OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

bereziki.

Euskaltzaindiaren Arauak

bereganatu, beregana, bereganatzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

bereganatu, beregana, bereganatzen

Atzizkien araberako erabakiak

-ganatu

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko bereganatzaile .

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bereganatzaile 3, Koperatiben Legea 1993 ("Koperatiba berri bat sortzen dutenak edo bereganatuak izan direnak desagertu egingo dira [...] eta koperatiba berria edo bereganatzailea jabetuko da desagertu direnen eskubide eta betebeharrez", "Era berean, bategitearen ondorioz desagertzen diren koperatiben bazkideak koperatiba berrian edo bereganatzailean sartuko dira", "Bategitearen ondorioz desagertzen diren koperatiben derrigorrezko baltzu-fondo guztiak koperatiba berri edo bereganatzailearen baitara sartuko dira").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bereganatzaile : Euskalterm 1 (kooperatiba b. 'cooperativa absorbente') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bereganatzaile : HiruMila (izond. acaparador), Casve EF (bereganazale: accapareur), Lh DBF (bereganatza[i]le: rapace, accapareur) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

zuzena da osaeraz; agertu, berriz, lege batean agertu da.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: berehalakoan (batez ere ezezko perpausetan): ez zion berehalakoan antz eman / berehalako batean 'laster, bat-batean'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: bere-berehala, berehalako hartan .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

berehalakoan (batez ere ezezko perpausetan: "ez zion berehalakoan antz eman"), berehalako batean ("ezinezkotzat, berehalako batean ezinezkotzat, jo nuen eginbidea")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

berehalako auzi.

Kategoria

adlag.

Zerrenda osagarriak

IparKazet (Justizia): référé.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berehalako sarrerari dagokion azpisarrera.

Jakite-arloak

Zuz.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 'laster, bat-batean'.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berehala sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: (batez ere ezezko perpausetan): ez zion berehalakoan antz eman

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BEREHALATIK. Inmediatamente. v. BEREHALADANIK. Berealatik, ta maiz presta gaitean Jangoikoaren graziaz, gaitz guzien kontra. Lariz 21. Iragoten dirian berialatik aurrera. msOñ 235v. Oraiñdaño jarri ezpanaiz, berealatik asitzera noa. Arr May 77. Baña Jaun onek berealatik eta guziz ondo aren leialtasuna progatu nai izan zuen. Ib. 201. Ezpadiezu erantzuten bear dan errespetoarekiñ nere galdeai, berealatik zoaz kalabozora. Urruz Zer 65. Berialatik asi zitzaidan / inbusteroka tratatzen. Tx B I 70.

Ez dugu aurkitu berehalatik formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

berehalatik 10: Josu Zabaleta 6 (“Berehalatik ateratzeko ondorioa: ez gara gauza interrelazio konplexu hauek azaltzeko eredurik, ezta sinplifikaturik ere, emateko (zenbait teoriatan, hala ere, debekatutzat dauzkate halakoak).”), Txillardegi 3 (“Biharamunean, otsailaren 28, astehelenean, oso goiz jaiki omen zen Don Carlos; eta berehalatik formarazi zituen batailoiok Luzaideko errepideaz bi aldeetan”), Jon Muñoz (“Nola, berehalatik artatuko duen behartsu baten ondoan, haren behakoak pozaren poza eta ontasun urrikaltsua iragartzen duen!”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa berehala sarreretan

Euskaltzaindiaren Arauak

batez ere Bizk. 'asko, anitz'.

Forma berri(ago)a da, baina hedatu-nagusitu dena

nahiz forma zahar-hedatuena berex izan, bereiz hobetsi da EBrako, indarrean sartua delako, eta paradigmaren erregulartasunagatik.

Euskaltzaindiaren Arauak

adlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

bereizarazi, bereizaraz, bereizarazten. du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bereiz-eziñ 1, Or Aitork ("Al dunak ikus beza iru auetan bizia zein bereizigaitz dan, bizi bakarra, ezaguera bakarra, izate bakarra. Zer bereizte bereiz-eziña! Bereiztea ala ere" #mdash# In his igitur tribus quam sit inseparabilis vita et una vita et una mens et una essentia, quam denique inseparabilis distinctio et tamen distinctio, videat qui potest).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bereiztezin 2: Orhipean ("Guzti honengatik hilobia eta etxea bereiztezinak ziren eta, batera, ondorengoari uzten zitzaizkion"), BiolGeol/DBHO ("Prozesua alditan banatuko dugu, zelulan, hain zuzen, bereiztezinak eta elkarren segidakoak direnak"); bereiziezinezko 1, KultUrtekaria 1985 ("Euskararen aldeko borrokak, beraz, bereiziezinezko bi aurpegi eskeintzen dizkigu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bereiztezin : DFrec 1 (Euskaltzaindia: "zein neurritan dira bi sorrerok bereiztezinak"), AB38 (bereizezin), AB50 (bereizezin), HiztEn; bereiztezinezko : Euskalterm 4 (hauetan bereiztezinezkoen berberatasun-printzipio, bereiztezinezkoen printzipio, bereiztezinezkoen berberatasun) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bereiztezin : ElhHizt (1 inseparable; 2 indistinguible, no diferenciable), HiruMila (inseparable), PMuj DVC (bereiz-ezin: indistinguible) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ezin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu bereizgailu formarik.

bereizgailu 43: EiTB 4, Elhuyar 3, Consumer 2, Laneki 34.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu bereizgailu formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: bereizgailu (TN, separador; Industria, ingurumena), bereizgailu magnetiko (TN).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta jasotzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-gaitz.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 iz.: euskal literaturaren bereizgarri orokorrak. 2 izond.

Kategoria

1 iz. ("euskal literaturaren bereizgarri orokorrak"); 2 izond.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bereizgarritasun 4: J. de Txurruka ("Baina beharbada aldi honetako erromatar gizartearen kultura-bizitzaren bereizgarritasun aipagarrienetariko bat kulturaren helendartasuna dugu"), G. Gatti ("Identitatearen irudikapen horiek, oro har, euskara datu bereizgarri eratzen duten arren, leku desberdinetan kokatzen dute euskara bereizgarritasun hori eratzean"), J. Amezaga 2 ("Ez da gelditzen hizkuntzak berezko duen mundu ikuskeraren ezarpenean, ez eta hizkuntzari loturiko elkartasun eta bereizgarritasun erizpideen ezarpenean", "Erantzuna konplexua da, eta lehenago aipaturiko bereizgarritasunaren auzia dugu tartean").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bereizgarritasun : HiztEn (bereizgarria denaren nolakotasuna) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bereizgarritasun : ElhHizt (pertinencia, distinción), HiruMila (1 característica, propiedad 2 distinción) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

berexgo 2 aldiz agertu da L (Ardoy: "Judutik Grekarat ez da berexgorik: ororentzat Jaun bera da, dei egiten dioten guzien alderat aberatsa" eta JEtchp: "Ez dago berexgorik. Denak berdin, bakotxa bere arrangurekin, lagunak, lagun"); ik. OEH argitaratuko berezgo sarreran: behexgua (Eskual 1908), berexgo(a) (Lh GH 1921; GH 1922), berezgoa (Dv Zen 6,5; Is 59,2; ArmUs 1907: berhezgua; CatS: berhezigua), berezko (Lg 2), berezkoa (Ch), berezko(a) (EZ).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

7 aldiz jaso da bere(i)zgo (+ -x-) 'distinción, peculiaridad' adierakoa: Lf ("Haur bakotxari galde eginik zenbat urte zituen, konturatu ginen adinetik ez zela heldu aitamek egiten zuten berexgoa"), Herria 1971 ("Duten berexgo bakarra iguzki eta ipar-aldeen desarmatzeaz lukete, izaitekotz, hori ez baitute biek berdin ikusten"), Aginaga Egan 1961 ("Esana da, irria gizonaren berezgoa dela"), F. Krutwig ("Utak hemengo berezgo batzu heuretu ditu; neuk soilik gaingiroki azalt dietzaketzudanak"), P. Agirrebaltzategi (-goa 'berezkuntza, separación' gisa azaldua hiztegitxoan: "Partzuergoatik datorkio fedeari honen zihurtasuna; berezgoatik datorkio fedeari honen zalantza", "Ez dago, bada, federik berezgoarik gabe!"); Zerbitzuan 1986 ("Hemen azpisektore bakoitzak bere artean hitzegiten du baina gutxitan jartzen da besteekin harremanetan, horrek daraman espezializazio eta bereizgo arriskuarekin").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bereizgo : HiztEn ("Bereizkuntza"). Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec; AB38; AB50; LurE; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

bereizgo : ElhHizt ("Distinción, rasgo distintivo, particularidad"), HiruMila (ik. bereizkuntza), Casve EF (berexgoa "choix, privilège", berezgoa "disjonction, séparation, particularité, privauté, variété, spécialité"), Lh DBF (-goa, -koa "distinction, division, disjonction, séparation, particularité, exception, élection, privauté"), DRA-PMuj DVC (berexgo, berezgo). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta Lur EF/FB, XarHizt, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-go.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Ez dago bereizgorik: denak berdinak.

Euskaltzaindiaren Arauak

bereizi, bereiz, bereizten da/du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BEREIZIRIK. Aparte, separadamente. "Berezirik (R-uzt), aparte" A. v. BEREIZIAN. Bana, nabaski / zuretako aski / enaizela sinetsirik, / zuk ni zureti, / aiher naiz, beti / nadukazu berezirik. O Po 12. Eta aingeruak egonen baitira iuje haren aldian inguru, tronpeta soñuz onen alde eskhuñian, eta gaiztoen alde ezkerrean berezirik ezarten. Tt Onsa 35. Kateximaren erraiteko, mithilkoak eta neskatilak berhezirik, althe bederatan izanen dira. Bp I 24. Jentartetarik berhezirik, othoitzetan zaudelarik. CatS 31. Ori egin ezkero, senar-emazte aiek berexirik gelditzen ziran, ta geroztik beste batekin ezkondu zitezken. Ir YKBiz 123. Arren hedexuriek gütie / heben nahi berhezirik, / Bortxarazi egoitera / bakhotxa gure gaintitik. Casve SGrazi 110. Pozaren pozez, bereizirik jarri zuan [liburua]. Berron Kijote 82. Zati horiek batzuetan berezirik agertu behar dutenetan, nahi ta ez, askaturik idaztea hobe. MIH 104. Etxean sartu ta gaxoaren emazteari nik: "Zer dio, nahasirik dago?" Emazteak bizi-bizia; "Noiz dago berexirik?" FIr 185.

def: bereiz adb. Bereizirik. Arestiren Harri eta herri-tik hartua eta bereiz argitaratua. Elkarrengandik bereiz biziko zarete. Jesusek bereiz hartu zituen berriro hamabi ikasleak. Gizartetik bereiz eraman zuen. Bakoitza bereiz hartuta. Bereiz ukituko dut ergatiboaren kontua. || adib: anestesia 2 iz. Irud. Mundutik bereizirik geunden, anestesiazko linbo zuri batean. | errazio iz. Norbaiti ematen zaion janari edo edari kopurua; norbaitentzat aski eta egokia izan daitekeen janari edo edari kopurua. Ik. anoa. Hemendik aurrera bakoitzari bere patata-errazioa bereizirik emango zaio, eta egin dezala harekin nahi duena. Gabonetarako olio eta gozoki errazio berezi bat emango digute. Egunean, gutxienez ere, bost barazki eta fruitu errazio jan behar dira. Ron errazio bikoitza. | sorddes 1 pred. Ipar. Txarrago, okerrago. Elkarrengandik betiko bereizirik edo, sorddes, gehiago ez jakinik elkarren berri. Hainbat sorddes, joan ez garenentzat!

bereizirik 41: Aizu, Elhuyar, Consumer 2, Berria 12, EiTB, Euskaltzaindia 3, Eusko Legebiltzarra, Jakin, Karmel, Argia 5, Laneki 9, Nafarroako parlamentua 3, Erlea.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bereizirik 78: Berria 13, Herria 3, Jon Muñoz 6, Josu Zabaleta 5, Juan Garzia 3, Jose Morales, Piarres Xarriton, Aingeru Epaltza, Xabier Kintana, Amaia Lizarralde, Karlos Zabala, Elizen arteko Biblia, Koldo Zuazo, Monika Etxebarria, Edorta Jimenez…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bereizi sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

bereizkuntza.

Maiztasuna

idatzizko tradizioan erabiliagoa da forma hau, bereizketa baino.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ber(h)ezle (Dv Lc 12, 14; Eskual; JE Bur; GH 1923; Ol 2 Sam 14,6; berextale (SoEg); bereztaile (MEIG IX)

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bereizle (4: Gko 1 eta EBko 3); berexle (1: IE); berezle (2: EB); bereiztaile (1 EB, Elhuyar).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: berezle (2). AB38: bereizle (2) eta bereiztaile (1). HiztEn: bereizle. LurE: bereizle.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Teknol.

Forma baten adiera(k)

bereizteko ahala.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

bereizkuntza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: Ik. berezitasun / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. berezitasun.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

1 berari dagokiona, bere-berea ("Ez puska berekia, baizik adabakia"). 2 bakartua ("Euskara hizkuntza berekia da").

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

berekoi(tu), berekoitzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Forma baten adiera(k)

berekoi bihurtu.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Euskaltzaindiaren Arauak

Lap. eta BNaf. h. berez.

Erabileremu dialektala

Ipar. Ik. berez

Euskaltzaindiaren Arauak

berendu, beren(du), berentzen. du ad. h. beretu.

Euskara batuan hobestekoa

ik. beretu

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: Ik. berez / EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

adlag.

Maiztasuna

g.g.er.

Forma baten adiera(k)

berez.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

berenezko 5: Cb EBO ("Tropoak, Autoreak diotenez, berez itzetan, ta Figurak gauzetan aldaera ori egiten dute, edo berenezko sentidurik beste batera mudatzen dira"), Izt C 2 ("mendi koipatsuai ixurten zaiezkaten berenezko izerdi ezadetsuen bidez", "kantuz egoki emateko duten doai berenezkoa"), Or QA ("Are geiago: bataiatu gabe il diran aur aiek ere argitasuna yunate berenezkoa, ta guk orain bañon obeki ezagutzen yunate Yainkoa"), Zait Plat ("berenezko gogoak badarama batzuen edo besteen alde iartera"); berenazko 4: Dh ("Segur naiz beraz, eta Jesu-Kristo, berenazko egiaren hitza berme dut, ez naizela errebelatuko"), Hb Egia 2 ("Baitezpada berenazkoa da behar den izatea, ungi guziak darraizkona", "Hala ere behar da; ezen bada bethidanik berenazko izate bat, gauza guzien egilea, deusen eskasik gabea, indar edo ahal guziez dohatua"), Mde Pr ("Berenazko gertariak").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berenezko 26: B. Latiegi ("Beren berenezko abotsaren bitartez aurrena"), M. Zalbide ("hilzorian eta galtzear dauden nola-halako hizkuntza txikien berenezko arazoa"), J.M. Torrealdai ("normalizazio linguistiko hori ez da Komunitate Autonomoaren berenezko komunikabideetan bakarrik lortu behar") // eta administrazio-alorrekoak: EHAA 1982-1992 8 (adib., "Batxillerreko Berenezko Irakasleguren-Sailean sartu ezinean geldituko dira", "Industria-Maisutzako Eskoletako Berenezko Irakaslegoan sartzeko deia", "Berenezko Irakasletarako eta Industria-Maisutzako Lantegi-Maisutarako 335 lantoki betetzeko deia", "Berenezko Epaimahaia", "Epaimahikideen izendapena egin ondoren, berenezko zein ordezkoena, "Bizkaiko Egunkari Ofizialean" argitaratuko da", "Epaimahaia ezin izango da osatu ez eta aritu ere baldin eta kideen erdia gutxienez, berenezko ala ordezkoak bereizi gabe, agertzen ez bada"), OsakidetzaLegea 1983 2 ("Erakundearen diruegitamuen pentzutango lansari edo diruizendapen finkoak eskuratu ditzatenak izango dira Osakidetza-Euskal Osasun-Zerbitzuko berenezko lanari", "Euskal Herriko Herri-Arduralaritzei dagokien laurdeneko berenezko kide izango den Osasun-Sailburuordea izango du Lehendakari"), KLLegea 1984 ("... Kondaira-Lurraldeen berenezko Lege-jaurpideei egokitu behar zaiela"), Soin-hezkuntza 1988 2 ("berenezko lege-nortasuna eta bere helburuak betetzeko ihardutzeko ahalmen osoa duela", "Zuzendaritzako Zaingo-Batzordearen berenezko egitekoak"), Herriogasuntza 1989 ("Herriogasuntza Nagusiaren berenezko gaiei buruzkoetan"), LanSaila 1993 2 (adib., "Borondatezko Gizarte Aurrezaintzazko Erakundeetako berenezko edo agizko bazkideek"), LanHarreman 1998 ("Gai zehatzei buruz, eta Euskadin lan-harremanentzako berenezko hesparru bat eginbideratzea xede izan dezaten besteei buruz hitzarmenak egitea, hori guzti hori indarreango legeen arauera"), EELegeak 1984-1986 eta 1987-1990 6 (adib., "Lege honen bidez "Consejo de la Juventud de Euskadi - Euskadiko Gazteriaren Kontseilua" sortarazten da, berenezko lege-nortasundun eta bere helburuak betetzeko erabateko gaitasunaren jabe", "Autonomi Elkarteen diru-eskuarteak horien berenezko zergapide, ariel eta berarizko zergek osatzen dituztela zehazten duela", "Halaber, 4.1 atalaren h] zatiak, "horien berenezko herri-prezioak" ere sartzen ditu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berenezko : AB38 47 (hauetan batxiller ikastetxeko berenezko maisu gorenak, batxillerreko berenezko irakaslegoren-sail, saioaldiango behin-behingo berenezko irakasle etab.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berenazko : DRA (suyo, de ellos); berenezko : HiruMila (espontaneo, -a) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

Ez dugu aurkitu berenezko, berenazko formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

berenezko 1, Joxe Azurmendi (“Baina Nietzsche-ren kritikak ulertzeko moralari eta kristautasunari, haren bizitzaren kontzeptuari behar zaio jaramon egin aurretik; bizitzaren zentzu jentil, dionisiakoari alegia, natur olde eta jaiera suhar edonoiz libreekin, instintoen berenezko jaialdi argitsuari biziartean, gezurrezko moral baten aginduen zamapean gizakia astotu eta makurtu gabe”); Ez dugu aurkitu berenazko formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

izlag.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

berezkoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

berenganatu, berengana(tu), berenganatzen. du ad. h. bereganatu.

Euskara batuan hobestekoa

ik. bereganatu

OEHko datuak [laburduren azalpena]

berenjena: Sor Bar; GipNek; A DEV.; berengena: Or Mi.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berentxena (1 G), berenjena (1 EB)

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

AB38: berenjena 3. HiztEn: Berenjena: "Ik. alberjinia."; alberjinia. LurE: alberjinia. EuskalTerm: berenjena 1; alberjinia 1.

Euskaltzaindiaren Arauak

h. alberjinia.

Zer erabiltzen den aztertuko da

Izendegia-k alberjinia proposatu zuen (Solanum melongena; g berenjena, f aubergine, i aubergine); baina zertan oinarrituz? (OEHak ez du forma hau jaso, ezta Izendegiko hustuketak ere)

Txostenaren laburpena

Ez dira landu 'bere onera (etorri)', 'bere etxera' moduko adieretako berera formak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan a) "Cómodamente, a sus anchas, descansadamente" adierako 5 berera : Enb, Echta Jos eta A Ardi 3; b) "Suficiente (?)" adierako 3: Azc PB.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berera B 6: hauetako 4 (A JesusenBI 2, Echta, Karmel 1970; ik. ondoan testuinguruak) 'cómodamente' adierakoak dira, eta beste biak adiera ilun edo erabakigaitzekoak: A. Zubikarai "Eztakit. Nik dakidana da aren izen onak eta nire jausiak, galduak, gaixo sortu eta gaixo bizi eta berera ekarri ezinda erabili nindun aitatasun bagako umetxo bategaz, betirako ondatu nindutela" eta Ikastola. Gaztetxoenea 1978 "Saulek berera baretu nai euan Samuelen asarrea".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berera jaso dutenak: Lh DBF (commode), DRA (1 Cómodo, 2 Descansadamente, 3 Barato que se cobra por el uso de las pelotas, bolos, etc, 4 A lo suyo), PMuj DVC (berera izan: 1 Vivir, cómodamente, holgadamente, desahogadamente, a sus anchas, 2 Fácil, ventajoso, 3 Fértil, feraz, fecundo, 4 Franco, abundante, 5 Barato, 6 Niño abstraído, 7 berera izan, berera itzuli recuperarse, volver en sí, recobrar el sentido). Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

adlag. ('eroso') eta izond. ('erraza, erosoa').

Erabileremu dialektala

Bizk.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

berera(tu), bereratzen.

Forma baten adiera(k)

1 da ad. g.er. 'nor bere onera etorri'. 2 du ad. g.er. 'beretu'.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. 'txara, sastraka'.

Erabileremu dialektala

Bizk.