50535 emaitza bilaketarentzat - [7451 - 7500] bistaratzen.

basandere
iz. Euskal mitologiako pertsonaia, basajaunaren emakumezko kidea. Harpe batean ikusten du basandere bat urrezko orrazi batekin orraztatzen ari zela.

Aztergaia: basandere

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendatik kendu egingo nuke]" (1994-11-02)

basanimalia
iz. Ipar. g. er. Basaberea.

Aztergaia: basanimalia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

basapiztia.

basantzara
iz. Antzara basatia (Anser fabalis).

Aztergaia: basantzara

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Anser fabalis.

basaperrexil
iz. Astaperrexila. Basaperrexila duk Sokrates handia beste mundura eraman zuen belarra.

Aztergaia: basaperrexil

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

astaperrexila.

basapiku
iz. Ekialdeko zuhaitza, ezin ustelduzko zura duena eta pikuaren antzeko fruituak ematen dituena; fruitu hori bera (Ficus sycomorus). Ik. piku-masustondo. Ni ez naiz profeta; abeltzaina naiz eta basapiku-biltzailea.

Aztergaia: basapiku

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. sikomoro / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Ficus sycomorus.

basapiztia
1 iz. Piztia. Gizasemeak basapiztien antzera biziko dira etenik gabeko borrokan. Basapiztien erpea.
2 iz. Jendetasunik gabeko pertsona. Ik. basakristau. Tabernaria bihozgabe bat zela, eta irundarrak basapiztia batzuk.

Aztergaia: basapiztia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
basaporru
iz. Larreko landarea, Liliaceae familiakoa, ezpata gisako hostoak eta lore zuriak buruxketan bilduak dituena. Ik. anbulo.

Aztergaia: basaporru

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. anbulu zuri / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

basaran
1 iz. Larrean hazten den zuhaixka arantzatsua. Ik. elorri beltz.
2 iz. Landare horren fruitua, txikia eta latza. Basaran biltzen ari ziren.

Aztergaia: basaran

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]: falta da.

 - Erabakia: BAgiria (1996-02-23): sartzea erabaki da.

basarazi, basaraz, basarazten
du ad. Ipar. Basatzera behartu, bidea galarazi.

Aztergaia: basarazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

basaraz, basarazten.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

bidea galarazi.

basarratoi
iz. Ile beltzeko arratoia, gaur egun batez ere baserri aldean bizi dena (Rattus rattus).

Aztergaia: basarratoi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:39 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

basa-arratoi 3 aldiz jaso da, M. Ariztiaren Abereen mundua obran: "Europa-aldean bizi zan basa-arratoiak, itxas-ontzian sartu-ta, beste lurraldeetara iges-egin zuan eta an ugaldu egin da"; "Jatorriz Asia'tarra dan gure arteko arratoiak, gogor erasan zion basa-arratoiari"; "Biotz biguñekoak izan gaitezen basa-arratoiarekin".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm), Izendegian, ez eta hiztegiotan ere (EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E115]: "Basarratoi : estoldatan,urertzetan bizi den eta Asiatik etorri zen arratoi handia, Rattus norvegicus".

 - [E123]: "Basarratoi Autore bakarrak erabilia denez, merezi al du sartzea?".

 - [E116]: "ez nuke aipatuko".

 - Erabakia: Erabakia (2004-11-26): "basarratoi iz. g.er.".

basarte
iz. Leku basa, baso arteko lekua. Tontorrik garaienetara eta basarterik itxienetara heldu naiz.

Aztergaia: basarte

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basarto
iz. Artoaren antza duen landarea, lurralde epel eta beroetan hazten dena (Sorghum bicolor).

Aztergaia: basarto

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basarto; sorgo: Sorghum bicolor; zuhain-basarto: Sorghum bicolor.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Sorghum bicolor.

basasagu
iz. Landa eta basoetako sagua, bizkar-arrea eta sabel-zuria (Apodemus sylvaticus).

Aztergaia: basasagu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Apodemus sylvaticus.

basasto1
iz. Asto basatia. Maiz jarriko dituzu lasterka bizian basasto izutiak ere.
basasto2
iz. Larruazaleko zanbro pikortatsua. Iturri horretako ura ona da eritasun mota asko sendatzeko, eta batez ere, larruazalean agertu ohi diren zanbro pikortatsuak eta basasto itsusiak kentzeko.
basatasun
iz. Basatia denaren nolakotasuna. Idiek kasik beti gordetzen dute basatasunetik kutsu zerbait.

Aztergaia: basatasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

basate
iz. Txertatzen den basalandarea. Basateari azala urratzen zaio ganibetaz gain behera eta trebesean, iduri T bat, eta urradura hartan sartzen da ezpala. Basate gazte mehean txertoak aski ditu bi begi.

Aztergaia: basate

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

txertatzen den basalandarea.

basati
1 adj. Hezi, landu edo zaindu gabea; animaliez mintzatuz, gizakiak etxekotu edo hezi gabea; pertsonez mintzatuz, gizartearen legeetatik kanpo hezia. Jende basatia. Piztia basatiak. Camarga basatiko zezenak. Bihotz basatia. Herri basatienen hizkuntzak ere aski landuak direla.
2 adj. Gizalegetik at dagoena, pertsona basatiari dagokiona. Egite basatia. Zapalkuntza basatia. Gerra basatia.
3 iz. Gure gizartearen legeetatik kanpo hezitako pertsona. Basati bat, landugabe bat jar ezazu bere burua landu dezakeen tokian eta bizimoduan eta besteen gisa ikasiko du eta aurrerapen guztiez baliatzera helduko da.
Azpisarrerak
Ohiko lexiak

Aztergaia: basati

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
basatikeria
iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, basatikeria-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. basakeria].

Aztergaia: basatikeria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-02-11 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. basakeria / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. basakeria.

basatu, basa/basatu, basatzen
da ad. Batez ere Ipar. Bidetik aldaratu, bidea galdu. Ik. errebelatu1. Baldin baditu artzain batek ehun ardi eta horietatik bat basatzen bazaio, ez ote da basatu zaionaren bila joango? Bide zabaletik basaturik. || (Partizipio burutua izen gisa). Basatuak itzultzeko utzi zuten bidera.

Aztergaia: basatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

basatu, basa(tu), basatzen. Batez ere Ipar. da ad. 'errebelatu, galdu'.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

basatu, basa(tu), basatzen

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

batez ere Ipar.

Forma baten adiera(k)

'errebelatu, galdu'

basatxori
1 iz. Larreko txoria. Basatxoria kaiolan goibeltasunak hiltzen du.
2 adj. Pertsonez mintzatuz, jendartea atsegin ez duena.

Aztergaia: basatxori

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: 1 Ik. hegatxabal 2 / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Lantaldearen irizpideak
Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E123]: basatxori | H: Bazt.

 - [E208]: "basauntxi | H: basa- osaerako librea. basatxori, basauntxi: onartzekoak, ene ustez".

 - [E116]: "Nik basatxori sartuko nuke, lekukotasunak badituelako. Bestearenak ez ditut aurkitu".

 - Erabakia: Erabakia (2004-11-26): "OK nirea".

basatza
iz. bizk. Basaz, lohiz betetako tokia. Ik. lokatza; lupetza. Abere beltzak bezala, garbitu ondoren berriz basatzan lohitzera doazenak.

Aztergaia: basatza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:38 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

lorrindu sarrerako adibide batean aipatua.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

basaz, lohiz betetako tokia.

basauriar
1 adj. Basaurikoa, Basauriri dagokiona.
2 iz. Basauriko herritarra.

Aztergaia: basauritar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [I202]: 'basauritar (Euskal Autonomia Erkidegoko Biztanle-Entitateak liburuan (Eudel, 2001) onartua)'.

 - [E116]: 'Onomastika batzordeak erabakitzeko'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-11-26): 'OK'.

 - Erabakia: ik. basauriar arautua.

basauso
iz. g. er. Pagausoa.

Aztergaia: basauso

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Tradizioak ez du besterik agintzen

tradizioak ez baitu basuso agintzen.

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-uso.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

pagausoa.

basazaldi
iz. g. er. Gizakiak hezi edo etxekotu ez duen zaldia. Zaldia hezi zen garaian beste basazaldi batzuk ere bazeuden Europan.

Aztergaia: basazaldi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

base
iz. kim. Azidoekin nahastean haiek neutralizatzen eta gatzak osatzen dituen gaia.

Aztergaia: base

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:08 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Kim., Informat.

Informazio lexikografikoa
Jakite-arloak

Kimikan, Informatikan (cf. "datu-basea")

baselina
iz. Petroliotik ateratako gaia, koloregabea eta koipetsua, hainbat sendagai prestatzeko erabiltzen dena. Sulfuroaren aztarnarik nabari ez dadin, gainetik baselina ematen diete.

Aztergaia: baselina

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
baseliza
iz. Ermita. Antiguako baseliza.

Aztergaia: baseliza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]: aldamenean h. ermita.

 - Erabakia: Batzordea (JAA, MA, IS) eta BAgiria (2000-03-31): ez da orain sartzekoa.

baserri
1 iz. Landan bakarturik dagoen etxea, nekazaritzako edo abeltzaintzako lurrak dituena. Ik. baserri etxe; basetxe; laborari etxe. Joan de Bargas zeritzan jaun baten baserri bat, bere soro eta lurrekin, urtean honenbestean, hartu zuen. "Cortijo" deitzen diren Andaluziako baserri modukoak. Etxejaunaren ametsa baserria osorik uztea izaten da. Baserri jabe guztiek elkar hartu beharko lukete. Atsegingarri zitzaion baserriko lanetan astia ematea (Ik. baserri lan). Baserriaren irabazpideak. Baserrian eta kalean. Industriak hartu du baserriaren tokia. Baserri turismoa.
2 iz. Hiritik bereizirik dagoen auzoa. Angelu eta Biarritz baserri ziren garaietan.
3 iz. Landa (hiriguneari kontrajartzen zaion eremua). Baserriko bizimodua gustatzen zaigu. Hiriko arratoia eta baserrikoa.

Aztergaia: baserri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: baserri(-)etxe.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E124]: "hitz honen ondoan baserri-etxe ere jarri beharko litzateke. Izan ere, baserri hitzak, mendebaldean bederen, bi esangura ditu: a) kalegunea ez den basa-aldea, erd. 'aldea, campo'. Baserrian bizi 'vivir en la aldea, en el campo' itzultzen dute gure baserritar zaharrek. b) basetxea; baina adiera honetan Bizkaian baserri-etxea oso normala izaten da, anbiguotasuna kentzeko" (1995-01-25)

baserri eskola, baserri-eskola
iz. Landa-eremuko edo baserri-giroko bizimodua haurrei, bereziki hiri-giroko haurrei, erakusteko prestaturik dagoen etxea, naturarekin, nekazaritzarekin edo abeltzaintzarekin loturiko ekintzak egiten direna. Baserri-eskolara etortzen diren ikastetxeetako haurren % 75 inguru Iruñea eta Iruñerriko haurrak dira, hiri-giroan hazitakoak.

Aztergaia: baserri-eskola

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11: LBeh48 2023-10-10 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Uriben eta Asterrien be baserri-eskolak egin zireala-ta. Akes Ipiñ.

LB 42 (Argia 5, Berria 5, DiarioVasco 4, Erlea 1, Consumer 3, Laneki 22, UEU 1, Uztarria 1); ETC 59.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 // Euskalterm: baserri-eskola (Hezk. granja escuela).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azalpena behar duen kontzeptua da, nekazaritza(-)eskola terminotik bereizteko beharrezkoa. Beraz, azpisarrera behar du. Bide batez, nekazaritza(-)eskola ere azpisarrera gisa jaso.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa.

baserri etxe, baserri-etxe
iz. Baserria, basetxea. Gipuzkoan badira hamar mila baserri etxe.

Aztergaia: baserri etxe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

baserri giro, baserri-giro
iz. Baserri giroko hitz eta esapide asko, esate baterako, ez dira gizarte hiritar baterako egoki. XX. mende hasierako baserri giroa jaso zuen Felipe Manterolak.

Aztergaia: baserri-giro

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:18 1998-03-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-giro

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "baserri-giro | H: elkarketa librea. baserri-lan | H: elkarketa librea; baserri-giro, baserri-lan: sartzekoak, nik uste".

 - [E116]: "nahi duzuen bezala".

 - Erabakia: Erabakia (2004-11-26): "OK Kintana, baserri hitzaren azpisarreak".

baserri lan, baserri-lan
iz. Baserriko lanak. Baserri lanak bukatu bezain laster. Baserri lanetan aritzen zen etxekoandre hark bazirudien Parisko gizarterik onenean hezia zela.

Aztergaia: baserri-lan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:28 1998-03-10 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-lan.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: "baserri-giro | H: elkarketa librea. baserri-lan | H: elkarketa librea; baserri-giro, baserri-lan: sartzekoak, nik uste".

 - [E116]: "nahi duzuen bezala".

 - Erabakia: Erabakia (2004-11-26): "OK Kintana, baserri hitzaren azpisarreak".

baserritar
iz. Baserrian bizi den pertsona. Baserritarrak zituen gurasoak. Baserritarren hizkera, bizimodua. Baserritar jantzian. Baserritar batek irakatsi dizkizula herri barruetakoek irakatsi ez zizkizutenak. Baserritarretan dagoela euskara garbia.

Esaera zaharrak

Baserritar kalezale, etxe-hondatzaile.

Aztergaia: baserritar

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02 1993-11-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2007-10-02

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

3 izlag. eta izond. 1: Izt C (“baserritar atxurlariak”), Arr GB (“baserritar neskatxatxo bat banitz!”), Ag Kr (“Baserritar Mutilzarrari"), Echta Jos (“bere lagun baserritar bat”).

Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

baserritarkeria
iz. g. er. Baserritarrari dagokion jarrera edo egite gaitzesgarria. Euskara baserritarkeriatzat daukate oraindik askok.

Aztergaia: baserritarkeria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

baserritartasun
iz. g. er. Baserritarra denaren nolakotasuna. Baserritarrek, nire ustez, lehenbiziko abarketa janztean galdu zuten apur bat beren baserritartasuna.

Aztergaia: baserritartasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

baserritartu, baserritar/baserritartu, baserritartzen
da/du ad. Baserritar bihurtu, baserritarren ezaugarriak hartu. Euskaraz hitz eginda baserritartu egingo direla uste dute.

Aztergaia: baserritartu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

baserritar(tu), baserritartzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

da/du ad.

basetxe
iz. Baserria, landan bakarturik dagoen etxea. Azkue jaunak lana erruz egin du euskal hitzak biltzen herriz herri eta basetxez basetxe.

Aztergaia: basetxe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Merkat 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

basetxe, etxalde

basi1
1 iz. g. er. Saltsa. Ogia basian busti ezazu.
2 iz. g. er. Bainua.
basidio
iz. mikol. Zenbait onddotan, esporak sortzen diren ugal-organoa.

Aztergaia: basidio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:19 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Mikol.

basihizi
iz. Ipar. Basapiztia, basaberea. Basihizia besterik ikusi gabe, bortuan. Basihizi batek irentsi du.

Aztergaia: basihizi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Bere euskalkiko forman onartu da

Iparraldeko forma da, eta hor basihiz- forman erabili da eta erabiltzen; euskara batuko forma oinarrizkoa ehiza bada ere, basehiza bezalako bat ulergaitza litzateke (ekintzari dagokiola pentsaraziko luke, ez piztiari; -a+e- > -e- aldaketa ez da lege argia); eta ihizi forma ere onartua dagoenez Arauetan Ipar. markarekin, elkartua ere forma honetan emango da.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

basaberea, basapiztia.

basiko
adj. kim. Disoluzioez eta inguruneez mintzatuz, alkalinoa, pH-a 7 baino handiagoa duena. Disoluzio basikoa. Zuhaitz mota honek lur basikoa behar du.

Aztergaia: basiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:18 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Kim.

basikotasun
iz. kim. Basikoa denaren nolakotasuna. Nolakoak dira konposatu talde hauek, azidotasunari eta basikotasunari dagokienez?

Aztergaia: basikotasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2002-10-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

basikotasun 3: Harluxet HE 2 ("alkalimetro. iz. Kim. Substantzien basikotasuna neurtzeko tresna", "alkalinotasun. iz. Kim. Basikotasuna"), BiolGeol/DBHO ("Parametro honek azidotasuna eta basikotasuna neurtzen ditu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

basikotasun : AB38 3 ('basicidad' itzuliak; hauetan 1 b. gorakor: 'basicidad ascendente'), HiztEn (Kim.), Euskalterm 1 ('basicidad') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

basikotasun : ElhHizt (Kim. basicidad), HiruMila (Kim. basicidad) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

basilika
1 iz. Erromatarren garaiko eraikina, auzitegi edo herritarren batzarleku gisa erabiltzen zena. Oeako basilikan hitzaldi arrakastatsu bat eman ondoren, hirian bizitzera gelditzeko eskatu zioten Apuleiori.
2 iz. Antzinako Erromako hamahiru elizetako bakoitza, antzinatasunean eta garrantzian kristauen lehen elizatzat hartzen direnak eta zenbait pribilegio dituztenak.
3 iz. Eliza katolikoan hainbat elizari eman zaion ohorezko titulua. Begoñako basilika.

Aztergaia: basilika

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Merkat 1993-01-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
basiliko
iz. Ipar. Albaka.

Aztergaia: basiliko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

albahaka.

basilisko
1 iz. Elezaharretako narrastia, begiratu hutsarekin hiltzen zuena. Sugeak legez jango dizu barrua eta herensuge edo basiliskoak legez beteko zaitu pozoiz. Pozoia dute begietan eta ahoko hatsetan, basiliskoek bezala.
2 iz. Basiliscus generoko narrastien izen arrunta (Basiliscus sp. ).

Aztergaia: basilisko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basilisko: Basiliscus sp.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(elezaharretako aberea).

basitu, basi/basitu, basitzen
da/du ad. Blai-blai egin, busti. Esponja bat zela iruditzen zitzaion sarritan, giza sentimenduz basitua.

Aztergaia: basitu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-11-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

BizBerba: "Basi(tu): rebañar, embadurnar(se)"

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

basitu, basi(tu), basitzen

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

'zikinetan blaitu'

Aditz-erregimena

da/du ad.

Forma baten adiera(k)

blai-blai egin, busti.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: EBB (1995-10): kentzea erabaki da.

baskoi
1 iz. hist. Antzinatean Euskal Herriko lurraldean bizi izan zen herri bateko kidea. Baskoiak Nafarroan eta inguruetan bizi ziren.
2 adj. Herri horrena, herri horri dagokiona. Nekropoli baskoiak.

Aztergaia: baskoi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-11-25 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1998-03-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Lantaldearen irizpideak
Onomastika batzordeak argitzekoa
Orrialde guztiak:
 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper