Euskaltzaindiaren Arauak

barearazi, barearaz, barearazten. du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

baretzen duena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ez corpusean ez OEH argitaratuan.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB ager. banakoak dira baremo (Kultura eta Turismo: "Ikasleen aukeraketa egiterakoan baremo bat izango da kontuan") eta baremu (EHAA 1990: "deialdi honetako III. eraskinean ematen den baremuaren arabera").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

baremo : DFrec 1, AB38 1, AB50 8, HiztEn, LurE, Euskalterm 5 (esterilizazio-baremo, prezio-baremo, indarreango baremo, puntuazio-baremo); baremazio : Euskalterm 2.

Sektore jakin bateko informazioa

AgAld hitz-bilduma: balio-taula, taula, balio-neurri, neurketa-arau (baremo); AdminEL: balio-taula (baremo); HezkAdmin: baremazio; AdmHizt: baremo; EEgunk: "baremo h. neurri / neurgailua".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

baremo jaso dutenak: HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE; barematu , baremazio : HiruMila. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal baremo / barème formen ordainak: baremo : HiruMila (eta barematu), ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE; barema : T-L LBF. // Beste batzuk: HaizeG FB: kondu-liburu, prezio-xerrenda, prezio-aurkibide eta Casve FE: kuntülibürü. Ez dugu aurkitu ap. PMuj DCV.

Erdaretako formak

fr (DLLF): barème; it (S. Carbonell): bareme; en (Collins): (baremar) to calculate, reckon; to measure; (baremo) table(s), ready-reckoner, scale, schedule, yardstick, gauge, criterion, set of forms, basis for comparison; de (Langenscheidts): Rechenbuch mit fertigen Ergebnissen; Verrechnungs-, Verteilungs-chlüssel; Lohntabelle, Tarifordnung, Kriterienkatalog.

Erdaretako formak

OfQuLF: répertoire de calculs, de chiffres || François Barrême || mathématicien français qui a inventé ce type d'outil.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "baremo h. neurri / neurgailua".

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Tekn.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: 1 ik. epiploi 2 ik. peritoneo / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu izond.ekin.

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

barea.

Euskaltzaindiaren Arauak

baretu, bare(tu), baretzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

baretu, bare(tu), baretzen

Aldaera baztertuaren ordaina

ik. garba.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Forma baten adiera(k)

1 iz. hazten ari den txerri emea. 2 izond. (mutil eta, batez ere, emakume) ausart-lotsagabea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

hazten ari den txerri arra.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bariable izen kategoriakorik ez dugu aurkitu; bariabletasun 'variabilidad' 1 (Lç "Eta anhitz bariabletasun, frajilitate eta miseria gure buruetan senditzen eta ezagutzen badugu-ere").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bariable iz. 6 aldiz agerri da, EB: M. Ugalde, J. Sierra ("bariable edo aldagai"), G. Nazabal, A. Biteri, B. Urkizu, H. Etxeberria.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bariable : AB50 3; Euskalterm 15 (horietan 2 aldagai sinonimoarekin). Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec; AB38; HiztEn; LurE. // variable iz. itzulitako besteak: AB38: aldakari eta aldagai; AB50: aldagai; Euskalterm: aldagai.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bariable ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

variable-ren ordaina aldagai da hiztegiotan: ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, PMuj DCV (+ aldagarri). // Ez dugu aurkitu ap. Casve FE:, HaizeG FB, T-L LFB, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

es variable formaren ordaina variable da fr (DLLF), en (Collins) eta de (Langenscheidts) (+ Veränderlinche). Ez dugu aurkitu it (S. Carbonell) eta ca (DCC).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Ik. (1) aldagai, (2) aldakor.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bariante 20 aldiz agertu da: a) 'aldaera' adierako 18 (A. Arejita 2, I. Sarasola, I. Baztarrika 6, J.M. Beltran, L.M. Mujika 4, M. Etxeberria, X. Amuriza; Vill: variante 2: "Euskara batuaren premietarako hitzen aldaeren #mdash#hots, varianteen#mdash# artean halako hautespen bat ere egin zuen"; "sarritan euskal-itzak bi variante edo geiago izan oi dute") eta b) 'saihesbidea' adierako 2 (G. Nazabal eta EHAA 1990).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bariante : DFrec 5 ('aldaera' 3, 'saihesbidea' 2), AB38 1, AB50 3, Euskalterm 1 (aldakin sinonimoarekin batera). Ez dugu aurkitu ap. HiztEn; LurE. // variante itzulitako besteak: AB38: aldaera; AB50: albo-bide, aldagarri, saihesbide; Euskalterm: saihesbide, aldakin, aldaera.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bariante jaso dutenak: EuskHizt (ik. aldaera), ElhHizt, HiruMila (ik. aldaki; saihesbide). // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko variante, déviation-en ordainak beste hiztegietan: ElhHizt: aldaera, aldaki; bariazio (Biol., Mus.); aldakuntza (Mat.) // HiruMila-XarHizt: aldaera, aldaki; saihesbide // Lur EG/CE: aldaera // Lur EF/FB: aldaera; zeharbide // Casve FE: saihesbide, adar, zeharbide // PMuj DCV: aldakuntza, aldaketa, itz-aldatuak, ikutuak // Ez dugu aurkitu ap. HaizeG FB, T-L LFB, Azkue Aurkibidea.

Erdaretako formak

es variante formaren ordainak: fr (DLLF): variante; déviation; it (S. Carbonell): variante; ca (DCC): variant; en (Collins): variant; path; by-pass; de (Langenscheidts): wechselnd; Variante, Abart.

bariante iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bariante-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aldaera; saihesbide].

bariante 73; saihesbide 450; aldaera 1818.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bariante 8; saihesbide 144; aldaera 624

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. aldaera / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Ik. (1) aldaera, (2) saihesbide.

Debekua bere horretan uztea proposatu da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Estat.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Musika eremukoa da bariazio G 1 (Iraola: "Bai, andria; kornetiñen bariaziyuak bere anaiak jotzen ditu, baña etxe batian bizi dira").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bariazio 7 aldiz jaso da, G-EB: a) Biologia eremukoak dira 6: Biologia multikopiaz ("Darwin'ek galdatutako bariazio etengabeak"; "Bariazio bat sortzen danean, anitz indibiduotan zabaldua sortzea"; "kuntze-ugalketan herentzi-bariazioak urtuta, barreiatuta galditzen dira"; "Era huntara, belaunaldi gutxi barru erabat suntsituak izanen dire herentzi-bariazio hauek"); M. Pagola ("Giza natura eta biziduna sare estrukturalen bariazio eta aldaketa besterik ez dira"); J.M. Irigoien ("Izadian integratuta, atlanteek izadiaren erritmo guztiak beren barnetaupadetako bariazioetan irakur zitzaketen, batzuk besteen itzalak bailiran". b) Musika eremukoa 1: Loreto Fernandez ("kantariak aurrez erabilitako mugimendu, gutxitze eta bariazioak imitatzen ahaleginduko da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bariazio : DFrec 1, AB38 1, AB50 3, HiztEn (Mus., Biol.; "3 ik. aldaketa"), LurE (Biol., Mat., Mus.), Euskalterm 4 (Biol. 1, Psikologia 1, Musika 2) // variación itzulitako besteak: AB38: aldakuntza 42 (hauetan "errepikatuzko aldakuntza" 1, "abiadur aldakuntza" 1), aldaketa 60 (hauetan "maiztasun-aldaketa" 1, "presio(-)aldaketa" 3, "tenperatura(-)aldaketa" 6, "abiadur(a-)aldaketa" 4), gorabehera 3 (hauetan "klima gorabehera" 1) // AB50: aldaketa 6, aldakuntza 5 // Euskalterm: aldakuntza 23 (hauetan "argi-aldakuntza", "aldakuntza-koefiziente", "aldakuntza-faktore", "aldakuntza-tasa"), aldaketa 24 (hauetan "klima-aldaketa", "abiadura-aldaketa", "indize-aldaketa"), tenperatura-bitarte 2, urteko tenperatura-bitarte batezbesteko 1 ('variación anual media de la temperatura'), alda-lerro 1 ('línea de variación').

Sektore jakin bateko informazioa

Musika Hiztegia: aldaketa, bariazio // Termino Estatistikoen Hiztegia: aldakuntza.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bariazio : ElhHizt ("1 Biol. variación; 2 Mus. variación; 3 ik. aldaketa"), HiruMila (Mat./Fis.), EskolaHE (Biol., Mus.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko variación/variation beste hiztegietan: ElhHizt: "1 aldaketa, aldakuntza, aldatze; 2 (Biol) bariazio; 3 (Mat) aldakuntza; 4 (Mús) bariazio" // HiruMila: "(Cienc) aldatze, aldakuntza, aldarazpen, aldakuntza, bariazio; bariazio kalkulua; errepikatuzko aldakuntzak" // Lur EG/CE eta EF/FB: aldaketa // Casve FE: aldapen, aldatze, bestelakotze // HaizeG FB: aldapen, aldakuntza, aldaketa, gora-behera; *kanbiamendu // T-L LFB: aldapen, kanbiamendu // PMuj DCV: aldaketa, aldarte, aldakuntza, aldapen, gorabehera // Azkue Aurkibidea: ø.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

beharrezkoa dirudi Mus. eta Biol. eremuetan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ez corpusean ez OEH argitaratuan.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barietate 20 aldiz jaso da, EB: L. Fernandez, M. Ausin, A.M. Toledo, I. Gaminde 2, P. Iztueta, D. Amundarain, UZEI 2, M.A. Unanua, J. Aldabe, J.A. Berriotxoa, M. Lorda, Elgoibarko euskara mintegia 3, Leioako biologo taldea, Gipuzkoako geografia, Euskal Herriaren historiaz, II. Euskal Mundu-Biltzarra.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

barietate : DFrec 1, AB50 1, HiztEn, Euskalterm 24. Ez dugu aurkitu ap. AB38, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

barietate forma eman dutenak: EuskHizt (†barietate, bariedade Ik. aldaera), HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal variedad / variété, diversité formen ordainak: HiruMila: barietate; (Bot. y Zool.) aldaki, barietate; ElhHizt: aldaera, mota; (Biol.) barietate; Lur EG/CE: aldaera; Lur EF/FE: barietate; libertimendu; aniztasun, bestelakotasun; Casve FE: ezbardintarzün, jauzi; bereztarzün, berezgoa; (biol.) melga(künte) sail; HaizeG FB: orotarik zer nahi, nun zer hauta; desberdintza, desberdintasun; PMuj DCV: (cal. de vario) bixikotasun, bestelakotasun; (diferencia, diversidad) berdiñ-eza, desberdintasun, banatasun, nabardura; (conj. de muchas cosas) askotza; (inconstancia) aldakortasun, aldaberatasun, zuzikatasun; (mudanza, alteración) aldakuntza, aldaketa, aldarte, gorabera; (Hist. Nat.) mota-sail. Ez dugu aurkitu ap. T-L LBF.

Erdaretako formak

erdaretako formak: fr (DLLF): variété, diversité, (Bot Zool) variété; it (S. Carbonell): varietà (diversità, differenza), cambiamento, variazione; en (Collins): (diversidad) variety, variation, (Bio) variety; de (Langenscheidts): Mannigfaltigkeit, Vielfalt, Verschiedenartigkeit.

barietate 1 iz. Biol. Espezie baten barnean, bereizgarri berak dituzten banakoek osatzen duten multzoa. Ik. aldaera 3. Gogoan izan pestizidek intsektu, bakterio edo birus barietate ia suntsiezinak sortu dituztela. Bigarren ardoa Cabernet eta Merlot mahats barietateekin egina dago. 2 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, barietate-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori 'aukera, aniztasuna' adieran ez erabiltzea gomendatzen du; ik. aukera; aniztasun; ugaritasun].

barietate 917.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

barietate 48.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. aldaera / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

Ik. aldaera.

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Baina adiera berria onartzeko eskatu da, hizkuntzalaritzako adiera definitua, eta “ik. aldaera 3” duela. Bestalde, “aldaki” sarrera arautuan ohar bat gehitzeko eskatu da, ‘Oinarritzat edo eredutzat hartzen denarekiko desberdintasunen bat duen beste era bat’ adieran ez erabiltzeko esanez, eta “aldaera 2”ra bidalketa eginez.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.: argi barik.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. h. ostiral.

Erabileremu dialektala

Bizk. Ik. ostiral

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BARIKU SANTU (V-gip; barixaku s. V-gip). Viernes Santo. "Barixaku-Santu egunian, goizian seiretan, Jesusen kurutzeko zazpi itzen sermoia izaten zan" Etxba Eib. "Bariku Santu eguna, Viernes Santo" Elexp Berg. Egubena, barikuba ta zapatu santua. ZBulda 41. Aita Zosimo, enterrau egizu karidadez Maria pobriaren gorputza, bada ill zan Barijaku Santu egunian, komulgauriko bijaramonian. JJMg BasEsc 243. Bariku-santu gaua izango zan (V-gip). Eusk 1956, 221. Bariku Santu egunez. Ayesta 65.

bariku santu 2: Berria (“Errigoitira amarenera joan naizenean, euskal telebistako lehenengo katean Elorrioko eliza ederretik ematen izan duten Bariku Santuko meza entzuten egon da”), Karmel (“Hareen arten Bariku Santuko zazpi berben sermoia zazpi bider”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bariku santu 1, Pello Zabala (“Gero artaburu haien garaunak hazitako artoagaz nastauko zituzten, Bariku Santuz aletuta”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa ostiral santu bezala, Bizk. markarekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bariku sarreran.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bario: LurE-Harluxet.

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenen hiztegian: Ba.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bario: Zehazki, ElhHizt, HiruMila, HiztHand.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Elementu kimikoak.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

baritina: LurE-Harluxet.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

barita: ZTC 4 (Geologia HE: "barita [...] Sistema ortorronbikoan kristaltzen den sulfato anhidroa, zelestitaren isomorfoa dena", etab.); baritina: ZTC 10 (Iñaki Azkune Mendia: "Esan dezagun baritina mineral zuri edo kolore gabekoa dela [...] eta astuna [...] Gure harrijasotzaile famatuenek marka handiak egiten dituztenean baritinazko harria erabiltzen dute", etab.) // Ez dugu aurkitu ap. EPG.

Erdaretako formak

es (RAE): baritina; fr (DLLF-WebMineral): barytine; it (S. Carbonell): baritina // Ez dugu aurkitu ap. de (Langenscheidts), en (Collins). // Gaztelaniazkoetan, baritina baztertu, eta barita onartu zuen IMAk. // Ap. Geologia HE: "en barita / es barite / fr barytine".

Dagozkion markekin aipatuko da: «iz. Miner.»

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Mineralak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barize G 1 (M. Manzisidor: "Zain-aunditze edo barizeak ez agertzeko kirolik onenak asko ibiltzea, igari egitea eta txirrindan ibiltzea dira").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

barize : DFrec 2, AB38 1, HiztEn-LurE, Euskalterm 4. barize-benak : Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegiak: barize : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE. Ez dugu aurkitu ap. XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

barizak : XarHizt; barize : HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE; zain odoluri : Lur EF/FE, Casve FE (zainodolüri), HaizeG FB (zain-odoluri), T-L LBF (zain-odoluri; eta zain-harro, odol-horitu), PMuj DCV (zaiñ-odoluri, eta varicoso: odol-uritsu; eta zaiñ-aunditu, zaiñ-arro); zain-tiratu : XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV.

Erdaretako formak

Erdaretakoak: fr (DLLF): varice; it (S. Carbonell): varice; ca (DCC): variça, variu; en (Collins): varicose veins; de (Langenscheidts): (pl.) Krampfader.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-z(e): erabili dentxoa -e-duna da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 38 (Argia 2, Berria 11, EiTB 7, Elhuyar 1, Elkar 2, Consumer 3, Laneki 10, UEU 2); ETC 255

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: barizela iz. (Med.) varicela / Adorez: barizela iz. varicela / Labayru: barizela 1 iz. Med. varicela / NolaErran: zurrumino xehe (BL) (pl.) – baztanga ero (MD) – astanafarreri (MD) – nafarreri zuri (MD). // Euskalterm: barizela (Med. Termino onartua da; astanafarreri).

astanafarreri iz. Eritasun kutsakorra, batez ere haurrak jotzen dituena, sukarra eta larruazalean agertzen diren puslak ezaugarri dituena.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Termino gisa jasotzekoa, Med. markarekin.

Jakite-arloak

Med.

Euskaltzaindiaren Arauak

barka eskatu, barka eska, barka eskatzen. du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

"barka, parka: Documentado en textos vizcaínos; hay ejemplos de algunos autores guipuzcoanos del presente siglo". barka eskatu : Etxde AlosT, Etxde JJ; parka eskatu : Mg CO, CrIc, fB Ic I, fB Ic III, JJMg Bas Esc, Astar II (2), CatLlo, Ur MarIl, AB AmaE, Itz Azald, Otx, Bilbao IpuiB, Alzola Atalak, Etxba Ibilt; parkeskatu : Añ MisE, Enb, Kk Ab II, Otx. barka eske : Or Mi, NEtx nola, Etxde JJ, MIH; parka eske :JJMg Bas Esc, CatBus, Ag Al, Itz Azald, Ag G, Or tormes, Balad, Etxba Ibilt; parka eska : Ag AL; barkeske : Elexp Berg; parkeske : Etchta Jos; parkeska : Añ EL (2), Añ LoraS. parka eskeka :.Etxba Ibilt; parkeskeka : Otx (2); parkeskeko : Erkiag Arran.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

parka eskatu (parca escatu), parkeskatu eta parkeskeka (7 ager., Bkoak). barka eske eta barka-eskatu (3 ager. G-EB).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: barka eskatu (1). LurE: barka eske eta barka eskatu. HiztEn: barka eske eta barka eskatu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berria / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-bera.

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

barkaezin 16: Bixente Serrano, Unai Brea, Arantxa Urretabizkaia, Miren Azkarate, Haritz Gallastegi, Xabier Lopetegi, Joxerra Senar, Xabier Lekuona, Amagoia Mujika, Andoni Urbistondo, Joan Canela, EiTB.com 4, Berria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: barkaezin 82: Berria 25, Joseba Zulaika 4, Harkaitz Cano 5, Jon Muñoz 3, Patxi Zubizarreta 2, Xabier Montoia 2, Imanol Unzurrunzaga 2, Itxaro Borda 3, Jon Alonso 3, J.M. Olaizola 2, Bego Montorio 2, Alberto Ladron Arana 2, Edorta Jimenez, Ander Irizar, Karlos Zabala, Iñigo Aranbarri, Asisko Frantzizko, Juan Garzia, Joxerra Garzia, Joan Mari Irigoien, Iñaki Mendiguren, Anton Garikano, Txillardegi, Ramon Saizarbitoria, Lutxo Egia, Xabier Olarra, Lourdes Oñederra 2, Mikel Hernandez Abaitua, Eider Rodriguez, Irene Aldasoro, Xabier Paya, Aingeru Epaltza, Oskar Arana, Anjel Lertxundi, Karlos Linazasoro 2, Lander Garro, Jose Morales.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Ongi eratua da

ongi eratua da.

Zerrendako forma hobetsiari dago(z)kion bigarren mailako forma(k)

barkazio

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa barkamen eta eskatu sarreretan.

Euskaltzaindiaren Arauak

h. barkamen.

Euskara batuan hobestekoa

ik. barkamen (hau bide da gaur hedatu-erabiliena)

Eratorpen-atzizkien banaketa argitu behar da

-men/-mendu

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BARKAMENDUREKIN. Con perdón (fórmula de disculpa). v. BARKAZIOZ. Beraz arrazoin dut eta arrozoin ere handia Marianari errefertatzeko eta barkhamendurekin ezagutzera emaiteko, egiazki enganatu zela. ES 120. Eta, barkhamendurekin, nondik heldu zira? Barb Sup 15. --Orizue, ahamenik ez dut harturik, atzo eguerdiz geroz, kafe ttirritta batez bertzerik. --Atzo eguerdiz geroz? Bainan, barkhamendurekin, non behar zira jautsi? Ib. 21. Errazu, barkamendurekin, aspaldian hemen ari zare lanean? Barb Leg 142. Errazu-eta, barkamendurekin, bazinakike nun egoiten den Maria Pipa? Lf Murtuts 18. --Eta zu? --Atzo jina. --Nungoa barkamendurekin? --Mugerrekoa. JEtchep 107. Jaun harek eta hura idurikoek [...] badutela dakizuen gazte batzuen eite, zuen barkamenduarekin, samurrean zer ari ziren jakin gabe. HU Aurp 197.

Ez ditugu aurkitu barkamendurekin eta barkamenduarekin formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

barkamendurekin 4: Herria (“Guk aldiz hauxe erranen diegu beharri xilorat, barkamendurekin: gogotik lagunduko dituela beste aldian gehixago HERRIA kasetak, partiden jakin-arazten, balinbadakigu”), Janbattitt Dirassar (“Barkamendurekin, Baionarat ari zarea?”), Michel Oronoz (“Barkamendurekin, nor zitut zu?”), Jean Baptiste Etxarren (“Errazu! Barkamendurekin! Zer egiten du ikatzak Iruñen? " Eta eroslearen arrapostu edo erantzuna: "Zer eginen du? Sua!”); Ez dugu aurkitu barkamenduarekin formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide formulaikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa barkamendu sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

barkarazi, barkaraz, barkarazten. dio ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

barkatu, barka, barkatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

barkatu, barka, barkatzen

Euskaltzaindiaren Arauak

Herr. 'barkamena'.

Euskara batuan hobestekoa

ik. barkamen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

barkoxtar 2 izlag.: Ox (“Ez duzue bidarritarraren bertsuetan barkoxtar Topeten kantorek hanturaz daukaten errabia, hoskin eta gaitzeristerik usnatuko”), Etxde JJ (“Piarre Topet Etxahun barkoxtar koblariari buruz egin eleberria”).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barkoxtar izlag. 2 eta izond. 1: Etxde (“hainbeste sufritu izan ezpa’lu Barkoxtar koblariak”, "Barkoiztar koblaria"); G. Eppherre (“Esker diotegu hortaz Etxahun pastoral-egileari eta Attuli Barkoxtarrari”); Etxahun Iruri (“Barkoxtarrak adio, zaharrak eta gaztiak”), Lf (“Barkoxtarrek ezin ederkiago”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak erabakitzekoa (Oh.: gerora, 99. arauan, erabakia du Euskaltzaindiak barkoxtar forma).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)

Euskaltzaindiaren Arauak

EArauak 25 (II.3.d): "Loturik idaztekoak [dira (...)] bigarren osagaia -gin (...) edota -gintza (...) duten elkarteak: (...) bertsogile, eltzegile, langile (...) gaztagintza, barkugintza, burdingintza".

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gintza.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

ontzigintza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

eskorta.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Tekn. (Eraikuntza).

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

barn: HiztEn; ez dugu aurkitu ap. LurE.

Erdaretako formak

Le Petit Robert: barn; ez dugu aurkitu ap. Collins.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Onartzeko arazorik gabea da, nahiz berez ZTHB lantaldeak argitzekoa izan.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Zientzia-unitateak.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond. 'sakona': putzua barna da. // AS: -an barna postpos. (-an barna #mdash#mendian barna#mdash# hedatuagoa da -tik barna #mdash#menditik barna#mdash# baino).

Kategoria

1 posposizoan, -an barna ("mendian barna") hedatuagoa da -tik barna ("menditik barna") baino; 2 izond. 'sakon' ("putzua barna da")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

barnagotu 1: Iratz ("Egun guzia aitu naiz ene gogo ta bihotzen, Barnago ziten nitara, zuri pentsatuz zabaltzen"); barnatu 4: Egiat ("Eztirokianak, arren, holako griñaldia iñharraus gogoan denian eskentzen, da falta gaberik mespretxiaz ta ordariaz handitzen ta erran dütügün zaiñak dütü barnatzen"); Or Eus ("Ukondoz elkar jotzer aizkora barnatuz, gerriz dardara, eta belaunak jokatuz"); JE Ber ("...suge luze bat bezala bihurdikatuz ixil eta ezti, ez dakigu nola loditurik bere ohantzea barnatuz, apur bat zabalduz ere ba bere auzkia"); Xa Odol ("Arrotz horren gogoan beharrez barnatu edo zure burua nahiz enganatu, herri aiherkundea duzu zu ganatu"); ik. OEH argitaratuan, gainera: TB Mt 14,30; Dv 4; H; LE Doc; LE-Ir 3; LE-Fag; DvHtoy; barnatze (Gatxitegi Laborantza), eta testu-lekukotasunik gabeko barnatzaile.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barnatu 6: Otoizlari 1977 ("Bertzalde, badire frango bederazka etorri direnak, beren sinestearen barnatzeko"); 1985. Euskal kulturaren urtekaria ("AEKren proiektoa sakondu eta harekilako identifikazio prozesoa barnatu behar da gau eskoletan lehenik"); Vill ("Izan ere, Kristoren arimak Jainkoa ikusten bazuen ere, ez zuen Jainkotasun hori bere luze, zabal eta sakon guztian barnatzen"); Hiriart-Urruty 2 ("gure fedeak behar du beti aintzina garbitu, barnatu, azkartu"; "Nor-nahi izan gaiten, gure fedeak badu beti argitzearen eta barnatzearen beharra"); B. Castorene ("Edo balitake beste ikusteko manera bat, optimistagoa: orai arte ez ginuen sobera barnatu gure helburua, zer zen gure arima eta orai zendako dugun horren beharra"); barnetu 2: P. Agirrebaltzategi ("Fedezko egiak oso-osorik barnetzea esan nahi duenez gero, fedezko egiarekin paretu izan ohi da sarritan historiazko egia"); M. Aramendi ("Sare sistema eragilea barnetzen duen mesenzefalo-aren bitartez kontrolatzen dela dirudi arerioa").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

barnatu : DFrec 1; HiztEn; LurE; Euskalterm 2; barnatze : LurE; barnetu : Euskalterm 1. Ez dugu aurkitu ap. AB38; AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietakoak: barnagotu : Lh DBF; DRA; barnagotze : Lh DBF; barnatu : EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EF/FE; Casve EF (barnatü); XarHizt; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC; barnatze : Lh DBF; DRA. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

barnago(tu), barnagotzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.