bankari.

Lantaldearen irizpideak
Forma lehiakideak ditu, eta erabilerak ikusiko dira

banku-langile gardena hobestekoa izan daiteke, baina ikus tradizioak

Forma arautuaren azalpenaz oharra

kategoria-adierak zehazteko eskatuz ( iz. 'bankuaren jabea edo zuzendaria').

Informazio osagarria
Eratorpen-atzizkien banaketa argitu behar da

-ari/-ero

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A104]: "Frantseseko "banquier" eta espainoleko "banquero", alde batetik, eta "banku-langile", bestetik, gauza diferenteak dira, nik uste. Kontzeptu biak nahasi samar datoz zerrendan" (1994-08-02)

 - [I102]: aurrekoa esan eta gero, banku-/banketxelangilea hobetsi beharko litzateke, edo bestela 'gehiengokerietan' hasten bagara bankeru eta bankier, biak, ontzat jo" (1995-01-10)

bankarrot
iz. zub. Porrota. Bankarrot egin.

Aztergaia: bankarrot

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K204]: [Lhande-renetik hartu ditut...] (1995-03-03)

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: "bankarrot"

 - [E115]: "Bankarrot: gaskoi hitza, jatorrizko bankarroto edo gure klukegite, diru porrot agian hobe".

 - [E116]: "oso lekukotasun gutxi ditu. OEHren arabera Ipar da, baina 'Argian' badira adibide batzuk. Zuek ikus".

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): "bankarrot Zub. 'porrota'".

bankete
iz. zah. herr. Oturuntza, bazkaria. Ni ezkontzean izango dira bankete izugarriak.

Aztergaia: bankete

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:35 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: -t / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: 'bankete: baditugu honen ordain hobeak euskaraz: oturuntza, jataldi esaterako. Nik erdarakada hau bigarren mailan jarriko nuke. Her. Beh. edo Zah. Erantsita'.

 - [E103]: 'bai?'

 - [E116]: 'badira adibide batzuk EEBSn baina nik ez nuke inola ere jarriko hemen. Proposamena: ez sartu'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-09-17): 'bankete Zah. Herr.'.

banketxe
iz. Banku merkataritza egiten den etxea. Banketxea ixteko ordua baino hogei minutu lehenago dirua atera nahi duzula?

Aztergaia: banketxe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
bankisa
iz. Poloetako izotz geruza handia, itsasoko ur izoztuaz eratzen dena. Groenlandiako ekialdeko kostalde hau bankisa iraunkor batek ixten du ia urte osoan.

Aztergaia: bankisa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bankisa : HiztEn ("Poloen inguruko eskualdeetan itsasoko ura izoztearen ondorioz eratzen den izotz-geruza"). Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec; AB38; AB50; LurE; Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

Elhuyar-en Munduko leku-izenak liburuan bankisa 'plataforma de hielo' ageri da (Adib.: Amery Bankisa 'plataforma de hielo de Amery').

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bankisa jaso duena: ElhHizt. // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko banquisa / banquise-ren ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: bankisa // Casve FE: itsasizotz // HaizeG FB: horma-xuri, horma-meta, horma-pila // T-L LFB: horma-xuri. // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Lh DBF, DRA, PMuj DVC, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

es banquisa formaren ordainak: fr (DLLF): banquise; en (Collins): ice field, ice floe; Ez dugu aurkitu it (S. Carbonell), ca (DCC), de (Langenscheidts).

Lantaldearen irizpideak
Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta beste gabe onartzekoa

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(izotz-geruza handia).

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

banku abal, banku-abal
iz. Zor bat ordainduko dela bermatzeko, banku batek ematen duen abala. Handizkako saltzaileek, adibidez, arrain-merkatuan arraina erosi ahal izateko, banku-abala behar izaten dute. Banku abala lortzeko, dirua sartu behar da abala emango duen bankuan.

Aztergaia: banku-abal

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh48 2023-10-10 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 34 (Berria 2, Deustuko Unibertsitatea 11, Euskal Herriko Agintaritza 3, EiTB 1, Consumer 15, Espainiako Gobernua 1, UEU 1); ETC 30.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 // Euskalterm: banku-abal (TN).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jaso, definitu beharreko terminoa da.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa.

banku kontu, banku-kontu
iz. Bezero batek aurrezki-kutxa edo banku batekin egiten duen hitzarmena, bertan diru-gordailu bat ezartzeko eta haren zor-hartzekoak kudeatzeko; diru-gordailu horren zor-hartzekoen agiria; diru-gordailu hori bera. Ik. kontu1 3. Espainiako Auzitegi Nazionalak ikerketa hasi berri du auzipetuak Suitzan banku kontuak dituen jakiteko. Lapurrek milioika erabiltzaileren posta elektronikoen helbideak zituzten, eta banku kontuetatik dirua ebatsi nahi zutenean, banku eta kutxen izenean mezuak bidaltzen zituzten.
banku langile, banku-langile
iz. Abokatuz eta banku-langilez beterik zegoen taberna batean bazkaldu genuen.

Aztergaia: banku langile

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:HBB 1993-01-27 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

banku transferentzia, banku-transferentzia
iz. Bankuko eragiketa, dirua kontu batetik beste batera igaroaraztean datzana. Idatz itzazu bi gutun banku-transferentzia bidez diru-kopuru jakin bat ordaindu duzula jakinarazteko.

Aztergaia: banku-transferentzia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh34 2023-10-10 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 29 (Argia 3, Berria 1, Deustuko Unibertsitatea 1, EiTB 1, Consumer 3, Espainiako Gobernua 3, Gomylex 2, Laneki 15); ETC 28

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: banku-transferentzia (Ekon.) transferencia bancaria / Adorez: banku transferentzia transferencia bancaria / Labayru: 0 / NolaErran: virement (bancaire) (banku) biramendu – (banku) transferentzia (MD) // Euskalterm: 0.

Bestelakoak

transferentzia 2 iz. Bankuko eragiketa, dirua kontu batetik beste batera igaroaraztean datzana. Soldata horiek ordaintzeko diru transferentzia martxoaren 17an egin zen.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jaso, definitu beharreko terminoa da.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa.

banku1
1 iz. Diruaren eta diru ordekoen merkataritza. Banku eragiketak.
2 iz. Banketxea. Orduko denboretan ez zen ezagutzen, Bizkaian behintzat, bankurik. Europar Batasuneko bankuak. Bankuak sari bat ematen die zorrei, eta beste bat hazixeagoa hartzekoei.
3 iz. Isuraldatzeetarako odola eta giza organoak gordetzen diren gordailua. Estatu Batuetako odol banku batera bidali dituzte Leonorren zelula amak.
banku2
iz. Eserleku luzea, bizkarduna nahiz bizkargabea, zenbait lagun batera eser daitezkeena. Harrizko banku batean eserita. Ikasgelako, elizako bankuak.
banku3
iz. geogr. Itsaso, ibai edo aintziretan, hondoan gertatzen den hedadura handiko goragunea, itsasontzien ibilbidea eragozten duena. Ik. barra 3; baxa. Jaizkibelgo hondar bankua 1992an hasi ziren aztertzen.
bano2
1 adj. Hutsala, alferrikakoa. Munduko jolas bano eta alferrikako esamesak.
2 adj. Ipar. eta naf. Segurtasunik gabekoa.
Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper